Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 152/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 18 grudnia 2023r. sygn. akt II K 982/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- naruszenie przepisów postępowania, które miało wpływ na wynik sprawy:

- art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na błędnej ocenie wyjaśnień oskarżonego J. P. i obdarzenie ich walorem pełnej wiarygodności, w sytuacji gdy:

- oświadczenia oskarżonego były wewnętrznie sprzeczne, skoro J. P. wskazywał (na tej samej rozprawie w dn. 25.04.23 r.), że z jednej strony „nie mam takiej mocy, żeby ludzie przestrzegali tych przepisów" (przepisów BHP - przyp. aut.), a z drugiej, że „mam uprawnienia do tego, że mogłem pracownika, który nie miał odzieży ochronnej nie dopuścić do wykonywania obowiązków na budowie",

- oskarżony, mimo iż był nieobecny w dniu wypadku E. J., dokonał „ustalenia" z oskarżonym K. K.(również nieobecnym w dniu zdarzenia), jakie były przyczyny upadku (por. „ ja rozmawiałem z K. na temat przyczyn tego zdarzenia. Ustaliliśmy, że E. poślizgnął się i spadł, nikt tego wypadku nie widział"), oskarżony przekonywał, że podczas swojego zwolnienia, kolega, który go zastępował wykonywał zdjęcia budowli, w oparciu o które J. P. dokonywał wpisu w dzienniku budowy, w sytuacji gdy świadek J. M. (1) wyraźnie zaprzeczył i zakwestionował, iżby wykonywał na budowie jakiekolwiek fotografie

- co skutkowało dokonaniem niewłaściwej rekonstrukcji stanu faktycznego, w szczególności w zakresie przyczyn wypadku E. J. oraz niedostrzeżeniem związku przyczynowo - skutkowego między wypadkiem E. J. a zachowaniem oskarżonych;

- art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów polegające na błędnej ocenie wyjaśnień oskarżonego K. K.i obdarzenie ich walorem pełnej wiarygodności, w sytuacji gdy:

- oskarżony składał rozbieżne wyjaśnienia przed Sądem Rejonowym i w toku postępowania przed Państwową Inspekcją Pracy,

- wątpliwości co do wiarygodności zeznań oskarżonego zostały wyartykułowane w Protokole Kontroli PIP w zakresie dotyczącym „przyczyn, czasu i miejsca wypadku", a które nie zostały dostrzeżone przez Sąd Rejonowy,

- oskarżony miał oczywisty interes w forsowaniu tezy o tym, że E. J. doznał upadku z wysokości nieprzekraczającej 1 metra,

- oskarżony, mimo iż był nieobecny w dniu wypadku E. J., dokonał „ustalenia" z oskarżonym J. P. (również nieobecnym w dniu zdarzenia), jakie były przyczyny upadku,

- co skutkowało dokonaniem niewłaściwej rekonstrukcji stanu faktycznego, w szczególności w zakresie przyczyn wypadku E. J. oraz niedostrzeżeniem związku przyczynowo - skutkowego między wypadkiem E. J. a zachowaniem oskarżonych;

- art. 7 k.p.k. przez dowolną ocenę opinii biegłego sądowego J. M. (2), wyrażającą się:

- przekonywaniem, iż z ekspertyzy ww. biegłego miałoby wynikać, że „oskarżony nie miał obowiązku dopuszczenia E. J. w dniu 22 listopada 2021 roku do pracy", w sytuacji gdy biegły w opiniach pisemnych bądź w opinii ustnej nie wskazywał (nawet jednym zdaniem) na takie okoliczności,

- pominięciem wniosków pisemnej opinii biegłego, które nie zostały przez niego zakwestionowane, a kojarzone w szczególności tym, że pośrednią przyczyną wypadku E. J. „był nieprawidłowo sprawowany nadzór przez kierownika budowy, który dopuścił do pracy pracownika niezgodnie z wymaganiami Instrukcji bezpiecznego wykonywania robót oraz nie zapoznał z IBWR poszkodowanego pkt 6 (IBWR) Lista pracowników zapoznanych z IBWR i dopuszczonych do wykonywania prac", a także „nieprawidłowo sprawowany nadzór przez kierownika budowy, który: dopuścił do pracy pracownika w warunkach niezgodnych z wymaganiami instrukcji bezpiecznego wykonywania robót (IBWR) pkt 3 b)",

- co skutkowało niedostrzeżeniem, że oskarżeni przez swoje bierne zachowanie zwiększyli ryzyko wypadku E. J.;

- art. 7 k.p.k. przez dowolną i niepełną ocenę zeznań świadków, których depozycje zostały uznane za w pełni wiarygodne i miarodajne, tj. zeznań Z. K., D. K., M. P., G. B., co wyrażało się w niedostrzeżeniu okoliczności przez nich podawanych, w tym w szczególności, że w dniu wypadku E. J. nie miał na sobie i przy sobie środków odzieży ochronnej oraz że brak było sprawowanego nadzoru, a także, że świadków „nikt nie dopuszczał do pracy", to skutkowało nieuwzględnieniem, że oskarżeni przez swoje bierne zachowanie zwiększyli ryzyko wypadku E. J.;

- art. 7 k.p.k. przez dowolną i niepełną ocenę zeznań świadka, którego depozycje zostały uznane za w pełni wiarygodne i miarodajne, tj. zeznań M. K., co wyrażało się w niedostrzeżeniu okoliczności przez niego podawanych, w tym w szczególności stwierdzenia (odnoszącego się do okoliczności wypadku E. J.), że „zapytałem, co się stało i wtedy D. powiedział mi coś takiego, że J. odbijał deskę i spadł na jaką kupkę kamieni", co zostało przez świadka powtórzone w toku postępowania jurysdykcyjnego - „D. powiedział, że J. spadł. Powiedział, że J. odbijał deskę i spadł na kamienie, kupkę czy kupę, nie wiem", a które to okoliczności przekonywały o rzeczywistym zakresie obowiązków E. J., nieprawidłowo ustalonym przez Sąd Rejonowy;

- art. 7 k.p.k. przez dowolną i niepełną ocenę zeznań świadka T. J., którego depozycje zostały uznane za w pełni wiarygodne i miarodajne, co wyrażało się w niedostrzeżeniu okoliczności przez niego wskazywanych, w tym w szczególności, że: „tato na budowie mieszał beton, przykręcał regipsy, nosił bloczki, szlifował, sprzątał. Wykonywał również prace na wysokościach" oraz że „ja pytałem ojca wprost, czy miał szkolenie BHP i mówił, że nie", co skutkowało błędnym ustaleniem wysokości z jakiej spadł E. J. oraz błędnym ustaleniem, że E. J. uczestniczył w szkoleniu BHP, rzekomo prowadzonym przez oskarżonego;

- art. 7 k.p.k. przez dowolną i niepełną ocenę zeznań świadków, których depozycje zostały uznane za w pełni wiarygodne i miarodajne, tj. zeznań M. P. oraz J. K., co wyrażało się w niedostrzeżeniu okoliczności przez nich podawanych, odpowiednio: „na pewno zdarzały się takie sytuacje, że pan J. musiał wejść po drabinie na piętro coś podać" [ M. P.) oraz „ja zapytałem Z., co się tam stało i on mi powiedział, że E. powiedział mu, że spadł. Tam jest tylko jeden murek, więc mogliśmy przypuszczać, ale to właśnie z tego. Murek był wysokości powyżej metra" (J. K., co skutkowało błędnym ustaleniem wysokości z jakiej spadł E. J. oraz błędnym ustaleniem zakresu jego prac;

- art. 7 k.p.k. przez dowolną i niepełną ocenę wyjaśnień oskarżonego J. P., co wyrażało się w niedostrzeżeniu okoliczności przez niego podawanej na rozprawie w dn. 25.04.23 r., podczas której wytłumaczył, że „była możliwość, żeby E. mógł spaść ze stropu, który wylewany był w sobotę, ale ja nie wiem, czy tak było, bo mnie tam nie było"), co skutkowało błędnym ustaleniem wysokości z jakiej spadł E. J.;

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., przez nieprawidłowe gromadzenie materiału dowodowego sprawy, co znalazło odzwierciedlenie w pkt 1.1 uzasadnienia wyroku (por. „fakty uznane za udowodnione"), w którym Sąd Rejonowy odwołał się do dowodów, na podstawie których dokonał określonych ustaleń faktycznych (przykładowo: notatki urzędowej, kopii projektu budowalnego, umowy zlecenia nie podpisanej przez E. J., protokołu oględzin z miejsca zdarzenia, umowy zlecenia innych pracowników, protokołu kontroli starszego inspektora pracy-T. K., dokumentów z PIP, zastrzeżeń do protokołu kontroli), a których nie poddał żadnej ocenie (która to ocena kojarzona jest z pkt 2. uzasadnienia wyroku - „ocena dowodów"), co uniemożliwia zweryfikowanie, jaki konkretnie materiał dowodowy stanowił podstawę rekonstrukcji stanu faktycznego sprawy;

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., przez pominięcie dokumentów: „wystąpienie" Państwowej Inspekcji Pracy z dn. 08.03.22 r.", „karta statystyczna mandatu" nałożonego na oskarżonego K. K., „karta statystyczna mandatu" nałożonego na oskarżonego J. P. oraz fotografie przedłożone przez oskarżycieli posiłkowych, w sytuacji gdy ww. dokumenty na rozprawie w dn. 05.12.23 r. zostały inkorporowane do materiału dowodowego i powinny współkształtować stan faktyczny sprawy, podczas gdy nie były one w ogóle rozważane przez Sąd Rejonowy, co w rezultacie uniemożliwia zweryfikowanie, jaki konkretnie materiał dowodowy stanowił podstawę rekonstrukcji stanu faktycznego sprawy i to w sytuacji gdy ww. dokumenty miały zasadnicze znaczenie dla dokonania właściwej oceny prawnokarnej zdarzenia (wszak przykładowo, w dokumencie „wystąpienie" Państwowa Inspekcja Pracy wniosła m.in. o „organizowanie pracy w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy" czy „zapewnienie przestrzegania instrukcji bezpiecznego wykonywania robót budowlanych, dopuszczeniu zatrudnionych do pracy na budowie", co potwierdza zasadność zarzutu, że E. J. nie został zapoznany z dokumentem IBWR i brak było należycie sprawowanego nadzoru);

- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k., przez nieprawidłowe gromadzenie materiału dowodowego sprawy wyrażające się zbiorczym ujawnieniem dowodów zawnioskowanych aktem oskarżenia, bez sprecyzowania, których konkretnych dowodów ta czynność dotyczy (por. „opinie biegłych z zakresu medycyny"), co uniemożliwia zweryfikowanie, jaka część materiału sprawy została uwzględniona w procesie rekonstrukcji stanu faktycznego sprawy, zwłaszcza, ze w uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy zdaje się wykluczać opinię biegłego sądowego W. G. (por. „gdyby przyjąć okoliczności wskazane w opinii biegłego W. G. (...)";

- art. 148 § 2 k.p.k., co wyrażało się brakiem zamieszczenia w protokole rozprawy głównej treści głosów stron, co uniemożliwia dokonanie kontroli instancyjnej orzeczenia i odniesienie się do wszystkich argumentów szczegółowo wyrażonych na koniec postępowania dowodowego;

- błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść wyroku:

- wyrażający się brakiem wyjaśnienia, jakie konkretnie obowiązki i jaki ich zakres ciążył na oskarżonych, tj. kierowniku budowy oraz inwestorze, w ramach procesu inwestycyjnego, w sytuacji gdy z art. 22 ust. 3a ustawy Prawo budowalne wynika, że do „podstawowych obowiązków" kierownika budowy należy „koordynowanie realizacji zadań zapobiegających zagrożeniom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, zaś według art. 18 ust. 1 ustawy Prawo budowlane statuuje otwarty katalog obowiązków inwestora, którego zasadniczym zadaniem jest „zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia", co w rezultacie uniemożliwia zweryfikowanie, czy oskarżeni swoim zachowaniem zmniejszyli poziom ryzyka wypadku;

- wyrażający się uznaniem, jakoby w sprawie nie udowodniono, aby istniał związek przyczyno - skutkowy między zrachowaniami wskazanymi w zarzutach oskarżonych a śmiercią E. J., podczas gdy oskarżeni - mając pełną świadomość co do nieprawidłowości panujących na budowie - nie podjęli jakichkolwiek działań mających na celu minimalizację ryzyka wypadku;

- wyrażające się uznaniem, jakoby w sprawie nie udowodniono istnienia związku przyczynowo - skutkowego między zachowaniem oskarżonego J. P. a wypadkiem E. J., w sytuacji gdy oskarżony - jak wyjaśnił na rozprawie 25.04.23 r. - z jednej strony miał świadomość nieprawidłowości na budowie oraz braku stosowania środków odzieży ochronnej przez pracowników, a z drugiej miał „uprawnienia do tego, że mogłem pracownika, który nie miał odzieży ochronnej nie dopuścić do wykonywania obowiązków na budowie", z czego jednak nie skorzystał, a to wobec nieobecności na miejscu zdarzenia i nieprawidłowo sprawowanego nadzoru;

- przez pominięcie okoliczności, że E. J. nie został zapoznany z dokumentem „Instrukcja Bezpiecznego Wykonywania Robót" (IBWR), podczas gdy w pisemnej opinii biegłego sądowego J. M. (2) była to pośrednia przyczyna wypadku, jakiemu uległ E. J.;

- przez pominięcie okoliczności wyartykułowanej w Protokole Kontroli PIP, a wskazującej, że dla E. J. nie określono zakresu obowiązków BHP, zgodnie z art. 3041 Kodeksu pracy;

- przez uznanie, że E. J. był zatrudniony przez K. K.„co najmniej od czerwca 2021 roku", podczas gdy zeznań świadka D. K. wynikało, że E. J. wykonywał prace jeszcze przed majem 2021 r.;

- przez uznanie, że E. J. wykonywał na budowie „wyłącznie" prace porządkowe, podczas gdy świadek D. K. wskazał w toku postępowania jurysdykcyjnego, że „E. robił to samo co ja, był pomocnikiem", przy czym podczas przesłuchania przed Państwową Inspekcją Pracy, świadek uszczegółowił zakres obowiązków, twierdząc, że były to prace „ogólnobudowlane, mieszanie zaprawy, układanie bloczków, murowania. Jedynie co to jak przyjechał inspektor nadzoru albo właściciel to oni zlecali nam jakieś konkretne. Układanie stempli pod strop przed wypadkiem", co już per se wskazywało, że E. J. również wykonywał prace na wysokości (skoro - podobnie jak świadek D. K. był „pomocnikiem", do którego obowiązków należało „układanie stempli pod strop");

- wyrażające się uznaniem, że „J. P. w czasie zdarzenia przebywał na zwolnieniu lekarskim, a budową pod jego nieobecność zarządzał doraźnie K. K.- inwestor", w sytuacji gdy prawo budowalne nie zna instytucji zastępcy kierownika budowy, stąd nieobecność J. P. na budowie nie niweczyła zakresu jego podstawowych obowiązków;

- wyrażające się uznaniem, że nieprawidłowości na budowie zostały stwierdzone „po" wypadku E. J., podczas gdy na ww. nieprawidłowości istniały na długo „przed" zdarzeniem, o czym przekonywali w szczególności świadkowie, a także sami oskarżeni, co uwypuklało skalę zaniechań oskarżonych w zakresie minimalizacji ryzyka wypadku;

- wyrażające się uznaniem, że E. J. spadł z muru o wysokości 0,8 metra, w sytuacji gdy z opinii biegłego sądowego W. G. (tj. ekspertyzy uznanej za w pełni miarodajną po myśli uzasadnienia zaskarżonego wyroku), zeznań świadka T. J., M. P. oraz J. K. wynikało, że E. J. wykonywał prace na wysokości (tj. powyżej 1 metra), co obligowało oskarżonego K. K.do przeprowadzenia instruktażu stanowiskowego, który nie został wykonany.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Art. 7 k.p.k. ( określający zasadę swobodnej oceny dowodów ) stanowi, że organy postępowania kształtują swe przekonanie na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego

Przekonanie sądu orzekającego o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochroną wskazanego przepisu tylko wtedy, gdy: a) jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.), i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.), b) stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego (art. 4 k.p.k.), c) jest wyczerpujące i logicznie - z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego - umotywowane w uzasadnieniu wyroku (art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.). Pogląd taki, który Sąd Okręgowy w całości podziela, wyraził Sąd Najwyższy w nadal aktualnym wyroku z dnia 22 lutego 1996 r., sygn. akt II KRN 199/95 (OSN PiPr 1996/10/10; por. także - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1974 r., sygn. akt Rw 618/74, OSNKW 1975/3-4/47; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 1990 r. , sygn. akt WRN 149/90, OSNKW 1991/7-9/41).

Zadaniem Sądu Odwoławczego, jako sądu II instancji jest prześledzenie sposobu dojścia do prawdy materialnej, jaki doprowadził sąd I instancji do wydania takiego, a nie innego orzeczenia. Sąd Okręgowy zapoznając się zarówno z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jakim dysponował sąd meriti, jak również z pisemnymi motywami wyroku dokonuje więc kontroli tego, czy sąd rozpoznający sprawę przeprowadził w sposób wnikliwy i wszechstronny wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy należycie rozważył i ocenił, a w dalszej kolejności, czy na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które przyczyniły się do kategorycznego rozstrzygnięcia o sprawstwie i winie osoby oskarżonej. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż ocena dowodów jaką przeprowadził Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w żadnym wypadku nie może być uznana za ocenę dowolną. Wręcz przeciwnie jawi się ona, jako ocena swobodna, respektująca reguły prawidłowego rozumowania, pozostająca w zgodzie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, nie zawierająca błędów faktycznych lub logicznych, co czyni ją z tychże względów czyniącą zadość dyspozycji art. 7 k.p.k. Mając to wszystko na uwadze zważyć trzeba, iż rolą Sądu Okręgowego, jako sądu odwoławczego nie jest przeprowadzanie własnej oceny dowodów, wyprowadzanie wniosków płynących z tejże oceny, a w dalszej kolejności czynienie ustaleń faktycznych. Takowe stanowi wyłączną prerogatywę sadu orzekającego.

Bezsporne jest w niniejszej sprawie to, że pokrzywdzony E. J. był zatrudniony w spółce należącej do oskarżonego K. K..

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego w tym wyjaśnień oskarżonego K. K., zeznań świadków Z. K., J. K., D. K. wynika, że E. J. nie wykonywał na budowie w M. typowych prac budowlanych, sprzątał na tej budowie, nosił materiały budowlane, deski.

Z zeznań syna pokrzywdzonego T. J. wynikało jednak, że ojciec opowiadał mu, iż na budowie zajmował się wszystkim – wykonywał wszystkie prace w tym na wysokościach. Zeznania jego w tej mierze są jednakże odosobnione, nie znajdują potwierdzenia w innych dowodach przeprowadzonych w sprawie. Stąd też w oparciu o tę relację nie sposób czynić ustalenia, iż E. J. na przedmiotowej budowie wykonywał prace budowlane w szerokim zakresie w tym prace na wysokościach.

Odnosząc się do podważanej przez skarżącego oceny wyjaśnień oskarżonego J. P. stwierdzić należy, że poza sporem jest, że oskarżony nie był obecny na budowie w chwili wypadku E. J., nie widział przebiegu zdarzenia a relacje o nim powział od innych osób, które tego dnia przebywały na budowie. Kwestia czy oskarżony J. P. był zastępowany na budowie przez J. M. (1) nie ma jakiegokolwiek znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Podobnie należy ocenić relację drugiego z oskarżonych K. K.również jego w dniu zdarzenia nie było na budowie a kwestia jakich ustaleń co do przebiegu zdarzenia dokonał on wspólnie z J. P. dla ich odpowiedzialności w niniejszej sprawie nie jest istotna. Oskarżony w swoich wyjaśnieniach wskazał, że przyjmując pokrzywdzonego do pracy odbył z nim rozmowę i przeprowadził instruktaż, wskazał zakres jego obowiązków, miejsce gdzie znajduje się odzież ochronna. Trafnie sąd I instancji wskazuje, ze brak jest jakiegokolwiek dowodu podważającego twierdzenie oskarżonego. Również doświadczenie życiowe nakazuje uznać, że takie zachowanie ( rozmowę przed przyjęciem do pracy, krótki instruktaż ) miało miejsce, gdyż jest to czynność ze wszech miar typowa.

Z opinii biegłego z zakresu BHP J. M. (2) złożonej na rozprawie w dniu 5 grudnia 2023r. wynika wprost, że nie ma takiego obowiązku aby inwestor i kierownik budowy byli każdego dnia na budowie. Faktycznie kierownik budowy powinien koordynować działania, w tym również w zakresie przestrzegania na budowie przepisów BHP. Podkreślić jednak należy, że biegły w swojej opinii uzupełniającej złożonej na rozprawie wycofał się ze swoich kategorycznych stwierdzeń co do tego, że oskarżeni mieli obowiązek przeszkolenia E. J. z zakresu przepisów BHP w sytuacji gdy nie wykonywał on robót na wysokościach. Wykonywane przez pokrzywdzonego E. J. prace na wysokości 0,85m nie były pracami na wysokościach i nie rodziły po stronie oskarżonych obowiązku dodatkowego szkolenia pokrzywdzonego.

Odnosząc się do dokonanej przez sąd oceny zeznań świadków stwierdzić należy, iż jest ona prawidłowa. Świadkowie ci jak wspomniano już wcześniej również nie widzieli wypadku jakiego doznał E. J.. M. P. krytycznego dnia na budowie nie było. Kwestia tego czy pokrzywdzony miał na sobie w dniu zdarzenia odzież ochronną z punktu widzenia odpowiedzialności oskarżonych w niniejszym postepowaniu nie jest istotna. Z twierdzenia świadka, iż „ zdarzały się sytuacje, że Pan J. musiał wejść po drabinie na piętro coś podać „ nie można wywieść wadliwości ustaleń sądu co do zakresu obowiązków pokrzywdzonego na budowie, jak i przede wszystkim tego, że czyni to na polecenie któregoś z oskarżonych. G. B. natomiast w swoich zeznaniach wskazał, że w dniu wypadku pracownicy dopiero rozchodzili się do pracy a ponadto, że w dniu zdarzenia nie było co robić na wysokości „bo był świeżo wylany beton”.

J. K. w swoich zeznaniach przyznał, iż nie mierzył wskazanego prze siebie murku, „na oko” określił jego wysokość na 1 metr. Potwierdził, iż pokrzywdzony nie został przez nich przeniesiony i leżał w pobliżu tego murku – części fundamentów, z którego miał spaść. Rzeczywiście świadek M. K. zeznał, że D. K. powiedział mu, ze E. J. odbijał deskę i spadł na kupę kamieni.

Z tych wszystkich relacji nie sposób jednak wysnuć wniosku ( jak chce tego skarżący ), że sąd I instancji poczynił wadliwe ustalenia co do tego z jakiej wysokości spadł pokrzywdzony ani co do tego jaki był jego rzeczywisty zakres obowiązków na budowie wynikający z jego zatrudnienia przez K. K..

Podnoszony zarzut nieprawidłowo gromadzonego materiału dowodowego i pominięcia w procesie wyrokowania części dowodów również jest niezasadny. Prawdziwość wskazanych przez skarżącego dowodów jest oczywiście bezsporna i zdaniem sądu okręgowego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Nie ma znaczenia jak wyglądał projekt obiektu realizowanego na przedmiotowej budowie, również nic nie wnoszą umowy zlecania zawarte z poszczególnymi osobami zatrudnionymi na budowie. Podobnie bez wpływu na odpowiedzialności karna oskarżonych pozostają wystąpienia Państwowej Inspekcji Pracy i fakt ukarania oskarżonych mandatami.

Nie doszło w ocenie sądu odwoławczego do naruszenia art. 148§2 k.p.k. przepis ten nie nakłada na sąd obowiązku zamieszczania całości treści wystąpienia końcowego stron do protokołu. Osoby biorące udział w czynności mają prawo żądać zamieszczenia w protokole z pełną dokładnością wszystkiego co dotyczy ich praw lub interesów. Z treści protokołu rozprawy z dnia 5 grudnia 2023r. nie wynika aby pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych domagał się zamieszczenia w nim treści całego swojego wystąpienia.

Wbrew twierdzeniom skarżącego sąd I instancji odniósł się w pisemnych motywach do obu opinii biegłych z zakresu medycyny wskazując, że podstawą ustaleń uczynił opinię biegłego P. W., z której wynikało, że obrażenia pokrzywdzonego mogły powstać na skutek upadku z wysokości 0,8 m. Co istotne sam pokrzywdzony na miejscu zdarzenia wskazywał innym osobom udzielającym mu pomocy, że właśnie spadł z takiej wysokości. Do tego wreszcie należy zauważyć, że w chwili wypadku pokrzywdzony znajdował się pod znacznym działaniem alkoholu. Stwierdzono u niego 2,1 promila alkoholu we krwi.

Reasumując stwierdzić należy, że Sąd Rejonowy w toku przedmiotowego postepowania zebrał kompletny materiał dowodowy. Zebrane dowody poddał ocenie zgodnej z kryteriami art. 7 k.p.k. w konsekwencji zaś poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne.

Wyżej już wskazano, że w sprawie brak jest jakichkolwiek dowodów pozwalających na ustalenie, że pokrzywdzony E. J. w ramach zawartej z K. K. (1) umowy zlecenia miał określone w zakresie obowiązków wykonywanie prac budowlanych na wysokościach. Uwzględniając nawet relacje świadków: T. J. ( o tym, że tato zwierzał mu się, iż na budowie wykonuje również prace na wysokościach ) czy M. P. (zdarzały się sytuacje, że Pan J. musiał wejść po drabinie na piętro coś podać ) nie sposób jest twierdzić, że czynności te wykonywał za wiedzą czy też na polecenie któregoś z oskarżonych. Brak jest w sprawie jakichkolwiek bezpośrednich świadków wypadku pokrzywdzonego. Sam E. J. twierdził w obecności osób udzielających mu pomocy, że spadł z niskiego murku ( o wysokości 0,8m ). W chwili wypadku zaś znajdował się w stanie nietrzeźwości w jego organizmie stwierdzono 2,1 promila alkoholu we krwi.

Dla przyj ę cia, i ż sprawca dokona ł przest ę pstwa okre ś lonego w art. 160 § 3 k.k. konieczne jest ustalenie wyst ą pienia skutku w postaci bezpo ś redniego niebezpiecze ń stwa utraty ż ycia albo ci ęż kiego uszczerbku na zdrowiu, co oznacza, ż e skutek ten musi charakteryzowa ć si ę wysokim stopniem prawdopodobie ń stwa spe ł nienia, a sprawca (nie maj ą c zamiaru jego sprowadzenia na danego cz ł owieka - przyp. SN) nara ż a go jednak w wyniku niezachowania wymaganej w danych okoliczno ś ciach ostro ż no ś ci, w sytuacji, w kt ó rej nara ż enie cz ł owieka przewidywa ł lub obiektywnie bior ą c m ó g ł przewidzie ć - przy zachowaniu przeci ę tnej ostro ż no ś ci. Pod poj ę ciem tym nale ż y rozumie ć ostro ż no ść , kt ó rej mo ż na wymaga ć od sprawcy na podstawie normalnej zdolno ś ci przewidywania skutk ó w w ł asnego dzia ł ania. Dla przypisania sprawcy odpowiedzialno ś ci za przest ę pstwo nieumy ś lne nie wystarczy jednak samo stwierdzenie, ż e zachowa ł si ę on nieostro ż nie, konieczne jest bowiem wykazanie, i ż by ł ś wiadomy tego, ż e swoim zachowaniem mo ż e zrealizowa ć znamiona czynu zabronionego (przewidywa ł tak ą mo ż liwo ść ), b ą d ź te ż mo ż liwo ś ci takiej nie przewidywa ł , cho ć m ó g ł j ą przewidzie ć (art. 9 § 2 k.k.). Mo ż liwo ść przypisania sprawcy skutku czynu obejmuje jedynie normalne, a niewykraczaj ą ce poza mo ż liwo ść przewidywania, nast ę pstwa jego zachowania. Co r ó wnie ż wa ż ne, nast ę pstwa te musz ą pozostawa ć w zwi ą zku z zawinionym naruszeniem tych regu ł ostro ż no ś ci, kt ó re w konkretnym uk ł adzie sytuacyjnym wywo ł a ł o stan niebezpiecze ń stwa dla okre ś lonego dobra prawnego. ( zob. wyrok S ą du Najwy ż szego z dnia 29 kwietnia 2021r., sygn. IV KK 50/20, opublik. LEX nr 3215599 ).

Mając powyższe na względzie w realiach niniejszej sprawy nie sposób jest przypisać obydwóm oskarżonym zawinione naruszenie reguł ostrożności, które wywołało stan niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia – doznania ciężkiego uszczerbku na zdrowiu u pokrzywdzonego E. J.

Wniosek

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Mając na względzie opisaną w poprzedniej części uzasadnienia nietrafność podniesionych zarzutów wniosek apelacji należało uznać za niezasadny.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty zawarte w wywiedzionej przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych apelacji okazały się niezasadne. Poczynione przez sąd rejonowy ustalenia faktyczne skutkujące uniewinnieniem oskarżonych są prawidłowe. Bark jest w niniejszej sprawie okoliczności podlegających uwzględnieniu z urzędu.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Względy słuszności przemawiały za zwolnieniem oskarżycieli posiłkowych od ponoszenia kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze – art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana