VI Ka 530/21 - uzasadnienie Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie z 2022-02-15
Warszawa, dnia 25 stycznia 2022 r.
Sygn. akt VI Ka 530/21
1.
2.WYROK
2.1.W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
3.Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:
Przewodniczący: SSO Aleksandra Mazurek
protokolant: protokolant sądowy - stażysta Adrianna Sadowska
4.przy udziale prokuratora Anety Ostromeckiej
po rozpoznaniu dnia 25 stycznia 2022 r.
5.sprawy K. O., syna P. i I., ur. (...) w W.
6.oskarżonego o przestępstwo z art. 178a § 1 kk
7.na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora
8.od wyroku Sądu Rejonowego w Wołominie
9.z dnia 22 marca 2021 r. sygn. akt II K 1151/19
11.zaskarżony wyrok uchyla i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Wołominie do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 530/21 |
||||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
1 |
|||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 22 marca 2021 r. sygn. akt. II K 1151/19 |
||||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
1.1.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||||
1.1.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||||
2.
Ustalenie faktów w związku z dowodami |
||||||||||||||||||||||
1.5. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||||
1.1.3. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
1. |
K. O. |
Dochód uzyskany przez oskarżonego |
Dane z systemu e-P. |
k. 69 |
||||||||||||||||||
2. |
K. O. |
Oskarżony jest osobą uprzednio karaną |
Karta karna |
k. 73 |
||||||||||||||||||
3. |
K. O. |
Oskarżony nie figuruje w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego |
Informacja o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego |
k. 71 |
||||||||||||||||||
1.1.4. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||||
1.6. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||||
1.1.5. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||||
1. |
Informacja z systemu e - (...) |
dokument urzędowy w sposób jednoznaczny stanowi podstawę do dokonania ustaleń co do dochodu uzyskanego przez oskarżonego |
||||||||||||||||||||
2. |
Karta karna |
dokument urzędowy w sposób jednoznaczny stanowi podstawę do dokonania ustaleń co do uprzedniej karalności oskarżonego |
||||||||||||||||||||
3. |
Informacja o wpisach w ewidencji kierowców naruszających przepisy ruchu drogowego |
dokument urzędowy w sposób jednoznaczny stanowi podstawę do dokonania ustaleń co do naruszania przez oskarżonego przepisów ruchu drogowego |
||||||||||||||||||||
1.1.6.
Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||||
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||||
3.1. |
Apelacja prokuratora : Prokurator zarzucił wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść w postaci uznania, że wina oskarżonego i społeczna szkodliwość zarzucanego mu czynu nie są znaczne, co w konsekwencji doprowadziło do warunkowego umorzenia postępowania karnego wobec oskarżonego, podczas gdy materiał dowodowy wskazuje, że oskarżony naruszył rażąco przepisy ruchu drogowego i stworzył zagrożenie dla siebie oraz dla innych uczestników ruchu poruszając się samochodem osobowym po drodze publicznej w terenie zabudowanym, przewożąc w sposób niezgodny z przepisami ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r.- Prawo o ruchu drogowym trzech dodatkowych pasażerów, będąc w stanie nietrzeźwości tj. przy stężeniu alkoholu etylowego w wydychanym powietrzu wynoszącym 0,32 mg/l o godzinie 03:25 i 0,28 mg/l o godzinie 03:42, co nakazuje uznanie, że oskarżony swoim zachowaniem rażąco naruszył podstawowego zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, a w konsekwencji uznanie, że wina i społeczna szkodliwość czynu zarzucanego oskarżonemu nie był znaczny. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||||
Ustosunkowanie się do zarzutu prokuratora jest przedwczesne wobec stwierdzenia okoliczności, które musiały skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Wniesienie apelacji i zainicjowane w ten sposób postępowanie odwoławcze doprowadziło do ponownej oceny prawidłowości ustaleń faktycznych w sprawie i w konsekwencji doprowadziło do uchylenia wydanego przez Sąd Rejonowy wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Wołominie. Prokurator w swojej apelacji co prawda podnosił jedynie zarzuty błędu w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, iż czyn zarzucany oskarżonemu nie cechuje się znaczną społeczną szkodliwością. Skarżący nie kwestionował zastosowania warunkowego umorzenia postępowania z uwagi na uprzednią karalność oskarżonego, jednak Sąd odwoławczy, zgodnie z art. 167 k.p.k., miał obowiązek zweryfikować tą przesłankę. Wskazać w pierwszej kolejności należy, iż co prawda w dacie wydania wyroku przez Sąd Rejonowy oskarżony nie był osobą karaną za przestępstwo umyślne - co wynika wprost z karty karnej- k.74 i warunkowe umorzenie postępowania karnego wobec niego było dopuszczalne. Jednak wskazać należy, iż na etapie wydawania wyroku przez sąd odwoławczy oskarżony był już osobą karaną za przestępstwo umyślne – co z kolei doprowadziło do sytuacji w której zachodzi brak możliwości warunkowego umorzenia postępowania wobec oskarżonego i konieczność przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu. W chwili orzekania przez Sąd Okręgowy tj. w dniu 25 stycznia 2022 r. oskarżony był skazany prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim w sprawie o sygn. akt II K 515/20 za przestępstwo z art. 158 § 1 k.k. co doprowadziło do konieczności uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Wołominie, który przy ponownym jej rozpoznaniu weźmie pod uwagę uprzednią karalność oskarżonego. Jak wskazuje orzecznictwo Sądu Najwyższego: „ Wprawdzie w apelacji nie kwestionowano dopuszczalności zastosowania warunkowego umorzenia postępowania przez pryzmat uprzedniej karalności oskarżonego, to jednak nie zwalniało to Sądu odwoławczego z obowiązku weryfikacji tej przesłanki (art. 167 k.p.k.). Zgodnie z § 309 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. - Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1141), kierownik sekretariatu lub upoważniony pracownik informuje sędziego referenta, że dane z Krajowego Rejestru Karnego znajdujące się w aktach sprawy pochodzą sprzed 6 miesięcy. Wiąże się to z potrzebą dysponowania przez sąd aktualnymi danymi o karalności oskarżonego, a obowiązek ustalenia takich danych z urzędu wynika z art. 213 § 1 k.p.k. ” (Wyrok SN z 23.09.2020 r., I KK 123/20, LEX nr 3208614.) Z uwagi na uprzednią karalność oskarżonego nie jest możliwe warunkowe umorzenie postępowania w stosunku do niego. „Warunek uprzedniej niekaralności za przestępstwo umyślne ma charakter bezwzględny i nie zależy od stanu wiedzy sądu rozpoznającego sprawę” (wyrok SN z 1.02.2011 r., IV KK 406/10, LEX nr 725081); z kolei w świetle wyroku SN z 18.03.2009 r., V KK 18/09, Prok. i Pr.-wkł. 2009/10, poz. 4: „Przepis art. 66 § 1 k.k. wymienia przesłanki warunkowego umorzenia postępowania, a jedną z nich jest ustalenie, iż sprawca nie był uprzednio karany za jakiekolwiek przestępstwo umyślne, bez względu na jego podobieństwo do aktualnie rozpoznawanego czynu i bez względu na rodzaj wcześniej wymierzonej kary.” (wyrok SN z 30.03.2017 r., III KK 408/16, LEX nr 2300157); „Podstawowym warunkiem zastosowania instytucji probacyjnej jest to, by sprawca w dacie wyrokowania był osobą niekaraną za przestępstwo umyślne” (wyrok SN z 21.09.2020 r., III KK 199/20, Legalis nr 2473318).” (P. Kozłowska-Kalisz [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX/el. 2021, art. 66.). Wyłączenie z art. 454 § 1 kpk (na skutek nowelizacji obowiązującej od 5 października 2019 r.) warunkowego umorzenia postępowania wywołuje pytanie o możliwość reformatoryjnego orzekania przez sąd odwoławczy na niekorzyść oskarżonego, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu na wniosek oskarżonego lub z urzędu (art. 339 § 1 pkt 2), a od tego wyroku apelację wniósł oskarżyciel publiczny, domagając się skazania. Przed wspomnianą nowelizacją, niezależnie od forum orzekania o warunkowym umorzeniu postępowania, tj. na posiedzeniu czy na rozprawie, niedopuszczalne było skazanie w instancji odwoławczej. Obecnie nie ma już tej przeszkody, jednak powstaje wątpliwość, czy dopuszczalność skazania w instancji odwoławczej odnosi się także do sytuacji, gdy wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu, a więc bez przeprowadzenia postępowania dowodowego. Wykładnia systemowa prowadzi do stwierdzenia, że dopuszczalność rozpoznania sprawy co do istoty na posiedzeniu i wydanie w tym trybie wyroku skazującego zostały ściśle określone w ustawie. Jeżeli zatem w takim szczególnym trybie nie wydano wyroku skazującego, tylko rozpoznano sprawę w innym szczególnym trybie, tu warunkowego umorzenia postępowania, to także sąd odwoławczy, rozpoznając apelację, nie może skazać oskarżonego. Należy bowiem zauważyć, że skazanie po raz pierwszy w instancji odwoławczej wiąże się z rozpoznaniem sprawy na rozprawie, a nie na posiedzeniu. W konsekwencji należy przyjąć, że w omawianym tu układzie procesowym zachodzi podstawa do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, o której mowa w art. 437 § 2 in fine, tj. konieczność przeprowadzenia na rozprawie przewodu sądowego nie tylko na nowo, ale w ogóle, co jest wymagane do skazania (patrz komentarz do art. 454 kpk pod redakcją D. Ś.. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||||
1. Skazanie oskarżonego K. O. za zarzucony mu czyn wyczerpujący znamiona występku określonego w art. 178a § 1 k.k. i wymierzenie mu kary grzywny w wymiarze 100 (sto) stawek dziennych po 10 (dziesięć) złotych; 2. Orzeczenie wobec K. O. na podstawie art. 42 § 2 k.k. zakazu prowadzenia pojazdów samochodowych w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku Prawo o ruchu drogowym na okres 3 (trzech) lat; 3. Orzeczenie wobec K. O. na podstawie art. 43a § 2 k.k. świadczenia pieniężnego na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości 5000 (pięć tysięcy) złotych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||||
Wniosek prokuratora nie mógł zostać uwzględniony, gdyż zaskarżony wyrok warunkowo umarzający postępowanie został wydany na posiedzeniu, bez przeprowadzenia rozprawy. |
||||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||||
4.1. |
Karalność oskarżonego za przestępstwo umyślne |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||||
Z aktualnych danych o karalności oskarżonego wynika, że wyrokiem Sądu Rejonowego w Mińsku Mazowieckim z dnia 9 lipca 2021 r. w sprawie II K 515/20 został on skazany za przestępstwo z art. 158 § 1 kk w zb. z art. 193 kk w zw. z art. 11 § 2 kk na karę 7 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat próby. |
||||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||||
1.7. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.1.1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||||
1.8. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
5.2.1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||||
1.9. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||||
1.1.7. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.1.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
Przytoczona powyżej argumentacja nie pozwala na uznanie wyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne w stosunku do oskarżonego za prawidłowy, co przy uwzględnieniu reguły ne peius, prowadzić musi do uchylenia przedmiotowego orzeczenia i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu w Wołominie do ponownego rozpoznania, gdyż zaskarżony wyrok został wydany na posiedzeniu i nie przeprowadzono postępowania dowodowego. |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||||
5.3.1.4.1. |
||||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||||
. |
||||||||||||||||||||||
1.1.8. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||||
Sąd Rejonowy powinien dokonać wszechstronnej i wnikliwej analizy zgromadzonego materiału dowodowego w sposób zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego biorąc pod uwagę uprzednią karalność oskarżonego. |
||||||||||||||||||||||
1.10. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||||
1.11. Granice zaskarżenia |
||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||
Podmiot wnoszący apelację |
Prokurator |
|||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok Sądu Rejonowego w Wołominie z dnia 22 marca 2021 r. sygn. akt. II K 1151/19 |
|||
0.1.1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
0.1.1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie
Data wytworzenia informacji: