Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Cyran /spr./

Sędziowie: SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

SSA Wiesława Stachowiak

Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2016 r. w Poznaniu

sprawy E. T.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o przywrócenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zielonej Górze

z dnia 23 kwietnia 2015 r. sygn. akt IV U 2017/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie I o tyle, że przywraca wnioskodawcy E. T. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres do 10 marca 2018 r. ;

2.  w pozostałym zakresie apelacje oddala.

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Ewa Cyran

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 08.10.2014r. znak:(...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. wstrzymał wnioskodawcy E. T. wypłatę renty z tytułu niezdolności do pracy.

Odwołanie od tej decyzji złożył E. T., wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazał, że decyzja organu rentowego jest niezgodna ze stanem faktycznym. W wyniku wypadku komunikacyjnemu, któremu uległ doznał urazów w postaci złamania trzonu kręgosłupa szyjnego (...). W następstwie tych schorzeń ma ustaloną niezdolność do pracy i w chwili obecnej jego stan zdrowie nie uległ poprawie.

Wyrokiem z dnia 23 kwietnia 2015r. Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (sygn. akt IV U 2017/14):

1.  zmienił decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. z dnia 08 października 2014r. znak (...) w ten sposób, że przywrócił wnioskodawcy E. T. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 1 listopada 2014r.do 31 grudnia 2018r.,

2.  zasądził od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz wnioskodawcy E. T. kwotę 60 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca E. T., urodzony (...), z zawodu hydraulik, w okresie od 09.06.1995r. do 30.09.2008r. był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Decyzją z dnia 27.10.2008r. odmówiono wnioskodawcy dalszego prawa do renty. Wyrokiem z dnia 28.09.2009r. (sygn. akt IV U 924/09) Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję i przywrócił wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.10.2008r. do 30.09.2010r.

Decyzją z dnia 22.10.2010r. przyznano wnioskodawcy prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od 01.10.2010r. do 31.10.2014r.

W dniu 19.08.2014r. wnioskodawca zgłosił w organie rentowym wniosek o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

Wobec zgłoszonego wniosku przeprowadzone zostały badania, w wyniku których lekarz orzecznik O/ZUS, orzeczeniem z dnia 10.09.2014r., ustalił, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Z uwagi na wniesiony w terminie sprzeciw od powyższego orzeczenia sprawa została przekazana do rozpatrzenia Komisji lekarskiej O/ZUS, która orzeczeniem z dnia 02.10.2014r. ustaliła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy.

Powyższe skutkowało wydaniem przez ZUS decyzji z dnia 08.10.2014r., odmawiającej wnioskodawcy prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy po dnia 31.10.2014r.

U wnioskodawcy rozpoznano stan po złamaniu trzonu kręgu (...) (1991r.; wielopoziomową dyskopatię szyjną ze stenozą kanału kręgowego i objawami ucisku struktur nerwowych; przewlekły zespól bólowy kręgosłupa; zaburzenia krążenia kręgowo-podstawnego; ślepotę oka lewego (od dzieciństwa).

Stan neurologiczny wnioskodawcy nie poprawia się. W porównaniu z badaniem neurologa konsultanta ZUS z dnia 13.09.2010r. nastąpiło pogorszenie. Obecnie stwierdza się w badaniu oprócz dużego ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego -również osłabienie siły mięśniowej kończyny górnej prawej z jej drżeniem pozycyjnym i ataksją oraz ataksję w obu kończynach dolnych, co świadczy o uszkodzeniu sznurów tylnych rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym.

Dodatkowo zaburzenia krążenia kręgowo-podstawnego z objawami udaru pnia mózgu rozpoznane w październiku 2013r. w Oddziale Neurologii w C. ograniczają w znacznym stopniu zdolność wnioskodawcy do pracy zawodowej. Ma on prawo do pracy w Zakładzie Pracy (...), w warunkach dostosowanych do jego niesprawności.

W świetle powyższych okoliczności wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy, tj. do 2018r.

Na podstawie powyżej przedstawionego stanu faktycznego, Sąd I instancji wydał powyższy wyrok.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy;

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 107 ustawy emerytalnej, prawo do świadczeń uzależnionych od niezdolności do pracy oraz wysokość tych świadczeń ulega zmianie, jeżeli w wyniku badania lekarskiego, przeprowadzonego na wniosek lub z urzędu, ustalono zmianę stopnia niezdolności do pracy, brak tej niezdolności lub jej ponowne powstanie. Stosownie do treści art. 61 cyt. ustawy prawo do renty, które zostało wstrzymane z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

Przepis art. 12 ustawy emerytalnej stanowi natomiast, że osobą niezdolną do pracy, jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Osobą całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Sąd I instancji przyjął, że wnioskodawca jest nadal, tj. po dniu 31.10.2014r. częściowo niezdolny do pracy, okresowo do 2018 roku. W tym zakresie Sąd Okręgowy skorzystał z opinii biegłego i nie znajdując podstaw do jej podważenia, w całości oparł się na ustaleniach biegłego sądowego lekarza neurologa.

Biegły sądowy lekarz neurolog, po przeprowadzeniu badania przedmiotowego oraz podmiotowego i wnikliwej analizie przedstawionej dokumentacji sądowo-lekarskiej stwierdził, że stan neurologiczny wnioskodawcy nie poprawia się i w porównaniu z badaniem neurologa konsultanta ZUS z dnia 13.09.2010r. wręcz nastąpiło pogorszenie. Biegła stwierdziła oprócz dużego ograniczenia ruchomości kręgosłupa szyjnego i lędźwiowego również osłabienie siły mięśniowej kończyny górnej prawej z jej drżeniem pozycyjnym i ataksją oraz ataksję w obu kończynach dolnych, co świadczy o uszkodzeniu sznurów tylnych rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Dodatkowo zaburzenia krążenia kręgowo-podstawnego z objawami udaru pnia mózgu rozpoznane w październiku 2013r. w Oddziale Neurologii w C., ograniczają w znacznym stopniu zdolność wnioskodawcy do pracy zawodowej. W ocenie biegłej, wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy, tj. do 2018r.

Podkreślono, że wnioskodawca jest uprawniony do renty od dnia 9.06.1995r., przez cały okres z powodu tych samych schorzeń układu ruchu. Sąd Okręgowy miał również na względzie opinię lekarza konsultanta ZUS z dnia 13.09.2010r., stwierdzającą częściową niezdolność wnioskodawcy do pracy w związku ze stanem narządu ruchu. Przy dokonywaniu ustaleń orzeczniczych uwzględniono wówczas stopień naruszenia sprawności organizmu. Ze względu na to, że te same schorzenia i ograniczenia narządu ruchu od 1995r. i w 2010r. stanowiły uznawaną przez pozwanego podstawę do uznania wnioskodawcy za częściowo niezdolnego do pracy, to brak jest aktualnie podstaw do uznania (pozwany nie wykazał, że nastąpiła poprawa w stanie zdrowia), że aktualnie ten stan miałby podlegać innej ocenie.

Ze względu na ww. okoliczności Sąd I instancji uznał, że wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy okresowo od 01.11.2014r. do 31.12.2018r.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany organ rentowy, zaskarżając go w części, tj. w zakresie przyjętej daty końcowej niezdolności do pracy.

Zaskarżonemu wyrokowi pozwany zarzucił naruszenie przepisów postępowania cywilnego, tj. art. 233 § 1 k.p.c. poprzez naruszenie granic swobodnej oceny dowodów przez przywrócenie wnioskodawcy prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 1 listopada 2014r. do 31 grudnia 2018r., podczas gdy z opinii wynika, że częściowa niezdolność ma charakter okresowy do 2018r.

Mając na uwadze powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przywrócenie wnioskodawcy prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 listopada 2014r. do 31 grudnia 2017r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna jedynie częściowo.

Pozwany w apelacji zakwestionował datę końcową, którą Sąd Okręgowy przyjął do uznania częściowej niezdolności do pracy odwołującego - datę do której zostało przyznane odwołującemu świadczenie rentowe, tj. od 1 listopada 2014 roku do 31 grudnia 2018 roku. Apelujący zarzucił, że Sąd uwzględnił w tym zakresie wyłącznie opinię biegłego sądowego neurologa dr.n.med. M. D., która określiła okres częściowej niezdolności do pracy do 2018r.

Na wstępie należy podkreślić, że w niniejszej sprawie bezsporny był fakt, że wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy, albowiem pozwany w wywiedzionej apelacji wskazał, że co do zasady zgadza się z orzeczeniem Sądu I instancji, które zostało wydane w oparciu o opinię biegłego sądowego neurologa w zakresie stwierdzonej częściowej niezdolności do pracy.

W związku z zarzutem organu rentowego, wskazującym na rozbieżności w opinii biegłego sądowego lekarza neurologa z dnia 30 marca 2015r., co do daty końcowej, na jaką określić należało niezdolność do pracy odwołującego, Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe.

Sąd II instancji zobowiązał biegłego sądowego neurologa do sprecyzowania daty końcowej istnienia częściowej niezdolności do pracy u wnioskodawcy.

Biegła sądowa lekarz neurolog w opinii z 30 września 2016r. wskazała, że wnioskodawca był badany przez biegłą w dniu 10 marca 2015r. Na dzień badania stan neurologiczny wnioskodawcy uzasadniał przyznanie częściowej niezdolności do pracy na okres min. 3 lat, tj. do 10 marca 2018r. W treści uzupełniającej opinii biegła podniosła, że nieścisłość w dacie była najpewniej błędem na etapie przepisywania opinii. Biegła przyznała, że ponowna analiza akt i opis badania z dnia 10 marca 2015r. utwierdziła ja w przekonaniu, że opinia główna powinna brzmieć: „wnioskodawca jest nadal częściowo niezdolny do pracy na okres 3 lat, tj. do 10 marca 2018r.

Sąd Apelacyjny uznał, że stanowisko ww. biegłej jest jednoznaczne i pozwalało na rozstrzygnięcie zaistniałych w sprawie wątpliwości. Należy przy tym wskazać, że sąd ocenia opinie biegłych pod kątem ich logiki, spójności oraz tego, czy odpowiadają na pytania postawione w tezie dowodowej. Opinia biegłego tak jak inne dowody podlega ocenie przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c., chociaż na podstawie właściwych jedynie dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, sposobu motywowania i stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 13 maja 2014r., I ACa 1558/13). Rolą sądu, po dokonanej ocenie opinii biegłych i przyjęciu przedstawionych w nich informacji za podstawę ustalenia stanu faktycznego sprawy, jest dokonanie subsumcji ustalonego stanu faktycznego do norm prawnych.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, odwołującego E. T. uznać należało częściowo niezdolnego do pracy w okresie od 1 listopada 2014r. do 10 marca 2018r.

W związku z powyższym, na podstawie art. 57 ust. 1, art. 61 oraz art. 12 i art. 13 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony wyrok o tyle, że przywrócił E. T. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 10 marca 2018r. (pkt 1). Apelacja organu rentowego jako nieuzasadniona w pozostałym zakresie, została oddalona po myśli art. 385 k.p.c., o czym tutejszy Sąd orzekł w pkt 2 wyroku.

SSA Wiesława Stachowiak

SSA Ewa Cyran

SSA Iwona Niewiadowska-Patzer