Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 27 lutego 2023 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie Wydział II Cywilny – Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Jarosław Tyrpa

po rozpoznaniu w dniu 27 lutego roku w K.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku A. B.

o sprostowanie i wpis do księgi wieczystej

na skutek apelacji wnioskodawczyni od postanowienia Sądu Rejonowego dla Krakowa - Podgórza w Krakowie z dnia 26 października 2022 roku, DZ.KW/KR1P/30624/22, DZ.KW/KR1P/30626/22

postanawia:

oddalić apelację.

SSO Jarosław Tyrpa

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek A. B. o sprostowanie numeru lokalu (...) na (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...) oraz wniosek o wpis w tej księdze jako właścicielki A. B., a nadto wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej (...) każdoczesnego właściciela lokalu numer (...) w udziale (...) części.

Sąd Rejonowy ustalił, że księga wieczysta (...) prowadzona jest dla lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lokalową położoną w K. przy osiedlu (...), z własnością którego to lokalu związany jest udział w częściach wspólnych wynoszący (...) części. Jako właściciele tej nieruchomości w dziale II widnieją S. B. i M. B. na prawach wspólności ustawowej małżeńskiej. Działy III i IV są wolne od wpisów. Z kolei księga wieczysta (...) prowadzona jest dla nieruchomości gruntowej, stanowiącej działkę numer (...), obręb ewidencyjny (...), położonej w K. – os. Stalowe nr (...). W dziale II tej księgi ujawniono własność oraz właścicieli wyodrębnionych lokali. Działy III i IV są wolne od wpisów.

Sąd Rejonowy - odwołując się do treści art. 628 ⁸ k.p.c. i art. 626 ⁹ k.p.c. – wskazał, że wnioskodawczyni nie dołączyła dokumentów stanowiących podstawę sprostowania wpisu. Wskazał, że z aktu notarialnego umowy sprzedaży lokalu z dnia 16 kwietnia 1991 roku wynika, że przedmiotem sprzedaży był lokal mieszkalny numer (...), położony na (...)piętrze. Sąd dokonując czynności przy założeniu księgi wieczystej (...) nie dopuścił się błędu, lecz ujawnił stan faktyczny ujęty w akcie notarialnym. Wskazał, że w aktach księgi wieczystej (...). (...) rozpoznawany był już wniosek o sprostowanie wpisu w zakresie numeru lokalu, który został oddalony.

Ponad wszelką wątpliwością pozostaje również, że akt notarialny umowa darowizny z dnia 2 października 2018 roku dotyczy lokalu numer (...), a nie lokalu numer (...), dla którego prowadzona jest księga wieczysta (...). W rezultacie powyższego dokonanie wpisów zgodnie z treścią żądania w obecnym stanie faktycznym nie jest możliwe, wobec braku możliwości sprostowania oznaczenia numeru lokalu, gyż zachodzi rozbieżność pomiędzy treścią aktu notarialnego – umową darowizny z dnia 2 października 2018 roku, Rep. (...), a treścią stan faktycznego ujawnionego w księdze wieczystej (...).

W apelacji od powyższego postanowienia wnioskodawczyni, zaskarżając je w całości, domagała się jego zmiany poprzez uwzględnienie żądania wniosku. Zaskarżonemu postanowieniu zarzuciła naruszenie:

- art. 233 § 1 k.p.c. poprzez wybiórczą i dowolną interpretację zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności polegająca na wyłącznym oparciu się na dokumencie stanowiącym podstawę wpisu w księdze wieczystej bez weryfikacji całości materiału dowodowego w sprawie, w szczególności załączonych przez wnioskodawczynię z wnioskiem dokumentów;

- art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i uznanie przez Sąd, że działanie referendarza sądowego, polegające na oddaleniu wniosku było prawidłowe, podczas gdy przy prawidłowym zastosowaniu tego przepisu i na podstawie załączonych do wniosku dokumentów referendarz powinien dokonać wpisu zgodnie z wnioskiem;

- art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece poprzez jego niezastosowanie i odmowę sprostowania oznaczenia nieruchomości mimo przedłożenia dokumentów z ewidencji gruntów i budynków, z których wynika, że dane dotyczące oznaczenia nieruchomości w księdze wieczystej są nieprawidłowe.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 626 ² § 3 k.p.c., do wniosku o dokonanie wpisu należy dołączyć dokumenty, stanowiące podstawę wpisu w księdze wieczystej, z zastrzeżeniem § 3 ¹. Niedołączenie do wniosku o wpis w księdze wieczystej dokumentów uzasadniających żądany wpis uzasadnia oddalenie wniosku o wpis na podstawie art. 626 ⁹ k.p.c. Zgodnie natomiast z art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. rozpoznając wniosek o wpis, sąd bada jedynie treść i formę wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treść księgi wieczystej. Do wniosku o wpis wnioskodawczyni załączyła: poświadczony akt dziedziczenia z dnia 23 stycznia 2020 roku, odpis aktu zgonu, aktu notarialnego – umowy darowizny z dnia 2 października 2018 roku, wypis z kartoteki lokali dla lokalu numer (...) oraz wypis z rejestru gruntów dla nieruchomości stanowiącej działkę (...) położoną przy os. (...).

W ocenie Sądu Okręgowego za słuszne uznać należy stanowisko Sądu pierwszej instancji, który stwierdził, że dołączone do wniosku o wpis dokumenty nie mogły doprowadzić do wpisu, zgodnie z żądaniem wniosku. Nie sposób przy tym podzielić zarzutów apelacji co do naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., art. 626 ⁸ § 2 k.p.c. i art. 27 ust. 1 i 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd pierwszej instancji rozpoznając wniosek o wpis miał na względzie dołączone przez wnioskodawczynię dokumenty w postaci wypisu z kartoteki lokalu oraz wypis z rejestru gruntów, co wynika z treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, tyle, że uznał, iż dokumenty te nie mogą stanowić wystarczającej podstawy do sprostowania wpisu w zakresie oznaczenia numeru albowiem wpis w księdze wieczystej odzwierciedla treść czynności prawnej – umowy sprzedaży z dnia 16 kwietnia 1991 roku, w której jednoznacznie wskazano, że numer lokalu (...), nie (...). Nie sposób zakwestionować tego stanowiska.

Z umowy sprzedaży lokalu mieszkalnego z dnia 16 kwietni 1991 roku (Rep. A II (...)) jednoznacznie wynika, że przedmiotem sprzedaży był lokal mieszkalny nr (...) położony na III piętrze w budynku przy os. (...) w K.. Zauważyć przy tym należy, że taki numer lokalu w tym akcie znajduje się nie tylko w samym jego opisie (punkt II), ale występuje jeszcze dwukrotnie w punkcie I oraz we wstępnej części aktu przy oznaczeniu miejsca zamieszkania nabywców S. B. i M. B., oboje zamieszkałych w K. os. (...). Trafie zatem wskazał Sąd pierwszej instancji, że jeżeli dokument ten stanowił podstawę wpisu do księgi wieczystej, to nie można przyjmować, by dokonany wpis był skutkiem omyłki, bowiem pozostaje on w zgodzie z treścią złożonych przez strony oświadczeń woli. Sąd w postępowaniu wieczystoksięgowym nie jest przy tym uprawniony do oceny i wiążącego rozstrzygania, czy złożone do treści aktu notarialnego oświadczenia woli stron stanowią omyłkę i do następczego korygowania treści tych oświadczeń. Okoliczności tej nie zmienia to, że w akcie notarialnym znajduje się odniesienie do decyzji z dnia 14 lutego 1990 roku, w której Urząd Dzielnicowy K. - N. orzekł o sprzedaży lokalu numer (...) przy os. (...), a której odpis został dołączony do wcześniejszego wniosku o wpis. Po pierwsze, istotna jest treść samego oświadczenia woli stron, która jest jednoznaczna, a po drugie nie można zupełnie wykluczyć, że omyłka co do numeracji lokalu znajduje się w treści tej decyzji, a w każdym razie ocena w tym przedmiocie wykracza poza ramy postępowania, którego charakter jest wybitnie rejestrowy.

Przeciwko trafności podjętego przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięcia nie przemawia również to, że jak wskazuje apelująca, z aktu notarialnego umowy darowizny z dnia 2 października 2018 roku wynika, że stający do tego aktu okazali notariuszowi odpis aktu notarialnego z dnia 16 kwietnia 1991 roku, zgodnie z którym lokal mieszkalny położony w budynku przy osiedlu (...) ma numer (...). Taki odpis nie został załączony przez apelującą ani też nie został załączony przez notariusza do poprzedniego wniosku o wpis. Sąd wieczystoksięgowy nie może zatem przyjąć, że treść odpisu aktu notarialnego, który znajduje się w aktach księgi wieczystej i który stanowił podstawę do założenia księgi wieczystej i dokonania wpisów, nie odpowiada treści aktu notarialnego, do którego przystąpiły strony, bo nie został złożony dokument, który by tę kwestię wyjaśniał.

Rację ma apelująca, kiedy wskazuje, że zgodnie z art. 27 ustawy o księgach wieczystych i hipotece w razie niezgodności danych katastru nieruchomości 3 z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej sąd rejonowy dokonuje - na wniosek właściciela nieruchomości lub wieczystego użytkownika - sprostowania oznaczenia nieruchomości na podstawie danych katastru nieruchomości, co może nastąpić także z urzędu. Trafie także apelująca przywołuje treść art. 21 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne, zgodnie z którym podstawę oznaczenia nieruchomości w księgach wieczystych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów oraz treść § 28 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 kwietnia 2001 roku w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i prowadzenia dokumentów, zgodnie z którym dane nieruchomości gruntowych i budynkowych wpisuje się w księdze wieczystej na podstawie wypisu z rejestru gruntów. Powołując się na treść tych regulacji apelująca traci jednak z pola widzenia to, że w okolicznościach niniejszej sprawy chodzi nie tyle o niezgodność danych z katastru (ewidencji gruntów) z oznaczeniem nieruchomości w księdze wieczystej ale o treść oświadczeń woli złożonych przez strony czynności prawnej, w oparciu o które doszło do założenia księgi wieczystej dla lokalu, którego oświadczenia te dotyczą oraz o wpis prawa własności tego właśnie lokalu. Od daty złożenia oświadczeń woli stron nie doszło przy tym do zmiany oznaczenia lokalu, bo żaden z dokumentów, na który powołuje się wnioskodawczyni tego nie wykazuje.

Jak wyjaśniono w orzecznictwie wpisy w ewidencji gruntów i budynków nie mają żadnych wiążących skutków w zakresie stanu prawnego nieruchomości, którego ewidencjonowaniu służą wyłącznie księgi wieczyste (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2017 r., III CSK 154/16, LEX nr 2312013). Stąd też ujawnienie w wypisie z rejestru gruntów prowadzonego dla działki (...) jako właściciela lokalu numer (...) z odniesieniem do księgi wieczystej (...) z i komentarzem, że w księdze wieczystej błędnie wpisano nr lokalu (...) nie może stanowić wystarczającej podstawy do sprostowania wpisu, zgodnie z wnioskiem. Z tego samego względu podstawy do uwzględnienia wniosku nie może stanowić wypis z kartoteki lokalu numer (...). Zgodnie bowiem z § 27 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 mara 2001 roku w sprawie ewidencji gruntów i budynków kartoteka lokali jest raportem zawierającym informacje o lokalach wymienione w § 70 ust. 1 tj. dane ewidencyjne dotyczące lokalu: 1) identyfikator lokalu, o którym mowa w ust. 23-24b załącznika nr 1 do rozporządzenia; 2) numer porządkowy lokalu w budynku; 3) rodzaj lokalu, z wyróżnieniem lokali mieszkalnych oraz lokali niemieszkalnych; 4) liczba izb wchodzących w skład lokalu; 5) liczba i rodzaje pomieszczeń przynależnych do lokalu; 6) numer kondygnacji, na której znajduje się główne wejście do lokalu; 7) pole powierzchni użytkowej lokalu; 8) pole powierzchni pomieszczeń przynależnych do lokalu; 9) adres lokalu, na który składają się: a) miejscowość i identyfikator TERYT miejscowości, b) dzielnica, c) ulica i identyfikator TERYT ulicy, d) numer porządkowy budynku, z którym to numerem związany jest lokal, e) numer lokalu; 10) dane dotyczące pomieszczeń przynależnych do lokalu, określające: a) rodzaj pomieszczenia i jego powierzchnię użytkową, b) budynek, w którym znajduje się pomieszczenie przynależne. Z wypisu kartoteki lokalu, na który powołuje się apelująca wynikają wyłącznie powyższe dane ewidencyjne lokalu numer (...).

Argumentem przemawiającym za uwzględnieniem wniosku nie jest również to, że w tym samym budynku został wyodrębniony inny lokal o numerze (...), objęty księgą wieczystą (...), a z drugiej strony brak jest lokalu numer (...). Odwołanie się w tym zakresie, jak sugeruje apelacja, do zasad logiki i doświadczenia życiowego nie może stanowić podstawy do dokonania wpisu w księdze wieczystej w postępowaniu, w którym postawę wpisu może stanowić dokument. W postępowaniu tym Sąd nie jest uprawniony do czynienia ustaleń (i nie ma też ku temu środków dowodowych) mających prowadzić do wyjaśnienia, z jakich przyczyn nie został wyodrębniony lokal numer (...) i co doprowadziło do wyodrębnienia w tym samym budynku innego lokalu o numerze (...). Wszystko to wykracza poza ramy postępowania rejestrowego i właśnie dlatego brak jest podstaw do dokonania wpisu zgodnie z wnioskiem.

Konsekwencją braku możliwości sprostowania oznaczenia numeru lokalu w niniejszym postępowaniu w oparciu o dokumenty dołączone do wniosku jest także oddalenie wniosku o wpis prawa własności. Słusznie bowiem Sąd pierwszej instancji wskazał, że umowa darowizny, która stanowić ma jedną z podstaw wpisu dotyczy lokalu numer (...), podczas gdy w księga wieczysta, w której ma nastąpić wpis prowadzona jest dla lokalu numer (...).

Z tych też apelacja jako nieuzasadniona skutkowała oddaleniem na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

SSO Jarosław Tyrpa