Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 14 marca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Patrycja Bogacińska - Piątek

po rozpoznaniu sprawy 14 marca 2018r. w G.

na posiedzeniu niejawnym

w sprawie Z. N.

przeciwko (...) Kompleksowi (...) w Z.

o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za pracę

na skutek zażalenia pozwanego (...) Kompleksu (...) w Z.

na postanowienie Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 23 stycznia 2018r. sygn. akt IV P 439/16

p o s t a n a w i a: oddalić zażalenie.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy oddalił wniosek strony pozwanej (...) Kompleksu (...) w Z. o zwolnienie od kosztów sądowych. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że strona pozwana nie wykazała swojej aktualnej sytuacji finansowej. Ponadto, w czasie trwania postępowania strona pozwana miała możliwość zabezpieczenia środków na pokrycie opłaty od apelacji, natomiast sam fakt, że jest jednostką organizacyjną Gminy M. Z. nie powoduje jej automatycznego zwolnienia od kosztów sądowych.

Strona pozwana wniosła zażalenie na powyższe postanowienie, zaskarżając je w całości. Strona pozwana domagała się uchylenia postanowienia i uwzględnienia jej wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych. W zażaleniu zarzucono, że zaskarżone postanowienie narusza art. 103 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, ponieważ na podstawie tego przepisu strona pozwana ma prawo do zwolnienia od kosztów sądowych, nie posiadając dostatecznych środków na ich uiszczenie. W zażaleniu przywołano treść wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, ponownie wskazując, że strona pozwana jest jednostką podległą Prezydentowi Miasta Z., nie prowadzi działalności dochodowej, utrzymuje się z wpłat uzyskanych od podmiotów korzystających z jej usług oraz ze środków zagwarantowanych jej w ramach budżetu miasta, niezbędnych na pokrycie kosztów jej bieżącej działalności oraz remontów i napraw.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 103 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2018 roku, poz. 300), Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie. Słusznie zatem Sąd Rejonowy uznał, że na pozwanej spoczywał ciężar dowodu w zakresie wykazania braku środków pieniężnych, co wynika z brzmienia powołanego przepisu. Należy zaznaczyć, że wykazanie braku środków na uiszczenie kosztów sądowych nie może polegać jedynie na złożeniu oświadczenia, iż jednostka organizacyjna nie posiada takich środków pieniężnych. Zgodnie z zasadami postępowania cywilnego, wynikającymi z art. 6 k.c. o raz art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Tymczasem strona pozwana zarówno we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych, jak i w zażaleniu na postanowienie oddalające ten wniosek nie wskazała żadnych dowodów, które potwierdziłyby jej twierdzenie o braku środków finansowych, nie załączyła do przedmiotowych pism procesowych żadnych dokumentów, chociażby wydruków z rachunków bankowych.

Wymaga przy tym podkreślenia, że niewykazanie przez osobę prawną lub inną jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, iż nie ma dostatecznych środków na uiszczenie kosztów sądowych, nie uzasadnia wzywania takiego podmiotu do usunięcia braków formalnych wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych przez przedstawienie środków dowodowych w trybie art. 130 § 1 k.p.c. (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2013 roku, sygn. akt IV CZ 144/12). Strona pozwana sformułowała osnowę wniosku oraz podała informacje i okoliczności, które jej zdaniem ten wniosek uzasadniały, nie przedkładając jedynie odpowiednich dowodów, co nie uzasadniało prowadzenia przez Sąd Rejonowy postępowania z urzędu w tym zakresie i poszukiwania dowodów. Kwestia ta została uregulowana odmiennie niż zwolnienie od kosztów sądowych osób fizycznych, które przewodniczący wzywa do uzupełnienia braków formalnych oświadczenia o stanie majątkowym i rodzinnym, co nakazuje przepis art. 102 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Osoby prawne i inne jednostki organizacyjne posiadające zdolność prawną są zobowiązane do wykazania odpowiednimi środkami dowodowymi, że ich sytuacja finansowa nie pozwala na uiszczenie kosztów sądowych. Natomiast nieprzedstawienie dowodów na powołane okoliczności nie jest brakiem formalnym, nie prowadzi do wszczęcia trybu naprawczego z art. 130 § 1 k.p.c., prowadzi zaś do merytorycznej oceny wniosku i jego oddalenia, co trafnie uczynił Sąd Rejonowy.

Jednocześnie Sąd Okręgowy podziela ocenę Sądu I instancji, że okoliczności powołane przez stronę pozwaną we wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych nie mogłyby uzasadniać uwzględnienia jej wniosku. Strona pozwana nie jest przedsiębiorcą, jednakże jak sama wskazała, dysponuje środkami wpłacanymi przez korzystających z jej usług oraz środkami przyznanymi w ramach budżetu miasta. Przeznaczane są one na jej bieżącą działalność oraz naprawy i remonty, jednak nie zwalnia to strony pozwanej z obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. W ocenie Sądu Okręgowego strona pozwana w ramach planowania swoich wydatków powinna uwzględnić także ewentualne prowadzenie spraw sądowych i zachować pewną kwotę na ten cel. Orzecznictwo wyraźnie wymaga tego od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą, jednakże wymóg ten znajduje zastosowanie także do takiego podmiotu, jakim jest strona pozwana, która również winna prowadzić swoją gospodarkę finansową w sposób racjonalny i przewidywać możliwość zaistnienia sporów sądowych, chociażby związanych ze sprawami pracowniczymi, jak w niniejszej sprawie. Ponadto nieuprawnione jest twierdzenie, że inne wydatki związane z działalnością strony pozwanej mają niejako pierwszeństwo przed kosztami sądowymi, które mogłyby zostać uiszczone przez stronę pozwaną tylko, gdyby pozostawały jej jakieś wolne środki.

Należy mieć również na uwadze, co wskazał również Sąd Rejonowy, że postępowanie w niniejszej sprawie toczy się długo, od wytoczenia powództwa do wydania wyroku w I instancji upłynęło półtora roku, wobec czego strona pozwana w tym czasie miała możliwość przewidzenia, że może powstać konieczność podjęcia czynności procesowych, takich jak wniesienie apelacji, w związku z czym należało zabezpieczyć odpowiednie środki pieniężne.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

(-) SSO Patrycja Bogacińska-Piątek