Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 lipca 2020 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: SSR Justyna Supińska

Protokolant: st. sekr. sądowy Dorota Moszyk

po rozpoznaniu w dniu 15 lipca 2020 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. na rzecz pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwotę 6 złotych ( sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  kosztami procesu w pozostałym zakresie obciąża powoda (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. uznając je za uiszczone.

Sygn. akt VI GC 2874/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 31 maja 2019 roku złożonym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 1 683,87 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 10 marca 2019 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 08 lutego 2019 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...), którego właścicielem byli R. J. i T. J..

Poszkodowani zlecili (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. naprawę uszkodzonego pojazdu oraz zgłosili zaistniałą szkodę w pojeździe z ubezpieczenia autocasco pozwanemu.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. sporządził kalkulację naprawy i przed przystąpieniem do naprawy pojazdu przedłożył ją pozwanemu, który dokonał weryfikacji kosztorysu. Mimo tego zakład naprawczy przeprowadził naprawę nie uwzględniając potrąceń pozwanego wynikających z powyższej weryfikacji jako niezgodnych z treścią zlecenia naprawy udzielonego przez poszkodowanych i wystawił za naprawę fakturę na kwotę 11 638,54 złotych brutto. Pozwany tytułem odszkodowania wypłacił po weryfikacji faktury wystawionej przez warsztat naprawczy kwotę 9 954,67 złotych obniżając stawki za prace naprawcze (sporna różnica to kwota 1 369 złotych netto).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18 listopada 2019 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 4232/19 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. wniósł o oddalenie powództwa podnosząc zarzut braku legitymacji procesowej powoda oraz wskazując, że w niniejszej sprawie zastosowanie mają ogólne warunki ubezpieczenia o symbolu (...) (...)w wybranym przez poszkodowanego wariancie serwisowym, który w § 24 ust. 4 przewiduje, że w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z pozwanym, koszty naprawy podlegają weryfikacji do średniej arytmetycznej cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zarejestrowania pojazdu, a w przypadku gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu – miejsca stałego zameldowania lub siedziby firmy ubezpieczonego, nie więcej niż 100 złotych brutto za jedną roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości brutto zawartych w systemie A., pomniejszonych o wartość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 29 ust. 2.

Pozwany wskazał, że wobec powyższego dokonał w oparciu o przedłożony kosztorys weryfikacji kosztów naprawy zgodnie z warunkami polisy i wypłacił odszkodowanie w kwocie 9 954,67 złotych brutto.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08 lutego 2019 roku doszło do kolizji drogowej, w wyniku której uszkodzeniu uległ pojazd marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...), którego właścicielem byli R. J. i T. J..

W dniu zdarzenia przedmiotowy pojazd objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem autocasco, na mocy umowy zawartej z (...) spółką akcyjną z siedzibą w S.. Integralną częścią umowy były ogólne warunki ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...). Umowa ubezpieczenia zawarta została w wariancie serwisowym, a sumę ubezpieczenia określono w wartości brutto.

niesporne, a nadto: polisa – k. 31 akt, ogólne warunki ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) – k. 32-43 akt

Zgodnie z § 24 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...)jeżeli w umowie ubezpieczenia przyjęto sumę ubezpieczenia brutto, ustalenie wysokości szkody częściowej i wysokości odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy pojazdu przez zakład dokonujący tej naprawy, z zastosowaniem: 1) naprawczych norm czasowych producenta pojazdu zawartych w systemie A., 2) średniej stawki za roboczogodzinę ustalonej w oparciu o ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie miejsca naprawy pojazdu i 3) cen części i materiałów producenta pojazdu ujętych w systemie A..

Stosownie natomiast do § 24 ust. 4 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców (numer (...) (...)) w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy, koszty naprawy podlegają weryfikacji do średniej arytmetycznej cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zarejestrowania pojazdu, a w przypadku gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu – miejsca stałego zameldowania lub siedziby firmy ubezpieczonego, nie więcej niż 100 złotych brutto za jedną roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości brutto zawartych w systemie A., pomniejszonych o wartość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 29 ust. 2.

ogólne warunki ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) – k. 32-43 akt

R. J. zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.. Strony ustaliły stawkę za jedną roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych w kwocie 200 złotych netto oraz za jedną roboczogodzinę prac lakierniczych w kwocie 200 złotych netto.

W dniu 22 lutego 2019 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. przesłał (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S. kalkulację naprawy do akceptacji. Kalkulacja ta została zweryfikowana w zakresie stawek za prace naprawcze i ich czasochłonności.

W dniu 13 marca 2019 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. wystawił R. J. fakturę numer (...) tytułem naprawy pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) na kwotę 11 638,54 złotych brutto uwzględniając stawki za roboczogodzinę prac blacharko – mechanicznych i lakierniczych w kwocie 200 złotych netto oraz czasochłonność prac blacharsko – mechanicznych w ilości 6,3 roboczogodziny i lakierniczych w ilości 5,4 roboczogodziny, nie uwzględniając uwag ubezpieczyciela.

zlecenie naprawy pojazdu – k. 17 akt, faktura – k. 18 akt, zweryfikowana kalkulacja naprawy – k. 16-18 akt, korespondencja mailowa z dnia 22 lutego 2019 roku – w aktach szkody – k.59 akt, decyzja z dnia 23 maja 2019 roku – w aktach szkody – k. 59 akt

W dniu 12 lutego 2019 roku R. J. działając w imieniu własnym i w imieniu T. J. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. umowę o przelew wierzytelności z polisy AC poszkodowanego przysługującej mu z tytułu odszkodowania w związku z naprawą pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) w celu pokrycia kosztów naprawy tego pojazdu.

W dniu 08 maja 2019 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. umowę zlecenia oraz w jej wykonaniu – umowę o powierniczy przelew wierzytelności z polisy AC poszkodowanego z tytułu odszkodowania w związku z naprawą pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...).

umowa o przelew wierzytelności z polisy AC poszkodowanego – k. 19 akt, umowa o powierniczy przelew wierzytelności – k. 21 akt, zlecenie do powierniczej umowy o przelew wierzytelności – k. 20 akt, pełnomocnictwo – k. 25, 27, 28 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w S. tytułem odszkodowania wypłacił kwotę 9 954,67 złotych po weryfikacji faktury wystawionej przez warsztat naprawczy w zakresie stawek za roboczogodzinę prac blacharko – mechanicznych i lakierniczych (do stawki w kwocie odpowiednio 140/145 złotych netto) oraz korygując czasochłonność prac blacharsko – mechanicznych do ilości 4,2 roboczogodziny. Nie został również uwzględniony koszt obsługi prawnej szkody w kwocie 492 złotych netto.

decyzja – w aktach szkody – k. 59 akt, zweryfikowana kalkulacja naprawy – k. 16-18 akt, zweryfikowana faktura – w aktach szkody – k. 59 akt

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych, nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary. Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności.

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 15 lipca 2020 roku Sąd oddalił wniosek powoda o zobowiązanie wskazanych przez powoda podmiotów do przedłożenia cenników usług zawierających stosowane przez nie stawki za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych mając na uwadze, że sam powód przedłożył zestawienie stawek stosowanych przez te podmioty (k. 30 akt). Jednocześnie zestawienie to nie mogło stanowić dowodu na wysokość stawek stosowanych przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie miejsca naprawy pojazdu (§ 24 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia), powód w żaden sposób nie wykazał bowiem, że wskazane przez niego zakłady naprawcze są tej samej kategorii, co zakład naprawczy dokonujący naprawy pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) prowadzony przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T., a nadto zestawienie to dotyczy wybranych przez powoda podmiotów, co przemawia za przyjęciem, iż powód przedstawił jedynie te cenniki usług naprawczych, które stanowiły poparcie jego twierdzeń. Nie mogą one zatem stanowić obiektywnego dowodu na okoliczność wysokości stawek za prace naprawcze stosowane przez inne podmioty tej samej kategorii w okresie likwidacji przedmiotowej szkody. Sąd miał też przy tym na uwadze, że nie wszystkie zakłady naprawcze ujęte w powyższym zestawieniu działają na terenie miejsca naprawy pojazdu (§ 24 ogólnych warunków ubezpieczenia).

Sąd nie przeprowadził pozostałych dowodów wskazanych w treści pozwu, albowiem powód wniosek o ich przeprowadzenie cofnął (k. 69v akt).

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 1 683,87 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi za okres od dnia 10 marca 2019 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem pozostałej części odszkodowania za szkodę w pojeździe marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) powstałej w wyniku zdarzenia z dnia 08 lutego 2019 roku.

Niesporny był między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (w wariancie serwisowym i przy sumie ubezpieczenia w wartości brutto) oraz co do zasady umownej odpowiedzialności pozwanego.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec zweryfikowania przez pozwanego zastosowanych przez warsztat naprawczy stawek za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych i czasochłonności tych prac oraz do rozstrzygnięcia kwestii legitymacji procesowej powoda.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do podniesionego przez pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. zarzutu braku legitymacji procesowej po stronie powoda, uznać należy go za niezasadny.

Posiadanie przez strony legitymacji w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, zarówno w postaci czynnej, jak i biernej, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo. Sąd bierze ją zaś pod uwagę z urzędu na każdym etapie postępowania. Jest ona instytucją prawa materialnego i oznacza uprawnienie do poszukiwania ochrony prawnej w konkretnej sprawie, przy czym literatura przedmiotu rozróżnia legitymację procesową czynną i bierną. Pierwsza z nich dotyczy strony powodowej i oznacza uprawnienie do wszczęcia i prowadzenia procesu, druga zaś dotyczy strony pozwanej i uzasadnia występowanie w procesie w charakterze pozwanego. Legitymacja procesowa jest więc uprawnieniem konkretnego podmiotu (legitymacja czynna) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu oznaczonemu podmiotowi (legitymacja bierna), które znajduje oparcie bądź w określonym stosunku materialnoprawnym łączącym owe strony bądź w ustawie (tak Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 13 stycznia 2010 roku, sygn. akt II CSK 323/09 oraz Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 23 stycznia 2013 roku, sygn. akt V ACa 1009/12). W niniejszej sprawie powód swoją legitymację procesową wywodził:

-

ze zlecenia naprawy pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) udzielonego w dniu 12 lutego 2019 roku przez R. J. zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T.,

-

z umowy o przelew wierzytelności z polisy AC poszkodowanego z dnia 12 lutego 2019 roku zawartej pomiędzy R. J. (jako cedentem działającym w imieniu własnym i w imieniu T. J., pełnomocnictwo – k. 28 akt) a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. (jako cesjonariuszem),

-

z umowy o powierniczy przelew wierzytelności celem jej ściągnięcia z polisy AC poszkodowanego zawartej w dniu 08 maja 2019 roku zawartej pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. (jako cedentem) a powodem (jako cesjonariuszem).

Po przeprowadzeniu analizy wszystkich wyżej wskazanych umów w ocenie Sądu uznać należało, że umowy te skutkowały powstaniem po stronie powoda uprawnienia do dochodzenia od pozwanego w niniejszym postępowaniu tytułem odszkodowania kwoty 1 683,87 złotych.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Stosownie do art. 510 § 1 k.c. umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Zgodnie natomiast z przepisami art. 510 § 2 k.c. jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania. Brzmienie wymienionych przepisów oznacza, że do skuteczności i ważności umowy przelewu konieczne jest przede wszystkim to, aby podmiot dokonujący przelewu był wierzycielem przelewanej wierzytelności. Ponadto z przepisów tych wynika, że kauzalność przelewu jest zasadą iuris stricti, a więc nie może zostać zmieniona wolą stron. W przedmiotowej sprawie należało więc zbadać, czy doszło do przelania na rzecz powoda wierzytelności dochodzonej w niniejszym postępowania, a w szczególności, czy istniała przyczyna przelewu wierzytelności warunkująca jego skuteczność.

W przedmiotowej sprawie nie było sporne, że właścicielem uszkodzonego pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) byli R. J. i T. J.. Okoliczność ta wynika wprost z kserokopii dowodu rejestracyjnego pojazdu zawartego w aktach sprawy. Odszkodowanie za szkodę wyrządzoną w wymienionym pojeździe przysługiwało więc poszkodowanym R. J. i T. J. jako ubezpieczonym, co wynika z polisy numer (...). W przypadku umowy ubezpieczenia istotne jest przy tym nie to, kto zawierał umowę jako ubezpieczający, lecz – na czyją rzecz umowa taka została zawarta, czyli kto pozostaje ubezpieczonym, tj. beneficjentem odszkodowania, a w niniejszej sprawie są nimi właściciele pojazdu – R. J. i T. J.. Powyższe prowadzi do wniosku, że zlecenie przez nich (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. naprawy wymienionego pojazdu w związku ze szkodą spowodowaną zdarzeniem ubezpieczeniowym prowadziło do powstania zobowiązania odszkodowawczego dla pozwanego, skoro koszty przedmiotowej naprawy obciążały właścicieli tego pojazdu. Skoro R. J. i T. J. jako właściciele pojazdu byli uprawnieni do zlecenia jego naprawy i to ich obciążał obowiązek zapłaty za tę naprawę, to w związku z odpowiedzialnością pozwanego z tytułu umowy ubezpieczenia autocasco mogli domagać się pokrycia tych kosztów od pozwanego. Nie było więc wątpliwości, że przysługiwała im w tym zakresie wierzytelność, którą zbyli na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. w celu pokrycia kosztów naprawy (kauza).

Sąd miał na uwadze, że właściciele pojazdu i (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. zawarli umowę o dzieło zobowiązując się zapłacić zakładowi naprawczemu za przeprowadzoną naprawę według uzgodnionych stawek. Odróżnić należy przy tym zobowiązanie do zapłaty i sposób zapłaty. Elementem niezbędnym dla powstania zobowiązania cywilnoprawnego pozostaje zawarta przez poszkodowanych z poprzednikiem prawnym powoda umowa zlecenia naprawy pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...), która to umowa jest właściwym źródłem powstania zobowiązania. Z przedłożonej do akt sprawy umowy zlecenia z dnia 12 lutego 2019 roku i kalkulacji naprawy stanowiącej do niej załącznik wynikały koszty tej naprawy i zobowiązanie poszkodowanych do zapłaty wynikającej z powyższego należności. W ocenie Sądu pozwala to bez jakichkolwiek wątpliwości stwierdzić, iż poszkodowani ponieśli szkodę odpowiadającą wysokości ich zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia za przeprowadzoną naprawę. Dochodzenie zwrotu kosztów naprawy nie jest w ocenie Sądu uzależnione od faktycznego opłacenia tych kosztów, czy wystawienia faktury bądź innego dokumentu rozliczeniowego z tego tytułu, ale od wykazania uszczerbku w majątku poszkodowanych. Ten zaś powstaje nie tylko w sytuacji opłacenia faktury, czy jej wystawienia, już bowiem samo powstanie wymagalnej wierzytelności o zapłatę wynagrodzenia za naprawę przysługującego zakładowi naprawczemu wobec poszkodowanego powoduje u tego ostatniego powstanie nowych lub zwiększenie się istniejących pasywów. Zwiększenie pasywów lub powstanie nowych jest niczym innym jak poniesieniem straty przez poszkodowanego w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. (tak np. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w uzasadnieniu wyroku z dnia 20 października 2015 roku, sygn. akt VIII Ga 162/15). Natomiast wskazany przelew wierzytelności jako sposób zapłaty kosztów naprawy jest prawnie dopuszczalny i nie wpływa na ważność umowy, w tym istnienie po stronie poszkodowanego zobowiązania do jego pokrycia.

Nie było więc wątpliwości, że umowa o przelew wierzytelności z polisy AC poszkodowanego z dnia 12 lutego 2019 roku zawarta pomiędzy R. J. (jako cedentem działającym w imieniu własnym i w imieniu T. J., pełnomocnictwo – k. 28 akt) a (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. (jako cesjonariuszem) była ważna i skuteczna.

Pozwany kwestionując legitymację procesową powoda podnosił, że nieważna – bo sprzeczna z art. 58 § 2 k.c. – jest umowa o powierniczy przelew wierzytelności celem jej ściągnięcia z polisy AC poszkodowanego zawarta w dniu 08 maja 2019 roku pomiędzy (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. (jako cedentem) a powodem (jako cesjonariuszem), z uwagi na treść § 1, w którym strony ustaliły, że w przypadku, gdy na dzień zawarcia niniejszej umowy cedent nie nabył skutecznie od swojego poprzednika prawnego wierzytelności, strony zgodnie postanawiają, że niniejsza umowa na warunkach określonych w niniejszym dokumencie zaczyna obowiązywać od momentu nabycia przez cedenta od poprzednika prawnego, wierzytelności wskazanej w ustępie 1, bez konieczności potwierdzania obowiązywania przedmiotowej umowy odrębnym dokumentem. W takim przypadku za moment rozpoczęcia obowiązywania między stronami niniejszej umowy, strony przyjmują dzień skutecznego nabycia przez cedenta od poprzednika prawnego wierzytelności określonej w ustępie 1.

W ocenie Sądu postanowienie zawarte w § 1 umowy z dnia 08 maja 2019 roku nie ma zastosowania w przedmiotowej sprawie, gdyż (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. nabył od R. J. i T. J. skutecznie i w sposób ważny wierzytelność już istniejącą i im przysługującą. W niniejszej sprawie uszkodzony pojazd był własnością poszkodowanych R. J. i T. J. i nie pozostawał w leasingu. Nie było więc jakichkolwiek przeszkód, aby (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. wierzytelność tę zbył z kolei swojemu kontrahentowi – powodowi, także w sposób ważny i skuteczny.

W przedmiotowej sprawie wskazać należy, że strona powodowa dochodzone pozwem roszczenie wywodziła z umowy ubezpieczenia autocasco, której integralną część stanowiły ogólne warunki ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...), w których określony został szczegółowo sposób ustalenia wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, w szczególności w odniesieniu do stawki za roboczogodzinę prac naprawczych i norm czasowych prac naprawczych. O ile więc strony umowy o dzieło (zlecenia naprawy) związane były postanowieniami umowy przewidującymi zastosowanie stawki za prace naprawcze w kwocie 200/200 złotych netto, o tyle pozwany nie był stroną tejże umowy, a zatem jej postanowienia go nie wiążą. Pozwany jest natomiast związany postanowieniami umowy ubezpieczenia, w tym regulacją zawartą w ogólnych warunkach kompleksowego ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) i według zasad tam zawartych zobowiązany jest naprawić szkodę.

Zgodnie z treścią art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku.

Sposób ustalania wysokości świadczenia oraz wypłaty odszkodowania uregulowany był, jak już wskazano powyżej, w ogólnych warunkach kompleksowego ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...), które stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego oraz pozwanego.

Zgodnie z § 24 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...), jeżeli w umowie ubezpieczenia przyjęto sumę ubezpieczenia brutto, ustalenie wysokości szkody częściowej i wysokości odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy pojazdu przez zakład dokonujący tej naprawy, z zastosowaniem: 1) naprawczych norm czasowych producenta pojazdu zawartych w systemie A., 2) średniej stawki za roboczogodzinę ustalonej w oparciu o ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie miejsca naprawy pojazdu i 3) cen części i materiałów producenta pojazdu ujętych w systemie A..

Stosownie natomiast do § 24 ust. 4 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...), w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy, koszty naprawy podlegają weryfikacji do średniej arytmetycznej cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zarejestrowania pojazdu, a w przypadku gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu – miejsca stałego zameldowania lub siedziby firmy ubezpieczonego, nie więcej niż 100 złotych brutto za jedną roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości brutto zawartych w systemie A., pomniejszonych o wartość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 29 ust. 2.

W niniejszej sprawie poszkodowani R. J. i T. J. – poprzednicy prawni powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G., dokonali naprawy uszkodzonego pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) w warsztacie naprawczym prowadzonym przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. przy zastosowaniu stawek za roboczogodzinę usług blacharsko – mechanicznych i lakierniczych w kwocie odpowiednio 200/200 złotych netto za roboczogodzinę tych prac.

W realiach niniejszej sprawy niewątpliwym jest, że pozwany ubezpieczyciel nie zaakceptował stawek obowiązujących w zakładzie naprawczym prowadzonym przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. i czasochłonności prac naprawczych, skoro ustalając wysokość należnego odszkodowania dokonał ich weryfikacji. Jak wynika z dokumentów znajdujących się w aktach szkody, a co zostało również wprost potwierdzone przez powoda w treści pozwu, w dniu 22 lutego 2019 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. przesłał pozwanemu kalkulację naprawy do akceptacji. Kalkulacja ta została zweryfikowana przez pozwanego w zakresie stawek za prace naprawcze i ich czasochłonności, a mimo to w dniu 13 marca 2019 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w T. wystawił R. J. fakturę numer (...) tytułem naprawy pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) na kwotę 11 638,54 złotych brutto uwzględniając stawki za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych w kwocie 200 złotych netto oraz czasochłonność prac blacharsko – mechanicznych w ilości 6,3 roboczogodziny i lakierniczych w ilości 5,4 roboczogodziny, zgodne ze zleceniem naprawy i nie uwzględniające uwag ubezpieczyciela, co potwierdził pozwany w decyzji z dnia 23 maja 2019 roku wskazując, że wprawdzie zakład naprawczy uzgadniał koszty naprawczy, ale nie uwzględnił ich w wystawionej fakturze numer (...). Powód nie wykazał więc, ażeby nie tylko zakres naprawy i koszty materiałów, ale także owe stawki stosowane przez zakład naprawczy, jakie uwzględnione zostały w fakturze numer (...), były z ubezpieczycielem „uzgodnione” w rozumieniu zapisów ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...). Nie sposób utożsamiać bowiem uzgodnienia z samym faktem przedstawienia ubezpieczycielowi kalkulacji naprawy i faktury wystawionej przez warsztat naprawczy. Nie można także oczekiwać od ubezpieczyciela pokrycia kosztów naprawy wyliczonego w oparciu o stawki w dowolnej wysokości, niezależnie od postanowień umowy ubezpieczenia łączącej go z poszkodowanym. Obowiązek pokrycia pełnych kosztów naprawy spoczywa niewątpliwie na właścicielach uszkodzonego pojazdu, skoro dokonując zlecenia naprawy zgodzili się na stawki w kwestionowanej przez pozwanego wysokości i zakres prac w kwestionowanej przez pozwanego czasochłonności. Wskazać bowiem należy, że w niniejszej sprawie pozwany nie tylko dokonał zweryfikowania wysokości stawek za prace naprawcze (ze stawki w kwocie 200/200 złotych netto do stawki w kwocie 140/145 złotych netto), ale również i czasochłonności prac blacharsko – mechanicznych obniżając je o 2,1 roboczogodziny. Jednocześnie w ocenie Sądu mimo że powyżej wskazane ogólne warunki ubezpieczenia nie wskazują formy uzgodnienia kosztów i sposobu naprawy pojazdu przez zakład dokonujący tej naprawy, to podkreślić z całą mocą należy, że takim uzgodnieniem nie jest z pewnością przedłożenie ubezpieczycielowi kalkulacji naprawy i faktury wystawionej przez warsztat naprawczy. Uzgodnienie bowiem niewątpliwie oznacza obustronne ustalenie kosztów i sposobu naprawy pojazdu, a co najmniej akceptację przez ubezpieczyciela kosztów i sposobu naprawy pojazdu przedstawionych przez zakład naprawczy, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca, skoro pozwany obniżył stawkę za prace naprawcze oraz czasochłonność prac blacharsko – mechanicznych.

W powyższej sytuacji znajdzie zatem zastosowanie § 24 ust. 4 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...), zgodnie z którym w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy, koszty naprawy podlegają weryfikacji do średniej arytmetycznej cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zarejestrowania pojazdu, a w przypadku gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu – miejsca stałego zameldowania lub siedziby firmy ubezpieczonego, nie więcej niż 100 złotych brutto za jedną roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości brutto zawartych w systemie A., pomniejszonych o wartość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 29 ust. 2.

Jak wynika z zawartej w art. 805 k.c. definicji kodeksowej zobowiązanie ubezpieczyciela dotyczy spełnienia określonego świadczenia. Zwrot ten oznacza, iż treść umowy powinna określać co najmniej sposób ustalenia świadczenia odszkodowawczego w taki sposób, ażeby w chwili zajścia wypadku objętego ubezpieczeniem możliwe było obiektywne zweryfikowanie wysokości odszkodowania bez odwoływania się do swobodnego uznania jednej ze stron, a w szczególności swobodnego uznania strony zobowiązanej do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie postanowienia ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) nie spełniają wskazanego wyżej kryterium. Ogólnikowo sformułowane postanowienia zawarte w § 24 ust. 1 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) mówiące o ustalaniu kosztu robocizny w oparciu o „średnią stawkę za roboczogodzinę stosowaną przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, działające na terenie miejsca naprawy pojazdu”, czy też postanowienia zawarte w § 24 ust. 4 tego dokumentu mówiące o ustalaniu kosztu robocizny według „średniej arytmetycznej cen usług naprawczych stosowanych na terenie powiatu właściwego dla miejsca zarejestrowania pojazdu, a w przypadku gdy pojazd jest przedmiotem leasingu lub stanowi zabezpieczenie kredytu – miejsca stałego zameldowania lub siedziby firmy ubezpieczonego”, nie dają żadnej podstawy do wskazania sposobu obliczania takiej stawki, który dałby się ująć w ramy obiektywnie weryfikowalnej metodologii ustalania stawki za roboczogodzinę będącej podstawą kalkulacji odszkodowania. Tym bardziej zapisy takie nie mogą być podstawą do jednostronnych i arbitralnych ustaleń pozwanego zmierzających do ustalenia wyliczenia odszkodowania ubezpieczeniowego.

W niniejszej sprawie jednakże, z uwagi na brak uzgodnień kosztów naprawy z pozwanym, ustalenie wysokości odszkodowania bez wątpienia opierać się będzie na zasadach określonych w § 24 ust. 4 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...), przy czym zważyć należy, że podniesiona powyżej ogólnikowość odnosząca się do wysokości stawek za prace naprawcze, czy też brak precyzji w metodologii jej określenia (nie wskazano np. ile zakładów naprawczych podlegać ma badaniu do ustalenia owej średniej arytmetycznej), pozostaje bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, albowiem zgodnie z postanowieniami ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) stawka ta w żadnym przypadku nie może przekroczyć kwoty 100 złotych brutto.

Powyższe zaś oznacza, że poszkodowani R. J. i T. J. godzili się w przypadku dokonania naprawy bez uzgodnień zakresu i kosztów z pozwanym, że maksymalną stawkę, jaką uwzględni pozwany w kalkulacji odszkodowania będzie kwota 100 złotych brutto za prace naprawcze. W przedmiotowej sprawie pozwany zastosował wprawdzie stawkę wyższą, tj. w kwocie 140/145 złotych netto za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych, przy tym nie zmienia to podstawy ustalenia wysokości odszkodowania, co czyni żądanie powoda domagania się wypłaty odszkodowania ustalonego według stawki w kwocie 200/200 złotych netto za godzinę prac naprawczych niezasadnym. Nie ma bowiem w tym przypadku znaczenia stawka przyjęta w zleceniu naprawy, chociażby była stawką rynkową, ale stawka, na jaką umówiły się strony umowy ubezpieczenia autocasco, a stawka ta – zgodnie z postanowieniami umowy – nie może być wyższa niż 100 złotych brutto w przypadku gdy naprawa odbywała się – tak jak w tym przypadku – bez uzgodnień co do ich wysokości. Skoro w umowie podano konkretną kwotę jako maksymalną stawkę za roboczogodzinę prac naprawczych, jaką ubezpieczyciel zgodził się pokryć (100 złotych brutto), to zważywszy, że naprawę przeprowadzono bez uprzedniego uzgodnienia jej kosztów (w wysokości wynikającej z faktury) z pozwanym, powód nie ma podstaw do domagania się zapłaty stawki wyższej.

Jednocześnie wskazać należy, że w niniejszej sprawie pozwany dokonał weryfikacji kalkulacji naprawy i faktury wystawionej przez warsztat naprawczy nie tylko w zakresie wysokości stawek za prace naprawcze, ale również i czasochłonności prac blacharsko – mechanicznych obniżając je o 2,1 roboczogodziny. Jak wynika bowiem z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy (w tym w szczególności zweryfikowanej kalkulacji naprawy (k. 16-18 akt i zweryfikowanej faktury – w aktach szkody, k. 59 akt), zakład naprawczy przyjął czasochłonność prac blacharsko – mechanicznych w ilości 6,3 roboczogodziny, co pozwany skorygował do ilości 4,2 roboczogodziny (czasochłonność prac lakierniczych nie była sporna). W tej sytuacji to powoda zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu określonym w art. 6 k.c. obciążał obowiązek wykazania, że wszystkie podjęte przez zakład naprawczy prace blacharsko – mechaniczne były zasadne i pozostały w związku z koniecznością usunięcia szkody oraz odpowiadały naprawczym normom czasowym producenta danego pojazdu zawartym w systemie A.. Ustalenie jednakże tych okoliczności niewątpliwie wymagało wiadomości specjalnych, a tymczasem powód reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika w osobie radcy prawnego nie wykazał w tym zakresie jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej. W kontradyktoryjnym zaś modelu procesu cywilnego i to w sytuacji gdy strona jest reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika Sąd nie znalazł żadnych podstaw do podjęcia w tym zakresie działań z urzędu, nie jest bowiem rolą Sądu wyręczanie strony w pozyskiwaniu dowodów mających stanowić potwierdzenie zasadności jej żądań.

Nadto wskazać należy, że dochodzona w niniejszej sprawie kwota 1 683,87 złotych stanowi różnicę pomiędzy kosztami naprawy pojazdu marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) w związku ze zdarzeniem z dnia 08 lutego 2019 roku wynikającymi z faktury numer (...) na kwotę 11 638,54 złotych brutto a kwotą wypłaconego już odszkodowania (9 954,67 złotych brutto). Różnica ta jednakże – jak wynika ze zweryfikowanej faktury numer (...) jest konsekwencją nie tylko obniżenia stawek za prace naprawcze i zmniejszenia czasochłonności prac blacharsko – mechanicznych o 2,1 roboczogodziny (2 878,20 złotych brutto (zgodnie z fakturą) – 1 686,33 złotych brutto (uwzględnione przez pozwanego) = 1 191,87 złotych brutto), ale także nieuwzględnienia przez pozwanego kosztów „obsługi szkody” w kwocie 492 złotych brutto (1 191,87 złotych + 492 złotych = 1 683,87 złotych). Tymczasem, mimo iż powód domagał się całej kwoty 1 683,87 złotych, nie podjął w tym zakresie jakiejkolwiek inicjatywy dowodowej dla wykazania, że łącząca pozwanego i właścicieli pojazdu umowa ubezpieczenia autocasco obejmowała również i ochronę z tego tytułu.

Mając powyższe na uwadze wskazać należy, że powód (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. nie zdołał wykazać, że zasadnym jest ustalenie wysokości odszkodowania za szkodę w pojeździe marki R. model M. o numerze rejestracyjnym (...) wynikającą ze zdarzenia z dnia 08 lutego 2019 roku przy uwzględnieniu stawek zastosowanych przez zakład dokonujący naprawy, tj. w kwocie 200/200 złotych netto za roboczogodzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych, jak również, że zasadne jest uwzględnienie czasochłonności prac blacharsko – mechanicznych w ilości wskazanej na fakturze wystawionej przez zakład blacharski i kosztów obsługi szkody, wskutek czego powództwo podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 805 k.c. w zw. z § 24 ust. 4 ogólnych warunków ubezpieczenia pojazdów mechanicznych od utraty, zniszczenia lub uszkodzenia (Autocasco – Diler) należących do klientów indywidualnych oraz małych i średnich przedsiębiorców o symbolu (...) (...) w zw. z art. 6 k.c. stosowanym a contrario.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c., zasądzając od powoda jako strony przegrywającej na rzecz pozwanego – jako strony wygrywającej zwrot poniesionych przez niego kosztów postępowania w kwocie 6 złotych tytułem zwrotu opłaty notarialnej za poświadczenie pełnomocnictwa. Pozostałymi kosztami procesu Sąd obciążył powoda uznając je za uiszczone.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 19 sierpnia 2020 roku