Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 marca 2024 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni VI Wydział Gospodarczy, w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Justyna Supińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Marta Denc

po rozpoznaniu w dniu 06 marca 2024 roku w Gdyni

w postępowaniu gospodarczym

na rozprawie

sprawy z powództwa W. D.

przeciwko (...) spółce akcyjnej z siedzibą w S.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda W. D. kwotę 759,88 złotych (siedemset pięćdziesiąt dziewięć złotych osiemdziesiąt osiem groszy) wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 21 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda W. D. kwotę 387 złotych (trzysta osiemdziesiąt siedem złotych) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty , tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 958/23

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 21 czerwca 2023 roku powód W. D. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 759,88 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 19 grudnia 2022 roku miało miejsce zdarzenie, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. o numerze rejestracyjnym (...). Właściciel pojazdu zgłosił zaistniałą szkodę z ubezpieczenia autocasco pozwanemu i zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł., który po jej przeprowadzeniu wystawił fakturę na kwotę 3 228,60 złotych netto. Pozwany przyjął swoją odpowiedzialność i uregulował należność w kwocie 2 505,60 złotych netto weryfikując stawkę za prace naprawcze z kwoty 180 złotych netto do kwoty 120 złotych netto. Do zapłaty pozostała zatem kwota 723 złotych, której powód – po nabyciu tej wierzytelności – domaga się w niniejszym postępowaniu.

Na kwotę dochodzoną pozwem składała się także kwota 36,88 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 723 złotych za okres od dnia 19 stycznia 2023 roku do dnia 20 czerwca 2023 roku.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 17 lipca 2023 roku wydanym w sprawie o sygn. akt VI GNc 2311/23 referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni uwzględnił żądanie pozwu w całości.

W sprzeciwie od powyższego orzeczenia (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że pozwany dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami (...)”, a w szczególności w oparciu o postanowienie zawarte w § 20 ust. 4. Jak wskazał bowiem pozwany choć koszty naprawy zostały uzgodnione z ubezpieczycielem, nie zostały one uwzględnione w wystawionej przez zakład naprawczy fakturze. Pozwany zakwestionował również, aby stawka zakładu naprawczego była stawką średnią na rynku lokalnym oraz wskazał, że rynkowy charakter stawki zakładu naprawczego nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, stąd wniosek powoda o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu na tę okoliczność jest bezprzedmiotowy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 grudnia 2022 roku doszło do zdarzenia, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.. Użytkownikiem tego pojazdu na mocy zawartej umowy leasingu był (...) spółka akcyjna z siedzibą w W..

W dniu zdarzenia przedmiotowy pojazd objęty był dobrowolnym ubezpieczeniem autocasco, na mocy umowy zawartej z (...) spółką akcyjną z siedzibą w S.. Integralną częścią umowy były „Ogólne Warunki (...)”.

Umowa ubezpieczenia zawarta została w wariancie serwisowym, zaś sumę ubezpieczenia określono w kwocie netto. Jako ubezpieczonego wskazano (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W..

Potwierdzeniem zawarcia umowy była polisa numer (...) (stanowiąca integralną część polisy numer (...)).

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. upoważnił (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. do podejmowania wszelkich czynności, w tym składania oświadczeń woli, w związku z likwidacją szkód w jego pojazdach.

niesporne, a nadto: polisa – k. 57 akt, „O gólne Warunki (...) – k. 23-34, 58-61 akt, pełnomocnictwo – w aktach szkody, k. 62 akt

Zgodnie z § 18 „Ogólnych Warunków (...)w przypadku ustalania wartości szkody w wariancie serwisowym na podstawie faktur, sposób naprawy i wysokość jej kosztów powinny być uprzednio uzgodnione z ubezpieczycielem, w takim wypadku nie znajdzie zastosowanie ograniczenie wysokości szkody wskazane w § 20 ust. 4.

Stosownie do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., 2) średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego, 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową.

Zgodnie zaś z § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” w razie udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem zgodnie z § 18 ust. 1, koszty naprawy podlegają weryfikacji do kwoty nie większej niż 80 złotych netto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2.

„O gólne Warunki(...)” – k. 23-34, 58-61 akt

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. zlecił naprawę uszkodzonego pojazdu marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) zakładowi naprawczemu prowadzonemu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł..

W dniu 28 grudnia 2022 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. sporządził kalkulację naprawy pojazdu marki T. model M. o numerze rejestracyjnym (...), z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją zdjęciową przesłał ją ubezpieczycielowi.

W odpowiedzi (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu w zakresie wskazanej przez zakład naprawczy czasochłonności poszczególnych prac naprawczych oraz obniżając stawkę za roboczogodzinę tychże prac do kwoty 120 złotych netto.

korespondencja mailowa, kosztorys naprawy, zweryfikowany kosztorys naprawy – w aktach szkody, k. 62 akt, zweryfikowany kosztorys – k. 55 akt

Po przeprowadzeniu naprawy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. wystawił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w dniu 28 lutego 2023 rok fakturę numer (...) na kwotę 3 228,60 złotych netto, z uwzględnieniem stawki za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. uwzględnił dokonaną przez ubezpieczyciela weryfikację zakresu czynności naprawczych.

faktura – k. 56 akt

(...) spółka akcyjna z siedzibą w S. po zweryfikowaniu faktury numer (...) za naprawę pojazdu decyzją z dnia 07 marca 2023 roku przyznał tytułem odszkodowania kwotę 2 505,60 złotych brutto obniżając stawki za prace naprawcze do kwoty 120 złotych netto.

decyzja – k. 57 akt, zweryfikowany kosztorys – k. 55 akt

W dniu 12 marca 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (cedent) zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (cesjonariuszem) umowę przelewu kwoty 723 złotych tytułem pozostałej części odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) w celu zwolnienia cedenta z obowiązku zapłaty za naprawę tego pojazdu.

W dniu 22 marca 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (cedent) zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. (cesjonariuszem) umowę przelewu kwoty 723 złotych tytułem pozostałej części odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) w celu zwolnienia cedenta z obowiązku zapłaty za naprawę tego pojazdu.

W dniu 07 czerwca 2023 roku (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. (cedent) zawarł z W. D. (cesjonariuszem) umowę przelewu przysługującej mu wierzytelności (z wyłączeniem prawa do odszkodowania za wynajem pojazdu zastępczego) w postaci pozostałej części odszkodowania w związku ze szkodą w pojeździe marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...).

umowa cesji wierzytelności – k. 9-10 akt, umowa cesji wierzytelności – k. 6-7 akt, pełnomocnictwo – k. 8 akt, umowa przelewu – k. 11 akt, pełnomocnictwo – k. 12 akt

W okresie likwidacji szkody stawka za roboczogodzinę prac naprawczych w kwocie 180 złotych netto miała charakter rynkowy.

niesporne

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w niniejszej sprawie w części, w jakiej pozostawał bezsporny pomiędzy stronami, Sąd ustalił na podstawie oświadczeń stron.

Sąd uwzględnił także wyżej wymienione dowody z dokumentów przedłożonych przez strony w toku postępowania, w tym znajdujące się w aktach szkody, których zarówno autentyczność, jak i prawdziwość w zakresie twierdzeń w nich zawartych nie budziła wątpliwości Sądu, a zatem brak było podstaw do odmowy dania im wiary.

Pozostałe dokumenty nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia, gdyż nie wnosiły do sprawy nowych i istotnych okoliczności, w szczególności dotyczy to przedłożonej przez powoda polisy numer (...) (k. 22 akt), albowiem potwierdzała ona objęcie ochroną ubezpieczeniową w zakresie dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego autocasco pojazdu marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) w okresie od dnia 20 stycznia 2023 roku do dnia 19 stycznia 2023 roku, a zatem w innym okresie aniżeli miała miejsce przedmiotowa szkoda (dnia 19 grudnia 2022 roku).

Postanowieniem z dnia 06 marca 2024 roku działając na podstawie art. 235 ^{( 2)} § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłego sądowego zgłoszony przez powoda na okoliczność ustalenia „czy zakres naprawy wynikający z załączonej do pozwu faktury pozwalał na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody zgodnie z technologią naprawy przewidzianą przez producenta pojazdu, przy zastosowaniu warunków umowy AC” uznając go w tym zakresie za zbędny, ze zweryfikowanej przez pozwanego faktury zakładu naprawczego wprost wynikało bowiem, że cały zakres naprawy wskazany tam przez zakład naprawczy, który dokonywał naprawy, został przez ubezpieczyciela uwzględniony (łącznie 12,1 rbg oraz materiał lakierniczy), jak też na okoliczność „czy stawka zastosowana przez warsztat dokonujący naprawy jest stawką rynkową stosowaną przez tego typu warsztaty mając na uwadze wysoki standard techniczny warsztatu dokonującego naprawę” również uznając go w tej części za zbędny. Sąd miał bowiem na uwadze, że w niniejszej sprawie pozwany nie zakwestionował rynkowego charakteru stawek stosowanych przez poprzednika prawnego powoda, stąd też brak było konieczności badania ich występowania na lokalnym dla poszkodowanego rynku. Sąd zważył, że w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany jedynie kwestionował, by stawka powoda była „stawką średnią”, przy czym określenie średniej stawki nie miało znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy – postanowienia umowy w tym zakresie jako nieprecyzyjne nie znajdowały zastosowania dla ustalenia wysokości odszkodowania w niniejszej sprawie, o czym szczegółowo w poniższej części uzasadnienia. Co więcej, pozwany zarówno w sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym domagał się pominięcia dowodu z opinii biegłego sądowego w omawianym zakresie jako bezprzedmiotowego oraz w piśmie procesowym z datą w nagłówku „dnia 12 października 2023 roku” (data prezentaty: 2023-10-16, k. 109-110 akt) stanowiącym odpowiedź pozwanego m. in. na zakwestionowanie przez powoda ważności postanowienia zawartego w § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w zakresie, w jakim odnosiło się ono do średniej stawki za 1 roboczogodzinę adekwatnej dla warsztatu naprawczego, nie tylko nie kwestionował, że stawka zastosowana przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. w kwocie 180 złotych netto jest stawką rynkową, ale wręcz wprost wskazywał, że okoliczność ta nie ma jakiegokolwiek znaczenia podtrzymując swoje stanowisko w sprawie, że nie doszło do wystawienia faktury na uzgodnione koszty naprawy, co skutkowało weryfikacją wysokości stawki za prace naprawcze w oparciu o ust. 4 § 20 „Ogólnych Warunków (...)”. W tej sytuacji mając na uwadze stanowisko pozwanego (w tym zobowiązanego w trybie art. 458 ^{( 5)} § 2 k.p.c. co powołania wszystkich twierdzeń i dowodów), nie było wątpliwości, że rynkowy charakter (a więc powszechność występowania na lokalnym rynku) stawki stosowanej w niniejszej sprawie przez zakład naprawczy nie został w jakikolwiek sposób zakwestionowany przez pozwanego, stąd badanie takiegoż charakteru stawki za prace naprawcze w niniejszej sprawie było zbędne.

Na powyższą decyzję procesową Sądu pozwany nie złożył zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c. (takie zastrzeżenie złożył jedynie powód).

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W niniejszej sprawie powód W. D. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. kwoty 759,88 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 21 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty, a także kosztów procesu – tytułem pozostałej części odszkodowania w związku z uszkodzeniem w dniu 19 grudnia 2022 roku pojazdu marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) (w zakresie kwoty 723 złotych) oraz tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 723 złotych za okres od dnia 19 stycznia 2023 roku do dnia 20 czerwca 2023 roku (w zakresie kwoty 36,88 złotych).

Kwestionując żądanie pozwu pozwany (...) spółka akcyjna z siedzibą w S. podnosił, że dokonał weryfikacji kosztów naprawy przedstawionych przez zakład naprawczy w fakturze zgodnie z zawartą umową ubezpieczenia i stanowiącymi jej integralną część „Ogólnymi Warunkami (...)”, a w szczególności w oparciu o postanowienie zawarte w § 20 ust. 4. Jak wskazał bowiem pozwany choć koszty naprawy zostały uzgodnione z ubezpieczycielem, nie zostały one uwzględnione w wystawionej przez zakład naprawczy fakturze. Pozwany zakwestionował również, aby stawka zakładu naprawczego była stawką średnią na rynku lokalnym.

Mając na uwadze powyżej zaprezentowane stanowiska stron wskazać należy, że niesporny był między stronami był fakt zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę, zawarcie umowy dobrowolnego ubezpieczenia autocasco (w wariancie serwisowym, z ustaleniem sumy ubezpieczenia w wartości netto), co do zasady umownej odpowiedzialności pozwanego oraz zakres powstałych w wyniku zdarzenia uszkodzeń przedmiotowego pojazdu, sposób jego naprawy i ceny części zamiennych, jak też legitymacja procesowa powoda.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia wysokości należnego od pozwanego odszkodowania z umowy ubezpieczenia autocasco wobec zweryfikowania przez pozwanego zastosowanych przez warsztat naprawczy stawek za godzinę prac blacharsko – mechanicznych i lakierniczych z kwoty 180 złotych netto do kwoty 120 złotych netto.

W tym miejscu wskazać należy, że pozwany dokonując powyższej weryfikacji winien był w istocie uregulować na rzecz poszkodowanego kwotę 2 502,60 złotych (12,1 rbg x 120 złotych netto = 1 452 złotych netto; 1452 złotych netto + materiał lakierniczy, 1 050,60 złotych netto = 2 502,60 złotych netto), niemniej jednak jak wynika z decyzji ubezpieczyciela i co zostało przyznane przez powoda – pozwany ubezpieczyciel wypłacił kwotę 2 505,60 złotych (różnica – 3 złote), stąd kwota dochodzona tytułem pozostałej części odszkodowania wynosi 723 złotych (3 228,60 złotych netto – 2 505,60 złotych netto).

Zgodnie z § 18 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku ustalania wartości szkody w wariancie serwisowym na podstawie faktur, sposób naprawy i wysokość jej kosztów powinny być uprzednio uzgodnione z ubezpieczycielem, w takim wypadku nie znajdzie zastosowanie ograniczenie wysokości szkody wskazane w § 20 ust. 4. Stosownie natomiast do postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o: 1) normy czasowe producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., 2) średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego, 3) ceny części i materiałów producenta pojazdu ujęte w systemie A. lub w przypadku braku pojazdu w tym systemie – w systemie E., nie więcej niż średnie ceny zalecane przez producenta pojazdu lub oficjalnego importera do stosowania przez ich sieć serwisową. W razie natomiast udokumentowania fakturami naprawy pojazdu dokonanej bez uprzedniego uzgodnienia z ubezpieczycielem zgodnie z § 18 ust. 1, koszty naprawy podlegają weryfikacji do kwoty nie większej niż 80 złotych netto za 1 roboczogodzinę prac blacharskich, lakierniczych i mechanicznych. Natomiast ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) podlegają weryfikacji maksymalnie do wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2 (§ 20 ust. 4).

Przenosząc powyższe na grunt przedmiotowej sprawy zważyć należy, że jak wynikało z ustalonego stanu faktycznego, w tym korespondencji mailowej znajdującej się w aktach szkody, w dniu 28 grudnia 2022 roku zakład naprawczy prowadzony przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. sporządził kalkulację naprawy uszkodzonego pojazdu marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...), z uwzględnieniem stawek za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto za roboczogodzinę tychże prac i wraz z dokumentacją zdjęciową przesłał ją ubezpieczycielowi. W odpowiedzi ubezpieczyciel dokonał weryfikacji powyższego kosztorysu w zakresie wskazanej przez zakład naprawczy czasochłonności poszczególnych prac naprawczych oraz obniżając stawkę za roboczogodzinę tychże prac do kwoty 120 złotych netto, przy czym z akt sprawy nie wynika, aby ubezpieczyciel podjął jakąkolwiek próbę wyjaśnienia, w jaki sposób ustalił przyjętą przez siebie stawkę jako zgodną z zapisami umowy, w tym „Ogólnych Warunków (...)”, a więc, że jest ona stawką średnią adekwatną dla warsztatu naprawczego. Następnie zakład naprawczy po przeprowadzeniu naprawy wystawił fakturę numer (...) na kwotę 3 228,60 złotych netto, z uwzględnieniem dokonanej przez ubezpieczyciela weryfikacji zakresu czynności naprawczych, lecz bez uwzględnienia obniżenia stawki za prace naprawcze wyliczając koszty naprawy według stawek przez siebie stosowanych, tj. w kwocie 180 złotych netto.

Powyższa przedstawiona sekwencja zdarzeń jednoznacznie wskazuje, że zakład naprawczy kontaktował się z ubezpieczycielem w celu ustalenia nie tylko zakresu naprawy i sposobu naprawy, ale i wysokości odszkodowania, a zatem zdaniem Sądu powód zainicjował procedurę uzgodnienia kosztów naprawy, co czyni powoływanie się przez pozwanego na postanowienie zawarte w § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” za nieskuteczne z przyczyn wskazanych poniżej.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że Sąd podziela pogląd wyrażony przez Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dnia 26 października 2021 roku wydanego w sprawie o sygn. akt XII Ga 643/21 (zapadłego na tle podobnego stanu faktycznego i prawnego), że powyższe postanowienie, tj. postanowienie zawarte w § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” nie znajdzie zastosowania w sytuacji – co oczywiste – nie tylko uzgodnienia kosztów naprawy, ale także w sytuacji, gdy strony jedynie podjęły próbę ustalenia wysokości stawki, jaka powinna zostać uwzględniona przy ustalaniu wysokości odszkodowania, choć nie wypracowały wspólnego stanowiska, przy czym jak wynika z zapisów „Ogólnych Warunków (...)” musi mieć to miejsce jeszcze przed naprawą pojazdu. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby bowiem – jak wskazał Sąd Okręgowy w Gdańsku w uzasadnieniu powyższego wyroku – do sytuacji, w której pozwany dowolnie i w sposób całkowicie ocenny każdorazowo mógłby zakwestionować stawkę stosowaną przez zakład naprawczy, w jego interesie nie leży przecież uzgodnienie kosztów naprawy, skoro konsekwencją braku uzgodnienia jest obniżenie stawki do wskazanej kwoty.

Analizowane postanowienie zawarte § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” znajdzie zatem zastosowanie jedynie w takiej sytuacji, gdy powód dokonałby naprawy pojazdu bez jakiejkolwiek wcześniejszej konsultacji z ubezpieczycielem, w tym nawet próby porozumienia się co do m. in. jej kosztów, tj. w przypadku gdy poszkodowany przedłożyłby po wykonanej naprawie np. samą fakturę, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Jedynie zaś na marginesie wskazać należy, że z decyzji ubezpieczyciela z dnia 07 marca 2023 roku (k. 57 akt) bynajmniej nie wynika, ażeby przyznane w niej odszkodowanie zostało ustalone w oparciu o treść § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)”, tj. w oparciu o stawkę w kwocie 80 złotych netto oraz ceny części zamiennych i materiałów (w tym lakierniczych) w maksymalnej wartości zawartych w systemie A., pomniejszonych o wysokość zużycia eksploatacyjnego, o którym mowa w § 19 ust. 2. Wręcz przeciwnie, ze stanowiącego podstawę decyzji zweryfikowanego przez pozwanego kosztorysu wynika, że zaakceptowano ceny części i materiału lakierniczego określone przez zakład naprawczy bez pomniejszania ich wartości, jedynie – bez jakiegokolwiek wyjaśnienia – obniżono stawki za pracę naprawcze, w tym zaś zakresie weryfikację uznać należy za całkowicie dowolną, o czym świadczy choćby adnotacja jego rzeczoznawcy na tej fakturze, że stawki zweryfikowano „do poziomu akceptowanego przez (...)”, przy czym takie kryterium nie wynika z „Ogólnych Warunków(...)”.

Wobec zaś uznania, że pozwany niezasadnie dokonał obniżenia należnego powodowi odszkodowania w oparciu o postanowienia § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” wskazać należy, co następuje.

W przedmiotowej sprawie strona powodowa dochodzone pozwem roszczenie wywodziła z umowy ubezpieczenia autocasco, której integralną część stanowiły „Ogólne Warunki (...)”, w których określony został szczegółowo sposób ustalenia wysokości kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu, w szczególności w odniesieniu do stawki za roboczogodzinę prac naprawczych (średnia stawka za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego). O ile więc strony umowy o dzieło (zlecenia naprawy) związane były postanowieniami umowy przewidującymi zastosowanie stawki za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto, o tyle pozwany nie był stroną tejże umowy, a zatem jej postanowienia go nie wiążą. Pozwany jest natomiast związany postanowieniami umowy ubezpieczenia, w tym regulacją zawartą w „Ogólnych Warunków (...)” i według zasad tam zawartych zobowiązany jest naprawić szkodę. To one bowiem stanowiły podstawę wzajemnych praw i obowiązków stron umowy, tj. poszkodowanego (powoda) oraz pozwanego.

Stosownie do treści art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia zakład ubezpieczeń zobowiązuje się spełnić określone świadczenia w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, przy czym przy ubezpieczeniu majątkowym, a takim jest ubezpieczenie autocasco, sprowadza się to do zapłaty określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Jak wynika z zawartej w art. 805 k.c. definicji kodeksowej zobowiązanie ubezpieczyciela dotyczy spełnienia określonego świadczenia. Zwrot ten oznacza, iż treść umowy powinna określać co najmniej sposób ustalenia świadczenia odszkodowawczego w taki sposób, ażeby w chwili zajścia wypadku objętego ubezpieczeniem możliwe było obiektywne zweryfikowanie wysokości odszkodowania bez odwoływania się do swobodnego uznania jednej ze stron, a w szczególności swobodnego uznania strony zobowiązanej do świadczenia.

W przedmiotowej sprawie postanowienia § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków Kompleksowego Ubezpieczenia (...)” nie spełniają wskazanego wyżej kryterium. Zgodnie bowiem z § 20 ust. 1 „Ogólnych Warunków (...)” w przypadku przyjęcia w umowie ubezpieczenia wariantu serwisowego, ustalenie szkody i wypłata odszkodowania następuje po przedłożeniu faktur dokumentujących naprawę pojazdu według uprzednio uzgodnionych z ubezpieczycielem kosztów i sposobu naprawy przez zakład dokonujący naprawy w oparciu o m. in. średnią stawkę za 1 roboczogodzinę adekwatną dla warsztatu naprawczego.

Ogólnikowo sformułowane powyższe postanowienie mówiące o ustalaniu kosztu robocizny w oparciu o wskazaną tam średnią stawkę bez wskazania rodzaju tejże średniej (nie musi to być przecież średnia arytmetyczna), bez określenia obszaru badania, czy liczby zakładów naprawczych uwzględnionych w badaniu, nie dają podstawy do wskazania sposobu obliczania takiej stawki, który dałoby się ująć w ramy obiektywnie weryfikowalnej metodologii ustalania stawki za roboczogodzinę będącej podstawą kalkulacji odszkodowania, a oczywistym jest, że uwzględnienie wszystkich zakładów naprawczych danej kategorii na nieokreślonym terytorialnie obszarze nie jest możliwe. Powyższe postanowienie nie wskazuje także kryterium wyboru określonej liczby warsztatów porównywalnej kategorii do warsztatu dokonującego naprawy, co dawałoby możliwość ustalania wskazanej w tym postanowieniu średniej w oparciu np. jedynie o dwa badane podmioty, w tym te dwa, które stosują stawki najniższe. Tym bardziej więc zapisy takie nie mogą być podstawą do jednostronnych i arbitralnych ustaleń pozwanego zmierzających do ustalenia wyliczenia odszkodowania ubezpieczeniowego. Takie ich rozumienie powodowałoby, że de facto od woli strony stosunku zobowiązaniowego – w tym przypadku ubezpieczyciela – zależałaby wysokość umówionego świadczenia, w tym przypadku – odszkodowania. Jest oczywistym, iż taka interpretacja byłaby sprzeczna zarówno z treścią art. 807 § 1 k.c. w zw. z art. 805 k.c., jak i z treścią art. 353 ¹ k.c. jako sprzeczna z właściwością (naturą) stosunku zobowiązaniowego, co powodowałoby stwierdzenia nieważność takiego postanowienia na podstawie art. 58 k.c.

Jak wyżej zaznaczono nie ulega wątpliwości, iż strony dobrowolnego ubezpieczenia majątkowego mogą ustalić umownie sposób kalkulacji świadczenia odszkodowawczego, które – zgodnie z takimi ustaleniami – może nie pokrywać w całości uszczerbku majątkowego ubezpieczonego. Uzgodnienie stawki za roboczogodzinę także jest poddane woli stron. Jednakże dopóki ubezpieczyciel jako profesjonalny podmiot nie określi takiego sposobu na tyle precyzyjnie, że możliwa będzie jednoznaczna weryfikacja takiej stawki w oparciu o obiektywne kryteria, postanowienia umów ubezpieczeniowych nie mogą być w tym zakresie interpretowane na niekorzyść ubezpieczonego. Podgląd ten jest powszechnie od lat akceptowany w orzecznictwie (tak Sąd Apelacyjny w Łodzi w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 lutego 1996 roku, sygn. akt I ACa 37/96, OSA 1996/9/43, Sąd Apelacyjny w Warszawie w uzasadnieniu wyroku z dnia 09 lipca 1997 roku, sygn. akt I ACa 181/97). W przedmiotowej sprawie – ze względu na zastosowanie wzorca umownego oraz ze względu na brak inicjatywy dowodowej stron – w ograniczonym zakresie możliwe było badanie zgodnego zamiaru stron umowy ubezpieczenia autocasco w odniesieniu do sposobu ustalania stawki za roboczogodzinę prac warsztatowych. Z tego względu Sąd w tej kwestii oparł się raczej na celu umowy, którym jest niewątpliwie uzyskanie przez ubezpieczonego wyrównania uszczerbku majątkowego powstałego w wyniku zajścia wypadku objętego umową ubezpieczeniową, a dla ubezpieczyciela uzyskanie składki.

Jeżeli zatem ubezpieczony – zgodnie z procedurami przewidzianymi w ogólnych warunkach ubezpieczenia – dokonał naprawy ubezpieczonego pojazdu korzystając z usług warsztatu naprawczego, to o wysokości odszkodowania powinna przesądzać stawka stosowana przez ten warsztat, jeżeli mieści się ona w przedziale cen rynkowych na danym obszarze. Taki pogląd podyktowany jest nie tylko przywołanymi wyżej argumentami, ale także faktem, iż w przypadku stawek za roboczogodzinę prac na rynku danych usług istnieje ich pewien przedział i niemożliwym jest arbitralne ustalenie jednej uśrednionej stawki. W obecnej sytuacji rynkowej opartej na wolności prowadzenia działalności gospodarczej wysokość tak ustalonej stawki byłaby zawsze uzależniona od metodologii przyjętej do jej wyznaczenia i dopóki metodologia taka nie znajduje podstaw w postanowieniach umownych lub powszechnie obowiązujących przepisach prawa, jej stosowanie zawsze należałoby ocenić jako dowolne. Dodowem owej dowolności ubezpieczyciela może być przy tym choćby adnotacja jego rzeczoznawcy na fakturze wystawionej przez zakład naprawczy, że stawki zweryfikowano „do poziomu akceptowanego przez (...)”, przy czym takie kryterium nie wynika z „Ogólnych Warunków (...)”.

Wobec więc braku rzetelnego i jednoznacznego wskazania w umowie sposobu obliczenia stawki za prace naprawcze, pojęcie tejże stawki należało wyjaśnić w kontekście stawek stosowanych na rynku lokalnym (tak Sąd Okręgowy w Białymstoku w uzasadnieniu wyroku z dnia 04 grudnia 2017 roku, sygn. akt VII Ga 484/17). W niniejszej sprawie pozwany, jak już wskazano w powyższej części uzasadnienia, nie kwestionował przy tym rynkowego charakteru stawki powoda, tj. tego, że występuje ona na lokalnym dla poszkodowanego rynku.

Mając więc na uwadze, że celowy i ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy pojazdu marki T. model P. o numerze rejestracyjnym (...) ustalony zgodnie z warunkami wynikającymi z umowy ubezpieczenia i z uwzględnieniem – z przyczyn wskazanych powyżej – stawki za prace naprawcze w kwocie 180 złotych netto, wynosi 3 228,60 złotych netto i na taką kwotę opiewała faktura za naprawę pojazdu wystawiona przez poprzednika prawnego powoda, zaś pozwany wypłacił dotychczas tytułem odszkodowania kwotę 2 505,60 złotych netto, do zapłaty pozostała kwota 723 złotych brutto, co czyniło żądanie powoda zasadnym w całości.

Zasadne wobec powyższego było zatem także żądanie zasądzenia kwoty 36,88 złotych tytułem skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od kwoty 723 złotych za okres od dnia 19 stycznia 2023 roku do dnia 20 czerwca 2023 roku.

Uwzględniając więc całokształt powyższych rozważań Sąd na podstawie art. 805 k.c. w zw. z art. 361 k.c. w zw. z art. 481 k.c. w zw. z art. 482 k.c. w zw. z art. 6 k.c. oraz § 20 ust. 4 „Ogólnych Warunków (...)” w zw. z art. 6 k.c. a contrario oraz art. 58 k.c. w zw. z § 20 ust. 1 pkt 2 „Ogólnych Warunków (...)” zasądził od pozwanego (...) spółki akcyjnej z siedzibą w S. na rzecz powoda W. D. kwotę 759,88 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi za okres od dnia 21 czerwca 2023 roku do dnia zapłaty.

O kosztach procesu Sąd orzekł natomiast zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w dyspozycji art. 98 k.p.c. w zw. art. 99 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. zasądzając od przegrywającego w całości sprawę pozwanego na rzecz powoda zwrot kosztów procesu (wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi za okres od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty) w kwocie 387 złotych (100 złotych – opłata sądowa od pozwu, 17 złotych – opłata skarbowa od pełnomocnictwa, 270 złotych – koszty zastępstwa procesowego).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

⚫

(...)

⚫

(...)

4.  (...)

SSR Justyna Supińska

Gdynia, dnia 24 marca 2024 roku