Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI P 498/14 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku z 2016-02-25

Sygn. akt VI P 498/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25/02/2016 r.

Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSR Agnieszka Turowska

Ławnicy:

Barbara Elżbieta Adamczyk, Krystyna Danuta Kapuścińska

Protokolant:

stażysta Beata Tylki

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2016 r. w Gdańsku na rozprawie

sprawy z powództwa L. J. (PESEL (...))

przeciwko (...) Sp. z o.o. (KRS (...))

o dopuszczenie do pracy, wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, odszkodowanie

I.  Umarza postępowanie w zakresie cofniętego powództwa,

II.  Oddala pozew w pozostałym zakresie,

III.  Odstępuje od obciążania powoda kosztami zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powód L. J. pozwem skierowanym przeciwko pozwanemu (...)spółce z.o.o. domagał się uznania, że rozwiązanie z nim umowy o pracę na zasadzie porozumienia stron było niezgodne z prawem i przywrócenia do pracy na stanowisku pracownik ochrony w Zakładzie Pracy (...) spółce z.o.o . W uzasadnieniu wskazał ,że jego oświadczenie woli zostało wymuszone przez pozwanego poprzez groźbę dyscyplinarnego zwolnienia go z pracy .

Następnie w piśmie procesowym z dnia 17 lipca 2014 r powód sprecyzował roszczenia w ten sposób , że domagał się zasądzenia wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy oraz zasądzenia kwoty 1800 zł brutto tytułem wynagrodzenia za dodatkową pracę .( k: 14)

Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się jego oddalenia oraz zasądzenia kosztów postępowania . W uzasadnieniu zaprzeczył jakoby złożenie oświadczenia woli przez powoda było skutkiem wcześniejszych gróźb kierowanych wobec L. J. . Odnosząc się do roszczenia o dodatkowe wynagrodzenie wskazał ,że zgodnie z zakresem obowiązków który podpisał powód był on zobowiązany do realizowania poleceń zleceniodawców lub upoważnionych przez niego osób, przy jednoczesnym spełnieniu określonych warunków.( odpowiedź na pozew k: 30 -35)

Na rozprawie w dniu 25 lutego 2016 r powód oświadczył ,że domaga się dopuszczenia do pracy.

Sąd Rejonowy zważył , co następuje:

L. J. był zatrudniany przez spółkę z. o.o. (...) na podstawie umów o pracę poczynając od dnia 1 lipca 2009 r

( dowód: umowa o pracę z dnia 01 lipca 2009 r , umowa o pracę z dnia 1 stycznia 2011 r, umowa o pracę z dnia 08 stycznia 2011 r k:9)

Zgodnie z zakresem obowiązków pracownika ochrony fizycznej pracownik miał realizować polecenia zleceniodawcy lub upoważnionych przez niego osób jeżeli zostaną spełnione następujące warunki :

- polecenia zostaną wpisane w książkę służby ;

-polecenia nie są sprzeczne z przepisami prawa;

- jeżeli wykonanie poleceń nie pogorszy stanu bezpieczeństwa chronionego obiektu

Każdorazowo pracownik miał również składać meldunek o otrzymanym poleceniu na stanowisku kierowania i postępować zgodnie z decyzjami Dyżurnego Stanowiska Kierowania.

( dowód: zakres obowiązków k: 40 -40 v)

W dniu 2 czerwca 2014 r na osiedlu (...) miała miejsce awaria bramy . W czasie obchodu powód zauważył, że pali się migające światło. Zadzwoniła do powoda pani z administracji i kazała mu otworzyć bramę ręcznie. Powód odpowiedział jej ,że nie jest elektrykiem i ,że tego nie zrobi. Taka postawa pracownika pozwanej spółki zdenerwowała ją co spowodowało ,że zdecydowała się sama pojechać na osiedle i otworzyć bramę. Telefonicznie także poinformowała S. S. o całym zajściu, który następnie skontaktował się z powodem w tej sprawie. Pracownik nie zmienił zdania i ponownie odpowiedział ,że nie jest elektrykiem , nie ma uprawnień i nie będzie się tym zajmował . L. J. wystawił przed wjazdem do garażu informacje o awarii . Ludzie nie wiedzieli czy wjeżdżać do garażu, czy też nie.

( dowód: przesłuchanie powoda protokół z dnia 28 września 2015 r k: 114 -115 , adnotacje 00:16:21 00:44:30, odtworzony protokół z rozprawy z dnia 3 grudnia 2014 r , protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 131-133 adnotacje 00:50:17 01:23:17, przesłuchanie S. K. protokół z dnia 28 września 2015 r k 121-122 adnotacje 01:51:15 02:02:06 przesłuchanie J. S. protokół z dnia 28 września 2015 r k:116 -117 adnotacje 00:46:32 01:10:22, protokół z dnia 4 lutego 2016 r k:133 134 adnotacje 01:26:24- 01:50:06, przesłuchanie R. S. protokół z dnia 28 września 2015 r k: 117-118 adnotacje k: 01:11:10 -01:17:19, protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 135 adnotacje 01:50:28,przesłuchanie S. S. protokół z dnia 28 września 20-15 r k: 118-119 adnotacje 01:17:51 -01:22:26) protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 135 adnotacje 01:55:47, przesłuchanie J. J. protokół z dnia 28 września 2015 r k: 119-120 adnotacje 01:23:02-01:35:23, przesłuchanie A. G. (1) protokół z dnia 28 września 2015 r k: 120 -121 adnotacje 01 : 37:59 -01:46:12)

Tą samą bramą kierowcy wjeżdżają i wyjeżdżają z garażu. Zielone światło informuje ich ,że przejazd jest w danej chwili wolny . Powód był w stanie otworzyć tą bramę ręcznie. Kiedy przyszedł do pracy jego zmiennik S. K. bez trudu ją otworzył. Ręczne otwieranie bramy należy do zadań pracowników ochrony . Obok niej znajduje się instrukcja, która pokazuje, co po kolei należy zrobić . Powód był przeszkolony jak należy mechanicznie otwierać bramy.

( dowód: przesłuchanie powoda protokół z dnia 28 września 2015 r k: 114 -115 , adnotacje 00:16:21 00:44:30, odtworzony protokół z rozprawy z dnia 3 grudnia 2014 r , protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 131-133 adnotacje 00:50:17 01:23:17, przesłuchanie S. K. protokół z dnia 28 września 2015 r k 121-122 adnotacje 01:51:15 02:02:06 przesłuchanie J. S. protokół z dnia 28 września 2015 r k:116 -117 adnotacje 00:46:32 01:10:22, protokół z dnia 4 lutego 2016 r k:133 134 adnotacje 01:26:24- 01:50:06, przesłuchanie R. S. protokół z dnia 28 września 2015 r k: 117-118 adnotacje k: 01:11:10 -01:17:19, protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 135 adnotacje 01:50:28,przesłuchanie S. S. protokół z dnia 28 września 20-15 r k: 118-119 adnotacje 01:17:51 -01:22:26) protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 135 adnotacje 01:55:47, przesłuchanie J. J. protokół z dnia 28 września 2015 r k: 119-120 adnotacje 01:23:02-01:35:23, przesłuchanie A. G. (1) protokół z dnia 28 września 2015 r k: 120 -121 adnotacje 01 : 37:59 -01:46:12, przesłuchanie A. G. (2) protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 128 131 adnotacje 00:03:17- 00:44:43)

Później zadzwonił do L. J. prezes spółki i poprosił o spotkanie w dniu następnym . Powód odmówił i zaproponował ,że wracając z pracy zajedzie do biura . Ta propozycja została zaakceptowana . Najpierw J. S. poprosił powoda ,żeby spokojnie opowiedział co się działo tego dnia . Powód przyznał w trakcie tej relacji , że chyba się wygłupił ,że nie dał rady otworzyć bramy . Tym bardziej , że już to wielokrotnie robił wcześniej . Zaproponowano mu przejście do pracy na cmentarz , L. J. powiedział ,że chciałby wrócić do pracy na (...) ale wówczas nie było tam wolnego etatu . Przełożony powoda powiedział ,że jak się coś zwolni to może go tam przeniesie. Wobec tego ,że powód nie chciał się zgodzić na przeniesienie go do pracy na cmentarz strony uzgodniły, że rozwiążą umowę na zasadzie porozumienia stron. Pracownik sam napisał oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę. Powód stanowczo stwierdził, że nie interesuje go praca na cmentarzu . L. J. uważał ,że praca na cmentarzu jest formą zesłania pracownika Rozmowa przebiegła w spokojnej atmosferze. Prezes obiecał, że jak zwolni się jakieś miejsce na obiekcie podobnym do tego na jakim pracował powód będzie o nim pamiętał i się z nim skontaktuje . Potem przez kilka dni L. J. dzwonił do prezesa z pytaniem czy ma jakąś pracę ale nie otrzymał żadnej konkretnej oferty tylko obietnice ,że przełożony o nim pamięta .

(dowód: przesłuchanie powoda protokół z dnia 28 września 2015 r k: 114 -115 , adnotacje 00:16:21 00:44:30, odtworzony protokół z rozprawy z dnia 3 grudnia 2014 r , protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 131-133 adnotacje 00:50:17 01:23:17, przesłuchanie J. S. protokół z dnia 28 września 2015 r k:116 -117 adnotacje 00:46:32 01:10:22, protokół z dnia 4 lutego 2016 r k:133 134 adnotacje 01:26:24- 01:50:06 przesłuchanie R. S. protokół z dnia 28 września 2015 r k: 117-118 adnotacje k: 01:11:10 -01:17:19, protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 135 adnotacje 01:50:28,przesłuchanie S. S. protokół z dnia 28 września 20-15 r k: 118-119 adnotacje 01:17:51 -01:22:26) protokół z dnia 4 lutego 2016 r k: 135 adnotacje 01:55:47, nagranie w aktach sprawy k: 10, pismo powoda akta osobowe k: 2 cz. C)

Powód na mocy orzeczenia z dnia 04 maja 2010 r Miejskiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności w G. został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności do dnia 31 maja 2015 r .

( dowód; orzeczenie z dnia 4 maja 2010 r k: 9)

W piśmie z dnia 09 czerwca 2014 r ,które pozwany otrzymał w dniu 10 czerwca 2014 r powód oświadczył ,że uchyla się od skutków prawnych złożonego przez niego oświadczenia woli z dnia 2 czerwca 2014 r .

( dowód: oświadczenie z dnia 09 czerwca 2014 r , potwierdzenie odbioru k: 9)

Pozwany na stronach (...) umieszczał ogłoszenia w sprawie pracy w ochronie osób i mienia. Takie ogłoszenia ukazały się w kwietniu 2014 r oraz w sierpniu 2014 r .

( dowód : ogłoszenia k: 24-28 )

Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda wynosiło brutto 1729 ,28 zł .

( dowód; zaświadczenie o zarobkach k: 46)

Powód podjął leczenie w poradni (...) w związku z zaburzeniami adaptacyjnymi od dnia 14 lipca 2014 r .

( dowód : zaświadczenie k: 58)

Sąd zważył co następuje :

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego, w szczególności wnioski wywodząc w oparciu o dokumenty prywatne. Podstawę ustaleń Sądu w zakresie przebiegu zatrudnienia powoda oraz łączących strony umów stanowiły również akta osobowe powoda. Dokumenty prywatne Sąd ocenił na podstawie art. 245 k.p.c. Wynika z niego, że dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która go podpisała złożyła oświadczenie w nim zawarte. Sąd dał im wiarę w całości, albowiem ich prawdziwość i autentyczność nie budziła wątpliwości, jak również nie zostały one w tym zakresie zakwestionowane przez strony postępowania.

Sąd oparł się również na zeznaniach żony powoda J. J. , które ocenił przez pryzmat tego ,że nie była ona bezpośrednim świadkiem rozmowy powoda z zarządem pozwanej spółki i znała relacje z przebiegu rozmowy powoda z L. J. tylko z subiektywnego przekazu jej męża . Jednakże nawet ona przyznała ,że powód otrzymał propozycję pracy na cmentarzu z której nie chciał skorzystać a także ,że odpowiedział administratorce, że nie wykona polecenia ponieważ nie jest elektrykiem i , że nie naprawi tej bramy.

Podobnie Sąd podszedł do zeznań córki powoda A. G. (1) ,która nie była bezpośrednim świadkiem rozmowy i znała jedynie relacje z przebiegu zajścia od ojca .

Sąd oddalił wniosek dowodowy powoda o przesłuchanie w charakterze świadka K. S. bowiem świadek ten miał zeznawać na okoliczności nie mające znaczenia z punktu widzenia przedmiotu niniejszego sporu tj. jego zdziwienia zwolnieniem powoda oraz chodzenia z powodem za każdym razem na obchód . Zgodnie zaś z art. 277 kpc przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie . W świetle tego wskazane przez powoda okoliczności, w ocenie Sądu, były irrelewantne dla rozstrzygnięcia, czy do złożenia przez L. J. wadliwego oświadczenia woli doszło pod wypływem groźby. Stąd też na podstawie wyżej przywołanego artykułu a contrario przedmiotowy wniosek został oddalony .

Te same względy przemówiły także za oddaleniem przez Sąd wniosku powoda o zobowiązanie pozwanego do złożenia książki raportów z uwagi na to ,że powód cofnął pozew w zakresie roszczenia wynagrodzenie za dodatkową pracę . Ten dokument zaś miał wykazać , jakie czynności powód wykonywał .

Sąd poza tym Sąd oparł się również na zeznaniach stron w takim zakresie w jakim posłużyły one do ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie .

Sąd oceniając moc dowodową zeznań L. J. wziął pod uwagę szereg nieścisłości , przekłamań i niekonsekwencji jakich dopuścił się powód w trakcie składania zeznań. Jego stanowisko ewoluowało w trakcie trwania procesu. W celu zobrazowania zmiany stanowiska L. J. w zakresie możliwości otworzenia przez niego bramy należy wskazać ,że w pozwie L. J. napisał : „ ja odpowiedziałem ( po wielokrotnych wcześniejszych próbach delikatnego uświadomienia pani z administracji , że między innymi – naprawienie bramy jest poza zakresem moich obowiązków” k:6 ,że nie naprawię tej bramy bo nie jestem elektrykiem. W kolejnym piśmie już twierdził ,że : „w dniu 2 czerwca 2014 r popsuła się brama garażowa ,która kilka dni wcześniej była naprawiana przez specjalistyczną firmę (...) . Oczywiście próbowałem tę bramę kilkakrotnie ręcznie odblokować ale się nie udało .k: 56)”. Dalej powód wskazywał, że : „ nie został przeszkolony z obsługi bramy dlatego też nie podejmował się majsterkowania.( k: 56)” żeby w końcu przyznać ,że takie przeszkolenie odbył . Sam zresztą powiedział ,że się : wygłupił” ponieważ robił to wiele razy wcześniej i nie miał z tym problemów.

Co do zeznań pozwanych J. S. ,S. S. i R. S. to od początku były one konsekwentne. W ocenie Sądu wynikało z nich jaki był faktyczny przebieg zdarzeń w dniu 2 czerwca 2014 r a także jak wyglądała rozmowa z powodem oraz , że w jej trakcie złożono mu propozycję , której nie przyjął . Tę okoliczność zresztą potwierdził sam powód .

W ocenie Sądu w takiej sytuacji rozważenia wymaga ,czy oświadczenie woli powoda z dnia 2 czerwca 2014 r było dotknięte wadą . Powód twierdzi ,że tak ponieważ zostało ono na nim wymuszone groźbą dyscyplinarnego zwolnienia z pracy .

W ocenie Sądu na podstawie art. 30 § 1 kp strony mogły rozwiązać (i co więcej - rozwiązały) umowę o pracę na mocy porozumienia. Czym innym jest natomiast kwestia następstw tego porozumienia w sytuacji, w której (już po rozwiązaniu umowy o pracę) powód złożył oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych wcześniejszego jego oświadczenia woli stanowiącego element czynności prawnej określonej przez art. 30 § 1 k.p. jako porozumienie stron.

Zgodnie z treścią art. 87 k.c., ten, kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. W orzecznictwie ugruntowane jest, że jeżeli działanie, którego podjęciem grozi strona, mieści się w granicach jej uprawnień, to nie może być ono kwalifikowane jako czynność bezprawna. Przykładowo w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2002 r., I PKN 439/01 (Prawo Pracy 2003 nr 4, s. 37) za groźbę bezprawną w rozumieniu art. 87 k.c. nie uznano działania pracodawcy, polegającego na wskazaniu pracownikowi możliwości rozwiązania z nim stosunku pracy w razie odmowy podjęcia pracy na nowym stanowisku pracy. Nie można bowiem uznać za bezprawną groźby, gdy strona wskazuje na możliwość zastosowania środków, do użycia których jest uprawniona w świetle prawa. Do uprawnień pracodawcy należy natomiast podejmowanie decyzji kadrowych, w tym przeniesienie pracownika na inne stanowisko, a nawet rozwiązanie z nim umowy o pracę. To, że pracodawca musi respektować przepisy prawa pracy regulujące tryb przeniesienia na inne stanowisko, czy zwalniania z pracy, nie przekreśla stwierdzenia, że jest to jego uprawnienie. Podobny pogląd został wyrażony w innych orzeczeniach Sądu Najwyższego, w szczególności w wyroku z dnia 8 maja 2002 r., I PKN 106/01 (LEX nr 564458), w którym wskazano, że poinformowanie pracownika przez przełożonego o negatywnej ocenie jego działania i wskazanie mu możliwych konsekwencji prawnych, w tym uprzedzenie o możliwości rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, nie stanowi groźby bezprawnej w rozumieniu art. 87 k.c. w związku z art. 300 k.p. (por. też wyroki z dnia 5 sierpnia 1980 r., I PR 52/80, OSNCP 1981 nr 2-3, poz. 39; OSPiKA 1982 nr 9-10, poz. 164, z glosą F. Małysza i z dnia 17 lutego 2004 r., I PK 253/03, LEX nr 602403). Zbliżone stanowisko było przez Sąd Najwyższy prezentowane także w innych orzeczeniach (por. wyroki z dnia 17 lutego 1999 r., I PKN 570/98, OSNAPiUS 2000 nr 7, poz. 260; z dnia 8 maja 2002 r., I PKN 221/01, OSNP 2004 nr 6, poz. 98; OSP 2005 nr 1, poz. 11, z glosą J. Jończyka; z dnia 29 kwietnia 2005 r., III PK 107/04, OSNP 2005 nr 23, poz. 369; OSP 2007 nr 3, poz. 35, z glosą T. Liszcz oraz uzasadnienie postanowienia z dnia 3 kwietnia 2008 r., II PK 352/07, LEX nr 465859). Podnieść także należy, że jak trafnie zauważył Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 5 stycznia 1983 r., I PR 106/82 (OSNCP 1983 nr 9, poz. 137), aby mówić o bezprawności działania - w kontekście ustalenia, czy doszło do złożenia oświadczenia woli pod wpływem groźby - musi być dokonana ocena całokształtu sytuacji, w której ma miejsce zachowanie wywołujące obawę pracownika. Kryterium tej oceny stanowi sprzeczność z porządkiem prawnym naruszenia prawa podmiotowego pracownika, jak również sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.

W literaturze prawniczej groźbę określa się jako "przymus psychiczny" (vis compulsiva). Polega ona na tym, że oświadczenie woli zostaje złożone pod wpływem stanu obawy, który wywołany jest przez drugą stronę lub przez osobę trzecią w następstwie zastosowania groźby bezprawnej. Zaistniały stan obawy - w świetle art. 87 k.c. - musi dotyczyć poważnego niebezpieczeństwa osobistego lub majątkowego dla składającego oświadczenie woli albo dla innej osoby. Wynika on z zapowiedzi spowodowania "owego zła" przez autora groźby, która stwarza dla zagrożonego sytuację przymusową w tym sensie, że staje on przed alternatywą, albo dokona żądanej czynności prawnej, albo narazi się na realizację stanu rzeczy określonego w groźbie. Zagrożony nie jest zatem pozbawiony możliwości wyboru, lecz rzeczywistość, w której ta możliwość jest realizowana, zostaje w następstwie groźby zakłócona (M. Gutowski: Wzruszalność czynności prawnej, Warszawa 2010, Rozdział II, § 5, pkt II). Bezprawność ma charakter obiektywny, a w konsekwencji niekoniecznie musi jej towarzyszyć wina w znaczeniu subiektywnym, a zwłaszcza świadomość naruszenia reguł postępowania lub wola wyrządzenia zła. Natomiast nie ma cechy groźby bezprawnej ostrzeżenie zapowiadające zastosowanie prawem przewidzianych środków w celu skłonienia kogoś do złożenia oświadczenia woli. Ta ogólna dyrektywa, zawiera wszakże znaczny element ocenny. Trzeba bowiem rozstrzygnąć, jakie środki przewiduje prawo dla przymuszenia kogoś do złożenia oświadczenia woli, a w konsekwencji jakie powiązania powinny występować między sankcjami prawnymi a niezłożeniem oświadczenia woli. W doktrynie podnosi się, że pomiędzy granicznymi przypadkami, w których występuje albo nie występuje związek pomiędzy sankcjami prawnymi, a niezłożeniem oświadczenia woli leży "szara strefa" niejednoznacznie zdelimitowana wspomnianą ogólną dyrektywą, w oparciu o którą można wyrazić pogląd, że raczej dominuje tendencja, która dopuszcza luźniejszy związek sankcji prawnych z oświadczeniem woli, a w konsekwencji ogranicza zakres pojęcia bezprawności i tym samym zastosowania art. 87 k.c. (tak Z. Radwański [w:] System Prawa Prywatnego, Tom 2. Prawo cywilne - część ogólna, Rozdział VIII. Wady oświadczenia woli, pod red. Z. Radwańskiego, Warszawa 2008, s. 418). Dlatego w piśmiennictwie postuluje się, aby ustalenie tego, czy w konkretnym stanie faktycznym zachodzi bezprawność, pozostawić sądowi orzekającemu (tak S. Rudnicki [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego, Warszawa 2004, teza 2 do art. 87). Groźba jest bezprawna zarówno wówczas, gdy wchodzi w obowiązujący system norm, jak i wtedy, gdy jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, wobec powyższego nie należy uważać za groźbę bezprawną groźby wytoczenia powództwa o odszkodowanie, chyba że chodziłoby o oczywistą szykanę procesową (K. Piasecki: Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Komentarz, Kraków 2003, teza 3 do art. 87).

Ze względu na to, że bezprawność groźby (art. 87 k.c.) polega na sprzecznym z prawem działaniu grożącego lub wykorzystaniu działania formalnie zgodnego z prawem do osiągnięcia celu, dla którego prawo to nie przysługuje, w piśmiennictwie przedstawia się pogląd o celowości rozróżnienia "bezprawności środka" i "bezprawności celu". Bezprawność środka występuje wówczas, gdy grozi się środkami, do użycia których nie miało się prawa, natomiast bezprawność celu zachodzi, gdy grożącemu służyło wprawdzie prawo, jednakże przyznane mu było w innym celu niż ten, w jakim z niego skorzystał, np. groźba doniesienia o popełnieniu przestępstwa przez zagrożonego celem zmuszenia go do złożenia oświadczenia woli określonej treści (por. B. Giesen [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2009, tezy 9 i 10 do art. 87). Również w orzecznictwie przyjęto takie rozróżnienie, stwierdzając, że przez bezprawność groźby należy rozumieć przede wszystkim zachowanie sprzeczne z prawem (ustawą lub zasadami współżycia społecznego), ale także zachowanie zgodne z prawem, które jednakże zmierza do wymuszenia oświadczenia woli. W wyroku z dnia 6 stycznia 1997 r., I CKN 375/97 (LEX nr 610210) Sąd Najwyższy podtrzymał dotychczasowe stanowisko, że groźba, o której mowa w art. 87 k.c., musi być bezprawna, przez co należy rozumieć przede wszystkim zachowanie się sprzeczne z prawem (ustawą lub zasadami współżycia społecznego). Uznał jednak, że także zachowanie formalnie zgodne z prawem, stanowi groźbę bezprawną, gdy zmierza do uzyskania skutku niezgodnego z prawem. Podobnie w wyroku z dnia 19 marca 2002 r., I CKN 1134/99 (OSNC 2003 nr 3, poz. 36; Monitor Prawniczy 2006 nr 10, s. 556, z glosą P. Graneckiego) Sąd Najwyższy przyjął, że bezprawność groźby polega również na wykorzystaniu działania formalnie zgodnego z prawem do osiągnięcia celu, dla którego prawo to nie przysługuje. Z orzeczeń zapadłych w sprawach z zakresu prawa pracy należy w tym przedmiocie przywołać wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2004 r., I PK 199/03 (OSNP 2004 nr 22, poz. 384), według którego możliwość uchylenia się przez pracownika od skutków prawnych oświadczenia woli w przypadku przekazania mu przez pracodawcę informacji o zamiarze jednostronnego rozwiązania umowy o pracę, zależy od tego, czy celem pracodawcy było wymuszenie w ten sposób na pracowniku wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron. W uzasadnieniu tego Sąd Najwyższy wywiódł w szczególności, że tylko wówczas, gdyby z ustaleń faktycznych sprawy wynikało, iż celem pozwanego pracodawcy miało być wymuszenie na pracowniku określonego oświadczenia woli, możliwe byłoby zastosowanie art. 87 k.c. To, że pracownik podejmował decyzję w warunkach presji nie oznacza jeszcze, iż presja ta była równoznaczna z celem pracodawcy polegającym na dążeniu do wymuszenia na pracowniku zgody na rozwiązanie umowy o pracę na mocy porozumienia stron. Innymi słowy, nie można stawiać znaku równości między poinformowaniem pracownika o zamiarze rozwiązania z nim umowy o pracę a groźbą bezprawną. Z reguły informacja taka ma umożliwić pracownikowi przedstawienie swoich racji, czy stworzenie szansy na bardziej korzystny dla niego sposób rozwiązania z nim umowy o pracę, co nie oznacza, że jej celem jest wymuszenie na nim określonego oświadczenia woli. Zatem warunkiem koniecznym do uznania możliwości uchylenia się na podstawie art. 87 k.c. w związku z art. 300 k.p. od skutków prawnych oświadczenia woli w przypadku przekazania przez pracodawcę pracownikowi informacji o zamiarze jednostronnego rozwiązania z nim stosunku pracy jest wyraźny zamiar i rzeczywisty cel pracodawcy skłonienia pracownika wbrew jego chęci (poprzez tę informację i określony sposób jej prezentacji) do wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy na mocy porozumienia stron, co z uwagi na wymuszający charakter zachowania się pracodawcy może być jednocześnie ocenione jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Konkludując, należy przyjąć, że groźba bezprawna w rozumieniu art. 87 k.c. oznacza zagrożenie podjęcia działania niezgodnego z prawem lub zasadami współżycia społecznego (użycie bezprawnego środka) lub zagrożenie podjęcia działania zgodnego z prawem, ale zmierzającego do osiągnięcia celu niezgodnego z prawem lub zasadami współżycia społecznego (zmierzanie do bezprawnego celu), przy czym uwzględniać należy wszystkie okoliczności sprawy (sposób zachowania stron i sytuację, w której się znajdują) a ich ocenę trzeba pozostawić sądowi orzekającemu.

W niniejszej zaś sprawie pracodawca zapraszając powoda na rozmowę pozwolił mu na wyjaśnienie całej sytuacji i poinformował o swoich zastrzeżeniach nie tylko związanych z pracą powoda w tym dniu . Dał mu szansę pracy gdzie indziej . Powód odrzucił tą propozycję , co sam zresztą przyznał. Co więcej potwierdził ,że się : „ wygłupił” tłumacząc , że jego zachowanie wynikało ze zdenerwowania . Firma w której był zatrudniony L. J. zajmuje się świadczeniem usług w zakresie profesjonalnej ochrony , jej pracownicy nie mogą : „ tracić głowy” tylko z tego powodu ,że doszło do awarii bramy . W tym konkretnym przypadku nie było większego niebezpieczeństwa ale pozwany widząc schemat zachowania powoda miał prawo obawiać się , czy będzie on w stanie zachować się właściwie, w przypadku poważniejszego niebezpieczeństwa . Tego zaś L. J. zdaje się nie rozumieć i nie dostrzegać . Powód zapomina ,że to on nie wywiązał się ze swoich obowiązków i to w sposób zawiniony .Sam zresztą nie był w stanie w sposób racjonalny wytłumaczyć co się takiego tego dnia stało .

Reasumując należy wskazać ,że dano powodowi możliwość wyboru , z której nie skorzystał a pracodawca miał prawo nie tylko do przeniesienia go do pracy w innym miejscu ale również i do rozwiązania umowy o pracę . Działania pozwanego w tym przypadku nie można było także uznać jako naruszającego zasady współżycia społecznego w sytuacji gdy powód co jest niewątpliwe uchybił swoim obowiązkom.

Mając powyższe na uwadze w ocenie Sądu oświadczenie woli L. J. nie było dotknięte wadą prawną o której mówi art. 87 k.c. w związku z czym brak jest podstaw do tego aby uznać ,że powód skutecznie uchylił się od jego skutków .

Sąd umorzył postępowanie w zakresie roszczenia powoda o wynagrodzenie za wykonywanie dodatkowych czynności.

Zgodnie z art. 203 k.p.c. § 1 pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. Pozwany na cofnięcie pozwu wyraził zgodę.

Zgodnie z treścią § 4 cytowanego powyżej artykułu Sąd zważył, że okoliczności sprawy nie wskazują, że cofnięcie pozwu jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Stosownie do treści art. 469 k.p.c. Sąd ustalił także , że nie narusza słusznego interesu powoda. Przyjąć więc trzeba, że powód cofnął pozew ze skutkiem prawnym.

Zgodnie z treścią art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął pozew ze skutkiem prawnym.

Mając na względzie powyższe okoliczności Sąd na mocy art. 355 k.p.c. w zw. z 203 k.p.c. i 469 k.p.c. orzekł jak w pkt.1 sentencji wyroku .

Zgodnie z art. 98 k.p.c. strona przegrywająca obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, przez co rozumie się również koszty zastępstwa procesowego.

Orzekając o kosztach procesu, w tym kosztach zastępstwa procesowego Sąd miał na uwadze dyspozycję art. 102 kpc, zgodnie z którym w wypadkach szczególnie uzasadnionych, Sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami.

Mając na uwadze powyższą regulacje, która przyznaje Sądowi pewną swobodę w zasądzaniu kosztów procesu, przy uwzględnieniu zasad słuszności, Sąd uznał, iż w niniejszym postępowaniu niecelowym jest obciążenie powoda kosztami zastępstwa procesowego.

Względy słuszności decydujące o nie obciążeniu kosztami procesu są pojęciem, które może być rozumiane szeroko.

W niniejszym postępowaniu odstępując od obciążania powoda powyższymi kosztami miał na uwadze fakt ,że powód osiąga niskie dochody , jest osobą niepełnosprawną a ponadto mógł nie mieć świadomości i nie do końca rozumieć sytuację w jakiej się znalazł .

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Małgorzata Wiśniewska-Sywula
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe w Gdańsku
Osoba, która wytworzyła informację:  Agnieszka Turowska
Data wytworzenia informacji: