Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UZASADNIENIE

Powód (...) z siedzibą w L. złożył pozew, w którym domagał się zasądzenia od pozwanego J. K. kwoty 29.410,83 euro z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot:

- 1.800 euro od dnia 15.11.2011 r. do dnia zapłaty

- 6.541,75 euro od dnia 29.12.2011 r. do dnia zapłaty

- 8.205,31 euro od dnia 14.01.2013 r. do dnia zapłaty

- 773,76 euro od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty

wraz z kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż w ramach prowadzonych przedsiębiorstw, strony pozostawały w stosunkach handlowych, a ich współpraca polegała na tym, że pozwany zakupił i odebrał uprzednio zamówione u powoda towary. Transakcje te zostały udokumentowane wystawionymi przez powoda fakturami:

- nr (...) z dn. 7.03.2011 r. na kwotę 14.570,01 euro, z której do zapłaty pozostała kwota 12.090,01 euro,

- nr (...) z dn. 15.10.2012 r. na kwotę 5.818,51 euro, z której do zapłaty pozostała kwota 1.800 euro,

- nr (...) z dn. 28.11.2012 r. na kwotę 7.541,75 euro, z której do zapłaty pozostała kwota 6.541,75 euro,

- nr (...) z dn. 29.11.2012 r. na kwotę 8.205,31 euro, która w całości nie została zapłacona.

Powód wskazał, że pozwany odebrał wszystkie towary objęte powyższymi fakturami oraz że pozwany nigdy nie kwestionował swojego zobowiązania ani co do zasady, ani co do wysokości, nie składał żadnych reklamacji ani jakościowych ani ilościowych, jak też nie podnosił żadnych innych zarzutów. Co więcej, dokonał częściowej płatności na poczet wyżej wskazanych faktur, czym zdaniem powoda niewątpliwie uznał jego roszczenie.

W dalszej części uzasadnienia pozwu powód podniósł, że ponieważ pozwany regulował z opóźnieniem należności wynikające z szeregu innych faktur, w związku z tym powód wystawił stosowne noty odsetkowe na łączną kwotę 773,76 euro.

Nakazem zapłaty z dn. 8 stycznia 2015 r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwany złożył sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwany przyznał, iż strony łączyły stałe stosunki handlowe, jednakże zaprzeczył aby wszystkie zamawiane przez niego towary zostały mu dostarczone. W szczególności pozwany zakwestionował aby odebrał towar objęty fakturą nr (...). Pozwany dodał też, że po jego stronie pozostaje nadpłata w wysokości 2.480 euro, którą powód przyjął niezasadnie jako zapłatę za fakturę nr (...). Pozwany oświadczył, iż kwotę tę potrąca z istniejącymi roszczeniami powoda.

W dalszej kolejności pozwany przyznał, że towary wskazane w fakturach nr (...) zostały mu dostarczone. Dodał, że w całości spłacił fakturę nr (...) oraz w części fakturę nr (...). Pozwany zakwestionował zasadność naliczenia przez powoda not odsetkowych.

Z ostrożności procesowej podniósł też zarzut przedawnienia, wskazując że zgodnie z twierdzeniami pozwu termin przedawnienia zaczął biec jeszcze w 2011 r., a więc roszczenie powoda zdaniem pozwanego jest przedawnione.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje.

Od 2009 r. strony w ramach prowadzonej działalności gospodarczej współpracowały ze sobą i zawarły umowę sprzedaży, na podstawie której powód sprzedawał pozwanemu towar w postaci blachy ciętej, zgodnie z zamówieniami składanymi przez pozwanego.

Z tytułu dokonanej sprzedaży powód wystawił m.in. fakturę nr (...) z dn. 7.03.2011 r. na kwotę 14.570 euro, fakturę nr (...) z dn. 15.10.2012 r. na kwotę 5.818,51 euro, fakturę nr (...) z dn. 28.11.2012 r. na kwotę 7.541,75 euro i fakturę nr (...) z dn. 29.11.2012 r. na kwotę 8.205,31 euro.

dowód: faktura nr (...) k-101-102; faktura nr (...) k-103-104; faktura nr (...) k-105-106; faktura nr (...) k-108-109; zamówienie nr (...) k-110-111; zamówienie nr (...) k-112-113; zeznania świadka G. Z. k-153-154

Powód dostarczył pozwanemu towary wymienione w fakturach nr (...). W przypadku towaru objętego fakturą nr (...) strony ustaliły, że odbierze go pozwany, który w tym celu sam zorganizuje transport we własnym zakresie. Pozwany zlecił transport firmie transportowej za pośrednictwem Internetu. Powód wydał przewoźnikowi w miejscowości L. towar z faktury nr (...) . Towar ten do pozwanego jednak nie dotarł.

dowód: listy przewozowe k-114-116; zeznania świadka G. Z. k- 153-154; zamówienie nr (...), k-110; zamówienie nr (...), k-112

Windykację należność m.in. z faktur dołączonych do pozwu powód zlecił firmie (...) spółka z o.o. W rozmowie z pracownikiem tej firmy (...), pozwany nie kwestionował swojego zobowiązania wobec powoda wynikającego z faktur nr (...) i zobowiązał się je spłacić w ratach. Odnośnie faktury nr (...) pozwany deklarował spłacenie jej w 50 %, twierdząc, że towar objęty tą fakturą nigdy do niego nie dotarł.

dowód: zeznania św. K. N. k-95-96; zeznania św. G. Z. k-154

Pozwany na poczet faktury nr (...) wpłacił powodowi łącznie kwotę 2.480 euro. Do zapłaty z tej faktury pozostała kwota 5.061,75 euro. Na poczet faktury nr (...) pozwany wpłacił powodowi kwotę 5.818,51 euro, spłacając ją w całości. Należności z faktur nr (...) pozwany nie spłacił w żadnej części.

(dowody wpłat k-48. k-51, k-48-51)

Pismem z dn. 14.01.2012 r. Centrum Budownictwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. powiadomiła pozwanego, że w związku z faktem, iż pozwany nie dostarczył tej spółce taśmy 1,4 x 580 mm , obciążyła ona pozwanego kwotą 15.277 euro.

dowód: pismo Centrum Budownictwa (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w K. z dn. 14.01.202 r. k-141-142

Powód obciążył pozwanego odsetkami za zwłokę w płatnościach faktur na kwotę 324.08 euro oraz na kwotę 449,68 euro.

dowód: pismo powoda z dn. 26.04.2013 r. k- 117-119, k-119; pismo powoda z dn. 25.01.2013 r. k-120- 121

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków K. N. i G. Z. gdyż są one logiczne, spójne i wzajemnie się uzupełniają.

Sąd dał też wiarę dowodom z dokumentów dołączonych przez strony do akt sprawy, gdyż w ocenie sądu nie budziły one zastrzeżeń co do ich prawdziwości i autentyczności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Strony zawarły umowę sprzedaży, w ramach której powód sprzedawał pozwanemu blachę ciętą. Realizacja umowy odbywała się w oparciu o zamówienia składne przez pozwanego.

Powód z tytułu zawartej umowy wystawił pozwanemu m.in. faktury: nr (...) i w niniejszym postępowaniu domagał się zapłaty od pozwanego kwot: 12.090,01 euro z tytułu faktury nr (...); 1.800 euro z tytułu faktury nr (...); 6.541,75 euro z tytułu faktury nr (...) oraz kwoty 8.205,31 euro z tytułu faktury nr (...). Dodatkowo powód wnosił o zasądzenie od pozwanego kwoty 773,76 euro z tytułu odsetek za nieterminowe zapłaty należności.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty zakwestionował roszczenie powoda, podnosząc, iż faktura nr (...) została przez niego zapłacona w całości, natomiast faktura nr (...) w części tj. do kwoty 2.480 euro. Odnośnie faktury nr : nr (...), pozwany przyznał, że jej nie zapłacił, podniósł iż powód domaga się na podstawie tej faktury zapłaty za towar, którego nigdy nie wydał, na co pozwany się nie godzi. Odnośnie faktury nr (...), pozwany nie odniósł się do roszczenia powoda wynikającego z tej faktury.

Jednocześnie pozwany przyznał, że odebrał od powoda towary wymienione w fakturach nr (...).

W sprzeciwie pozwany podniósł też zarzut potrącenia z istniejącymi roszczeniami powoda własnej wierzytelności przysługującej mu wobec powoda w kwocie 2.480 euro., która to kwota zdaniem pozwanego stanowi nadpłatę wpłaconą przez pozwanego powodowi, gdyż ten niewłaściwie zaliczył tę kwotę na fakturę nr (...). Pozwany oświadczył, iż kwotę 2.480 euro potrąca z najdalej wymagalnym nieprzedawnionym roszczeniem powoda.

Pozwany podniósł też zarzut przedawnienia roszczenia powoda wskazując, iż zgodnie z twierdzeniami pozwu termin przedawnienia zaczął biec w 2011 r.

Dodatkowo, na rozprawie w dn. 20.05.2015 r. pełn. pozwanego złożył dodatkowy zarzut potrącenia z pozostałymi wierzytelnościami powoda dochodzonymi w pozwie własnej wierzytelności wobec powoda w kwocie 15.277 euro, podnosząc, iż w związku z faktem, że z winy powoda nie mógł wywiązać się z zobowiązania wobec swojego kontrahenta, poniósł szkodę w kwocie 15.277 euro.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż żadna ze stron nie kwestionowała jurysdykcji Sądu Okręgowego w Bydgoszczy do rozstrzygania sporu stron w przedmiotowej sprawie. Dodatkowo jurysdykcja ta została potwierdzona faktem wdania się w spór pozwanego (art. 26 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr (...) z dn. 12.12.2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych – Dz. U. UE L z dn. 20.12.2012 r.). Pozwany nie kwestionował też podniesionej przez powoda okoliczności, iż w niniejszej sprawie zastosowanie będzie miało prawo niemieckie.

Sąd podzielił również to stanowisko. Strony nie dokonały bowiem w umowie wyboru prawa, któremu ich umowa miałaby podlegać. Tym samym, zgodnie z art. 4 ust. 1 a Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 593/2008 z dn. 17.06.2008 r. – w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (R. I) w zakresie, w jakim nie dokonano wyboru prawa właściwego dla umowy zgodnie z art. 3 i bez uszczerbku dla art. 5-8 - umowa sprzedaży towarów podlega prawu państwa, w którym sprzedawca ma miejsce zwykłego pobytu. Ponieważ w niniejszej sprawie siedziba powodowej spółki (sprzedawcy) mieści się na terenie Niemiec, zastosowanie będzie miało prawo niemieckie.

Przechodząc zaś do oceny zasadności roszczenia powoda , w ocenie sądu zasługuje ono na uwzględnienie w części.

I tak, odnosząc się w pierwszej kolejności do poniesionego zarzutu przedawnienia, w ocenie sądu zarzut ten jest niezasadny. Jak wynika z faktur dołączonych do pozwu termin płatności najwcześniejszej faktury nr (...) został określony na dzień 6.04.2011r., termin płatności faktury nr (...) został określony na dzień 14.11.2012 r., termin płatności faktury nr (...) został określony na dzień 28.12.2012 r., a termin płatności faktury nr (...) został określony na dzień 13.01.2013 r. Jak wynika z § 195 (...) regularny termin przedawnienia wynosi trzy lata, a w myśl § 199 ust. 1 (...) regularny termin przedawnienia, o ile nie ustanowiono innego terminu przedawnienia, rozpoczyna się z upływem roku, w którym roszczenie powstało. Zatem najwcześniej wymagalne roszczenie powoda, które powstało w 2011 r. ( z faktury nr (...)) z uwagi na rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia tego roszczenia z upływem roku 2011r. (tj. w zależności od rozumienia terminu „z upływem roku” można przyjąć datę 1.01.2012 r. lub 31.12.2011 r.) przedawniło by się z końcem roku 2014 (tj. 31.12.2014 r.) lub 1.01.2015 r. Tymczasem powód nadał pozew w urzędzie pocztowym w dn. 23.12.2014 r. (k-33). Zatem, zarówno roszczenie z faktury nr (...), jak też roszczenia z pozostałych, poźniejszych faktur nie uległy przedawnieniu.

Przechodząc zaś do oceny poszczególnych roszczeń powoda stwierdzić należy co następuje.

Pozwany przyznał w sprzeciwie, że otrzymał od powoda towary wymienione w fakturze nr (...). Pozwany nie zakwestionował też kwoty, na którą faktura ta opiewała, a mianowicie 8.205,31 euro. Faktura ta nie została w żadnej części przez pozwanego zapłacona, co z resztą przyznał pełn. pozwanego na rozprawie w dn. 20.05.2015 r., oświadczając, iż faktura ta pozostaje nadal do zapłaty przez pozwanego (k-97). Ponadto, świadek K. N., który na zlecenie powoda zajmował się windykacją jego należności od pozwanego zeznał, że pozwany w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty kwestionował jedynie fakturę nr (...), natomiast co do pozostałych faktur pozwany uznał roszczenia z nich wynikające i podpisał stosowne oświadczenie, negocjując ze świadkiem terminy spłat tych należności.

Na rozprawie w dn. 20.05.2015 r., pełn. pozwanego oświadczył ponadto, że pozwany nie kwestionuje roszczeń powoda z pozostałych trzech faktur, oprócz faktury nr (...).

Tak więc w ocenie sądu, roszczenie powoda o zapłatę kwoty 8.205,31 euro zasługiwało na uwzględnienie.

Pozwany przyznał też w sprzeciwie, że otrzymał od powoda towary wymienione w fakturze nr (...), opiewającej na kwotę 7.541,75 euro. Powód domagał się z tej faktury kwoty 6.541,75 euro. Pozwany wskazał jednak, że na poczet tej faktury dokonał wpłaty w sumie kwoty 2.480 euro. Istotnie, do sprzeciwu pozwany dołączył potwierdzenia wpłat kwot : 1.000 euro w dn. 17.03.2014 r. na poczet faktury nr (...) (k-48), 1.000 euro w dn. 25.07.2014 r. na poczet faktury nr (...) (k-48) i kwoty 480 euro w dn. 27.02.2014 r. na poczet faktury nr (...) (k-51). W związku z tym uznać należy, że pozwany spłacił należność z tej faktury do kwoty 2.480 euro, a zatem do zapłaty pozostała na rzecz powoda z faktury nr (...) kwota 5.061,75 euro (7.541,75 euro – 2.480 euro), co potwierdził też powód piśmie z dn. 23.02.2015 r. (k-59). Pełnomocnik pozwanego przyznał zaś na rozprawie w dn. 20.05.2015 r., iż z faktury nr (...) pozostała do zapłaty na rzecz powoda kwota 5 tys. euro (k-98). Skoro zatem powód domagał się zasądzenia z faktury nr (...) kwoty 6.541,75 euro, a jego należność z tej faktury jest uzasadniona jedynie do kwoty 5.061,75 euro, sąd zasądził taką kwotę na rzecz powoda , w pozostałej zaś części dotyczącej kwoty 1.480 euro (6.541 euro – 5.061,75 euro) powództwo podlegało oddaleniu.

Pozwany przyznał w sprzeciwie, że otrzymał od powoda również towary wymienione w fakturze nr (...), opiewającej na kwotę 5.818,51 euro. Powód domagał się zapłaty z tej faktury kwoty 1.800 euro. Pozwany podniósł w sprzeciwie, że faktura ta została przez niego w całości zapłacona i dołączył do sprzeciwu potwierdzenia wpłat kwot: 1.500 euro w dn. 31.10.2013 r. na poczet faktury (...) (k-48), 1.318,51 euro w dn. 24.10.2013 r. na poczet faktury (...) (k-49), 2.000 euro w dn. 22.08.2013 r. na poczet faktury (...) (k-50), 1.000 euro w dn. 27.02.2014 r. na poczet faktury (...) (k-51). W sumie na poczet faktury nr (...) pozwany wpłacił kwotę 5.818,51 zł. , spłacając ją tym samym w całości. W związku z tym, w ocenie sądu roszczenie powoda o zapłatę kwoty 1.800 euro nie zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił przy tym stanowiska powoda zawartego w piśmie procesowym z dn. 23.02.2015 r., iż wszelkie wskazane przez pozwanego spłaty znalazły swoje odzwierciedlenie w pozwie, a roszczenie powoda zostało pomniejszone o te właśnie płatności. Powód nie wskazał bowiem w jaki sposób i na poczet jakich należności zaliczył wpłaty wynikające z dołączonych przez pozwanego do sprzeciwu dowodów wpłat. Pozwany bowiem wyraźnie wskazał na poczet jakich faktur dokonuje poszczególnych wpłat, a powód nie wykazał, że miał podstawy zaliczenia tych wpłat w inny sposób niż to określił pozwany. Ponadto, jak już wcześniej wskazano powód nie wyjaśnił sposobu zarachowania wpłat pozwanego. W szczególności, wbrew twierdzeniom powoda sposób zarachowania przez niego kwot wpłacanych przez pozwanego, a wynikających z dokumentów dołączonych do sprzeciwu, nie wynika ani z treści pozwu ani z dokumentów dołączonych do pozwu.

Między stronami sporna była kwestia płatności za fakturę nr (...), opiewającą na kwotę 14.570,01 euro, z której powód żądał od pozwanego zapłaty kwoty 12.090,01 euro. Pozwany twierdził bowiem, że towaru wynikającego z tej faktury nie otrzymał. Z materiału dowodowego sprawy, a w szczególności z zeznań świadków K. N. i G. Z. wynika, że towar, którego dotyczy faktura nr (...) został wydany przez powoda w miejscowości L. w Austrii, przewoźnikowi, któremu przewóz zlecił pozwany. Pozwany nie zaprzeczył, że to on zlecił odbiór towaru przewoźnikowi i że przewóz odbywał się na jego zlecenie. Na rozprawie w dn. 16.09.2015 r. pełn. pozwanego przyznał zaś, iż między stronami bezsporne jest, że towar ten został przez powoda wydany, tyle tylko że został następnie skradziony (k-155). Świadek K. N. zeznał, że w rozmowie z nim pozwany nigdy nie kwestionował, że zlecił zewnętrznej firmie transportowej odbiór towaru z tej faktury (k-96). Świadek G. Z. zeznał natomiast, że towar z faktury nr (...) został załadowany na środek transportu, który został podstawiony po jego odbiór na zlecenie pozwanego. W trakcie zeznań świadek posiłkował się posiadanym przy sobie dokumentem wydania, na którym wpisane było nazwisko kierowcy i numer rejestracyjny samochodu. Świadek dodał, że w rozmowie, pozwany stwierdził, iż wynajął firmę transportową za pośrednictwem Internetu (k-154). Jak wynika z zeznań świadków, o zaginięciu towaru wydanego przez powoda przewoźnikowi powiadomione zostały zarówno Prokuratury w Niemczech, jak i w Polsce, jednakże śledztwa w tej sprawie zostały umorzone.

Spór między stronami powstał na tle tego, którą ze stron obciąża ryzyko przypadkowej utraty towaru. Zdaniem pozwanego, obciąża ono powoda jako sprzedawcę , a wynika to z treści zamówienia, zgodnie z którym sprzedawca zobowiązany był dostarczyć towar do miejsca wskazanego czyli do K. (k-97). Istotnie, jak zeznał świadek G. Z., w przypadku poprzednich dostaw, to powód zgodnie z ustaleniami stron dostarczał towar na własny koszt do pozwanego. (k-153), jednak w przypadku towaru objętego fakturą nr (...) świadek zeznał, że strony ustaliły, iż koszty i ryzyko odbioru towaru ponosi odbiorca (k-154).

Okoliczność tę potwierdzają przedłożone przez powoda dokumenty. I tak, w fakturze nr (...) wpisano adres dostawy tj. (...) K., rodzaj transportu – samochód ciężarowy / (...) W. I. (k-104), w fakturze nr (...) wpisano adres dostawy tj. (...) K., rodzaj transportu –(...)/ (...) W. I. (k-105 ), w fakturze nr (...) wpisano rodzaj transportu – samochód ciężarowy (k-108 ), w zamówieniu nr (...) wpisano rodzaj wysyłki : (...) K.-Polska , miejsce dostawy : K. Polska (k-110). Z dokumentów tych wynika więc, że istotnie strony umówiły się, iż to powód, w przypadku towarów, których te dokumenty dotyczą, dostarczy towar pozwanemu do miejsca przez niego wskazanego, a zatem w tych przypadkach ryzyko przypadkowej utraty towaru do momentu jego wydania pozwanemu obciążało powoda.

Natomiast w przypadku zamówienia nr (...), na które powołał się pozwany na rozprawie w dn. 16.09.2015 r. (k-155) i które to zamówienie było podstawą wystawienia przez powoda faktury nr (...), wpisano rodzaj wysyłki : „odbiór samodzielny” (k-112).

W ocenie sądu powód wykazał więc, iż w przypadku towaru , którego dotyczy faktura nr (...) strony ustaliły, iż to pozwany odbierze samodzielnie od powoda zamówiony towar i sam zleci w tym celu przewóz towaru przewoźnikowi. Okoliczność tę potwierdzają zeznania świadków, jak i w/w zapis w zamówieniu nr (...) o osobistym odbiorze towaru przez pozwanego. Należy przy tym przyjąć, iż sposób wykonania umowy, w tym wydania towaru nabywcy, strony powinny ustalić właśnie w umowie.

Jak zaś już wcześniej wskazano pozwany nie zakwestionował w toku procesu faktu zlecenia przewozu towaru, którego dotyczy faktura nr (...) firmie transportowej, a na rozprawie w dn. 16.09.2015 r. przyznał, że nie kwestionuje, iż powód towar wydał przewoźnikowi w sposób prawidłowy (k-155).

Skoro tak, to zgodnie z § 446 (...) wraz z przekazaniem sprzedanej rzeczy przechodzi na kupującego ryzyko przypadkowej utraty rzeczy oraz przypadkowego jej pogorszenia. Z kolei w myśl § 447 (...) jeżeli sprzedawca na żądanie kupującego wysyła sprzedaną rzecz do innego miejsca niż miejsce spełnienia świadczenia, wówczas ryzyko przechodzi na kupującego, po tym tylko jak sprzedawca wydał rzecz spedytorowi, przewoźnikowi albo innej osobie lub zakładowi wyznaczonym do dokonania przesyłki. Należy przy tym podzielić pogląd, prezentowany co prawda na gruncie wykładni art. 544 § 1 k.c ale w ocenie sądu aktualny również w odniesieniu do treści § 447 (...), zgodnie z którym w sytuacji gdy sprzedawca zobowiązuje się wysłać rzecz do określonego miejsca, oddanie rzeczy przewoźnikowi jest jej wydaniem w rozumieniu art. 544 § 1 k.c. Sposób dokonania „wydania rzeczy” zależy od okoliczności i woli stron. W niniejszej sprawie, jak wynika z zebranego materiału dowodowego, strony umówiły się, że wydanie towaru , którego dotyczy faktura nr (...), zgodnie z treścią zamówienia nr (...), nastąpi z chwilą przekazania przez powoda towaru przewoźnikowi któremu przewóz zlecił pozwany. Tak więc, z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty i uszkodzenia rzeczy. Jeżeli po wydaniu rzeczy przewoźnikowi rzecz ulegnie uszkodzeniu lub utracie, kupujący będzie obowiązany za rzecz zapłacić. O przypadkowej utracie rzeczy (np. jej kradzieży) możemy mówić wówczas, gdy jest następstwem okoliczności, za które żadna ze stron umowy sprzedaży nie ponosi odpowiedzialności. W takim przypadku, jeżeli ryzyko obciąża kupującego, to w razie przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy jest on zobowiązany zapłacić sprzedawcy cenę, nawet jeśli rzeczy faktycznie nie otrzymał w posiadanie. P.. pozwanego przyznał na rozprawie w dn. 16.09.2015 r., iż nie kwestionuje, że towar, który powód wydał przewoźnikowi został następnie skradziony, a zatem nie kwestionował, że doszło do przypadkowej utraty towaru.

W pojęciu niebezpieczeństwa przypadkowej utraty rzeczy mieści się obowiązek zapłaty przez kupującego ceny za rzecz, powierzoną przez sprzedawcę przewoźnikowi, choćby przewoźnik kupującemu-odbiorcy przesyłki nie wydał. Wynika z tego jednoznacznie, że cały przewóz realizuje się na ryzyko kupującego.

Reasumując, w ocenie sądu powód wykazał, iż ryzyko przypadkowej utraty przesyłki od momentu przekazania towaru przewoźnikowi przeszło na pozwanego, a zatem jest on zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda należności wynikającej z faktury nr (...) w żądanej przez powoda wysokości tj. 12.090,01 euro.

Podobnej oceny roszczenia powoda należałoby dokonać także z punktu widzenia kodeksu cywilnego, gdyż w myśl art. 548 § 1 k.c z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy. Przy czym wydanie rzeczy przewoźnikowi jest równoznaczne z jej wydaniem w rozumieniu art. 544 § 1 k.c. Wszystkie powyższe rozważania pozostają zatem aktualne także na gruncie kodeksu cywilnego,.

Trzeba zauważyć, że pozwany nie kwestionował, iż powód towar z faktury nr (...) wydał przewoźnikowi, nie kwestionował, że to on zlecił transport firmie zewnętrznej, natomiast w toku procesu nie wskazał jaka to była firma i nie złożył wniosków dowodowych celem wykazania, że towar faktycznie został skradziony i tym samym, że do niego nie dotarł. Pozwany nie wykazał też, aby podjął jakiekolwiek czynności w celu ustalenia z przewoźnikiem, któremu zlecił przewóz przyczyn, z powodu których nie otrzymał towaru.

Dodać też trzeba, że początkowo pozwany nie kwestionował w kontaktach z powodem, że powinien zapłacić mu należność wynikającą z faktury nr (...). Jak zeznał świadek G. Z. negocjował z powodem spłatę tego zobowiązania w ratach (k-154), a z zeznań św. K. N. wynika, że pozwany początkowo wyraził wolę zapłaty za fakturę nr (...) w 50 % (k-96). Również sam pozwany w piśmie z dn. 26.06.2015 r. przyznał, że wszystkie faktury objęte pozwem zaksięgował, w tym również fakturę nr (...). Co prawda dodał, że nastąpiło to wskutek mechanicznego i bezrefleksyjnego zaksięgowania, jednakże nigdy faktury tej powodowi nie zwrócił i jej nie zakwestionował. Nigdy też nie zgłaszał powodowi żadnych roszczeń reklamacyjnych czy odszkodowawczych z powodu niewykonania czy też nienależytego wykonania umowy przez powoda . Nie złożył też oświadczenia o odstąpieniu od umowy w tej części. W konsekwencji, roszczenie powoda o zapłatę kwoty 12.090,01 euro należało uznać za zasadne.

Za nieuzasadnione sąd uznał natomiast żądanie zapłaty kwoty 773,76 euro z tytułu odsetek za opóźnienie w płatnościach przez pozwanego należności, zgodnie z notami odsetkowymi nr (...) (na kwotę 449,68 euro) i nr (...) (na kwotę 324,08 euro), na które powód powołał się w pozwie. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, że powód w uzasadnieniu pozwu wskazał jedynie, że pozwany regulował z opóźnieniem należności wynikające z „szeregu innych faktur”, nie wskazał jednakże o jakie faktury chodzi, jakie były terminy ich płatności i jakiego opóźnienia w związku z tym dopuścił się pozwany.

Pozwany w sprzeciwie zakwestionował natomiast należność powoda z tytułu odsetek za opóźnienie, kwestionując aby wskazane w tych notach faktury opłacił z opóźnieniem. W ocenie sądu, w związku z powyższym, na powodzie zgodnie z art. 6 k.c spoczywał ciężar wykazania terminów płatności faktur których dotyczyło żądanie powoda i terminów ich zapłaty przez pozwanego. Powód w pozwie powołał się na dwie noty księgowe : nr (...), z której miała wynikać należność powoda na kwotę 449,68 euro i nr (...) , z której miała wynikać należność powoda na kwotę 324,08 euro. Not takich jednak powód nie dołączył do pozwu. Powód przedstawił natomiast pismo z dn. 26.04.2013 r. (k-117-119), skierowane do pozwanego w którym wskazuje, iż obciążył pozwanego kwotą 324,08 euro z tytułu opóźnienia w płatnościach. Przywołał w tym piśmie dokumenty nr: (...), nr (...) i nr (...), których jednak nie dołączył do akt sprawy, a tym samym nie wykazał terminów płatności mających wynikać z tych dokumentów. Nie przedstawił też dowodów wpłat dokonywanych przez pozwanego w datach wskazanych w tym dokumencie.

Z kolei pismem z dn. 25.01.2013 r. (k-120-121) powód obciążył pozwanego kwotą 449,68 euro z powodu opóźnienia w płatnościach i również w tym przypadku nie przedłożył faktur wymienionych w tym piśmie oraz dowodów wpłat dokonanych na poczet tych faktur przez pozwanego i tym samym również w tym przypadku nie wykazał terminów płatności mających wynikać z tych dokumentów. Dodatkowo, w piśmie z dn. 25.01.2013 r. powód nie podał ilości dni zwłoki pozwanego, a zapisy dotyczące kwot, terminów płatności i daty zapłaty są dokonane w sposób niejasny i nieczytelny, uniemożliwiający tym samym sądowi dokonanie ich weryfikacji.

Odnosząc się w tym miejscu do podniesionego przez pozwanego zarzutu potrącenia, w ocenie sądu nie zasługiwał on na uwzględnienie.

Zgodnie z § 387 (...) jeżeli dwie osoby są sobie wzajemnie dłużne świadczenia, pod względem przedmiotu jednorodzajowe, może każda strona potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, skoro tylko może żądać świadczenia jej należnego i wykonać świadczenie, do którego jest obowiązana. W myśl zaś § 390 (...) wierzytelności, przeciw której podniesiona jest ekscerpcja nie można potrącać (k-212-213).

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że pozwany nie wykazał aby przysługiwały mu wobec powoda wierzytelności, które objął zarzutem potrącenia, a mianowicie kwoty 2.480 euro i kwota 15.277 euro.

W sprzeciwie pozwany oświadczył, że potrąca z istniejącymi roszczeniami powoda kwotę 2.480 euro. Pozwany nie wskazał jednak z jakiego tytułu przysługuje mu wobec powoda wierzytelność w takiej wysokości, ani z którą z wierzytelności powoda ją potrąca. W sprzeciwie pozwany wskazał jedynie, że kwota ta stanowi nadpłatę ze strony pozwanego, przy czym nie wyjaśnił bliżej kiedy taką kwotę powodowi wpłacił i dlaczego traktuje tę kwotę jako „nadpłatę”. Dodatkowo, jak wynika z uzasadnienia sprzeciwu i dołączonych do niego dokumentów, wpłaty w łącznej kwocie 2.480 euro pozwany dokonał na poczet częściowej zapłaty za fakturę nr (...), a zatem nie można tej kwoty traktować jako nadpłaty.

Jeżeli chodzi o zarzut potrącenia podniesiony przez pozwanego na rozprawie w dn. 20.05.2015 r., a dotyczący kwoty 15.277 euro, pozwany również nie wykazał aby przysługiwała mu względem powoda wierzytelność w takiej wysokości. Pozwany oświadczył, iż kwota ta stanowi szkodę jaką poniósł z winy powoda, gdyż nie mógł wywiązać się ze swojego zobowiązania wobec ukraińskiego kontrahenta, który nałożył na niego karę w tej właśnie wysokości. Na potwierdzenie tej okoliczności pozwany przedłożył reklamację jaką złożyła mu ukraińska spółka (...). z o.o z dn. 14.01.2012 r. W piśmie tym spółka ta poinformowała pozwanego, iż w związku z niedostarczeniem przez pozwanego taśmy 1,4 x 580 mm, spółka (...) poniosła szkodę i zmuszona została do wystawienia firmie pozwanego reklamacji na kwotę 15.277 euro. Do pisma dołączono rachunek –fakturę nr (...) z dn. 14.01.2012 r., obciążający pozwanego kwotą 15.277 euro, którą pozwany miał zapłacić do 20.01.2012 r. (k-141-142).

Z przyczyn wskazanych powyżej, w ocenie sądu pozwany nie wykazał aby to powód ponosił ryzyko przypadkowej utraty towaru, a tym samym aby z winy powoda pozwany został obciążony kwotą 15.277 euro. Pozwany nie wykazał również aby kwotę tę zapłacił na rzecz spółki (...), a tym samym aby poniósł szkodę w takiej właśnie wysokości. Pozwany też nie wykazał aby kiedykolwiek wzywał powoda do zapłaty odszkodowania w kwocie 15.277 euro, a tym samym aby jego roszczenie było wymagalne w chwili składania oświadczenia o potrąceniu. W związku z powyższym, w ocenie sądu, pozwany nie wykazał aby przysługiwała mu wobec powoda wierzytelność w kwocie 15.277 euro, a zatem nie mógł dokonać skutecznego potrącenia tej kwoty z wierzytelnościami powoda.

Należy też zauważyć, że jak już wcześniej wskazano, zgodnie z § 390 (...) wierzytelności, przeciw której podniesiona jest ekscepcja nie można potrącać. Tymczasem, na rozprawie w dn. 20.05.2015 r., pełn. powoda podniósł zarzut, iż transport towaru, którego dotyczy zarzut potrącenia zamawiany był przez pozwanego, a zatem to jego obciąża ryzyko przypadkowej utraty rzeczy podczas transportu. Dodatkowo, w piśmie procesowym z dn. 23.02.2015 r. powód podniósł zarzut, iż pozwany w żaden sposób nie wykazał istnienia własnych wierzytelności wobec powoda w związku z czym podniesiony przez niego zarzut potrącenia jest gołosłowny i niezrozumiały.

Powyższe rozważania pozostają aktualne również na gruncie instytucji potrącenia w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. W myśl bowiem art. 498 § 1 k.c gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, obie wierzytelność są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Z przyczyn podanych powyżej nie można uznać aby pozwany wykazał iż przysługują mu wobec powoda wymagalne wierzytelności przedstawione przez niego do potrącenia.

Reasumując, w ocenie sądu roszczenie powoda, w oparciu o art. 535 k.c zasługiwało na uwzględnienie w części dotyczącej kwoty 25.357,07 euro. Na kwotę te składają się następujące kwoty:

- kwota 5.061,75 euro z faktury nr (...),

- kwota 12.090,01 euro z faktury nr (...),

- kwota 8.205,31 euro z faktury nr (...)

W pozostałej części roszczenie powoda podlegało oddaleniu. Oddaleniu też podlegało żądanie powoda dotyczące odsetek od kwoty 6.541,75 euro od dnia 29.12.2011 r. do dnia 29.12.2012 r. Jak bowiem wynika z faktury nr (...), powód określił w niej termin płatności na dzień 28.12.2012 r., a nie 28.12.2011 r.

O kosztach procesu orzeczono zaś zgodnie z art. 100 k.p.c.

Na koszty powoda (w łącznej kwocie 9.886 zł.) złożyły się : kwota 6.269 zł. opłaty sądowej od pozwu, kwota 3.600 zł. tytułem wynagrodzenia pełnomocnika procesowego, określonego zgodnie z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn. 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu -Dz. U nr 163, poz. 1349 , kwota 17 zł. opłaty od pełnomocnictwa. Na koszty pozwanego w łącznej kwocie 3.617 zł. złożyło się zaś wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w kwocie 3.600 zł. i 17 zł. opłaty od pełnomocnictwa. Ponieważ powód wygrał sprawę w 86 %, należne mu koszty to kwota 8.501,96 zł. (9.886 zł. x 86 %), pozwany wygrał zaś w 14 %, a zatem przysługują mu koszty w kwocie 506,38 zł. (3.617 zł. x 14 %). Dokonując zatem wzajemnej kompensaty, ostatecznie sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 7.995,58 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu (8.501,96 zł. – 506,38 zł.). Ponieważ na poczet opłaty sądowej od pozwu powód wpłacił kwotę 6.500 zł. zamiast należnej opłaty w wysokości 6.269 zł., nadpłatę w kwocie 231 zł. sąd nakazał powodowi zwrócić.