Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód (...) Fundusz (...) z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanego S. P. kwoty 48 871,48 zł z tym że: kwoty 28 588,41 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 24 lipca 2013r.; kwoty 2 770,96 zł (stanowiącej zliczone odsetki umowne) bez odsetek i kwoty 17 512,11 zł (stanowiącej zliczone odsetki karne) także bez odsetek.

Wyrokiem z dnia 24 czerwca 2014r. Sąd rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanego S. P. na rzecz powoda kwotę 28 588,41 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 24 lipca 2013r. (w punkcie 1); umorzył postępowanie w części dotyczącej kwoty 543,98 zł (w punkcie 2); oddalił powództwo w pozostałej części (w punkcie 3) i nie obciążył pozwanego obowiązkiem zwrotu powodowi kosztów postępowania ( punkcie 4 ).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 28 grudnia 2009r. (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą we W. zawarła z pozwanym S. P. umowę pożyczki pieniężnej w wysokości 41.895,55 zł. Oprocentowanie nominalne tej pożyczki wynosiło 12,25% w stosunku rocznym i było stałe. Całkowity koszt pożyczki wynosił 23.666,37 złotych (łączna kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji) a rzeczywista roczna stopa oprocentowania wynosiła 27,10%. Pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty pożyczki w 60 ratach, których wysokości i terminy określone były w załączonym do umowy harmonogramie spłaty. Ostatnia rata wyrównawcza miała być płatna do dnia 15 stycznia 2015r. Oprocentowanie od zadłużenia przeterminowanego liczone było jako czterokrotność obowiązującej stopy kredytu lombardowego NBP. W przypadku niewykonania przez pożyczkobiorcę zobowiązań wynikających z zawartej umowy, był on zobowiązany do zapłaty na rzecz banku opłat za: monity telefoniczne i listowne, windykacyjne wizyty terenowe, wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego w wysokości określonej w Tabeli Opłat i Prowizji pożyczki. Pożyczkodawca zastrzegł sobie również prawo wypowiedzenia umowy z zastrzeżeniem trzydziestodniowego terminu w przypadku wystąpienia zwłoki z zapłatą, co najmniej dwóch pełnych rat pożyczki, za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległych rat w terminie siedmiu dni od otrzymania wezwania.

Wobec braku spłaty zadłużenia, na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego opatrzonego klauzulą wykonalności przeciwko pozwanemu zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. W okresie od 23 marca 2012r. do 24 kwietnia 2014r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy J. K. wyegzekwował na rzecz wierzyciela łącznie kwotę 8291,99 zł, z czego wierzyciel otrzymał kwotę 6.230,45 zł.. Postanowieniem z dnia 25 października 2013r. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone zgodnie ze złożonym przez (...) Bank SA wnioskiem.

W dniu 07 czerwca 2013 r. powód zawarł z (...) Bankiem SA z siedzibą we W. umowę przelewu wierzytelności pieniężnych, które przysługiwały cedentowi z tytułu zawartej umowy. Pismem z dnia 21 czerwca 2013r. (...) Bank SA z siedzibą we W. poinformował pozwanego o przejęciu wierzytelności w drodze jej cesji, a nadto wezwał go do zapłaty łącznej kwoty 48.659,49 zł., na którą składał się kapitał w kwocie 28.588,41 zł. oraz odsetki umowne w kwocie 2.770,96 zł. i odsetki karne w kwocie 17.300,12 zł.

W ramach oceny prawnej tych ustaleń Sąd rejonowy stwierdził, że podstawą roszczeń powoda były przepisy o pożyczce, a nadto przepisy regulujące umowę przelewu wierzytelności. Zgodnie bowiem z treścią art. 720 § 1 k.c, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zgodnie z § 2 tego przepisu, umowa pożyczki, której wartość przenosi pięćset złotych, powinna być stwierdzona pismem. W myśl art. 509 § 1 k.c, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Zgodnie z § 2 tego przepisu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

W ocenie Sądu Rejonowego, powód udowodnił swoje roszczenie jedynie, co do kwoty głównej. Zasadność żądania wynika z przedłożonego przez powoda zestawienia należności i spłat kredytu za okres od 28 grudnia 2009r. do 07 czerwca 2013r. oraz umowy pożyczki. Pozwany bowiem uzyskał pożyczkę w wysokości 41895,55 zł. Nie

udowodnił przy tym, iż spłacił kwotę ponad 28 588,41 zł, której powód dochodził z tytułu należności głównej. W tym natomiast zakresie obowiązek dowodzenia obciążał pozwanego, zgodnie z art. 6 kc i 232 kpc. Podkreślenia wymaga również, że na dzień wszczęcia egzekucji roszczenie powoda wynosiło 44.060,66 zł. Pozwany spłacił z powyższej sumy kwotę 17.675,01 zł.

Roszczenie powoda w pozostałym zakresie tj. co do kwoty 20.283,07 zł obejmującej odsetki umowne w kwocie 2770,96 zł i odsetki karne w kwocie 17512,11zł - w ocenie Sądu - nie zasługiwało na uwzględnienie z uwagi na fakt, że powód nie wykazał ich wysokości. Nie udowodnił, pomimo kwestionowania tej okoliczności przez pozwanego, za jaki okres, od jakiej kwoty i w jakiej wysokości odsetki zostały wyliczone, od kiedy roszczenie stało się wymagalne. Przedstawione przez powoda dokumenty nie stanowią wiarygodnego dowodu na okoliczność tego co stanowiło podstawę naliczania odsetek. Dla udowodnienie zakresu roszczenia o odsetki umowne i karne nie jest bowiem wystarczające przedłożenie umowy pożyczki, z której wynika stopa procentowa odsetek. Sąd nie miał możliwości zweryfikowania poprawności dokonanych przez powoda wyliczeń. Tym bardziej, że pozwany od samego początku kwestionował wysokość zaległości podając, że pożyczka była przez niego spłacana w części, a następnie egzekwowana przez komornika. Powód nie przedłożył, pomimo obowiązku wynikającego z art. 6 kc i 232 kpc żadnego wiarygodnego dokumentu, z którego by wynikało, w jaki sposób, od jakich kwot i w jakiej wysokości były naliczane odsetki oraz jak były zarachowywane wpłaty dokonywane przez pozwanego i egzekwowane przez komornika. Z uwagi na to, że powód nie sprostał obowiązkowi udowodnienia tych okoliczności, a ciężar ten spoczywał na nim ze względu na treść art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c, powództwo należało uwzględnić na podstawie art. 720 § 1 k.c. w zw. z art. 509 § 1 i 2 k.c. oraz zawartej umowy pożyczki tylko w zakresie roszczenia o zapłatę niespłaconego kapitału pożyczki i odsetek umownych od tej kwoty (punkt pierwszy wyroku). Podstawie prawna zasadzenia odsetek stanowił przepis art.481 kc oraz § 2 ust.9 umowy pożyczki zawartej przez pozwanego z kredytodawcą. W części obejmującej cofnięcie powództwa wraz ze zrzeczeniem się roszczenia przez powoda Sąd Rejonowy umorzył postępowanie (na podstawie art.355 kpc). Oddalił powództwo w pozostałej części i orzekł o kosztach postępowania w sprawie po myśli art.102 kpc.

W apelacji od wyroku powód (...) Fundusz (...) z siedzibą w K. domagał się jego zmiany w części oddalającej powództwo tj. w punkcie trzecim poprzez zasadzenie od pozwanego S. P. kwoty 16 968,13 zł (z tytułu zliczonych odsetek karnych) i kwoty 2 770,96 zł (z tytułu zliczonych odsetek umownych) oraz zasadzenia na jego rzecz od pozwanego zwrotu kosztów postępowania za obie instancje.

Apelujący zarzucił Sądowi Rejonowemu:

- naruszenie przepisow postępowania, a dokładniej art.233 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej ceny dowodów, a w konsekwencji poczynienie błędnych ustaleń faktycznych wynikających z przyjęcia, ze powód nie udowodnił wysokości należności w zakresie odsetek karnych, pomimo ze z załączonych do pozwu dokumentów wynikało, z jakiego tytułu i w jakiej wysokości należność mu przysługiwała;

- naruszenia art.6 kc poprzez przyjęcie, że ogólny zarzut strony pozwanej, iż kwota dochodzonych przez powoda należności jest w jego ocenie nieprawidłowa zobowiązuje stronę powodową do przedstawienia bardziej precyzyjnych wyliczeń dochodzonych odsetek.

W dalszej części apelacji skarżący przedstawił szersze uzasadnienie wyżej przywołanych zarzutów (k.92 – 96).

Z treści odpowiedzi na apelację, bardzo nieprecyzyjnej, wnosić należy, że pozwany wniósł o jej oddalenie (k.104 – 108).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie podlegała uwzględnieniu. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o te dowody, które zaprezentowały przed nim strony, w szczególności powód na poparcie swoich wszystkich roszczeń kierowanych wobec pozwanego. Zatem Sąd odwoławczy przyjął te ustalenia także za podstawę swego orzeczenia. Podzielił też ocenę prawną tych ustaleń z wnioskiem końcowym, że powód – w części objętej oddaleniem powództwa – nie wykazał (udowodnił) w stopniu właściwym swego roszczenia.

W szczególności nie znajduje uzasadnienia zarzut drugi apelacji. Rację ma bowiem Sąd Rejonowy, gdy stwierdza, że jeżeli pozwany kwestionuje powództwo (co do zasady i wysokości albo jedynie co do wysokości), to strona występująca z roszczeniem winna przedstawić dowody na jego poparcie (jak tego wymagają ogólne reguły dowodzenia przewidziane w art.6 kc oraz art.3 i art.232 kpc). Mało tego, strona winna przytaczać wszystkie okoliczności faktyczne i dowody na ich poparcie bez zwłoki, by postępowanie sądowe mogło toczyć się sprawnie i szybko (zgodnie z art.6 § 2 kpc). W praktyce oznacza to tyle, że nabywca wierzytelności obejmującej niespłaconą pożyczkę i należne ewentualnie odsetki winien zadbać o zebranie właściwych dowodów dla potrzeb dochodzenia wierzytelności od zobowiązanego, tak, by kontrola tego co się mu należy i w jakiej wysokości nie nasuwała żadnych problemów. Pozwany S. P. zakwestionował roszczenie powoda w zakresie obejmującej zliczone odsetki karne oraz zliczone odsetki ustawowe za pewien okres, a powód – jak trafnie stwierdził Sąd Rejonowy – nie przedstawił wiarygodnych dowodów, z których wynikałoby, w jaki sposób, od jakich kwot i w jakiej wysokości były naliczane przez niego odsetki (lub jego poprzednika) oraz jak były zarachowywane wpłaty dokonywane przez pozwanego i egzekwowane przez komornika sądowego w postępowaniu egzekucyjnym. Rzeczą Sądu jest jedynie ocena wiarygodności i mocy dowodów zaprezentowanych – co do zasady – przez strony (jak stanowi art.233 §1 kpc). Miał świadomość tego powód, skoro w apelacji zawnioskował o przeprowadzenie dowodów w niej wskazanych. Sąd odwoławczy pominął jednak te dowody, bowiem nic nie stało na przeszkodzie w ich powołaniu już przed Sądem pierwszej instancji (art.381 kpc). Nie przekonuje twierdzenie apelującego, że niemożliwe było powołanie tych dowodów przez Sądem Rejonowym, z uwagi na konieczność pozyskanie niezbędnych informacji oraz związanej ze sprawą dokumentacji od poprzedniego wierzyciela tj. (...) Bank S.A. we W.. Powód mógł i powinien był o to zadbać wcześniej, nawet już przed wszczęciem postępowania w sprawie, kiedy zawiadomił dłużnika (pozwanego) o przejęciu wierzytelności i wezwał go do spłaty zadłużenia, czego ten nie uczynił, a co już zapowiadało konieczność wystąpienia na drogę sądową.

Nie znajduje uzasadnienia także zarzut pierwszy apelacji powoda, jakoby Sąd Rejonowy – przy ocenie dowodów – naruszył reguły przewidziane w art.233 § 1 kpc. Przepis ten wymaga od Sądu dokonania wszechstronnej oceny dowodów, logicznej i z wykorzystaniem doświadczenia życiowego, i takiej oceny dowodów przedstawionych przez powoda Sąd pierwszej instancji dokonał. Wbrew temu, co powód podniósł w zarzucie, to co dołączył do pozwu nie pozwalało na pozytywną ocenę zasadności jego roszczenia w pełnej wysokości. Dołączenie dokumentów w postaci umowy pożyczki zawartej przez (...) Bank S.A. we W. z pozwanym (k.24 – 26) oraz umowy przelewu wierzytelności na rzecz powoda (k.27 – 28) potwierdza jedynie fakt istnienia zobowiązania pozwanego uprzednio wobec pożyczkodawcy (banku), a aktualnie wobec powoda. Nie stanowi wystarczającego dowodu na potwierdzenie wysokości zadłużenia pozwanego względem powoda, w szczególności z tytułu odsetek karnych, wyciąg z załącznika do umowy przelewu wierzytelności, bowiem określa on jedynie ogólnie kwotę kapitału oraz odsetek karnych, nie pokazując jak zostały wyliczone (k.29). Nie stanowi też dowodu na poparcie zasadności dochodzenia odsetek karnych i to w wysokości określonej w pozwie przedsądowe wezwanie do zapłaty, jakie powód skierował do pozwanego z dniem 21.06.2013r., a co najwyżej, że powód powiadomił pozwanego o zmianie wierzyciela i wezwał go do zapłaty długu (k.32). Zatem – wbrew twierdzeniom apelującego – dokumenty dołączone do pozwu nie dawały uzasadnionych podstaw do przyjęcia, że zarówno wysokość odsetek karnych zliczonych za jakiś okres (w wysokości 17 512,11 zł), jak i odsetek ustawowych (wysokości 2 770,96 zl) zostały wyliczone w sposób prawidłowy i były należne w tych wysokościach.

Mając powyższe okoliczności na wadze i podzielając argumenty przywołane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd odwoławczy oddalił apelację powoda, jako nieuzasadnioną (na podstawie art.385 kpc).