Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 1586/17 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Giżycku z 2019-01-10

Sygn. akt: I C 1586/17

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2019 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:

SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska

Protokolant:

p.o.sekretarz sądowy Paulina Warchoł

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2019 r. w Giżycku na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. w L.

przeciwko E. T.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanej E. T. na rzecz powoda (...) S.A. w L. kwotę 1.881,54 zł ( jeden tysiąc osiemset osiemdziesiąt jeden złotych 54/00) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 21.08.2017 r. do dnia zapłaty.

2.  Zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.355,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Anna Kurzynowska - Drzażdżewska

Sygn. akt I C 1586/17

UZASADNIENIE

Powódka (...) S.A. z siedzibą w L. domagała się zasądzenia na jej rzecz od pozwanej E. T. kwoty 1.881,54 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Dochodzone roszczenie wywiodła z nielegalnego poboru energii elektrycznej przez pozwaną E. T., dokonanego w sposób opisany w sporządzonym na tę okoliczność w dniu 25.02.2015 r. protokole kontrolnym. Podniosła, że obowiązujące prawo daje przedsiębiorstwu energetycznemu w art. 57 ust. 1 ustawy – prawo energetyczne (Dz.U.2018.755) w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii możliwość pobierania od osoby lub osób nielegalnie pobierających paliwa lub energię opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności, albo dochodzenia odszkodowania na zasadach ogólnych. Wskazał, że pomimo upływu terminu płatności oraz wzywania do zapłaty pozwana nie uiściła całkowitej kwoty z tytułu nielegalnego poboru energii, wynikającej z wystawionej noty księgowej.

Postanowieniem z dnia 13.09.2018 r. tut. Sąd podjął zawieszone po myśli art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. postępowanie i ustanowił dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej E. T. kuratora w niniejszym postępowaniu w osobie radcy prawnego G. S..

Kurator nieznanej z miejsca pobytu pozwanej E. T. radca prawny G. S. nie uznał powództwa i wniósł o jego oddalenie w całości oraz o przyznanie na jego rzecz wynagrodzenia należnego kuratorowi dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej. Nie kwestionował wprawdzie co do zasady łączącego pozwaną i powódkę stosunku obligacyjnego, wskazał jednak iż załączonych do pozwu dokumentów nie wynika jakoby to pozwana dokonała czynności zmierzających do umożliwienia nielegalnego poboru energii elektrycznej. Tym samym, w ocenie kuratora pozwanej należy uznać, że o ile faktycznie doszło do nielegalnego poboru energii elektrycznej to miało to miejsce z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą pozwana nie ponosi odpowiedzialności, co zwalnia automatycznie pozwaną z obowiązku zapłaty dochodzonej pozwem kwoty. Nadto kurator pozwanej zakwestionował prawidłowość sposobu naliczenia należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej.

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka (...) S.A. z siedzibą w L. prowadzi działalność gospodarczą polegającą na dystrybucji energii elektrycznej na terenie swojego działania na podstawie decyzji Prezesa Urzędu Regulacji i (...) z dnia 31 sierpnia 2010 r. nr DEE/42D/ (...) w sprawie udzielenia przedsiębiorcy – (...) S.A. z siedzibą w L. koncesji na dystrybucję energii elektrycznej na okres od dnia 1 lipca 2007 r. do 31 grudnia 2025 r.

(dowód: decyzja z dnia 31.08.2010 r. – k. 20-20v)

W dniu 23.03.2001 r. doszło do zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej nr (...) na czas nieokreślony pomiędzy pozwaną a Zakładem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w B., na mocy której Zakład (...) zobowiązał się do dostarczania energii elektrycznej do lokalu mieszkalnego, położonego w miejscowości (...)/3, (...)-(...) P., należącego do pozwanej E. T.. Bezpośrednim dostawcą energii elektrycznej (wykonawcą w/w umowy) był (...) S.A. w L. (następca prawny (...) S.A. z siedzibą w R.). Powódka rozliczała się za świadczenie usługi dystrybucyjnej z przedsiębiorstwem obrotu (stroną w/w umowy). (dowód: okoliczności bezsporne)

W § 11 w/w umowy przewidziano, że umowa może być rozwiązana przez Zakład (...) w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonywania umowy przez odbiorcę, lub w terminach i z przyczyn określonych przepisami prawa. Jednocześnie z umowy wynika, że Zakład (...) ma prawo do natychmiastowego wstrzymania dostarczania energii elektrycznej w przypadku nielegalnego pobierania energii elektrycznej. W § 12 umowy wskazano, że w przypadku nielegalnego pobierania energii elektrycznej Zakład (...) pobiera od odbiorcy opłatę ryczałtową za nielegalnie pobraną energię elektryczną określoną w Taryfie dla energii elektrycznej lub dochodzi odszkodowania na zasadach ogólnych. Zgodnie z umową pozwana zobowiązana była do poinformowania Zakładu (...) w terminie 14 dni o wszelkich zmianach mających wpływ na status prawny odbiorcy (w szczególności co do tytułu prawnego do lokalu mieszkalnego).

Zgodnie z § 10 ust. 6 umowy pozwana zobowiązała się do umożliwienia upoważnionym przedstawicielom Zakładu (...) dostępu, wraz z niezbędnym sprzętem do należących do niego elementów sieci i urządzeń znajdujących się na terenie lub obiekcie odbiorcy w celu przeprowadzenia prac eksploatacyjnych lub usunięcia awarii w sieci lub do układu pomiarowo-rozliczeniowego.

(dowód: umowa sprzedaży energii elektrycznej – k. 13-16)

Sprzedawca energii elektrycznej (...) S.A. z siedzibą w R. z uwagi na zaległości w opłatach z tytułu sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usługi dystrybucji wypowiedział pozwanej pismem z dnia 22.08.2013 r. kompleksową umowę sprzedaży energii elektrycznej z dnia 23.03.2001 r. ze skutkiem na dzień 30.09.2013 r. Jednocześnie poinformował powódkę pełniącą rolę operatora systemu dystrybucyjnego obsługującego umowę sprzedaży energii elektrycznej z dnia 23.03.2001 r. o rozwiązaniu umowy z pozwaną z dniem 3.09.2013 r. i zleciła zdjęcie licznika i końcowe rozliczenie odczytów poboru energii elektrycznej. W wypowiedzeniu wskazano, że pozwana obowiązana jest zapewnić dostęp do układu pomiarowego celem demontażu licznika i odczytania jego wskazań do końcowego rozliczenia.

(dowód: wypowiedzenie umowy z dnia 23.03.2001 r. – k. 108-110)

Powódka podejmowała bezskuteczne próby zdjęcia licznika zamontowanego w lokalu pozwanej, z uwagi na nieobecność pozwanej w lokalu. W dniu 26.02.2015 r. pracownicy (...) S.A. z siedzibą w L. przy pomocy policji dokonali kontroli legalności poboru energii w lokalu mieszkalnym pozwanej, objętym dostawą energii. W toku czynności kontrolnych stwierdzono nielegalny pobór energii elektrycznej przez pozwaną dokonywany w sposób opisany w sporządzonym na tę okoliczność w dniu 26.02.2015 r. protokole kontroli. W toku kontroli przedstawiciele powódki stwierdzili także, że licznik był sprawny i mierzył pobory energii elektrycznej, a w lokalu znajdowały się sprawne urządzenia elektryczne pobierające prąd. Brak demontażu licznika skutkowało dalszym dostarczaniem energii. Wyłączenie prądu pozbawiłoby innych użytkowników energii elektrycznej.

(dowód: protokół kontroli- k. 22-23, wyliczenie rzeczywistej ilości energii – k. 24, zeznania świadka J. J.- k. 98v, zeznania świadka S. P. – k. 98v, zeznania świadka M. M. – k. 98v-99)

W oparciu o obowiązującą Taryfę Operatora Systemu Dystrybucyjnego Elektroenergetycznego, zatwierdzoną decyzją administracyjną Prezesa Urzędu Regulacji i (...) z dnia 16.12.2014 r. powódka dokonała naliczenia należności wystawiając notę księgową nr (...) na kwotę 1.881,54 zł z tytułu nielegalnego poboru energii w okresie od 30.09.2013 r. do 26.02.2015 r. Na podstawie w/w noty księgowej powódka wzywała pozwaną do dobrowolnego uregulowania zadłużenia.

(dowód: nota księgowa – k. 25, wezwania do zapłaty- k. 31-36v)

Dochodzenie w sprawie stwierdzonej w dniu 26.02.2015 r. w miejscowości (...)/3 gm. P. u pozwanej E. T. kradzieży energii elektrycznej przez pobór energii pomimo rozwiązanej umowy o dostarczanie energii elektrycznej na szkodę (...) S.A. z siedzibą w L., sygn. akt 2 Ds. 353/15 umorzono wobec stwierdzenia, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. Z zeznań świadków słuchanych w toku w/w sprawy oraz z twierdzeń E. T. wynika, że pozwana w mieszkaniu w D. nie była od jesieni 2011 r., zaś z mieszkania sporadycznie korzystali jej synowie- A. i D.. Mieszkanie z kolei było zdewastowane, powybijane były okna i drzwi. Postanowieniem z dnia 15.07.2015 r., sygn. akt V Kp 43/15 tut. Sąd utrzymał w mocy zaskarżone zażaleniem postanowienie o umorzeniu dochodzenia z dnia 19.05.2015 r.

(dowód: z akt sprawy V Kp 43/15: zażalenie pokrzywdzonego – k. 4-5, postanowienie z dnia 15.07.2015 r. z uzasadnieniem – k. 10-12)

Sąd zważył, co następuje:

Bezspornym w sprawie jest ustalony wyżej stan faktyczny w zakresie zawartej przez pozwaną z Zakładem (...) Spółką Akcyjną z siedzibą w B. umowy sprzedaży energii elektrycznej do obiektu położonego w miejscowości (...)/3, (...)-(...) P., okoliczność dostarczania energii elektrycznej do lokalu pozwanej oraz fakt wypowiedzenia tejże umowy. Bezsporne nadto było to, że w lokalu pozwanej doszło do kontroli w zakresie nielegalnego poboru energii po wypowiedzeniu umowy sprzedaży energii elektrycznej, a przy tym poza sporem były wyniki tejże kontroli.

Kwestią sporną w niniejszej sprawie pozostała zasada odpowiedzialności pozwanej wobec powódki. Jakkolwiek bowiem kurator dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej nie kwestionował zawartej z pozwaną umowy sprzedaży energii elektrycznej, to jednak wskazał, że pozwana nie dokonała czynności zmierzających do umożliwienia nielegalnego poboru energii elektrycznej, zaś do nielegalnego poboru energii mogło dojść wyłącznie z winy osoby trzeciej, za którą pozwana nie ponosi odpowiedzialności. Sporną w tym kontekście pozostała wysokość należności z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej.

W powyższym kontekście zauważyć należy, że zgodnie z treścią art. 57 ust 1 pkt. 1 i 2 ustawy – Prawo energetyczne (Dz.U. 2018. 755 t.j.). w razie nielegalnego pobierania paliw lub energii, przedsiębiorstwo energetyczne może pobierać od odbiorcy opłatę w wysokości określonej w taryfie, chyba że nielegalne pobieranie paliw lub energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą odbiorca nie ponosi odpowiedzialności albo może dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych. Zgodnie z art. 3 pkt 18 w/w ustawy nielegalne pobieranie paliw lub energii to pobieranie paliw lub energii bez zawarcia umowy, z całkowitym albo częściowym pominięciem układu pomiarowo-rozliczeniowego lub poprzez ingerencję w ten układ mającą wpływ na zafałszowanie pomiarów dokonywanych przez układ pomiarowo-rozliczeniowy. Niewątpliwie to na powódce spoczywał ciężar udowodnienia faktu nielegalnego poboru energii.

Analizując zdiagnozowaną wyżej kwestię sporną, dotyczącą zasady odpowiedzialności pozwanej wobec powódki Sąd dostrzegł wypowiedzenie umowy sprzedaży energii elektrycznej ze skutkiem na dzień 30.09.2013 r. (...) S.A. poinformował powódkę pełniącą rolę operatora systemu dystrybucyjnego obsługującego umowę sprzedaży energii elektrycznej z dnia 23.03.2001 r. o rozwiązaniu umowy z pozwaną i zleciła powódce zdjęcie licznika i końcowe rozliczenie poboru energii elektrycznej. Niewątpliwie umowa sprzedaży energii elektrycznej została skutecznie wypowiedziana, pozwana zaś, zgodnie z treścią wypowiedzenia umowy, miała obowiązek zapewnić dostęp do układu pomiarowego celem demontażu licznika i odczytania jego wskazań do końcowego rozliczenia. Przeprowadzone postępowanie dowodowe doprowadziło tut. Sąd do przekonania, że pozwana uniemożliwiła demontaż wspomnianego licznika. Powódka podejmowała próby zdjęcia licznika zamontowanego w lokalu pozwanej, jednakże nie było to możliwe z uwagi na fakt braku obecności pozwanej w lokalu. Dokonanie kontroli w lokalu pozwanej w dniu 26.02.2015 r. było możliwe dopiero przy pomocy policji. Jednocześnie wynikiem owej kontroli było dostrzeżenie, że pomimo wypowiedzenia umowy sprzedaży energii elektrycznej, licznik był sprawny i mierzył pobory energii elektrycznej, zaś w lokalu znajdowały się sprawne urządzenia elektryczne pobierające prąd. Powyższe bezspornie prowadzi do wniosku, że w lokalu pozwanej doszło do nielegalnego poboru energii elektrycznej. Niewątpliwie przy tym podnieść należy, że w razie rozwiązania umowy i braku demontażu licznika energia elektryczna nadal jest dostarczana, albowiem wyłączenie dostępu do energii elektrycznej skutkowałoby pozbawieniem innych użytkowników energii elektrycznej. Pozwana zatem winna umożliwić powódce demontaż wspomnianego licznika, czego w realiach przedmiotowej sprawy nie uczyniła.

Odnosząc się w tym miejscu do twierdzeń kuratora pozwanej, w świetle których nielegalne pobieranie energii wynikało z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą pozwana jako odbiorca nie ponosiła odpowiedzialności wskazać należy, że oczywiście odpowiedzialność pozwanej jako odbiorcy za nielegalny pobór energii oparta była na zasadzie ryzyka, a ciężar dowodu w zakresie okoliczności egzoneracyjnej spoczywał na pozwanej. W świetle powyższych ustaleń faktycznych stwierdzić należy, że przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe dowiodło, że nielegalny pobór energii wynikał z wyłącznej winy pozwanej. Pozwana jest właścicielką lokalu, do którego dostarczana była energia elektryczna w ślad za zawartą umową sprzedaży energii elektrycznej. Okoliczność wyjazdu za granicę nie zwalniała pozwanej z obowiązku uregulowania kwestii dotyczących zużycia energii elektrycznej w należącym do niej lokalu mieszkalnym. To obowiązkiem pozwanej było zawarcie nowej umowy sprzedaży energii elektrycznej albo umożliwienie demontażu licznika. Bezspornie w okresie od wypowiedzenia umowy w mieszkaniu pomieszkiwali A. T. i D. T. (synowie pozwanej) i korzystali z dostępu do energii elektrycznej. W trakcie kontroli stwierdzono sprawne urządzenia elektryczne pobierające prąd. Pozwana jednocześnie nie wykazała, aby jakiekolwiek okoliczności uniemożliwiały kontrolę tego, co dzieje się w jej lokalu. Tym samym to pozwana była obowiązana dopełnić wszelkich formalności celem zapobieżenia bezumownemu pobieraniu energii elektrycznej. Reasumując powyższe Sąd uznał, że to pozwana dokonała czynności zmierzających do umożliwienia nielegalnego poboru energii elektrycznej. Pozwana nie wykazała jednocześnie okoliczności, które w świetle art. 57 ustawy Prawo energetyczne uwalniałyby ją od odpowiedzialności za nielegalny pobór energii, bowiem nie udowodniła, iż nielegalny pobór był wynikiem działania osoby trzeciej, za którą pozwana nie ponosi odpowiedzialności. Jednocześnie w ocenie Sądu powódka wykazała należycie przesłanki warunkujące odpowiedzialność pozwanej.

Rozstrzygając kolejną ze zdiagnozowanych kwestii spornych jaką jest wysokość dochodzonego roszczenia z tytułu nielegalnego poboru energii elektrycznej wskazać należy, że „jeśli taryfa określa stawki opłat za nielegalnie pobrane paliwa lub energię, przedsiębiorca energetyczny ma prawo wyboru między dochodzeniem należnej opłaty, a dochodzeniem odszkodowania na zasadach ogólnych (art. 415 kc)” [tak: W. P., A. P., Komentarz do art.57 ustawy - Prawo energetyczne]. Podobne stanowisko prezentują inni przedstawiciele literatury. M. Z. (red.), S. M. (red.), E. F., F. A., G. R., G. M., K. J., K.-E. K.., K. D., M. M.., N.-Z. M., N. D., S. M., S. A.P., S. K.., S. M., S. M., T. R.., W. M., Z. M. w opracowaniu Prawo energetyczne. Komentarz (LEX 2010) wskazali, że „w świetle orzeczeń sądów administracyjnych, zapadłych na gruncie poprzedniego brzmienia art. 57 pr. en., stwierdzono, że w przypadku nielegalnego poboru energii zakład energetyczny ma prawo do pobrania opłaty wynikającej z taryfy, ale może również zamiast opłaty taryfowej dochodzić odszkodowania na zasadach ogólnych w przypadku, gdy z nielegalnym poborem energii związane są inne szkody, których sama opłata taryfowa mogłaby nie wyrównać. Wynika z tego, iż w art. 57 ust. 1 pr. en. wdrożono szczególny rodzaj zryczałtowanego odszkodowania obciążającego odbiorcę względem dostawcy, wprowadzając szczególny sposób obliczenia wysokości tego odszkodowania. Jak trafnie podkreślono w orzecznictwie sądów administracyjnych, analiza omawianych przepisów prowadzi do wniosku, iż wystawienie rachunku dotyczącego tego rodzaju należności nie następuje w drodze decyzji administracyjnej, a wysokość należności nie wynika wprost z ustawy. Pomiędzy dostawcą paliw lub energii nie następuje też stosunek administracyjnoprawny, lecz cywilnoprawny (zob. wyrok WSA w Warszawie z dnia 13.05.2004 r., (...) SA (...), (...) wyrok WSA w Bydgoszczy z dnia 05.04.2006 r., I SA/Bd 6/06, (...) Pogląd ten znalazł poparcie w orzecznictwie TK”. Jednocześnie przy dochodzeniu roszczeń w wysokości określonej taryfowo powód nie musi wykazywać szkody i jej wysokości (inaczej przy dochodzeniu odszkodowania na zasadach ogólnych), a sama opłata jest naliczana zgodnie z obowiązującą strony umowy Taryfą.

W realiach niniejszej sprawy powódka dokonała jednoznacznego wyboru w zakresie sposobu dochodzenia naprawienia szkody. Świadczy o tym dokonanie obliczeń i wystawienie noty księgowej w dniu 2.08.2016 r. Podkreślenia wymaga też fakt działania powódki w granicach wynikających z zacytowanego wyżej przepisu art. 57 ust. 1 prawa energetycznego. Samo umorzenie dochodzenia w sprawie stwierdzonej w dniu 26.02.2015 r. u pozwanej kradzieży energii elektrycznej poprzez pobór energii pomimo rozwiązanej umowy o dostarczanie energii elektrycznej nie pozbawiło powódki uprawnień do dochodzenia naprawienia szkody w oparciu o art. 57 ust.1 prawa energetycznego. Samo wyliczenie opłaty za nielegalny pobór energii elektrycznej w kwocie 1.881,54 zł zostało oparte wprost na obowiązujących w dniu zdarzenia taryfach, zatwierdzonych decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (k 26-30). Zgodnie z pkt 6.5.1 i 6.5.2a w przypadku gdy operator nie może ustalić ilości nielegalnie pobranej energii elektrycznej można obciążyć odbiorcę opłatami przyjmując ilości energii uwzględniające rzeczywistą możliwość pobierania energii przez danego odbiorcę wynikające z mocy i rodzaju zainstalowanych odbiorników lecz nie wyższe niż 3.000 kWh dla układu jednofazowego. Powódka dokonała wyliczeń mocy i rodzaju odbiorników elektrycznych u pozwanej (k 23), w wyniku czego określiła rzeczywistą możliwość pobierania energii przez pozwaną na poziomie 4.546,52 kWh. W związku z tym, że ilość tychże kWh wynikająca z zainstalowanych urządzeń jest niższa od maksymalnej ilości wynikającej z taryfy, należy obciążyć pozwaną ilością energii wykazaną przez zainstalowany układ pomiarowy (vide: k. 24). Ceny za poszczególne składniki (ceny energii, stałe i zmienne stawki sieciowe, abonament, opłaty przejściowe, stawki jakościowe) wynikają wprost z pkt 7.1.6 Taryfy. Niewątpliwie zatem powódka sprostała inicjatywie dowodowej w zakresie wysokości dochodzonego roszczenia. W efekcie powyższego wysokość ustalonej należności wyniosła 1.881,54 zł, stąd należało orzec jak w pkt I sentencji wyroku. Jednocześnie Sąd orzekł o odsetkach zgodnie z żądaniem pozwu, w świetle art. 481 § 1 k.c., w myśl którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c., zgodnie z ogólną zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Sprawę w całości przegrała pozwana. Wobec tego, Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.355,00 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu, na którą składają się kwoty: 900 zł tytułem zastępstwa procesowego, 95 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu oraz 360 zł wynagrodzenia kuratora dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej. O powyższym orzeczono jak w pkt II sentencji wyroku.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Elwira Stopińska
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Giżycku
Osoba, która wytworzyła informację:  Anna Kurzynowska-Drzażdżewska
Data wytworzenia informacji: