Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym dnia 30 maja 2018 r. do (...) P. i (...)w S. K. R. wniósł przeciwko (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 5100 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 31 lipca 2016 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż dnia 30 maja 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. nr rej. (...), należący do powoda. Sprawca szkody objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z (...) spółką akcyjną w W.. Poszkodowany dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne. Dnia 1 czerwca 2016 r. poszkodowany zawarł z B. R. i P. R. umowę najmu pojazdu zastępczego przy dobowej stawce najmu wynoszącej 170 zł brutto, w celu zastąpienia uszkodzonego pojazdu.

Koszt najmu wyniósł 5100 zł, przyjmując dobową stawkę najmu na poziomie 170 zł brutto przy okresie najmu wynoszącym 30 dni.

Decyzją z dnia 19 lipca 2016 r. ubezpieczyciel odmówił wypłaty odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego. Wobec czego poszkodowany zwrócił się do F. S. o pomoc w dochodzeniu należnego odszkodowania, jednakże ubezpieczyciel sprawcy szkody podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.

Nakazem zapłaty z dnia 17 września 2018 r. Sąd rejonowy Szczecin P. i Z.w S. III Wdział Cywilny orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie (...) spółka akcyjna w W. wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany zakwestionował żądanie powoda, wskazując na ofertę najmu złożoną powodowi na którą nie odpowiedział. Nadto pozwany zakwestionował okoliczność najmu pojazdu zastępczego, który nastąpił od osób fizycznych nie trudniących się zawodowo wynajmem pojazdów zastępczych, nadto przedłożony aneks do umowy w którym ustalono kwotę najmu sporządzony został przed zakończeniem umowy najmu. Pozwany podniósł również, iż strony nie uczyniły zadość obowiązkowi podatkowemu, zaś okres najmu nie został przez powoda wykazany.

Postanowieniem z dnia 23 stycznia 2019 r. Sąd Rejonowy P. i Z. w S. III Wydział Cywilny przekazał sprawę do rozpoznania tutejszemu Sądowi.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 30 maja 2016 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki F. nr rej. (...), należący do K. R.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w (...) spółce akcyjnej w W..

Powód dokonał zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy, który przyjął na siebie odpowiedzialność co do zasady i wszczął postępowanie likwidacyjne.

Dnia 1 czerwca 2016 r. K. R. zawarł z B. R. (teściem) i P. R. (szwagrem) umowę najmu pojazdu zastępczego marki C. nr rej. (...), przy dobowej stawce najmu wynoszącej 170 zł brutto w związku z niemożnością korzystania ze swojego pojazdu w życiu codziennym. Poszkodowany potrzebował pojazdu zastępczego, ponieważ miał być menagerem w Danii i potrzebował dostać się do miejsca nowej pracy w Danii. W dniu kolizji miał też jechać ze swoją żoną na urlop przed urodzeniem dziecka.

Dowód:

- druk zgłoszenia szkody k. 54-55;

- umowa najmu k. 13-14;

- akta szkody (...), płyta CD k. 73, 124;

- zeznania świadka B. R. k. 116;

- zeznania świadka P. R. k. 117;

- zeznania K. R. k. 117-119;

Poszkodowany od razu po kolizji udał się do (...) przy ul (...) gdzie nie było możliwości zgłoszenia szkody. Poszkodowany bardzo potrzebował pojazdu zastępczego. W (...) przez 4 godziny próbowano się połączyć z infolinią (...) aby zgłosić szkodę, co nie udało się. Następnie poszkodowany pojechałem do domu, gdzie też próbował telefonicznie zgłosić szkodę i ostatecznie zgłosiłem szkodę internetowo. Utrudnienie w zgłoszeniu szkody wynikały z tego, że w weekend przed poniedziałkiem, kiedy miała miejsce kolizja, w Polsce była wichura i (...) miało bardzo dużo zgłoszeń.

Dowód:

- zeznania K. R. k. 118

Dnia 9 czerwca 2016 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody sporządził kalkulację naprawy, w której ustalił jej koszt na kwotę 1888,95 zł brutto.

Dowód:

- kalkulacja (...) z dnia 9 czerwca 2016 r. k. 24-25;

Dnia 27 czerwca 2016 r. powód zawarł z wynajmującymi B. R. oraz P. R. aneks do umowy najmu z dnia 1 czerwca 2016 r. w którym potwierdzono zwrot pojazdu wynajętego z dniem 30 czerwca 2016 r. z pełnym zbiornikiem paliwa, wobec czego koszt najmu wyniósł 5100 zł za cały okres najmu.

Dowód:

- aneks z dnia 27 czerwca 2016 r. k. 15;

- zeznania świadka B. R. k. 116;

- zeznania świadka P. R. k. 117;

- zeznania K. R. k. 117-119;

Pismem z dnia 30 czerwca 2016 r. powód zwrócił się do ubezpieczyciela sprawcy szkody o wypłatę odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego w kwocie 5100 zł.

Dowód:

- pismo z dnia 30 czerwca 2016 r. k. 12;

Decyzją z dnia 19 lipca 2016 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody odmówił wypłaty odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego wskazując na brak zasadności najmu podnosząc, iż pojazd po zdarzeniu był jezdny oraz podnosząc przedłużenie okresu najmu który wynieść winien 3 dni, zaś stawka winna wynieść 123 zł.

Dowód:

- decyzja (...) z dnia 19 lipca 2016 r. k. 16;

Powód zwrócił się do F. S. o pomoc w dochodzeniu należnego odszkodowania udzielając stosownego pełnomocnictwa.

Pismem z dnia 19 października 2016 r. pełnomocnik powoda wezwał pozwany zakład ubezpieczeń do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 5100 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Dowód:

- pismo z dnia 19 października 2016 r. k. 18-19;

- dowód nadania k. 17;

Pismem z dnia 9 grudnia 2016 r. pełnomocnik powoda ponownie wezwał ubezpieczyciela sprawcy szkody do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 5100 zł.

Dowód:

- pismo z dnia 9 grudnia 2016 r. k. 21;

- wydruk cenników najmu k. 26-37;

- dowód nadania k. 20;

Wiadomością e-mail z dnia 27 grudnia 2016 r. pełnomocnik powoda monitował ubezpieczyciela sprawcy o wydanie decyzji w sprawie.

Dowód:

- wiadomość e-mail z dnia 27 grudnia 2016 r. k. 22;

Decyzją z dnia 3 stycznia 2017 r. ubezpieczyciel sprawcy szkody odmówił wypłaty odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko.

Dowód:

- decyzja (...) z dnia 3 stycznia 2017 r. k. 23;

- oferty najmu podmiotów współpracujących z (...), płyta DVD k. 79;

Powód zbył pojazd uszkodzony po około tygodniu od zdarzenia bez przeprowadzenia naprawy. Najem pojazdu zastępczego trwał miesiąc, albowiem w okresie najmu powód musiał wyjechać do Danii w celach zarobkowych, gdzie kupił nowy pojazd, C. (...) za kredyt udzielony w mBanku, jednakże z uwagi na obowiązku służbowe nie mógł po nabyciu nowego pojazdu wrócić od razu do polski. Pojazd zastępczy został zwrócony przez znajomego powoda, który w tym czasie wracał z Danii do kraju.

Umowa najmu została sporządzona przez powoda na podstawie wzoru oraz stawek znalezionych w Internecie. Dostępne oferty najmu w sytuacji wyjazdu za granice na okres miesiąca przewidywały obowiązek uiszczenia kaucji. Z uwagi na relacje powoda z teściem- B. R., powód nie chciał pożyczać pojazdu za darmo. Z tytułu zawartej umowy najmu wynajmujący- B. R. uiścił należny podatek w kwocie 434 zł na rzecz właściwego Urzędu Skarbowego.

Dowód:

- zeznania K. R. k. 117-119;

- pismo Naczelnika III US w S. z dnia 26 września 2019 r. k. 150-152;

Powód nie zrealizował naprawy pojazdu uszkodzonego, sprzedając go w stanie uszkodzonym, zatem uzasadniony czas trwania najmu nie zależał od czasu naprawy. Jednakże w przypadku podjęcia naprawy ww. pojazdu, zasadny okres wynajmu przez powoda pojazdu zastępczego, trwał od jego początku tj. 1 czerwca 2016 r. do dnia 1 lipca 2016 r., kiedy to naprawa (gdyby była realizowana) powinna się zakończyć.

Łącznie uzasadniony okres naprawy a tym samym uzasadniony okres najmu pojazdu zastępczego wyniósł 31 dni kalendarzowych, zaś faktyczny okres najmu wyniósł 30 dni.

Stawki za wynajem pojazdu marki F. (...) lub jego odpowiednika w opcji bez limitu kilometrów dziennego przebiegu, z pełnym ubezpieczeniem OC/AC/NW i z wykupionym udziałem własnym w szkodach w połowie 2016 r. zawierały się w przedziale od 203 do 264 zł netto/doba, średnio 230 zł netto/doba.

Stawka użyta przez strony w umowie najmu wynosząca 170 zł brutto, czyli około 138 zł netto/doba była wyraźnie niższa od stawek stosowanych ówcześnie przy wynajmie pojazdów klasy (...) na (...) rynku lokalnym, zatem nie sposób uznać jej za zawyżoną.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego W. S. k. 130-139;

Sąd zważył, co następuje.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powoda podlegało uwzględnieniu w całości.

Stan faktyczny albo był bezsporny – w zakresie dat poszczególnych czynności przy likwidacji szkody, faktu najmu pojazdu zastępczego albo Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, zeznań K. R. oraz świadków B. R., P. R., nadto pisma z Urzędu Skarbowego z dnia 26 września 2019 r. oraz pisemnej opinii biegłego sądowego W. S.. Sąd w całości dał wiarę tym dowodom, w szczególności brak było jakichkolwiek podstaw do kwestionowania prawdziwości zeznań świadka.

Roszczenie przedstawione przez powoda ma charakter roszczenia odszkodowawczego, znajdującego oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Okoliczności kolizji z dnia nie były sporne pomiędzy stronami. Również legitymacja bierna pozwanej spółki do występowania w niniejszym procesie, mająca za podstawę art. 19 ust. 1 powołanej wyżej ustawy, nie pozostawała przedmiotem sporu. Było bowiem okolicznością niekwestionowaną, iż sprawca szkody posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanej spółce. Pozwana nie kwestionowała zasady swojej odpowiedzialności i wypłaciła w części odszkodowanie za wynajem samochodu zastępczego. Nie budziło wątpliwości, iż do przedmiotowego zdarzenia drogowego doszło na skutek zawinionego działania uczestnika ruchu drogowego posiadającego polisę O.C. w pozwanej spółce.

Spór będący przedmiotem niniejszego postępowania rozgrywał się na płaszczyźnie ustalenia rozmiaru i wysokości szkody poniesionej w związku z zaistniałą kolizją, a w konsekwencji, co do wysokości należnego odszkodowania związanego z kosztami wynajęcia pojazdu zastępczego.

W niniejszej sprawie spór dotyczył wysokości odszkodowania z tego tytułu, albowiem strona pozwana zakwestionowała zarówno konieczność najmu a tym samym okres ewentualnie uzasadnionego okresu najmu jak również dobowa stawkę najmu.

Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W zakresie okresu najmu, wobec zbycia przez powoda w stanie uszkodzonym, okres naprawy nie stanowił punktu odniesienia co do zasady, jednakże biegły wskazał, iż gdyby taką naprawę przeprowadzono, uzasadniony okres najmu wyniósłby łącznie 31 dni, zaś w rozpoznawanej sprawie okres faktycznego najmu wyniósł 30 dni. Nadto konieczność najmu pojazdu zastępczego wynikała z planowanego przez powoda wyjazdu do Danii w celach zarobkowych, gdzie nabył co prawda nowy pojazd jednakże z uwagi na obowiązki służbowe, nie był w stanie powrócić do kraju w celu zwrotu pojazdu wynajętego, czego dokonał jego znajomy. Mając powyższe na uwadze Sąd uznał cały okres najmu za uzasadniony tj. 30 dni, zwłaszcza że gdyby podjąć naprawy uszkodzonego pojazdu, ta trwałaby właśnie przez taki okres. Na marginesie wskazać należy, iż w decyzji pozwanego z dnia 19 lipca 2016 r. pozwany uznał, iż najem pojazdu zastępczego winien wynieść 3 dni, albowiem pojazd poszkodowanego po zdarzeniu był jezdny. Sąd nie podziela stanowiska pozwanej uszkodzenie lampy pojazdu, dyskwalifikuje taki pojazd z ruchu po drogach publicznych.

Pozwany nie akceptuje okoliczności najmu od członków rodziny, ale nie ma podstaw do wyłączenia możliwości najmu od takich osób. Z okoliczności wynika, że potrzeba najmu była nagła, a w związku z wichurą (...) miało wówczas dużo zgłoszeń, co uniemożliwiło poszkodowanemu bezproblemowe zgłoszenie szkody. Potrzebował on pojazdu zastępczego w związku z wyjazdem do pracy do Daniu i w tych okolicznościach należy uznać okres nieobecności w kraju, za uzasadniający długość najmu. Słusznie poszkodowany nie wynajął pojazdu w Danii, albowiem realizował obowiązek minimalizacji szkody.

W przedmiocie uzasadnionej stawki najmu, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego na okoliczność przeciętnych stawek najmu. Opina była przekonywująca, biegły ją uzasadnił. Biegły przedstawił przeciętne stawki rynkowe najmu. Biegły wskazał, iż zastosowana przez powodów stawka dobowa najmu w wysokości 170 zł była wyraźnie niższa, niż stosowana ówcześnie na rynku lokalnym i nie sposób uznać stawki w tej wysokości jako zawyżoną. Pozwany podnosił, ze zaoferował poszkodowanemu pomoc w organizacji najmu, ale tej okoliczności nie wykazał. Sam poszkodowany nie potwierdził tej okoliczności, brak też dokumentowego wykazania aby oferta trafiła do poszkodowanego.

Jednakowoż istnieje też obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c.), co określa się ogólnie obowiązkiem minimalizacji szkody. Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17 - wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowanego przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione.

Poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania oferty najtańszej i najkorzystniejszej. Zauważalna stała się tendencja organizowania przez ubezpieczycieli sprawców szkody najmu pojazdu zastępczego. Zauważyć też należy fakt, że to ubezpieczyciel sprawcy finansuje najem pojazdu zastępczego i musi mieć on zagwarantowany wpływ na ten najem.

W tej sprawie pozwany powoływał się na okoliczność przekazania poszkodowanemu informacji o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela, jednakże okoliczność ta nie została przez pozwanego wykazana. Wskazane pismo z dnia 8 czerwca 2016 r. zawiera jedynie informacje o warunkach refundacji kosztów najmu pojazdu zastępczego, natomiast nie zawiera postanowień dotyczących ceny, okresu oraz podmiotu który mógłby w imieniu ubezpieczyciela taki najem zapewnić, wobec czego nie sposób uznać tego za ofertę. Dodatkowo nie jest wykazane że poszkodowany pismo to dostał. Co natomiast istotne, poszkodowany wynajął pojazd zastępczy klasie odpowiadającej pojazdowi uszkodzonemu przy dobowej stawce najmu niższej a niżeli rynkowe stawki najmu na poziomie 138 zł netto/doba. Nadto pozwany wykazał konieczność najmu, a co w ocenie Sadu istotne, wynajmujący- B. R. uiścił na rzecz właściwego Urzędu Skarbowego należy podatek z tytułu otrzymanego od powoda wynagrodzenia tytułem najmu pojazdu zastępczego.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał za uzasadnioną stawkę najmu, przyjęta przez powoda tj. 170 zł brutto. Koszt najmu według ww. stawki za 30 dni najmu wynosił 5100 zł brutto. Pozwany nie wypłacił dotychczas odszkodowania tytułem najmu pojazdu zastępczego, wobec czego zasądzeniu podlegała cała dochodzona pozwem kwota.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.p.c. od dnia 31 lipca 2016 r., albowiem dnia 30 czerwca 2016 r. powód dokonał zgłoszenia szkody z tytułu najmu pojazdu zastępczego zaś pozwany miał wówczas cały materiał niezbędny do wydania prawidłowej decyzji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powoda koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika 1800 – zł, zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł, opłata od pozwu w kwocie 255 zł, oraz koszt sporządzenia opinii w kwocie 944,64 zł.

O zwrocie nadpłaconej przez powoda zaliczki orzeczono na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 623). Koszt pisemnej opinii biegłego wyniósł 944,64 złotych, powód uiścili zaliczkę w wysokości 1500 złotych. Z zaliczki strony powodowej pobrano całą kwotę 944,64 zł, wobec czego należało zwrócić powodowi pozostała kwotę zaliczki kwocie 555,36 zł o czym orzeczono w pkt III wyroku.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)