Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

częściowy

Dnia 25 stycznia 2017 r..

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie Wydział X Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Kornelia Żminkowska
Protokolant:	Agata Kicińska

po rozpoznaniu w dniu 17 stycznia 2017 r. w Szczecinie

na rozprawie

w sprawie z powództwa (...) -Finanse spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S.

przeciwko W. K. oraz M. R.

o zapłatę

I.  oddala powództwo wobec W. K.,

II.  zasądza od powoda (...) -Finanse spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. na rzecz pozwanego W. K. kwotę 377 zł (trzysta siedemdziesiąt siedem złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt X GC 1720/16

UZASADNIENIE

Dnia 24 marca 2016 roku powódka (...) -Finanse sp. z o.o. z siedzibą w S. złożyła pozew przeciwko W. K. i M. R. o zapłatę kwoty 927 zł wraz z odsetkami ustawowymi w transakcjach handlowych od kwoty 684,30 zł od dnia 10 marca 2016 r. i od kwoty 31,52 zł od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 24 marca 2016 r., i kosztami postępowania. W uzasadnieniu pozwu wskazała, iż łączyło ją z Zakładem (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. zobowiązanie, na podstawie którego Zakład ten miał obowiązek zapłaty na rzecz powódki określonej kwoty. Sąd powszechny uwzględnił powództwo (...) -Finanse sp. z o.o. z siedzibą w S. przeciwko Zakładowi (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. o zapłatę kwoty 684,30 zł. W momencie powstania powyższego zobowiązania pozwani byli członkami zarządu Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.. Powódka wyjaśniła, że żąda zapłaty dochodzonej kwoty od pozwanych na podstawie art. 299 k.s.h.

Dnia 26 lipca 2016 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt X GNc 618/16).

Pozwany W. K. złożył sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania. W uzasadnieniu podniósł, że brak jest podstaw do obciążenia go odpowiedzialnością za zobowiązania spółki Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S..

Powódka w dalszym piśmie procesowym podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Postanowieniem z dnia 17 stycznia 2017 r. Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie, Wydział X Gospodarczy, działając na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. zawiesił postępowanie w sprawie wobec pozwanego M. R. (sygn. akt X GC 1720/16).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 24 kwietnia 2002 r. spółka Zakład (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców KRS. Tego samego dnia zostali wpisani dwaj członkowie zarządu – M. R. i W. W.. Dnia 27 stycznia 2006 r. W. W. został wykreślony spośród osób wchodzących w skład zarządu spółki. Dnia 27 stycznia 2006 r. wpisany jako członek zarządu został W. K.. W. K. został wykreślony spośród osób wchodzących w skład zarządu spółki z rejestru dnia 14 lipca 2014 r.

Dowód:

- odpis pełny KRS k. 19-26.

Dnia 29 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie, VI Wydział Cywilny, wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt VI Nc-e 1427648/15), w którym nakazał pozwanej Zakładowi (...) sp. z o.o. z siedzibą w S., aby zapłaciła powódce (...) -Finanse sp. z o.o. z siedzibą w S. kwotę 684,30 zł w odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 23 lipca 2015 r. i kwotą 210,30 zł tytułem kosztów procesu. Postanowieniem z dnia 16 września 2015 r. Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie nadał klauzulę wykonalności powyższemu nakazowi zapłaty na rzecz (...) -Finanse sp. z o.o. z siedzibą w S. przeciwko Zakładowi (...) sp. z o.o. z siedzibą w S..

Dowód:

- odpis KRS powódki k. 8-14,

- nakaz zapłaty k. 15,

- postanowienie k. 16.

(...) sp. z o.o. z siedzibą w S. toczyło się postępowanie egzekucyjne przed Komornikiem Sądowym przy Sądzie Rejonowym Szczecin - Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie R. W. z wniosku wierzyciela zakładu Produkcyjno-Usługowego (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. (sygn. akt Km 1218/15). Egzekucja przeciwko dłużnikowi okazała się bezskuteczna. Z tego powodu postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2015 r. komornik sądowy umorzył postępowanie w sprawie.

Dowód:

- postanowienie k. 17-18.

Pismami z dnia 24 lutego 2016 r. (...) -Finanse sp. z o.o. z siedzibą w S. wezwała W. K. i M. R., każdego oddzielnie, do zapłaty kwoty 926,12 zł, na którą składały się kwoty: 684,30 zł tytułem należności głównej, kwota 210,30 zł tytułem kosztów procesu i kwota 31,52 zł tytułem odsetek ustawowych naliczonych na dzień 24 lutego 2016 r.

Dowód:

- wezwania do zapłaty k. 27-28.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się nieuzasadnione.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie dotyczy pozwanego W. K.. Postępowanie toczące się przeciwko pozwanemu M. R. zostało zawieszone postanowieniem z dnia 17 stycznia 2017 r., z powodu braku aktualnego adresu zamieszkania tego pozwanego.

Niniejszym pozwem powódka dochodziła zapłaty od pozwanych jako od członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 k.s.h.

Podstawa prawna roszczenia strony powodowej wynika z art. 299 § 1 k.s.h. zgodnie z którym, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Z kolei po myśli § 2 powyższego przepisu, członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody. Przepis normy art. 299 k.s.h. nie różnicując zobowiązań spółki według ich charakteru, stwarza więc samoistną, odrębną podstawę odpowiedzialności prywatnoprawnej członków zarządu zarówno za zobowiązania publiczne jak i prywatne spółki (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 września 1993 roku II UZP 15/93, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia1993 roku III CZP 162/92).

Jeżeli chodzi o sam charakter prawny odpowiedzialności członków zarządu na podstawie art. 299 k.s.h. podkreślić należy, że w orzecznictwie jak i doktrynie wyrażano różne poglądy na temat charakteru odpowiedzialności członków zarządu ponoszonej na podstawie art. 299 k.s.h. Sąd Najwyższy w wielu orzeczeniach, w tym również w wyroku z dnia 18 kwietnia 2007 roku (V CSK 55/07 Lex nr 251525) przyjmował, iż odpowiedzialność ta ma charakter gwarancyjny, stanowiący niejako gwarancję za cudzy dług (vide wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 1997 roku III CKN 126/97, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 1997 roku III CKN 135/97). Jakkolwiek według drugiego stanowiska, za którym opowiada się znaczna część przedstawicieli doktryny i którą to podziela również na gruncie niniejszej sprawy tutejszy Sąd, odpowiedzialność członków zarządu ma charakter odpowiedzialności odszkodowawczej. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż ukształtowanie odpowiedzialności członków zarządu w tej formie, ma na celu zagwarantowanie wierzycielom spółki dodatkowej ochrony w wypadku, gdy egzekucja wszczęta przeciwko spółce nie doprowadziła do zaspokojenia ich wierzytelności z powodów zawinionych przez członków zarządu spółki. Takie stanowisko Sąd Najwyższy wyraził w między innymi w uchwałach z dnia 19 stycznia 1993 r., III CZP 162/92 (OSNC 1993, nr 6, poz. 103) i z dnia 9 marca 1993 r., III CZP 116/93 (OSNC 1994, nr 2, poz. 103). Znalazło ono również potwierdzenie w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 1993 r., II UZP 114/96 (OSNC 1994, nr 3, poz. 48) oraz w uchwałach z dnia 19 listopada 1996 r., III CZP 114/96 (OSNC 1997, nr 3, poz. 25), z dnia 4 lipca 1997 r. III CZP 24/97, (OSNC 1997, nr 11, poz. 165) i z dnia 15 czerwca 1999 r. III CZP 10/99, (OSNC 1999, nr 12, poz. 203). Zaznaczyć także wypada, że szkoda w rozumieniu art. 299 § 2 ksh polega na obniżeniu - wskutek tego, że z winy członków zarządu nie doszło we właściwym czasie do zgłoszenia upadłości lub wszczęcia postępowania układowego - potencjału majątkowego spółki powodującego niemożność wyegzekwowania od spółki jej zobowiązań. Członkowie zarządu odpowiadają wobec wierzyciela za tak pojmowaną szkodę, a nie za niezaspokojone zobowiązania spółki. Dla tak rozumianej odpowiedzialności odszkodowawczej zarządu ustawa wprowadziła domniemanie owej szkody, domniemanie winy oraz swoisty związek przyczynowy między zachowaniem zarządu a ową szkodą, inny niż dla nienależytego wykonania zobowiązania głównego. Z tych powodów omawiana odpowiedzialność członków zarządu jest zawsze odpowiedzialnością prywatnoprawną (odszkodowawczą), niezależną od charakteru niezaspokojonego zobowiązania spółki.

Bezsprzecznie stwierdzić należy, iż powódce przysługiwała wierzytelność względem Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.. Pozwany W. K. temu nie zaprzeczył. Istnienie wierzytelności wynikało również z przedłożonych przez powódkę dokumentów w postaci nakazu zapłaty i postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności.

Tak rozumując stwierdzić należało, że pierwsza z przesłanek odpowiedzialności członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki w postaci istnienia zobowiązania została spełniona.

Kluczowe dla rozstrzygnięcia sprawy pozostało jednak ustalenie, czy pozwany W. K. pełnił funkcję członka zarządu Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. w czasie powstania tego zobowiązania.

Jak wynika z treści odpisu pełnego Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. pozwany W. K. pełnił funkcję członka zarządu tej spółki, ale tylko w określonym okresie. Dnia 27 stycznia 2016 r. dokonano wpisu W. K. jako zastępcy prezesa zarządu spółki, a dnia 14 lipca 2014 r. został on wykreślony.

Zwrócić należy uwagę na regułę, zgodnie z którą odpowiedzialność z art. 299 § 1 k.s.h. ponoszą tylko osoby, które pełniły funkcję członka zarządu w dacie powstania zobowiązania. W tym miejscu wrócić należy do samej wierzytelności jaka przysługiwała powódce wobec Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.. Powódka nie przedłożyła żadnych dowodów na wykazanie, w jakim terminie powstało zobowiązanie przysługujące jej wobec Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S.. Brak jest nawet twierdzeń powódki na ten temat. Biorąc pod uwagę treść nakazu zapłaty można jedynie zakładać, iż nastąpiło to 23 lipca 2015 r., bowiem od dnia 23 lipca 2015 r. liczone są odsetki od kwoty 684,30 zł należności głównej, a więc od tej daty Zakład (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. pozostawała w opóźnieniu. Tymczasem rok wcześniej, tj. dnia 14 lipca 2014 r. pozwany W. K. został wykreślony z rejestru przedsiębiorców jako osoba pełniąca funkcję członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Skoro więc, dniem powstania zobowiązania był dzień 23 lipca 2015 r. (powódka nie wykazała wcześniejszej daty), a W. K. nie pełnił funkcji członka zarządu od 14 lipca 2014 r., to niewątpliwym jest, iż pozwany W. K. nie pełnił funkcji członka zarządu Zakładu (...) sp. z o.o. z siedzibą w S. w dniu powstania zobowiązania stwierdzonego w nakazie zapłaty z dnia 29 lipca 2015 r.

W rozpoznawanej sprawie powódka wykazała zaistnienie przesłanki bezskuteczności egzekucji wobec spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Przy czym zaznaczyć należy, że okoliczność ta nie miała wspływu na rozstrzygnięcie Sądu z uwagi na brak podstawy do obciążenia odpowiedzialnością za zobowiązania spółki (...). W praktyce najczęstszym dowodem bezskuteczności egzekucji jest postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko spółce z o.o. (...) ten nie ma jednak charakteru wyłącznego. Okoliczność bezskuteczności egzekucji może być bowiem wykazana także w każdy inny dopuszczalny według KPC sposób (tak L.R. Kwaśnicki (red.), K. Falkiewicz, I.B. Mika, M. Przygodzka, A. Rataj, P. Wierzbicki, A. Woźniak, Spółka…, s. 291; wyr. SN z 9.4.2008 r., V CSK 527/08, niepubl.; wyr. SN z 7.7.2005 r., V CK 19/05, OwSG 2008, Nr 5, poz. 39). Dowodem bezskuteczności egzekucji może być każde postanowienie komornika umarzające z tego względu postępowanie egzekucyjne przeciwko spółce z o.o., przy czym nie ma znaczenia, czy postanowienie to zapadło w postępowaniu egzekucyjnym opartym na tytule wykonawczym będącym podstawą roszczenia wobec członka zarządu, czy też w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym na podstawie wniosku innego wierzyciela. Nie ma również znaczenia, czy postanowienie to zostało wydane w toku egzekucji komorniczej, czy prowadzonej przez organy administracji (tak: A. Szajkowski, M. Tarska, [w:] Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. II, 2005, s. 966; K. Strzelczyk, [w:] Potrzeszcz, Siemiątkowski, Komentarz KSH. Sp. z o.o., 2001, s. 645; A. Rachwał, [w:] Włodyka, System pr. handl., t. 2A, 2007, s. 1035; Pabis, Spółka z o.o., 2004, s. 528; K. Kopaczyńska-Pieczniak, [w:] Kidyba, Sp. z o.o., 2007, s. 580; A. Karolak, [w:] A. Mariański, A. Karolak, Odpowiedzialność członków zarządu…, s. 28). Powódka przedłożyła odpis postanowienia komornika sądowego o umorzenie postępowania egzekucyjnego toczącego się na wniosek innego wierzyciela niż powódka, które zostało umorzone wobec bezskuteczności egzekucji.

Tak rozumując, wobec braku przesłanek, o których mowa w art. 299 k.s.h. do do przyjęcia odpowiedzialności za zobowiązania spółki (...), Sąd oddalił powództwo wobec pozwanego W. K..

Sąd ustalił stan faktyczny w oparciu o treści przedłożonych do akt dowodów z dokumentów oraz odpisu pełnego z rejestru przedsiębiorców. Strony nie kwestionowały ich prawdziwości, a i w ocenie Sądu nie budziły one żadnych wątpliwości.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu (pkt II sentencji wyroku) znajduje postawę prawną w art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę zobowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. W niniejszym postępowaniu stroną przegrywającą jest powódka i jako taka zobowiązana jest do zwrócenia pozwanemu W. K. poniesionych przez niego kosztów procesu. Na koszty poniesione przez pozwanego W. K. złożyły się opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 360 zł, ustalone zgodnie z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie.