Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 21-05-2013r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Marzena Sznajderska

Protokolant:Maja Ruda

po rozpoznaniu w dniu 21-05-2013r. we W.

sprawy z powództwa (...) Sp. z o.o.

przeciwko B. B.

- o zapłatę

oddala powództwo

Sygnatura akt I Cupr 244/13

UZASADNIENIE

Strona powodowa (...) sp. z o.o. we W. wniosła o zasądzenie od pozwanego B. B. kwoty 290 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 27 grudnia 2012 roku do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Strona powodowa wskazała, iż pozwany zawarł z (...) S.A. we W. działającej wcześniej pod firmą (...) S.A. umowę o świadczenie usługi (...). W ramach powyższej umowy (...) S.A. zobowiązała się do świadczenia usługi abonamentu telefonicznego, a pozwany zobowiązany był za usługę zapłacić zgodnie z zawartą umową, regulaminem i cennikiem stanowiącymi załącznik do umowy. Strona powodowa wskazała, że pozwany oświadczył, iż otrzymał łącznie z egzemplarzem umowy stanowiące integralną jej część: Regulamin wykonywania usługi (...), cennik, regulamin promocji oraz wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Pozwany złożył oświadczenie o rezygnacji z umowy po upływie ustawowego terminu 10 dni, które potraktowane zostało jako rozwiązanie umowy. Pozwanemu została naliczona jednorazowa opłata wyrównawcza w kwocie 290 zł obliczona zgodnie z § 8 ust. 2 regulaminu wykonywania usługi (...) jako różnica pomiędzy opłatą aktywacyjną przewidzianą w cenniku dla umowy zawartej na czas nieoznaczony, a opłatą aktywacyjną przewidzianą w cenniku dla umowy zawartej na czas określony dla wybranej taryfy i rodzaju dostępu. Termin płatności oznaczono na dzień 1 marca 2012 roku. W dniu 1 sierpnia 2012 roku (...) S.A. dokonała przelewu wierzytelności przysługującej jej od pozwanego na rzecz strony powodowej. Strona powodowa podjęła próby polubownego odzyskania należności, które pozostały bezskuteczne.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, iż został wprowadzony w błąd przez operatora (...) S.A.Podczas rozmowy telefonicznej przedstawiciel operatora podał się za pracownika (...) S.A.i zaproponował przedłużenie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Osoba ta tego samego dnia pojawiła się w domu pozwanego, gdzie została podpisana umowa. Pozwany nie otrzymał egzemplarza umowy, załączników do umowy oraz wzoru odstąpienia od umowy, które miały zostać doręczone przez kuriera. Pozwanemu nie zostały doręczone wzorce umowy, więc go nie wiążą. W przedłożonych przez stronę powodową Regulaminie wykonywania usługi (...)oraz cenniku (...)w rubrykach przeznaczonych na podpis abonenta brak jest podpisu pozwanego. Strona powodowa nie udowodniła, że operator wywiązał się z obowiązku poinformowania o prawie odstąpienia od umowy. Naruszenie obowiązku poinformowania o prawie odstąpienia od umowy skutkuje przedłużeniem terminu odstąpienia od umowy do trzech miesięcy od jej zawarcia. Pozwany podniósł, że umowa oraz załączniki sporządzone zostały małą czcionką w nieprzystępnej formie, a dane operatora są nieczytelne, wpisane małą czcionką, natomiast dane dotychczasowego operatora – (...) S.A.zostały wpisane przy użyciu większej czcionki, co było działaniem wprowadzającym w błąd. Pozwany był przekonany, iż zawiera umowę z (...) S.A.w wyniku czego podjął decyzję dotyczącą umowy, której inaczej by nie podjął. Fragment umowy dotyczący oświadczeń abonenta jest sporządzony bardzo małą czcionką i nieczytelny. W cenniku opłata aktywacyjna za numer określona została w kwocie 12,30 zł przy czym za pomocą gwiazdki został umieszczony odnośnik do informacji podanej bardzo małą czcionką, iż niepromocyjna opłata za usługę wynosi 290 zł brutto. Zapisy regulaminu oraz cennika skutkujące naliczenie opłaty wyrównawczej należy uznać za niedozwolone i nieważne. Nie doszło do aktywacji usługi, a w związku z tym nie doszło do przyznania pozwanemu żadnej ulgi, brak zatem podstaw do naliczenia opłaty wyrównawczej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 listopada 2011 roku pozwany B. B.został telefonicznie poinformowany przez pracownicę (...) S.A.we W.podającą się za pracownika (...) S.A.w W.o zbliżającym się terminie wygaśnięcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Pozwanemu zaproponowano przedłużenie umowy. Pozwany wyraził zgodę na przedłużenie umowy. Tego samego dnia, do domu pozwanego przyszła przedstawicielka (...) S.A.Pozwany podpisał sporządzoną na formularzu umowę o świadczenie usługi (...)((...)). Zgodnie z treścią umowy integralną część umowy stanowił Regulamin wykonywania usługi (...)przez (...) S.A.dla Abonentów załączony do Umowy, Cennik oraz Regulamin promocji. Pozwanemu okazano jedynie do podpisu umowę o świadczenie usługi (...)((...)). Pozwanemu nie doręczono ani nie okazano regulaminów, cennika oraz wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Pozwany nie otrzymał przeznaczonego dla niego egzemplarza umowy. Dokumenty te miały zostać pozwanemu doręczone za pośrednictwem kuriera. Pozwany nie został poinformowany o możliwości i sposobie odstąpienia od umowy. Umowa nie zawierała w swojej treści pouczenia o odstąpieniu od umowy. Pod cennikiem taryfy (...) oraz Regulaminem wykonywania usług (...)przez (...) S.A.pozwany nie złożył podpisu. Za operatora na umowie podpis złożył prezes zarządu.

dowód: umowa z 22.11.2011 r., 16,

cennik, k. 17, 18,

regulamin wykonywania usługi abonent telefoniczny przez (...) S.A., k. 19,

przesłuchanie pozwanego, k. 64, 65

Po zawarciu umowy z (...) S.A. pozwany został poinformowany telefonicznie przez pracownika (...) S.A. o zawarciu umowy z innym operatorem. Pozwany udał się dnia 24 stycznia 2012 roku do placówki (...) S.A., gdzie wypełnił druk odstąpienia od umowy zawartej w dniu 22 listopada 2011 roku i wysłał go do siedziby (...) S.A.

dowód: oświadczenie o rezygnacji, k. 57,

przesłuchanie pozwanego, k. 64, 65

Pozwany zwrócił się z prośbą o interwencję w sprawie do Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Z.. (...) S.A. poinformowała Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Z., iż konsultant (...) S.A. podczas całej rozmowy z pozwanym posługiwał się firmą przedsiębiorstwa, które reprezentował, a nie (...) S.A., że pozwany został poinformowany o prawie do odstąpienia od umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych poprzez otrzymanie Regulaminu Świadczenia Usług. (...) SA podniosła, że oświadczenie pozwanego o odstąpieniu od umowy złożone zostało po upływie 10-cio dniowego terminu i potraktowane jako wypowiedzenie umowy, co skutkowało naliczeniem opłaty wyrównawczej. Zostało wszczęte wewnętrzne dochodzenie w celu wyjaśnienia nieprawidłowości w doręczeniu pozwanemu dokumentów przez kuriera.

dowód: pismo z 3.04.2012 r., k. 54,

pismo z 30.05.2012 r., k. 55,

pismo z 21.06.2012 r., k. 56,

pismo z 16.06.2012 r., k. 61, 62,

przesłuchanie pozwanego, k. 64, 65

W dniu 1 sierpnia 2012 r. (...) SA sporządził tekst umowy przelewu przysługujących mu wierzytelności wobec dłużników wymienionych w załączniku do umowy. Jako cesjonariusz została wskazana strona powodowa (...) sp. z o.o.. Na umowie brak było jednak podpisu cesjonariusza.

dowód: tekst umowy z 1.08.2012 r., k.13-15

Pozwany po otrzymaniu wezwania do zapłaty ponownie zwrócił się do Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Z. z prośbą o interwencję. W piśmie z dnia 19 listopada 2012 roku skierowanym do strony powodowej Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Z. wskazał, iż opłata wyrównawcza naliczona została bez podstawy prawnej, a żądanie jej zapłaty jest niedopuszczalne i wezwał do odstąpienia od działań windykacyjnych w stosunku do pozwanego.

dowód: pismo z 19.11.2012 r., k. 59, 60,

przesłuchanie pozwanego, k. 64, 65

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako bezpodstawne nie zasługiwało na uwzględnienie.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa nie wykazała, że nabyła od (...) SA wierzytelność wobec pozwanej. Do pozwu dołączono bowiem jedynie tekst umowy przelewu nie podpisany przez cesjonariusza, a więc powoda, dodatkowo bez załącznika, z którego wynikałoby, że umowa ta dotyczyć miała także wierzytelności wobec pozwanego. Już z tej przyczyny powództwo winno być oddalone, gdyż strona pozwana nie jest cesjonariuszem, nie został dokonany przelew wierzytelności, a zatem strona pozwana nie ma legitymacji czynnej w niniejszym procesie.

Strona powodowa żądanie pozwu oparła na fakcie rozwiązania przez pozwanego zawartej z (...) S.A. w dniu 22 listopada 2011 roku umowy o świadczenie usługi (...) ( (...)) oraz obciążenia z tego tytułu pozwanego opłatą wyrównawczą w kwocie 290 zł, która to wierzytelność został przez stronę powodową nabyta na mocy umowy przelewu wierzytelności nr (...) z dnia 1 sierpnia 2012 roku.

Ponadto, w treści pozwu strona powodowa wskazała, iż opłata wyrównawcza w kwocie 290 zł obliczona została zgodnie z § 8 ust. 2 Regulaminu wykonywania usługi (...) jako różnica pomiędzy opłatą aktywacyjną przewidzianą w cenniku dla umowy zawartej na czas nieoznaczony, a opłatą aktywacyjną przewidzianą w cenniku dla umowy zawartej na czas określony dla wybranej taryfy i rodzaju dostępu. Ciężar udowodnienia wysokości oraz sposobu wyliczenia żądanej kwoty spoczywał w myśl art. 6 k.c. na stronie powodowej.

Zgodnie z treścią umowy z dnia 22 listopada 2011 roku integralną jej część stanowił Regulamin wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. dla Abonentów załączony do Umowy, Cennik oraz Regulamin promocji. Tymczasem strona powodowa do pozwu załączyła Regulamin wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. Nie przedłożono natomiast Regulaminu wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. dla Abonentów. Wprawdzie strona powodowa wskazała, iż (...) S.A. zmieniła nazwę na (...) S.A., jednakże pozwany zawierał umowę z (...) S.A. i zgodnie z treścią umowy obowiązywały go postanowienia Regulaminu wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. dla Abonentów. Tym samym strona powodowa nie przedkładając właściwego regulaminu nie wskazała sposobu wyliczenia ani też nie potwierdziła zasadności żądania zapłaty opłaty wyrównawczej dochodzonej w niniejszej sprawie.

Tym niemniej wskazać należy, iż w analogicznej sprawie toczącej się pod sygnaturą akt (...)orzekał (...)w Warszawie – Sąd (...). Sąd ten w wyroku z dnia 19 kwietnia 2012 roku uznał za niedozwolony i zakazał wykorzystywania w obrocie konsumentami wzorca umownego o treści: „Jeżeli umowa została zawarta na czas określony w razie rozwiązania umowy z winy Abonenta określonej w Ustępie 5 poniżej lub rezygnacji przez Abonenta z Usługi (...)przed wygaśnięciem Umowy, (...) Sp. z o. o.uprawniona będzie do rozwiązania Umowy i obciążenia Abonenta jednorazową (...). (...)jest wyliczana, jako różnica między opłatą aktywacyjną przewidzianą w Cenniku dla umowy zawartej na czas nieoznaczony a opłatą aktywacyjną przewidzianą w Cenniku dla umowy zawartej na czas określony dla wybranej taryfy i rodzaju dostępu”.

Zgodnie z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Postanowienie umowy może zatem zostać uznane za niedozwolone po łącznym spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek.

Kodeks cywilny w art. 22 ¹ pod pojęciem konsumenta wskazuje osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, które to znamiona zostały przez pozwanego spełnione.

A.postanowienie umowne kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, która to sprzeczność rażąco narusza jego interesy. Zgodnie z wyrokiem S. A.w Warszawie z dnia 23 sierpnia 2011 roku wydanego w sprawie o sygnaturze akt (...) istotą dobrych obyczajów jest szeroko rozumiany szacunek dla drugiego człowieka. W stosunkach z konsumentami powinien wyrażać się on informowaniem o wynikających z umowy uprawnieniach, niewykorzystywaniem uprzywilejowanej pozycji profesjonalisty przy zawieraniu umowy i jej realizacji, rzetelnym traktowaniu konsumenta jako równorzędnego partnera umowy. Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można więc uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Działania te potocznie określa się jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania. Sprzeczność z dobrymi obyczajami działań strony powodowej przejawiała się w podstępnym wprowadzeniu pozwanego w błąd, co do podmiotu, z którym zawierał umowę, nie poinformowaniu pozwanego o prawie odstąpienia od umowy i postanowieniach umownych, sporządzenia umowy w sposób nieczytelny w szczególności w zakresie oznaczenia operatora usług telekomunikacyjnych będącego stroną umowy, a także niedoręczeniu pozwanemu egzemplarza umowy oraz załączników do umowy.

Zgodnie z treścią art. 384 § 1 k.c. ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej doręczony przed zawarciem umowy. Natomiast na mocy art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2000 roku o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. z 2000 roku, nr 22, poz. 271 z późn. zm.) kto zawiera z konsumentem umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, powinien przed jej zawarciem poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od zawarcia umowy i wręczyć wzór oświadczenia o odstąpieniu, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresem zamieszkania (siedziby); obowiązany jest także wręczyć konsumentowi pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę. W myśl art. 4 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów jeżeli konsument nie został poinformowany na piśmie o prawie odstąpienia od umowy, bieg terminu odstąpienia od umowy nie rozpoczyna się. W takim wypadku konsument może odstąpić od umowy w terminie dziesięciu dni od uzyskania informacji o prawie odstąpienia.

W ocenie Sądu zasadnym okazał się podnoszony przez pozwanego zarzut niedoręczenia mu egzemplarza umowy oraz jej załączników. Dokumenty te miały zostać doręczone pozwanemu przez kuriera. Z treści pisma (...) S.A.z dnia 16 czerwca 2012 roku skierowanego do Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Z.wynika, iż wszczęte zostało wewnętrzne dochodzenie w celu wyjaśnienia nieprawidłowości w zakresie doręczenia pozwanemu przez kuriera dokumentów. Gdyby zgodnie z twierdzeniami strony powodowej pozwanemu doręczono egzemplarz umowy wraz z załącznikami, (...) S.A.w treści wskazanego wyżej pisma, poinformowałaby Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Z.o tym fakcie. Przedłożony przez stronę powodową cennik taryfy (...)wymagał jego akceptacji poprzez złożenie przez abonenta podpisu. Złożenie do pozwu niepodpisanego cennika świadczy zaś o jego nieprzedłożeniu pozwanemu przed zawarciem umowy.

Sad dał wiarę zeznaniom pozwanego w pełnym zakresie. Są one logiczne i znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów.

Strona pozwana w żaden sposób nie udowodniła, iż załączniki do umowy z dnia 22 listopada 2011 roku zostały pozwanemu udostępnione przed jej zawarciem. Gdyby nawet uznać, iż treść Regulaminu wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. jest tożsamy pod względem treści z Regulaminem wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. dla Abonentów, jego postanowienia nie wiązałyby pozwanego.

(...) S.A. wskazała piśmie z dnia 16 czerwca 2012 roku skierowanym do Powiatowego Rzecznika Konsumentów w Z., iż pouczenie o możliwości odstąpienia przez pozwanego od umowy z dnia 22 listopada 2011 roku zawarte zostało w treści Regulaminu wykonywania usługi (...) przez (...) S.A. dla Abonentów. Jak ustalono wyżej regulamin ten nie został pozwanemu okazany przed zawarciem umowy ani też doręczony w późniejszym terminie. Wskazać należy, iż pozwany nie otrzymał również wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Dokument ten nie został bowiem wyszczególniony w treści umowy z dnia 22 listopada 2011 roku. Nie został także przedłożony wraz z załącznikami do pozwu przez stronę powodową. Strona powodowa nie przedłożyła także pisemnego poświadczenia przez pozwanego otrzymania wzoru oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Dlatego też w ocenie Sądu oświadczenie pozwanego z dnia 24 stycznia 2012 roku zostało w myśl art. 4 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów skutecznie złożone. Na mocy art. 2 ust. 3 ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów w razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań.

Ponadto art. 86 § 1 k.c. przewiduje możliwość uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli pod wpływem podstępu drugiej strony. Już sama firma pod jaką działał operator usług telekomunikacyjnych, z którym pozwany zawarł w dniu 22 listopada 2011 roku umowę wprowadzała w błąd potencjalnych abonentów. Nazwa (...) jest bowiem jednym z potocznych określeń używanych w stosunku do przedsiębiorcy jakim jest (...) S.A. Umieszczenie zaś w nazwie po słowie (...) tekstu (...) mogłoby sugerować, iż osoba kontaktująca się z przyszłym klientem jest pracownikiem (...) S.A., zwłaszcza że kontaktowano się telefonicznie z abonentami (...) S.A. Sama forma kontaktu oraz adresaci oferty w połączeniu z podaniem firmy operatora na początku rozmowy wskazywać może, iż intencją (...) S.A. było wywołanie błędnego przekonania wśród rozmówców, że oferta dotyczy usług oferowanych przez (...) S.A. słowa „dzień dobry” stanowią najczęściej używane powitanie, przyjęte również przy rozpoczęciu rozmów telefonicznych. Jest to zwrot grzecznościowy powszechnie używany. Przedstawiciele innych operatorów na początku rozmów przekazując, w imieniu jakiej firmy działają, używają skróconej nazwy, np. Telekomunikacja, Dialog itp. (...) SA była nieznana, tym bardziej zatem użycie słów „telekomunikacja dzień dobry” skierowane do długoletniego klienta operatora (...) SA od razu sugerowało, że rozmowę telefoniczną prowadzi przedstawiciel (...) SA, proponując zmianę warunków już istniejącej umowy. Kontakty telefoniczne przedstawicieli wszystkich operatorów z własnymi klientami związane z propozycjami korzystnych dla klientów pakietów, są też powszechnie przyjęte. Jak wskazał pozwany był on zadowolony z usług świadczonych przez dotychczasowego operatora usług telekomunikacyjnych jakim była (...) S.A. i w związku z tym nie miał woli dokonywać zmiany operatora. Umowę z (...) S.A. zawarł w błędnym przekonaniu, iż zawiera kolejną umowę z (...) S.A. Wskazać należy, iż błąd ten wywołany został działaniami (...) S.A., które przejawiały się w udzielaniu odpowiedzi przedstawiciela (...) S.A. na pytania pozwanego, iż reprezentuje (...) S.A., braku doręczenia pozwanemu egzemplarza umowy oraz załączników do niej oraz wpisaniu w treści umowy oznaczenia dotychczasowego operatora - (...) S.A. czcionką o większym rozmiarze niż w przypadku firmy (...) S.A., która to firma zamieszczona została w treści umowy w sposób mało czytelny.

Uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli, które zostało złożone innej osobie pod wpływem błędu, następuje przez oświadczenie złożone tej osobie na piśmie, o czym stanowi art. 88 § 1 k.c. Na mocy art. 88§ 2 k.c. uprawnienie do uchylenia się wygasa w razie błędu z upływem roku od jego wykrycia. Bez znaczenia dla skuteczności uchylenia się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia woli są sformułowania użyte przez uchylającego się w złożonym oświadczeniu. Koniecznym jest jedynie użycie sformułowań, z których jasno i w sposób nie budzący wątpliwości wynika wola unieważnienia dokonanej czynności prawnej. Dlatego też oświadczenie pozwanego o rezygnacji z zamówienia (...) z dnia 24 stycznia 2012 roku należy potraktować również jako oświadczenie o uchylenie się od skutków prawnych zawarcia z (...) S.A. umowy o świadczenie usługi (...) ( (...)) z dnia 22 listopada 2011 roku.

Mając powyższe na względzie należało orzec, jak w sentencji.