Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 8 kwietnia 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Beata Stachowiak

Sędziowie: SSO Piotr Jarmundowicz (spr)

SSR del. Anna Małecka

Protokolant: Katarzyna Dudejcz

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2015 we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z wniosku A. M. przy udziale J. M.

o podział majątku wspólnego

na skutek apelacji wnioskodawczyni

od postanowienia Sądu Rejonowego w Trzebnicy V Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w Miliczu

z dnia 22 lipca 2014r.

sygn. aktVNs 98/13

Postanawia:

I. zmienić zaskarżone postanowienie:

-

w punkcie I w podpunkcie 2 w ten sposób ,że podpunkt ten uchylić oraz wartość składników majątkowych ustalić na kwotę 165056 ( sto sześćdziesiąt pięć tysięcy pięćdziesiąt sześć złotych);

-

w punkcie III w ten sposób, że nakład z majątku osobistego uczestnika na majątek wspólny ustalić na kwotę 80263,90 zł (osiemdziesiąt tysięcy dwieście sześćdziesiąt trzy złote dziewięćdziesiąt groszy) i oddalić wniosek dalej idący;

-

w punkcie IV w ten sposób ,że wnioskodawczyni przyznać składniki majątkowe opisane w punkcie I podpunkcie 3 litera a- c , j-1, o-r, bb, kk"- II o łącznej wartości 4100zł ( cztery tysiące sto złotych), a uczestnikowi postępowania przyznać składniki majątkowe opisane w punkcie I podpunkcie 1 i podpunkcie 3 litery d-i, m-n, s-aa, cc-jj, mm-rr, o łącznej wartości 160956 zł ( sto sześćdziesiąt tysięcy dziewięćset pięćdziesiąt sześć złotych )

-

w punkcie V w ten sposób, że zasądzić od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 38296,05 zł (trzydzieści osiem tysięcy dwieście dziewięćdziesiąt sześć złotych pięć groszy) płatną w terminie jednego miesiąca od dnia 8 kwietnia 2015 roku wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności;

II.  w pozostałym zakresie apelację oddalić;

III.  oddalić wniosek o zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt II Ca 1778/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Trzebnicy V Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Miliczu wydanym w sprawie z wniosku A. M. przy udziale J. M. o podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności prowadzonej pod sygn. akt V Ns 98/13 ustalił w pkt. I, iż w skład majątku wspólnego A. M. i J. M. wchodzą:

1)  własność lokalu mieszkalnego numer (...), położonego w M. przy ul. (...) wraz z pomieszczeniem przynależnym o łącznej powierzchni 68,01 m ², dla której to nieruchomości prowadzona jest księga wieczysta numer (...) wraz z udziałem wynoszącym (...) w nieruchomości wspólnej o wartości 152 506,00 zł;

2)  współwłasność w udziale Vi w samochodzie osobowym marki O. (...) nr rej. (...) o wartości 10 000,00 zł;

3)  ruchomości:

znajdujące się w pokoju syna

a. szafa o wartości 300,00 zł;

b. biurko z nadstawką o wartości 250,00 zł;

c. dwie komody o wartości 300,00 zł;

d. łóżko o wartości 350,00 zł;

e. karnisz o wartości 50,00 zł;
znajdujące się w pokoju córki

f. szafa o wartości 250,00 zł;

g. biurko z nadstawką o wartości 250,00 zł;

h. żyrandol o wartości 50,00 zł;

i. karnisz o wartości 50,00 zł;
znajdujące się w dużym pokoju

j. komoda o wartości 300,00 zł;

k. witryna o wartości 400,00 zł;

I. stolik pod telewizor o wartości 150,00 zł;

m. wypoczynek (łóżko trzyosobowe, łóżko dwuosobowe, fotel) o wartości 1000,00

zł;

n. telewizor o wartości 200,00 zł;

o. video o wartości 150,00 zł;

p. odtwarzacz DVD o wartości 150,00 zł;

q. żyrandol o wartości 50,00 zł;

r. lampka ozdobna o wartości 50,00 zł;

s. wieża P. z dwoma kolumnami o wartości 150,00 zł; t. ława o wartości 100,00 zł;

u. dwa karnisze o wartości 100,00 zł;

znajdujące się w średnim pokoju

v. narożnik o wartości 200,00 zł;

w. telewizor o wartości 50,00 zł;

x. video o wartości 50,00 zł;

y. żyrandol o wartości 50,00 zł;

z. karnisz o wartości 50,00 zł;

aa. lampka stojąca o wartości 100,00 zł; znajdujące się w łazience

bb. pralka (...)o wartości 200,00 zł;

cc. pięć wieszaków łazienkowych o wartości 50,00 zł;

dd. szafka łazienkowa o wartości 100,00 zł; znajdujące się w przedpokoju

ee. szafa o wartości 600,00 zł;

ff. dwa żyrandole o wartości 100,00 zł; znajdujące się w kuchni

gg. meble kuchenne z barkiem o wartości 3 000,00 zł;

hh. lodówka o wartości 400,00 zł;

ii. kuchenka o wartości 300,00 zł;

jj. mikrofalówka o wartości 100,00 zł;

kk. garnki (...)z dwiema miskami o wartości 1 000,00 zł;

II. naczynia T. o wartości 800,00 zł;

mm. dwa krzesła o wartości 100,00 zł;

nn. czajnik o wartości 100,00 zł;

oo. żyrandol o wartości 50,00 zł;

pp. pochłaniacz o wartości 50,00 zł;

qq. karnisz o wartości 50,00 zł;

rr. junkers o wartości 400,00 zł

tj. składniki majątkowe o łącznej wartości 175 056,00 (sto siedemdziesiąt pięć tysięcy pięćdziesiąt sześć) zł. Ponadto Sąd ustalił: że udziały w majątku wspólnym wnioskodawczyni A. M. i uczestnika postępowania J. M. są równe i wynoszą po Vz (pkt. II postanowienia); że uczestnik postępowania J. M. poczynił nakład z majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 103 048,31 (sto trzy tysiące czterdzieści osiem i 31/100) zł, oddalając dalej idący wniosek w tym przedmiocie (pkt. III); dokonał podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni A. M. i uczestnika postępowania J. M., w ten sposób, że składniki majątkowe opisane szczegółowo w punkcie I. 2., I. 3. a.-c, j.-l., o.-r., bb., kk.-ll. postanowienia o łącznej wartości 14 100,00 zł przyznał na wyłączną własność wnioskodawczyni A. M. a składniki majątkowe opisane szczegółowo w punkcie I. 1., I. 3. d.-i., m.-n., s.-aa., cc.-jj., mm.-rr. postanowienia o łącznej wartości 160 956,00 zł przyznał na wyłączną własność uczestnikowi postępowania J. M. (pkt. IV); zasądził od uczestnika postępowania J. M. na rzecz wnioskodawczyni A. M. kwotę 21 903,84 (dwadzieścia jeden tysięcy dziewięćset trzy i 84/100) zł tytułem spłaty, płatną jednorazowo w terminie 1 miesiąca od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia (pkt. V); nakazał

wnioskodawczyni wydać uczestnikowi postępowania nieruchomość oraz ruchomości opisane w punktach I. 1., I. 3. d.-i., m.-n., s.-aa., cc.-jj., mm.-rr. w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia (pkt. VI); nakazał uczestnikowi postępowania wydać wnioskodawczyni ruchomości opisane w punktach I. 2., I. 3. a.-c, j.-l., o.-r., bb., kk.-ll. w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia się niniejszego postanowienia (pkt. VII); umorzył postępowanie w zakresie wniosku o zniesienie współwłasności (pkt. VIII); zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni kwotę 1 265,27 zł tytułem zwrotu połowy poniesionych kosztów postępowania oraz orzekł, że w pozostałym zakresie wnioskodawczyni i uczestnik postępowania ponoszą koszty postępowania każdy związane ze swoim udziałem w sprawie ( pkt. IX).

Ustalając stan faktyczny Sąd I instancji oparł się na dowodach w postaci dokumentów powołanych w sprawie, z uwzględnieniem wyroków zapadłych w związku z rozpoznaniem sprawy rozwodowej stron jak i treści akt sprawy o alimenty, prowadzonej z powództwa wnioskodawczyni przeciwko uczestnikowi.

Sąd I instancji ustalił, że A. M. i J. M. zawarli związek małżeński w dniu 18 kwietnia 1998 r, rozwiązany prawomocnym wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 25 października 2012 r., oddalającym apelację uczestnika od wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 24 maja 2012 r.

Sąd Rejonowy ustalił, że J. M., wstępując w miejsce swojej siostry w dniu 8 września 1987 r. zawarł ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w M. umowę w sprawie określenia kolejności przydziału mieszkania spółdzielczego, w dniu 29 października 1990 r. dokując wpłaty udziałów i wpisowego oraz uiszczając dopłatę do wkładu mieszkaniowego w kwocie 2 888 632,00 starych zł, dzięki czemu otrzymał przydział lokalu mieszkalnego nr (...) położonego obecnie przy ul. (...). Jako lokatorkę wpisano również siostrę głównego lokatora R. M. (obecnie S.).

Po zawarciu związku małżeńskiego wnioskodawczyni zamieszkała w lokalu należącym do J. M. a strony wystąpiły z wnioskiem o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. J. M. i A. M. w dniu 28 sierpnia 2003 r. ze Spółdzielnią Mieszkaniową (...) w M. umowę o przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lokalu położony w M. przy ul. (...) na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu. W związku z wpłaconym uprzednio przez wnioskodawcę wkładem w kwocie 34 621,06 zł, celem przekształcenia prawa małżonkowie mieli wpłacić 17 307,94 zł. Przy zastosowaniu bonifikaty w wysokości 50 % wymagana wpłata uzupełniająca jednorazowo wyniosła 8 653,97 zł i została pokryta z majątku wspólnego stron postępowania.

Sąd I instancji ustalił, iż ojciec uczestnika postępowania nie akceptował małżeństwa syna z wnioskodawczynią i nie utrzymywał kontaktów ze stronami. R. S., siostra uczestnika postępowania, spisała datowaną na dzień 13 sierpnia 2003 r. umowę darowizny kwoty 8 500,00 zł, którą podpisał J.

M. jako obdarowany oraz jego ojciec jako darczyńca. Fakt przysporzenia majątkowego po stronie uczestnika postępowania nie został przez niego zgłoszony w Urzędzie Skarbowym.

Po zawarciu uprzednio umowy przedwstępnej, J. M. i A. M. w dniu 31 sierpnia 2005 r. umową w formie aktu notarialnego sprzedali lokal mieszkalny położony w M. przy ul. (...) za kwotę 60 000,00 zł. W dniu 8 września 2005 r. na również podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego strony niniejszego postępowania nabyły lokal mieszkalny położony w M. przy ul. (...) za kwotę 76 000,00 zł, na sfinansowanie którego przeznaczono całą kwotę uzyskaną ze sprzedaży poprzedniego lokalu, uzupełnione o pochodzące z majątku wspólnego 16 000,00 zł.

Ustalona przez biegłego, wartość nieruchomości położonej w M. przy ul. (...) ostatecznie nie kwestionowana przez strony, w chwili orzekania wynosiła 152 506,00 zł.

Sąd Rejonowy ustalił ponadto, że w skład majątku wspólnego J. M. i A. M. prócz wskazanej nieruchomości wchodziły następujące ruchomości:

-

szafa o wartości 300,00 zł;

-

biurko z nadstawką o wartości 250,00 zł;

-

dwie komody o wartości 300,00 zł;

-

łóżko o wartości 350,00 zł;

-

karnisz o wartości 50,00 zł;

-

szafa o wartości 250,00 zł;

-

biurko z nadstawką o wartości 250,00 zł;

-

żyrandol o wartości 50,00 zł;

-

karnisz o wartości 50,00 zł;

-

komoda o wartości 300,00 zł;

-

witryna o wartości 400,00 zł;

-

stolik pod telewizor o wartości 150,00 zł;

-

wypoczynek (łóżko trzyosobowe, łóżko dwuosobowe, fotel) o wartości 1 000,00 zł;

-

telewizor o wartości 200,00 zł;

-

video o wartości 150,00 zł;

-

odtwarzacz DVD o wartości 150,00 zł;

-

żyrandol o wartości 50,00 zł;

-

lampka ozdobna o wartości 50,00 zł;

-

wieża P. z dwiema kolumnami o wartości 150,00 zł;

-

ława o wartości 100,00 zł;

-

dwa karnisze o wartości 100,00 zł;

-

narożnik o wartości 200,00 zł;

-

telewizor o wartości 50,00 zł;

-

video o wartości 50,00 zł;

-

żyrandol o wartości 50,00 zł;

-

karnisz o wartości 50,00 zł;

-

lampka stojąca o wartości 100,00 zł;

-

pralka (...) o wartości 200,00 zł;

-

pięć wieszaków łazienkowych o wartości 50,00 zł;

-

szafka łazienkowa o wartości 100,00 zł;

-

szafa o wartości 600,00 zł;

-

dwa żyrandole o wartości 100,00 zł;

-

meble kuchenne z barkiem o wartości 3 000,00 zł;

-

lodówka o wartości 400,00 zł;

-

kuchenka o wartości 300,00 zł;

-

mikrofalówka o wartości 100,00 zł;

-

garnki (...) z dwiema miskami o wartości 1 000,00 zł;

-

naczynia T. o wartości 800,00 zł;

-

dwa krzesła o wartości 100,00 zł;

-

czajnik o wartości 100,00 zł;

-

żyrandol o wartości 50,00 zł;

-

pochłaniacz o wartości 50,00 zł;

-

karnisz o wartości 50,00 zł;

-

junkers o wartości 400,00 zł.

Dodatkowo Sąd Rejonowy uznał, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi udział w wysokości Vi we współwłasności samochodu marki O. (...) nr rej. (...), który został zakupionego przez A. M. i jej matkę K. R. za uiszczoną gotówką kwotę 46 000,00 zł. Aktualna wartość pojazdu wynosi 20 000,00 zł.

Sąd I instancji ustalił również, że w toku sprawy, z powództwa A. M. przeciwko J. M. o alimenty strony tego postępowania oraz świadek K. R. zeznali, iż J. M. przekazuje A. M. miesięcznie kwotę 600,00 zł na utrzymanie dzieci z czego potrąca kwotę 300,00 zł tytułem udziału A. M. w utrzymaniu wspólnego mieszkania. Dodatkowo A. M. zeznała, co również potwierdziła K. R., że korzysta z pomocy finansowej swoich rodziców.

Wnioskodawczyni mieszka obecnie wraz z synem, który ma 17 lat i córką, która ma 13 lat w mieszkaniu należącym do jej siostry. Pracuje na stanowisku referent do spraw ekonomiczno - administracyjnych, pobierając wynagrodzenie w kwocie 2 200,00 zł brutto. Uczestnik postępowania samodzielnie zamieszkuje w lokalu wchodzącym w skład majątku wspólnego stron, pracuje zawodowo zarabiając 1 500,00 zł netto.

W oparciu o powyższe ustalenia faktyczne Sąd I instancji wskazał, że żadna ze stron postępowania nie wnosiła o ustalenie nierównych udziałów we wspólnym majątku, wobec czego należało orzec, iż udziały A. M. i J. M. w majątku wspólnym były równe i wynoszą po Vi. W badanej sprawie bezspornym pozostawało nadto, że ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej między stronami postępowania istniał od 18 kwietnia 1998 r. do 25 października 2012 r. i ustał wskutek prawomocnego orzeczenia o rozwiązaniu małżeństwa stron, jak i że w

skład majątku wspólnego stron wchodziły ruchomości wymienione w punkcie 1.3. postanowienia.

Sąd I instancji wskazał, że w skład majątku wspólnego stron wchodzi udział w wysokości Vi we współwłasności samochodu marki O. (...) nr rej. (...), zakupiony przez A. M. i jej matkę K. R. w dniu 9 lipca 2009 r. za kwotę 46 000,00 zł. Sąd Rejonowy zważył, że kupno pojazdu którego współwłaścicielką w udziale Vi pozostaje wnioskodawczyni miało miejsce w czasie trwania wspólności ustawowej, i należało przyjąć, że udział Vi w tym pojeździe wchodzi w skład majątku wspólnego stron. Na rozprawie w dniu 8 lipca 2014 r. wnioskodawczyni i uczestnik postępowania zgodnie oświadczyli, iż wartość pojazdu wynosi 20 000,00 zł, z czego w skład majątku wspólnego stron wchodzi 10 000,00 zł.

Sąd Rejonowy zważył, że w chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej między A. M. a J. M., w skład ich wspólnego majątku, prócz wskazanych wyżej ruchomości wchodziło prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w M. przy ul. (...), nabyte przez strony wspólnie w czasie trwania małżeństwa, zgodnie ze wskazaniami stron objęte ich wspólnością majątkową. Wartość powyższego prawa według aktualnych cen i stanu z dnia 25 października 2012 r. Sąd ustalił w oparciu o wskazanie operatu szacunkowego sporządzonym przez biegłego sądowego jak i zgodne wskazania stron na kwotę 152.506,00 zł.

Sąd Rejonowy wskazał^, że nie uwzględnił wniosku uczestnika postępowania o rozliczenie nakładu jaki miał ponieść z majątku osobistego na majątek wspólny w postaci darowizny od ojca w wysokości 8 500,00 zł, uznając, iż przedłożona umowa darowizny została sporządzona na potrzeby postępowania a faktycznie uczestnik postępowania nie był obdarowany przez swojego ojca.

Sąd I Instancji stwierdził, iż J. M. nabył spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego oraz że wpłacił w związku z tym wymagany wkład mieszkaniowy w kwocie 34 621,06 zł. Pełny wkład w związku z przekształceniem prawa lokatorskiego do lokalu mieszkalnego położonego w M. przy ul. (...) we własnościowe prawo wynosił 51 929,00 zł. Okoliczność ta pozostawała bezsporna, nadto dowiedziona stosownymi dokumentami. Różnica pomiędzy kwotą wykupu a wartością uiszczonego przez uczestnika postępowania wkładu wyniosła 17 307,94 zł., jednakże przy zastosowaniu 50 % bonifikaty wymagana wpłata uzupełniająca wyniosła 8 653,97 zł. Kwota ta stanowiła poczyniony przez strony wspólny nakład stron na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Pozostały udział stanowi nakład uczestnika postępowania dokonany z majątku osobistego na majątek wspólny stron.

Sąd Rejonowy dokonał rozliczenia nakładu poczynionego przez uczestnika na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w M. uwzględniając, że prawo to zostało przekształcone w prawo własności, oraz że lokal ten został następnie sprzedany za kwotę 60 000,00 zł, która została przeznaczona przez strony na zakup mieszkania położonego w M. przy ul. (...) za kwotę 76 000,00 zł.

Sąd Rejonowy przyjął, że nakład z majątku wspólnego stron poczyniony na zakup tego lokalu wyniósł 24 653,97 zł (8 653;97 zł + 16 000,00 zł) tj. 32,43 % kwoty wykupu prawa, który przy aktualnej wartości mieszkania (152 506,00 zł) odpowiada kwocie 49 457,69 zł. W związku ze wskazanymi wyliczeniami nakład poczyniony z majątku odrębnego przez J. M. na majątek wspólny wyniósł 103 048,31 zł.

Ustalając wysokość spłaty na rzecz wnioskodawczyni Sąd I instancji wziął pod uwagę wartość majątku wspólnego w wysokości 175 056,00 zł (nieruchomość -152 506,00 zł, ruchomości łącznie 22 550,00 zł) i fakt przyznania uczestnikowi postępowania składników majątkowych łącznej wartości 160 956,00 zł (nieruchomość 152 506,00 zł, ruchomości łącznie 8 450,00 zł) oraz otrzymanie przez wnioskodawczynię składniki o łącznej wartości 14 100,00 zł (ruchomości łącznie 14 100,00 zł). Biorąc pod uwagę nakład poczyniony przez uczestnika postępowania na majątek wspólny w wysokości 103 048,31 zł do podziału pozostała kwota 72 007,69 zł. Mając na uwadze równe udziały stron w majątku wspólnym spłata należna wnioskodawczyni wynosi 36 003,84 zł. Jednakże od tej kwoty należy odliczyć wartość majątku przyznanego A. M. w wysokości 14 100,00 zł czyli do spłaty pozostała kwota 21 903,84 zł.

Sąd I instancji uznał, że okoliczności sprawy przemawiały za zasądzeniem od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni powyższej kwoty, w sposób oznaczony w punkcie V postanowienia tj. w terminie miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia.

Postanowienie Sądu Rejonowego zostało zaskarżone przez wnioskodawczynię w części obejmującej pkt I ppkt 2, pkt III pkt IV i pkt V.

Postanowieniu w zaskarżonej części zarzucono:

1)  naruszenie prawa materialnego przepisu art. 45 §1 kodeksu rodzinnego opiekuńczego przez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na uznaniu przez Sąd I instancji, że uczestnik postępowania J. M. poczynił nakład ze swojego majątku osobistego na majątek wspólny w wysokości ustalonej przez Sąd i w związku z tym wnioskodawczyni należy się spłata od uczestnika jedynie w kwocie 21 903,84 zł podczas gdy faktyczna wysokość nakładu poczynionego przez uczestnika z majątku osobistego na majątek wspólny jest znacznie niższa,

2)  dokonanie ustaleń faktycznych w rażącej sprzeczności z zebranym materiałem dowodowym, w szczególności w zakresie:

a. ustalenia udziału wspólnego stron w zakupie lokalu mieszkalnego położonego
w M. przy ul. (...) na poziomie 32,43 % podczas gdy z
zebranego materiału dowodowego wynika, że udział ten kształtuje się na
poziomie 54,45%,

b. ustalenia, że w skład majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika
postępowania wchodzi współwłasność w udziale 1/2 w samochodzie
osobowym marki O. (...) nr rej. (...) o wartości 10 000 zł, podczas
gdy z materiału dowodowego, w szczególności zeznań samych stron oraz
świadków K. R. i S. R. wynika, że samochód ten został nabyty wyłącznie przez matkę wnioskodawczyni.

Zważając na powyższe, apelująca wniosła o zmianę postanowienia w zaskarżonej części to jest w pkt I ppkt 2 poprzez ustalenie, że w skład majątku wspólnego A. M. i J. M. nie wchodzi współwłasność w udziale 1/2 w samochodzie osobowym marki O. (...) nr rej. (...) o wartości 10 000 zł, w pkt III zaskarżonego postanowienia przez ustalenie, że uczestnik postępowania J. M. poczynił nakład z majątku osobistego na majątek wspólny w kwocie 69 482,00 zł, oddalając dalej idący wniosek w tym przedmiocie, w pkt IV zaskarżonego postanowienia przez dokonanie podziału majątku wspólnego wnioskodawczyni A. M. i uczestnika J. M., w ten sposób, że składniki majątkowe opisane szczegółowo w pkt I.3. a.-c.,j.-l.,o.-r.,bb.,kk.-ll. postanowienia o łącznej wartości 4100 zł przyznając na wyłączną własność: wnioskodawczyni A. M. a składniki majątkowe opisane szczegółowo w pkt 1.1 .,l.3.d.-i.,m.-n.,s.-aa.,cc.-jj.,mm.-r postanowienia o łącznej wartości 160 956,00 zł przyznać na własność uczestnikowi postępowania J. M., w punkcie V postanowienia poprzez zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni tytułem spłaty kwoty 43 687,00 zł, płatnej jednorazowo w terminie 1 miesiąca od daty uprawomocnienia się postanowienia; wnosząc ewentualnie o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Apelująca nadto wniosła o zasądzenie na jej rzecz od uczestnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawczyni w znacznej części zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy na podstawie prawidłowo zgromadzonego materiału dowodowego wywiódł z niego częściowo nietrafne wnioski, co w rezultacie doprowadziło do błędnego rozstrzygnięcia w zakresie ustalenia składu majątku wspólnego stron w części dotyczącej ustalenia, że w skład majątku wspólnego wchodzi udział w wysokości ¹/2 części w prawie własności samochodu osobowego marki O. (...). Konsekwencją błędu w ustaleniach faktycznych dotyczących ustalenia składu objętego ustawową wspólnością majątkową stron postępowania było nieprawidłowe ustalenie łącznej wartości masy majątku wspólnego wnioskodawczyni i uczestnika postępowania.

Błędnie ustalił także Sąd I instancji wysokość nakładu z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny.

W pozostałym zakresie ustalenia Sądu Rejonowego są prawidłowe i mają potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym. Pozwoliło to Sądowi Odwoławczemu za przyjęcie w tej części ustaleń faktycznych Sądu I instancji za własne, co zwalnia z obowiązku ich powielenia w pisemnym uzasadnieniu postanowienia Sądu Okręgowego.

Przechodząc do oceny merytorycznej powołanych w apelacji wnioskodawczyni zarzutów należy wskazać, że w ocenie Sądu Okręgowego trafny jest zarzut wnioskodawczyni dotyczący błędnego ustalenia przez Sąd I instancji, iż w skład majątku wspólnego stron wchodzi udział w wysokości Vi w prawie własności samochodu osobowego marki O. (...) nr rej. (...).

Należy zważyć, że zebrany w sprawie materiał dowodowy, w szczególności złożone na rozprawie w dniu 20 maja 2014 r. spójne i korespondujące ze sobą zeznania świadków K. R. (00:07:00 - 00:08:20 zapisu obrazu i dźwięku z w/w rozprawy) oraz S. R. (00:27:56 - 00:29:00), które Sąd Okręgowy uznał za w pełni wiarygodne, wskazuje na nabycie wskazanego pojazdu osobowego przez matkę wnioskodawczyni za środki należące do niej. Matka wnioskodawczyni nie posiada prawa jazdy umożliwiającego kierowanie pojazdami, a jej mąż z uwagi na charakter pracy i częste nieobecności w domu, nie mógł pomagać w odbywanych przejazdach. Nadto materiał dowodowy nie pozwala stwierdzić, że K. R. dokonała darowizny na rzecz córki ani też obu małżonków. Okoliczności powyższe w pełni uprawdopodobniają podnoszone przez wymienionych świadków jak i wnioskodawczynię (00:45:00 - 00:47:00 w/w zapisu) wpisanie wnioskodawczyni do dowodu rejestracyjnego jako współwłaściciela pojazdu jedynie z uwagi na użytkowanie go przez A. M. i chęć posiadania zniżek w zakresie ubezpieczeń komunikacyjnych.

Nadto jak wynika z treści przesłuchania wnioskodawczyni (00:52:23 - 00:53:30 zapisu) jak i protokołów rozpraw zawartych w aktach Sądu Rejonowego w Miliczu o sygn. akt RUI C 82/09, w 2009 r. tj. w roku zakupu pojazdu, wnioskodawczyni w związku z nie otrzymywaniem od uczestnika kwot pozwalających na utrzymanie wspólnych małoletnich dzieci stron wystąpiła o zasądzenie od uczestnika na rzecz jej dzieci świadczeń alimentacyjnych. Dodatkowo w toku postępowania w przedmiocie ustalenia alimentów wnioskodawczyni oraz jej matka zeznały, że wnioskodawczyni celem utrzymania siebie i dzieci korzystała z pomocy finansowej swoich rodziców. Okoliczności te wskazują, że wnioskodawczyni miała trudności z utrzymaniem swoich dzieci, w związku z czym trudno przypuszczać, aby była w stanie zakupić pojazd, czy też ażeby w zaistniałym stanie rzeczy jej matka była zainteresowana podarowaniem w oparciu o treść art. 33 pkt 2 k.r.i.o. choć w części udział w prawie własności samochodu silnie skonfliktowanym A. M. oraz J. M..

Sąd Okręgowy miał przy tym na uwadze, iż także sam uczestnik postępowania, składając zeznania na rozprawie w dniu 20 maja 2014 r., nie potrafił wskazać skąd wnioskodawczyni miałaby posiadać środki na zakup samochodu.

Zważając na powyższe uznać należało, wbrew stanowisku Sądu I instancji, że w skład majątku wspólnego stron nie wchodził udział w prawie własności pojazdu osobowego O. (...) nr rej. (...). Tym samym należało uznać, iż Sąd Rejonowy nieprawidłowo ustalił wartość majątku podlegającego podziałowi. W konsekwencji wobec uzasadnionego zarzutu apelującej dotyczącego błędu w ustaleniach faktycznych w sprawie ustalenia składników majątkowych oraz ich łącznej wartości należało skorygować wartość tego majątku do kwoty 165 056 zł.

Wartość oraz skład pozostałych składników majątku objętego wspólnością ustawową stron nie była kwestionowana przez apelującą wnioskodawczynię. Mając więc na względzie zgodny z wolą stron sposób podziału pozostałych składników majątkowych jak i brak zaskarżenia postanowienia w tymże zakresie, rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w Trzebnicy V Zamiejscowego Wydziału Cywilnego z siedzibą w Miliczu ostatecznie podlegało zmianie w punkcie I w podpunkcie 2 poprzez jego uchylenie oraz ustalenie wartości wszystkich składników majątkowych na kwotę 165 056,00 zł.

Dokonując oceny kolejnego zarzutu wnioskodawczyni dotyczącego rozstrzygnięcia w przedmiocie ustalenia wysokości nakładów pochodzących z majątku osobistego uczestnika postępowania na majątek wspólny stron, związanych z nabyciem przez uczestnika wyżej wskazanego prawa do lokalu przy ul. (...) w M., a następnie z zakupem przez strony lokalu położonego w M. przy ul. (...), Sąd Okręgowy uznał go częściowo zasadny.

Prawidłowym pozostawało przywołanie przez Sąd I instancji, jako podstawy dokonania rozliczeń art. 567 § 1 k.p.c. oraz art. 45 k.r.i.o. jak i ustalenie, iż to J. M. nabył spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego ul. (...) w M. oraz tytułem jego nabycia wpłacił w wymagany wkład mieszkaniowy 34 621,06 zł. Prawidłowo zważono również, że prawo to zostało później przekształcone w prawo własności lokalu mieszkalnego za kwotę łączną 51 929,00 zł, na poczet zapłaty której uwzględniono wkład mieszkaniowy na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego ul. (...) w M.. Tym samym należało przyjąć, że strony pokryły dopłatę w wysokości 17 307,94 zł, stanowiącą różnice pomiędzy wartością prawa a wysokością wkładu uprzednio pokrytego przez uczestnika. Co prawda, wymagana wpłata przy zastosowaniu udzielonej 50 % bonifikaty wyniosła 8 653,97 zł, to zaliczeniu na majątek wspólny stron winna jednakże podlegać pełna kwota 17 307,94 zł, a nie jak przyjął Sąd I instancji kwota 8 653,97 zł. Zważyć bowiem należy, co nie budziło wątpliwości tak Sądu Rejonowego jak i stron postępowania, że w dniu 31 sierpnia 2005 r. strony za kwotę 60 000,00 zł sprzedały prawo własności lokalu przy ul. (...) w M.. W dniu 8 września 2005 r. uczestnik i wnioskodawczyni postępowania nabyli natomiast lokal mieszkalny położony w M. przy ul. (...) za kwotę 76 000,00 zł, zakup ten pokrywając kwotą 60 000,00 zł uzyskaną ze sprzedaży poprzedniego lokalu jak i środkami pochodzącymi z majątku wspólnego stron w wysokości 16 000,00 zł. Tym samym wartość nakładu poczynionego z majątku wspólnego na prawo własności lokalu przy ul. (...) w M. wyniosła 17 307,94 zł, gdyż strony sprzedając ten lokal, niezależnie od uzyskanej bonifikaty, otrzymały zapłatę uwzględniającą pełną wartość mieszkania, nie limitowaną jakkolwiek przez przysługujący im uprzednio upust. Uczestnik postępowania uiścił na rzecz wykupu mieszkania przy ul. (...) kwotę 34 621,06 zł, pochodzącą z jego majątku odrębnego, a stanowiącą uprzednio pokryty przez niego wkład na spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego. Kwota wykupu mieszkania wynosiła 51 929,00 zł, zatem 34 621,06 zł stanowiło 66,66 % wartości wykupionego prawa. Zważając na późniejszą sprzedaż tego lokalu za kwotę

60 000,00 zł, przeznaczoną w całości na zakup prawa własności lokalu przy ul. (...), wartość nakładu uczestnika na majątek wspólny - nieruchomość przy ul. (...) wynosiła 39 996,00 zł (66,66 % z 60 000 zł). Zakup mieszkania za kwotę 76 000,00 zł nastąpił zatem z środków uczestnika postępowania wynoszących 39 996,00 zł oraz z majątku wspólnego w kwocie 36 004,00 zł. Nakład z majątku wspólnego stron na zakupu mieszkania przy ul. (...) w M. wyniósł zatem 47,37 % (36 004,00 zł. z 76 000,00 zł), a nie 54,45 %, jak podnosiła apelująca.

Zważając na aktualną wartość tego prawa wynoszącą aktualnie 152 506,00 zł, Sąd Okręgowy uznał, że nakład uczestnika na majątek wspólny - prawo własności lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w M. wyniósł 80 263,90 zł (52,63 % jego wartości). Wartość majątku wspólnego stron, uwzględniająca wartość nieruchomości jak i wszystkich podlegających podziałowi ruchomości (12 550,00 zł) wynosiła 165 056,00 zł. Stąd, po uwzględnieniu wysokości nakładu uczestnika postępowania, podziałowi w niniejszej sprawie podlegała kwota 84 792,10 zł. Mając na względzie równe udziały stron, uznać należało, iż po podziale majątku każda ze stron winna otrzymać składniki majątkowe o wartości 42 396,05 zł.

Uczestnik postępowania otrzymał składniki majątkowe o łącznej wartości 160 956,00 zł (nieruchomość wartą 152 506,00 zł, ruchomości warte łącznie 8 450,00 zł), uwzględniając przy tym, iż jego nakład na powstanie majątku wspólnego który otrzymał w postaci prawa własności lokalu przy ul. (...) w M. wyniósł 80 263,90 zł, wartość przyznanego uczestnikowi majątku wyniosła 80 692,10 zł. Zważając na należne mu 42 396,05 zł, J. M. winien zwrócić wnioskodawczyni kwotę 38 296,05 zł. Zaznaczyć trzeba, że z uwagi na przyznane A. M. ruchomości o wartości 4 100,00 zł, zasądzona kwota uzupełni wartość należnego wnioskodawczyni świadczenia do kwoty 42 396,05 zł.

Tym samym zaskarżone postanowienie Sądu Rejonowego w punkcie III podlegało zmianie poprzez ustalenie wysokości nakładu z majątku osobistego uczestnika na majątek wspólny na kwotę 80 263,90 zł, natomiast dalej idący wniosek podlegał oddaleniu. W konsekwencji podniesiony przez wnioskodawczynię w apelacji zarzut naruszenia art. 45 § 1 k.r.i.o. należało uznać za uzasadniony.

Brak zaliczenia w skład majątku wspólnego ułamkowego udziału w prawie własności samochodu osobowego implikował równocześnie niemożność przyznania go w toku niniejszego postępowania powódce. W związku z czym zmianie podlegał punkt IV zaskarżonego postanowienia, w ten sposób, że wnioskodawczyni winna otrzymać składniki majątkowe opisane w punkcie I podpunkcie 3 litera a- c , j- I , o-r, bb, kk - II o łącznej wartości 4 100 zł (bez prawa wskazanego w punkcie I podpunkcie 2 orzeczenia), z zachowaniem dalszego brzmienia punktu IV, przyznającego uczestnikowi postępowania J. M. własność składników majątkowych o łącznej wartości 160 956,00 zł, opisanych szczegółowo w punktach I. 1., I. 3. d.-i., m.-n., s.-aa., cc.-jj., mm.-rr. postanowienia.

Ustalenie odmiennej niż to przyjął Sąd I instancji wysokości nakładów uczestnika postępowania pociągało za sobą zmianę punktu V postanowienia, poprzez zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawczyni spłaty

38 296,05 zł w terminie jednego miesiąca od dnia 8 kwietnia 2015 roku, tj. od daty wydania postanowienia, wraz z ustawowymi odsetkami w razie opóźnienia w płatności. Miesięczny termin spłaty odpowiada terminowi zawartemu w postanowieniu Sądu I instancji, który nie był kwestionowany przez strony postępowania odwoławczego.

Wskazać w tym miejscu należy, że przepis art. 46 k.r.i.o. odsyła w sprawach o podział majątku wspólnego do przepisów o wspólności majątku spadkowego i dziale spadku. Przepisy te z kolei z mocy art. 688 k.p.c. i art. 1035 k.c. do przepisów o zniesieniu współwłasności to zastosowanie w niniejszej sprawie miał art. 212 § 3 k.c, który nakazuje sądowi nie tylko by oznaczył termin i sposób uiszczania zasądzonych spłat i dopłat, a także wysokość i termin uiszczenia odsetek. Oznacza to, że sąd I instancji nie tyle, że może ale, że powinien orzec o obowiązku zapłaty odsetek mając m.in. na względzie zasady wyrażone w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 27 listopada 2003 r (III CZP 80/03).

Skoro zatem naruszenie prawa materialnego w postępowaniu apelacyjnym sąd drugiej instancji bierze pod rozwagę niezależnie od zarzutów apelacyjnych ale w granicach apelacji to stosownie do wymogu art. 2012 § 3 k.c. należało orzec o odsetkach ustawowych na wypadek opóźnienia w zakreślonej ab novo wysokości.

Mając powyższe uwagi na względzie Sąd Okręgowy, działając na podstawie art. 386 § 1 k.p.c, orzekł jak w punkcie I postanowienia, zaś w punkcie II, na zasadzie art. 385 k.p.c, oddalono w pozostałej części apelację jako bezzasadną.

W punkcie III postanowienia Sąd Okręgowy oddalił wniosek o zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni kosztów postępowania apelacyjnego, uznając, że wniesienie apelacji od postanowienia sądu pierwszej instancji o podziale majątku wspólnego nie stwarza stanu sprzeczności interesów wnioskodawczyni z interesem uczestnika, akceptującego ten podział oraz nie wnoszącego apelacji.

W sprawach o podział majątku wspólnego nie występuje bowiem sprzeczność interesów, o której mowa w art. 520 § 2 i 3 k.p.c, niezależnie od stanowiska stron i zgłaszanych przez nie twierdzeń i wniosków w przedmiocie składu, wartości i sposobu podziału majątku wspólnego. Strony tego postępowania są w równym stopniu zainteresowane rozstrzygnięciem i ich interesy są wspólne. Celem postępowania jest bowiem wyjście ze wspólności majątkowej i uregulowanie wzajemnych stosunków majątkowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 r., III CZ 46/10, OSNC 2011, nr 7 - 8, poz. 88, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2013 r., IV CZ 74/13, LEX nr 1388478).

Kierując się powyższymi, Sąd Okręgowy działający na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt. III postanowienia.