Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 lutego 2015 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący SSO Agnieszka Hreczańska - Cholewa

Protokolant Krzysztof Musiał

po rozpoznaniu w dniu 10 lutego 2015 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa P. G.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę I. zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. G. kwotę 184 190 zł ( sto osiemdziesiąt cztery tysiące sto dziewięćdziesiąt zlotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 30.09.2012 r. do dnia zapłaty; II. dalej idące powództwo w zakresie odsetek oddala; III. zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda P. G. kowtę 8 617 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; IV. nakazuje stronie pozwanej (...) S.A. w W. uiścić na rzecz Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy we Wrocławiu kwotę 4 000 zł tytułem brakującej części opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony.

I C 2152/13

UZASADNIENIE

Powód P. G. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej (...) S.A. w W. kwoty 184 190 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 56 270 zł od dnia 09.07.2012 r. do dnia zapłaty i od kwoty 127 920 zł od dnia 30 .09.2012 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu żądania pozwu ( k. 2 – 5) powód wskazał, że strona powodowa, działająca uprzednio pod nazwa (...) S.A.w W., na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...)z dnia 16.07.2010 r. zawartej z Gminą Ż., została generalnym wykonawcą inwestycji pod nazwą „ (...)w Ż.– (...).”, realizowanej w Ż.przy ul. (...). Podwykonawcą w ramach realizacji tej inwestycji została spółka (...) sp. z o.o.we W., która w dniu 19.12.2011 r. zawarła z powodem, prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...), umowę o roboty budowlane nr (...)Powód zobowiązał się w ramach tej umowy do wykonania szeregu robót z zakresu architektury drewnianej a za wykonane prace miał otrzymać wynagrodzenie w wysokości 220 000 zł. Powód wykonał zlecone mu prace zgodnie z postanowieniami umowy, przepisami prawa i sztuką budowlaną. W szczególności zadbał o zachowanie terminów zakończenia poszczególnych prac, określonych w harmonogramie robót. Po zakończeniu danego etapu następowało sprawdzanie stanu zaawansowania prac przez przedstawiciela podwykonawcy, co zostało udokumentowane protokołami zaawansowania robót, które stanowiły, zgodnie z umową, podstawę do wystawienia przez powoda częściowych faktur. Na podstawie protokołu zaawansowania robót z dnia 08.06.2012 r. powód wystawił fakturę częściową VAT nr (...), zaś na podstawie końcowego protokołu zaawansowania robot - fakturę końcową nr (...), która została pomniejszona kwotę zaliczki, jaką powód otrzymał przy zawieraniu umowy na poczet wynagrodzenia. Pomimo zapewnień ze strony podwykonawcy – (...) sp. z o.o.oraz generalnego wykonawcy (...) S.A.powód do dnia dzisiejszego nie otrzymał zapłaty za wykonane prace. Powód wskazał, że stosownie do wymogów przepisu art. 647 ¹ § 5 k.c. został zgłoszony i zaakceptowany jako dalszy podwykonawca generalnemu wykonawcy – spółce (...) S.A.w W..

Uwzględniając żądanie pozwu, nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 15.02.2013 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział I Cywilny uwzględnił żądanie pozwu.

W sprzeciwie z dnia 14.03.2013 r. od nakazu zapłaty strona pozwana (...).A. w W. wniosła o oddalenie pozwu.

W uzasadnieniu swego stanowiska strona pozwana wskazała, że powód nie udowodnił prawidłowego i terminowego wykonania zobowiązania wynikającego z umowy o roboty budowlane z dnia 19.12.2011 r. Nie wykazał także, ażeby strona pozwana ( dawniej (...) S.A.w W.) zawarła z (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.umowę o podwykonawstwo, tym bardziej, aby zakres tej umowy był kompatybilny z zakresem umowy o roboty budowlane nr (...)Powód nie wykazał także, ażeby przedstawione przez niego faktury zostały zaakceptowane przez (...) Budownictwo sp. z o.o.Wskazała także, że przedstawiony przez powoda protokół zaawansowania robót nr(...)nie stanowi protokołu odbioru końcowego prac. Nadto przedstawione dokumenty winny być podpisane przez przedstawicieli zamawiającego a nie jedynie przez kierownika budowy. Oba protokoły odwołują się do prac wykonanych na podstawie umowy (...) (...), gdy tymczasem powód wywodzi swoje roszczenie z łączącej strony umowy nr (...)z dnia 19.12.2011 r. Tak więc faktura nr (...)nie ma podstawy w łączącej strony umowie. Strona pozwana zarzuciła także, że z treści przedłożonego przez powoda pisma z dna 05.09.2011 r. nie wynika, w imieniu której ze spółek – (...) S.A.czy też (...) Budownictwo sp. z o.o.działał A. R., wyrażający zgodę na prace powoda jako podwykonawcy (...) Budownictwo sp. z o.o.Wskazała także, że powód nie udowodnił ażeby przedstawił generalnemu wykonawcy odpowiednia dokumentację, w tym umowy z podwykonawcą. W chwili obecnej powód, który zdaniem strony pozwanej „ nie rozeznał” w wystarczający sposób stosunków prawnych łączących podmioty biorące udział we wspomnianej inwestycji, kieruje swoje roszczenia wobec strony pozwanej, nie mając ku temu wystarczających dowodów i argumentów.

W piśmie procesowym z dnia 08.05.2013 r. powód podtrzymał swoje stanowisko w sprawie. Odnosząc się do zarzutu niewykazania zgody (...) S.A.na udział w realizacji zadania w charakterze podwykonawcy firmy powoda, powód wskazał, że to m.in. na podstawie przygotowanego przez niego na początku 2010 r. kosztorysu wstępnego na roboty stolarsko – ciesielskie związane z prawami rewaloryzacyjnymi zespołu (...)w Ż.została sporządzona oferta przetargowa przez pozwanego, który następnie wspomniany przetarg wygrał i zawarł z Gminą Ż.umowę z dnia 16.07.2010 r. Już wówczas prezes strony pozwanej A. R.zobowiązał się, że powierzy wykonanie wszystkich robót objętych kosztorysem przez firmę powoda. Strona pozwana zwróciła się do powoda o przygotowanie tego dokumentu z uwagi na wieloletnią współpracę i wysoką jakość usług świadczonych przez powoda. Następnie powód jako podwykonawca umowy z dnia 16.07.2010 r. wykonał obiekt herbaciarni we wspomnianym zespole (...). Powód wskazał także, że o fakcie wiedzy strony pozwanej o wykonywanych przez niego pracach jako podwykonawcy świadczy także treść pism spółki (...) S.A.kierowanych do Gminy Ż.z dnia 04.06.2012 i 25.06.2012 r., z których wynika, że generalny wykonawca uważał powoda za zgłoszonego podwykonawcę, co więcej, że akceptuje go jako podwykonawcę (...) Budownictwo sp. z o.o., będącej podwykonawcą (...) S.A.Powód podniósł, że opis zadania inwestycyjnego zawarty w piśmie z dnia 05.09.2011 r. pozwala na wystarczająca identyfikację projektu, którego dotyczyć ma zgoda generalnego wykonawcy. Odnośnie zarzutów, iż przedłożone przez powoda dokumenty nie zostały podpisane przez upoważnione do tego z ramienia (...) Budownictwo sp. z o.o.osoby, powód wskazał, że do faktur dołączono protokoły odbioru robót potwierdzone przez M. W.– kierownika budowy z ramienia spółki (...) sp. z o.o.i przyjęte przez osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa do obsługi publiczności ( art. 97 k.c.). Powód wskazał także, że nie może ponosić odpowiedzialności za nieczytelne powiązania kapitałowe i osobowe spółek (...) S.A. i (...) sp. z o.o.Co więcej, to właśnie na stronie pozwanej ciążył obowiązek takiego określenia firmy, aby odróżniała się ona ostatecznie od innych przedsiębiorców działających na tym samym rynku w sytuacji, gdy w ramach jednego przedsięwzięcia budowlanego funkcjonowały rozmaite podmioty o podobnych nazwach ( (...) S.A., (...) Budownictwo sp. z o.o.). Powód ponownie podkreślił, że wykonane przez niego parce były wysokiej jakości i zostały wykonane w terminie

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 16.07.2010 r. (...) S.A.z siedzibą w W.( dalej (...) S.A.) reprezentowana przez A. R., zawarły w trybie przetargu publicznego umowę, na podstawie której (...) S.A.zobowiązała się jako generalny wykonawca wykonać zadanie inwestycyjne p.n. „ (...)w Ż.– (...).”. Zakres rzeczowy robót określała Dokumentacja Projektowa, Specyfikacja Techniczna Wykonania i Odbioru Robót, Specyfikacja Istotnych Warunków Zamówienia oraz Oferta Wykonawcy, które to dokument stanowiły integralną część umowy. Przedmiotowy zakres umowy obejmował m.in. roboty budowlano montażowe – małą architekturę. Termin realizacji, po podpisaniu aneksu z dnia 30.11.2011 r., strony ustaliły na dzień 30.06.2012 r. Funkcję inspektora nadzoru ze strony Gminy Ż.pełnił J. L. (1), funkcję kierownika budowy ze strony generalnego wykonawcy – M. W..

( dowód: - umowa z dnia nr (...) z dnia 16.07.2010 r. – k. 166 i n.;

- zeznania świadka A. R. y – k. 605/607;

- zeznania świadka M. W. – 573/576;

- zeznania świadka J. – k. 471/472 )

W trakcie realizacji zadania inwestycyjnego „ (...)w Ż.– (...).”. w spółce (...) S.A.doszło do przekształceń własnościowych. Ze spółki wydzielono kilka innych spółek, m.in. (...) Budownictwo sp. z o.o.we W., która zajmowała się realizacją przedmiotu umowy z dnia 16.07.2010 r. Pomiędzy spółkami została w tym zakresie zawarta umowa. Funkcję prezesa spółki pełnił A. R., podobnie jak spółki (...) S.A.Ustanowiony z ramienia (...) S.A.inspektor M. W.pełnił następnie swą funkcję z ramienia spółki (...) sp. z o.o., z którą podpisał stosowną umowę. Podobnie pełniąca obowiązki menadżera projektu G. J.. Do jej obowiązków należał nadzór nad umowami wykonawczymi. W przypadku wątpliwości, której spółki – (...) S.A.czy (...) Budownictwo sp. z o.o.- dotyczą przedkładane jej dokumenty, zasięgała informacji u A. R.

( dowód: - zeznania świadka M. W. – k. 573/576;

- zeznania świadka G. J. – 573/576;

- zeznania świadka A. R. – k. 605/607)

Powód P. G.od wielu lat współpracował przy realizacji zadań ze spółką (...) S.A.w zakresie prac małej architektury drewnianej. Współpraca układała się poprawnie. W dniu 05.09.2011 r. działający w imieniu (...) S.A.w W. A. R.złożył oświadczenie, że spółka akceptuje firmę powoda jako podwykonawcę (...) Budownictwo sp. z o.o., we W., będącej podwykonawcą (...) S.A., dla realizacji zadania „ (...)w Ż.– (...).”

W dniu 19.12.2011 r. pomiędzy (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.(zwaną dalej w umowie (...)lunb „ Generalnym Wykonawcą” ) a P. G.została zawarta umowa, na podstawie której powód zobowiązał się wykonać roboty budowlane polegające na wykonaniu pomostu w kształcie statku, pawilonu z pomostem na wyspie, balustrad i podłogi mostku oraz podestu do tańca wraz z trejażem półokrągłym z pominięciem robót fundamentowych monolitycznych. Za wykonane w sposób prawidłowy i terminowy roboty odebrane przez zamawiającego, powód miał otrzymać wynagrodzenie w wysokości 220 000 zł. Na poczet przyszłego wynagrodzenia powód otrzymał zaliczkę w wysokości 30 000zł. Kwota ta pozwoliła mu zakupić materiał niezbędny do rozpoczęcia prac. W par. 1 umowy (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.oświadczyła, że prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie wykonywania zadań generalnego wykonawcy robót budowlanych oraz że na podstawie umowy o roboty budowlane nr (...)z dnia 16.07.2010 r. jest Generalnym Wykonawcą inwestycji pod nazwą „ (...)w Ż.– (...).”. Funkcję kierownika projektu pełniła G. J.zaś kierownikiem budowy został M. W..

( dowód: - przesłuchanie powoda P. G. – 606/607;

- zeznania świadka A. R. – k. 605/607;

- umowa nr (...) z dnia 19.12.2011 – k. 24 – 55;

- załącznik nr (...) umowy z dnia 19.12.2011 r. - k. 28;

- oświadczenia z dnia 05.09.2011 r. – k. 19)

Zgodnie z treścią par. 9 warunków ogólnych, stanowiących załącznik nr (...)do umowy, podstawą wystawienia przez powoda faktury obejmującej jego wynagrodzenie za częściowo wykonane roboty, będzie wniosek o płatność, do którego zostaną dołączone podpisany przez zamawiającego protokół zaawansowania robót lub w przypadku faktury końcowej protokół końcowy robót oraz rozliczenie materiałów powierzonych podwykonawcy. W przypadku, gdy roboty wykonane przez podwykonawcę nie będą odpowiadać wymaganiom określonym w umowie, w szczególności w razie zaistnienia opóźnień, zamawiający upoważniony jest do zatrzymania takiej części wynagrodzenia podwykonawcy, w tym wstrzymania płatności faktury, która będzie wystarczająca na pokrycie kosztów usunięcia takiej wady lub wykonania robót opóźnionych przez wykonawcę. Wysokość wstrzymanego wynagrodzenia strony ustalą wspólnie. Fakturowanie częściowe odbywać się będzie zgodnie z zaawansowaniem procentowym wykonanych robót. Zapłata wynagrodzenia miała nastąpić na rachunek bankowy prowadzony dla podwykonawcy, w terminie 30 dni od dnia doręczenia zamawiającemu w jego siedzibie prawidłowo wystawionej faktury, do której zostaną dołączone wymagane dokumenty. Strony ustaliły także w załączniku nr(...) do umowy harmonogram wykonania poszczególnych prac - i tak montaż pomostu miał nastąpić do dnia 29.02.2012 r., altany z pomostem w okresie od dnia 19.12.2011 r. do 31.01.2012 r., montaż mostku w okresie od dnia 15.03.2012 do 30.03.2012 r. i montaż podestu do tańca i trejaży półokrągłego w okresie od dnia 01.03.2012 r. do 15.03.2012 r.

( dowód – umowa z dnia 19.12.2011 – k. 24 i n., w szczególności załączniki nr (...))

W dniu 08.06.2012 r. powód złożył w siedzibie (...) Budownictwo sp. z o.o. fakturę nr (...) opiewająca na kwotę 73 800 zł brutto ( 60 000 zł netto) za roboty wykonane na podstawie umowy z dnia 19.12.2011 r. J. J. (2) - osoba przyjmująca fakturę podpisała ją pieczątką o treści (...), oznaczając datę przyjęcia dokumentu na 08.06.2012 r. Do faktury powód dołączył protokół nr (...) zaawansowania robót z dnia 08.06.2012 r. podpisany przez działającego z ramienia zamawiającego ( (...) Budownictwo sp. z o.o.) kierownika budowy – M. W., który potwierdzał wykonanie 80 % prac w zakresie robót związanych z budową altany z pomostem, 44 % prac związanych z wykonaniem tarasu na wodzie oraz 25 % prac w zakresie trejażu oraz podestu do tańca. Wykonane prace wyceniono na kwotę 60 000 zł netto.

Kolejną fakturę opiewającą na kwotę 127 920 zł ( 104 000 zł netto) powód złożył w dniu 30.08.2012 r. Tym razem J. J. (2) potwierdziła jej przyjęcie swoim podpisem oraz pieczątką zawierającą nazwę i adres firmy (...) sp. z o.o. we W.. Do faktury dołączono, jak uprzednio, protokół zawansowania robót z dnia 06.08.2012 r. budowlanych podpisany przez M. W.. Prace objęte umową z dnia 19.12.2011 r. zostały wykonane w 100 % a ich wartość ustalano na kwotę 104 000 zł netto ( 127 920 brutto).

Jakość prac wykonanych przez powoda została bardzo wysoko oceniona przez J. L. (1) - inspektora nadzoru działającego z ramienia (...). Powód uchybił terminowi ich wykonania ustalonemu w załączniku nr 5 do umowy z dnia 19.12.2011 r. Spółka nigdy nie podjęła decyzji o wstrzymaniu wypłaty wynagrodzenia należnego powodowi w oparciu o przepisu łączącej strony umowy.

( dowód: - faktura dnia 08.06.2012 r. – k. 20;

- faktura z dnia 30.08.2012 r. – k. 20;

- protokoły odbiorów – k. 20 a – 20b oraz 22d – 22;

- zeznania świadka M. W. – k. 573/576;

- zeznania świadka J. L. (2) – k. 471/472;

- przesłuchanie powoda – k. 606/607;

- umowa z dnia 19.12.2011 r., załącznik nr (...) –k. 54)

Prace powoda odebrane przez (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.były następnie przedstawiane przez (...) S.A.do obioru inwestorowi – Gminie Ż.. Roboty w zakresie małej architektury były przedmiotem odbioru częściowego nr (...)z dnia 30.12.2011 r., nr (...)z dnia 31.01.2012 r., nr (...)z dnia 29.02.2012 r., nr (...)z dnia 20.03.2012 r., nr (...) z dnia 22.05.2012 r. Końcowy odbiór prac wykonawcy (...) S.A.przez Gminę Ż.odbył się w dniu 30.07.2012 r. Zarówno w odbiorach częściowych jak i końcowym brał udział M. W.– kierownik budowy. Prace odebrano bez zastrzeżeń. Spółka (...) S.A.otrzymała całość umówionego wynagrodzenia.

( dowód: - protokoły odbioru – k. 442 – 448

- zeznania świadka I. P. – k. 484/485;

- zeznania świadka P. P. – k. 484/485)

Pismem z dnia 04.06.2012 r. spółka (...) S.A.zgłosiła firmę powoda jako podwykonawcę robót konstrukcji drewnianych na realizację „ (...)w Ż.– (...).” wskazując, że w przypadku braku zapłaty części lub całości wynagrodzenia należności powoda przez (...) S.A., będzie on miał prawo zwrócić się z żądaniem zapłaty tego wynagrodzenia do zamawiającego ( Gminy Ż.). Wyraziła też zgodę na zlecenie przez (...) Budownictwo sp. z o.o.części prac budowlanych kolejnym podwykonawcom, m.in. firmie (...). Gmina Ż.pismem z dnia 05.07.2012 r. zgłosiła sprzeciw na prowadzenie inwestycji m.in. przez powoda.

( dowód: - pisma (...) S.A. z dnia 04.06.2012 r. – k. 180 i 190;

- pismo Gminy Ż. z dnia 05.07,2012 r. – k. 191)

Pismem z dnia 31.08.2012 r. powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty dochodzonych pozwem kwot w terminie do 29.09.2012 r.

( dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 31.08.2012 r. – k. 17)

Sąd zważył, co następuje:

Pozew zasługuje na uwzględnienie.

Powód, domagając się zasądzenia od strony pozwanej - wcześniej działającej pod firma (...) S.A. w W. kwoty dochodzonej w pozwie, powoływał się na postanowienia łączącej go ze spółką (...) sp. z o. o. we W. umowy nr (...) z dnia 19.12.2011 r. o roboty budowlane, wskazując, że spółka (...) sp. z o.o. we W. była podwykonawcą spółki (...) S.A. - generalnego wykonawcy umowy nr (...) z dnia 16.07.2010 r., na którym ciąży obowiązek zapłaty wynagrodzenia ( solidarnie z inwestorem) w przypadku braku zapłaty ze strony podwykonawcy. Bezspornym w sprawie jest, że spółka (...) sp. z o.o. nie zapłaciła powodowi za wykonane przez niego prace.

Strona pozwana wnosząc o oddalenie pozwu zarzuciła, że powód nie wykazał okoliczności zawarcia przez generalnego wykonawcę umowy z (...) Budownictwo sp. z o.o.jako podwykonawcą ani jego zgody na prowadzenie przez powoda prac w charakterze podwykonawcy. Powód nie wykazał także, ażeby przedstawione przez niego faktury zostały zaakceptowane przez (...) Budownictwo sp. z o.o.zaś przedstawiony przez powoda protokół zaawansowania robót nr(...) nie stanowi protokołu odbioru końcowego prac. Zakwestionowano poprawność podpisania złożonych przez powoda dokumentów. Strona pozwana zarzuciła także, że z treści przedłożonego przez powoda pisma z dna 05.09.2011 r. nie wynika, w imieniu której ze spółek – (...) S.A.czy też (...) Budownictwo sp. z o.o.działał A. R., wyrażający zgodę na prace powoda jako podwykonawcy (...) Budownictwo sp. z o.o., zarzucając ostatecznie powodowi brak rozeznania w wystarczający sposób stosunków prawnych łączących podmioty biorące udział we wspomnianej inwestycji i skierowanie swoich roszczeń wobec strony pozwanej, nie mając ku temu wystarczających dowodów i argumentów.

Zgodnie z art. 647 k.c. przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Fakt zawarcia umowy pomiędzy (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.i powodem P. G.pozostawał w sprawie bezsporny. Podobnie jak okoliczność, że podwykonawca ( (...) Budownictwo sp. z o.o.) generalnego wykonawcy ( (...) S.A.) zadania inwestycyjnego „ (...)w Ż.– (...).” nie zapłacił powodowi umówionego wynagrodzenia. Sytuacjom takim wyszedł naprzeciw ustawodawca wprowadzając do przepisów Kodeksu Cywilnego art. 647 ¹ k.c., który w § 5 statuuje zasadę solidarnej odpowiedzialności zawierającego umowę z podwykonawcą oraz inwestora i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę. Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy ( § 2). Do zawarcie przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio ( § 3 ). Umowy, o których mowa w § 2 i 3, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności ( § 4).

W rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia z konstrukcją, w której powód jako kolejny podwykonawca podwykonawcy – (...) sp. z o.o. we W., będącego podwykonawcą generalnego wykonawcy (...) S.A., domaga się od tego ostatniego zapłaty należnego mu wynagrodzenia. Przesądzenie o zasadności żądania pozwu wymagało rozstrzygnięcia kilku kwestii.

Jednym z wymogów, jakie muszą zostać spełnione ażeby przypisać wykonawcy (generalnemu wykonawcy) odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia należnego kolejnemu podwykonawcy, jest wyrażenie przez niego zgody na zawarcie takiej umowy. Jedną z form wyrażenia owej zgody jest uregulowana w § 2 milcząca zgoda. Aby można było mówić o skutecznej milczącej zgodzie ustawodawca nałożył na podwykonawcę obowiązek przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie. Jeżeli w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę tych dokumentów inwestor nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy. Nie jest to jednak jedyna forma wyrażenia zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą. Wykonawca ( generalny wykonawca) może bowiem skutecznie wyrazić zgodę na zawarcie umowy z podwykonawcą ( dalszym podwykonawcą), czerpiąc wiedzę o niezbędnych danych z innych źródeł. Istotne jest jedynie to, by zindywidualizował swoją zgodę podmiotowo i przedmiotowo. Nie ma bowiem wątpliwości, że musi posiadać wiedzę w zakresie podmiotów, jakie zawierają umowę a także jej podstawowych postanowień takich jak zakres umowy, termin realizacji oraz wysokość wynagrodzenia ( por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29.04.2008 r., III CZP 6/08, OSNC 2008/11/121).

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi w sposób jednoznaczny ustalić, że od początku do końca realizacji inwestycji „ (...)w Ż.– (...).” prowadzonej na podstawie umowy nr (...)z dnia 16.06.2010 r. generalnym wykonawcą była spółka (...) S.A.Potwierdza to m.in. dokument – protokół końcowego odbioru robót z dnia 30.07.2012 oraz fakt, iż Gmina Ż.wypłaciła całość wynagrodzenia za prace objęte wspomnianą umową tej właśnie spółce. Wbrew zarzutom strony pozwanej okoliczność ta została przez powoda udowodniona. Jeżeli strona pozwana twierdzi, że generalnym wykonawcą umowy zawartej z Gminą Ż.na realizację zadania „ (...)w Ż.– (...).” jest (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.winna tą okoliczność udowodnić ( art. 6 k.c.). W żaden sposób nie mogła powieść się podjęta przez stronę pozwaną próba interpretacji zapisów umowy nr (...)z dnia 19.12.2011 r., która miałaby dowodzić, że generalnym wykonawcą inwestycji jest spółka (...) sp. z o.o.we W.. Znamiennym jest, jak w sposób absolutnie nieuprawniony albowiem niepoparty zmianą umowy z dnia 16.07.2010 r. było zamieszczenie w umowie o podwykonawstwo oświadczenia spółki (...) sp. z o.o., że jest generalnym wykonawcą inwestycji „ (...)w Ż.– (...).” ( par. (...) umowy z dnia 19.12.2011 r. ). Jak wynika z treści zeznań świadka A. R.po podpisaniu umowy zawartej w trybie przetargowym ze spółki (...) S.A.zostało wydzielonych kilka innych spółek, m.in. (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.. Tej ostatniej „ została przekazana do realizacji” umowa zawarta z Gminą Ż.. Jest rzeczą oczywistą, że wspomniane zmiany organizacyjne, w tym powołanie nowych bytów prawnych nie wpłynęły na zmianę stron umowy z dnia 16.07.2010 r. Jej stronami nadal pozostawała Gmina Ż.jako zamawiający i (...) S.A.jako generalny wykonawca.

W dalszej kolejności należy podnieść, że powód udowodnił fakt wyrażenia zgody przez wykonawcę ( generalnego wykonawcę ) spółkę (...) S.A.na podpisanie umowy o dalsze podwykonawstwo ze spółką (...) sp. z o.o.we W.. Wstępna zgoda, można by rzecz, co do zasady, została wyrażona w piśmie z dnia 05.09.2011 r., w którym działający w imieniu (...) S.A.w W. A. R.złożył oświadczenie, że spółka akceptuje firmę powoda jako podwykonawcę (...) Budownictwo sp. z o.o., we W., będącej podwykonawcą (...) S.A., dla realizacji zadania „ (...)w Ż.– (...).” Jak już wspomniano, zgoda wykonawcy na zawarcie umowy z podwykonawcą dla skuteczności przyjęcia odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia także przez wykonawcę ( generalnego wykonawcę) musi obejmować zarówno elementy podmiotowo jak i przedmiotowo istotne, o których mowa § 2 art. 647 ¹ k.c. Okoliczność, że A. R., będąc prezesem spółki (...) S.A., zawarł z powodem umowę, w której działał także jako prezes spółki (...) sp. z o.o.we W., przesądza o fakcie, że spółce (...) S.A.znana była szczegółowo treść umowy z dnia 19.12.2011 r. wraz z wszelkimi jej załącznikami. Dodatkowo potwierdzeniem tej okoliczności jest fakt odbioru prac powoda przez kierownika budowy strony pozwanej – M. W.a następnie zgłoszenie tych prac przez (...) S.A.inwestorowi do odbioru końcowego. Ostateczne potwierdzenie tej okoliczności stanowi treść złożonego w piśmie z dnia 04.06.2012 r. oświadczenia, w którym spółka (...) S.A.zgłosiła firmę powoda jako podwykonawcę robót konstrukcji drewnianych na realizację (...)w Ż.– (...).” wskazując, że w przypadku braku zapłaty części lub całości wynagrodzenia należności powoda przez (...) S.A., będzie on miał prawo zwrócić się z żądaniem zapłaty tego wynagrodzenia do zamawiającego ( Gminy Ż.). Wyraziła też zgodę na zlecenie przez (...) Budownictwo sp. z o.o.części prac budowlanych kolejnym podwykonawcom, m.in. firmie (...). Spółka (...) S.A.miała także oczywistą wiedzę, że spółka (...) sp. z o.o.jest jej podwykonawcą. Jak wynika z zeznań ówczesnego prezesa obu spółek, została pomiędzy nimi podpisana w tym zakresie umowa. (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.nie została w początkowej fazie realizacji inwestycji zgłoszona inwestorowi jako podwykonawca albowiem, jak zeznał świadek A. R., mijało się to z celem, skoro osobiście nadzorował obie spółki. Także z treści pisma z dnia 04.06.2012 r., jakie spółka (...) S.A.złożyła w Gminie Ż., w sposób nie budzący żadnych wątpliwości wynika, że spółka (...) sp. z o.o.była podwykonawcą spółki (...) S.A.

Mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że powód skutecznie dowiódł, że strona pozwana wyraziła zgodę na zawarcie przez powoda umowy o roboty budowlane ze swoim podwykonawcą spółką (...) sp. z o.o. Podkreślić przy tym należy, że dla przyjęcia odpowiedzialności strony pozwanej za zapłatę wynagrodzenia z tytułu tej umowy wystarczająca jest tylko jej zgoda. Brak zgody inwestora skutkuje jedynie wyłączeniem wspomnianej odpowiedzialności po stronie Gminy Ż. ( por. ( por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29.04.2008 r., III CZP 6/08, OSNC 2008/11/121 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 08.02.2007 r., I A Ca 940/06, Lex 298393).

Zakres odpowiedzialności wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia wyznacza umowa zawarta pomiędzy podwykonawcą i dalszym podwykonawcą. Wbrew zarzutom strony pozwanej powód udowodnił, ze wykonał prace w zakresie określonym w umowie z dnia 19.12.2011 r. Fakt ich wykonania potwierdzają dokumenty – protokoły odbiorów dokonywanych przez spółkę (...) sp. z o. o.Zostały one podpisane przez działającego z ramienia (...) S.A.kierownika budowy – M. W.. Fakt, że wobec, jak to określa strona pozwana „ przejęcia” realizacji inwestycji przez (...) Budownictwo sp. z o.o., M. W.był zatrudniony przez tą ostatnią, pozostaje bez wpływu na ocenę faktu wykonania przez powoda robót określonych w umowie. Prace wykonane przez powoda zostały zgłoszone do odbioru przez (...) S.A.i ostatecznie odebrane w dniu 30.07.2012 r. Ich jakość została oceniona przez inspektora nadzoru jako wzorcowa. Bez znaczenia dla zasadności żądania powoda pozostaje okoliczność, że nie zachował on terminów określonych w załączniku nr (...)do umowy. Sytuacja taka, zgodnie z par. 9 warunków ogólnych, stanowiących załącznik nr (...) do umowy, uprawniała zamawiającego ( (...) Budownictwo sp. z o.o.) do zatrzymania takiej części wynagrodzenia podwykonawcy, w tym wstrzymania płatności faktury, która będzie wystarczająca na pokrycie kosztów usunięcia takiej wady lub wykonania robót opóźnionych przez wykonawcę. Spółka nie podjęła żadnych ze wspomnianych działań.

Bezzasadne okazały się także zarzuty strony pozwanej, jakoby powód nie zachował trybu ani wymogów prawidłowego złożenia faktury. Jak wykazało postępowanie dowodowe, powód złożył dwie faktury – z dnia 06.08.2012 r. i 30.08.2012 r. Do faktur tych dołączył podpisane przez kierownika budowy M. W. protokoły odbioru zafakturowanych robót wraz z protokołami zaawansowania robót budowlanych. Treść zestawionych dokumentów nie budzi żadnych wątpliwości, że dotyczą one prac objętych umową z dnia 19.12.2011 r. Jak wynika bowiem z protokołów zawansowania robót, nie obejmują one pozycji „ budowa herbaciarni”. Prace te powód wykonywał na podstawie odrębnej umowy. Wobec faktu, że powód dochodzi zapłaty wynagrodzenia od wykonawcy (generalnego wykonawcy), Sąd uznał, że brak jest podstaw do przyjęcia obowiązku podpisania protokołów odbioru pomiędzy podwykonawcami generalnego wykonawcy przez zamawiającego ( inwestora).

Za całkowicie bezzasadny należy uznać zarzut strony pozwanej, jakoby przedstawione przez powoda faktury nie zostały zaakceptowane przez (...) Budownictwo sp. z o.o.Powód przedłożył faktury wystawione na spółkę (...) sp. z o.o.we W.w siedzibie spółki. Obie faktury przyjęła J. J. (2), osoba czynna w siedzibie spółki. Pierwszą z nich opatrzyła pieczątką (...), drugą pieczątką (...) Budownictwo sp. z o.o.we W., składając na każdej z nich swój własnoręczny podpis. Jest rzeczą znamienną, jakie działania podejmowała w toku procesu (...) S.A. i (...) sp. z o.o.we W., ażeby, jak to strona pozwana określiła w sprzeciwie od nakazu zapłaty, powód „ nie rozeznał w wystarczający sposób stosunków prawnych łączących podmioty biorące udział we wspomnianej inwestycji”. Już zawierając umowę z dnia 19.12.2011 r. (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.zawarła sprzeczny z rzeczywistym stanem prawnym zapis, że jest generalnym wykonawcą inwestycji „ (...)w Ż.– (...).”. Nadzór nad realizacją wspomnianej inwestycji sprawowała G. J., która co prawda stwierdziła, że początkowo była zatrudniona w spółce (...) S.A.a następnie w spółce (...) sp. z o.o., jednakże miała niejednokrotnie problemy z zakwalifikowaniem przedkładanych jej dokumentów jako związanych z działalnością poszczególnych spółek. W takich sytuacjach prosiła o pomoc A. R., prezesa obu spółek. Wskazać także należy, że obie spółki posługiwały się w swych pismach firmowych identycznym logo, w którym widniała jedynie nazwa (...). Właściwe określenie podmiotu przestawione było małym drukiem na dole papieru firmowego. Rzeczywiście trudno także ustalić, w imieniu której ze spółek działała J. J. (2), raz posługując się bliżej nieokreśloną pieczątką (...), drugi raz pieczątką (...) Budownictwo sp. z o.o.we W.”. Nie ułatwia orientacji okoliczność, że w toku jednego zadania inwestycyjnego ta sama osoba A. R.działała w imieniu dwóch spółek, w nazwie których widniało określenie (...), a jedna z nich powstała na skutek przekształceń własnościowych drugiej. W tych okolicznościach, to raczej pod adresem strony pozwanej można postawić zarzut nierzetelnego działania i stwarzania niejednoznacznych sytuacji faktycznych i prawnych. W żadnym razie powód nie może ponosić skutków takiego stanu rzeczy.

Reasumując – w ocenie Sądu w okolicznościach rozpoznawanej sprawy roszczenie powoda o zapłatę, skierowane na podstawie art. 647 ¹ k.p.c. do generalnego wykonawcy zadania „ (...)w Ż.– (...).” należało uznać za uzasadnione. Roszczenie w zakresie odsetek uwzględniono od dnia 30.09.2012 r., biorąc pod uwagę termin płatności świadczenia wyznaczony pismem powoda z dnia 31.08.2012 r., wzywającym stronę pozwaną do zapłaty. ( art. 481 § 1 k.c.).

Jedynie z ostrożności, należy wskazać, że w przypadku odmiennej oceny zaistniałego w sprawie stanu faktycznego, żądanie powoda znajduje także uzasadnienie w przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu a taka ewentualna ocena zasadności roszczenia powoda nie stanowi wyjścia ponad żądanie pozwu lecz jest realizacją obowiązku poszukiwania przepisów zapewniających powodowi należytą ochronę prawną, usprawiedliwioną w przedstawionych przez niego okolicznościach faktycznych ( por. wyrok Sądu najwyższego z dnia 21.08.2013 r., II CSK 9/13, Lex 1388638). Jak ustalono, powód nie otrzymał wynagrodzenia za wykonane przez niego prace. Prace te zostały następnie zgłoszone do odbioru przez stronę pozwaną. Po dokonaniu odbioru Gmina Ż. zapłaciła spółce (...) S.A. umówione wynagrodzenie. W tych okolicznościach, na podstawie art. 405 k.c. w zw. z art. 410 § 1 k.c. można przyjąć, że strona pozwana jest bezpodstawnie wzbogacona kosztem powoda. Jej korzyść wyraża się wartością prac powoda, za które nie zapłaciła a jednocześnie otrzymała za nie wynagrodzenie od inwestora.

Orzeczenie o koszatch zawarte w pkt. III wyroku wydano na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…) ( Dz. U. 2013, poz. 461) i obejmuje uiszczoną przez powoda kwotę 5 000 zł tytułem części opłaty od pozwu oraz koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3 617 zł.

Orzeczenie o kosztach zawarte w pkt. IV. Wyroku wydano na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28.07.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ( Dz. U. 2010, Nr 90, poz. 594 z późn. zm.).