Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

02 października 2015

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Rafał Cieszyński

Protokolant Monika Besz-Radzichowska

po rozpoznaniu na rozprawie 24 września 2015 we Wrocławiu

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko (...) Spółce z o.o. z siedzibą w C.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego (...) Spółki z o.o. z siedzibą w C. na rzecz powoda J. M. kwotę 140.000 zł ( sto czterdzieści tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od 02 października 2015 do dnia zapłaty;

II.  oddala dalej idące powództwo;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 16.150,30 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 11.623,50 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego udzielonego powodowi z urzędu;

IV.  nakazuje pozwanemu (...) Spółce z o.o. z siedzibą w C. aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 12.439,38 zł ( dwanaście tysięcy czterysta trzydzieści dziewięć złotych trzydzieści osiem groszy) tytułem brakujących kosztów sądowych.

Sygn. akt I C 1385/15

UZASADNIENIE

Pozwem z 08 lipca 2010, sprecyzowanym pismem z 27 maja 2011, powód J. M. domagał się zasądzenia od pozwanej (...) sp. z o.o. z siedzibą w C. kwoty 140.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu swojego żądania powód podał, że jako pracownik Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony (...)w O.11 kwietnia 2000 w miejscowości M.dokonał oględzin pasieki z zatrutymi pszczołami, a następnie pobrał próbki ziemi z opryskanych pól pozwanej i środka chemicznego znajdującego się w znalezionym pojemniku zastępczym. Pracownik pozwanej wskazał, że zastosowano środek chwastobójczy o nazwie R., zaś na innych polach stosowano też środek o nazwie D.. Pozwany stosował silnie trujący środek owadobójczy z grupy związków fosforoorganicznych D. (...)oraz R. U. (...)i R. (...). Środek D. (...)nie był wówczas dopuszczony do stosowania na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej. Teren objęty działaniem środka D. (...)nie został zabezpieczony. 18 kwietnia 2000 powód uczestniczył w oględzinach magazynów pozwanej oraz sprzętu przeznaczonego do oprysków. W wyniku przeprowadzanych czynności zasłabł. Pracownik pozwanej pomimo świadomości dotyczącej zakresu zastosowanego środka i jego szkodliwego działania na zdrowie i życie ludzi zaniechał właściwego poinformowania powoda, co doprowadziło do wykonania czynności kontrolnych 11 i 18 kwietnia 2000. W następnych dniach powód dokonał badań pobranych 11 kwietnia 2000 około 150 próbek ziemi. 30 kwietnia 2000 powód poczuł się słabo, a następnie pojawiły się u niego gorączka, biegunka, wymioty i silny ból pleców. 01 maja 2000 powód zabrany został z domu przez karetkę pogotowia ratunkowego i przewieziony na izbę przyjęć, a dnia następnego rozpoczęto jego leczenie na Oddziale (...)Szpitala w O.. W związku z objawami charakterystycznymi dla wstrząsu powód przewieziony został na Oddział (...) Szpitala im. (...)we W., gdzie przebywał od 03 do 09 maja 2000. Wojewódzki Państwowy Inspektor Sanitarny ustalił, że przyczyną ciężkiego stanu chorobowego i wstrząsu powoda było zatrucie środkami ochrony roślin, z którymi powód miał kontakt 11 kwietnia 2000. Zespół powypadkowy uznał zdarzenie z 11 kwietnia 2000 za wypadek przy pracy spowodowany kontaktem ze środkiem ochrony roślin z grupy środków fosforoorganicznych – D. (...). Orzecznik ZUS ustalił 20 % uszczerbek na zdrowiu powoda w związku z wypadkiem przy pracy, który spowodował zatrucie organizmu i wstrząs. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we W.decyzją z 07 października 2009 stwierdził u powoda chorobę zawodową – ostre zatrucie środkami ochrony roślin.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie na swoją rzecz kosztów procesu.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia dochodzonego przez powoda roszczenia, wskazując iż do zdarzenia wywołującego zdaniem powoda szkodę doszło 11 kwietnia 2000, z pierwszym żądaniem wypłaty odszkodowania powód wystąpił do pozwanej 10 lipca 2000, a bieg terminu przedawnienia nie uległ przerwaniu. Pozwana podniosła nadto, iż brak jest podstaw prawnych do przypisania jej winy za poniesioną przez powoda szkodę oraz nie zaistniał związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy jej działaniami a szkodą na osobie powoda. Ustalenie przez właściwe organy rentowe choroby zawodowej u powoda wywołanej czynnikami szkodliwymi występującymi powszechnie w środowisku jego pracy pozostaje bez wpływu na ustalenie i ocenę przesłanek ewentualnej odpowiedzialności cywilnej po stronie pozwanej. Pracownik pozwanej potwierdził wyraźnie, że zabiegi z użyciem preparatu D. były wykonywane na innych polach. Powód nie dając wiary tym informacjom postanowił samodzielnie zlustrować te pola, aby stwierdzić, jakich środków ochrony roślin użyto. W badaniu próby martwych pszczół nie stwierdzono związków fosforoorganicznych, co potwierdza, że informacje podawane przez pracownika pozwanej były zgodne z prawdą. Jeżeli powód podejrzewał, że na polach mogą być stosowane środki ochrony roślin o możliwym szkodliwym działaniu dla ludzi, to powinien był zachować co najmniej należytą ostrożność niezależnie od rodzaju stosowanego środka ochrony roślin. Od 18 kwietnia 2000 powód nie wykonywał u pozwanego żadnych czynności narażających go na bezpośredni kontakt ze środkami ochrony roślin. Cechą charakterystyczną dla ostrego zatrucia lub podostrego zatrucia związkami z grupy związków fosforoorganicznych jest szybkie występowanie objawów zatrucia po kontakcie ze związkiem. Pierwsze objawy mogą występować od kilkudziesięciu minut do kilku godzin od chwili zatrucia. Powód przy niezachowaniu środków ostrożności mógł mieć krótkotrwały kontakt inhalacyjny podczas pobierania próbek ziemi lub przy oględzinach sprzętu używanego do oprysku pól. Jeżeli w krótkim czasie przed zachorowaniem, które nastąpiło dopiero 30 kwietnia 2000 powód nie miał innego kontaktu ze środkami ochrony roślin, to mało prawdopodobne, aby przyczyną jego zatrucia był środek fosforoorganiczny. Na podstawie orzeczenia lekarskiego zawartego w decyzji Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we W. z 07 października 2009 stwierdzono, że nie można wykazać, aby krótkotrwały kontakt ze środkami ochrony roślin, w tym preparatu D., był przyczyną wystąpienia zachorowania z powodu, którego powód był hospitalizowany w maju 2000. Badania toksykologiczne przeprowadzone 13 czerwca 2000 nie wykazały obniżenia aktywności esterazy cholinowej, co wyklucza rozpoznanie zatrucia związkami fosforoorganicznymi. Powód po leczeniu szpitalnym powrócił do czynnej pracy zawodowej, co potwierdza, że nie został uznany za osobę trwale niezdolną do pracy na skutek kontaktu ze środkami ochrony roślin 11 kwietnia 2000. Preparat D. czasowo nie był zarejestrowany do stosowania w uprawach ziemniaków, lecz mógł być dopuszczony na innych uprawach.

Wyrokiem z 28 stycznia 2015 powództwo zostało oddalone ze względu na podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia. Powoda obciążono nadto obowiązkiem uiszczenia na rzecz pozwanej kosztów procesu w kwocie 5.368,20 zł.

Na skutek apelacji powoda Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z 26 czerwca 2015 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania celem dokonania ustaleń dotyczących wysokości dochodzonego przez powoda zadośćuczynienia. Sąd II Instancji uznał, iż pozwana podnosząc zarzut przedawnienia nadużyła prawa podmiotowego. Jednocześnie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu uznał leżące po stronie pozwanej sprawstwo krzywdy doznanej przez powoda za przesądzone. Sąd odwoławczy podzielił ustalenia faktyczne Sądu I instancji w zakresie dotyczącym czynu niedozwolonego stanowiącego podstawę dochodzenia przez powoda zadośćuczynienia.

Na rozprawie 24 września 2015 pełnomocnik powoda z urzędu wniósł o przyznanie wynagrodzenia w wysokości 1,5 – krotności stawki minimalnej.

Po ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd ustalił następujący stan faktyczny, istotny dla jej rozstrzygnięcia:

Powód zatrudniony był w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony (...)we W.Oddziale Terenowym w O.. W ramach czynności służbowych powód wchodził w skład komisji reklamacyjnej do zbadania przyczyn zatrucia pszczół w miejscowości M.. Właściciele pasiek podejrzewali, iż do zatrucia doszło w wyniku stosowania przez pozwaną na sąsiednich polach uprawnych środków ochrony roślin. Opryski pól uprawnych pozwanej rozpoczęły się 09 kwietnia 2000 i wykonywała je (...) sp. z o.o.z siedzibą w K.. 11 kwietnia 2000 komisja dokonywała oględzin pasiek z zatrutymi pszczołami należących do K. W.oraz R. W.. Z pasiekami sąsiadowały pola o powierzchni około 50 ha, które pozwana wykorzystywała pod uprawę ziemniaków. Powód stwierdził, iż na polach pozwanej dokonano oprysków preparatem R. (...), co potwierdził wchodzący w skład komisji pracownik pozwanej – N. N.. Pszczelarze wskazywali, iż pozwana wykonywała również opryski środkiem zwalczającym szkodniki glebowe – drutowca. N. N.przyznał, iż w celu zwalczenia drutowca pozwana stosuje środek D. (...), który miał być rozpylany na polach innych niż sąsiadujące z pasiekami. Na jednym z pól pozwanej w chwili oględzin pasiek pracowały opryskiwacze i powód udał się w ich stronę w celu ustalenia rodzaju rozpylanej substancji. Zanim powód dotarł na pole opryskiwacze odjechały. W sąsiedztwie pola stała cysterna z czystą wodą służącą do rozcieńczania środków ochrony roślin. Powód znalazł niemalże puste pojemniki zastępcze, z których pobrał próbki rozpylanej cieczy do otrzymanego od obsługi cysterny słoika. Powód pobrał próbki gleby pól uprawnych pozwanej.

W skład oprysku dokonywanego 11 kwietnia 2000 poza preparatem R. (...)wchodziły również środki ochrony roślin R. (...) i zaliczany do grupy środków fosforoorganicznych D. (...). W kwietniu 2000 D. (...)nie był zarejestrowany jako środek dopuszczony do stosowania w uprawach ziemniaków. Za zastosowanie tego środka N. N.ukarany został przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony (...)we W.mandatem karnym. Dokonując oprysków (...) sp. z o.o.z siedzibą w K.naruszyła przepisy ustawy o ochronie roślin uprawnych, co zostało stwierdzone przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony (...)we W.Oddział Terenowy w S..

(dowód: protokół z 11 kwietnia 2000 k. 138 – 140,

protokół z 11 kwietnia 2000 k. 141 – 144,

notatka służbowa z 17 kwietnia 2000 k. 305,

pismo powoda z 16 maja 2000 k. 7,

protokół przesłuchania powoda z 24 maja 2000 k. 9 – 11,

protokół przesłuchania N. N. z 24 maja 2000 k. 12,

protokół numer (...) z 25 maja 2000 k. 6,

polecenie wydania środków ochrony roślin k. 13,

pismo pozwanej z 04 kwietnia 2000 k. 14,

protokół numer (...) k. 181, 182,

protokół numer (...) – k. 306,

pismo powoda z 08 listopada 2000 r. k. 8,

pismo pozwanej z 10 stycznia 2001 k. 186, 187,

zeznania świadka N. N. k. 471 – 475,

zeznania świadka K. H. k. 484,

zeznania świadka R. W. k. 486, 487,

przesłuchanie powoda k. 488 – 492, 509, 510, 514, 525, 526, 528,

uzupełniające przesłuchanie powoda – elektroniczny protokół rozprawy z 24 września 2015 00:10:04 – 00:47:40 k. 992, 994)

18 kwietnia 2000 powód wraz z pracownikiem Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony (...)Oddziału Terenowego w S.dokonał w siedzibie (...) sp. z o.o.w K.oględzin sprzętu użytego do dokonania oprysków upraw pozwanej. W trakcie przeprowadzania kontroli powód zaczął czuć się słabo, co spowodowane było wdychaniem oparów środka D. (...).

(dowód: protokół numer (...) z 11 kwietnia 2000 k. 6,

zeznania świadka N. N. k. 472, 474,

przesłuchanie powoda k. 491, 492, 510, 525 – 527)

W okresie od 11 do 18 kwietnia 2000 powód był rozkojarzony. Począwszy od 19 kwietnia 2000 stan zdrowia powoda ulegał pogorszeniu. Powód miał dalsze problemy z koncentracją i czuł się coraz bardziej osłabiony. Osłabienie organizmu postępowało, a 30 kwietnia 2000 u powoda pojawiły się wymioty, biegunka, gorączka oraz dolegliwości bólowe. Ostatecznie powód nie był w stanie poruszać się o własnych siłach. 01 maja 2000 stan zdrowia powoda nie uległ poprawie, a lekarz pogotowia ratunkowego wezwanego do powoda zrobił mu zastrzyk oraz zalecił terapię farmakologiczną. Dalsze pogorszenie stanu zdrowia powoda skutkowało koniecznością wezwania w godzinach wieczornych po raz kolejny karetki pogotowia ratunkowego. Powoda zabrano do placówki służby zdrowia, gdzie zaaplikowano mu kroplówkę oraz przeprowadzono badania serca. Wyniki badań okazały się względnie dobre i powód wrócił do domu. 02 maja 2000 powód przewieziony został na Oddział (...)Szpitala w O.. Powoda 03 maja 2000 przetransportowano na Oddział (...)i (...) (...) Szpitala im. (...)we W., gdzie zaraz po przyjeździe powód stracił przytomność, którą odzyskał dnia następnego. Ustalono, iż najbardziej prawdopodobną przyczyną wstrząsu było zatrucie środkami ochrony roślin. 09 maja 2000 powoda przeniesiono na Oddział (...). Hospitalizacja powoda zakończyła się 15 maja 2000.

Po opuszczeniu szpitala powód miał zaniki pamięci, tracił orientację i w związku z tym przyjmował leki psychotropowe przepisane przez lekarza. Po wyjściu ze szpitala powód przebywał pół roku na zwolnieniu lekarskim. Zaburzenia psychofizyczne powodowały, że osoby trzecie myślały, iż powód znajduje się pod wpływem alkoholu lub środków odurzających. Po powrocie do pracy zajął stanowisko koordynatora, nie wykonywał już kontroli. Pracował do września 2003, następnie przeszedł na emeryturę.

(dowód: pismo powoda z 16 maja 2000 k. 7,

protokół przesłuchania powoda z 24 maja 2000 k. 9 – 11,

karta informacyjna z 15 maja 2000 k. 27,

zeznania świadka K. H. k. 484, 485,

przesłuchanie powoda k. 488, 492, 510, 511, 512, 527,

uzupełniające przesłuchanie powoda – elektroniczny protokół rozprawy z 24 września 2015 00:10:04 – 00:47:40 k. 992, 994)

Zespół powypadkowy Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony (...)we W.ustalił, iż powód 11 kwietnia 2000 przebywał w rejonie dokonywania zabiegów środkiem D. (...) w wyniku czego doznał zatrucia organizmu i ogólnego wstrząsu. Bliski kontakt 18 kwietnia 2000 ze środkami ochrony roślin doprowadził do pobudzenia organizmu powodującego objawy zatrucia. W wyniku kumulacji substancji chemicznej w organizmie powoda 01 maja 2000 i dniach następnych wystąpiły objawy działania środka chemicznego.

(dowód: protokół numer (...) z 11 kwietnia 2000 k. 6,

przesłuchanie powoda k. 514)

27 listopada 2000 lekarz – orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału we W.rozpoznał u powoda zatrucie środkami ochrony roślin z grupy fosforoorganicznych – D. (...), które miało miejsce 11 kwietnia 2000 i ustalił długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda w wysokości 20 %.

(dowód: opinia lekarska w sprawie ustalenia procentowego uszczerbku na zdrowiu z 27 listopada 2000 k. 28)

13 czerwca 2000 badający powoda Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy we W. stwierdził brak podstaw do rozpoznania u powoda choroby zawodowej. Identyczne stanowisko zajął Instytut Medycyny Pracy w Ł.. Na tej podstawie Powiatowy Inspektor Sanitarny w O. wydał 03 stycznia 2001 decyzję o braku choroby zawodowej u powoda. Decyzja ta podtrzymana został przez (...) Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we W. decyzją z 22 marca 2001. Obie decyzje zostały uchylone wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z 23 marca 2004 wydanym w sprawie 3 II SA/Wr 976/2001.

20 czerwca 2005 (...) Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy we W. wydał orzeczenie lekarskie numer (...) o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej w postaci ostrego zatrucia środkami ochrony roślin u powoda. Decyzją z 03 października 2005 Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O. nie stwierdził u powoda choroby zawodowej – ostrego zatrucia środkami ochrony roślin. Decyzja ta utrzymana została w mocy decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we W. z 25 lipca 2006. Wyrokiem z 05 marca 2007 wydanym w sprawie III SA/Wr 466/06 Wojewódzki Sąd Administracyjny we W. uchylił decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego we W. z 25 lipca 2006. 19 sierpnia 2009 (...) Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy we W. rozpoznał u powoda następstwa ostrego zatrucia środkami ochrony roślin, do którego doszło 11 kwietnia 2000. Decyzją numer (...) z 07 października 2009 Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny we W. uchylił w całości decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w O. z 03 października 2005 i stwierdził u powoda chorobę zawodową w postaci następstw ostrego zatrucia środkami ochrony roślin. Za przyczynę ciężkiego stanu chorobowego i wstrząsu uznano zatrucie środkami ochrony roślin, z którymi powód miał kontakt 11 kwietnia 2000.

(dowód: karta informacyjna leczenia klinicznego z 29 września 2000 k. 563,

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z 23 marca 2004 wydany w sprawie o sygn. akt 3 II SA/Wr 976/2001 k. 37

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we W. z 05 marca 2007 wydany w sprawie o sygn. akt III SA/Wr 466/06 k. 38,

orzeczenie lekarskie numer (...) o rozpoznaniu choroby zawodowej k. 15 – 17,

decyzja numer (...) z 07 października 2009 k. 18 – 25,

zeznania świadka K. H. k. 484,

przesłuchanie powoda k. 512, 528)

Prokuratura Rejonowa (...) we W.prowadziła dochodzenie w sprawie narażenia powoda na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu. Postanowieniem z 05 czerwca 2001 postępowanie zostało umorzone wobec niestwierdzenia przestępstwa. Na postanowienie to powód złożył zażalenie, które zostało przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej (...) we W.uwzględnione. Wobec niestwierdzenia przestępstwa śledztwo zostało umorzone postanowieniem z 03 grudnia 2001.

(dowód: postanowienie o umorzeniu dochodzenia z 05 czerwca 2001 wydane w sprawie Ds 9791/00 k. 543,

postanowienie o uwzględnieniu zażalenia z 16 sierpnia 2001 wydane w sprawie Ds 9791/00 k. 543

postanowienie o umorzeniu śledztwa z 03 grudnia 2001 wydane w sprawie Ds 7368/01 k. 543,

przesłuchanie powoda k. 528)

W roku 2005 rozpoznano u powoda zespół otępienny, powstały w wyniku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, którego przyczyną mogło być zatrucie środkami ochrony roślin.

(dowód: zaświadczenie o stanie zdrowia powoda z 11 października 2007 k. 32,

zaświadczenie o stanie zdrowia powoda z 12 listopada 2009 k. 36)

Począwszy od 01 stycznia 2005 powodowi przysługiwało prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy będącej wynikiem wypadku przy pracy z 11 kwietnia 2000. Stwierdzono, iż przyczyną wstrząsu jakiego doznał powód było zdarzenie z 11 kwietnia 2000, a zatrucie środkami ochrony roślin z grupy fosforoorganicznych spowodowało zmiany otępienne. Od 01 października 2007 powód uzyskał prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.

(dowód: wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 07 marca 2006 z uzasadnieniem wydany w sprawie o sygn. akt IX 1 U 1699/04 k. 644 – 648,

wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 09 maja 2007 z uzasadnieniem wydany w sprawie o sygn. akt III AUa 1064/06 k. 649 – 654,

wyrok Sądu Okręgowego we Wrocławiu z 07 października 2008 wydany w sprawie o sygn. akt IX U 50/08 k. 655,

przesłuchanie powoda k. 512)

13 października 2009 (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w O. uznał powoda za osobę niepełnosprawną w stopniu znaczny. Ustalono, że niepełnosprawność powoda istnieje od roku 2000. Orzeczenie wydano w szczególności w oparciu o kartę informacyjną leczenia szpitalnego powoda z 09 maja 2000.

(dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności z 13 października 2009 k. 39, 40)

Pismem z 10 lipca 2000, doręczonym 12 lipca 2000, powód zwrócił się do pozwanej z żądaniem zapłaty odszkodowania w kwocie 150.000 zł. Żądanie zapłaty ponowione zostało w piśmie z 27 lipca 2000, gdzie powód zakreślił pozwanej termin 7 dni na zapłatę kwoty 150.000 zł. Powód jeszcze wielokrotnie wzywał pozwaną do zapłaty kwot tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania za utratę zdrowia na skutek narażenia go na działanie substancji szkodliwych. Pismem z 29 lipca 2004 powód domagał się kwoty 85.000 zł, a pismem z 03 maja 2010 kwoty 241.130 zł. Pozwana odmawiała wypłaty odszkodowania.

(dowód: pismo powoda z 10 lipca 2000 k. 131, 132,

pismo powoda z 27 lipca 2000 k. 41,

pismo pozwanej z 04 sierpnia 2000 wraz z potwierdzeniem odbioru k. 133 – 137,

pismo powoda z 27 lipca 2004 k. 42, 43,

wezwanie do zapłaty z 29 lipca 2004 k. 44,

wezwanie do zapłaty z 03 maja 2010 wraz z dowodem nadania, k. 45 – 51,

zeznania świadka N. N. k. 473,

przesłuchanie powoda k. 528)

Obecnie powód odczuwa niepokój, stres, kłopoty ze snem, ma zawroty głowy, problemy z poruszaniem się, chodzi o lasce, nie może samodzielnie opuszczać domu. Opiekę nad powodem sprawują członkowie jego najbliższej rodziny. Powód nadal przyjmuje leki psychotropowe. Powód pozostaje pod stałą opieką lekarza rodzinnego, onkologa i psychiatry. Cierpienia powoda są tak silne, że wyraża gotowość poddania się zabiegowi eutanazji. Miesięczny koszt leczenia powoda wynosi około 18.000 zł. Powód na leczenie wydał wszystkie swoje oszczędności.

Przed zatruciem powód był zdrowym i silnym mężczyzną. Później stopniowo zaczął podupadać na zdrowiu i nie powrócił już do dobrej kondycji zdrowotnej.

Powód cierpi na ograniczoną chwiejność afektywną powodowaną uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego oraz zaburzenia depresyjno – lękowe, chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego z dyskopatią na poziomie L5/S1, obustronny odbiorczy ubytek słuchu i wadę wzroku, a od trzech lat na chorobę nowotworową. Stan zdrowia powoda może być spowodowany odległymi skutkami zatrucia ochrony roślin podczas czynności kontrolnych wykonywanych w ramach obowiązków służbowych 11 i 18 kwietnia 2000 i przebytego w związku z zatruciem środkami ochrony roślin wstrząsu. Obraz objawów podmiotowych i przedmiotowych występujących u powoda nie jest charakterystyczny i może być wynikiem zarówno zmian chorobowych, jak i zatrucia.

(dowód: wyniki badań powoda k. 561, 562,

opinia biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy lek. med. E. O. z 24 września 2012 k. 590 – 592,

opinia uzupełniająca biegłego sądowego z zakresu medycyny pracy lek. med. E. O. z 08 kwietnia 2013 k. 632,

opinia biegłego sądowego psychiatry lek. med. A. J. z 05 grudnia 2013 k. 691 – 695,

przesłuchanie powoda k. 513,

uzupełniające przesłuchanie powoda – elektroniczny protokół rozprawy z 24 września 2015 00:10:04 – 00:47:40 k. 992, 994)

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie niemalże w całości.

Stosownie do treści art. 386 § 6 k.p.c. ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w uzasadnieniu wyroku sądu drugiej instancji wiążą zarówno sąd, któremu sprawa została przekazana, jak i sąd drugiej instancji, przy ponownym rozpoznaniu sprawy.

Niniejsza sprawa stanowiła już przedmiot rozpoznania tutejszego Sądu, który uwzględniając podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia dochodzonego przez powoda roszczenia oddalił powództwo. Rozpoznający apelację powoda Sąd Apelacyjny we Wrocławiu wyrokiem z 26 czerwca 2015 uchylił zaskarżone orzeczenie uznając, iż pozwana podnosząc zarzut przedawnienia nadużyła prawa podmiotowego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania tutejszemu Sądowi. Uzasadniając swoje orzeczenie Sąd II instancji wskazał, iż podzielił ustalenia faktyczne Sądu I instancji w zakresie dotyczącym czynu niedozwolonego stanowiącego podstawę dochodzenia przez powoda zadośćuczynienia i uznał leżące po stronie pozwanej sprawstwo krzywdy doznanej przez powoda za przesądzone. Rolą Sądu po przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania było jedynie dokonanie ustaleń dotyczących wysokości dochodzonego przez powoda zadośćuczynienia.

Zgodnie z treścią art. 445 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Krzywda (niemajątkowa szkoda na osobie) polega na ujemnych przeżyciach poszkodowanego, cierpieniach fizycznych (ból i inne dolegliwości) i psychicznych (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia). Zadośćuczynienie pieniężne ma zaś na celu złagodzenie tych cierpień i powinno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego.

Pojęcie „sumy odpowiedniej” użyte w art. 445 § 1 k.c. ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zgodnie z utrwalonymi w orzecznictwie zasadami obowiązującymi przy ustalaniu zadośćuczynienia pieniężnego, określając wysokość zadośćuczynienia, Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień, czas trwania i intensywność cierpień fizycznych i psychicznych, trwałość skutków czynu niedozwolonego (kalectwo, oszpecenie), prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, rodzaj wykonywanej pracy, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową oraz inne czynniki podobnej natury. Nie bez znaczenia są też takie okoliczności, jak pozbawienie poszkodowanego możliwości osobistego wychowywania dzieci i zajmowania się gospodarstwem domowym lub konieczność korzystania z pomocy innych osób przy prostych czynnościach życia codziennego.

Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie podkreśla się, że wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być „odpowiednia” w tym znaczeniu, że powinna być – przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego – utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (zob. G. Bieniek, [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia – Zobowiązania. Tom 1, Warszawa 2001, s. 432, 433; wyrok Sądu Najwyższego z 28 września 2001, III CKN 427/00, LEX numer 52766; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 10 maja 2001, II AKa 81/01, OSA 2001/12/96; por.: M. Nesterowicz, Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 9 marca 2001, I ACa 124/01, PS 2002/10/130; A. Szpunar, Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 15 września 1999, III CKN 339/98, OSP 2000/4/66). Przy czym powołanie się przez sąd przy ustalaniu zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na potrzebę utrzymania wysokości zadośćuczynienia w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, nie może prowadzić do podważenia kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia (wyrok Sądu Najwyższego z 30 stycznia 2004, I CK 131/03, OSNC 2005/2/40). Zadośćuczynienie ma bowiem wynagrodzić nie tylko ból i cierpienie odczuwane bezpośrednio po zdarzeniu, ale także stanowić rekompensatę za ujemne następstwa wynikłe z wypadku w przyszłości (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 05 września 2013, I ACa 812/13, LEX numer 1392159).

Ustalając odpowiednią sumę należnego powodowi zadośćuczynienia, Sąd uwzględnił doznane przez niego cierpienia fizyczne i psychiczne, jak również miał na względzie fakt, że powód doznał krzywdy bez swojej winy, a skutki wypadku odczuwa do dnia dzisiejszego. Przed podjęciem w ramach ustalenia przyczyn pomoru pszczół w M. czynności powód był silnym i w pełni sprawnym mężczyzną, który zarówno w życiu zawodowym, jak i sprawach dnia codziennego funkcjonował w sposób całkowicie normalny. Kontakt z używanymi przez pozwaną do ochrony upraw środkami ochrony roślin 11 i 18 kwietnia 2000 w sposób negatywny odbił się na stanie zdrowia powoda. Nie ulega wątpliwości, iż powód od tamtego okresu zaczął podupadać na zdrowiu i nigdy nie powrócił do sprawności fizycznej, jak również umysłowej sprzed zatrucia. Gwałtowne pogorszenie stanu zdrowia powoda na przełomie kwietnia i maja 2000 i doznany wstrząs omalże nie doprowadziły do jego zgonu. Już w trakcie hospitalizacji powód blisko na jedną dobę stracił przytomność. Po zakończeniu leczenia szpitalnego powód przez okres sześciu miesięcy był niezdolny do pracy zarobkowej, a następnie pracował na innym stanowisku niż przed zatruciem. Wówczas to powód miał zaniki pamięci, tracił orientację. Zaburzenia psychofizyczne powodowały, iż postrzegany był on przez osoby postronne jako człowiek znajdujący się pod wpływem alkoholu bądź środków odurzających, co bez wątpienia było czynnikiem wielce stresogennym. Obecnie powód cierpi na chorobę nowotworową, chorobę niedokrwienną serca, nadciśnienie tętnicze, zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego z dyskopatią na poziomie L5/S1, obustronny odbiorczy ubytek słuchu i wadę wzroku, a także chwiejność afektywną powodowaną uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego oraz zaburzenia depresyjno – lękowe. Uszkodzenie układu nerwowego u powoda zdiagnozowano po raz pierwszy w roku 2005. Powód w związku ze swoimi schorzeniami pozostaje pod stałą opieką lekarza rodzinnego, onkologa i psychiatry, a począwszy od maja 2000 przyjmuje nieprzerwanie leki psychotropowe. Leczenie powoda jest kosztowne (miesięczny koszt leczenia jest szacowany przez powoda na kwotę około 18.000 zł) i pochłonęło wszystkie zgromadzone przez niego oszczędności. Aktualnie powód odczuwa stany niepokoju i silnego stresu, ma znaczne problemy ze snem i zawroty głowy. Powód ma trudności z samodzielnym poruszaniem się i chodzi o lasce. Powód wymaga stałej pomocy osób trzecich i znajduje się pod opieką najbliższych członków rodziny. Samodzielne przebywanie poza domem jest w przypadku powoda wykluczone i wymagana jest asysta opiekuna.

Znamiennym dla ustalenia zakresu cierpień powoda również jest fakt, że badający go lekarz – orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału we W.stwierdził 27 listopada 2000, iż zatrucie środkami ochrony roślin z grupy fosforoorganicznych – D. (...) spowodowało powstanie 20 % uszczerbku na zdrowiu powoda.

Zatrucie w kwietniu 2000 środkami ochrony roślin odbiło się zatem na wielu płaszczyznach stanu zdrowia powoda. Z jednej strony doznał powód rozstroju zdrowia fizycznego zaistniałego bezpośrednio po zatruciu, a z drugiej po ustaniu objawów powodujących wstrząs w miarę upływu czasu zaczęły się ujawniać, a następnie pogłębiać kolejne schorzenia. Równocześnie pogorszenie się stanu zdrowia fizycznego w sposób negatywny odbiło się na psychice powoda, który nagle i niespodziewanie podupadł na zdrowiu i pomimo podejmowanych kuracji nie tylko nie był w stanie powrócić do stanu sprzed zatrucia, ale nadal chorował, a stan jego zdrowia coraz bardziej się pogarszał z czym powód nie jest się w stanie pogodzić do chwili obecnej. Skala przeżywanych przez powoda cierpień doskonale widoczna była w trakcie jego uzupełniającego przesłuchania 24 września 2015, kiedy to zrezygnowany i przytłoczony swoją sytuacją powód wyrażał nawet gotowość poddania się zabiegowi eutanazji.

Powyższych ustaleń Sąd dokonał w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, a w szczególności sporządzone w sprawie przez biegłych sądowych opinie oraz przesłuchania powoda.

Żądana przez powoda kwota 14.000 zł była zdaniem Sądu w świetle powyższych okoliczności odpowiednia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. Zadośćuczynienie w tej wysokości da powodowi zarówno satysfakcję moralną, jak również finansową, rekompensując – na ile to możliwe – doznane cierpienia.

O odsetkach od kwoty zasądzonej orzeczono na podstawie art. 481 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Mając na uwadze, że pozwana skutecznie podniosła zarzut przedawnienia roszczenia oraz należało brać pod uwagę stan w chwili rozstrzygania, Sąd przyjął, iż pozwana nie pozostawała w opóźnieniu z zapłatą zadośćuczynienia aż do kategorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu i przekazania jej do ponownego rozpoznania, dlatego też odsetki zasądzono od daty wydania wyroku. Na tą również datę Sąd ustalił wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia.

Powód przegrał sprawę nieznacznie, albowiem powództwo oddalone zostało jedynie w zakresie żądania odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu do dnia wydania wyroku. Wobec tego na podstawie art. 100 k.p.c. pozwaną obciążono w punkcie III sentencji wyroku obowiązkiem zwrotu na rzecz powoda poniesionych przez niego kosztów procesu w pełnej wysokości.

Na poniesione przez powoda koszty składały się: kwota 1.000 zł tytułem częściowej opłaty sądowej od pozwu, kwota 2.526,80 zł tytułem sumy wynagrodzeń przyznanych oraz wypłaconych biegłym sądowym, kwota 1.000 zł tytułem częściowej opłaty sądowej od apelacji oraz kwota 11.623,50 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, co wyniosło łącznie 16.150,30 zł.

Powód reprezentowany był w niniejszej sprawie przez adwokata ustanowionego z urzędu, który złożył oświadczenie, iż koszty udzielonej pomocy prawnej nie zostały przez powoda uiszczone w całości lub w części. Stąd też stosownie do treści § 19 pkt 1 w zw. z § 2 ust. 3 i § 6 pkt 6 oraz § 13 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013, poz. 461 ze zmianami). Na koszty wynagrodzenia pełnomocnika z urzędu złożyły się podwyższone o stawkę podatku od towarów i usług koszty zastępstwa przed tutejszym Sądem w wysokości 5.400 zł oraz koszty zastępstwa w postępowaniu apelacyjnym przed Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu w kwocie 4.050 zł. Mając na uwadze stopień skomplikowania sprawy i jej długotrwałość w ocenie Sądu zaistniały przesłanki do przychylenia się do wniosku pełnomocnika powoda o przyznanie wynagrodzenia w wysokości 1,5 – krotności stawki minimalnej.

Obowiązek zwrotu pozostałych kosztów procesu w kwocie 12.439,38 zł w postaci części opłaty sądowej od pozwu (6.000 zł) i części opłaty sądowej od apelacji (6.000 zł), od których powód został zwolniony, a także części wynagrodzeń przyznanych i wypłaconych biegłym sądowym ze środków Skarbu Państwa (439,38 zł), na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z 28 lipca 2005 o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz. U. z 2014, pozycja 1025 ze zmianami) w zw. z art. 100 k.p.c. obciążał pozwaną, o czym orzeczono w punkcie IV sentencji wyroku.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

a)  (...)

b)  (...)

3.  (...)

30 listopada 2015