Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 sierpnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie :

Przewodniczący SSR Magdalena Piątkowska

Protokolant: Katarzyna Zych

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 sierpnia 2016 roku w Ś.

sprawy z powództwa S. C.

przeciwko K. (...) M. P. w S.

o ekwiwalent pieniężny za urlop

I powództwo oddala

II zasądza od powoda S. C. na rzecz strony pozwanej K. (...) M. P. w S. kwotę 3.690 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Powód S. C. wniósł pozew przeciwko pozwanemu M. K. (...) w S. o zasądzenie na jego rzecz kwoty (...) zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu zgłoszonego żądania podniósł, że zatrudniony był u pozwanego od dnia (...) roku na stanowisku operatora maszyn kamieniarskich i zarabiał średnio (...) zł tygodniowo i kwota ta dawana mu była do ręki w żaden sposób nieewidencjonowana. U pozwanego nie obowiązywał żaden plan urlopów i powód nie wykorzystał przysługującego mu urlopu w pełnym wymiarze. Podniósł, iż w 2013 roku przebywał na urlopie 5 dni roboczych, zaś w 2014 i 2015 roku nie przebywał na urlopie. Nadto w okresie wypowiedzenia udzielono mu zaległego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni roboczych.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podniósł, że powód miał ustaloną stawkę w wysokości (...) zł za wyprodukowanie 1 tony kostki, a ekonomiczne realia wykonywania przez pozwanego działalności gospodarczej nie pozwalały na wypłatę wynagrodzenia w wysokości wskazanej przez powoda, który potwierdzał składanymi przez siebie podpisami na listach płac otrzymywanie wynagrodzenia określonego w umowie o pracę. Ponadto powód bezpośrednio przed ustaniem stosunku pracy przebywał na zwolnieniu lekarskim przez okres ponad dwóch miesięcy, natomiast wcześniej otrzymywał minimalne ustawowe wynagrodzenie za pracę i to ta kwota winna być podstawą ustalenia ewentualnego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Pozwany wskazał, że powodowi udzielono urlopu wypoczynkowego w następujących okresach czasu: w 2013 roku od 10 do 21 czerwca, od 22 do 31 lipca i od 13 do 22 listopada, łącznie 26 dni, w 2014 roku od 1 do 31 grudnia, łącznie 21 dni w 2015 roku 2 i 5 stycznia, a następnie od 9 do 27 listopada, łącznie 16 dni, w tym 5 dni urlopu zaległego za 2014 rok. Powodowi pozostało za 2015 r. 15 dni urlopu zaległego, który pozwany usiłował powodowi przyznać w okresie wypowiedzenia umowy o prace, jednakże powód przez niemalże cały okres wypowiedzenia przebywał na zwolnieniach lekarskich. Możliwość udzielenia powodowi zaległego urlopu wypoczynkowego pozwany miał dopiero w okresie od 16 do 29 lutego 2016 roku w wymiarze 10 dni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Powód S. C. zatrudniony był u pozwanego w okresie od dnia (...) roku początkowo na czas określony, a od dnia (...) roku na czas nieokreślony na stanowisku operatora maszyn kamieniarskich za miesięcznym wynagrodzeniem w kwocie (...) zł brutto, a od 1 stycznia 2015 roku w kwocie (...) zł brutto. Za podobnym wynagrodzeniem zatrudnieni są pozostali pracownicy pozwanego.

Otrzymywane wynagrodzenie powód potwierdzał własnoręcznym podpisem na listach płac.

Dowód:

- akta osobowe powoda – w załączeniu;

- listy płac – k. 41-80;

- częściowo zeznania powoda – e protokół z dnia 17.06.2016r. k. 196.

- zeznania świadka T. B. -e protokół z dnia 17.06.2016r.k.191v.

- zeznania świadka G. F. -e protokół z dnia 17.06.2016r.k.192

-zeznania świadka R. R. -e protokół z dnia 17.06.2016r.k.196

- zeznania świadka R. P.-e protokół z dnia 17.06.2016 k. 192v.

- zeznania pozwanego –e protokół z dnia 17.06.2016r.k.193

Warunki zatrudnienia u strony pozwanej każdy z pracowników uzgadniał indywidualnie i nie były one znane pozostałym. Wypłata wynagrodzenia odbywała się poprzez wręczanie należności każdemu z pracowników z osobna w biurze. We wcześniejszych latach (4 do 2,5 roku wstecz) niektórzy pracownicy umawiali się z pozwanym na wyższe stawki wynagrodzenia, które stanowiły również zapłatę za niewykorzystany urlop i inne usprawiedliwione nieobecności w pracy.

Dowód:

- zeznania świadka D. P. e protokół z dnia17.06.2016r.k.189v.

- zeznania świadka R. J. e protokół z dnia 17.06.2016r.k.190

- zeznania świadka P. S. e protokół z dnia 17.06.2016r.k.196

- zeznania świadka G. F. e protokół z dnia 17.06.2016r.k.192

W trakcie zatrudnienia powód przebywał na urlopie wypoczynkowym w następujących okresach: w 2013 roku od 10 do 21 czerwca, od 22 do 31 lipca i od 13 do 22 listopada, w 2014 roku od 1 do 31 grudnia i w 2015 roku w dniach 2 i 5 stycznia oraz od 9 do 27 listopada, w tym wykorzystał 5 dni urlopu zaległego za 2014 rok.

W styczniu 2016 roku powód przez cały miesiąc przebywał na zwolnieniu lekarskim.

W okresie od 15 lutego do 29 lutego pozwany udzielił powodowi 11 dni urlopu wypoczynkowego za 2015 rok.

W lutym 2016 roku pozwany wypłacił powodowi kwotę (...) zł tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za 2015 i 2016 rok.

Dowód:

- karty pracy – k. 109-112, 117-118;

- zestawienie kart urlopowych – k. 113-114;

- lista plac – k. 80;

- potwierdzenie odbioru – k. 81;

- pismo z dnia 15.02.2016r.,

- zeznania świadka G. F.– e protokół z dnia 17.06.2016r. k. 192

- zeznania świadka R. R. e protokół z dnia 17.06.2016r. k. 193

- zeznania pozwanego - e protokół z dnia 17.06.2016r. k. 196.

W trakcie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy przeprowadzonej w zakładzie pozwanego na skutek skarg powoda z dnia 3 i 21 grudnia 2015 roku ustalono, że świadczenia pieniężne ze stosunku pracy naliczane i wypłacane były w oparciu o sporządzone przez pracodawcę karty ewidencji czasu pracy oraz zgodnie z ustaloną wysokością wynagrodzenia w umowie o pracę i w tym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości.

Również kontrola przeprowadzona w dniach 15,16 i 23 lutego 2016 roku przez PIP w W. wykazała, że pracownikom zatrudnionym u pozwanego naliczano i wypłacano wynagrodzenie za pracę w wysokości określonej w zawartych z pracownikami umowach o pracę.

Dowód:

- pismo PIP Oddział w W. z dnia 23.02.2016r. – k. 10-13;

- protokół kontroli nr (...)- (...)- (...)-Pt/16 – k. 88-96.

W dniu 23 grudnia 2015 roku powód wystąpił z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. o ustalenie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne za okres od 3 marca 2009 roku z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u pozwanego, podnosząc że kwota wynagrodzenia wykazana w umowie o pracę nie odpowiada wynagrodzeniu jakie faktycznie osiągał, pozostając w stosunku pracy, bowiem faktyczne wynagrodzenie miesięczne wynosiło (...) zł.

Prowadzone postępowanie wyjaśniające nie dało podstawy by uznać, że wynagrodzenie S. C. z tytułu zatrudnienia u płatnika składek w latach 2009 – 2014 było wypłacane w innej wysokości niż określone w umowach o pracę, wobec czego postepowanie jako bezprzedmiotowe zostało umorzone.

Dowód:

- akta ZUS (akta płatnika)- w załączeniu.

Pismem z dnia 30 listopada 2015 roku pozwany rozwiązał z powodem umowę o pracę z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynął w dniu 29 lutego 2016 roku. Przyczyną wypowiedzenia była likwidacja stanowiska pracy.

Dowód:

- akta osobowe powoda – w załączeniu;

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy, zeznania świadków G. F. i R. R., częściowo pozwanego M. P. oraz częściowo powoda S. C.. Sąd dał wiarę powyższym dowodom w takim zakresie w jakim każdy z nich stanowił podstawę dokonania ustaleń faktycznych w sprawie, pozostawał w korelacji z pozostałymi dowodami. Sąd również dał wiarę zeznaniom świadka D. P. (2), R. J. (2) i P. S. co do sposobu wypłaty wynagrodzenia u pozwanego, indywidualnego ustalania warunków pracy i płacy. Zeznania te jednak nie mogły być pomocne w ustalaniu elementów istotnych dla powództwa po pierwsze z uwagi na fakt, iż świadkowie mieli wiedzę wyłącznie na temat własnych warunków zatrudnienia, po drugie zatrudnieni byli w przeszłości, która pozostaje bez znaczenia dla sprawy w świetle wynikającego z przepisów okresu, który uwzględnia się do wyliczenia ekwiwalentu za urlop, o czym niżej.

Zeznaniom powoda S. C. Sąd dał wiarę jedynie w części, w jakiej potwierdził fakt zatrudnienia u pozwanego.

W przedmiotowej sprawie powód domagał się zapłaty kwoty (...) zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu tytułem ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w okresie zatrudnienia u pozwanego w latach 2013 – 2015.

Podstawą prawną roszczenia powoda o wypłatę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest przepis art. 171 k.p. § 1 k.p., zgodnie z którym w przypadku niewykorzystania przez pracownika przysługującego mu urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Zasady obliczania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop określają zaś przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop ( Dz. U. 1997 nr 2, poz.14, ze zm.).

Według treści art. 152 k.p. pracownik ma prawo do urlopu corocznego, nieprzerwanego i odpłatnego i prawa tego pracownik nie może się zrzec. Pracodawca więc powinien planować urlopy i udzielać je pracownikom w roku, w którym nabyli do nich prawo. Oczywiście nie udzielenie urlopu w ustalonym terminie nie oznacza utraty prawa do niego. Urlop zaległy, lecz nieprzedawniony, powinien być jednakże udzielony w naturze. Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest wyjątkiem od prawa pracownika do wykorzystania urlopu w naturze. Ekwiwalent pieniężny przysługuje zatem tylko wtedy, gdy wykorzystanie urlopu w naturze nie jest możliwe (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2006 roku, I PK 124/05, OSNP 2006, nr 23-24, poz. 354).

W niniejszej sprawie bezspornym pozostawało zatrudnienie powoda w zakładzie kamieniarskim prowadzonym przez pozwanego w okresie od (...) roku, ilość przysługujących powodowi z uwagi na staż pracy dni urlopu, a także sposób rozwiązania stosunku pracy łączącego powoda z pozwanym. Kwestią sporną pozostawało natomiast, czy powód w istotnym okresie zatrudnienia wykorzystał przysługujący mu w całości urlop wypoczynkowy. Powód kwestionował ponadto wysokość miesięcznego wynagrodzenia ze stosunku pracy twierdząc, że zarabiał średnio od (...) zł tygodniowo.

W ocenie Sądu zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że powód w okresie zatrudnienia u pozwanego nie wykorzystał przysługującego mu urlopu. Przeciwnie, z ustaleń Sądu wynika, że powód otrzymywał urlopy za poszczególne lata w całości, przy czym za zaległy urlop z 2015 i 2016 roku wypłacono mu ekwiwalent. Okoliczności te potwierdzają zeznania przesłuchanych w sprawie świadków G. F. i R. R., jak również dokumenty w postaci kart pracy, zestawienia kart urlopowych, oraz potwierdzenie odbioru.

Wiarygodność twierdzeń powoda w tym zakresie budzi poważne wątpliwości, bowiem powód przedstawił różne wersje w tym zakresie. I tak: w wezwaniu do zapłaty z dnia 7 grudnia 2015 roku skierowanym do pozwanego powód twierdził, że przez cały okres zatrudnienia nie miał przyznanego urlopu, natomiast podczas przesłuchania w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. podał, że korzystał z urlopu wypoczynkowego, jednakże nie otrzymał za ten czas wynagrodzenia. Powód nie wskazał jednak w jakim rozmiarze wykorzystał urlop wypoczynkowy. W pozwie zmienił dotychczas prezentowane wersje, twierdząc że w 2013 roku przebywał na urlopie wypoczynkowym jedynie przez 5 dni, zaś w 2014 roku nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego, natomiast w okresie wypowiedzenia udzielono mu zaległego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni. Na rozprawie przed Sądem twierdził, że przebywał na urlopie wypoczynkowym w latach 2013 – 2015 od poniedziałku do piątku, jednakże nie wskazał w jakie dni.

Zdaniem Sądu, za brakiem wiarygodności twierdzeń powoda przemawiają zasady doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Mało bowiem prawdopodobne jest, że powód, przez okres trzech lat pracy nie skorzystał z przysługującego mu corocznego prawa do urlopu i czekał do zakończenia stosunku pracy, by wystąpić o ekwiwalent za urlop, który jak wskazano na wstępie jest wyjątkiem od zasady przyznawania urlopu w naturze. Nie można przy tym tracić z pola widzenia, że udzielenie urlopu pracownikom w terminach zakreślonych przez kodeks pracy (w tym nawet bez zgody pracownika) jest obowiązkiem pracodawcy, a niezrealizowanie tego stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym. Jak wynika przy tym z zeznań w/w świadków – pracowników pozwanego –że powód w 2014 i 2015 roku przebywał na urlopie, zasadnym jest zatem przyjęcie, że w rzeczywistości urlop był udzielany powodowi zgodnie z ustalonymi w tym zakresie z pracodawcą zasadami.

Wobec braku spójności w twierdzeniach powoda, Sąd za wiarygodne przyjął niezmienne i konsekwentne stanowisko pozwanego, poparte dowodami, uznając jednocześnie twierdzenia powoda za niewiarygodne.

Sąd zakwestionował również twierdzenia powoda, jakoby wykonując pracę na rzecz pozwanego uzyskiwał wynagrodzenie średnio od (...) zł tygodniowo, tj. około (...) zł miesięcznie. Okoliczność tą potwierdzić mieli świadkowie D. P. (2), R. J. (2) i P. S., jednakże osoby te nie pracowały u pozwanego w okresie, za który powód dochodzi wynagrodzenia i nie mają żadnej wiedzy odnośnie wysokości otrzymywanego wówczas wynagrodzenia przez powoda. Przesłuchana w niniejszej sprawie żona powoda – M. C. odmiennie niż powód wskazywała wysokość wynagrodzenia wypłacanego powodowi przez pozwanego, a mianowicie kwotę od (...)zł tygodniowo. Sąd z dużą dozą ostrożności potraktował twierdzenia tego świadka, albowiem jest ona osobą bliską dla powoda i jest zainteresowana korzystnym dla niego rozstrzygnięciem sprawy.

Ponadto podkreślić należy, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w dacie rozwiązania stosunku pracy. Wysokość ekwiwalentu oblicza się zatem na podstawie wynagrodzenia z okresu bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, w którym nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, chociażby ekwiwalent przysługiwał pracownikowi za urlopy należne za poprzednie lata pracy (wyrok SN z dnia 15.10.1976, sygn. I PRN 1/76, L.).

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, powód przed ustaniem stosunku pracy przebywał na zwolnieniu lekarskim przez okres ponad dwóch miesięcy, przy czym wcześniej otrzymywał minimalne wynagrodzenie za pracę w kwocie (...)zł brutto, co bezpośrednio wynika z list płac własnoręcznie podpisywanych przez powoda i to ta kwota winna być podstawą ustalenia ewentualnego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, nie zaś określona przez powoda kwota, której nie wykazał w trakcie prowadzonego postępowania.

Zauważyć również należy, że zagadnienia związane z prawidłowością naliczania powodowi wynagrodzenia za pracę były przedmiotem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy Oddział w W., gdzie ustalono, że świadczenia pieniężne ze stosunku pracy naliczane i wypłacane były w oparciu o sporządzone przez pracodawcę karty ewidencji czasu pracy oraz zgodnie z ustaloną wysokością wynagrodzenia w umowie o pracę i w tym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. Podobnie zresztą stwierdził Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W., gdzie w ramach prowadzonego postepowania wyjaśniającego brak było podstaw by uznać, że wynagrodzenie S. C. z tytułu zatrudnienia u pozwanego w latach 2009 – 2014 było wypłacane w innej wysokości niż określone w umowach o pracę.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, zgłoszone w niniejszej sprawie powództwo o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop należało uznać za nieudowodnione, co skutkowało oddaleniem żądania powoda, o czym Sąd orzekła w punkcie I wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego (punkt II wyroku) orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. § 2 pkt 5 w zw. z § 9 ust . 1 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015r.).