Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2020 roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Radosław Florek

Protokolant: Marta Chęcińska

po rozpoznaniu 29 lipca 2020 roku w Dzierżoniowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko K. P. i J. P.

o zapłatę 32 373,26 zł

I.  zasądza od pozwanych K. P. i J. P. solidarnie na rzecz strony powodowej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. 32 373,26 zł (trzydzieści dwa tysiące trzysta siedemdziesiąt trzy złote dwadzieścia sześć groszy) z odsetkami ustawowymi od 11 grudnia 2015 roku do 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

II.  zasądza od pozwanych K. P. i J. P. solidarnie na rzecz strony powodowej (...) Bank Spółki Akcyjnej w W. 8116 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt I C 479/19

UZASADNIENIE

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.Strona powodowa (...) Bank Spółka Akcyjna w W. wystąpiła o zasądzenia na jej rzecz od pozwanych K. P. i J. P. solidarnie 32 373,26 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 11 grudnia 2015 roku do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie tego żądania wskazała, że pozwana jest wystawcą weksla własnego z klauzulą bez protestu, zaś pozwany jest poręczycielem zobowiązania wekslowego. Podała, że termin płatności weksla przypadał na 10 grudnia 2015 roku, a ona nabyła wszystkie prawa z weksla przez indos od Banku (...). Podkreśliła, że wzywano pozwanych do zapłaty wymagalnego zadłużenia, a sam weksel nie został wykupiony. Oświadczyła, że 28 października 2016 roku doszło do rebrandingu (...) Bank (...) Spółka Akcyjna zmieniła nazwę na (...) Bank Spółka Akcyjna.

2.  Postanowieniem z 27 grudnia 2017 roku, Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie.

3.  W piśmie procesowym z 23 grudnia 2019 roku, pozwani podnieśli zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia oraz zarzucili, iż strona powodowa nie przedstawiła umowy zabezpieczonej wekslem, wezwania ich do zapłaty, jak i wypowiedzenia umowy zabezpieczonej wekslem.

4.  W odpowiedzi na pozew z 17 marca 2020 roku, pozwany J. P. wniósł o oddalenie powództwa.

Motywując swoje stanowisko zarzucił naruszenie przepisów art. 10 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 28 kwietnia 1936 roku - Prawo wekslowe (Dz.U. z 1936 roku, Nr 37, poz 282 z późn. zm.), zwanej dalej „prawem wekslowym”, poprzez wypełnienie weksla in blanco po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego. Wskazał, że umowa zabezpieczona przedmiotowym wekslem została wypowiedziana w grudniu 2013 roku lub w I kwartale 2014 roku, a pomimo wskazania jako daty zapłaty weksla 10 grudnia 2015 roku, jego przedstawienie do zapłaty nastąpiło de facto dopiero po wniesieniu powództwa w tej sprawie w listopadzie 2017 roku. Podkreślił, że pieczęć na wekslu „wyłączono weksel poz. 230/17” wskazuje na pozostawanie tego dokumentu w depozycie jeszcze w 2017 roku, co świadczy o tym, iż nie mógł on być uzupełniony w 2015 roku. Podniósł dodatkowo, że niezgodnie z treścią upoważnienia do uzupełnienia weksla wpisano sumę wekslową, która nie odpowiadała treści długu ze stosunku podstawy, albowiem strona powodowa uczestniczyła w postępowaniem egzekucyjnym, które toczyło na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 9 września 2015 roku, wydanego w sprawie o sygnaturze akt V GCo 211/15, który to tytuł mógł dotyczyć przedmiotowej umowy kredytowej.

5. W piśmie procesowym z 8 kwietnia 2020 roku, strona powodowa oświadczyła, że sporna umowa został wypowiedziana w styczniu 2015 roku, a tym samym nie doszło do przedawnienia zarówno roszczenia z tej umowy, jak i roszczenia wekslowego.

STAN FAKTYCZNY

I. Umowa kredytu

1.W dniu 17 lipca 2012 roku, strona powodowa (...) Bank Spółka Akcyjna w W. zawarła z pozwaną K. P., prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą: „ APTEKA (...). KOSMY I D. W. - (...), umowę kredytu, na mocy której udzieliła jej kredytu w kwocie 62 700 zł. Umowa została zawarta na okres do 17 lipca 2017 roku, a celem kredytu był rozwój działalności gospodarczej. Kredyt miał być spłacany w 60 ratach miesięcznych, płatnych w 17-tym dniu każdego miesiąca spłaty, począwszy od 17 sierpnia 2012 roku.

Na zawarcie tej umowy wyraził zgodę pozwany J. P. czyli małżonek pozwanej.

Dowód: odpisy umowy o FM KREDYT EKSPRESOWY Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku - k. 96-97.

II. Zabezpieczenie spłaty

1.W przedmiotowej umowie kredytu, jej strony ustaliły, że zabezpieczeniem spłaty kredytu będą: poręczenie portfelowe (...), weksel in blanco i ubezpieczenie BIZNES OCHRONA EKSTRA.

Dowód: odpisy umowy o FM KREDYT EKSPRESOWY Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku - k. 96-97.

2. Dodatkowo, w zakresie roszczeń strony powodowej wynikających z tej umowy kredytu pozwana poddała się egzekucji w trybie obowiązujących wówczas przepisów art. 97 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku - Prawo bankowe (teks jednolity - Dz.U. z 2002 roku, Nr 72, poz. 665 z późn. zm.) do łącznej kwoty 125 400 zł.

Dowód: odpisy załącznika Nr 1 do umowy o FM KREDYT EKSPRESOWY Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku - k. 98.

3.Jednocześnie strony przedmiotowej umowy kredytu zawarły umowę zabezpieczenia kredytu nr (...), zgodnie z którą został on częściowo zabezpieczony środkami pochodzącymi z Projektu „ (...) Fundusz Powierniczy” w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa (...) na lata 2007-2013, gdzie zarząd środkami finansowymi z programu sprawował Bank (...), zaś strona powodowa (...) Bank Spółka Akcyjna w W. pełniła funkcję pośrednika finansowego.

Zabezpieczeniem należytego wykonywania tej umowy zabezpieczenia kredytu miał być weksel in blanco wystawiony przez pozwaną na rzecz Banku (...) . Weksle miał być wystawiony i złożony stronie powodowej w dniu zawarcia przedmiotowej umowy.

Ustalono jednocześnie, że w przypadku niewywiązywania się pozwanej z przedmiotowej umowy zabezpieczenia kredytu i dokonania wypłaty jednostkowego poręczenia zabezpieczającego kredyt przez Bank (...) na rzecz strony powodowej (...) Banku Spółki Akcyjnej w W., ustalonego na kwotę 48 000 zł, pozwana będzie zobowiązana do zwrotu wypłaconej kwoty wraz z odsetkami, zaś powodowa Spółka będzie uprawniona do dochodzenia roszczeń wynikających zarówno z opisanej powyżej umowy kredytu, jak i przedmiotowej umowy zabezpieczenia kredytu.

Pozwany wyraził zgodę na zawarcie tej umowy zabezpieczenia kredytu.

Dowód: odpisy umowy zabezpieczenia kredytu Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku - k. 99-101.

III. Weksel in blanco

1.W dniu 17 lipca 2012 roku, weksle in blanco został wystawiony przez pozwaną na rzecz Banku (...). Podpis na nim złożyła pozwana. Jednocześnie na przedniej stronie weksla wpisano „poręczam”, a obok tego wpisu podpis złożył pozwany.

Dowód: weksel z 17 lipca 2012 roku,

IV. Wypełnienie weksla in blanco

1.Opisany powyżej weksel in blanco został wypełniony na kwotę 32 373,26 zł i oznaczono w nim termin jego płatności na 10 grudnia 2015 roku. Jako miejsce płatności weksla i miejsce jego wystawienia wskazano W..

Dowód: weksel z 17 lipca 2015 roku.

V. Indos

1.W dniu 10 listopada 2015 roku, na przedniej stronie przedmiotowego weksla wpisano: „ustępujemy bez odpowiedzialności (...) Bank (...) S.A.”. Pod tym zwrotem jako pełnomocnik podpis złożył J. K., a obok podpisu umieszczono pieczęć Banku (...).

Dowód: weksel z 17 lipca 2015 roku.

2.J. K. był upoważniony do samodzielnego reprezentowania Banku (...) w zakresie uzupełniania weksli in blanco oraz dokonywania innych czynności związanych z obrotem wekslowym w związku z dochodzeniem roszczeń przysługujących temu Bankowi w ramach realizacji między innymi Projektu „ (...) Fundusz Powierniczy”.

Dowód: odpis pełnomocnictwa Nr (...) z 26 sierpnia 2013 roku – k. 14,

odpis Uchwały Nr 17/2012/VII Rady Nadzorczej Banku (...) z 19 czerwca 2012 roku – k. 15,

odpis Uchwały Nr 23/2012/VII Rady Nadzorczej Banku (...) z 20 września 2012 roku – k. 16.

VI. Egzekucja wierzytelności

1.  W celu egzekwowania zobowiązania wynikającego z umowy o FM KREDYT EKSPRESOWY Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku zawartej z pozwanym, 10 lutego 2015 roku strona powoda wystawiła bankowy tytuł egzekucyjny Nr (...).

Dowód: odpisy umowy o FM KREDYT EKSPRESOWY Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku - k. 5-7 akt sprawy Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie o sygnaturze V GCo 211/15.

2.  Na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 9 września 2015 roku, temuż bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nadano klauzule wykonalności przeciwko pozwanemu jako dłużnikowi i pozwanej jako małżonce dłużnika.

Dowód: postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 9 września 2015 roku, wydane w sprawie o sygnaturze akt V GCo 211/15 - k. 20 akt sprawy Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie o sygnaturze V GCo 211/15.

3.  Na podstawie tego tytułu wykonawczego była prowadzana przeciwko pozwanemu egzekucja z nieruchomości, nad którą nadzór sprawował Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie.

Dowód: zawiadomienie o przyłączeniu do toczącej się egzekucji z nieruchomości i wezwanie do zapłaty należności z 25 listopada 2015 roku, w sprawie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Dzierżoniowie M. M. o sygnaturze akt Km 1553/15 – k. 22 akt sprawy Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie o sygnaturze I Co 539/15,

postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Dzierżoniowie M. M. w sprawie sporządzenia projektu planu podziału sumy uzyskanej ze sprzedaży nieruchomości z 5 września 2018 roku wydane w sprawie o sygnaturze akt Km 927/15 - k. 136-138 akt sprawy Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie o sygnaturze I Co 539/15.

VII. Zmiana nazwy strony powodowej

1.Strona powodowa zmieniła nazwę na (...) Bank Spółka Akcyjna.

Dowód: odpis pełny z rejestru przedsiębiorców - k. 7-11.

ROZWAŻANIA PRAWNE

I. Zobowiązanie wekslowe (punkt I wyroku)

1.Zobowiązanie wekslowe jest zobowiązaniem o szczególnym charakterze unormowanym w sposób odrębny w prawie wekslowym.

2.Zobowiązanie wekslowe ma charakter abstrakcyjny, gdyż zachowuje swą ważność niezależnie od wszelkich przyczyn, które spowodowały jego powstanie.

3.Abstrakcyjność zobowiązania wekslowego przejawia się w kilku cechach.

4.Abstrakcyjność weksla wyraża się w podpisaniu weksla oraz w tym, że samo umieszczenie podpisu stanowi wyłączną przyczynę i podstawę zobowiązania.

5.Abstrakcyjność weksla przejawia się w tym, że podstawa prawna ( causa) nie może być wyrażona w treści weksla. Zobowiązanie wekslowe jest oderwane od swej podstawy prawnej. C. jest wyłączona od bezpośredniego wpływu na ważność i skuteczność zobowiązania oraz nie jest wyrażona w treści weksla, ani również z tej treści nie wynika. W treści weksla nie wyraża się, w jakich okolicznościach zaciągnięto zobowiązanie wekslowe, czyli jaka jest przyczyna gospodarcza oraz co dłużnik wekslowy faktycznie otrzymał przy podpisaniu weksla.

6.O abstrakcyjności zobowiązania wekslowego świadczy fakt, że wadliwość stosunku kauzalnego nie wpływa na ważność zobowiązania wekslowego.

7.Abstrakcyjność weksla wyraża się w ograniczeniu zarzutów, jakie przysługują dłużnikowi wekslowemu.

II. Weksel własny (punkt I wyroku)

1.W świetle przepisów art. 102 prawa wekslowego, zobowiązanie wekslowe pod sankcją nieważności powinno zawierać treść ustaloną przez przepisy prawa wekslowego.

2.W przypadku weksla własnego prawo wekslowe określa zewnętrzny wygląd weksla i istotne części składowe, jakie powinien on posiadać. Brak jednej z nich sprawia, że dokument taki nie będzie uważany za weksel własny, a jeżeli weksel będzie nieważny, to zobowiązanie wekslowe nie powstanie, nawet jeśli na dokumencie będzie umieszczony ważny podpis.

3.Według przepisów art. 101 prawa wekslowego, weksel własny zawiera:

1) nazwę „weksel” w samym tekście dokumentu, w języku, w jakim go wystawiono;

2) przyrzeczenie bezwarunkowe zapłacenia oznaczonej sumy pieniężnej;

3) oznaczenie terminu płatności;

4) oznaczenie miejsca płatności;

5) nazwisko osoby, na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;

6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;

7) podpis wystawcy wekslu.

4.Analizowany w rozpoznawanej sprawie weksel zawiera wszystkie wymienione elementy.

5.Użyto w nim nazwy „weksel”.

6.Zawiera on przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty przez pozwaną K. P. kwoty 32 373,26 zł.

7.Określono w nim termin płatności na dzień 10 grudnia 2015 roku.

8.Określono w nim, że miejscem płatności jest W..

9.Wskazano w tym wekslu, że zapłata podanej kwoty ma nastąpić na rzecz Banku (...).

10.Podano, że weksel został wystawiony 17 lipca 2012 roku we W..

11.Na wekslu tym znajduje się podpis pozwanej.

12.W świetle tych ustaleń weksel dołączony do pozwu posiada wszystkie cechy konstytutywne dla zobowiązania wekslowego, o których mowa w cytowanych powyżej przepisach.

13.Stwierdzając, że przedmiotowy weksel spełnia wszelkie wymogi formalne przewidziane przepisami prawa wekslowego, uznać należy go za ważny weksel, który stanowi podstawę prawną zobowiązania pozwanej do zapłaty 32 373,26 zł.

III. Poręczenie wekslowe (punkt I wyroku)

1.  Zgodnie z przepisami art. 30 prawa wekslowego, zapłatę wekslu można zabezpieczyć poręczeniem wekslowem (aval) co do całości sumy wekslowej lub co do jej części, a poręczenie może dać osoba trzecia lub nawet osoba, podpisana na wekslu.

2.  Poręczenie wekslowe jest przyjęciem odpowiedzialności przez poręczającego wobec każdego posiadacza weksla za zobowiązania wekslowe. Może ono zabezpieczać wykonanie zobowiązania niezależnie od źródła jego powstania. Awal zabezpiecza jednak tylko zobowiązanie wekslowe. Cechuje się ono abstrakcyjnością i bezwarunkowością. Akcesoryjność poręczenia wekslowego wykazuje cechy odmienne w stosunku do innych zabezpieczeń, w tym poręczenia cywilnego. Zobowiązanie awalisty powstaje niezależnie od istnienia zobowiązanie dłużnika głównego w sensie materialnym. Wystarczy, że zobowiązanie to zostało prawidłowo wyrażone na dokumencie wekslowym w sensie formalnym. Z tego też względu akcesoryjność poręczenia wekslowego określana jest jako akcesoryjność formalna. Zobowiązanie poręczyciela wekslowego jest jednak zobowiązaniem samodzielnym. Awalista zobowiązuje się nie wobec awalata, lecz względem jego wierzyciela. Jeżeli zobowiązanie osoby, za którą poręczył jest formalnie ważne, odpowiada samodzielnie, czyli niezależnie od zobowiązania poręczonego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 21 lutego 2019 roku, V ACa 815/17, LEX nr 2635175).

IV. Udzielenie poręczenia wekslowego (punkt I wyroku)

1.  Zgodnie z przepisami art. 31 prawa wekslowego, poręczenie umieszcza się na wekslu albo na przedłużku, a oznacza się wyrazem „poręczam” lub innym zwrotem równoznacznym oraz podpisuje je poręczyciel, przy czym sam podpis na przedniej stronie wekslu uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy lub trasata. Dodatkowo poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano, a w braku takiej wskazówki uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę.

2.  Możliwość udzielenia poręczenia nie jest ograniczona rodzajem weksla i dotyczy również weksla in blanco, czyli weksla niepełnego w dacie jego wystawienia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 marca 2019 roku, VI ACa 1625/17, LEX nr 2758140).

3.  W niniejszej sprawie na przedmiotowym wekslu, który pierwotnie był wekslem in blanco, znajduje się zwrot „poręczam” oraz podpis pozwanego J. P.. Pozwany nie wskazał przy tym za kogo poręcza.

4.  Pozwany udzielił skutecznego poręczenia wekslowego za wystawcę przedmiotowego weksla czyli pozwaną.

V. Zakres odpowiedzialności avalisty (punkt I wyroku)

1.  Zgodnie z przepisami art. 32 prawa wekslowego, poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył, przy czym zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej.

2.  W przypadku weksla in blanco poręczyciel wekslowy może udzielić poręczenia do pełnej kwoty przyszłej sumy wekslowej, albo do kwoty przez niego określonej. Dla ograniczenia zakresu poręczenia konieczne jest jednak wskazanie zarówno na wekslu, jak i w treści deklaracji kwoty do jakiej poręczenie zostało udzielone (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 13 marca 2019 roku, VI ACa 1625/17, LEX nr 2758140).

3.  W rozpoznawanej sprawie pozwany poręczył za wystawcę czyli pozwaną, przy czym nie ograniczył zakresu poręczenia.

4.  Pozwany poręczył za zapłatę całości sumy wekslowej.

5.  Wedle przepisu art. 47 prawa wekslowego, kto weksel wystawił, przyjął, indosował lub zań poręczył, odpowiada wobec posiadacza solidarnie.

6.  Pozwani odpowiadają solidarnie za zapłatę całości sumy wekslowej.

VI. Weksel in blanco (punkt I wyroku)

1.  W tej sprawie, weksel in blanco wystawiony przez pozwaną zabezpieczał wykonanie przez nią zobowiązań wynikających z zawartej przez strony umowy zabezpieczenia kredytu Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku

2.  Weksel in blanco, określany w obrocie prawnym i gospodarczym jako weksel gwarancyjny, może być środkiem zabezpieczenia wierzytelności wynikających z różnych stosunków prawnych. Wystawiony jako własny (niezupełny) i wręczony remitentowi w związku z zawarciem umowy, prowadzi do powstania zobowiązania wekslowego wystawcy.

3.Jak wskazano w punkcie I rozważań prawnych zobowiązanie wekslowe, w tym również z weksla in blanco, ma samodzielny i abstrakcyjny charakter oraz jest niezależne od podstawy prawnej jego zaciągnięcia. Remitentowi przysługuje zatem w stosunku do wystawcy zarówno roszczenie ze stosunku podstawowego, jak i z weksla, przy czym może on uzyskać zaspokojenie wierzytelności tylko raz i do niego należy wybór roszczenia.

4.W stosunku między remitentem a wystawcą weksla in blanco samodzielność zobowiązania wekslowego ulega „osłabieniu”. W razie braku możliwości sformułowania skutecznych zarzutów wekslowych, wystawca weksla in blanco może podnieść przeciwko remitentowi zarzuty oparte na stosunku podstawowym i podważać w ten sposób zarówno istnienie, jak i rozmiar zobowiązania wekslowego. Sytuacja taka określana jest w orzecznictwie jako „przeniesienie sporu z płaszczyzny stosunku wekslowego na płaszczyznę stosunku prawa cywilnego”. Należy przy tym podkreślić, że owo „przeniesienie” nie skutkuje zmianą podstawy sporu ze stosunku prawa wekslowego na stosunek prawa cywilnego. Odwołanie się przez wystawcę weksla do stosunku podstawowego prowadzi jedynie do uwzględnienia tego stosunku w ramach oceny zasadności dochodzonego roszczenia wekslowego. Nadal więc przedmiotem sporu jest roszczenie wekslowe, z tą tylko różnicą, że przy uwzględnieniu również stosunku podstawowego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 10 kwietnia 2013 roku, I ACa 849/12, LEX nr 1307408; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 11 marca 2011 roku, II CSK 311/10, OSNC-ZD 2011, nr 3, poz. 66).

VII. Porozumienie wekslowe (punkt I wyroku)

1.Przepis art. 10 prawa wekslowego stanowi, że jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa. Cytowany przepis dopuszcza możliwość wystawienia weksla niezupełnego i jego późniejszego uzupełnienia oraz reguluje kwestię zarzutu przysługującego dłużnikowi wekslowemu w przypadku uzupełnienia weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem wekslowym.

2.Wręczeniu weksla in blanco towarzyszy porozumienie dotyczące uzupełnienia weksla. Istnienie takiego porozumienia jest obligatoryjne i związane jest z wystawieniem i wydaniem weksla in blanco. Porozumienie to jest w istocie umową, na podstawie której podmiot podpisujący weksel upoważnia wierzyciela do jego uzupełnienia. Umowa ta wyznacza granice kompetencji wierzyciela. Prawo wekslowe nie precyzuje formy ani treści tego porozumienia, wobec czego może być ono zawarte w dowolnej formie, pisemnej, bądź ustnej, a nawet w sposób dorozumiany (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2001 roku, I CKN 19/01, LEX nr 52712). Treść porozumienia dotyczącego uzupełnienia weksla in blanco wyznaczają granice swobody umów.

3.Z przepisu art. 10 prawa wekslowego a contrario wynika, że w razie wypełnienia weksla in blanco przez jego odbiorcę niezgodnie z otrzymanym upoważnieniem zobowiązanie wekslowe osoby, która weksel wręczyła nie powstaje, co osoba ta może odbiorcy weksla zarzucić bez jakichkolwiek ograniczeń (por. wyrok Sądu Najwyższego z 17 czerwca 1999 roku, I CKN 51/98, OSNC 2000, nr 2, poz. 27). Tym samym pozwany będący wystawcą weksla in blanco może bez żadnych ograniczeń podnosić zarzuty uzupełnienia weksla niezgodnie z porozumieniem wobec takiego powoda, który jest bezpośrednim odbiorcą weksla in blanco (por. wyrok Sądu Najwyższego z 28 kwietnia 2016 roku, V CSK 519/15, LEX nr 2037919). Należy przy tym zauważyć, że ciężar dowodu, iż weksel in blanco wypełniono w sposób sprzeczny z porozumieniem spoczywa na dłużniku wekslowym, który zarzut podniósł (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 2 marca 2018 roku, I ACa 926/17, LEX nr 2487690).

4. Wskazać należy, że w świetle cytowanych wyżej przepisów art. 32 prawa wekslowego poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo, jak ten za kogo poręczył, co przy poręczeniu udzielonym na wekslu in blanco za wystawcę, pozwala przyjąć, że do czasu puszczenia weksla w obieg, poręczyciel może powołać się na wypełnienie weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 23 października 2015 roku, V CSK 713/14, LEX nr 1959498).

VIII. Indos (punkt I wyroku)

1.Wedle przepisu art. 11 zd. 1 prawa wekslowego, każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie. Przepis art. 13 zd. 1 prawa wekslowego sanowi z kolei, że indos powinien być napisany na wekslu lub na złączonej z nim karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta.

2.W dniu 10 listopada 2015 roku, na przedniej stronie spornego weksla wpisano: „ustępujemy bez odpowiedzialności (...) Bank (...) S.A.”, a pod tym zwrotem jako pełnomocnik podpis złożył J. K., przy czym obok podpisu umieszczono pieczęć Banku (...).

3.J. K. był upoważniony do samodzielnego reprezentowania Banku (...) w zakresie uzupełniania weksli in blanco oraz dokonywania innych czynności związanych z obrotem wekslowym w związku z dochodzeniem roszczeń przysługujących temu Bankowi w ramach realizacji między innymi Projektu „ (...) Fundusz Powierniczy”, czyli także roszczeń wekslowych objętych tym wekslem.

4.Nie ma wątpliwości, że opisane oświadczenie w przedmiocie indosu na tym wekslu było skutecznie złożone przez Bank (...).

5.Zgodnie z przepisem art. 14 zd. 1 prawa wekslowego, indos przenosi wszystkie prawa z wekslu.

6.Na podstawie indosu wszystkie prawa z przedmiotowego weksla nabyła strona powodowa, która zmieniła nazwę na (...) Bank Spółka Akcyjna.

IX. Wypełnienie weksla in blanco (punkt I wyroku)

1.W niniejszej sprawie weksel, w oparciu o który strona powoda dochodziła w tym procesie zapłaty, jest wekslem in blanco.

2.Strona powodowa nie jest pierwszym wierzycielem wekslowym, gdyż pierwszym wierzycielem wekslowym był Bank (...), od którego w drodze indosu powodowa Spółka nabyła prawa wynikające z tego weksla.

3.Pozwany nie udowodnił i nawet nie twierdził, że powodowa Spółka nabywając ten weksel działa w złej wierze czyli wiedział o jego uzupełnieniu niezgodnie z porozumieniem wekslowym, albo dopuściła się w tym zakresie rażącego niedbalstwa.

4.W związku z tym, zgodnie z przepisem art. 10 prawa wekslowego, pozwany jako avalista nie można wobec posiadacza czyli strony powodowej zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do porozumienia wekslowego uzupełniając przedmiotowy weksel.

5.Niezależnie od tego należało zarzuty pozwanego w tym zakresie uznać za bezzasadne.

6.Po pierwsze podniósł on, że wypełniono weksel in blanco po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego.

7.W orzecznictwie przyjmuje się, że przejawem uzupełnienia weksla in blanco niezgodnie z porozumieniem wekslowym jest wypełnienie tego weksla po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego, którego zabezpieczeniu służyło wystawienie weksla gwarancyjnego in blanco (por. wyrok Sądu Najwyższego z 26 kwietnia 2019 roku, V CSK 356/18, LEX nr 2653396).

8. Brak jest jakiegokolwiek dowodu na to, że wypowiedziano umowę zabezpieczoną tym wekslem w 2013 roku albo w I kwartale 2014 roku.

9. Brak także dowodów wskazujących na to, że sporny weksle in blanco został wypełniony dopiero w 2017 roku.

10. Powołana przez pozwanego pieczęć na wekslu „wyłączono weksel poz. 230/17” była adnotacją Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu, umieszczoną na nim po wtoczenie powództwa w tej sprawie. Świadczy o tym treść nadruków na kopercie z tego Sądu, w której umieszczono weksel i na której umieszczono ten sam numer depozytu (k. 39 akt). Jej umieszczenie na wekslu nie oznacza więc, że w tym momencie znajdował się on nadal w depozycie strony powodowej albo Banku (...) i nie mógł być uzupełniony.

11.Nieprzedstawienie przedmiotowego weksla do zapłaty nie stanowi także wystarczającej podstawy do przyjęcia, że został on wypełniony dopiero przed wytoczeniem powództwa o zapłatę sumy wekslowej czyli w 2017 roku.

12.Nie ma podstaw do uznania, że wypełnienie weksla nastąpiło w 2017 roku, a umowa zabezpieczona tym wekslem została wypowiedziana w 2013 roku albo w I kwartale 2014 roku, co świadczyłoby o tym, iż wypełniono sporny weksel in blanco po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego.

13.Po drugie pozwany zarzucił, że niezgodnie z treścią porozumienia wpisano sumę wekslową, która nie odpowiadała treści długu ze stosunku podstawy, albowiem nie uwzględniono ewentualnych należności wyegzekwowanych w ramach postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie z 9 września 2015 roku, wydanego w sprawie o sygnaturze akt V GCo 211/15.

14.Przedmiotowy bankowy tytuł egzekucyjny nie dotyczył umowy zabezpieczonej spornym wekslem, albowiem obejmował on należności wynikające z umowy o FM KREDYT EKSPRESOWY Nr (...)\ (...) z 17 lipca 2012 roku zawartej z pozwanym.

15.Wszelkie należności w ten sposób wyegzekwowane nie mogły być zaliczone na poczet sumy wekslowej.

X. Przedawnienie roszczenia wekslowego (punkt I wyroku)

1.Wedle przepisu art. 70 zd. 1 prawa wekslowego, roszczenia wekslowe przeciw akceptantowi ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech, licząc od dnia płatności wekslu.

2.Roszczenia z weksla własnego skierowane przeciwko jego wystawcy i poręczycielom przedawniają się z upływem trzech lat od dnia płatności weksla, co odnosi się także do weksla in blanco, w którym data płatności została wypełniona przez wierzyciela wekslowego (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 29 marca 2018 roku, I ACa 1031/16, LEX nr 2685581).

3. Na przedmiotowym wekslu termin jego płatności oznaczono na 10 grudnia 2015 roku, a tym samym termin przedawnienie roszczenia wekslowego upłynąłby 10 grudnia 2018 roku.

4.Powództwo w tej sprawie wytoczono 10 listopada 2017 roku.

5.Roszczenie wekslowe, w chwili wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie, nie było przedawnione.

XI. Odsetki za opóźnienie (punkt I wyroku)

1.Wedle przepisu art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Odsetki za opóźnienie należą się zarówno bez względu na szkodę poniesioną przez wierzyciela, jak i zawinienie okoliczności opóźnienia przez dłużnika (por. wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1994 roku, I CRN 121/94, OSNC 1995, nr 1, poz. 21). W świetle przepisów ustawy dłużnik opóźnia się z wykonaniem zobowiązania, gdy nie spełnia świadczenia w terminie oznaczonym w sposób dostateczny lub wynikający z właściwości zobowiązania. Aby dokładnie wyjaśnić wskazaną kwestię konieczne jest odwołanie się do pojęcia wymagalności. Roszczenie o spełnienie świadczenia jest wymagalne wówczas, gdy wierzyciel jest uprawniony do żądania spełnienia świadczenia. Dopóki roszczenie jest niewymagalne, nie zachodzi także opóźnienie, gdyż dłużnik nie jest zobowiązany do świadczenia. O dacie wymagalności decyduje natomiast treść stosunku obligacyjnego łączącego strony. W przypadku zobowiązań terminowych, jeśli dłużnik nie realizuje w terminie swych obowiązków wynikających z treści zobowiązania, opóźnia się ze spełnieniem świadczenia. W takim przypadku data wymagalności roszczenia stanowi jednocześnie datę, od której dłużnik opóźnia się ze świadczeniem. Z mocy przepisów art. 481 k.c. uzasadnia to roszczenie o odsetki. W przypadku z kolei zobowiązań bezterminowych opóźnienie nastąpi dopiero w przypadku niedostosowania się do wezwania wierzyciela żądającego spełnienia świadczenia, chyba że obowiązek jego spełnienia wynika z właściwości zobowiązania (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 21 listopada 1995 roku, I ACr 592/95, OSA 1996, nr 10, poz. 48).

2.Do 31 grudnia 2015 roku, przepis art. 481 § 2 zd. 1 k.c. stanowił, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Z kolei od 1 stycznia 2016 roku, przepis ten stanowi, że jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona, należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.

3.Termin płatności weksla przypadał na dzień 10 grudnia 2015 roku.

4.Od dnia 11 grudnia 2015 roku stronie powodowej przysługiwały odsetki za opóźnienie.

V. Koszty procesu (punkt II wyroku)

1.Zgodnie z przepisami art. 98 § 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

2.Do kosztów procesu poniesionych przez stronę powodową należało zaliczyć: opłatę od pozwu w kwocie 1619 zł (okładka i k. 42 i 44 akt), opłatę skarbową od odpisu pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 72 akt), wynagrodzenie reprezentującego ją radcy prawnego w kwocie 3600 zł i zaliczkę na wynagrodzenie kuratora w kwocie 2880 zł (k. 69 i 73 akt), co daje łącznie kwotę 8116 zł.

3.Wedle przepisu art. 98 § 1 k.p.c., strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

4.W niniejszej sprawie żądanie strony powodowej zostało w całości uwzględnione, a w związku z tym pozwani powinni zwrócić jej poniesione przez nią koszty procesu w całości.

5.Przepis art. 105 § 2 zd. 1 k.p.c. stanowi, że na współuczestników sporu odpowiadających solidarnie co do istoty sprawy sąd włoży solidarny obowiązek zwrotu kosztów procesu.

6. Pozwani odpowiadali solidarnie co do istoty sprawy, a tym samym należało solidarnie zobowiązać ich do zwrotu kosztów procesu.