Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

L., dnia 6 maja 2015 r.

Sąd Rejonowy w Lubinie I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Radzińska – Hetnar

Protokolant: Ewelina Kopcza

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2015 r. w Lubinie

na rozprawie

sprawy z powództwa P. T. i B. K.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki B. K. kwotę 7.000 zł (siedem tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi od dnia 07.03.2014r. do dnia zapłaty,

II.  oddala dalej idące powództwo B. K.,

III.  umarza postępowanie z powództwa P. T.,

IV.  zasądza od powódki na rzecz strony pozwanej kwotę 1.193,89 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt I C 1756/14

UZASADNIENIE

Do tut. Sądu wpłynęły pozwy P. T. i B. K. o zapłatę skierowane przeciwko stronie pozwanej (...) S.A. w W.. Obie sprawy zostały połączone do łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia w trybie art. 219 k.p.c. Każdy z powodów domagał się zasądzenia na swoją rzecz od strony pozwanej kwoty po 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć ich brata, wraz z odsetkami liczonymi od kwoty 38.000 zł od dnia 07.03.2014r. i od kwoty 7.000 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania według spisu kosztów przedłożonego przez pełnomocnika.

W uzasadnieniu pozwów powodowie podali, że w dniu 03.10.2013r. w wypadku drogowym zginął ich brat M. S.. Strona pozwana co do zasady przyjęła odpowiedzialność za skutki tego zdarzenia wynikające z łączącej ją ze sprawcą wypadku umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Powodowie zgłosili szkodę i na podstawie art. 446 § 4 k.c. wnosili o przyznanie im zadośćuczynienia za śmierć brata. Jak podali powodowie, po wymianie licznej korespondencji, strona pozwana nie wypłaciła im żadnych świadczeń z tego tytułu. Zasadność swoich roszczeń uzasadniał każdy z powodów rozmiarem krzywdy jakiej doznali na skutek nagłej nieprzewidywalnej i tragicznej śmierci brata.

Powód P. T. uzasadniał, że zmarły był jego o 14 lat młodszym bratem, wychowywali się wspólnie przez okres 10 lat do kiedy powód wyprowadził się do W.. Powód wspólnie z pozostałym rodzeństwem opiekował się zmarłym, czytał mu książki. W późniejszym okresie mieli wspólne zainteresowania, brat odwiedzał go we W.. W. o jego śmierci była dla powoda niespodziewana i nie do zaakceptowania, nie potrafił zrozumieć dlaczego brat nie żyje, czuł pustkę, żal, stał się apatyczny miał problemy ze snem, stracił motywacje do pracy. Z powodu stresu przyjmował leki uspokajające powszechnie dostępne, a do dnia dzisiejszego nie pogodził się ze śmiercią brata.

Powódka B. K. argumentowała, że zmarły był jej młodszym o 15 lat bratem, w dacie jego śmierci miała 34 lata. Był zabawnym, miłym chłopakiem, zawsze chętnie pomagał powódce, w tym opiekował się jej dziećmi. Powódka podała, że była bardzo związana z bratem, kiedy był mały zajmowała się nim, brała udział w jego wychowaniu. Chodziła z bratem na spacery, bawiła się z nim, zmarły często ją odwiedzał, spędzał u niej całe dnie, również nocował. Powódka podkreśliła, że przeżyła szok na wiadomość o śmierci brata, pogrążyła się w smutku i żalu, odczuwała pustkę. Stała się zobojętniała, nie potrafiła się skoncentrować, stale myślała o bracie, nie mogła zaakceptować tej sytuacji. Powódka unikała rozmowy o bracie, była nerwowa, bała się o przyszłość swoją i rodziny, czuła lęk, że komuś z jej bliskich może przydarzyć się coś złego. Cierpiała na zaburzenia snu, ze względu na stres wystąpiło u niej podwyższone ciśnienie, a w związku z przebiegiem żałoby skorzystała z pomocy psychologa. Powódka podała, że do dnia dzisiejszego nie pogodziła się ze śmiercią brata, stale odczuwa smutek i żal, stała się apatyczna, czuła się samotna, stale wspomina zmarłego brata, wszędzie ma jego zdjęcia, rozmawia o nim z bliskimi, odwiedza jego grób, bardzo za nim tęskni.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana, (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództw w całości i zasądzenie na jej rzecz od powodów kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana przyznała, że bezspornym jest, iż w dniu 03.10.2013r. miał miejsce wypadek w wyniku którego śmierć poniósł M. S., a sprawcą zdarzenia jest osoba ubezpieczona od odpowiedzialności cywilnej kierowców u strony pozwanej. Dodała, że w toku postępowania likwidacyjnego wypłaciła każdemu z powodów kwoty po 8.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Według strony pozwanej brak jest przesłanek ustawowych do wypłaty wyższych świadczeń z tego tytułu. Argumentowała, że zmarły był przyrodnim bratem powodów, nie mieszkali oni wspólnie, każdy z powodów zamieszkiwał poza domem rodzinnym, posiadał swoje rodziny. Zmarły nie pozostawał z powodami w zależności życiowej, a relacje między rodzeństwem nie wykraczały poza ramy normalnych, zwyczajowych stosunków rodzinnych. Zdaniem strony pozwanej powodowie nie udowodnili, aby śmierć brata spowodowała w życiu każdego z nich takie zmiany które miały doprowadzić do pogorszeniu stanu ich zdrowia. Dodała, że na skutek śmierci barat powodowie nie stali się osobami samotnymi, mają swoje rodziny, które stanowią dla nich zaplecze emocjonalne, wsparcie i pomoc. Żądane kwoty oceniła strona pozwana jako rażąco zawyżone.

Na rozprawie w dniu 06.05.2015r. P. T. i strona pozwana zawarli ugodę sądową.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W dniu 03.10.2013r. w wyniku obrażeń odniesionych w wypadku komunikacyjnym zmarł M. S.. Sprawca zdarzenia ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w (...) S.A.

Okoliczność bezsporna.

Zmarły był przyrodnim bratem powódki B. K., był od niej o 15 lat młodszy. Powódka wyprowadziła się z domu rodzinnego gdy zmarły miał 4 lata. Relacje powódki z bratem były bardzo dobre. Brat mieszkał z rodzicami w S. a powódka z rodziną w P., brat często odwiedzał siostrę, pomagał jej w opiece nad dziećmi, nieraz nocował. Rodzeństwo kontaktowało się codziennie, również telefonicznie. Powódka była bardzo związana z bratem, jego śmierć była dla niej szokiem. Po jego śmierci powódka stała się smutna, nie żartował jak kiedyś, stała się skryta w sobie. W chwili śmierci brata powódka pracowała zawodowo, nie korzystała potem ze zwolnienia lekarskiego. Powódka po śmierci brata kilkakrotnie korzystała z pomocy terapeuty w ośrodku pomocy społecznej, zażywa też leki uspokajające, zarówno ogólnodostępne, jak i na receptę, które wypisuje jej lekarz rodzinny. Powódka odwiedza grób brata, wspomina go, ma przy sobie w telefonie jego zdjęcia. Powódka nie widziała miejsca wypadku brata, chciałaby je zobaczyć, ale boi się samochodów ciężarowych. Powódka odczuwa potrzebę rozmowy o bracie. Powódka nie ma wyuczonego zawodu, obecnie podejmuje prace dorywcze, nie jest zarejestrowana jako osoba bezrobotna.

Między powódką a bratem istniała bliska więź uczuciowa, której nagłe i niespodziewane zerwanie w chwili jego śmierci spowodowało początkowo niedowierzanie, ból, poczucie straty, pustkę, tęsknotę. Odczucia te w zakresie intensywności i czasu trwania nie wykroczyły poza naturalną reakcję na śmierć osoby bliskiej, nie zaburzyły w istotny sposób funkcjonowania społecznego powódki. W jej obecnym funkcjonowaniu osobowościowym brak jest symptomów mogących wskazywać na zespół stresu pourazowego, przedłużoną reakcję żałoby. Śmierć brata nie spowodowała uszczerbku na zdrowiu psychicznym powódki.

Dowód: - przesłuchanie świadka J. P., prot. elektr. z dnia 10.12.2014r.,

00:07:36;

- przesłuchanie świadka B. Ś. (1), prot. elektr. z dnia

10.12.2014r., 00:13:26;

- przesłuchanie powódki B. K., prot. elektr. z dnia

10.12.2014r., 00:21:01;

- opinia biegłego z zakresu psychologii R. N., k. 177-183.

Powódka B. K. zgłosiła pismem z dnia 15.11.2013r. szkodę stronie pozwanej i wniosła o przyznanie jej zadośćuczynienia za śmierć brata w kwocie 35.000 zł. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego strona pozwana przyznała jej z tego tytułu kwotę 8.000 zł i odmówiła wypłaty dalej idących roszczeń.

Dowód: - akta szkody PL 2013112602966.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo B. K. zasługiwało na uwzględnienie w części.

W niniejszej sprawie bezspornym między stronami był fakt, że M. S. zginął w wypadku komunikacyjnym, zaś strona pozwana ponosi odpowiedzialność za skutki tego zdarzenia co potwierdziła w odpowiedzi na pozew. Sporna była kwestia czy i w jakiej wysokości należy się powódce (co do niej bowiem Sąd ograniczył postępowanie dowodowe, z uwagi na zawarcie ugody przez P. T., który to zamiar sygnalizowały strony już na pierwszej rozprawie, w dniu 10.12.2014r.) – siostrze zmarłego zadośćuczynienia pieniężne za doznaną krzywdę. Podstawą prawną powództwa był art. 446 § 4 k.c., zgodnie z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Przyznanie zadośćuczynienia pieniężnego ma na celu zrekompensować krzywdę za naruszenie prawa do życia w rodzinie i ból spowodowany utratą najbliższej osoby (wyrok SA w Lublinie z dnia 7 lipca 2009 r., II AKa 44/09, LEX nr 523973). Naruszenie prawa do życia w rodzinie stanowi dalece większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego niż w przypadku innych dóbr, a jej skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich.

Zadośćuczynienie jest szczególną formą naprawienia niemajątkowej szkody na osobie (krzywdy) stanowiącej rodzaj rekompensaty pieniężnej za doznane przez osobę pokrzywdzoną czynem niedozwolonym cierpienia fizyczne lub psychiczne i powinno ułatwić przezwyciężenie przez nią ujemnych przeżyć psychicznych. Pomimo tego, że przepisy prawa nie określają szczegółowo kryteriów jakimi należy kierować się przy ustalaniu wysokości należnego świadczenia z tytułu zadośćuczynienia, to jednak w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i doktrynie prawa zostały wypracowane pomocne wskazówki pozwalające na dokonanie odpowiednich ustaleń. Biorąc pod uwagę niewymierny charakter szkody niemajątkowej, zadośćuczynienie stanowi swoiste wynagrodzenie osobie poszkodowanej przeżytych cierpień psychicznych i fizycznych, przy czym wysokość takiego świadczenia powinna stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość jednakże nie nadmierną w stosunku do rozmiaru doznanej krzywdy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 2000 r., III CKN 582/98.).

Powódka jest niewątpliwie osobą bliską w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. Jak wynikało z przesłuchania świadków oraz samej powódki, choć zmarły był przyrodnim bratem powódki to łączyła ją z nim bliska, silna więź rodzinna. Brat pomagał powódce, chociażby w opiece na dziećmi, był dla niej wsparciem. Rodzeństwo od 4 roku życia M. S. nie mieszkało wspólnie, pozostawali jednak w regularnym kontakcie, jeśli nie osobistym to chociażby telefonicznym. Śmierć brata niewątpliwie jak śmierć każdego członka rodziny w normalnej, prawidłowo funkcjonującej, kochającej się rodzinie, była dla powódki szokiem. Fakt ten przyjęła z niedowierzeniem, odczuwała żal smutek, a emocje te towarzyszył jej szczególnie silnie przez pierwsze miesiące po śmierci brata. Powódka nadal go wspomina, stała się bardziej skryta, nie jest już tak wesoła jak kiedyś, nie żartuje - jak zeznała świadek B. Ś. (2). J., czemu dowodzi opinia biegłego psychologa, nie doszło u powódki do powstania stresu pourazowego, śmierć brata nie wywołała uszczerbku na jej zdrowiu psychicznym, a odczucia po jego śmierci w zakresie intensywności i czasu trwania nie wykroczyły poza naturalną reakcję na śmierć osoby bliskiej. Przeżywanie żałoby nie zaburzyło w istotny sposób funkcjonowania społecznego powódki.

Dlatego też Sąd, mając na względzie wszystkie powyższe okoliczności uznał, iż kwota 15.000,00 zł jest kwotą adekwatną do krzywdy i cierpienia jakie doznała powódka na skutek śmierci barta. Powódka nie udowodniła (art. 6 k.c.) aby zachodziły przesłanki do przyznania jej świadczenia w rozmiarze dochodzonym pozwem. Przeczy temu wynik postępowania dowodowego, wspomniana już chociażby opinia biegłego, ale również zaoferowany materiał dowodowy w postaci zeznań świadków - zwłaszcza B. Ś. (1), albowiem świadek J. P. nie posiadał bliższych informacji na temat relacji powódki z bratem – dowodzi raczej istnieniu normalnych, bliskich, prawidłowych więzi rodzinnych, nie zaś takich, których zerwanie na skutek śmierci miałoby spowodować krzywdę w tak znacznym rozmiarze, jak starała się uzasadniać powódka. Kwota 15.000 zł, stanowiąca kilkakrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia w kraju, jest to kwota niewątpliwie ekonomicznie odczuwalna dla powódki, a nie jest przy tym nadmierna. Skoro w toku postępowania likwidacyjnego strona pozwana przyznała powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 8.000 zł, Sąd zasądził na jej rzecz pozostała kwotę w wysokości 7.000 zł, o czym orzekł jak w pkt I sentencji, oddalając w pkt II dalej idące powództwo.

Rozstrzygnięcie o odsetkach ustawowych od zasądzonego świadczenia pieniężnego Sąd oparł o treść przepisu art. 481 § 1 i § 2 k.c. . Żądanie odsetek od dnia 07.03.2014r., tj. po dniu wydania przez stronę pozwaną ostatecznej decyzji odmownej w kwestii roszczeń powódki zgłoszonych w listopadzie 2013r., nie narusza reguł wymagalności tego typu roszczenia, wynikających z art. 817 k.c.

W pkt III sentencji, wobec zawarcia przez P. T. i stronę pozwaną ugody sądowej, Sąd postępowanie w tym zakresie umorzył, a to na podstawie art. 355 § 1 k.p.c.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu poniesionych przez powódkę B. K. i stronę pozwaną, zawarte w punkcie III wyroku, Sąd oparł o treść przepisu art. 100 k.p.c . Z kwoty 45.000 zł stanowiącej wartość przedmiotu sporu zasądzona została na rzecz powódki kwota 7.000 zł stanowiąca 16% wartości przedmiotu sporu. Zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu (art. 100 k.p.c.) strony powinny ponieść koszty w takim stopniu, w jakim przegrały sprawę, a zatem powódka w 84%, a strona pozwana w 16%. Koszty procesu wyniosły 7.644,42 zł, w tym po stronie powódki 5.227,42 zł (uiszczona opłata od pozwu – 2.250 zł, zaliczka na poczet opinii biegłego – 319,70 zł, wynagrodzenie pełnomocnika – 2.417 zł, koszty dojazdu pełnomocnika – 240,72 zł), a po stronie pozwanej 2.417 zł (wynagrodzenie pełnomocnika). Stronę pozwaną zgodnie z podana zasadą, powinny obciążać koszty w kwocie 1.223,11 zł (7.644,42 x 16%) , skoro jednak faktycznie poniosła koszty w kwocie 2.417 zł należy jej się zwrot kwoty 1.193,89 zł, którą Sąd zasądził na jej rzecz od powódki B. K. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. Rozliczając powyższe koszty, wbrew wnioskowi pełnomocnika powódki Sąd uwzględnił wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości jednokrotności minimalnej stawki z tego tytułu wynikającej z obowiązujących przepisów. Zdaniem Sądu rodzaj i stopień zawiłości sprawy, a także nakład pracy pełnomocnika nie uzasadniały uwzględnienia tego wniosku. Uzasadnienie przesłanek odpowiedzialności strony pozwanej nie wymagało od pełnomocnika wyjątkowego nakładu pracy, sprawa należy do powtarzalnych pod tym względem.