Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 797/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 2 października 2019 r. sygn. akt II K 158/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

naruszenia przepisów prawa materialnego tj. art. 284 § 2 k.k. polegające na błędnym przyjęciu że kwoty wypłacone przez P. i M. N. (2) na rzecz spółki (...) sp. z o.o. w L. mogły stanowić przedmiot przywłaszczenia w rozumieniu tego przepisu;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

naruszenia przepisów prawa karnego materialnego tj. art. 72 § 1 pkt 8 k.k. poprzez zobowiązanie oskarżonego do wykonania wyroku sądu powszechnego który dotyczył zupełnie innego podmiotu tzn. spółki prawa handlowego wyposażonej w odrębną osobowość prawną – bezprzedmiotowy ( art.436 k.p.k. ).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zapadłego orzeczenia poprzez przyjęcie że oskarżony przywłaszczył powierzone mu przez pokrzywdzonego środki pieniężne w kwocie 35.191,50 zł. podczas gdy ujawnione w toku postępowania okoliczności nie pozwalały na poczynienie tego rodzaju ustaleń;

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

obrazy przepisów prawa procesowego mającej wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. poprzez przekroczenie w zakresie ustalenia sprawstwa i winy oskarżonego zasady swobodnej oceny dowodów, pojęcie tej oceny w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, w sposób wykluczający możliwości ustalenia prawdy obiektywnej, a polegające na:

a)uznaniu wyjaśnień oskarżonego nie przyznającego się do popełnienia zarzucanego jej czynu za niewiarygodnych, w sytuacji gdy żaden dowód w sprawie nie pozostaje z powyższymi twierdzeniami oskarżonego w sprzeczności,

b) uznaniu że oskarżony miał zamiar przywłaszczenia środków pieniężnych w kwocie 35.191,50 zł., mimo że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje na brak zamiaru oskarżonego w tym zakresie.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad.1

Sąd I instancji wydał wyrok skazujący oskarżonego B. S. (1) za przestępstwo przywłaszczenia mienia w jego kwalifikowanej postaci ( tzw. sprzeniewierzenia ) z art. 284 § 2 k.k. i na etapie postępowania odwoławczego wobec braku apelacji na niekorzyść nie był możliwy powrót do pierwotnej kwalifikacji prawnej zachowania się oskarżonego tj. oszustwa z art. 286 § 1 k.k., już chociażby ze względu na surowsze zagrożenie karą pozbawienia wolności za to przestępstwo. W chwili obecnej możliwe było rozpatrywanie odpowiedzialności karnej oskarżonego jedynie na gruncie przestępstwa przywłaszczenia.

Przedmiotem czynności wykonawczej w przypadku przestępstwa przywłaszczenia jest cudza rzecz ruchoma ( lub cudze prawo majątkowe ) którą sprawca zatrzymuje dla siebie bez tytułu prawnego. Sprzeniewierzenie polega na przywłaszczeniu rzeczy ruchomej powierzonej sprawcy, powierzenie jest to przekazanie władztwa nad rzeczą z zastrzeżeniem obowiązku jego późniejszego zwrotu ( zob. M. Mozgawa, Kodeks karny, Komentarz aktualizowany LEX/el 2020, A Zoll red. Kodeks karny , część szczególna tom III ). Cudzą rzeczą ruchomą są również pieniądze ( art. 115 § 9 k.k. ). W przypadku przestępstwa z art. 284 § 2 k.k. koniecznym jest wykazanie że oskarżony pobierając powierzone mu środki pieniężne i dysponując nimi realizował zamiar tzw. animus rem sibi habendi tj. zamiar zatrzymania tych środków dla siebie bez żadnego tytułu prawnego ( zob. wyrok SA w Warszawie z 2.10.2019 r. II AKa 386/18, LEX nr 2766754 ). Nie stanowi przedmiotu sprzeniewierzenia rzecz ruchoma która została powierzona w sytuacji kiedy treść umowy stanowiącej podstawę przekazania rzeczy lub okoliczności sprawy wskazują na przeniesienie własności tej rzeczy na sprawcę (zob. wyrok SA w Szczecinie z 27.09.2018r.II AKa 122/18, LEX nr 2668099 ). Przeświadczenie sprawcy co do prawa dysponowania będącym w jego posiadaniu mieniem wyłącza wymaganą dla przestępstwa przywłaszczenia umyślność, a w konsekwencji czyn taki może być oceniany wyłącznie na gruncie prawa cywilnego ( zob. wyrok SA we Wrocławiu z 2.07.2014 r. II AKa 177/14 LEX nr 1499081 ).

W niniejszej sprawie bezspornym jest, że oskarżyciele subsydiarni M. N. (1) i P. N. zawarli w dniu 2 czerwca 2015 r. ze spółką (...) sp. z o.o. w L. której prezesem był oskarżony B. S. umowę o wykonanie inwestycji budowlanej na mocy której wyżej wymieniona spółka zobowiązała się wykonać na rzecz oskarżycieli prace murarskie wraz z konstrukcją i pokryciem dachowym domu jednorodzinnego za wynagrodzeniem 54.000 zł. ( umowa k. 13 – 18 ). Bezsporne jest również że powyższa umowa była ustnie modyfikowana przez strony. Pokrzywdzona M. N. (1) zeznawała na rozprawie przed Sądem I instancji ”…my zgodziliśmy się że wartość tej umowy zostanie podniesiona do kwoty 82.500 złotych i na tą okoliczność nie sporządziliśmy pisemnego aneksu do umowy. Pozostałe postanowienia umowy zawartej na piśmie pozostały bez zmian. Oskarżony miał kupić cały materiał zgodnie z tą umową oraz wykonać pracę , zapewnić sprzęt i ludzi. Z tego obowiązku oskarżony się nie wywiązał, mimo iż przekazaliśmy oskarżonemu kwotę 65.500 złotych to oskarżony nie kupił materiałów na naszą budowę…musieliśmy z własnych środków te materiały budowlane wydatkować na kwotę 35.181,80 zł…” ( k. 147 odwrót ). Nie ulega więc wątpliwości że wskazana w opisie przypisanego oskarżonemu przestępstwa przywłaszczenia kwota pieniędzy mająca stanowić przedmiot przestępstwa, została przekazana przez pokrzywdzonych oskarżonemu w wyniku realizacji wyżej wymienionej umowy o wykonanie inwestycji budowlanej. Nie ma przy tym znaczenia czy pieniądze te zostały przekazane tytułem „wynagrodzenia za wykonane prace” czy też „na poczet zakupu materiałów budowlanych”, jak to wywodzi pełnomocnik oskarżycieli subsydiarnych w odpowiedzi na apelację. Istotne jest to, że pieniądze te w sposób bezsporny stanowiły realizację przedmiotu umowy z dnia 2 czerwca 2015 r. Rację ma skarżący obrońca kiedy podnosi w apelacji, że pieniądze te z chwilą ich wpływu na rachunek spółki nie miały dla oskarżonego uprawnionego do działania w imieniu spółki statusu rzeczy cudzej. Tym samym nie mogły być one przedmiotem przestępstwa przywłaszczenia z art. 284 § 1 k.k. czy też z art. 284 § 2 k.k., co skutkuje brakiem wypełnienia jednego z ustawowych znamion tych przestępstw. Fakt iż oskarżony nie wywiązał się z umowy, oskarżyciele subsydiarni musieli wyłożyć kolejne pieniądze aby zrealizować inwestycję rodził po stronie oskarżonego odpowiedzialność cywilnoprawną kontraktową , co skutkowało prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Zawierciu z dnia 19.09.2016 r. w sprawie sygn. akt I C 704/15 ( odpis k. 136 ). Nie uszło to uwadze Sądu I instancji ( str. 6 pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, k. 155 odwrót akt ). Niemniej odpowiedzialność karna oskarżonego za popełnienie przestępstwa przywłaszczenia pieniędzy w wyżej wymienionej kwocie, z przyczyn prawnych o których mowa powyżej nie wchodziła w rachubę, co czyni zasadnym zarzut apelacji dotyczący naruszenia prawa materialnego.

Ad.2

Zarzut naruszenia art. 72 § 1 pkt 8 k.k. bezprzedmiotowy, wobec zasadności zarzutu Ad.1 ( art. 436 k.p.k.).

Ad 3

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych uzasadniony przy uwzględnieniu całej argumentacji zawartej w Ad 1.

Ad 4

Zarzut obrazy art.7 k.p.k. uzasadniony przy uwzględnieniu argumentacji zawartej w Ad.1. Podkreślić należy, że skarżący zasadnie podnosi brak zamiaru przywłaszczenia pieniędzy w wyżej wymienionej kwocie przez oskarżonego ( czyli niewyczerpanie także znamion strony podmiotowej ) skoro oskarżony działał w przekonaniu uprawnienia do dysponowania tymi środkami przekazanymi przez oskarżonych w wyniku realizacji umowy cywilnoprawnej.

Wniosek

O zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

O uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność zarzutów Ad 1, Ad.3 i Ad.4 skutkowała zasadnością wniosku o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego. Tym samym niezasadny był alternatywny wniosek o wydanie orzeczenia kasatoryjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Całość wyroku Sądu I instancji

Zwięźle o powodach zmiany

Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok wobec oskarżonego B. S. (1) w ten sposób że uniewinnił oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu wobec zasadności trzech zarzutów i pierwszego z wniosków apelacji.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II i III

Na podstawie art. 632 pkt 1 k.p.k., art. 636 § 1 i 3 k.p.k. i art. 640 § 1 k.p.k. Sąd Okręgowy stwierdził że koszty sądowe w sprawie ponoszą w ½ części oskarżyciele subsydiarni M. N. (1) i P. N. oraz zasądził od wyżej wymienionych oskarżycieli subsydiarnych na rzecz oskarżonego B. S. (1) kwoty po 420 zł. tytułem udziału obrońcy z wyboru w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Sprawstwo i wina oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana