Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

8 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR del. do SO Jarosław Staszkiewicz

Protokolant: Łukasz Mirkowski

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B. U. G. i przedstawiciela (...)Urzędu Celno-Skarbowego we W. J. W.

po rozpoznaniu 8 marca 2019 r. sprawy:

1. J. M. ur. (...) w B.

s. M. i J. z domu C.

2. P. W. ur. (...) w B.

s. M. i B. z domu G.

oskarżonych z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 6 § 2 kks w zw. z art. 9 § 3 kks

z powodu apelacji wniesionych przez prokuratora i Naczelnika (...)Urzędu Celno – Skarbowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z 4 października 2018 r. sygn. akt II K 766/16

uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonych J. M. i P. W. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu do ponownego rozpoznania.

Sygnatura akt VI Ka 756/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z 4 października 2018 roku w sprawie II K 766/16, na podstawie art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., umorzono postępowanie wobec:

- P. W., oskarżonego o to, że w okresie od 16.06.2015r. do 23.11.2015r. w C., działając jako Prezes Zarządu (...) sp. z o.o. z/s (...)-(...) T., ul. (...), KRS (...), działając wspólnie i w porozumieniu z J. M. – Prezesem Zarządu (...) sp. z o.o., z/s (...)-(...) K., ul. (...), KRS (...) w lokalu Restauracja Motel (...), (...)-(...) N., (...), urządzał i prowadził gry o charakterze losowym na dwóch elektronicznych urządzeniach do gier: B., Nr (...), E.– nr (...), wbrew przepisom art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ust. 1 ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540), tj. o przestępstwo skarbowe, z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

- J. M., oskarżonego o to, że w okresie od 16.06.2015r. do 23.11.2015r. w C., działając jako Prezes Zarządu (...) sp. z o.o., z/s (...)-(...) K., ul. (...), KRS (...), działając wspólnie i w porozumieniu z P. W. – Prezesem Zarządu (...) sp. z o.o. z/s (...)-(...) T., ul. (...), KRS (...) w lokalu Restauracja Motel (...), (...)-(...) N., (...), urządzał i prowadził gry o charakterze losowym na dwóch elektronicznych urządzeniach do gier: B., Nr (...), E.– nr (...), wbrew przepisom art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 1 oraz art. 23a ust. 1 ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz. U. Nr 201, poz. 1540), tj. o przestępstwo skarbowe, z art. 107 § 1 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

Na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. kosztami postępowania obciążono Skarb Państwa.

Apelację od wyroku złożył prokurator. Zarzucił w niej obrazę przepisów postępowania – art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s., art. 152 § 2 k.k.s. poprzez nieprawidłowe przyjęcie, że istnieje w sprawie podstawa do umorzenia postępowania – brak skargi uprawnionego oskarżyciela, podczas gdy akt oskarżenia został sporządzony i wniesiony przez właściwy podmiot. Apelację wniesiono też w imieniu Naczelnika (...)Urzędu (...)we W.. Podniesiono w niej zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku sądu I instancji, polegającego na uznaniu, że akt oskarżenia w sprawie nie został wniesiony przez uprawnionego oskarżyciela. W obu apelacjach zawarto wniosek o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi rejonowemu.

Sąd zważył, co następuje:

W obu apelacjach zawarto taki sam zarzut, choć odmiennie go określono. Skarżący zgodnie domagali się stwierdzenia, że w sprawie akt oskarżenia wniesiony został i zatwierdzony przez prokuratora, a jedynie był sporządzony w imieniu Naczelnika Urzędu Celnego w L.. Kwestionowali odmienne stanowisko sądu rejonowego. Należy zatem przyjąć, że kontestowali ustalenie faktyczne tego sądu.

Zawarty w odwołaniach zarzut jest zasadny. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku powołano się na pogląd, który wydaje się już powszechny, że w razie przedłużenia przez prokuratora terminu do prowadzenia dochodzenia w sprawie o przestępstwo skarbowe, ten oskarżyciel obejmuje dalsze postępowanie przygotowawcze nadzorem. W takiej sytuacji to prokurator, zgodnie z art. 155 § 2 k.k.s., powinien zatwierdzić i wnieść akt oskarżenia. Sąd rejonowy przyjął, że w niniejszej sprawie skargę sporządzono i wniesiono w imieniu Naczelnika Urzędu Celnego w L.. Z tym właśnie ustaleniem nie zgadzali się skarżący.

Z treści aktu oskarżenia ( k. 118-119 ) wynika, że został on sporządzony w imieniu Naczelnika Urzędu Celnego w L. ( k. 119 ). Jednak na górze pierwszej strony skargi ( k. 118 ) widnieje adnotacja „zatwierdzony 3.10.2016, PR 2 Ds. 675.2016” oraz odcisk pieczęci imiennej Prokuratora Prokuratury Rejonowej w B.i jej podpis. Z datownika odbitego na akcie oskarżenia wynika, że wpłynął on do Sądu Rejonowego w B.3 X 2016 roku ( k. 118 ). Wcześniej w aktach sprawy ( k. 113 ) znajduje się pismo sporządzone w imieniu Naczelnika Urzędu Celnego w L. z 16 IX 2016 roku odnoszące się do przesłanych wcześniej akt dochodzenia, skierowane do Prokuratury Rejonowej w B.. Ten ostatni organ dysponował zatem już we wrześniu 2016 roku aktami postępowania przygotowawczego. 3 X 2016 roku prokurator wydał decyzję o odstąpieniu w całości od anonimizacji danych adresowych ( k. 116 ). Miał zatem możliwość zapoznania się z aktami oraz zatwierdzenia aktu oskarżenia w dniu, w którym trafił on do sądu.

Po akcie oskarżenia, na k. 122 znajduje się zawiadomienie, skierowane do Urzędu Celnego w L. o wniesieniu 3 X 2016 roku aktu oskarżenia do Sądu Rejonowego w B.. Na k. 124 akt odnaleźć można natomiast informację do tego Sądu o materiałach przesłanych z prokuratury razem z aktem oskarżenia.

W tej sytuacji nie może budzić wątpliwości, że to prokurator wniósł skargę w niniejszej sprawie. Sąd I instancji nie odnosił się wcale do adnotacji o zatwierdzeniu aktu oskarżenia. Brak podstaw do kwestionowania jej autentyczności, czy też twierdzenia, że sporządzono ją przed złożeniem skargi w sądzie rejonowym. Należy zatem uznać, że akt oskarżenia został zatwierdzony przez prokuratora.

Spełnione zostały w ten sposób warunki do skuteczności skargi, o których mowa w powoływanym art. 155 § 2 k.k.s. W tej sytuacji nie istniała przesłanka do umorzenia postępowania, na którą powołano się w zaskarżonym wyroku. Sąd odwoławczy nie dopatrzył się również wystąpienia, na obecnym etapie postępowania, innej przesłanki przemawiającej za takim rozstrzygnięciem.

Obaj oskarżeni potwierdzili dokonywanie czynności, o których mowa w stawianych im zarzutach. Kwestionowali zasadność przypisywania im popełnienia przestępstw skarbowych podnosząc, że nie mieli świadomości bezprawności tych zachowań, że w ich ocenie nie stanowią one czynów zabronionych. Sąd odwoławczy nie jest powołany do ostatecznego rozstrzygania o ich odpowiedzialności w sytuacji, w której rozpoznaje odwołanie od wyroku umarzającego postępowanie ( art. 454 § 1 k.p.k. ). Musi jednak ocenić, czy zebrane dowody nie uzasadniają aktualnie uniewinnienia oskarżonych od popełnienia zarzucanych czynów.

J. M. odwoływał się do informacji, uzyskanych przed rozpoczęciem procederu, o którym mowa w zarzucie. Dotyczyły one jednak, niezależnie od ich rzetelności, stanu prawnego sprzed 3 IX 2015 roku. Wówczas to weszła w życie nowelizacja ustawy o grach hazardowych, w tym zmiana art. 14, poddanego wcześniej procedurze notyfikacji. Zastrzeżenia związane z tym, że wcześniej normy ustawy nie przeszły tej procedury, stały się po tym dniu nieaktualne. Oskarżonemu zarzuca się natomiast działanie do 23 XI 2015 roku, a więc także już po owej zmianie przepisów. Skoro zatem jego zachowanie w tym późniejszym okresie było sprzeczne z zasadami, określonymi w art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy z 19 XI 2009 roku o grach hazardowych, nie można przyjąć, że nie wypełniało znamion z art. 107 § 1 k.k.s., że nie cechowało się umyślnością.

P. W., poza podnoszeniem okoliczności odnoszących się do stanu prawnego sprzed 3 IX 2015 roku, odwoływał się też do art. 4 ustawy z 12 VI 2015 roku o zmianie ustawy o grach hazardowych. Sąd odwoławczy podziela jednak pojmowanie tego przepisu, przyjęte w kolejnych orzeczeniach Sądu Najwyższego ( po raz pierwszy w postanowieniu w sprawie I KZP 1/16 z 28 IV 2016 roku ). Norma ta nigdy nie stanowiła czasowego zezwolenia na działanie wbrew przepisom ustawy dla podmiotów, które wcześniej nie podporządkowywały się jej regułom. Treść przepisu jest w tym zakresie jednoznaczna, oskarżony nie może powoływać się w tym zakresie na błąd, o którym mowa w art. 10 § 4 k.k.s. Trzeba zatem uznać, że jego działanie stanowiło umyślne wykraczanie przeciwko przepisom ustawy o grach hazardowych, wymienionym w zarzucie.

W tej sytuacji, opierając się na dostępnym materiale dowodowym, sąd odwoławczy nie dostrzega przesłanek do uniewinnienia żadnego z oskarżonych od popełnienia zarzucanego czynu. W tej sytuacji, zgodnie z art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 454 § 1 k.p.k., konieczne było uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu.

Prowadząc postępowanie ponownie Sąd ten może poprzestać na ujawnieniu zeznań przesłuchanych dotąd świadków, gdyż nie miały one wpływu na uchylenie wyroku. Zadaniem sądu będzie – jak się wydaje – głównie ocena wyjaśnień oskarżonych pod kątem możliwości zaistnienia po ich stronie błędu, co do karalności ich zachowań.