Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 7 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze Wydział II Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

PrzewodniczącySSO Anna Mikuliszyn

SędziowieSSO Beata Kostaś, SSO Maria Lechowska

ProtokolantSylwia Bańbor - Mężyk

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa M. K. (1)

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w G.

o zapłatę

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 4 grudnia 2012 r., sygn. akt I C 127/11

I.  apelację oddala;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 88/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim zasądził od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. w G. na rzecz M. K. (1) kwotę 15.778,40 zł z ustawowymi odsetkami od 11.08.2011 r., umorzył postępowanie ponad kwotę 18.934,03 zł, dalej idące powództwo oddalił. Orzekając o kosztach procesu zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 925,28 zł oraz nakazał mu uiścić kwotę 389 zł tytułem brakującej części wpisu.

Sąd Rejonowy ustalił, że należący do powódki samochód osobowy marki O. (...) w dniu 6.04.2003 r. brał udział w kolizji drogowej, której sprawcą był kierujący pojazdem marki V. (...) – A. T. (1). Jego sprawstwo zostało ustalone w toczącym się przed Sądem Okręgowym w Jeleniej Górze postępowaniu o sygn. akt I C 2293/05. Zapadłe w dniu 20.04.2009 r. w tej sprawie orzeczenie zostało zmienione wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 29.04.2010 r.

W dniu 30.07.2003 r. pełnomocnik poszkodowanego w przedmiotowym wypadku W. S. (1), a zarazem obecny pełnomocnik powódki zgłosił szkodę na osobie i w pojeździe do (...). Zakład ten pismem z dnia 13.08.2003 r. przesłał to zgłoszenie do strony pozwanej. Pismem z dnia 28.08.2003 r. pozwany poinformował (...), że procedura likwidacji szkody zostanie wszczęta dopiero po ustaleniu, iż sprawcą kolizji był A. T..

Wszczęte w dniu 10.03.2003 r. dochodzenie w sprawie o przestępstwo z art. 177 § 1 k.k. zostało umorzone w dniu 4.10.2004 r. wobec ustalenia, że kierujący O. W. S. (1) popełnił wykroczenie polegające na spowodowaniu zagrożenia w ruchu drogowym.

21.XI.2005 r. W. S. (1) wystąpił przeciwko Towarzystwu (...) w G. jako ubezpieczycielowi A. T. o zadośćuczynienie i rentę z tytułu doznanych w wyniku wypadku poważnych obrażeń zazwyczaj zagrażających życiu. Odszkodowanie od tego Towarzystwa W. S. otrzymał 4.05.2010 r.

Pismem z dnia 17.05.2010 r. pełnomocnik powódki wezwał stronę pozwaną do zapłaty tytułem odszkodowania kwoty 40.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 22.09.2003 r.

Odpowiadając na to wezwanie pismem z dnia 2.06.2010 r. pozwany poinformował powódkę o wszczęciu postępowania likwidacyjnego.

Wartość rynkowa samochodu powódki na dzień 6.04.2003 r. wynosiła 9.600,00 zł, koszt jego naprawy – 30.911,00 zł, zaś wartość pojazdu w stanie uszkodzonym 1.600,00 zł.

Oceniając tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy za nieuzasadniony uznał zgłoszony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia. Wynikający z art. 819 § 1 k.c. trzyletni termin przedawnienia winien być rozpatrywany w kontekście art. 442 ¹ § 1 k.c. Przy czym w rozpatrywanej sprawie czyn niedozwolony, którego wynikiem była szkoda, stanowił występek z art. 177 § 2 kodeksu karnego.

Ubezpieczony od odpowiedzialności cywilnej u strony pozwanej A. T. (1) spowodował bowiem wypadek drogowy, w wyniku którego W. S. (1) doznał trwałych uszkodzeń ciała stanowiących ciężki uszczerbek na zdrowiu, zaś powódka poniosła szkodę na mieniu.

Z tej przyczyny termin dochodzenia roszczeń powstałych wskutek owego zdarzenia wynosi lat 20 (art. 442 ¹ § 2 k.c.).

Bez znaczenia zatem pozostawała data zgłoszenia szkody. Strona pozwana nie kwestionowała natomiast co do zasady swojej odpowiedzialności za skutki zdarzenia, podczas którego uszkodzeniu uległ pojazd powódki.

Przy czym wskazywana przez powódkę wysokość odszkodowania winna być pomniejszona o kwotę 1.600 zł – tzw. pozostałości pojazdu.

Uwzględniając modyfikację pozwu poprzez kapitalizację odsetek od dochodzonej kwoty za uzasadnione uznał Sąd żądanie zapłaty kwoty 8.000 zł powiększonej o skapitalizowane odsetki liczone za okres od dnia 22.09.2003 r. do daty wytoczenia powództwa.

Zgłoszenie szkody w pojeździe stanowiącym własność powódki nastąpiło w dniu 30.07.2003 r. Adresat zgłoszenia (...) S.A. przesłał je stronie pozwanej. Z dokumentu zgłoszenia wynikało zarówno to, że powódka jest właścicielem pojazdu jak i rozmiar uszkodzeń pojazdu. Mimo otrzymania w dniu 20.08.2003 r. niezbędnych dokumentów strona pozwana nie wszczęła postępowania szkodowego. W myśl art. 14 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnym z 23.05.2003 r. (Dz.U. Nr 124 poz. 1152) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od daty złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nastąpiła nieuzasadniona zwłoka strony pozwanej w postępowaniu likwidacyjnym. Powódka przez około 10 lat nie miała możliwości czerpania korzyści z należnego jej świadczenia pieniężnego.

Doznany w ten sposób uszczerbek winien być pokryty przez przyznanie jej odsetek za opóźnienie. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c.

Od wyroku Sądu Rejonowego apelację wniosła strona pozwana, która zaskarżyła go części, w której uwzględniono powództwo i orzeczono o kosztach procesu.

Pozwany zarzucił:

- naruszenie prawa materialnego - art. 442 ¹ § 1 i 817 § 2 k.c. poprzez ich nie zastosowanie
oraz art. 442 ¹ § 2 k.c. poprzez jego zastosowanie;

- naruszenie prawa procesowego – art. 328 § 2 k.p.c.;

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na uznaniu, iż do zdarzenia z dnia
6.04.2003 r. doszło na skutek przestępstwa podczas, gdy było ono wynikiem czynu
niedozwolonego.

Skarżący wniósł o zmianę wyroku Sądu Rejonowego i oddalenie powództwa, bądź też o uchylenie tego orzeczenia i przekazane sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodzić należy się ze skarżącym, że Sąd Rejonowy wadliwie ocenił, iż przewidziany w art. 442 ¹ k.c. dłuższy termin przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wynikającej z popełnienia przestępstwa miał zastosowanie w niniejszej sprawie.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 18.12.2008 r. (III CSK 193/08 – LEX – 487538) stwierdzenie przez sąd cywilny, że popełnione zostało przestępstwo wymaga własnych ustaleń dotyczących istnienia podmiotowych i przedmiotowych znamion przestępstwa, według zasad przewidzianych w prawie karnym.

W rozpatrywanej sprawie Sąd Rejonowy takich ustaleń nie poczynił i oparł się jedynie na wyroku zapadłym w sprawie IC 2293/05 przed Sądem Okręgowym w Jeleniej Górze, w którym stwierdzono odpowiedzialność A. T. (1) za spowodowanie kolizji drogowej, w której doznał obrażeń W. S. (1) i uszkodzono pojazd powódki.

Pomimo tej wadliwej oceny należy stwierdzić, że Sąd Rejonowy zasadnie uznał, że roszczenie powódki nie uległo przedawnieniu.

Zgodnie z art. 819 § 4 k.c. bieg przedawnienia roszczenia o świadczenie do ubezpieczyciela przerywa się także przez zgłoszenie ubezpieczycielowi zdarzenia objętego ubezpieczeniem.

Przepis powyższy nie wymaga, aby zgłaszającym zdarzenie była osoba, której przysługuje świadczenie od ubezpieczyciela. Oznacza to, że wystarczającym do przerwania biegu przedawnienia jest zgłoszenie zdarzenia, z którego będzie wynikał obowiązek ubezpieczyciela spełnienia świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.05.2009 r. – VCSK 444/08 – LEX 62755).

Bezspornie szkoda została zgłoszona przez W. S. (1) do (...) S.A., który to zakład przesłał zgłoszenie do strony pozwanej pismem z 13.08.2003 r., wskazując, iż dotyczy ono szkody w pojeździe oraz szkody na osobie. Fakt przesłania sobie nawzajem przez ubezpieczycieli dokumentu obejmującego zgłoszenie szkody komunikacyjnej pozostaje bez znaczenia dla uznania, iż nastąpiło przerwanie biegu przedawnienia roszczenia powódki.

Nie naruszył także Sąd Rejonowy przepisu art. 817 § 2 k.c. przyjmując, że powódce należą się odsetki od dnia 22.09.2003 r.

Wynikający z art. 817 § 1 k.c. termin 30 dni, w ciągu którego winno być spełnione świadczenie ubezpieczyciela jest liczony od dnia otrzymania przez niego zawiadomienia o wypadku. Możliwość wydłużenia powyższego terminu uzależniona jest od wykazania przez ubezpieczyciela okoliczności przewidzianych w § 2 art. 817 k.c.. Zgodnie z tą normą następuje to wówczas, gdy wyjaśnienie w terminie 30 dni okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela lub wysokości świadczenia było niemożliwe.

Pozwany nie wykazał aby takie okoliczności w tym przepadku zachodziły, skoro procedurę likwidacyjną rozpoczął dopiero po wezwaniu go przez powódkę do wypłaty odszkodowania, nie zaś po zgłoszeniu szkody.

W wyroku z dnia 10.01.2000 r. (IIICKN 1105/08 – OSNC 2000 nr 7-8 poz. 139) Sąd Najwyższy stwierdził, że prowadzone postępowanie karne nie upoważnia zakładu ubezpieczeń do zaniechania prowadzenia postępowania likwidacyjnego do czasu prawomocnego zakończenia sprawy karnej.

Należącego do istoty działalności ubezpieczeniowej obowiązku ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności ubezpieczyciel nie może przerzucać na inne podmioty, w szczególności nie może biernie oczekiwać na wynik postępowania karnego, a jeżeli tak postąpi dopuszcza się zwłoki w wykonaniu swojego zobowiązania.

Fakt umorzenia postępowania karnego toczącego się w sprawie wypadku drogowego będącego przyczyną uszkodzenia pojazdu powódki, czy też długotrwałość postępowania cywilnego w sprawie o zadośćuczynienie z powództwa W. S. nie stanowiły okoliczności, które same przez się zwalniały stronę pozwaną od wszczęcia i ukończenia postępowania likwidacyjnego odnoszącego się do szkody w pojeździe.

Przyjęcie przez Sąd Rejonowy wartości szkody według cen z daty zdarzenia nie nastąpiło z naruszeniem art. 363 § 2 k.c. W tym wypadku, bowiem nastąpiły szczególne okoliczności, o których mowa w tym przepisie.

Powszechnie znanym faktem jest, że samochody z biegiem lat tracą na wartości. W tej sytuacji pozostałości z samochodu powódki wyprodukowanego w 1990 r., po upływie 21 lat od daty produkcji i 8 lat od wypadku komunikacyjnego, praktycznie posiadałby znikomą wartość.

Wobec faktu, że M. K. była pozbawiona wskutek bezczynności powódki przez szereg lat należnego jej odszkodowania zasadnie Sąd Rejonowy ustalił wartość szkody według cen z daty, gdy szkoda ta zaistniała.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy na zasadzie art. 385 k.p.c. oraz art. 98 w zw. § 6 pkt 5 i § 13 pkt 1 ust 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie w zakresie kosztów zastępstwa prawnego powódki w instancji odwoławczej orzekł jak w sentencji.