Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 kwietnia 2013 roku.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSR Przemysław Chrzanowski

Protokolant stażysta Dorota Pakuła

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2013 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy T. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych II Oddziałowi w W.

o jednorazowe odszkodowanie

w związku z odwołaniem T. M.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W.

z dnia 22 marca 2012 roku, znak (...)- (...)- (...)

oddala odwołanie.

Sygn. akt VI U 113/12

UZASADNIENIE

T. M. w dniu 2 maja 2012 roku złożyła odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń II Oddziału w W. z dnia 22 marca 2012 roku, znak (...)- (...)- (...), odmawiającej przyznania jej prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy z dnia 9 września 2011 roku. W uzasadnieniu odwołania T. M. podniosła, że decyzję uważa za krzywdzącą, bowiem brak jest w niej jakiegokolwiek uzasadnienia faktycznego, w szczególności wskazania podstawy faktycznej i prawnej, iż zdarzenie z dnia 9 września 2011 nie zostało spowodowane przyczyną zewnętrzną (odwołanie k. 1-6).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania wskazując, że zdarzenie które miało miejsce w dniu 9 września 2011 roku nie było wywołane przyczyną zewnętrzną, gdyż „sama praca” nie może stanowić zewnętrznej przyczyny w rozumieniu definicji wypadku przy pracy. Jak wskazał w uzasadnieniu odwołania organ rentowy, może być nią dopiero nadzwyczajna sytuacja związana z pracą, zaś w przypadku odwołującej taka sytuacja nie zaistniała (odpowiedź na odwołanie z dnia 21 maja 2012 roku k. 23-24 akt sprawy).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

T. M. była zatrudniona w Hotelu (...) na stanowisku kierownika pięter. Odwołująca pracowała od poniedziałku do piątku w godzinach od 8.00 do 16.00. W zakresie jej obowiązków od 2003 roku było m.in. podnoszenie pościeli, ważenie, oddawanie do pralni, przyjmowanie z pralni i itp. Wymienione czynności odwołująca wykonywała dwa razy w tygodniu, tj. we wtorki i piątki. W dniu 9 września 2011 roku T. M. rozpoczęła pracę o godzinie 8.00. Tego dnia odwołująca jako kierownik przyjęła około 114 zgrzewek wody mineralnej, które nosiła na odległość 5-6 metrów oraz wydała 324 kg pościeli. Około godziny 15.30 podczas rozliczania pościeli pokojowych, chcąc podnieść wiązki pościeli, tj. 10 sztuk poszew o wadze około 10-12 kg kucnęła i stanęła nierówno na palcach, w wyniku czego poczuła silny ból w prawej stopie. Po tym, w przeciągu pół godziny stopa zaczęła puchnąć, sinieć, a ból się nasilał. T. M. powiadomiła o tym fakcie bezpośredniego przełożonego L. Ż., który wówczas przebywał w delegacji służbowej. Po zdarzeniu odwołująca udała się na ostry dyżur, gdzie po przeprowadzeniu badań stwierdzono złamanie z przesunięciem trzonu II kości śródstopia stopy prawej. Unieruchomiono stopę oraz wydano zaświadczenie o niezdolności do pracy od 10 września 2011 do 12 grudnia 2011 roku (protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy nr (...) k. 8, karta informacyjna leczenia szpitalnego – akta rentowe, zeznania T. M. k. 63, wyjaśnienia L. Ż. akta rentowe k. 13 ).

W protokole z ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, zespół powypadkowy uznał iż, powyższe zdarzenie wyczerpuje znamiona wypadku przy pracy (protokół nr (...) k. 8-10).

W okresie poprzedzającym zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku ubezpieczona nie miała żadnych urazów, jedynie w 2005 roku po przeprowadzonym rezonansie u ortopedy, stwierdzono płaskostopie poprzeczne i zalecono noszenie wkładek ortopedycznych w butach (zeznania T. M. k. 62-63).

Decyzją z dnia 22 marca 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił przyznania odwołującej prawa do jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy (znak (...)- (...)- (...) akta rentowe k. 39).

Od powyższej decyzji organu rentowego T. M. złożyła przedmiotowe odwołanie.

W celu ustalenia, czy zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku wywołane było przyczyną zewnętrzną, czy też było wynikiem nasilenia się dolegliwości istniejących wcześniej, przy uwzględnieniu okoliczności występujących w dniu 9 września 2011 roku oraz w celu ustalenia procentowego uszczerbku na zdrowiu, jakiego ewentualnie doznała odwołująca, Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego ortopedy (postanowienie z dnia 28 maja 2012 – k. 26).

Po przeprowadzeniu badania biegły sądowy z zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu M. L. stwierdził, że u T. M. występują cechy płaskostopia poprzecznego obu stóp z rozmieszczeniem podeszwowych modzeli skórnych obu stóp wskazujących na chodzenie z przeciążeniem kości śródstopia II i III stopy lewej i prawej i jest to stan predysponujący odwołującą do złamań przeciążeniowych w obrębie śródstopia. Mogą one powstawać wskutek intensywnego chodzenia bez wystąpienia bezpośredniego czynnika urazowego. Biegły podkreślił, że wystąpienie u odwołującej złamania kości śródstopia podczas nawet niewielkiego niefizjologicznego obciążenia stopy prawej jest prawdopodobne (opinia biegłego ortopedy z dnia 4 czerwca 2012 roku k. 44).

Sąd dopuścił dowód z opinii kolejnego biegłego ortopedy w celu ustalenia, czy zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku wywołane było przyczyną zewnętrzną, czy też było wynikiem nasilenia się dolegliwości istniejących wcześniej, przy uwzględnieniu okoliczności występujących w dniu 9 września 2011 roku oraz w celu ustalenia procentowego uszczerbku na zdrowiu, jakiego ewentualnie doznała odwołująca (protokół z rozprawy k. 78).

Biegły sądowy z zakresu ortopedii i traumatologii R. K.potwierdził, że przedmiotowe zdarzenie było spowodowane przyczyną wewnętrzną tkwiącą w organizmie T. M., czyli samoistnym schorzeniem oraz, że nie wystąpił stały i długotrwały uszczerbek na zdrowiu. W uzasadnieniu opinii biegły podniósł, że złamanie trzonu śródstopia było złamaniem przeciążeniowym, powolnym, czyli spowodowanym samoistnym schorzeniem. Po prawidłowym leczeniu zachowawczym i rehabilitacji prawa stopa odzyskała pełną sprawność, co potwierdza badanie ortopedyczne (opinia biegłego ortopedy z dnia 10 lutego 2013 roku k. 86).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów z dokumentów, opinii biegłych sądowych oraz w oparciu o zeznania ubezpieczonej T. M. i świadka L. Ż..

Zeznaniom L. Ż. Sąd dał wiarę mając na uwadze to, że nie był on świadkiem zdarzenia z dnia 9 września 2011 roku, z powodu przebywania na delegacji służbowej, a wchodził w skład zespołu powypadkowego.

Zeznaniom T. M. oraz świadka L. Ż. Sąd dał wiarę. Zgodnie wskazali, że zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku miało miejsce podczas wykonywania zwykłych, codziennych obowiązków przez pracownika. Wszystkie istotne okoliczności tego zdarzenia zostały uwzględnione w protokole powypadkowym i opisane podczas składanych zeznań. Nadto T. M. w sposób spójny, logiczny i odpowiadający ustaleniom komisji powypadkowej przedstawiła szczegóły dotyczące zdarzenia, jego przebiegu i skutków. Sąd dał więc wiarę zeznaniom ubezpieczonej nie znajdując podstaw, aby je kwestionować.

W ocenie Sądu nie podlegają natomiast uwzględnieniu twierdzenia odwołującej T. M. oraz świadka L. Ż. dotyczące zaistnienia wypadku przy pracy w dniu 9 września 2011 roku. Jest to subiektywne stanowisko i nie zostało potwierdzone zgromadzonym materiałem dowodowym, który nie wykazał zaistnienia zawietrznej przyczyny zdarzenia oraz uszczerbku na zdrowiu.

Sąd uznał za podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia opinie biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu M. L. oraz z zakresu ortopedii i traumatologii R. K.. Biegły M. L. wykazał, że wystąpienie u odwołującej złamania kości śródstopia podczas nawet niewielkiego niefizjologicznego obciążenia stopy prawej jest prawdopodobne. Z kolei biegły R. K. podkreślił, że złamanie trzonu kości śródstopia nigdy nie powstaje wskutek dźwignięcia niewielkiego ciężaru (około 10 kg) i przedmiotowe złamanie było przeciążeniowe, powolne, czyli spowodowane samoistnym schorzeniem – osłabieniem miejscowym wytrzymałości kości korowej stopy. Zdaniem Sądu przedłożona opinia jest jasna oraz rzeczowa. W ocenie Sądu brak jest podstaw do zakwestionowania jej rzetelności, dlatego też jako nie budząca wątpliwości, stanowiła wartościowy materiał dowodowy, na którym Sąd opierał się przy wydawaniu orzeczenia w niniejszej sprawie.

Z powyższych względów, w ocenie Sądu brak było podstaw do przeprowadzenia kolejnego dowodu, wnioskowanego przez odwołującą (k. 93, k. 105).

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Okolicznością najistotniejszą w przedmiotowej sprawie i wymagającą wyjaśnienia w pierwszej kolejności, była kwalifikacja zdarzenia z dnia 9 września 2011 roku pod kątem przesłanek oznaczonych w art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, nr 167, poz. 1322 z późn. zm.).

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1)  podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;

2)  podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia;

3)  w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

W analizowanej sprawie nie było wątpliwości co do tego, że zdarzenie, w następstwie którego T. M. doznała złamania kości stopy, nastąpiło w miejscu pracy, podczas wykonywania poleconych ubezpieczonej obowiązków służbowych.

Kwestią sporną, która stanowiła trzon rozbieżności między ubezpieczoną a organem rentowym, była kwalifikacja przedmiotowego wypadku, której najpierw dokonał pracodawca, a potem organ rentowy. Według komisji wypadkowej powołanej przez pracodawcę zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku zawierało wszystkie elementy wypadku przy pracy i za taki wypadek zostało uznane. Organ rentowy z kolei ocenił, iż przedmiotowe zdarzenie nie zostało wywołane nagłą i zewnętrzną przyczyną, z czym T. M. się nie zgodziła.

Sąd ustalił, że zdarzenie w dniu 9 września 2011 roku miało miejsce podczas wykonywania standardowych czynności, jak również wystąpiło w miejscu świadczenia pracy. Ubezpieczona wykonywała wówczas codzienne, fizyczne czynności, które były jej przydzielone jako obowiązki służbowe. T. M. wskazywała, że kucając próbowała szybko i rutynowo podnieść wiązkę pościeli, wówczas stanęła nierówno na palcach i poczuła ból. Poza wskazanymi czynnościami nie robiła nic ponadto, a w każdym razie nie dokonywała niczego, co byłoby niestandardowe.

Zdaniem Sądu przy uwzględnieniu takiego przebiegu zdarzenia jaki opisywała ubezpieczona, świadek, stanowisko ZUS-u stwierdzające, iż zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku nie ma związku z działaniem przyczyny zewnętrznej jest stanowiskiem uzasadnionym.

W definiowaniu ustawowej przesłanki zaliczenia zdarzenia do kategorii wypadków przy pracy, jakim jest jego zewnętrzna przyczyna, zasadniczą rolę odegrała uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 1963r., III PO 15/62 (OSNCP 1963 nr 10, poz. 215), w której stwierdzono, że przyczyną sprawczo zewnętrzną zdarzenia może być każdy czynnik zewnętrzny (tzn. taki, który nie wynika z wewnętrznych właściwości człowieka), zdolny wywołać w istniejących warunkach szkodliwe skutki. Jak wskazał Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 20 sierpnia 2002r. (II UKN 554/01) sama praca nie może stanowić zewnętrznej przyczyny w rozumieniu definicji wypadku przy pracy, ale dopiero określona nadzwyczajna sytuacja związana z tą pracą, która staje się współdziałającą przyczyną zewnętrzną (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 9 kwietnia 1968 r., III UZP 1/768, OSNCP 1968 z. 7 - 8, poz. 140, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 24 października 1978 r., III URN 26/79, OSNCP z. 6, poz. 128; z dnia 3 kwietnia 1984 r., II PRN 2/84 OSPiKA 1985 Nr 4 p. 71; z dnia 25 października 1994 r., II URN 38/94, OSNAPiUS 1995 Nr 4, poz. 52; z dnia 12lipca 1983 r., II PRN 8/83, PiZS 1984 Nr 11, s. 40; z dnia 29 listopada 1990 r. II PR 52/90, PZiS 1991 Nr 4, s. 63; z dnia 21 maja 1997 r., II UKN 130/97, OSNAP 1998 Nr 7, poz. 219 oraz z dnia 18 sierpnia 1999 r., II UKN 87/99, OSNAP 2000 Nr 20, poz. 760).

Podobne stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w innych orzeczeniach, m. in. z 4 kwietnia 2012r. (II UK 181/11), 12 listopada 2008r. (I UK 96/08), czy z 16 września 2009 roku (I PK 79/09) stwierdzając, iż wykonywanie zwykłych (typowych, normalnych), choćby wymagających dużego wysiłku fizycznego czynności (obowiązków) przez pracownika, nie może być uznane za zewnętrzną przyczynę wypadku przy pracy, gdyż „sama praca” nie może stanowić zewnętrznej przyczyny w rozumieniu definicji wypadku przy pracy, ale może nią być dopiero określona nadzwyczajna sytuacja związana z tą pracą, która staje się współdziałającą przyczyną zewnętrzną.

W ustalonym przez Sąd Rejonowy stanie faktycznym nie było takich, związanych z pracą, nagłych zdarzeń, ani też utrzymujących się, niekorzystnie oddziałujących na pracownika sytuacji, które mogłyby być uznane za czynniki współsprawcze urazu stopy, którego doznała T. M.. Ubezpieczona w dniu 9 września 2011 roku wykonywała swoje obowiązki pracownicze, takie które, ani nie były nadzwyczajne, ani nie wymagały nadmiernego wysiłku. Nie można mówić zatem o przyczynie zewnętrznej, której zresztą i sama ubezpieczona nie wskazywała.

Ponadto wskazać należy, że z opinii biegłych sądowych z zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu M. L. oraz z zakresu ortopedii i traumatologii R. K.wynika, że zdarzenie z dnia 9 września 2011 roku było spowodowane przyczyną wewnętrzną tkwiącą w organizmie odwołującej oraz w wyniku leczenia odwołująca odzyskała prawidłową funkcję i sprawność prawej stopy, a więc nie powstał stały ani długotrwały uszczerbek na zdrowiu.

W ocenie Sądu opinie biegłych sądowych są wiarygodne, jasne, rzeczowe i nawzajem się uzupełniają. Zostały sporządzone przez specjalistów z zakresu schorzenia rozpoznanego u odwołującej, po dogłębnej analizie całej dokumentacji medycznej oraz dodatkowo po przeprowadzeniu przez biegłych badań lekarskich T. M.. Biorąc to pod uwagę, w ocenie Sądu wszystkie okoliczności w tym zakresie zostały wyjaśnione treścią opinii biegłych i brak było podstaw do dopuszczenia kolejnego dowodu. Opinie biegłych sądowych jako logiczne i wyczerpujące, Sąd uznał za podstawę merytorycznego rozstrzygnięcia, przyjmując zawarte w nich ustalenia za własne.

Również, w ocenie Sądu, z doświadczenia życiowego wynika fakt, że dźwignięcie ciężaru o wadze około 10-12 kg nie może powodować złamania z przesunięciem trzonu II kości śródstopia stopy prawej. Brak jest normalnego związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy takimi zdarzeniami. Zatem, co wynika z opinii biegłych, przyczyną urazu odwołującej było samoistne, wewnętrzne schorzenie. Taki uraz mógł nastąpić również przy okazji innych, zwykłych czynności życia codziennego, a fakt, iż wystąpił podczas wykonywania pracy, jest jedynie przypadkowy.

Potwierdzeniem powyższego rozumowania są nie tylko opinie biegłych sądowych, ale i także treść rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 roku w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet (Dz. U. Nr 114, poz. 545 ze zm.), które wskazuje, że jest dopuszczalne podnoszenie i przenoszenie przez kobiety ciężarów o masie nieprzekraczającej 12 kg – przy pracy stałej i 20 kg – przy pracy dorywczej (do 4 razy na godzinę).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego brak jest podstaw do zakwestionowania zaskarżonej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 22 marca 2012 roku.

Wobec powyższego, odwołanie podlegało oddaleniu na podstawie w/w przepisów oraz art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.