Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 sierpnia 2014 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Bank (...) S.A. w K. wniósł o zasądzenie od pozwanej D. Z. kwoty 2.413,76 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty 2.000 zł od dnia 7 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty. Ponadto wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego (pozew k. 1-5).

W uzasadnieniu wskazano, że dochodzona pozwem należność wynika z umowy limitu zadłużenia w koncie nr (...) z dnia 16 lutego 2007 r. i składa się na nią kwota 2.000 zł z tytułu niespłaconej należności głównej, kwota 225,08 zł z tytułu odsetek umownych od dnia wypowiedzenia umowy tj. 6 kwietnia 2014 r., kwota 120,68 zł z tytułu odsetek za zwłokę naliczonych od dnia niespłacenia przez kredytobiorcę należności w terminie do dnia 6 sierpnia 2014 r. oraz kwota 68 zł z tytułu naliczonych opłat i prowizji. Dodał on również, że od dnia 7 sierpnia 2014 r. do dnia zapłaty przysługuje mu prawo do naliczania dalszych odsetek od należności głównej, to jest od 2.000 zł.

Postanowieniem z dnia 8 września 2014 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał sprawę do tut. Sądu (postanowienie z dnia 8 września 2014 r. k. 7).

W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia braków formalnych pozwu wniesionego w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kwoty 2.819,81 zł wraz ustawowymi odsetkami od kwoty 2.430,21 zł od dnia 24 czerwca 2014 r. do dnia zapłaty. W uzasadnieniu wskazał on, że dochodzona należność wynika z umowy o korzystanie z pomarańczowe karty kredytowej visa (...) Bank (...) S.A. nr (...) z dnia 21 czerwca 2006 r. i składa się na nią kwota główna w wysokości 2.430,21 zł, odsetki umowne naliczone od dnia wypowiedzenia umowy tj. od dnia 19 stycznia 2014 r. w wysokości 225,07 zł oraz odsetki za zwłokę naliczone od dnia niespłacenia przez kredytobiorcę należności do dnia 23 czerwca 2014 r. w kwocie 164,53 zł. Ponadto wskazał, że przysługuje mu prawo naliczania odsetek ustawowych od kwoty głównej tj. 2430,21 zł od dnia 24 czerwca 2014 r. (k.12-13v.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 czerwca 2006 r. powód (...) Bank (...) S.A. w K. (Bank) zawarł z pozwaną (posiadaczem rachunku) D. Z. umowę nr (...) o korzystanie z Pomarańczowej karty kredytowej (...) Bank (...) S.A. Wraz z podpisaniem umowy Bank wydał D. Z. kartę kredytową V. C. – główną dla posiadacza rachunku i dodatkową dla użytkownika karty dodatkowej. W ramach zawartej umowy Bank zobowiązał się wobec posiadacza rachunku do rozliczenia operacji dokonanych przy użyciu karty, a posiadacz rachunku do spłaty swoich zobowiązań wraz z należnymi Bankowi kwotami opłat i prowizji. Umowa została zawarta na czas określony - do dnia 30 czerwca 2007 r. i miała ulegać automatycznie przedłużeniu na 12 miesięczne okresy liczone od dnia 30 czerwca 2007 r. pod warunkiem należytego wypełnienia przez posiadacza rachunku obowiązków wynikających z umowy. W umowie zastrzeżono, że posiadacz rachunku może zrezygnować z automatycznego przedłużenia okresu obowiązywania umowy, składając Bankowi pisemne oświadczenie o rezygnacji najpóźniej na 30 dni przed upływem okresu obowiązywania umowy. W takiej sytuacji za dzień rezygnacji uznaje się dzień zwrotu karty do Banku. W przypadku rezygnacji posiadacz zobowiązał się również do spłaty całego wykorzystanego limitu do karty wraz z należnymi Bankowi odsetkami, prowizjami i opłatami w ciągu 30 dni od dnia złożenia oświadczenia o rezygnacji pod rygorem wszczęcia przez Bank postępowania windykacyjnego. Limit kredytu w ramach umowy został udzielony do kwoty 2.400 zł. Oprocentowanie wykorzystanego limitu do karty w dniu zawarcia umowy wynosiło 19,50 % wg stopy zmiennej w stosunku rocznym. Szacunkowa wysokość całkowita kosztu kredytu wraz odsetkami, opłatami i prowizjami wynosić miała 869,92 zł w założeniu, że szacunkowa rzeczywista stopa oprocentowania kredytu w dniu zawarcia umowy wynosi 21,51 %. Jednocześnie w umowie zastrzeżono, że rzeczywista stopa oprocentowania może być inna, a jej wysokość zależy od faktycznej kwoty i okresu wykorzystania kredytu, ilości, wartości i terminów wypłat i wpłat na rachunku karty oraz od obowiązujących w okresie kredytowania stóp procentowych, prowizji, opłat i innych kosztów. Odsetki podwyższone pobierane od roszczenia przeterminowanego w dniu zawarcia umowy wynosiły 22 % wg zmiennej stopy procentowej stosunku rocznym. Dodatkowo, w związku z niewykonaniem umowy posiadacz rachunku zobowiązany był do poniesienia kosztów za opóźnienie w spłacie zadłużenia w kwocie 40 zł, za przekroczenie limitu kredytowego w kwocie 40 zł, za monit w kwocie 20 zł. Rozliczenie z tytułu wykorzystanego limitu do karty miało następować w miesięcznych cyklach rozliczeniowych rozpoczynających się każdego 13 dnia miesiąca, a kończących się 12 dnia miesiąca następnego. W umowie ustalono, że posiadacz rachunku zobowiązany jest do dokonania minimalnej spłaty kwoty wykorzystanego limitu w wysokości 4 %, nie mniej niż 50 zł w terminie do dnia wskazanego w zestawieniu transakcji. Opłaty i prowizje miały być pobierane w wysokości określonej w tabeli opłat i prowizji obowiązującej na dzień ich pobierania. W przypadku nie wykonania przez posiadacza rachunku zobowiązań wobec Banku, pomimo otrzymania odrębnego wezwania Bank mógł przeprowadzić postępowanie egzekucyjne zgodnie z treścią oświadczenia o poddaniu się egzekucji prowadzonej na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego. Oświadczenie o poddaniu się egzekucji jest załącznikiem do niniejszej umowy i stanowi jej integralną część. W sprawach nieuregulowanych w umowie zastosowanie znajdować miały otrzymane przez posiadacza rachunku wraz z wyciągiem Tabeli opłat i prowizji ogólne warunki wydawania i użytkowania kart kredytowych (...) Banku (...) S.A. W oświadczeniu o poddaniu się egzekucji prowadzonej na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego, pozwana wyraziła zgodę na poddanie się egzekucji prowadzonej na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego obejmującego roszczenia wynikające z umowy o korzystanie z Pomarańczowej karty kredytowej (...) Banku (...) S.A. nr (...) do kwoty 3.600 zł (umowa nr (...) o korzystanie z Pomarańczowej karty kredytowej (...) Bank (...) S.A wraz z oświadczeniem o poddaniu się egzekucji prowadzonej na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego k. 23-26).

W dniu 23 czerwca 2014 r. (...) Bank (...) S.A. w K. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych nr (...), w którym to wskazał, iż na dzień 23 czerwca 2014 r. wymagalne zadłużenie D. Z. z tytułu korzystania z Pomarańczowej karty kredytu (...) Banku (...) S.A. nr (...) z dnia 21 czerwca 2006 r. wynosi 2.819,81 zł. Na powyższą kwotę składa się kwota z tytułu niespłaconego kapitału w wysokości 2.430,21 zł, kwota niespłaconych odsetek umownych naliczonych od dnia zawarcia umowy tj. 21 czerwca 2006 r. do dnia wymagalności tj. 19 stycznia 2014 r. w wysokości 225,07 zł, kwota z tytułu niespłaconych odsetek za zwłokę naliczonych od dnia niespłacenia przez kredytobiorcę należności w terminie ustalonych w umowie do dnia 23 czerwca 2014 r., w wysokości 164,53 zł. W wyciągu z ksiąg bankowych wskazano, że dalsze należne odsetki ustawowe od kwoty 2.430,21 zł będą naliczane od 24 czerwca 2014 r. (wyciąg z ksiąg banku nr (...) k. 22).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w niniejszej sprawie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie złożonych do akt niniejszej sprawy dokumentów, które uznał za wiarygodne nie znajdując podstaw do kwestionowania ich prawdziwości z urzędu oraz biorąc pod uwagę fakt, iż strony również nie podważały ich wiarygodności.

Zgodnie z art. 339 § 1 i 2 k.p.c., jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny – § 1. W tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa – § 2.

W toku niniejszego procesu pozwana zachowała postawę całkowicie bierną. Nie złożyła odpowiedzi na pozew, nie stawiła się także na rozprawie. Zatem spełnione zostały w/w przesłanki do wydania wyroku zaocznego.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że pozwany składając pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym wniósł o zasądzenie na swoją rzecz kwoty
2.413,76 zł. Następnie po przekazaniu sprawy do rozpoznania tutejszemu Sądowi, na etapie usuwania braków formalnych wniesionego pozwu, domagał się on zasądzenia na swoją rzecz kwoty 2.819,81 zł, co należało potraktować jako rozszerzenie pierwotnie złożonego powództwa. Zgodnie natomiast z art. z art. 505 ⁴ § 1 k.p.c. zmiana powództwa w postępowaniu uproszczonym (a takie postępowanie miało miejsce w niniejszej sprawie) jest niedopuszczalna. Stosownie zaś do treści art. 355 § 1 k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu post postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Wobec powyższego należało uznać, że w niniejszej sprawie wydanie orzeczenia w zakresie żądania zasądzenia dochodzonej należności ponad kwotę 2.413,76 zł było niedopuszczalne, a zatem postępowanie w tym zakresie Sąd umorzył w pkt I wyroku. Umorzenie postępowania nie stwarza powagi rzeczy osądzonej i powód może bez przeszkód złożyć ponowny pozew dochodząc kwoty wynikającej ze wskazanej różnicy.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania powództwa w pozostałym zakresie, na wstępie należy wskazać, że uznanie przez sąd, zgodnie z przepisem art. 339 § 2 k.p.c., za prawdziwe twierdzeń pozwu nie zwalnia sądu od obowiązku dokonania prawidłowej oceny zasadności żądania pozwu, opartego na tych twierdzeniach (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1997r. I CKU 115/97). Powstanie wątpliwości, o których mówi § 2 art. 339 k.p.c. nie wyłącza zaoczności, lecz może prowadzić, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego do oddalenia powództwa wyrokiem zaocznym.

Zgodnie z treścią art. 6 k.c., w procesie cywilnym obowiązek wskazania dowodów obciąża przede wszystkim strony, a ciężar udowodnienia faktów mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sporu spoczywa na stronie, która z faktów wywodzi skutki prawne. Każdy fakt sporny powinien być udowodniony, jeżeli ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie zaś z dyspozycją art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Nie jest zatem zadaniem Sądu zarządzenia dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron lub wykrywania środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie, ani też Sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzania dowodów z urzędu zmierzających do wyjaśnienia okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia danej sprawy. Zatem przede wszystkim strony powinny wskazać Sądowi środki dowodowe zmierzające do wykazania prawdziwości ich twierdzeń a ocena przydatności wskazanego przez strony dowodu należy do Sądu. Również ewentualne ujemne skutki nie przedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku.

Mając na uwadze powyższe to na stronie powodowej spoczywał obowiązek wykazania, że kwota żądana pozwem jest uzasadniona, a więc wykazać, w pierwszej kolejności, że strony łączyła umowa pożyczki i że na podstawie tej umowy pozwany zobowiązała się zwrócić kwotę wskazaną w pozwie. Strona powodowa zdaniem Sądu okoliczności tych nie wykazała.

Składając pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód swoje roszczenie oparł na łączącej go z pozwaną umowie limitu zadłużenia w koncie nr (...) z dnia 16 lutego 2007 r. (zob. uzasadnienie pozwu i lista dowodów).

W celu wykazania swojego roszczenia przedstawił on dokumenty w postaci zawartej pomiędzy stronami umowy nr (...) o korzystanie z Pomarańczowej karty kredytowej (...) Banku (...) S.A. z dnia 21 czerwca 2006 r., oświadczenie o poddaniu się egzekucji na podstawie bankowego tytułu egzekucyjnego oraz sporządzony w dniu 23 czerwca 2014 r. wyciąg z ksiąg banku nr (...) dotyczący należności wynikającej z załączonej do akt umowy.

W ocenie tak zaoferowane przez powoda dowody mogą stanowić jedynie potwierdzenie zawarcia pomiędzy stronami w dniu 21 czerwca 2006 r. umowy nr (...) o korzystanie z Pomarańczowej karty kredytowej (...) Banku (...) S.A. Strona powodowa nie wykazała natomiast ani faktu, że łączyła ją z pozwaną umowa limitu na koncie nr (...) z dnia 16 lutego 2007 r., jak i istnienia zaległości w spłacie i daty wymagalności dochodzonej z tego tytułu należności. Brak wskazanej umowy innych związanych z nią dokumentów (jak np. harmonogram spłat, wypowiedzenie umowy) uniemożliwia poczynienie przez Sąd ustaleń co do daty i treści umowy zawartej przez strony, ustalenia daty początkowej odsetek, wysokości odsetek oraz charakteru roszczeń i ich wymagalności.

Ponadto, odnosząc się do żądania pozwu, należy jednoznacznie negatywnie ocenić powoływanie się w pozwie złożonym jako uzupełnienie braków formalnych na nowe okoliczności faktyczne nie wskazane w pierwotnym pozwie, i to bez jednoczesnego wyjaśnienia przyczyn takiej sytuacji. Wskazane rozbieżności budziły wątpliwości co do zasadności powództwa. Pierwotnie powód podawał inne kwoty stanowiące elementy ogólnego zadłużenia pozwanej. I tak w pierwotnym pozwie powód wskazał na zadłużenie z tytułu należności głównej w wysokości 2000 zł, z tytułu odsetek umownych w wysokości 225,08 zł, z tytułu odsetek za zwłokę 120,68 zł i z tytułu opłat i prowizji w wysokości 68 zł, zaś w pozwie złożonym w następstwie wezwania do uzupełnienia braków formalnych pozwu powód wskazał na następujące elementy długu – 2430,21 zł z tytułu należności głównej, 225,08 zł z tytułu odsetek umownych, 164,53 zł z tytułu odsetek za zwłokę. Jednocześnie powód niczym nie uzasadnił takiej zmiany.

W ocenie Sądu roszczenie powoda nie zasługiwałoby zresztą na uwzględnienie nawet jeżeli uznać, że dochodzone jest zgodnie z tym, co powód wskazał w piśmie stanowiącym usunięcie braków formalnych pierwotnie wniesionego pozwu, a zatem że wynika z łączącej strony umowy nr (...) o korzystanie z Pomarańczowej karty kredytowej (...) Banku (...) S.A. z dnia 21 czerwca 2006 r. Powód nie wykazał bowiem, zgodnie z ciężarem dowodu (art. 232 k.p.c. w zw. z art. 6 k.c.), że pozwana nie wywiązała się z obowiązku spłaty należności wynikającej z w/w umowy, a w związku z tym, że zadłużenie stało się wymagalne. Nie zostało wykazane, że wysokość należność głównej z tego tytułu wynosi 2.430,21 zł (przy limicie kredytu 2400 zł), a także daty wymagalności dochodzonego roszczenia, a w związku z tym również daty naliczania odsetek od należności głównej. Zgodnie z zawartą umową, pozwana zobowiązała się do spłaty limitu w okresach miesięcznych rozpoczynających się 13 dnia każdego miesiąca, a kończących 12 dnia miesiąca następnego w kwotach nie niższych niż 50 zł w terminie do dnia wskazanego w zestawieniu transakcji. Powód nie wyjaśnił nawet w jakim okresie pozwana uchybiła obowiązkowi zapłaty, ani nie wykazał podstawy prawnej wypowiedzenia umowy z tego tytułu, nie przedstawił również żadnego dokumentu świadczącego o tym, że powyższa umowa została przez niego wypowiedziana. Ograniczył się on w tym zakresie jedynie do gołosłownego wskazania, że miało to miejsce w dniu 19 stycznia 2014 r. Tymczasem dołączona przez powoda umowa z dnia 21 czerwca 2006 r. nie zawiera postanowienia o dopuszczalnych przyczynach wypowiedzenia umowy przez Bank, w szczególności z powodu braku spłaty minimalnej. Powód nie przedstawił też ogólnych warunków umowy i użytkowania kart kredytowych (...) Banku (...) S.A. i wyciągu Tabeli opłat i prowizji stanowiących integralną część umowy. Twierdzenia powoda o wymagalności należności głównej od dnia wypowiedzenia umowy, tj. od dnia 19 stycznia 2014 r. były gołosłowne. Powód nie wykazał również wysokości „należności głównej”, a nawet nie wyjaśnił sposobu wyliczenia tej kwoty, uniemożliwiając Sądowi weryfikację jego twierdzeń w tym zakresie.

Wbrew twierdzeniom powoda, dowód, w postaci wyciągu z ksiąg z banku nie jest wystarczającym dowodem na fakt „zawarcia umowy oraz nieuregulowanego zobowiązania pozwanego”. Na podstawie dowodu zaoferowanego przez powoda, Sąd ustalił jedynie, że powód wystawił w dniu 23 czerwca 2014 r. wyciąg z ksiąg banku, w którym stwierdził, że należności pozwanej z tytułu przedmiotowej umowy, wynoszą łącznie 2.819,81 zł. Dokument ten, jako prywatny, stanowi jedynie dowód tego, że osoba, która go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie (art. 245 k.p.c.). Trybunał Konstytucyjny, wyrokiem z dnia 15 marca 2011 r. (P 7/09, OTK-A 2011/2/12), uznał, że art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 131, poz. 1075), w związku z art. 244 § 1 i art. 252 k.p.c., w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych banku w odniesieniu do praw i obowiązków wynikających z czynności bankowych w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Dokument ten nie korzysta więc z domniemania prawdziwości zawartych w nim twierdzeń. W konsekwencji, z samego faktu, że powód stwierdził istnienie zadłużenia pozwanej w Banku, nie wynika fakt istotny, a mianowicie, że wierzytelność przeciwko pozwanej istniała w takiej a nie innej wysokości.

Bezzasadne było również żądanie zasądzenie odsetek od niespłaconej należności głównej, odsetek za zwłokę oraz odsetek umownych. Powód nie wykazał bowiem, że jego roszczenie stało się wymagalne w dniu 19 stycznia 2014 r. Zgodnie zaś z art. 481 § 1 k.c., wierzyciel może żądać odsetek, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia, za czas opóźnienia.

Sąd nie znalazł zarazem podstaw do działania z urzędu w celu poszukiwania dowodów, na poparcie twierdzeń powoda, w sytuacji, gdy strona powodowa jest profesjonalnym podmiotem, trudniącym się m.in. udzielaniem kredytów. Nie było też podstaw do odraczania rozprawy, o terminie której pełnomocnik powoda był należycie zawiadomiony i nie stawił się bez usprawiedliwienia (art. 214 § 1 k.p.c.). Sąd podziela pogląd, wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2000r., V CKN 175/00, OSP 2001 r./7–8/116, iż działanie sądu z urzędu może prowadzić do naruszenia prawa do bezstronnego sądu i odpowiadającego mu obowiązku przestrzegania zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP). W uzasadnieniu powołanego orzeczenia wyrażono stanowisko, iż ani w toku postępowania dowodowego, ani po wyczerpaniu wniosków dowodowych stron, sąd nie ma obowiązku ustalania, czy sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia stosunku spornego i nieaktualny jest już nakaz uzupełniania z urzędu udzielanych przez strony wyjaśnień i przedstawianych przez nie dowodów jak i dokonywania oceny stopnia wyjaśnienia sprawy. Powołanie dowodu przez sąd z urzędu może być korzystne dla jednej ze stron, niekorzystne natomiast dla strony przeciwnej. Przestrzegając zasady równości stron, sąd musi, o ile chodzi o powoływanie dowodów, przestrzegać również zasady kontradyktoryjności, stosownie do której strona może m.in. powoływać dowody i wypowiadać się co do dowodów powołanych przez przeciwnika (art. 210§1 k.p.c.). Działanie przez sąd z urzędu nie może prowadzić do zastępowania strony w spełnieniu jej obowiązków i może mieć miejsce tylko w szczególnie wyjątkowych sytuacjach. Sąd nie dopatrzył się podstaw do uznania za taką sytuacji stron w niniejszej sprawie.

Mając powyższe na uwadze Sąd w punkcie II wyroku oddalił powództwo jako nieudowodnione.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

Dnia 31.07.2015 r. SSR D. S.