Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 27 lutego 2014 r. ( data nadania przesyłki poleconej w placówce pocztowej), sprecyzowanym w piśmie z dnia 18 sierpnia 2014 r. ( data nadania przesyłki poleconej w placówce pocztowej) K. A. domagała się ustalenia, iż w skład spadku po zmarłej w dniu 03 marca 2010 r. L. Ś. wchodzą: a) lokal mieszkalny nr (...) położony w W. przy ul. (...) wraz z garażem, b) środki zgromadzone na lokatach bankowych, c) środki zgromadzone na maklerskim rachunku inwestycyjnym, d) środki z funduszu inwestycyjnego, e) środki zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, f) precjoza i g) środki finansowe zgromadzone na kontach instytucjach bankowych i para-bankowych. Zarazem wnioskodawczyni żądała przyznania opisanego wyżej pod lit. a) lokalu mieszkalnego na wyłączną własność uczestnika postępowania S. Ś. ze stosowną spłatą na rzecz pozostałych spadkobierców a nadto dokonania podziału składników majątkowych wymienionych pod lit. b) do e) oraz g) w równych częściach, odpowiadających udziałom w majątku spadkowym, na rzecz wnioskodawczyni oraz wszystkich uczestników postępowania tj. S. Ś., A. L. i M. Ś. oraz dokonania podziału składnika majątkowego wymienionego w lit. f) poprzez sprzedaż i podział uzyskanych w ten sposób środków pieniężnych pomiędzy wnioskodawców i wszystkich uczestników postępowania stosowanie do ich udziału w spadku. Wnioskodawczyni wniosła także o obciążenie jej oraz wszystkich uczestników postępowania kosztami niniejszego postępowania w równych częściach. Z „ostrożności procesowej” wnioskodawczyni wniosła o podział majątku wspólnego spadkodawczyni L. Ś. oraz S. Ś..

W uzasadnieniu wniosku podano, że spadkodawczyni L. Ś. zmarła w dniu 03 marca 2010 r. w W.. Na podstawie postanowienia tut. Sądu z dnia 24 września 2014 r. spadek po niej, z mocy ustawy nabyli wnioskodawczyni oraz wymienieni wyżej uczestnicy postępowania po ¼ części spadu. Mimo prób umownego podziału spadku, pomiędzy uczestnikami postępowania a wnioskodawczynią do ostatecznego kompromisu nie doszło.

( wniosek – k. 1-3; pismo wnioskodawczyni z dnia 18.08.2014 r. – k. 51-53).

W piśmie z dnia 18 sierpnia 2014 r. uczestniczka postępowania A. L. oświadczyła, iż przyłącza się do wniosku wnioskodawczyni K. A.. Uczestniczka postępowania wyjaśniła, iż dotąd nie korzystała ze spadku po jej matce – spadkodawczyni L. Ś.. Dodała, iż od swego ojca S. Ś., za zgodą i wiedzą pozostałych spadkobierców dostała w prezencie kilka obrazów, o nieoznaczonej wartości oraz przedmioty srebrne, ozdoby fajansowe oraz porcelanową filiżankę.

( pismo uczestniczki postępowania A. L. z dnia 18.08.2014 r. – k. 49).

W piśmie z dnia 28 sierpnia 2014 r. uczestnik postępowania S. Ś. wniósł o oddalenie wniosku wnioskodawczyni K. A. o dział spadku.

Ustosunkowując się do twierdzeń zawartych we wniosku, uczestnik podał, iż w skład spadku po spadkodawczyni L. Ś. wchodziła ½ udziału we własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. oraz ½ środków finansowych, które według stanu na dzień 03 marca 2010 r. znajdowały się na wspólnym rachunku bankowym należącym do L. i S. małżonków Ś. w banku (...) S.A. w W.. Uczestnik postępowania zarzucił, iż wskazana we wniosku wartość majątku mającego podlegać podziałowi w niniejszym postępowaniu tj. kwota 800.000,00 zł jest zawyżona. Wartość ta jest jego zdaniem wielokrotnie niższa i bliska wartości rynkowej ½ lokalu wchodzącego w skład tego majątku. Według wiedzy uczestnika postępowania spadkodawczyni nie pozostawiła majątku odrębnego. Dzieci spadkodawczyni jeszcze za życia otrzymały nieruchomości oraz szereg wartościowych przedmiotów. W lokalu nr (...) przy ul. (...) w W. nie znajdują się żadne wartościowe przedmioty. Uczestnik postępowania ponosi koszty utrzymania tego lokalu. Podniósł, że korzystał z środków pieniężnych zgromadzonych na wspólnym rachunku bankowym prowadzonym przez bank (...) dla niego i spadkodawczyni. Środki te przeznaczał jednak na bieżące potrzeby - tj. na utrzymanie oraz lekarstwa. Poza wskazanym rachunkiem bankowym uczestnik postępowania nie posiadał ze spadkodawczynią żadnych środków zgromadzonych na rachunku inwestycyjnym maklerskim, środków z funduszu inwestycyjnego, środków zgromadzonych na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym oraz środków zgromadzonych na kontach w instytucjach bankowych lub para-bankowych.

( pismo uczestnika postępowania S. Ś. z dnia 28.08.2014 r. – k. 56-59).

W piśmie z dnia 11 sierpnia 2014 r. uczestnik postępowania M. Ś. przyłączył się do wniosku wnioskodawczyni K. A. z dnia 27 lutego 2014 r. sprecyzowanego przez nią w piśmie z dnia 18 sierpnia 2014 r.

( pismo uczestnika postępowania M. Ś. z dnia 11.08.2014 r. – k. 91).

W piśmie z dnia 15 czerwca 2016 r. uczestnik postępowania S. Ś. oświadczył, iż wyraża wolę zgodnego podziału ruchomości wchodzących w skład majątku spadkowego po spadkodawczyni przy założeniu, że możliwa jest spłata pozostałych spadkobierców – w zakresie udziału w prawie własności lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W. – pod warunkiem przyjęcia przez nich jej wyceny na poziomie kwoty 400.000,00 zł ze zrzeczeniem się pozostałych roszczeń.

( pismo uczestnika postępowania S. Ś. z dnia 15.06.2016 r. – k. 431-432).

Na rozprawie w dniu 14 października 2016 r. wnioskodawczyni oraz wszyscy uczestnicy postępowania zgodnie oświadczyli, iż w skład majątku wspólnego L. i S. małżonków Ś. wchodzą następujące ruchomości: komplet srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze 1,5 kg, srebrna łyżka wazowa i srebrna łyżka do kompotu o wartości 5.500,00 zł, złoty zegarek damski o wartości 1.000,00 zł i podziału jedynie tych ruchomości domagają się oprócz nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego, o których mowa w pismach uczestników i wnioskodawczyni oraz środków pieniężnych. Wskazane ruchomości mają zgodnie z wolą wnioskodawczyni i uczestników przypaść uczestnikowi postępowania S. Ś. na wyłączną własność bez spłat i dopłat.

Do zamknięcia rozprawy strony podtrzymały dotychczasowe stanowiska w sprawie.

( protokół rozprawy z dnia 14.10.2016 r. – k. 473-473v).

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

L. Ś. (dalej również jako – „spadkodawczyni”) i S. Ś. byli małżonkami. W trakcie trwania małżeństwa L. Ś. i S. Ś. nie zawierali żadnych umów majątkowych małżeńskich, które modyfikowałyby, bądź wyłączały pomiędzy nimi ustrój małżeńskiej wspólności ustawowej albo wyłączały możliwość wystąpienia z żądaniem podziału majątku wspólnego. Małżeństwo Ś. zamieszkiwało w lokalu nr (...) położonym w budynku przy ul. (...) w W.. Spadkodawczyni i jej mąż posiadają dwie córki: K. Ś. (obecnie Ś.-A.) i A. Ś. (obecnie L.) oraz jednego syna M. Ś.. Spadkodawczyni była lekarzem dentystą. Prowadziła własny gabinet dentystyczny – w ww. lokalu – a także gabinet dentystyczny w jednej z (...) szkół. Z kolei, mąż spadkodawczyni S. Ś. był wojskowym i posiadał stopień pułkownika. Nadto był on również magistrem farmacji. M. Ś. pracowali zawodowo aż do emerytury, każde z nich na dwa etaty. L. i S. Ś. wspólnie gromadzili oszczędności.

( dowody : kopia odpisu skróconego aktu zgonu spadkodawczyni nr (...) – k. 6; postanowienie z dnia 24.09.2013 r., sygn. akt I Ns 680/13 – k. 7; przesłuchanie wnioskodawczyni K. A. – nagranie na płycie DVD min. od 00:31:05 do 00:53:45 - k. 183 i oraz w protokole rozprawy - k.180-181; przesłuchanie uczestniczki A. L. – nagranie na płycie DVD min. od 00:56:20-01:16:00 - k. 183 oraz w protokole rozprawy k.181-181v; przesłuchanie uczestnika M. Ś. – nagranie na płycie DVD min. od 01:17:00 do 01:25:40 - k. 183 i k.181v; przesłuchanie uczestnika S. Ś. – k.397v-399; dodatkowo transkrypcja przesłuchania wnioskodawczyni i uczestników postępowania A. L. i M. Ś. – k.251-263v).

L. i S. małżonkowie Ś. byli współwłaścicielami lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w budynku przy ul. (...) w W., dla którego prowadzona jest księga wieczysta oznaczona nr (...). Wartość rynkowa przedmiotowego lokalu, według jego stanu na dzień 03 marca 2010 r. wynosiła kwotę 493.655,00 zł.

( dowody : KW nr (...) - k. 14-16; opinia biegłego sądowego I. H. z dnia 21.10.2015 r. wraz z załącznikami – k. 324-359; opinia uzupełniająca biegłego sądowego I. H. z dnia 01.07.2016 r. wraz z załącznikami do zastrzeżeń złożonych przez uczestnika S. Ś. w piśmie z dnia 02.02.2016 r. – k. 436-443).

M. użytkowali również garaż o oznaczeniu 2G-35 położonego przy ul. (...) w W., którego wyłączna własność, na mocy umowy oddania gruntu w użytkowanie wieczyste i przeniesienia własności budynku z dnia 28 lipca 2015 r., należy do S. Ś..

( dowody : KW nr (...) – k. 207-212; KW nr (...) – k.210-212).

L. i S. małżonkowie Ś. w trakcie trwania związku małżeńskiego zakupili wspólnie nieruchomość położoną w P., nad rzeką B.. Nieruchomość ta została następnie sprzedana przez małżonków w 2005 r. za kwotę 180.000,00 zł, zaś kwota ta weszła do ich majątku wspólnego.

( dowody : przesłuchanie uczestniczki A. L. – nagranie na płycie DVD min. od 00:56:20-01:16:00 - k. 183 oraz w protokole rozprawy k.181-181v).

Do majątku wspólnego L. i S. Ś. należały również ruchomości w postaci kompletu srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około 1,5 kg, srebrnej łyżki wazowej, srebrnej łyżki do kompotu o łącznej wartości 5.500,00 zł oraz zegarek złoty damski o wartości 1.000,00 zł – zakupiony przez spadkodawczynię podczas wycieczki do W..

( okoliczności bezsporne ; protokół rozprawy z dnia 14.10.2016 r. wraz ze zgodnymi oświadczeniami wnioskodawczyni oraz uczestników postępowania – k. 473-473v; przesłuchanie uczestnika S. Ś. – k.397v-399).

L. i S. małżonkowie Ś. posiadali wspólny rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy „Złote Konto z (...) w Banku (...), którego stan środków pieniężnych wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków na dzień 03 marca 2010 r. wynosił kwotę 689,83 zł (nr rachunku: (...)). Posiadali również wspólną lokatę terminową (...) w Banku (...), której stan środków pieniężnych wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków na dzień 03 marca 2010 r. wynosił kwotę 50.000,00 zł (nr rachunku: (...)).

( dowody : pismo Banku (...) z dnia 12.10.2015 r. – k. 220; zestawienie operacji na rachunku „Złote Konto z (...) k. 221; zestawienie operacji na lokacie (...) – k. 222).

S. Ś. był posiadaczem rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...) w Banku (...), którego stan środków pieniężnych na dzień 03 marca 2010r., które wchodziły w skład majątku wspólnego małżonków wynosił kwotę 2.994,98 zł (nr rachunku: (...)). Posiadał on również rachunek oszczędnościowy w Banku (...), którego stan środków pieniężnych na dzień 03 marca 2010 r., wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków wynosił kwotę 165.709,37 zł (nr rachunku: (...)).

( dowody : pismo Banku (...) z dnia 12.10.2015 r. – k. 220; zestawienie operacji na rachunku „Złote konto” – k. 223-241; zestawienie operacji na rachunku oszczędnościowym w Banku (...) – k. 242-245).

Nadto, (...) prowadził dla S. Ś. rachunek inwestycyjny oznaczony nr (...). Według stanu na dzień 03 marca 2010 r. Stan środków pieniężnych, wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków tego rachunku inwestycyjnego na dzień 03 marca 2010 r. wynosił kwotę 54.369,76 zł. Z kolei już według stanu na dzień 20 października 2015 r. na rachunku inwestycyjnym oznaczonym nr (...) znajdowały się środki pieniężne w kwocie 2.985,76 zł.

( dowody : pismo (...) z dnia 21.20.2015 r. – k. 268 oraz k. 163; stan rachunku inwestycyjnego nr (...) wg stanu na dzień 03.03.2010 r. – k. 269-270; stan rachunku inwestycyjnego nr (...) w okresie od dnia 03.03.2010 r. do dnia 20.10.2015 r. – k. 271-314).

L. Ś. zmarła w dniu 03 marca 2010 r. w W.. Spadek po niej nabyli: córka K. A., córka A. L., syn M. Ś. oraz mąż S. Ś. w udziałach po ¼ części spadku każde z nich. Powyższy stan został stwierdzony postanowieniem wydanym w dniu 24 września 2013 r. przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Mokotowa w W. w sprawie o sygn. akt(...)

( dowody : kopia odpisu skróconego aktu zgonu spadkodawczyni nr (...) – k. 6; postanowienie z dnia 24.09.2013 r., sygn. akt I Ns 680/13 – k. 7).

W dniu 30 grudnia 2013 r. pomiędzy S. Ś., jako sprzedającym a jego córką K. A. i jej mężem B. A., jako kupującymi została zawarta umowa sprzedaży nieruchomości w postaci niezabudowanej działki gruntu położonego w P. oraz lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w P. za łączną cenę 250.000,00 zł. Cena za wymienione ruchomości została zapłacona.

( dowody : umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego Rep. A nr (...) z dnia 30.12.2013 r. – k. 458-460v; przesłuchanie wnioskodawczyni K. A. – nagranie na płycie DVD min. od 00:31:05 do 00:53:45 - k. 183 i oraz w protokole rozprawy - k.180-181; dodatkowo transkrypcja przesłuchania wnioskodawczyni – k.251-263v).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów oraz kopii dokumentów wymienionych powyższej, których wartości dowodowej zarówno wnioskodawczyni jak i uczestnicy postępowania nie zakwestionowali, a Sąd nie miał również wątpliwości w tym zakresie. W ocenie Sądu dowody te, w zakresie w jakim stanowiły podstawę poczynionych w niniejszej sprawie ustaleń faktycznych, tworzą zasadniczo spójny i niebudzący wątpliwości w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to zasługujący na wiarę materiał dowodowy.

Nadto ustalenia faktyczne sprawy Sąd poczynił w oparciu o zeznania wnioskodawczyni oraz uczestników postępowania.

Zeznania wnioskodawczyni Z. A. były całkowicie wiarygodne dla Sądu. Wobec ostatecznego stanowiska wnioskodawczyni przedstawionego bezpośrednio przed zamknięciem rozprawy, zdaniem Sąd nie miała ona interesu w zeznawaniu nieprawdy. Wnioskodawczyni zeznawała spontanicznie, wręcz emocjonalnie, niejako od nowa przeżywając konflikt, jaki pojawił się pomiędzy nią a jej ojcem - uczestnikiem postępowania S. Ś., po śmierci L. Ś.. Należy podkreślić, że wiarygodność tych zeznań nie została skutecznie podważona przez uczestnika postępowania S. Ś.. Oceniając zeznania wnioskodawczyni podkreślić trzeba, że były one emocjonalne, co potwierdza w ocenie Sąd wersję zdarzeń przedstawioną przez wnioskodawczynię oraz uczestników postępowania A. L. i M. Ś..

Podstawą dokonania istotnych ustaleń w sprawie były zeznania uczestnika postępowania M. Ś.. Odnosząc się do nich, Sąd stwierdził, że były spójne, logiczne i co najważniejsze - w sposób rzeczowy i wyważony a także nie emocjonalny, opisujący fakty, które zaistniały po śmierci spadkodawczyni a także i przed tą datą. Co dało się również zaobserwować, uczestnik postępowania M. Ś. w trakcie przesłuchania nie wyolbrzymiał, starał się również zachować dystans od zaistniałego konfliktu z ojcem – uczestnikiem postępowania S. Ś.. Na podstawie zeznań tego uczestnika, które znalazły potwierdzenie w zeznaniach wnioskodawczyni oraz uczestnika postępowania A. L..

Sąd ocenił zeznania uczestnika postępowania A. L.. Zeznania te były logiczne, konsekwentne i koherentne z zeznaniami wnioskodawczyni oraz uczestnika postępowania M. Ś..

Jeśli chodzi o treść zeznań uczestnika S. Ś. to Sąd uwzględnił je w takim zakresie, w jakim korespondowały one z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie – w tym przede wszystkim zeznaniami wnioskodawczyni oraz pozostałych uczestników postępowania - i z poczynionymi przez Sąd ustaleniami. Sąd nie obdarzył przymiotem wiarygodności zeznania uczestnika postępowania S. Ś., w których wskazywał on na pochodzenie jego majątku oraz to, że wszelkie kwoty zgromadzone na rachunkach bankowych, rachunkach inwestycyjnych oraz lokacie pochodziły wyłącznie z jego majątku osobistego. Zeznania uczestnika były w tym zakresie niewystarczające i nie poparte żadnymi innymi dowodami. W świetle całokształtu materiału dowodowego sprawy Sąd stwierdził, iż kwoty znajdujące się na wymienionych w stanie faktycznym rachunkach bankowych, rachunkach inwestycyjnych oraz lokacie odzwierciedlały oszczędności zgromadzone wspólnie przez małżonków L. i S. małżonków Ś. a przede wszystkim odzwierciedlają one cenę, jaką małżonkowie uzyskali w rezultacie sprzedaży ich wspólnej działki położonej w P. nad rzeką B.. Przypomnieć bowiem należy niesporną okoliczność, że cena uzyskana przez małżonków z tytułu sprzedaży tej nieruchomości wynosiła kwotę 180.000,00 zł.

Za wiarygodne dowody Sąd uznał także pisemną opinię biegłego sądowego I. H. z dnia 21 października 2015 r. ( k. 324-359) dotyczącą wyceny wartości nieruchomości w postaci lokalu mieszkalnego nr (...) usytuowanego w budynku nr (...) przy ul. (...) w W. oraz opinię uzupełniającą z dnia 01 lipca 2016 r., sporządzoną przez biegłego sądowego I. H. ( k. 436-443) wobec zgłaszanych zastrzeżeń przez uczestnika postępowania S. Ś. w jego piśmie z dnia 02 lutego 2016 r. ( k. 407-409). Za tego rodzaju oceną przemawia fakt, iż przedmiotowe opinie są wyczerpujące, w sposób jasny i rzeczowy uzasadnione, a końcowe wnioski każdej z analizowanych opinii są konsekwentne i logiczne. Należy nadmienić, że biegły sądowy sporządził opinię uzupełniającą zgodnie z żądaniem uczestnika, w której wyczerpująco ustosunkował się do jej zastrzeżeń i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Dalsze wnioski uczestnika postępowania S. Ś. do opinii dotyczą kwestii, które biegły sądowy już wyjaśnił i stanowią niczym nie popartą polemikę z biegłym sądowym, który w danym zakresie posiada wiedzę fachową oraz wieloletnie doświadczenie zawodowe.

Sąd pominął pozostałe dowody przedstawione przez wnioskodawczynię oraz uczestników postępowania, gdyż doszedł do przekonania, że pozostają one nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy w świetle art. 227 k.p.c.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Wniosek o dokonanie podziału majątku wspólnego, zniesienie współwłasności i dział spadku zasługiwał na uwzględnienie. Na skutek śmierci L. Ś. ustała bowiem małżeńska wspólność ustawowa, pozwalając na ustalenie składu i wartości majątku wspólnego oraz masy spadkowej a także na ich podział i rozpoznanie roszczeń w tym związanych.

Zgodnie z art. 684 k.p.c., który w myśl art. 567 § 3 k.p.c. ma zastosowanie w sprawach o podział majątku, Sąd z urzędu ustala skład i wartość tego majątku. Skład majątku Sąd ustala na podstawie wyjaśnień uczestników. Jeśli jednak zachodzą w tym względzie sprzeczności, rzeczą Sądu jest ich wyjaśnienie w postępowaniu dowodowym. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 stycznia 1968 roku (sygn. akt III CR 97/67, OSNC 1968/10/169), powyższy przepis nie daje natomiast sądowi uprawnień do prowadzenia z urzędu dochodzeń, czy i jaki istnieje inny wspólny majątek.

Wnioskodawczyni i uczestnicy ostatecznie zgłosili do podziału: lokal mieszkalny nr (...) położony w budynku przy ul. (...) w W., ruchomości w postaci kompletu srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około 1,5 kg, srebrnej łyżki wazowej, srebrnej łyżki do kompotu i zegarka złotego damskiego, środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych i inwestycyjnych. W tym miejscu wskazać należy, że ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że garaż o oznaczeniu 2G-35 położonego przy ul. (...) w W. nie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków i stanowi wyłączną własność S. Ś..

Istotą sporu było to, czy środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych w Banku (...) S. A. z siedzibą w W. o numerach: (...), (...) i na lokacie terminowej w Banku (...) S.A. (nr rachunku: (...)) oraz w (...) na rachunku inwestycyjnym oznaczonym nr (...) wchodzą w skład majątku wspólnego zmarłej L. Ś. i S. Ś.. Nie było sporne między stronami, iż środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym w Banku (...) S. A. z siedzibą w W. o numerze (...) wchodziły w skład majątku wspólnego zmarłej L. Ś. i S. Ś..

Zgodnie z treścią art. 31 § 1 k.r.o. z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Stosownie zaś dyspozycji zawartej w art. 31 § 2 k.r.o. do majątku wspólnego należą w szczególności pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również majątku osobistego każdego z małżonków.

Uczestnik S. Ś. usiłował wykazać, że kwoty znajdujące, się na rachunkach bankowych, lokacie terminowej oraz rachunku inwestycyjnym w całości stanowiły jego majątek osobisty. Twierdzenia uczestnika nie znajdowały jednakże oparcia w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Wskazać należy, iż małżonkowie L. i S. Ś. w czasie trwania ich związku małżeńskiego nabywali przedmioty majątkowe w postaci nieruchomości, oboje w tym czasie pracowali. M. uzyskali również środki finansowe w rezultacie sprzedaży ich wspólnej działki położonej w P. nad rzeką B..

Zasadą jest bowiem, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Jest zatem domniemanie, że wszystko to co jeden z małżonków nabył w trakcie trwania małżeństwa (zarobił czy to z umów cywilnoprawnych czy z emerytury) wchodzi w skład majątku wspólnego. Uczestniczka, korzystająca z pomocy profesjonalnego pełnomocnika nie zdołała zaś wykazać faktu odmiennego i obalić tego domniemania.

Zauważyć przy tym należy, iż jeżeli małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy), to z chwilą zawarcia małżeństwa powstała wspólność majątkowa, na którą składa się ich dorobek. Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością stanowią majątek odrębny każdego z małżonków. Zgodnie z art. 32 k.r.o., dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich.

Mając na uwadze powyższe, Sąd ustalił, że w skład majątku wspólnego wchodzi: prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W., o wartości 493.655 zł; środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowym – rozliczeniowym Złote Konto z (...) w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o wartości 689,83 zł na dzień 3 marca 2010 r., środki finansowe zgromadzone na lokacie terminowej Progresja w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o wartości 50.000 zł na dzień 3 marca 2010r., środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym Złote Konto w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o wartości 2.994,98 zł na dzień 3 marca 2010r., środki finansowe zgromadzone na rachunku oszczędnościowym w (...) Banku (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. o nr (...) o wartości 165.709,37 zł na dzień 3 marca 2010 r., środki finansowe zgromadzone na rachunku inwestycyjnym w (...) Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. o numerze (...) o wartości 54.369,76 zł na dzień 3 marca 2010 roku, ruchomości w postaci kompletu srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około 1,5 kilogramów, srebrnej łyżki wazowej, srebrnej łyżki do kompotu o łącznej wartości 5500 zł oraz zegarek złoty damski o wartości 1000 zł;

Sąd nie znalazł również podstaw do ustalenia nierównych udziałów w ich majątku wspólnym. Zgodnie bowiem z art. 43 § 1 k.r.o. oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. Przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do powstania majątku wspólnego, uwzględnia się także nakład osobistej pracy przy wychowaniu dzieci i we wspólnym gospodarstwie domowym (art. 43 § 2 i 3 k.r.o.).

Przechodząc do dalszych rozważań należy wskazać, iż jak przytoczono powyżej, skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd. Przyjmuje się, iż ustalenie składu i stanu spadku przez sąd następuje według chwili jego otwarcia (art. 924 k.c.), a jego wartości - na podstawie cen rynkowych z chwili dokonywania działu. Wypada dodać, iż art. 689 k.p.c. zezwala na połączenie w jednym postępowaniu sprawy o dział spadku ze sprawą o zniesienie współwłasności i sprawą o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej. Gdy w skład spadku wchodzi udział w majątku, który był objęty wspólnością małżeńską, i wcześniej nie doszło do przesądzenia ewentualnych zwrotów z tytułu nakładów, wydatków oraz innych świadczeń z majątku wspólnego na majątek odrębny lub odwrotnie, połączenie w jednym postępowaniu działu spadku z podziałem majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej jest konieczne. Dopóki bowiem nie nastąpi przesądzenie wspomnianych zwrotów, nie jest możliwe, nieodzowne według art. 684 k.p.c., ustalenie składu i wartości dzielonego spadku (uchwała SN z dnia 2 marca 1972, (...)

Mając na uwadze treść przepisu art. 43 § 1 k.r.o. Sąd ustalił, że w skład spadku po zmarłej wchodzi udział we wskazanym wyżej prawie wynoszący ½ części, o czym orzekł w pkt 3 postanowienia.

Przechodząc do dalszych rozważań, należy wskazać, iż zgodnie z treścią art. 688 k.p.c., do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zniesienia współwłasności (618-625 w zw. z art. 688 k.p.c.). Z kolei art. 1035 k.c. stanowi, iż jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu. Zatem w niniejszej sprawie zastosowanie będą mieć przepisy art. 210-212 k.c. w zw. z art. 1035 k.c.

Zgodnie z treścią art. 210 zdanie pierwsze k.c., zniesienia współwłasności może żądać każdy ze współwłaścicieli. Ustawodawca wskazuje następujące sposoby zniesienia współwłasności: podział rzeczy wspólnej, tzw. podział w naturze (art. 211 k.c.), przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych współwłaścicieli (art. 212 § 2 k.c.), oraz sprzedaż rzeczy wspólnej i podział pomiędzy współwłaścicieli uzyskanej ceny, tzw. podział cywilny (art. 212 § 2 in fine k.c.).

Zauważyć należy, iż stosownie do treści art. 622 § 2 k.p.c. w zw. art. 688 k.p.c., gdy wszyscy współwłaściciele (spadkobiercy) złożą zgodny wniosek co do sposobu zniesienia współwłasności (działu spadku), sąd wyda postanowienie odpowiadające treści wniosku, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych. W niniejszej sprawie uczestnicy postępowania byli zgodni co do tego aby ruchomości w postaci kompletu srebrnych sztućców dla 12 osób o wadze około 1,5 kilogramów, srebrnej łyżki wazowej, srebrnej łyżki do kompotu oraz zegarek złoty damski przypadły uczestnikowi S. Ś. bez spłat w tym zakresie ze strony pozostałych uczestników postępowania. Uczestnicy postępowania byli również zgodni co do tego, iż prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W. ma przypaść uczestnikowi S. Ś. ze stosownymi spłatami na rzecz pozostałych uczestników. Taki sposób podziału nie sprzeciwiał się prawu ani zasadom współżycia społecznego nie naruszał też w sposób rażący interesu pokrzywdzonych. Stąd też Sąd orzekł w tym zakresie zgodnie z wnioskiem. Uczestnicy postępowania nie złożyli zgodnego wniosku co do sposobu działu spadku co do środków pieniężnych.

Wobec powyższego, skoro na wartość majątku wspólnego na dzień 3 marca 2010r. złożyła się łącznie kwota 273763,94 zł środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, rachunkach inwestycyjnych i lokatach bankowych, to zgodnie z mającą zastosowanie w niniejszej sprawie zasadą równych udziałów małżonków w majątku wspólnym, wartość masy spadkowej stanowiącej udział L. Ś. w majątku wspólnym w tym zakresie należało ustalić na kwotę 136881,97 zł. Wobec tego, iż kwoty zgromadzone na dzień zamknięcia rozprawy zostały zadysponowane przez uczestnika postepowania S. Ś. Sąd nie dokonywał, ich podziału ale uwzględnił to dokonując rozliczeń między uczestnikami w tym zakresie (Wyrok SN z dnia 26 czerwca 2013r., (...) . Z tego powodu na zasądzone od S. Ś. na rzecz K. A., A. L. oraz M. Ś. kwoty po 95927,36 zł (punkt 5 postanowienia) składał się udział w tych środkach pieniężnych (po 34220,49 zł tj. ¼ z 136881,97 zł) oraz spłata w związku z przyznanym na własność S. Ś. lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W., którego wartość wyniosła 493655 zł a w skład spadku wchodził ½ udziału o wartości 246827,50 zł wobec tego spłata w tym zakresie na rzecz każdego z uczestników wynosiła po 61706,87 zł (1/4 z 246827,50 zł). Łącznie zatem zasądzono od uczestnika S. Ś. na rzecz pozostałych uczestników kwoty po 95927,36 zł (61706,87 zł +34220,49zł).

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt 6 postanowienia na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Sąd nie znalazł podstaw do odstępowania od zasady wyrażonej w tymże przepisie, albowiem każdy z uczestników niniejszego postępowania był równym stopniu zainteresowany w jego wyniku, zaś interesy uczestników nie były sprzeczne. Zgłoszenie przez zainteresowanych uczestników niniejszego postępowania odmiennych wniosków, co do podziału majątku wspólnego (działu spadku), nie powoduje bowiem powstania sprzeczności ich interesów w rozumieniu art. 520 § 2 k.p.c. ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 lutego 2012 roku, I (...)).

Wobec powyższego, Sąd orzekł jak w sentencji postanowienia.

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...) S. Ś. (...)

2.  (...)