Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 marca 2017 roku

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Bożena Chłopecka

Protokolant Protokolant sądowy Karolina Ostasiuk

po rozpoznaniu w dniu 09 marca 2017 roku w Warszawie na rozprawie

sprawy z powództwa K. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie, rentę i odszkodowanie

I.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. B. kwotę 500.000 zł /pięćset tysięcy złotych/ wraz z odsetkami ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 17 czerwca 2014 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia;

II.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. B. kwotę po 7200zł /siedem tysięcy dwieście złotych/ miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy za okres od dnia 1 czerwca 2014 roku do 28 lutego 2015 roku wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rat;

III.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. B. kwotę 13.615,84 zł /trzynaście tysięcy sześćset piętnaście złotych osiemdziesiąt cztery grosze/ miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy za okres od dnia 1 marca 2015 roku do 8 marca 2017 roku wraz z wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rat;

IV.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. B. kwotę 15.102 zł /piętnaście tysięcy sto dwa złote/ miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy od 09 marca 2017 roku i na przyszłość wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rat;

V.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. B. kwotę 68.400 zł /sześćdziesiąt osiem tysięcy czterysta złotych/ tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres od 17 sierpnia 2013 roku do 31 maja 2014 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 maja 2014 roku do dnia zapłaty;

VI.  zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powoda K. B. kwotę 33.259,22 zł /trzydzieści trzy tysiące dwieście pięćdziesiąt dziewięć złotych dwadzieścia dwa grosze/ tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 8 lutego 2017 roku do dnia zapłaty;

VII.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

VIII.  ustala, że powód K. B. ponosi koszty postępowania w 37,50 %, zaś pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w 62,50 %, pozostawiając ich szczegółowe rozliczenie referendarzowi sądowemu.

Sygn. akt: IC 546/14

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 21 maja 2014 roku małoletni wówczas K. B. reprezentowany przez przedstawiciela ustawowego- matkę B. B. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.:

1) kwoty 800.000 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 3 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za ból, cierpienie i nieodwracalne skutki urazów będących konsekwencją wypadku z dnia 17 sierpnia 2013 roku;

2) kwoty po 7200 zł miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy od dnia 1 czerwca 2014 roku na przyszłość wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

3) kwoty 68.400 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres 17 sierpnia 2013 roku-31 maja 2014 roku wraz z odsetkami ustawowymi od wytoczenia powództwa do dnia zapłaty.

Ponadto powód wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych /pozew k. 2-9/.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w odpowiedzi na pozew z dnia 2 lipca 2014 roku wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany zakwestionował żądanie pozwu co do wysokości oraz zaprzeczył wszelkim twierdzeniem powoda poza wyraźnie przyznanymi. Pozwany wskazał, iż wypłacił już powodowi kwotę 200.000 zł z tytułu zadośćuczynienia i zdaniem pozwanego wypłacone zadośćuczynienie jest adekwatne biorąc pod uwagę rozmiar doznanej krzywdy, w tym charakter doznanych obrażeń w przedmiotowym wypadku /odpowiedź na pozew k. 24-25/.

Postanowieniem z dnia 8 września 2015 roku Sąd Okręgowy w Warszawie udzielił powodowi K. B. zabezpieczenia roszczenia o rentę z tytułu zwiększonych potrzeb, w ten sposób, że zobowiązał pozwanego (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w W. do uiszczania na rzecz powoda ponad dobrowolnie wypłacaną rentę, dodatkowej kwoty 6000 zł /sześć tysięcy złotych/ miesięcznie począwszy od miesiąca maja 2015 roku płatnej do dnia 10-tego każdego miesiąca przez czas trwania postępowania, wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności /postanowienie k. 453/.

W dniu 7 lutego 2017 roku powód zmodyfikował żądanie pozwu i ostatecznie wniósł o zasądzenie od pozwanego :

1) kwoty 800.000 zł tytułem zadośćuczynienia za ból i cierpienie nieodwracalne skutki urazów będące konsekwencją wypadku z dnia 17 sierpnia 2013 roku wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 3 kwietnia 2014 roku do dnia zapłaty;

2) kwoty po 7200 zł miesięcznie tytułem renty za zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy za okres od dnia 1 czerwca 2014 roku do 28 lutego 2015 roku wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rent,

3) kwoty po 13.615,84 zł miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy za okres od dnia 1 marca 2015 roku do dnia wyrokowania wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rent,

4) kwoty po 15.102 zł miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby płatnej z góry do 10-tego każdego miesiąca począwszy od dnia wyrokowania i na przyszłość wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rent,

5) kwoty 68.400 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres 17 sierpnia 2013 roku-31 maja 2014 roku wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty;

6) kwoty 33.259, 22 zł tytułem odszkodowania z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 7 lutego 2017 roku do dnia zapłaty;

7) kosztów postępowania sądowego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W dalszym toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska w sprawie /protokół rozprawy k. 700-702, protokół rozprawy k. 703/.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 sierpnia 2013 roku w B., na ul. (...), kierujący samochodem marki S. (...) o nr rej. (...) K. G., naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym przez co doprowadził do zderzenia z motocyklem marki H. (...) o nr rej. (...), kierowanym przez R. K.. Pasażerem motocykla był małoletni wówczas powód K. B., który doznał poważnych obrażeń ciała /okoliczności bezsporne/.

W sprawie powyższego wypadku w Prokuraturze Rejonowej Bielsko-Biała -Północ w B. zostało wszczęte dochodzenie pod sygn. 3 Ds./1792/13 / dowód: postanowienie k. 437 w aktach szkody/.

Bezpośrednio po wypadku powód został przetransportowany do Szpitala Wojewódzkiego w B. na Oddział N.z rozpoznaniem krwiaka podtwardówkowego ostrego nad lewą półkulą mózgu, obrzęku mózgowia zwłaszcza w zakresie tylnego dołu czaszki, rozlanego axonalnego poranienia, krwiaka pnia i lewego konara móżdżku, krwiaka w przebiegu urazu aksonalnego, szczeliny pęknięcia ścian zatok klinowych obustronnie, wypełnionych treścią krwistą, widocznej szczeliny przełomu piramidy kości skroniowej prawej, szczeliny biegnącej po łusce kości potylicznej po stronie prawej. Po wykonanym badaniu TK K. B. został poddany w trybie pilnym operacji z powodu rozpoznanego krwiaka podtwardówkowego nad lewą półkulą mózgu i obrzęku mózgu celem ewakuacji krwiaka. W czasie operacji doszło do zatrzymania akcji serca. Po skutecznej resuscytacji został przeniesiony na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Wojewódzkiego w B., gdzie przebywał do 18 września 2013 roku. W trakcie pobytu w szpitalu zastosowano sedację polimodalną, leczenie przeciwobrzękowe i przeciwkrowtoczne, wentylację mechaniczną. W pierwszych dobach w wyniku obrzęku mózgu rozwinęło się ostre uszkodzenie płuc. W 12 dobie wykonano u powoda tracheostomię przeskórną metodą (...). Kolejne badania kontrolne wykazały utrzymujący się obrzęk mózgu z przepukliną mózgową oraz ogniskami krwotocznymi, niedokrwiennymi oraz cechami rozmiękania mózgu. W trakcie hospitalizacji podejmowano próby odzwyczajenia K. B. od respiratora-nieskuteczne. W 32 dobie chorego nieprzytomnego, wentylowanego mechanicznie przekazano do (...) Centrum (...) w K. na Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii celem dalszego leczenia i rehabilitacji. W badaniu neurologicznym obserwowano u niego okresowo pojawiające się mimowolne ruchy głowy i kończyn, źrenice średnioszerokie, nieaktywne na światło. W dniu 14 października 2013 roku z powodu narastającego wodogłowia wewnętrznego pourazowego wykonano u chłopca zabieg implantacji zastawki komorowo-otrzewnowej. Dnia 17 października 2013 roku K. B. w stanie stabilnym, bez kontaktu logicznego, krążeniowo wydolny, oddychający spontanicznie przez tracheostomię, nie wymagający tlenoterapii biernej, karmiony przez gastrostomię został przeniesiony do Kliniki (...) celem dalszego leczenia i rehabilitacji. W dniu przyjęcia u powoda rozpoznano: porażenie czterokończynowe, stan po urazie czaszkowo-mózgowym, stan wegetatywny. Przy przyjęciu powód pozostawał bez logicznego kontaktu, wydolny krążeniowo i oddechowo, z rurką tracheotomijną, karmione przez P., otwierał oczy na bodźce zewnętrzne, nie nawiązywał kontaktu wzrokowego. U powoda kontynuowano intensywną wieloprofilową rehabilitację. W dniu 25 listopada 2013 roku chłopca przekazano do Kliniki (...), gdzie przebywał do dnia 24 lutego 2015 roku. W czasie pobytu w Klinice (...) pozostawał w śpiączce z porażeniem czterokończynowym / dowody: dokumentacja medyczna w aktach szkody- k. 2-345, dokumentacja medyczna k. 105-367/.

W dniu 24 lutego 2015 powód został wypisany do domu, gdzie przebywa pod całodobową opieką matki. Komunikuje się z matką za pomocą mrugania i chrząkania. Nie potrafi samodzielnie wykonać żadnej czynności życiowej. Oddycha za pomocą rurki tracheostomijnej, w ciągu dnia wymaga stałego i regularnego odsysania treści z górnych dróg oddechowych, co stanowi barierę do przebywania poza domem, okresowo wymaga tlenoterapii biernej. Z powodu zaburzeń połykania powód jest karmiony specjalnie dobranymi i sprowadzanymi odżywkami za pomocą przezskórnej gastomii (P.). Przez 24 h/dobę prowadzona jest u niego profilaktyka przeciwodleżynowa, która wymaga zmiany pozycji ciała co 2-3 godziny, ponadto K. B. wymaga odsysania drzewa oskrzelowego co kilkanaście-kilkadziesiąt minut, wymiany rurki tracheostomijnej, wymiany cewnika F., profikaktyki przeciwdziałającej odcewnikowej infekcji dróg moczowych, wymiany pieluchomajtek, higieny jamy ustnej. Chłopiec jest bardziej aktywny nocą, w ciągu dnia więcej śpi. Dwa razy dziennie (po 1 h) ma rehabilitację ruchową 6 razy w tygodniu, zaś 2 razy w tygodniu ma ćwiczenia z logopedą po 1 godzinie, których koszt wynosi 100 zł za sesję (ok. 2800 zł miesięcznie na rehabilitację i ok. 2000 zł miesięcznie na logopedę). Ponadto powód ma zajęcia z akupresury i refleksologii po 50 zł za jedne (ok. 800 miesięcznie). Powód aktualnie otrzymuje lek przeciwpadaczkowy D. C. oraz preparat pirecetamu-M. za ok. 60 zł miesięcznie. Do podstawowej pielęgnacji wymaga maści przeciwodleżynowych, pianki do mycia miejsc intymnych, kosmetyków takich jak: dezodoranty, szampony, oliwki, żele do kąpieli. Powód używa pieluchomajtek, podkładów na łóżko, gazików, soli fizjologicznej. Matka powoda przeznacza na środki higieniczne i pielęgnacyjne ok. 2275 zł. Ponadto jego stan zdrowia wymagał zakupu koncentratora tlenu za ok. 3000 zł, ssaka do rurki tracheostomijnej za ok. 3000 zł, inhalatora nawilżającego za 139,50 zł, podnośnika z siatką do podnoszenia i do kąpieli za 1800 zł, stołu pionizacyjnego za 3178 zł, O., który umożliwia masaż w wodzie za 1993 zł, agregatu prądotwórczego na wypadek braku prądu, łóżka rehabilitacyjnego sterowanego elektrycznie za 2592 zł, wózka półelektrycznego za kwotę 8500 zł/ dowody: zeznania przedstawicielki powoda B. B. k. 59-60, 442-443, k. 700v.-702v:, opinia lekarza neurologa A. S. k. 499-505 i opinia uzupełniająca k. 543-544, opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej A. K. k. 465-474, k. 549-5550, k. 647-651, faktury k.368-412, faktury k. 434-440, k. 591-624/.

Opieka nad powodem należy do niezwykle trudnych. Przede wszystkim wymaga ona bardzo dużego wysiłku fizycznego, gdyż powód mierzy 180 cm wzrostu i waży ponad 60 kg i jest całkowicie bezwładny. Wymaga opieki przez 24 godziny na dobę. Opiekę tę sprawuje matka powoda, pomagają jej także synowe / dowody: zeznania przedstawicielki powoda B. B. k. 59-60, 442-443, k. 700v.-702v:, opinia lekarza neurologa A. S. / k. 499-505 i opinia uzupełniająca k. 543-544, opinia biegłego z zakresu rehabilitacji medycznej A. K. k. 465-474, k. 549-5550, k. 647-651 / .

W chwili obecnej powód oczekuje na kwalifikację do wszczepienia stymulatora pnia mózgu / dowód: zeznania przedstawicielki powoda B. B. k. 59-60, 442-443, k. 700v.-702v./.

Orzeczeniem z dnia 16 stycznia 2014 roku (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w B. zaliczył powoda do osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym / dowód: orzeczenie k. 329 w aktach szkody/.

W dniu 4 lutego 2016 roku K. B. został ubezwłasnowolniony całkowicie. Dnia 12 kwietnia 2016 roku B. B.-matka została ustanowiona opiekunem prawnym powoda / dowody: postanowienie k. 537, zaświadczenie k. 538/.

Przed wypadkiem powód mieszkał i uczył się Wielkiej Brytanii. W tygodniu chodził do szkoły brytyjskiej, zaś w weekendy do szkoły polskiej. Miał tam wielu przyjaciół, z którymi spędzał aktywnie czas. Uprawiał sport. Głównie karate. Na pierwszych zawodach zdobył srebrny medal. Uczył się tańca towarzyskiego, grał na keyboardzie. Znał bardzo dobrze angielski i francuski, ponadto chciał uczyć się chińskiego. W czasie kiedy zdarzył się wypadek przebywał z rodzeństwem na wakacjach u babci w Polsce. Miał wtedy 15 lat. Wypadek zmienił jego życie całkowicie / dowód: zeznania przedstawicielki powoda B. B. k. 59-60, 442-443, k. 700v.-702v, zaświadczenia ze szkoły w L. k. 560-568/.

W związku z zaistniałym zdarzeniem drogowym w dniu 24 lutego 2014 roku pełnomocnik powoda zgłosił do pozwanego (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. roszczenia z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego OC sprawcy wypadku i wniósł o przyznanie na jego rzecz kwoty 1.000.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Pozwany uznał swoją odpowiedzialność i decyzją z dnia 7 maja 2014 roku przyznał powodowi kwotę 200.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W toku postępowania sądowego pozwany przyznał powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie początkowo 1237 zł począwszy od sierpnia 2014 roku i na przyszłość. Od 1 maja 2015 zaś pozwany podwyższył rentę do kwoty 1486,16 zł / dowody: decyzja k. 55, pismo k. 447-448/.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w aktach sprawy oraz dołączonych aktach szkody numer (...), które nie pozostawały ze sobą w sprzeczności i których autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy nie kwestionowała żadna ze stron niniejszego postępowania oraz na podstawie zeznań przedstawiciela ustawowego powoda - B. B. /k. 59-60, k. 442-443, k. 700v.-702v./.

W konsekwencji ustalenia dotyczące obrażeń, jakich doznał powód, przebiegu ich leczenia oraz zakresu i natężenia cierpień, Sąd poczynił w oparciu o w pełni zgodne ze sobą dokumenty medyczne i opinie sądowe sporządzone przez biegłych: z zakresu rehabilitacji medycznej A. K. k. 465-474, k. 549-5550, k. 647-651/, lekarza neurologa A. S. / k. 499-505 i opinia uzupełniająca k. 543-544/, z zakresu neurologopedii J. S. k. 655-656/.

Opinie te oraz ich pisemne uzupełnienia zostały sporządzone przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje na podstawie dokumentacji lekarskiej znajdującej się w aktach sprawy oraz załączonych aktach szkody oraz badań podmiotowego i przedmiotowych powoda. Opinie te są precyzyjne i rzeczowe oraz w sposób dokładny i wyczerpujący odpowiadają na zadane biegłym pytania. Z tych też względów Sąd uznał sporządzone w sprawie opinie za pełnowartościowy materiał dowodowy. W takim zaś stanie rzeczy nie było żadnych podstaw do kwestionowania opinii biegłych i płynących z nich wniosków.

Dokonując oceny opinii, Sąd wziął pod uwagę stanowisko biegłego lekarza neurologa A. S., która stwierdziła u powoda stan po urazie czaszkowo-mózgowym, stan po kraniotomii lewostronnej z powodu krwiaka podtwardówkowego okolicy ciemieniowo-skroniowej lewej i kraniotomii odbarczającej, stan po implantacji zastawki komorowo-otrzewnowej, padaczkę objawową, encefalopatię poniedotlenieniową, niedowład spastyczny 4 –kończynowy, przewlekłe zapalenie ucha środkowego prawego, kamicę nerkową w wywiadzie, tracheostomię, gastrostomię odżywczą. Wysokość uszczerbku na zdrowiu u powoda biegła oceniła na 100 %. Wskazał, iż jego życie aktualnie sprowadza się do biernego uczestniczenia w procesach rehabilitacyjnych narządu ruchu oraz mowy, a także usprawniania ogólnoustrojowego. Biegła stwierdziła, iż prawdopodobieństwo wyzdrowienia powoda jest bliskie zeru, a rokowania są wysoce niepewne. Z kolei biegły z zakresu rehabilitacji A. K. również potwierdził u powoda 100 % uszczerbek na zdrowiu. Dodał, iż pozostawanie powoda w stanie wegetatywnym wymaga całodobowego nadzoru i kontroli, zaś opieka nad powodem może być sprawowana jedynie przez osoby wykwalifikowane z zakresu medycyny lub rodzinę po odpowiednim przeszkoleniu. Biegły dodał, iż wydatki z tytułu sprawowanej opieki nad powodem, koszty leków, środków pielęgnacyjnych środków zaopatrzenia medycznego, zakupu sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego są adekwatne do rzeczywistych potrzeb powoda i powinny wynikać z zaleceń lekarzy specjalistów. Także biegła neurologopeda J. S. w swojej pisemnej potwierdziła zasadność prowadzenia dla powoda terapii logopedycznej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W ocenie Sądu powództwo w niniejszej sprawie zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części, natomiast w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu jako bezpodstawne.

W myśl art. 435 k.c., prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Stosownie zaś do art. 436 § 1 k.c., odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody.

Podstawową przesłanką odpowiedzialności samoistnego posiadacza środka komunikacji określoną w art. 436 § 1 k.c. jest wymaganie, aby szkoda wyrządzona została przez ruch mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Niezaprzeczalnie kierujący motocyklem marki H. (...) o nr rej. (...) R. K. , wyrządził powodowi K. B. szkodę przez ruch pojazdu. Odpowiedzialność samoistnego posiadacza środka komunikacji oparta na zasadzie ryzyka oznacza, że posiadacz taki nie może uwolnić się od niej w drodze ekskulpacji, jedyną bowiem podstawą uchylenia tej odpowiedzialności może być tylko wykazanie jednej z okoliczności, a mianowicie, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej, z wyłącznej winy poszkodowanego lub z wyłącznej winy osoby trzeciej, za którą posiadacz nie ponosi odpowiedzialności.

Powstanie odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierowcy pojazdu za szkodę wyrządzoną ruchem pojazdu innym podmiotom pociąga za sobą obowiązek wypłaty przez zakład ubezpieczeń świadczeń z tytułu ubezpieczenia OC w granicach odpowiedzialności posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego. Zgodnie z art. 822 § 4 k.c., uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.

Pozwany (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w niniejszej sprawie nie kwestionował swojej odpowiedzialności z tytułu zawartej z właścicielem motocykla marki H. (...) umowy ubezpieczenia.

Przechodząc do rozważenia meritum, uznając odpowiedzialność pozwanego (...) S.A. wskazać trzeba, że w przedmiotowej sprawie powód K. B. domagał się zasądzenia na swoją rzecz zadośćuczynienia, odszkodowania i renty za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 17 sierpnia 2013 roku. Między stronami, spór także dotyczył rozmiaru szkody i krzywdy doznanej w jego wyniku przez poszkodowanego, a w konsekwencji wysokości świadczeń należnych mu z tego tytułu.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w wypadkach przewidzianych w art. 444 k.c., tj. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Ustalenie wysokości zadośćuczynienia przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. wymaga uwzględnienia wszystkich okoliczności istotnych dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, takich jak wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa oraz inne czynniki podobnej natury (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 r., sygn. akt V CSK 245/07, LEX nr 369691).

Tytułem zadośćuczynienia powód otrzymał od pozwanego (...) S.A. w W. kwotę w łącznej wysokości 200.000 zł. Niewątpliwie kwota ta w pewnej mierze zaspokaja roszczenie powoda w tym zakresie. Na skutek wypadku strona powodowa doznała szeregu obrażeń ciała, które spowodowały u powoda trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 100%.

Powód w chwili wypadku był 15 – letnim chłopcem. Czekało na niego całe życie, wspólne zabawy z rówieśnikami, dorastanie, nauka w szkole, być może studia, a później praca zawodowa, założenie rodziny. Na skutek wypadku powód utracił możliwość realizacji większości z tych planów. W wypadku doznał bowiem bardzo poważnych urazów, których konsekwencją było trwałe uszkodzenie i upośledzenia wielu funkcji organizmu, wynikających z uszkodzeń mózgu. Powód zarówno w sferze fizycznej, jaki i psychicznej, jest osobą niepełnosprawną. Doznane urazy i dysfunkcje organizmu naraziły go na liczne dolegliwości i cierpienia, które trwają od wypadku do chwili obecnej. Cierpienie to ma wymiar zarówno fizyczny jak i psychiczny. Rehabilitacja jak i późniejsze leczenie bez wątpienia łączy się i łączyć będą się dla powoda z dodatkowym bólem i licznymi niedogodnościami. Ponadto obecny stan zdrowia powoda nie rokuje szybkiej możliwości poprawy jego aktualnej sytuacji zdrowotnej. Powód od momentu wypadku wymaga całodobowej opieki i wsparcia ze strony osób trzecich, którą aktualnie sprawuje jego matka. Nie jest on w stanie samodzielnie wykonywać żadnych czynności dnia codziennego, które są naturalne dla jego rówieśników, wymaga karmienia, pielęgnacji, rehabilitacji. Powód w obecnym stanie zdrowia praktycznie nie ma możliwość do samodzielnej egzystencji, przy codziennych czynnościach wymaga pomocy osób trzecich, tak samo jak podczas procesu leczenia, rehabilitacji i edukacji. Przez swoją niepełnosprawność nie ma praktycznie żadnego kontaktu słowno-logicznego ani z rodziną ani z rówieśnikami, zaś większość czasu K. B. poświęca na leczenie i rehabilitację. Od wypadku powoda minęło 3,5 roku i od tego czasu powód znajduje się w śpiączce, prawdopodobnie nigdy nie odzyska on pełnej sprawności. Skutki wypadku ponadto całkowicie ograniczyły powoda w życiu osobistym i codziennych czynnościach.

Całkowity trwały uszczerbek na zdrowiu K. B. spowodowany pourazowym uszkodzeniem układu nerwowego stanowi 100 %, składają się na niego uszczerbek związany z niedowładem spastycznym 4 –kończynowym oraz uszczerbek wywołany encefalopatią pourazową. Całkowite wyleczenie powoda nie jest możliwe. Skutki wypadku uniemożliwiają chłopcu proces edukacji, a w przyszłości uniemożliwią zatrudnienie oraz niekorzystnie wpłyną na adaptację społeczną.

Biorąc pod uwagę jednak wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, tj.: stopień i czas trwania cierpień psychicznych i fizycznych związanych z wypadkiem z dnia 17 sierpnia 2013 r., trwałość skutków wypadku, niekorzystne prognozy na przyszłość, wiek poszkodowanego, zdaniem Sądu adekwatną sumą zadośćuczynienia z tytułu szkody niemajątkowej jakiej powód doznał w wyniku wypadku jest kwota 700 000 zł. Wobec tego, że pozwany w trakcie postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi kwotę 200 000 zł zadośćuczynienia, Sąd zasądził od pozwanej spółki na rzecz powoda kwotę 500 000 zł tytułem zadośćuczynienia, która stanowi różnicę pomiędzy zadośćuczynieniem należnym powodowi, a wypłaconym przez pozwanego.

O odsetkach od zasądzonego zadośćuczynienia Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. Zdaniem Sądu zgodnie z orzecznictwem wyrok zasądzający zadośćuczynienie ma charakter deklaratywny, a nie konstytutywny (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011 roku, I CSK 243/10, publik. LEX nr 848109). Ze wskazanego wyroku Sądu Najwyższego wynika, że „wymagalność roszczenia o zadośćuczynienie za krzywdę, a tym samym i początkowy termin naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie należnego zadośćuczynienia, może się różnie kształtować w zależności od okoliczności sprawy. Terminem, od którego należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę, może być więc, w zależności od okoliczności sprawy, zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu, jak i dzień tego wyrokowania”. Sąd orzekający w niniejszej sprawie podziela zaprezentowane stanowisko Sądu Najwyższego. Przy czym o ustaleniu początkowej daty świadczenia odsetkowego decyduje to, czy zadośćuczynienie zostało określone biorąc pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili wyrokowania, czy też stan rzeczy istniejący we wcześniejszej dacie, na przykład w dacie wniesienia pozwu o zapłaty zadośćuczynienia, kiedy znane były już wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a tym samym wysokość zadośćuczynienia. W ocenie Sądu w niniejszej sprawie w chwili doręczenia ubezpieczycielowi roszczenia o zadośćuczynienie w kwocie 1 000 000 zł w dniu 16 czerwca 2014 r. znane były wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar krzywdy i wysokość zadośćuczynienia. Okoliczności mające wpływ na wysokość zadośćuczynienia zostały w toku niniejszego postępowania potwierdzone opiniami biegłych, dowodami z dokumentów oraz zeznaniami B. B.. W takiej sytuacji trzeba uznać, że wysokość zadośćuczynienia dla powoda była ustalana przez Sąd na podstawie okoliczności istniejących w chwili doręczenia odpisu pozwu. W związku z powyższym uznać należało, że pozwany od dnia 17 czerwca 2014 r. pozostawał w opóźnieniu z wypłatą świadczenia i od tego dnia należało zasądzić odsetki ustawowe za opóźnianie zgodnie z art. 481 § 1 k.c..

Przy czym należy podkreślić, że przepis art. 481 § 1 k.c. zawsze regulował odsetki ustawowe za opóźnienie, natomiast do dnia 31 grudnia 2015 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z przepisami art. 481 § 2 k.c. i 359 § 3 k.c. o treści obowiązującej do dnia 31 grudnia 2015 r. była taka sama jak wysokość odsetek ustawowych uregulowanych w art. 359 k.c. i była określana w drodze rozporządzenia Rady Ministrów, z tym, że dotyczyło to sytuacji gdy stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona. Od dnia 1 stycznia 2016 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie (art. 481 k.c.) oraz wysokość odsetek ustawowych jest inna, a więc obecnie w sytuacji gdy stopa odsetek za opóźnienie nie została oznaczona to należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości określonej w treści przepisu art. 481 § 2 k.c.. W takiej sytuacji do dnia 31 grudnia 2015 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie obliczana jest na podstawie art. 359 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c., a od dnia 1 stycznia 2016 r. na podstawie art. 481 § 2 k.c.

W ocenie Sądu Okręgowego stan zdrowia K. B. będący skutkiem wypadku powoduje, że zdecydowanie zwiększyły się potrzeby powoda, a zatem na rzecz powoda powinna zostać zasądzona odpowiednia renta (art. 444 § 2 k.c.). Przy czym do zasądzenia renty na zwiększone potrzeby nie jest konieczne wykazanie, że poszkodowany takie wydatki rzeczywiście ponosi, a jedynie udowodnienie konieczności takich wydatków w wyniku doznanego uszkodzenia ciała bądź rozstroju zdrowia (por. wyroki SN z dn.4.03.1969 r., I PR 28/69, OSNCP 1969, nr 12, poz.229 i z dn.11.03.1976 r., IV CR 50/76, OSNCP 1977, nr 1, poz.11). Renta przysługuje także w sytuacji, w której opiekę sprawują nieodpłatnie członkowie rodziny, czy też opiekunka. Realność szkody, w postaci zwiększonych potrzeb, wyraża się w tym, że jej przyznania nie uzasadnia sama utrata zdrowia i ewentualność poniesienia wydatków, ale rzeczywiste zwiększenie się potrzeb powstałe w następstwie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Jeżeli podstawę zasądzenia na rzecz poszkodowanego renty stanowi zwiększenie potrzeb wyrażających się w powtarzających się stałych wydatkach, wystarczające jest wykazanie przez poszkodowanego istnienia zwiększonych potrzeb stanowiących następstwo czynu niedozwolonego (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku I ACa 1385/12 z dnia 08 maja 2013 r. LEX nr 1375887).

Roszczenie o rentę w razie zwiększenia się potrzeb jest niezależne od zdolności do pracy poszkodowanego i od sposobu wydatkowania świadczeń uzyskanych z tego tytułu. Poszkodowany nie jest więc zobowiązany do udowodnienia poniesionych wydatków i może dochodzić roszczenia także wówczas, jeżeli dysponuje wystarczającymi środkami z innych tytułów (np. świadczeniem alimentacyjnym) lub opiekę nad nim sprawują osoby (np. najbliżsi), niedomagające się w zamian żadnej finansowej rekompensaty (por. wyrok SN z 4 marca 1969 r., I PR 28/69, OSN 1969, nr 12, poz. 229; wyrok SN z 11 marca 1976 r., IV CR 50/76, OSN 1977, nr 1, poz. 11, z glosą J. Rezlera, NP 1978, nr 6, s. 964 i n.).

Należy wskazać, iż w przypadku obliczania renty z tytułu zwiększonych potrzeb sąd nie jest zobowiązany do drobiazgowej dokładności. W tym zakresie powinien się kierować wskazaniami z art. 322 k.p.c. (wyrok Sądu Najwyższego pod sygn. II CKN 476/98 z dnia 25 listopada 1999 r. (LEX nr 852517).

Po ustaleniu, że K. B. przysługuje prawo do renty z tytułu zwiększonych potrzeb, należy przejść do ustalenia wysokości tego świadczenia. Ustalając wysokość renty z tytułu zwiększonych potrzeb Sąd uznał, że wysokość tego świadczenia dla powoda różniła się będzie w zakresie renty zaległej od 1 czerwca 2014 roku do 28 lutego 2015 r., oraz w zakresie renty na zwiększone potrzeby od początku marca 2015 r tj. po opuszczeniu Kliniki (...). Wynika to z tego, że ustalając wysokość świadczenia rentowego Sąd oparł się na dowodach przeprowadzonych w sprawie, w szczególności dokumentach i opiniach biegłych sądowych.

Przechodząc do rozważań dotyczących ustalenia wysokości renty za okres od dnia 1 czerwca 2014 r. do dnia 28 lutego 2015 r. wskazać należy, że powód domaga się jej wyłącznie z tytułu opieki osób trzecich w kwocie 7200 zł miesięcznie przyjmując całodzienny wymiar opieki oraz stawkę 10 zł/h. Jak wynika ze stawek obowiązujących w Ośrodkach Pomocy (...) koszt 1 godziny usług opiekuńczych jest to kwota 10 zł, dlatego też zdaniem Sądu miesięczny koszt opieki wynosił 7200 zł (10 zł x 24 h x 30 dni = 7200 zł) i taką kwotę Sąd przyznał tytułem renty wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rat.

W ocenie Sądu w okresie od 1 marca 2013 roku tj. po opuszczeniu przez powoda Kliniki (...) koszty związane z jego zwiększonymi potrzebami kształtowały się następująco. Składały się na nie niewątpliwie koszty opieki powoda. Koszt opieki nad powodem pozostawał na niezmienionym poziomie w wysokości 7200 zł miesięcznie. Ponadto doszły do tego koszty rehabilitacji ruchowej za 2800 zł miesięcznie, koszty terapii logopedycznej za 2000 zł, terapii akupresury za 400 zł, terapii refleksologii za 400 zł, koszty zakupu leków, środków zaopatrzenia medycznego, środków pielęgnacyjnych i higienicznych w wysokości 2.275 zł, koszty wizyt lekarskich 80 zł, koszty zakupu środków piorących i pościeli w kwocie 100 zł. Co daję łączną kwotę 15.255 zł. Przy ustalaniu wysokości renty za okres od dnia 1 marca 2015 roku do dnia 8 marca 2017 roku Sąd wziął pod uwagę różnicę kwoty 15.255 zł i kwot: 1486,16 zł (wypłacanej dobrowolnie przez pozwanego od dnia 1 marca 2015 roku ) oraz 153 zł (stanowiącej dodatek pielęgnacyjny wypłacany przez ZUS).

Z kolei przy ustaleniu wysokości renty od dnia wyroku i na przyszłość Sąd wziął pod uwagę fakt iż, stan zdrowia powoda wymaga nadal wydatków na poziomie 15.255 zł miesięcznie, którą to kwotę Sąd pomniejszył o kwotę 153 zł otrzymywanej z tytułu zasiłku pielęgnacyjnego 15.255 zł -153 zł = 15.102). Zatem Sąd zasądził tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę 15.102 zł od dnia 9 marca 2017 roku i na przyszłość wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności poszczególnych rat.

Sąd uwzględnił również w całości żądanie powoda dotyczące skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres 17 sierpnia 2013 roku do dnia 31 maja 2014 roku w wysokości 68.400 zł. Na zasadzoną kwotę składa się wyłącznie koszt opieki nad powodem w wysokości 7200 zł miesięcznie. Na marginesie należy wskazać, iż powód mógłby się domagać kwoty znacznie wyższej, bowiem także w czasie kiedy przebywał w Szpitalach oraz w Klinice (...) istniały potrzeby, które nie były pokrywane w całości przez placówki medyczne. W tym czasie matka powoda ponosiła wydatki na niektóre krople i żele do oczu, leki osłonowe na wątrobę, leki osłonowe na jelita, preparaty żurawinowe – na kamicę nerkową. Ponadto kupowała pampersy oraz kosmetyki do pielęgnacji ciała syna. Ograniczając zatem żądanie jedynie do kosztów opieki, Sąd uwzględnił kwotę 68.400 zł tytułem skapitalizowanej renty na zwiększone potrzeby za okres 17 sierpnia 2013 roku do 31 maja 2014 roku wraz z odsetkami za opóźnienie od dnia 21 maja 2014 roku (od dnia wniesienia pozwu) do dnia zapłaty.

Następną kwestią, którą należy rozstrzygnąć jest zasadność zgłoszonego przez powoda żądania zasądzenia kwoty 33.259,22 zł tytułem odszkodowania obejmującego koszty leczenia i rehabilitacji poniesione przez powoda do dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty.

Podstawę prawną tak skonstruowanego roszczenia stanowi art. 444 § 1 zdanie pierwsze k.c., zgodnie z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Intencją ustawodawcy, wyrażoną w przepisie art. 444 § 1 k.c., było objęcie granicami odszkodowania dochodzonego przez osobę, która doznała szkody w wyniku uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, wszelkich kosztów pozostających w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą, a więc tych, które zostały poniesione w sposób niezbędny i celowy na działania zmierzające do poprawy stanu zdrowia. Poszkodowany może w szczególności domagać się kompensaty kosztów leczenia, pobytu w szpitalu, konsultacji lekarskich, dodatkowej pomocy pielęgniarskiej, wydatków na lekarstwa, kosztów związanych z transportem poszkodowanego po wypadku do domu, do szpitala, na zabieg, kosztów odpowiedniego odżywiania się, wydatków związanych z opieką i pielęgnacją po wyjściu ze szpitala, uznawanych za przejaw szeroko rozumianych kosztów leczenia ( Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 11 czerwca 2015 r. w sprawie I ACa 1821/14, LEX nr 1771331).

Niewątpliwie uzasadniony i udowodniony został fakt poniesienia przez powoda kosztu zakupu ortezy krótkiej na stopy za kwotę 800 zł, inhalatora tłokowego do nawilżania rurki tracheostomijnej za kwotę 139,05 zł, siedziska transportowego stabilizującego głowę za 610,20 zł, maszyny do oklepywania płuc za 855 zł, wózka pionizującego na akumulator za 9.900 zł, pulsoksymetru za kwotę 1.067 zł, projektora multimedialnego za kwotę 1499 zł, łóżka rehabilitacyjnego za kwotę 2592 zł, O. za kwotę 1993 zł, podnośnika za kwotę 1800 zł, stołu do pionizacji za kwotę 3178 zł, regulatora temperatury za kwotę 325,97 zł, wózka półelektrycznego za kwotę 8500 zł. Zasadność wymienionych wyżej wydatków została potwierdzona sporządzonymi w sprawie opiniami biegłych A. K. i A.-R.-S.. Wskazane wydatki w całości zostały poniesione w związku z leczeniem skutków wypadku i rehabilitacji powoda. Pozostają również w normalnym związku przyczynowo – skutkowym z wypadkiem. Łączny koszt wydatków wynosi 33.259,22 zł, przy czym odsetki ustawowe za opóźnienie od wskazanej kwoty należą się powodowi od dnia 8 lutego 2017 r. do dnia zapłaty na podstawie art. 481 k.c.

W pozostałym zaś zakresie Sąd powództwo oddalił jako niezasadne i nieudowodnione.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. uznając, że koszty powinny być stosunkowo rozdzielone. Powód wygrał proces w 62,50 %, a przegrał w 37,50 %. Sąd szczegółowe wyliczenie kosztów pozostawił referendarzowi sądowemu na podstawie art. 108 § 1 k.p.c.

Z tych wszystkich względów orzeczono jak w wyroku.