Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 17-01-2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie, I Wydział Cywilny

w składzie: Przewodniczący: SSO Jolanta Tembłowska-spr Sędzia: SO Aleksandra Bolczyk Sędzia: SO Iwona Złoty Protokolant: st. sekr. sąd. Magdalena Szulc

po rozpoznaniu w dniu 17-01-2014 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa T. K., P. S.

przeciwko W. M., B. R.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Koninie

z dnia 17 września 2013 r sygn. akt IC 51/13.

1.  Oddala apelację.

2.  Zasądza od pozwanego B. R. na rzecz powodów kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego w instancji apelacyjnej.

I. Z. J. T. A. B.

Sygn . akt I1 Ca 472/13 Uzasadnienie

Powodowie T. K. i P. S. wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz od pozwanych W. M. i B. R. solidarnie kwoty 47 390 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 11.10.2012 r. a także o zasądzenie kosztów procesu.

Pozwany B. R. wniósł o oddalenie powództwa zarzucając, iż nie powstało wobec niego zobowiązanie wekslowe, albowiem nie było prawidłowego doręczenia mu wezwania do wykupu weksla jak również nie nastąpiło jego okazanie.

Wyrokiem z dnia Sąd Rejonowy w Koninie zasądził solidarnie od pozwanych na rzecz powodów solidarnych kwotę 47.390 zł z ustawowymi odsetkami, przy czym od pozwanego B. R. od dnia 30.10.2012 r. do dnia zapłaty, a od pozwanego W. M. od dnia 11.10.2012 r, solidarnie od pozwanych na rzecz powodów solidarnych kwotę 4787 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, orzekł wyrokiem zaocznym co do pozwanego W. M. i wyrokowi w pkt. 1 i 3 co do pozwanego W. M. nadał rygor natychmiastowej

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 13.10.2008 r. powodowie prowadzący działalność gospodarczą jako Firma Handlowo-Usługowa (...) s.c. zawarli z W. M. prowadzącym działalność gospodarczą jako (...) Składy Budowlane umowę najmu. Następnie w dniu 23.01.2009 r. do powyższej umowy został zawarty aneks na mocy którego strony umowy tj., powodowie oraz (...) Składy Budowlane Sp. z o.o. w K., a także W. M., ustaliły że zmianie za zgodą dotychczasowego najemcy- W. M.- ulega podmiot najemcy, którym stają się (...) Składy Budowlane Sp. z o.o. w K. wchodząca w prawa i obowiązki wynikające z treści umowy najmu i przejmująca zobowiązania W. M. wobec wynajmujących z umowy najmu zawartej 13.10.2008 r. Celem zabezpieczenia zobowiązań wynikających z umowy najmu (...) Składy Budowlane Sp. z.o.o w K. w dniu 23.01.2009 r. wystawiła weksel in blanco. Weksel ten został podpisany przez osoby uprawnione do reprezentacji (...) Składów Budowlanych Sp. o.o. w K. tj., przez prezesa zarządu W. M. oraz członka zarządu – B. R.. Weksel ten został również poręczony przez pozwanych. Do weksla została sporządzona tego samego dnia deklaracja wekslowa, która podpisana została przez pozwanych działających jako osoby upoważnione do reprezentacji wystawcy weksla oraz jako poręczyciele. Z treści deklaracji wynikało, że weksel wystawiony został dla zabezpieczenia kaucji z § 5 umowy najmu, płatności czynszu oraz kosztów z tym związanych i kar umownych. Nadto deklaracja wekslowa wskazywała, że w razie powstania długów opisanych w umowie wynajmujący ma prawo wypełnić weksel z datą jego wystawienia, kwotą powstałych zaległości i terminem płatności według swego uznania oraz że o wypełnieniu weksla zawiadomi najemcę na adres wskazany w umowie wzywając do zapłaty. Z deklaracji wynikało również, że weksel jest płatny po okazaniu i będzie zwrócony po rozliczeniu umowy. Powodowie prowadzący działalność pod nazwą Firma Handlowo-Usługowa (...) s.c. wystawili na podstawie łączącej umowy najmu z dnia 13.10.2008 r. (...) Składom Budowlanym Sp. z o.o. następujące faktury:

- nr (...) z dnia 01.10.2010 r. tytułem wynajmu magazynu i zużycia wody na kwotę 19 643,38 zł, płatną w terminie 14 dni;

- nr (...) z dnia 02.11.2010 r. tytułem wynajmu magazynu na kwotę 19 520 zł płatną w terminie 14 dni; - nr (...) z dnia 01.12.2010 r. tytułem wynajmu magazynu na kwotę 19 520 zł płatną w terminie 14 dni; - nr (...) z dnia 03.01.2011 r. tytułem wynajmu magazynu i zużycia wody na kwotę 7478,30 zł płatną w terminie 14 dni. Na poczet faktury nr (...) najemca – (...) Sp. z o.o. w K. dokonała następujących płatności: w dniu 22.11.2010 r. w kwocie 5000 zł, w dniu 02.12.2010 r. w kwocie 5000 zł, w dniu 03.02.2011 r. w kwocie 5000 zł; w dniu 09.03.2011 r. w kwocie 1000 zł, w dniu 05.04.2011 r. w kwocie 1000 zł, w dniu 19.05.2011 r. w kwocie 2000 zł. Na poczet faktury nr (...) najemca dokonał następujących płatności:

- w dniu 30.08.2011 r. na kwotę 5000 zł. Nadto w dniu 26.07.2011 r. najemca wpłacił 5000 zł tytułem zaległości nie wskazując w dyspozycji przelewu na poczet których należności kwotę tę należy zarachować. Z uwagi na rozwiązanie umowy najmu i zaległości najemcy- (...) Składów Budowlanych Sp. o.o. - w płatności czynszu i opłat powodowie w dniu 27.09.2012 r. uzupełnili weksel na kwotę 47 390 zł wskazując jako termin płatności 10.10.2012 r. a jako miejsce płatności Bank (...) S.A. I Oddział w K.. Następnie pismem z dnia 27.09.2012 r., nadanym na poczcie w dniu 28.09.2012 r. zarówno wystawca weksla – (...) Sp. z o.o. w K. jak i poręczyciele zostali zawiadomieni o uzupełnieniu weksla i wezwani do zapłaty. W wezwaniu do zapłaty powodowie wskazali, że na kwotę 47 390 zł składają się trzy wymagalne faktury: (...), (...), (...) wraz z odsetkami ustawowymi od tych faktur oraz od faktury (...) należnymi według stanu na dzień uzupełnienia weksla czyli kwota 37 161,68 zł tytułem należności głównej oraz kwota 10 229,52 zł tytułem odsetek ustawowych. W wezwaniu do zapłaty powodowie podali, iż miejscem przedstawienia weksla do zapłaty jest siedziba spółki cywilnej prowadzonej przez powodów mieszcząca się w (...). Powyższe wezwanie do zapłaty zostało dla pozwanego B. R. wadliwie zaadresowane, a mianowicie jako miejsce jego zamieszkania wpisano W. 15c zamiast W. 15c. Mimo wadliwie wskazanego adresu przesyłka trafiła do pozwanego, albowiem została ona przez niego odebrana w Urzędzie Pocztowym w K. B. w dniu 22.10.2012 r. Doręczenie przesyłki okazało się możliwe, albowiem zarówno W. jak i W. są miejscowościami leżącymi w tej samej gminie i podlagającymi pod ten sam Urząd Pocztowy mający siedzibę w K. B.. Nadto z uwagi na to, że B. R. był znany pracownikom Urzędu Pocztowego w K. B. przesyłka zaadresowana do niego – zgodnie z umową jaką pozwany zawarł z urzędem – została podjęta przez pozwanego na podstawie zawiadomienia o przesyłce złożonego do jego skrytki pocztowej. Pozwany W. M. odebrał przesyłkę 01.10.2013 r. Pozew wraz z wekslem został złożony do Sądu w dniu 15.10.2012 r. Po odebraniu przesyłki zawierającej wezwanie do zapłaty pozwany B. R. w dniu 23.10.2012 r. udał się do siedziby spółki prowadzonej przez powodów- B. aby zapoznać się z treścią weksla. W siedzibie spółki spotkał się z powodem P. S., w rozmowie z którym ustalił, iż oryginał weksla znajduje się w Sądzie Rejonowym w Koninie, gdzie został złożony wraz z pozwem. Pozwany B. R. tłumaczył powodowi, że nie stać go na zapłatę tak dużej kwoty, na którą opiewa weksel oraz że z uwagi na wniesienie sprawy do Sądu powstaną dodatkowe koszty.

W dniu 29.10.2012r pozwany B. R. zapoznał się z aktami niniejszej sprawy.

Zeznania K. C. Sąd uznał za wiarygodne, albowiem były one spójne z zeznaniami zarówno powoda jak i pozwanego nadto znalazły potwierdzenie w dokumentach zaliczonych w poczet dowodów. Również jako wiarygodne uznano zeznania powoda, albowiem korespondowały one z zeznaniami pozwanego B. R., które Sąd ocenił jako szczere poza twierdzeniem pozwanego, iż nie wiedział na jaką kwotę wypełniony jest weksel. Ta część zeznań pozwanego nie może być uznana za wiarygodną, albowiem skoro pozwany w dniu 22.10.2012 r. zapoznał się z wezwaniem do zapłaty to musiał wiedzieć na jaką kwotę opiewał weksel, albowiem ta wynikała z treści wezwania, w którym pełnomocnik powodów wyraźnie wskazał w jaki sposób i na jakiej podstawie uzupełniono weksel.

Sąd zważył ,że roszczenie powodów zasługuje co do kwoty głównej w całości na uwzględnienie, a podlegało oddaleniu w nieznacznej części – co do daty zasądzenia odsetek i to jedynie wobec pozwanego B. R.. Zobowiązanie wekslowe ma charakter zobowiązania abstrakcyjnego. Istnieje niezależnie od przyczyny, która była podstawą wystawienia weksla. Prawidłowo wypełniony weksel jest wystarczającą podstawą do wydania orzeczenia przeciwko dłużnikowi wekslowemu zgodnie z żądaniem wierzyciela wekslowego. W przedmiotowej sprawie takim dłużnikami wekslowymi byli pozwani. Natomiast w charakterze wierzycieli wekslowych wystąpili powodowie. Pozwany może bronić się zarzutami dotyczącymi stosunku wekslowego oraz stosunku podstawowego.

Sąd Najwyższy w uchwale składu 7 sędziów z 7 stycznia 1967 r. (III CZP 19/66, OSNC 1968 z. 5, poz. 79) wyjaśnił, że w wypadku wystawienia weksla mającego na celu zabezpieczenie wierzytelności, zobowiązanie cywilne wystawcy nie wygasa, lecz istnieje nadal. Wskutek tego wierzycielowi przysługuje, obok roszczenia pierwotnego wynikającego ze stosunku cywilnoprawnego, nowe roszczenie oparte na wekslu.

Jako najdalej idący podlegał rozważeniu zarzut przedawnienia zgłoszony przez pozwanego. Wykładnia treści art. 70 ust 1 w zw. z art. 103 i 104 prawa wekslowego prowadzi do wniosku, że roszczenia z weksla własnego skierowane przeciwko jego wystawcy i poręczycielom przedawniają się z upływem trzech lat od dnia płatności weksla. Stosownie bowiem do treści art. 32 prawa wekslowego poręczyciel wekslowy odpowiada tak samo jak ten, za kogo poręczył. Z kolei odpowiedzialność wystawcy weksla własnego na podst. art. 104 prawa wekslowego jest taka sama jak akceptanta weksla trasowanego, wobec którego zgodnie z art. 70 prawa wekslowego roszczenia przedawniają się z upływem trzech lat od dnia płatności weksla. Takie stanowisko potwierdzone zostało w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 04.06.2003 r. w sprawie I CKN 434/01, w którym to podkreślono, że ten trzyletni termin przedawnienia liczony od dnia płatności weksla odnosi się także do weksla in blanco, w którym data płatności została wypełniona przez wierzyciela wekslowego. Pogląd ten został powtórzony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19.11.2004 r. w sprawie V CK 228/04. Skoro zatem termin płatności weksla wskazany został na 10.10.2012 r. a pozew w niniejszej sprawie wpłynął 15.10.2012 r. to oczywistym jest, że roszczenie nie jest przedawnione.

Podkreślono , iż nie uległy przedawnieniu również roszczenie będące podstawą do wypełnienia weksla, skoro były nimi faktury z tytułu najmu magazynu a termin zapłaty najwcześniej wymagalnej faktury upływał 15.10.2010 r. Zgodnie z art. 118 k.c. roszczenia o świadczenia okresowe, a takimi są roszczenia o zapłatę czynszu wynikające z umowy najmu, przedawniają się po trzech latach. Pozew w niniejszej sprawie wpłynął 15.10.2012 r., a więc przed upływem terminu przedawnienia.

Następnie Sąd Rejonowy rozważył , w związku z zarzutami zgłaszanymi przez pozwanego, czy weksel został wypełniony zgodnie z deklaracją wekslową. Zdaniem pozwanego weksel miał być płatny po okazaniu go do zapłaty, tymczasem powodowie uzupełnili weksel oznaczając termin płatności na 10.10.2012 r. Pozwany akcentując tę część deklaracji wekslowej pomija, że z jej treści wyraźnie wynikało, że wynajmujący (powodowie) mają prawo wypełnić weksel wskazując w nim termin płatności według swego uznania. Zatem uzupełnienie weksla w ten sposób, że określono w nim datę zapłaty nie stoi w sprzeczności z deklaracją wekslową, a zwłaszcza jej ostatnim zdaniem, że weksel ma być płatny po okazaniu. Gdyby powodowie nie wskazali w wekslu terminu płatności to nie powodowałoby to nieważności weksla, lecz miało tylko to znaczenie, że jego płatność nastąpiłby za okazaniem, albowiem zgodnie z art. 102 prawa wekslowego – weksel własny bez oznaczenia terminu płatności uważa się za płatny za okazaniem. Zdaniem Sądu sformułowanie „weksel jest płatny po okazaniu” użyte w deklaracji wekslowej należało odnieść do treści art. 38 prawa wekslowego stosownie do którego posiadacz weksla płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien czas po dacie lub po okazaniu, powinien przedstawić go do zapłaty bądź w pierwszym dniu, w którym można wymagać zapłaty, bądź jednym z dwóch następnych dni powszednich. Nie ulega wątpliwości, iż pozwany B. R. w dniu kiedy odebrał zawiadomienie o uzupełnienia weksla i wezwanie go do zapłaty nie miał możliwości zapoznania się z treścią weksla w siedzibie powodów, albowiem weksel został złożony z pozwem do Sądu. Nieprzedstawienie jednak weksla do zapłaty w stosunku do poręczyciela nie skutkuje nieważnością i nie zwalnia go od zapłaty sumy wekslowej, a jedynie rodzi skutek w postaci utraty możliwości dochodzenia odsetek za okres do daty okazania (por. SA w K. w wyroku z dnia 20.09.2002 r. I Ca 165/02; SA w B. w wyroku z dnia 05.06.2001 r. I ACa 196/01; SN w wyroku z dnia 02.10.2003 r. V CK 242/02). Zasadnym jedynie zatem okazał się zarzut pozwanego, że przed złożeniem weksla do Sądu nie miał on możliwości zapoznania się z jego treścią. Jak wyżej wskazano nieprzedstawienie weksla do zapłaty rodzi jedynie skutek co do odsetek z tym że nie pozbawia wierzyciela wekslowego tych odsetek, a jedynie ma wpływ na datę ich powstania, albowiem posiadacz weksla może ich dochodzić dopiero od dnia w którym osoba obowiązana z weksla mogła dokonać oględzin tego dokumentu i stwierdzić czy istnieje jej zobowiązanie wekslowe. Zdaniem Sądu za datę okazania pozwanemu B. R. weksla do zapłaty należy uznać 29.10.2012 r. kiedy to pozwany mając od 23.10.2012 r. wiedzę iż weksel znajduję się w Sądzie i przeglądając w dniu 29.10.2012 r. akta niniejszej sprawy miał możliwość zapoznania się z treścią weksla przez zażądanie okazania mu oryginału tego weksla (por. SN w wyroku z dnia 23.11.2004 r. w sprawie I CK 224/04). Dla spełnienia wymogu z art. 38 prawa wekslowego nie jest w ocenie Sądu konieczne fizyczne okazanie weksla dłużnikowi głównemu, lecz stworzenie mu realnej możliwości zapoznania się z oryginałem weksla. Przyjęcie innej koncepcji premiowałoby dłużnika, który chcąc uniknąć płatności odsetek celowo nie zapoznaje się z oryginałem weksla. Taki pogląd został wyrażony w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21.03.2011 r. w sprawie III CKN 322/00 oraz wyroku Sadu Najwyższego z dnia 31.03.2006 r. w sprawie IV CSK 132/05 a także wyroku SA w Warszawie z dnia 04.04.2013 r. w sprawie I ACa 1244/12. Pozwany B. R. zakwestionował również wysokość kwoty widniejącej na wekslu wskazując, że nie odpowiada ona rzeczywistemu zadłużenia spółki której wierzytelność dotyczy. Poza lapidarnym sformułowaniem tego zarzutu pozwany jednak na tą okoliczność nie przedstawił żadnych dowodów. Tymczasem jak to wskazał w wyroku z dnia 24.11.2009 r. Sąd Najwyższy w sprawie VCSK 129/09 wydanie wierzycielowi weksla stwarza domniemanie istnienia wierzytelności wekslowej w wysokości sumy wekslowej i przerzuca w ten sposób ciężar dowodu przeciwnego na dłużnika, gdy tymczasem w braku weksla dowód istnienia i wysokości wierzytelności obciąża wierzyciela. Zatem i w tym zakresie zarzut zgłoszony przez pozwanego nie okazał się być zasadny, tym bardziej że powodowie przedłożyli faktury z których wynikało zobowiązanie i wykazali choć nie mieli takiego obowiązku, z czego wynikała podstawa do uzupełnienia weksla. Mając powyższe rozważania na uwadze Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku oraz stosownie do treści art. 98 k.p.c. i 100 k.p.c. orzekł o kosztach procesu obciążając nimi w całości pozwanych, albowiem pozwany W. w całości a pozwany B. R. w przeważającej części przegrał sprawę (powodowie ulegli jedynie co do daty zasądzenia odsetek).

Apelację od wydanego orzeczenia wywiódł pozwany zaskarżając go w punktach: 1 ,3 i zarzucił:

- niezasadne przyjęcie, iż wobec pozwanego B. R. doszło do powstania zobowiązania wekslowego, pomimo, iż weksel nie został temu pozwanemu okazany, a deklaracja wekslowa wskazuje, iż weksel płatny był po jego okazaniu

- bezpodstawne uznanie, iż weksel stanowiący podstawę roszczenia powodów wypełniony został prawidłowo;

- błędne uznanie, iż deklaracja wekslowa nie zawiera wykluczających się wzajemnie zapisów co do terminu płatności weksla;

- zasądzenie należności od pozwanego B. R. na podstawie weksla, który wypełniony został sprzecznie z deklaracją wekslową, co skutkuje jego nieważnością i brakiem powstania zobowiązania wekslowego pozwanego B. R.;

- bezpodstawne obciążenie pozwanego B. R. kosztami postępowania sądowego, pomimo, iż pozwanemu weksel nie został okazany, pozwany nie został prawidłowo wezwany do wykupu weksla, co uzasadnia również zarzut, iż powodowie skierowali pozew przeciwko pozwanemu przedwcześnie;

- bezpodstawne przyjęcie, iż roszczenia powodów wobec pozwanego oparte na wekslu nie uległy przedawnieniu i bezpodstawny brak uwzględnienia zarzutu przedawnienia roszczeń powodów;

- naruszenie art. 233 kpc poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów i brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego, dokonanie ustaleń sprzecznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez;

a) przyjęcie, iż pozwany B. R. został zawiadomiony o wystawieniu weksla i wezwany do zapłaty;

b) bezpodstawne uznanie, iż pozwany B. R. tłumaczył powodowi, iż nie stać go na zapłatę tak dużej kwoty;

c) bezpodstawne przyjęcie, iż pozwany B. R. wiedział, nawet po wizycie u powodów, na jaką kwotę opiewał uzupełniony weksel; j

d) pominięcie, iż wezwanie do wykupu weksla wysłane zostało na nieprawidłowy adres, a powodowie wnosząc pozew nie upewnili się, że przesyłka dotarła do adresata, choć mieli taką możliwość i świadomie tego zaniechali;

W oparciu o powyższe wniósł o:

1/ zmianę zaskarżonego wyroku w punktach: 1 i 3 , oddalenie powództwa wobec B. R. i obciążenie powodów kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania;

2/ zasądzenie solidarnie od powodów na rzecz pozwanego B. R. zwrotu kosztów postępowania w obu instancjach, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego okazała się bezzasadna.

Ustalenia faktyczne Sądu orzekającego nie budzą żadnych wątpliwości, stąd te ustalenia - jak i wywody prawne poczynione przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, Sąd odwoławczy w pełni podziela i przyjmuje za podstawę własnego rozstrzygnięcia.

Wbrew stanowisku apelującego, Sąd Rejonowy nie dopuścił się żadnych uchybień w zakresie prawa materialnego czy procesowego , które musiałyby skutkować koniecznością zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia.

Nie można zgodzić się ze skarżącym, że nie doszło do powstania zobowiązania wekslowego, gdyż weksel nie został pozwanemu okazany. Abstrahując od faktu, że Sąd I instancji przyjął, że weksel ten został pozwanemu przedstawiony zgodnie z art. 38 prawa wekslowego, to nieprzedstawienie weksla do zapłaty w stosunku do poręczyciela nie zwalnia od obowiązku zapłaty sumy wekslowej, jak postuluje skarżący, a ma jedynie wpływ na możliwość dochodzenia odsetek za okres do daty okazania. Należy podkreślić, że dłużnicy główni weksla własnego (wystawca i poręczyciele) odpowiadają wekslowo, nawet mimo nieprzedstawienia im weksla do zapłaty (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 1968 roku, sygn. I CZ 115/67, OSNCP, z. 11 z 1968 roku, poz. 94 oraz wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2002 roku, sygn. I CKN 738/00, LEX nr 55256). Fakt zatem braku przedstawienia weksla do zapłaty nie ma znaczenia dla samej skuteczności poręczenia wekslowego i egzekwowania odpowiedzialności poręczyciela z weksla.

Prawidłowo przy tym Sąd Rejonowy przyjął, że za datę okazania pozwanemu weksla należy uznać dzień 29 października 2012 roku, a więc dzień, kiedy B. R. mógł zapoznać się z jego treścią przeglądając akta niniejszej sprawy. Należy zauważyć, że prawo wekslowe nie zawiera przepisów, które określałyby sposoby przedstawienia weksla do zapłaty, zatem spełnienie przewidzianego w art. 38 prawa wekslowego wymogu nie łączy się z koniecznością jego fizycznego okazania „do oczu" dłużnikowi, a wystarczające jest stworzenie przez posiadacza weksla realnej możliwości zapoznania się z oryginałem weksla (wyrok SA w Łodzi z dnia 28 sierpnia 2013 roku, sygn. I ACa 1368/12, Lex nr 1363276). Taką możliwość Sąd I instancji słusznie łączył z faktem zapoznania się z aktami niniejszej sprawy.

Tym samym zarzut braku przedstawienia pozwanemu weksla do zapłaty jest nieuzasadniony, skoro okoliczności wskazane przez Sąd Rejonowy mogły zastąpić przedstawienie weksla do zapłaty –przy czym, jak już wskazano, fakt ten miał znaczenie jedynie dla ustalenia dnia, od którego dłużnik popadł w opóźnienie z zapłatą sumy wekslowej i zobowiązany był do uiszczenia odsetek.

Za chybiony Sąd odwoławczy uznał również zarzut wypełnienia weksla niezgodnie z deklaracją wekslową, który to skarżący upatruje w błędnym, jego zdaniem, wskazaniu terminu płatności weksla. Do tego zarzutu odniósł się już Sąd Rejonowy w treści swego uzasadnienia, stwierdzając prawidłowo, że nie można mówić o błędnym wypełnieniu weksla lub o błędach w deklaracji wekslowej uniemożliwiającej wypełnienie weksla. Jak wskazał ten Sąd, z treści deklaracji wynika wyraźnie, że powodowie mają prawo wypełnić weksel wskazując termin płatności według swego uznania, co nie jest sprzeczne z zapisem tej deklaracji, że weksel ma być płatny po okazaniu. Prawidłowo też Sąd I instancji wskazał, iż stwierdzenie „weksel płatny po okazaniu” użyte w deklaracji wekslowej należało powiązać z treścią art. 38 prawa wekslowego, zgodnie z którym posiadacz weksla, płatnego w oznaczonym dniu albo w pewien czas po dacie lub po okazaniu, powinien przedstawić go do zapłaty bądź w pierwszym dniu, w którym można wymagać zapłaty, bądź w jednym z dwóch następnych dni powszednich. W treści tego przepisu wyraźnie wskazano, iż weksel może być płatny w oznaczonym dniu (co wynika również z art. 33 tego prawa), przy czym przedstawienie weksla zgodnie z art. 38 ma tylko to znaczenie, że weksel powinien być przedstawiony dłużnikowi wekslowemu po terminie wymagalności, ale nie kreuje jakiegoś nowego, innego terminu płatności weksla. Nie sposób zatem zgodzić się ze stanowiskiem skarżącego, że deklaracja wekslowa zawiera dwa sprzeczne terminy płatności weksla.

Niezasadny okazał się także zarzut nieuwzględnienia przez Sąd I instancji zgłoszonego przez pozwanego zarzutu przedawnienia zobowiązania wekslowego. Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej wykładni art. 70 w zw. z art. 103 prawa wekslowego, stwierdzając, że roszczenia z weksla własnego skierowane przeciwko jego wystawcy i poręczycielom, przedawnia się z upływem trzech lat do dnia płatności weksla, co odnosi się również do weksla in blanco, w którym data płatności została wypełniona przez wierzyciela wekslowego. Pozwany nie wskazał żadnych przekonujących argumentów, które mogłyby podważyć taką wykładnię ww. przepisów, tym bardziej, iż treść art. 70 prawa wekslowego wyraźnie wiąże rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia z terminem płatności weksla. Żaden natomiast przepis nie przesądza o tym, że przedawnienie zobowiązania wekslowego rozpoczyna swój bieg od czasu jego wypełnienia. Zresztą sam skarżący w treści swego środka odwoławczego nie wskazał wyraźnie od jakiego, jego zdaniem, terminu należy liczyć upływ terminu przedawnienia w niniejszej sprawie.

Należy także zauważyć – choć kwestia ta nie była podniesiona w treści apelacji - że również prawidłowo Sąd Rejonowy odniósł się do kwestii ewentualnego przedawnienia należności będących podstawą do wypełnienia weksla.

Z kolei zarzut dotyczący braku sporządzenia przez powodów protestu weksla pozostaje o tyle niezrozumiały, że dochodzenie należności z weksla w stosunku do głównych dłużników wekslowych, tj. do akceptanta, wystawcy weksla własnego i poręczycieli jest możliwe bez dokonania protestu weksla z powodu jego nieprzyjęcia lub niezapłacenia. Protest jest bowiem jedynie warunkiem wykonania prawa regresu do dłużników zwrotnych, a nie głównych.

Niezasadny okazał się także zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., którego to obraza miała polegać na błędnym przyjęciu, że pozwanemu został okazany weksel i został on zawiadomiony o jego wystawieniu, wezwany skutecznie do zapłaty oraz że wiedział o kwocie wynikającej z weksla.

Zdaniem Sądu odwoławczego, w przedmiotowej sprawie stan faktyczny – w zakresie ww. kwestionowanych okoliczności - został ustalony przez Sąd Rejonowy prawidłowo, zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów, która wymaga, aby sąd oceniał materiał dowodowy w sposób logiczny, spójny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego. Należy podzielić utrwalony w orzecznictwie pogląd, że do naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. mogłoby dojść tylko wówczas, gdyby skarżący wykazał uchybienie podstawowym regułom służącym ocenie wiarygodności i mocy poszczególnych dowodów, tj. regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów (por. m. in. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2005 roku, sygn. III CK 314/05, Lex nr 172176). Dlatego skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd przepisu art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem może być jedynie przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie, niż ocena sądu.

Tymczasem skarżący w treści apelacji ograniczył się jedynie do przedstawienia odmiennego od Sądu Rejonowego poglądu prawnego wyrażonego na tle treści art. 38 prawa wekslowego, dotyczącego kwestii przedstawienia pozwanemu weksla do zapłaty, nie stawiając jednak żadnych przekonujących zarzutów mogących stać się podstawą uznania odmiennego rozumowania Sądu I instancji za nielogiczne bądź niezgodne z zasadami doświadczenia życiowego, a przez to wadliwe.

Skarżący nie podważył także skutecznie dokonanej przez Sąd orzekający oceny zeznań powoda – w tym zwłaszcza kwestii tłumaczenia przez pozwanego braku zapłaty kwoty objętej pozwem. Należy zresztą zauważyć, że apelujący poza zgłoszeniem takiego zarzutu, w żaden sposób go nie uzasadnił.

Równie niezasadny okazał się zarzut braku prawidłowego wezwania do wykupu weksla. Jak wynika z akt sprawy, pozwany pismem z dnia 27 września 2012 roku (doręczonym pozwanemu w dniu 22 października 2012 roku) został skutecznie zawiadomiony o uzupełnieniu weksla (w tym o wysokości sumy wekslowej) i wezwany do zapłaty należności wekslowej.

Należy też zauważyć, iż fakt odebrania ww. wezwania już po dniu wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie, nie ma znaczenia dla treści rozstrzygnięcia Sądu I instancji – w tym orzeczenia o kosztach procesu. Pozwany przegrał proces, stąd obowiązany był zwrócić powodowi wyłożone przez niego koszty postępowania (art. 100 zd. 2 k.p.c.). Należy zwrócić uwagę na fakt, że zgodnie z art. 101 k.p.c., zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Nawet zatem uznając, że pozwany nie dał powodu do wytoczenia powództwa, to jednak nie uznał żądania pozwu, stąd brak podstaw do zastosowania w niniejszej sprawie treści art. 101 k.p.c..

Wobec powyższego, apelacja pozwanego nie zasługiwała na uwzględnienie. Tym samym niezasadny okazał się także wniosek o zmianę zaskarżonego orzeczenia w punkcie 3, tj. w zakresie kosztów procesu, skoro brak podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z postulatem skarżącego, a pozwany przegrał proces.

W związku z powyższym, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd odwoławczy oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 6 pkt 5 i § 13 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, (Dz. U. z 2013 roku, poz. 461).

I. Z. J. T. A. B.