Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 10-02-2015 r.

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Nawrocki

Protokolant: st.sekr.sąd. Dorota Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 27-01-2015 r. w Koninie

sprawy z powództwa E. S. i M. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

1.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. S. kwotę 51.500 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od kwoty:

- 7.500 zł od dnia 31.10.2010 r. do dnia zapłaty,

- 44.000 zł od dnia 7.09.2013 r. do dnia zapłaty.

2.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. S. kwotę 51.500 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy pięćset złotych) z ustawowymi odsetkami od kwoty:

- 7.500 zł od dnia 31.10.2010 r. do dnia zapłaty,

- 44.000 zł od dnia 7.09.2013 r. do dnia zapłaty.

3.  Umarza postępowanie w pozostałym zakresie.

4.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. S. kwotę 4.633 zł 20 gr (cztery tysiące sześćset trzydzieści trzy złote dwadzieścia groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

5.  Zasądza od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki M. S. kwotę 4.633 zł 20 gr (cztery tysiące sześćset trzydzieści trzy złote dwadzieścia groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

6.  Nakazuje pobrać od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sąd Okręgowy w Koninie kwotę 4.590 zł 95 gr (cztery tysiące pięćset dziewięćdziesiąt złotych dziewięćdziesiąt pięć groszy) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Andrzej Nawrocki

Sygn. akt I C 1002/14

UZASADNIENIE

Powód S. M., w pozwie skierowanym przeciwko pozwanemu (...) SA w W., wniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 15 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 października 2010 roku do dnia zapłaty, jak również wniósł o ustalenie odpowiedzialności pozwanego wobec powoda na przyszłość za skutki zdarzenia z dnia 3 marca 2010 roku oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 4800 zł wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictw w kwocie 34 zł. W uzasadnieniu pozwu powód wywodził, że w dniu 3 marca 2010 roku, w W. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym kierujący samochodem osobowym marki S. (...) o nr rej. (...) M. M. nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu samochodowi ciężarowemu marki M. o nr rej. (...), kierowanemu przez J. P., wskutek czego doszło do zderzenia obu pojazdów. W wyniku tego zdarzenia powód, który był pasażerem samochodu osobowego marki S. (...), doznał obrażeń ciała w postaci: urazu głowy z krwiakiem okularowym okolicy prawego oczodołu, urazu klatki piersiowej ze złamaniem żeber od II do VII po stronie prawej oraz od II do VIII i II - IX po stronie lewej, złamania wieloodłamowego nasady i przynasady bliższej kości ramiennej prawej z niewielkim przemieszczeniem odłamów, złamania końca barkowego obojczyka lewego, krwiaka prawej i lewej jamy opłucnej. Nadto powód wskazał, że pojazd kierowany przez sprawcę zdarzenia posiadał ubezpieczenie obowiązkowe w pozwanej spółce i w toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powodowi zadośćuczynienie w łącznej kwocie 36 500 zł, przy uwzględnieniu przyczynienia się powoda do zaistnienia szkody przez nie zapięcie pasów bezpieczeństwa. Powód wskazał także, że nie kwestionuje ustalonego przez pozwaną stopnia przyczynienia się w wysokości 30 % do powstania szkody poprzez nie zapięcie pasów bezpieczeństwa, jednakże jego zdaniem zadośćuczynienie winno być, z istoty swej środkiem pomocy dla poszkodowanego i pozostawać w odpowiednim stosunku do rozmiarów krzywdy i szkody niemajątkowej, przy czym przyznana kwota tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ma rekompensować wszelkie szkody jakich doznał poszkodowany. Natomiast roszczenie o ustaleniu odpowiedzialności na przyszłość powód wywodził z art. 189 kpc, wskazując iż z uwagi na fakt, że w wyniku wypadku doznał poważnych obrażeń ciała, istnieje ryzyko pogorszenia się jego stanu zdrowia w przyszłości, ujawnienia się nowych schorzeń i urazów związanych z wypadkiem (k. 2 - 8).

Pozwany (...) SA w W. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Pozwany w pierwszej kolejności wskazał, iż przed wytoczeniem powództwa wypłacił powodowi tytułem zadośćuczynienia kwoty: - 5000 zł jako kwotę bezsporną; - 36 500 zł tytułem dalszego zadośćuczynienia (45 000 zł pomniejszone o 30 % przyczynienia się powoda do powstania szkody, z uwagi na niezapięte pasy bezpieczeństwa). Nadto pozwany wskazał, że dodatkowo wypłacił na rzecz powoda odszkodowanie z tytułu kosztów opieki osób trzecich oraz odszkodowanie z tytułu kosztów dojazdu do placówek medycznych, pomniejszony także o 30 % przyczynia się powoda do powstania szkody. Pozwany zakwestionował wysokość zadośćuczynienia, dochodzonego przez powoda w niniejszej sprawie, gdyż przyznana dotychczas powodowi kwota zaspokaja w pełni roszczenia dotyczące zadośćuczynienia z tytułu wypadku, któremu uległ powód, przy czym kwota ta obejmuje również wszelkie krzywdy dające się przewidzieć w przyszłości, jak również uwzględnia rozmiar krzywdy, stopień natężenia cierpień psychicznych i fizycznych, ich długotrwałość oraz przebyte zabiegi (k. 98 - 99).

Pozwany w toku procesu zmienił nazwę z (...) SA w W. “ na (...) SA w W. “ (k. 197 - 213).

W toku procesu - pismem, które wpłynęło do Sądu w dniu 30 sierpnia 2013 roku - powód S. M. rozszerzył powództwo o kwotę 88 000 zł tytułem zadośćuczynienia i wyniósł o zasądzenie od pozwanego kwoty 103 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty: - 15 000 zł od dnia 31 października 2010 roku do dnia zapłaty; - 88 000 zł od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty, jak również wniósł o ustaleniu odpowiedzialności pozwanego wobec powoda na przyszłość za skutki zdarzenia z dnia 3 marca 2010 roku oraz wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7200 zł i opłaty skarbowej od pełnomocnictw w kwocie 34 zł (k. 236 - 239).

Sąd Okręgowy w Koninie prawomocnym postanowieniem z dnia 18 kwietnia 2014 roku sygn. akt I C (...) zawiesił postępowanie w powyższej sprawie, z uwagi na fakt iż powód S. M. zmarł w dniu 10 grudnia 2013 roku (k. 285, 290).

Następnie Sąd Okręgowy w Koninie postanowieniem z dnia 29 września 2014 roku sygn. akt I C (...) podjął zawieszone postępowanie z udziałem następców prawnych zmarłego w dniu 10 grudnia 2013 roku powoda S. M. w osobach E. S. i M. S. (k. 316).

Ostatecznie powódki E. S. i M. S. wniosły o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwoty po 51 500 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty: - 7500 zł od dnia 31 października 2010 roku do dnia zapłaty; - 44 000 zł od dnia 7 września 2013 roku, jak również wniosły o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, a nadto cofnęły roszczenie w części dotyczącej ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku (k. 342 v).

Natomiast pozwany (...) SA w W. ostatecznie wniósł o oddalenie powództwa oraz wniósł o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych (k. 342 v).

Sąd ustalił co następuje:

(...) SA w W. zawarł umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych - polisa nr (...) - dotyczącą samochodu osobowego marki S. (...) nr rej. (...), którego właścicielem była B. M., która to umowa obowiązywała w okresie od 27 września 2009 roku do 26 września 2010 roku (bezsporne).

W dniu 3 marca 2010 roku powód S. M. wraz z córką - powódką E. S. i M. M. jechali w W. samochodem osobowym marki S. (...) nr rej. (...), przy czym samochodem tym kierował M. M.. Powód S. M. oraz powódka E. S. siedzieli z tyłu samochodu i powód S. M. nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Wówczas warunki pogodowe były złe i występowało oblodzenie. Samochód osobowy marki S. (...) nr rej. (...), którym kierował M. M., jechał ulicą (...) (droga nr (...)) i ok. godz. 13 dojeżdżał do skrzyżowania z drogą nr (...). W tym czasie drogą nr (...) jechał samochód ciężarowy marki M. nr rej. (...) wraz z naczepą o nr rej. (...), którym kierował J. P.. M. M., kierujący samochodem osobowym marki S. (...) nr rej. (...), na skrzyżowaniu nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu drogą nr (...) samochodowi ciężarowemu marki M. nr rej. (...) wraz z naczepą, którym kierował J. P.. W wyniku tego doszło do zderzenia samochodu osobowego marki S. (...) nr rej. (...) z samochodem ciężarowym marki M. nr rej. (...), natomiast pasażerowie samochodu osobowego - powód S. M. i powódka E. S. doznali obrażeń ciała (dowód: k. 13 oraz dokumenty znajdujące się w akta szkody pozwanego nr 2090 - 2010 - (...) - 001 - 001; zeznania powódki E. S. k. 342 w zw. z k. 110 v - 111 i zeznania powoda S. M. 185 v - 186).

Po wypadku S. M. został przewieziony do Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w W. na Oddział (...) Urazowo - Ortopedycznej, gdzie powód przebywał na leczeniu w okresie od dnia 3 marca 2010 roku do dnia 24 marca 2010 roku. Wówczas został rozpoznany u powoda S. M. uraz głowy, z krwiakiem okularowym okolicy prawego oczodołu, uraz klatki piersiowej ze złamaniem II - VIII żebra w po stronie prawej i II - IX żebra po stronie prawej, a nadto złamanie wieloodłamowe nasady i przynasady bliższej kości ramiennej prawej, z niewielkim przemieszczeniem odłamów, złamanie końca barkowego obojczyka lewego, krwiak prawej i lewej jamy opłucnej, (...), cukrzyca, przy czym w trakcie pobytu w szpitalu zastosowano leczenie nieoperacyjne, pionizację oraz naukę chodzenia (dowód: k. 14 - 32).

W czasie pobytu w szpitalu (...) opiekowała się jego córka wraz z mężem, którzy karmili go oraz pomagali przy poruszaniu się. Następnie po powrocie do domu S. M. opiekowała się także córka - powódka E. S., z którą S. M. zamieszkiwał. W tym okresie, przez 3 - 4 miesiące, powód S. M. nie mógł sam chodzić oraz jeść i wymagał pomocy przy myciu oraz karmieniu. Wówczas, gdy powódka E. S. była w pracy, to powodem S. M. opiekowała się inna córka wraz z mężem, a następnie po powrocie z pracy powodem opiekowała się powódka E. S. (dowód: zeznania powódki E. S. k. 342 w zw. z k. 110 v - 111; zeznania powoda S. M. 185 v - 186).

Powód S. M. od czasu wypadku rozpoczął leczenie w (...) Centrum (...) w K. oraz w Gabinecie Ortopedycznym lek. W. W. w T. (dowód: k. 33 - 35, 38 - 46). Nadto powód S. M. kontynuował leczenie w Poradni Okulistycznej (...) w T. (dowód: k. 36 - 37).

W okresie od dnia 20 września 2011 roku do dnia 22 września 2011 roku powód S. M. przebywał na leczeniu w Klinice (...) Wojskowego Instytutu Medycznego - (...) Szpital (...) w W. z rozpoznaniem: okluzja źrenicy oka prawego, pourazowy wylew krwi do komory ciała szklistego oka prawego, zaćma powikłana oka prawego, zaćma początkowa oka lewego, przy czym wówczas zastosowano leczenie operacyjne (dowód: k. 47 - 49, 155 - 156). Następnie w okresie od dnia 12 grudnia 2011 roku do dnia 23 grudnia 2011 roku powód S. M. przebywał na leczeniu w (...) Ośrodku (...) w Ś. z rozpoznaniem: surowiczoujemne reumatoidalne zapalenie stawów, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, cukrzyca, kardiomiopatia nadciśnieniowa w stadium niewydolności, stan po urazie głowy i klatki piersiowej ze złamaniami licznych żeber, prawej kości ramiennej i obojczyka lewego, nowotwór prostaty w wywiadzie leczony operacyjnie w 2009 roku (dowód: k. 50 - 51). Nadto w okresie od dnia 3 września 2012 roku do dnia 5 września 2012 roku powód S. M. przebywał na leczeniu w Klinice (...) Wojskowego Instytutu Medycznego - (...) Szpital (...) w W. z rozpoznaniem: trakcja szklistkowo - plamkowa oka prawego, pseudosoczewkowość oka prawego, przy czym wówczas zastosowano leczenie operacyjne (dowód: k. 154).

(...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. orzeczeniem z dnia 2 września 2010 roku sygn. (...) - I - (...) postanowił zaliczyć S. M. do osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności (dowód: k. 53). Natomiast Lekarz Orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 18 listopada 2010 roku numer akt 03 - 5001946 ustalił, iż S. M. jest niezdolny do pracy oraz jest niezdolny do samodzielnej egzystencji do dnia 30 listopada 2015 roku (dowód: k. 52).

Powód S. M. w momencie wypadku miał 63 lata i był emerytem. Do czasu wypadku powód S. M. był osobą samodzielną i sam potrafił zrobić wszystko w domu oraz w ogródku, jak również samodzielnie prowadził samochód. Natomiast po wypadku powód S. M. przestał być osobą samodzielną i wymagał pomocy osoby trzeciej przy ubieraniu oraz przy myciu, jak również niekiedy przy wstawaniu. Nadto od czasu wypadku powód S. M. nie mógł wykonywać żadnych prac w domu i w ogródku, ja również nie prowadził samodzielnie samochodu (dowód: zeznania powódki E. S. k. 342 w zw. z k. 110 v - 111; zeznania powoda S. M. 185 v - 186).

U powoda S. M. rozpoznano przebyty uraz głowy i oka prawego, przebyty uraz klatki piersiowej z licznymi złamaniami żeber i krwiakami jam opłucnowych, staw rzekomy kości ramiennej prawej po przebytym podgłowowym łamaniu, przebyte złamanie końca barkowego obojczyka lewego wygojone z dysfunkcją, reumatoidalne zapalenie stawów z deformacją stawów. W wyniku wypadku powód S. M. doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn ortopedycznych w wysokości 60 %, w tym: - 10 % za skutki przebytego złamania żeber; - 10 % za skutki uszkodzenia płuc i opłucnej bez zmniejszenia pojemności życiowej; - 10 % za skutki złamania końca barkowego obojczyka, który wygoił się ze zgrubieniem, a więc deformacją; - 30 % za następstwa złamania końca bliższego ramienia prawego, wygojonego ze stawem rzekomym, a więc ubytkiem tkanki kostnej, co skutkuje stawem cepowym. Powód po wypadku wymagał opieki innych osób, co było spowodowane mnogim złamaniem żeber, gdyż jest to dokuczliwy pod względem bólu uraz, który też w konsekwencji powoduje znacznego stopnia obniżenie aktywności życiowej. Powód zawsze miał odczuwać skutki zdarzenia albowiem ograniczenie stawów barkowych lewego i prawego miały charakter trwały. Nadto powód wymagał pomocy innych osób w zakresie ubierania i rozbierania, ale konieczność tej pomocy była spowodowana deformacjami i dysfunkcjami w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (dowód: opinia biegłego sądowego ortopedy M. G. k. 117 - 121, 185).

Nadto u powoda S. M. rozpoznano ślepotę oka prawego w związku z urazem z dnia 3 marca 2010 roku i powikłaniami, rzekomosoczewkowości - stan po leczeniu operacyjnym zaćmy pourazowej oka prawego, stan po vitrectomii i laseroterapii oka prawego, jednooczność od wypadku. Wypadek spowodował zatem utratę widzenia oka prawego i utratę widzenia obuocznego, co ograniczało w sposób istotny aktywność zawodową i stanowiło znaczne utrudnienie w życiu codziennym. Powód S. M. był przy tym hospitalizowany i leczony operacyjnie dwukrotnie, ale wzroku nie odzyskał. Utrata widzenia przez powoda S. M. okiem prawym jest następstwem urazu tępego okolicy prawego oczodołu i prawej gałki ocznej doznanego w dniu 3 marca 2010 roku i powikłań, natomiast dodatkowe schorzenia powoda: cukrzyca, zapalenie żołądka, choroba nadciśnieniowa, napadowe migotanie przedsionków, nowotwór prostaty, (...), reumatyzm, przepuklina pępkowa i wiek nie miało wpływu na utratę widzenia oka prawego. W wyniku wypadku powód S. M. doznał zatem trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn okulistycznych w wysokości 35 % (dowód: opinia biegłego sądowego okulisty R. M. k. 170 - 171, 221).

W wyniku wypadku z dnia 3 marca 2010 roku doszło również do niekorzystnych zmian w sferze psychicznej powoda S. M., wskazujących na występowanie objawów Zespołu (...). Powód bowiem w wyniku doznawanych dolegliwości bólowych, trudności w zaakceptowaniu ciągłej zależności od innych osób oraz w odpowiedzi na silny stres, którego doznał podczas wypadku i stres spowodowany następstwami życiowymi wypadku stał się nerwowy i wybuchowy. Nadto niekorzystny wpływ na stan emocjonalny powoda, a pośrednio także na funkcjonowanie społeczne, motorycznie i poznawcze, miała także utrata widzenia obuocznego, w wyniku odniesionych obrażeń i powikłań po wypadku. Społecznym skutkiem utraty widzenia w oku prawym w wyniku wypadku była utrata pozycji w rodzinie i lokalnym środowisku, wycofanie z życia społecznego i rodzinnego, ograniczenie mobilności, ograniczenie zainteresowań i obniżenie ogólnej jakości życia. Również w wyniku urazu głowy i doświadczanego silnego stresu po wypadku doszło także do niekorzystnych, wtórnych zmian w zakresie funkcjonowania poznawczego powoda, gdyż pojawiły się trudności z koncentracją uwagi, męczliwość psychofizyczna, spowolnienie procesów myślowych, zaburzenia mowy, zakłócenia pamięci długotrwałej i świeżej. Także silny i długotrwały stres doświadczany przez powoda w wyniku wypadku stanowił niekorzystny czynnik rzutujący na nasilenie wcześniejszych dolegliwości chorobowych, zwłaszcza w zakresie (...), cukrzycy, nadciśnienia tętniczego oraz powstania nowych (dowód: opinia biegłego sądowego psychologa mgr R. Z. - F. k. 250 - 257, 327).

Powód S. M. w dniu 21 czerwca 2010 roku zgłosił szkodę pozwanemu pismem z dnia 16 czerwca 2010 roku, przy czym w piśmie tym powód wyniósł m.in. o zapłatę kwoty 45 000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego orzeczeniem z dnia 6 sierpnia 2010 roku ustalił u powoda S. M. uszczerbek na zdrowiu w wysokości 80 %, w związku z czym decyzją z dnia 2 września 2010 roku wypłacono powodowi kwotę 5000 zł tytułem zadośćuczynienia (dowód: k. 54 - 60, 63 - 66). Następnie decyzją z dnia 30 września 2010 roku pozwany przyznał powodowi S. M. dodatkowo zadośćuczynienie w kwocie 45 000 zł, uznając równocześnie, iż powód, z uwagi na brak zapiętych pasów, przyczynił się do powstania szkody w wysokości 30 %. W konsekwencji pozwany wypłacił powodowi S. M. dodatkowo zadośćuczynienie w kwocie 31 500 zł (dowód: k. 61, 62).

Powód S. M. pismem z dnia 25 listopada 2010 roku skierowanym do pozwanego podwyższył wysokość dochodzonego roszczenia do kwoty 160 000 zł. Ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego ostatecznie orzeczeniem z dnia 18 sierpnia 2011 roku ustalił u powoda S. M. uszczerbek na zdrowiu w wysokości 33 %. Nadto ubezpieczyciel w toku postępowania likwidacyjnego pismem z dnia 23 maja 2012 roku, w odpowiedzi na kolejny wniosek powoda w sprawie przyznania dodatkowej kwoty tytułem zadośćuczynienia, ostatecznie poinformował powoda, iż wysokość dotychczas przyznanego zadośćuczynienia została ustalona w sposób właściwy i przy uwzględnieniu wszystkich aspektów zdarzenia (dowód: k. 67 - 84).

Łącznie zatem powód S. M. w toku postępowania likwidacyjnego otrzymał od pozwanego zadośćuczynienie w kwocie 36 500 zł (5000 zł + 31 500 zł).

Powód S. M. - w toku procesu - w dniu 10 grudnia 2013 roku zmarł. Zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia z dnia 23 maja 2014 roku Repertorium A numer (...) notariusz P. G. z Kancelarii Notarialnej w K. poświadczył, że spadek po S. M., na podstawie ustawy nabyły córki - powódki M. S. i E. S. po 1/2 części każda z nich (dowód: karta 285, 309 - 315).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie dowodów:

zeznań powódki E. S. (k. 342 w zw. z k. 110 v - 111), zeznań powoda S. M. (k. 185 v - 186), opinii biegłego sądowego ortopedy M. G. (k. 117 - 121, 185), opinii biegłego sądowego okulisty R. M. (k. 170 - 171, 221), opinii biegłego sądowego psychologa mgr R. Z. - F. (k. 250 - 257, 327), jak również na podstawie kserokopii pisma KPP w W. z dnia 29 czerwca 2010 roku (k. 13), kserokopii dokumentacji medycznej powoda S. M. (k. 14 - 52, 154 - 156), kserokopii orzeczenia o stopniu niepełnosprawności powoda S. M. z dnia 2 września 2010 roku (k. 53), kserokopii pisma z dnia 16 czerwca 2010 roku (k. 54 - 56), kserokopii pisma z dnia 22 lipca 2010 roku (k. 57 - 58), kserokopii pisma pozwanego z dnia 2 września 2010 roku (k. 59), kserokopii zawiadomienia o wypłacie z dnia 2 września 2010 roku (k. 60), kserokopii pisma pozwanego z dnia 30 września 2010 roku (k. 61), kserokopii zawiadomienia o wypłacie z dnia 30 września 2010 roku (k. 62), kserokopii orzeczenia lekarskiego z dnia 6 sierpnia 2010 roku (k. 63 - 66), kserokopii pisma z dnia 25 listopada 2010 roku (k. 67 - 69), kserokopii pisma pozwanego z dnia 30 grudnia 2010 (k. 70 - 71), kserokopii pisma z dnia 11 kwietnia 2012 roku (k. 72 - 74), kserokopii pisma pozwanego z dnia 26 września 2011 roku (k. 75), kserokopii zawiadomienia o wypłacie z dnia 26 września 2011 roku (k. 76), kserokopii orzeczenia lekarskiego z dnia 18 sierpnia 2011 roku (k. 77 - 80), kserokopii pisma z dnia 30 kwietnia 2012 roku (k. 81 - 83), kserokopii pisma pozwanego z dnia 23 maja 2012 roku (k. 84), kserokopii odpisu skróconego aktu zgonu powoda S. M. (k 285, 309), kserokopii odpisu skróconego aktu urodzenia powódki E. S. (k. 310), kserokopii odpisu skróconego aktu urodzenia powódki M. S. (k. 311), kserokopii aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 23 maja 2014 roku Repertorium A nr (...) sporządzonego przez notariusza P. G. z Kancelarii Notarialnej w K. (k. 312 - 315), akt szkody pozwanego nr 2090 - 2010 - (...) - 001 - 001.

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki E. S. i zeznaniom powoda S. M., gdyż zeznania te są jasne, logiczne i znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

W ocenie Sądu opinie biegłego sądowego ortopedy M. G. i biegłego sądowego okulisty R. M. oraz biegłego sądowego psychologa mgr R. Z. - F. są jasne i logiczne, a wnioski należycie i wyczerpująco uzasadnione, przy czym opinie te w toku procesu nie zostały skutecznie przez strony zakwestionowane.

Wartość dowodowa dokumentów zaliczonych w poczet dowodów nie budziła zdaniem sądu wątpliwości.

Sąd zważył co następuje:

Powód S. M. roszczenie swoje wywodził z art. 822 § 1 kc, zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Zgodnie natomiast z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2003 r. nr 124 poz. 1152 ze zm.) z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia. Nadto z art. 35 powyższej ustawy wynika, że ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

Natomiast z art. 436 § 1 zd. 1 kc wynika, że odpowiedzialność przewidzianą w artykule poprzedzającym, a więc w art. 435 § 1 kc, ponosi również samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Nadto z art. 436 § 2 kc wynika, że w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych, przy czym również tylko na zasadach ogólnych osoby te są odpowiedzialne za szkody wyrządzone tym, których przewożą z grzeczności. Zgodnie z art. 445 § 1 kc w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym, a więc w art. 444 kc, Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika w sposób nie budzący wątpliwości, iż winę za spowodowanie w dniu 3 marca 2010 r. wypadku drogowego ponosi M. M., który kierując samochodem osobowym marki S. (...) nr rej. (...) i wjeżdżając na skrzyżowanie nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu jadącemu drogą nr (...) samochodowi ciężarowemu marki M. nr rej. (...) wraz z naczepą, którym kierował J. P., w wyniku czego doszło do zderzenia obydwu samochodów.

Skoro zatem odpowiedzialność za obrażenia ciała doznane przez powoda S. M. ponosi M. M., kierujący samochodem osobowym, objętym umową ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego, to pozwany zgodnie z art. 822 § 1 kc oraz art. 35 ust. 1 powyższej ustawy z dnia 22.05.2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, jak również art. 445 § 1 kc był – co do zasady – zobowiązany do wypłaty powodowi stosownego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę.

Nadto zgodnie z art. 362 kc jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powód S. M. w czasie wypadku z dnia 3.03.2010 r. nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. W niniejszej sprawie bezsporne między stronami było, iż fakt że powód S. M. nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa przyczynił się do zwiększenia doznanych przez powoda obrażeń, przy czym strony zgodnie określiły stopień tego przyczynienia na 30% (k. 342v).

W niniejszej sprawie powód S. M. wniósł o zasądzenie od pozwanego tytułem zadośćuczynienia kwoty 103 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty: - 15 000 zł od dnia 31 października 2010 roku do dnia zapłaty; - 88 000 zł od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty.

Powód S. M. w wyniku wypadku z dnia 3.03.2010 r. doznał urazu głowy i oka prawego, urazu klatki piersiowej z licznymi złamaniami żeber i krwiakami jam opłucnowych, jak również u powoda po wypadku stwierdzono staw rzekomy kości ramiennej prawej po przebytym podgłowowym łamaniu, przebyte złamanie końca barkowego obojczyka lewego wygojone z dysfunkcją, reumatoidalne zapalenie stawów z deformacją stawów. W wyniku wypadku powód S. M. doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn ortopedycznych w wysokości 60 %. Powód po wypadku wymagał opieki innych osób, co było spowodowane mnogimi złamaniami żeber, jak również od czasu wypadku odczuwał skutki zdarzenia albowiem ograniczenie stawów barkowych lewego i prawego miały charakter trwały. Nadto u powoda S. M. rozpoznano ślepotę oka prawego w związku z urazem z dnia 3 marca 2010 roku i powikłaniami, rzekomosoczewkowości - stan po leczeniu operacyjnym zaćmy pourazowej oka prawego, stan po vitrectomii i laseroterapii oka prawego, jednooczność od wypadku. Wypadek spowodował zatem utratę widzenia oka prawego i utratę widzenia obuocznego, co ograniczało w sposób istotny aktywność zawodową i stanowiło znaczne utrudnienie w życiu codziennym. Utrata widzenia przez powoda S. M. widzenia okiem prawym jest następstwem urazu tępego okolicy prawego oczodołu i prawej gałki ocznej doznanego w dniu 3 marca 2010 roku i powikłań, natomiast dodatkowe schorzenia powoda: cukrzyca, zapalenie żołądka, choroba nadciśnieniowa, napadowe migotanie przedsionków, nowotwór prostaty, (...), reumatyzm, przepuklina pępkowa i wiek nie miało wpływu na utratę widzenia oka prawego. W wyniku wypadku powód S. M. doznał zatem trwałego uszczerbku na zdrowiu z przyczyn okulistycznych w wysokości 35 %. Łącznie zatem u powoda wystąpiło 95 % trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W wyniku wypadku z dnia 3 marca 2010 roku doszło również do niekorzystnych zmian w sferze psychicznej powoda S. M., wskazujących na występowanie objawów Zespołu (...). Powód bowiem w wyniku doznawanych dolegliwości bólowych, trudności w zaakceptowaniu ciągłej zależności od innych osób oraz w odpowiedzi na silny stres, którego doznał podczas wypadku i stres spowodowany następstwami życiowymi wypadku stał się nerwowy i wybuchowy. Nadto niekorzystny wpływ na stan emocjonalny powoda, a pośrednio także na funkcjonowanie społeczne, motorycznie i poznawcze, miała także utrata widzenia obuocznego, w wyniku odniesionych obrażeń i powikłań po wypadku. Społecznym skutkiem utraty widzenia w oku prawym w wyniku wypadku była utrata pozycji w rodzinie i lokalnym środowisku, wycofanie z życia społecznego i rodzinnego, ograniczenie mobilności, ograniczenie zainteresowań i obniżenie ogólnej jakości życia. Również w wyniku urazu głowy i doświadczanego silnego stresu po wypadku doszło także do niekorzystnych, wtórnych zmian w zakresie funkcjonowania poznawczego powoda, gdyż pojawiły się trudności z koncentracją uwagi, męczliwość psychofizyczna, spowolnienie procesów myślowych, zaburzenia mowy, zakłócenia pamięci długotrwałej i świeżej. Także silny i długotrwały stres doświadczany przez powoda w wyniku wypadku stanowił niekorzystny czynnik rzutujący na nasilenie wcześniejszych dolegliwości chorobowych, zwłaszcza w zakresie (...), cukrzycy, nadciśnienia tętniczego oraz powstania nowych.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe okoliczności, w tym rozmiar doznanych przez powoda cierpień fizycznych i psychicznych i długotrwałość leczenia oraz trwałość następstw i zmiany jakie one spowodowały w życiu powoda, należy zdaniem Sądu uznać, iż wysokość należnego powodowi zadośćuczynienia za doznaną krzywdę winna wynosić kwotę 200.000 zł, a po uwzględnieniu przyczynienia się powoda w wysokości 30% - winna wynosić 140.000 zł. Pozwany jednakże w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powodowi S. M. – przy uwzględnieniu stopnia przyczynienia się powoda - tytułem zadośćuczynienia łącznie kwotę 36 500 zł. Oznacza to zdaniem Sądu, iż roszczenie powoda S. M. dotyczące zadośćuczynienia za doznaną krzywdę – przy uwzględnieniu 30% przyczynienia się powoda - należy uznać za uzasadnione co do dochodzonej kwoty 103 000 zł.

Zgodnie z art. 817 § 1 kc ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku. Natomiast z art. 817 § 2 kc wynika, że gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności ubezpieczyciela albo wysokości świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, przy czym bezsporną część świadczenia ubezpieczyciel powinien spełnić w terminie przewidzianym w art. 817 § 1 kc. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że pozwany w dniu w dniu 21 czerwca 2010 roku otrzymał wniosek powoda o wypłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, natomiast badania lekarskie powoda zostały przeprowadzone w dniu 6 sierpnia 2010 roku, w wyniku którego stwierdzono u powoda S. M. uszczerbek na zdrowiu w wysokości 80 % oraz w dni 18 sierpnia 2011 roku, wyniku którego stwierdzono u powoda S. M. uszczerbek na zdrowiu w wysokości 33 %.

Oznacza to zdaniem Sądu, iż roszczenie powoda S. M. dotyczące zasądzenia od pozwanego ustawowych odsetek od zadośćuczynienia od kwoty: - 15 000 zł od dnia 31 października 2010 roku do dnia zapłaty; - 88 000 zł od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty należy uznać za zasadne.

Powód S. M. - w toku procesu - w dniu 10 grudnia 2013 roku zmarł. Zgodnie z art. 922. § 1 kc prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z art. 931 § 1 zd. 1 kc wynika, że w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Natomiast z aktu poświadczenia dziedziczenia z dnia 23 maja 2014 roku Rep. A nr (...) wynika, iż notariusz P. G. z Kancelarii Notarialnej w K. poświadczył, że spadek po S. M., na podstawie ustawy nabyły córki - powódki M. S. i E. S. po 1/2 części każda z nich.

Ostatecznie powódki E. S. i M. S. wniosły o zasądzenie od pozwanego na rzecz każdej z powódek kwoty po 51 500 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty: - 7500 zł od dnia 31 października 2010 roku do dnia zapłaty; - 44 000 zł od dnia rozszerzenia powództwa, tj. od dnia 7 września 2013 roku, jak również wniosły o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego, a nadto cofnęły roszczenie w części dotyczącej ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość za skutki wypadku.

W konsekwencji Sąd zasądził od pozwanego (...) S.A. w W. na rzecz powódki E. S. i powódki M. S. kwoty po 51.500 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty: - 7.500 zł od dnia 31.10.2010 r. do dnia zapłaty, - 44.000 zł od dnia 7.09.2013 r. do dnia zapłaty (punkt 1 i 2 wyroku).

Sąd na podstawie art. 355 § 1 kpc umorzył postępowanie w części dotyczącej roszczenia o ustalenie odpowiedzialności pozwanego wobec powoda S. M. na przyszłość za skutki zdarzenia z dnia 3 marca 2010 roku, albowiem powódki E. S. i M. S. cofnęły pozew w tej części ze skutkiem prawnym (punkt 3 wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc i § 2 ust. 1-2 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2013.461 ze zm.) zasądzając z tego tytułu od pozwanego na rzecz powódek kwoty po 4.633 zł 20 gr (punkt 4 i 5 wyroku).

Natomiast o nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 uksc w zw. z art. 98 kpc nakazując pobrać od pozwanego z tego tytułu kwotę 4.590 zł 95 gr (punkt 6 wyroku).

SSO Andrzej Nawrocki