Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 27-02-2014 r.

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Nawrocki

Protokolant: st.sekr.sąd.Dorota Wróbel

po rozpoznaniu w dniu 13-02-2014 r. w Koninie

sprawy z powództwa M. Ł. (1)

przeciwko (...) S.A. w Ł.

o zapłatę

1.  Oddala powództwo.

2.  Nie obciąża powódki kosztami procesu.

Andrzej Nawrocki

Sygn. akt I C (...)

UZASADNIENIE

Powódka M. Ł. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) S.A w Ł. kwoty (...) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z należnymi odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 15.06.2011 r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie od pozwanego kwoty (...) tytułem odszkodowania wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, jak również zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powódka wskazała, że w dniu 26.01.2011 r. o godzinie 9.45 w miejscowości J., gm. L. doszło do wypadku drogowego w wyniku którego powódka – pasażerka pojazdu – doznała złamania kręgosłupa a kierujący pojazdem marki F. M. Ł. (2) po przewiezieniu do szpitala zmarł. Powódka zaznaczyła, że sprawcę wypadku i wyrządzenia szkody – kierującego pojazdem łączyła z pozwanym umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu. Po wypadku powódka została przyjęta do szpitala z rozpoznaniem złamania kręgosłupa oraz porażeniem kończyn dolnych. Powódka podała, że później przeszła szereg zabiegów rehabilitacyjnych ,a skutki wypadku spowodowały zmianę w psychice powódki co wymagało wizyt u psychologa oraz neurologa. Pomimo podjętego leczenia powódka wskazała, że nie odzyskała w pełni władzy w nogach i nie jest w stanie funkcjonować bez pomocy innych osób. Powódka zaznaczyła również, że od pozwanego otrzymała wcześniej kwotę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz odszkodowania lecz przyznane kwoty nie pokrywają w pełni doznanej przez nią krzywdy oraz poniesionych kosztów leczenia (k.2-8).

Pozwany (...) S.A w Ł. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz zwrotu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Pozwany wskazał w uzasadnieniu swojego stanowiska, że wypłacone powódce w toku postępowania likwidacyjnego świadczenia pieniężne odpowiadają zakresowi uszkodzeń ciała, rozmiarowi doznanej krzywdy oraz stopnia natężenia cierpień fizycznych i psychicznych, ich długotrwałości, nasilenia bólu pobytu w szpitalu i przebytych zabiegów oraz ewentualnych trwałych skutków jak inwalidztwo i oszpecenie stanu ogólnej niezdolności fizycznej i psychicznej a także wieku poszkodowanego, a zgłoszone przez powódkę żądanie jest rażąco wygórowane i nieadekwatne do doznanych obrażeń ciała (k.60-62). Nadto pozwany wskazał, że strona pozwana kwestionuje roszczenie co do wysokości, natomiast nie kwestionuje roszczenia co do zasady (k.73).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 15.04.2010 r. powódka M. Ł. (1) - działając w imieniu własnym oraz męża M. Ł. (2) - zawarła z pozwanym (...) S.A w Ł. umowę odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych o nr 347- (...), dotyczącą samochodu osobowego F. (...) o nr rej. (...), w której został wskazany okres ubezpieczenia od 15.04.2010 r. do 14.04.2011 r. (dowód : akta szkody (...), zeznania powódki M. Ł. – k.83v-84v).

Samochód osobowy marki F. (...) o nr rej. (...) był częścią majątku wspólnego M. Ł. (2) oraz jego żony - powódki M. Ł. (1). Został on zakupiony w trakcie trwania małżeństwa i oboje byli jego współwłaścicielami. (dowód : 107-108, zeznania powódki M. Ł. – k.83v-84v).

W dniu 26.01.2011 r. powódka M. Ł. (1) wraz z mężem M. Ł. (2) wracali powyższym samochodem marki F. (...) o nr rej. (...) ze S. do miejsca zamieszkania w Z., przy czym samochodem tym kierował mąż powódki M. Ł. (2). W trakcie jazdy, w miejscowości J., gm. L., podczas wyprzedzania na prostym odcinku drogi jadącego w tym samym kierunku samochodu osobowego marki F. (...), którym kierował M. D., mąż powódki M. Ł. (2) nie dostosował prędkości jazdy do panujących warunków drogowych, wpadł w poślizg i uderzył w przydrożne drzewo. W chwili wypadku M. Ł. (2) był trzeźwy, a samochód którym kierował był sprawny i jego stan techniczny nie miał żadnego wpływu na zaistniały wypadek. W wyniku wypadku M. Ł. (2) poniósł śmierć, natomiast pasażerka pojazdu - powódka M. Ł. (1) doznała ciężkich obrażeń ciała w postaci złamania kręgu Th 12 i L1 oraz porażenia kończyn dolnych. Prokurator Rejonowy w Słupcy postanowieniem z dnia 31.03.2011 r. sygn. akt Ds.(...)umorzył postępowanie karne w powyższej sprawie, na podstawie art. 17 § 1 pkt 5 kpk z uwagi na śmierć osoby podejrzanej tj. M. Ł. (2) (dowód : k.44-45 akt Ds.(...) Prokuratury Rejonowej w Słupcy).

Bezpośrednio po wypadku powódka M. Ł. (1) została przewieziona do Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w S. na Oddział Chirurgiczny z rozpoznaniem złamania kręgosłupa Th l2 i L1 oraz porażeniem kończyn dolnych (dowód : k.13, k.115). Następnie tego samego dnia powódka została przetransportowana do Wojewódzkiego Szpitala (...) w K. na Oddział Neurochirurgiczny, gdzie koniecznym było przeprowadzenie zabiegu operacyjnego i gdzie powódka przebywała do 10.02.2011 r. (dowód : k.14,116).

Do dnia 28.02.2011 r. powódka M. Ł. (1) przebywała w domu, a w okresie od 1.03.2011 r. do 23.05.2011 r. przebywała w Wojewódzkim Szpitalu (...) w K. na Oddziale Rehabilitacyjnym z Pododdziałem (...) Neurologicznej, gdzie przeszła zabiegi fizjoterapeutyczne (dowód : k.15,117). Dalszą rehabilitacje kontynuowała w domu. Natomiast w okresie od 2.09.2011 r. do 16.09.2011 r. przebywała w Sanatorium (...) w C.. W 2012 r. powódka M. Ł. (1) korzystała z zabiegów rehabilitacyjnych w klinice (...) Sp. z o.o. w P. (dowód : k.105-106). Powódka M. Ł. (1) do chwili obecnej kontynuuje zabiegi rehabilitacyjne u Ł. P. w (...) w S.. Na skutek problemów z odleżynami oraz zmianami skórnymi powódka korzystała także z wizyt w (...) u lekarz E. S. w S. (dowód : k.20, 113,114). Skutki wypadku z dnia 26.01.2011 r. wpłynęły również na zmiany w stanie zdrowia psychicznego powódki i z tego względu korzystała ona z wizyt w Poradni Psychologicznej K. K. oraz od 28.06.2012 r. rozpoczęła leczenie w Poradni Neurologicznej (...) G. Z. (dowód : k.17,18,19, 77-81, 93-95,96-104).

Powódka M. Ł. (1) w chwili wypadku była w związku małżeńskim z M. Ł. (2) od 28 lat. Powódka przed wypadkiem pracowała jako pracownik gospodarczy w firmie (...) w Z. u państwa S., faktycznie natomiast zajmowała się sprawowaniem opieki nad ich dziećmi oraz prowadzeniem ich domu. I otrzymywała z tego tytułu wynagrodzenie wynoszące ok. (...)miesięcznie. Powódka była wówczas osobą energiczną, sprawną, zdrową. Natomiast po wypadku powódka nie mogła samodzielnie wykonywać najprostszych czynności dnia codziennego np. myć się, ubierać i większość czasu spędzała w pozycji leżącej i opiekę nad nią sprawował stale syn A. Ł. (1). W tym celu syn powódki wyprowadził się z dotychczasowego miejsca zamieszkania w P. i wrócił do matki. Wspomagała go w tym siostra- córka powódki K. Ł. (1), która również przyjeżdżała z P.. Powódka wymagała pomocy przy praniu, sprzątaniu, przygotowywaniu posiłków, a także w czynnościach higieny osobistej np. mycie, podawanie basenu, zmiany pampersów, jak również przy ubieraniu. Dzięki przeprowadzonemu w 2012 r. remontowi domu i dostosowaniu go do potrzeb osoby niepełnosprawnej powódka może poruszać się w nim za pomocą wózka inwalidzkiego i stała się bardziej samodzielna, dzięki czemu może ona obecnie przygotowywać dla siebie podstawowe posiłki. W dalszym ciągu jednak powódka wymaga pomocy innych osób i nie może zostać pozostawiona sama przez dłuższy czas, dlatego też syn A. Ł. (1) w dalszym ciągu opiekuje się na co dzień matką, w tym dalej zawozi ją na wizyty lekarskie oraz zabiegi rehabilitacyjne.

Konsekwencje wypadku wpłynęły również stan zdrowia psychicznego powódki, jej dotychczasową aktywność fizyczną oraz spotkania z rodziną. Przed wypadkiem powódka była osobą pracowitą, uczynną, służącą pomocą innym. Przez dłuższy czas po wypadku powódka M. Ł. (1) nie chciała wychodzić z domu, wstydziła się i nie mogła pogodzić się z tym, że jest osobą niepełnosprawną, przy czym obecnie to ulega zmianie i powódka chce wychodzić na spacery (dowód : zeznania świadka A. Ł. – k.82-83, świadka K. Ł. – k.83, zeznania powódki M. Ł. –k.83v-84v).

W związku leczeniem w okresie od września 2012 – 2013 r. powódka poniosła koszty związane z rehabilitacją w kwocie (...) złotych, koszty zakupu sprzętu medycznego w kwocie (...)oraz koszty dojazdu na zabiegi rehabilitacyjne w kwocie (...) złotych (dowód : k.29-41, 42-46, 47-55).

W dniu 4.04.2011 r. do pozwanego (...) S.A. w Ł. wpłynęło zawiadomienie o zajściu w dniu 26.01.2011 r. zdarzenia zgłoszonego w oparciu o obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.

Decyzjami z dnia 17.05.2011 r. oraz 14.06.2011 r. pozwany przyznał powódce zadośćuczynienie w łącznej kwocie 15.000 złotych. (dowód : k.21, 22 oraz akta szkody (...)). Z wypłatą świadczenia w tej wysokości nie zgodziła się powódka, która pismem z dnia 15.03.2012 r. wystąpiła do pozwanego z wezwaniem do uiszczenia na jej rzecz kwoty 300.000 złotych. Pozwany w odpowiedzi na powyższe pismo powódki, pismem z dnia 19.04.2012 r. poinformował powódkę, że uznaje jej roszczenie za niezasadne i odmawia wypłaty jej odszkodowania (dowód : k.23-26, 28 oraz akta szkody (...)).

Powódka M. Ł. (1) zgłosiła pozwanemu w dniu 13.12.2012 r. również żądanie wypłaty kwoty (...) tytułem odszkodowania za poniesione przez nią koszty leczenia, zabiegów rehabilitacyjnych i dojazdów oraz konsultacji ortopedycznych Pozwany (...) S.A w Ł. wypłacił powódce z tego tytułu kwotę (...) złotych (dowód: akta szkody (...)).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów :

- zeznań powódki M. Ł. (1) (k.83v-84v) oraz zeznań świadków A. Ł. (1) (k.82-83), K. Ł. (1) (k.83-83v) oraz dokumentów w postaci
: dokumentacji lekarskiej powódki (k.13-20,77-81, 93-95, 96-104, 105-106, 113,114,115,116,117), kserokopia decyzji o wypłacie odszkodowania (k.21,22), kserokopia wezwania do zapłaty z 15.03.2012 r. (k.23-26), kserokopia decyzji o odmowie wypłaty odszkodowania (k.28), kserokopia faktur VAT (k.29-55), kserokopia dowodu rejestracyjnego (k.107-108), akt Prokuratury Rejonowej w Słupcy Ds. (...) oraz akt szkody pozwanego (...)

Sąd dał wiarę zeznaniom powódki M. Ł. (1) oraz zeznaniom świadków A. Ł. (1) i K. Ł. (1), albowiem były one szczere, logiczne i zgodnie z pozostałym materiałem dowodowym zebranym w sprawie. Wartość dowodowa dokumentów zgromadzonych w niniejszej sprawie nie budziła wątpliwości Sądu, także żadna ze stron nie kwestionowała ich przydatności dla ustaleń niniejszej sprawy.

Sąd zważył co następuje :

Powódka M. Ł. (1) wniosła o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę w kwocie (...) na podstawie art. 445 § 1 kc oraz odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia w kwocie (...) na podstawie art. 444 § 1 kc, wskazując w uzasadnieniu pozwu, iż dochodzi powyższych roszczeń od pozwanego z uwagi na łączącą pozwanego ze sprawcą wypadku i wyrządzenia szkody – kierującym pojazdem umową obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu.

Zgodnie z art. 444 § 1 zd.1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Natomiast z art. 446 § 1 kc wynika, że w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Nadto z art. 822 § 1 kc wynika, że przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Oznacza to, iż powstanie obowiązku zapłaty przez zakład ubezpieczeń odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakłada powstanie odpowiedzialności ubezpieczonego albo ubezpieczającego.

Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu odpowiedzialności cywilnej została uzupełniona ustawą z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (tj. 2003.124. (...) ze zm.).

Zgodnie z art. 34 ust. 1 powyższej ustawy z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Natomiast z art. 36 ust. 1 zd.1 powyższej ustawy wynika, że odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że w dniu 26.01.2011 r. powódka M. Ł. (1) wraz z mężem M. Ł. (2) w miejscowości J.. gm. L. doszło do wypadku drogowego, którego sprawcą był mąż powódki M. Ł. (2), kierujący wówczas samochodem marki F. (...) o nr rej. (...), w wyniku którego mąż powódki zmarł, a powódka M. Ł. (1) doznała ciężkich obrażeń ciała w postaci złamania kręgu Th 12 i L1 oraz porażenia kończyn dolnych.

Również w niniejszej sprawie bezsporne było, że w dniu 15.04.2010 r. powódka M. Ł. (1) - działając w imieniu własnym oraz męża M. Ł. (2) - zawarła z pozwanym (...) S.A w Ł. umowę odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych o nr 347- (...), dotyczącą samochodu osobowego F. (...) o nr rej. (...), w której został wskazany okres ubezpieczenia od 15.04.2010 r. do 14.04.2011 r., przy czym powyższy samochód stanowił część majątku wspólnego powódki i jej męża.

Z treści art. 822 § 1 kc wynika, że nie może dochodzić odszkodowania od ubezpieczyciela osoba, która sama ponosi odpowiedzialność cywilną
za wyrządzoną szkodę objętą ubezpieczeniem, gdyż w tym przypadku dochodzi do konfuzji, co oznacza, iż ten sam podmiot jest zarówno wierzycielem jak i dłużnikiem.

Obecnie zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy z dnia 22.05.2003 r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia wyrządzone przez kierującego posiadaczowi pojazdu mechanicznego; dotyczy to również sytuacji, w której posiadacz pojazdu mechanicznego, którym szkoda została wyrządzona jest posiadaczem lub współposiadaczem pojazdu mechanicznego, w którym szkoda została wyrządzona.

Natomiast w przypadku szkód, których następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia przyjmuje się, że ubezpieczyciel ponosi odpowiedzialność gwarancyjną wynikającą z umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody na osobie wyrządzone przez kierującego pojazdem, w tym także pasażerowi będącemu wraz z kierowcą współposiadaczem tego pojazdu. Odnosi się to także do przypadku wyrządzenia szkody na osobie współmałżonkowi, który jest pasażerem pojazdu kierowanego przez drugiego małżonka, a pojazd którym wyrządzono szkodę jest przedmiotem ich współposiadania, gdyż nie ma uzasadnienia, aby w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody na osobie, wyrządzone przez kierującego pojazdem inaczej traktować małżonków współposiadaczy pojazdu (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 7.02.2008 r. III CZP 115/07, Lex nr 342335, OSNC 2008/9/96).

W niniejszej sprawie doszło wprawdzie do wyrządzenia szkody na osobie małżonkowi, który był pasażerem pojazdu kierowanym przez drugiego małżonka – sprawcę szkody, a pojazd, którym wyrządzono szkodę był przedmiotem współposiadania, to jednakże powódka była także stroną umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z pozwanym towarzystwem ubezpieczeniowym, a więc była osobą ubezpieczoną. Taka sytuacja powoduje, że powódka nie może być w świetle art. 822 kc uznana za osobę trzecią.

Powódka M. Ł. (1) bowiem w wyniku zaistniałego zdarzenia występuje w podwójnej roli, gdyż w związku z zawartą umową ubezpieczenia jest ona osobą, która w świetle tej umowy, także ponosi odpowiedzialność cywilną za zaistniałą na skutek wypadku szkodę, a z drugiej strony występuje jako osoba poszkodowana, a zatem powódka występuje jednocześnie w charakterze dłużnika jak i wierzyciela, a zaistniały po jej stronie przypadek konfuzji powoduje brak odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń. Żądanie zasądzenia odszkodowania od ubezpieczyciela może zgłosić jedynie osoba poszkodowana, która wobec osoby ubezpieczonej jest osobą trzecią, a za taką, nie można uznać osoby będącej razem ze sprawcą szkody stroną zawartej z zakładem ubezpieczeń umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Wobec powyższego Sąd oddalił powództwo jako bezzasadne ( punkt 1 wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 kpc nie obciążając powódki tymi kosztami z uwagi na obecną sytuację materialną i majątkową powódki ( punkt 2 wyroku).

Andrzej Nawrocki