Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 23-01-2018 r.

Sąd Okręgowy w Koninie Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Nawrocki

Protokolant: stażysta Błażej Zieliński

po rozpoznaniu w dniu 9-01-2018 r. w Koninie

sprawy z powództwa H. W. (1)

przeciwko (...) Związkowi (...) w K.

o ustalenie, o ochronę dóbr osobistych i zapłatę

1.  Ustala, że uchwała Numer (...) z dnia 1.10.2013 r. Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. jest nieważna.

2.  Oddala powództwo w pozostałym zakresie.

3.  Nie obciąża pozwanego (...) Związek (...) w K. kosztami procesu.

4.  Zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Koninie na rzecz adwokata J. M. z Kancelarii Adwokackiej w K. kwotę 3.616 zł 20 gr (trzy tysiące sześćset szesnaście złotych dwadzieścia groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

Andrzej Nawrocki

Sygn. akt I C 595/16

UZASADNIENIE

Powódka H. W. (1), w pozwie skierowanym przeciwko (...) Związkowi (...) w K., wniosła początkowo o ustalenie nieważności uchwały Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. nr (...), publicznych przeprosin na tablicy ogłoszeń ROD im. Z. U. w K., zasądzenie odszkodowania w kwocie 30.000 zł. W uzasadnieniu pozwu powódka przyznała, iż zalegała z opłatami za działkę nr (...), z uwagi na problemy finansowe, wynikające głównie ze stanu zdrowia powódki oraz z powodu długów jakie pozostawił zmarły mąż powódki. Powódka informowała o swojej trudnej sytuacji Prezesa ROD M. M. lecz on nie chciał zrozumieć ciężkiej sytuacji powódki, w której się wówczas znajdowała i groził powódce, że zabierze jej działkę jak nie będzie płacić. Nadto powódka wskazała, iż otrzymała uchwałę nr (...) z dnia 01.10.2013r. pozbawiającą ją ogrodu działkowego nr (...), przy czym powódka zarzuciła, że uchwała ta została podpisana jedynie przez prezesa, a odwołać się od tej uchwały powódka będzie mogła po spłaceniu należności. Powódka wskazała także, że kwota zaległości jest zawyżona i powódka nie miała żadnej możliwości rozłożenia zaległości na raty. Powódka wskazała również, że po podjęciu przedmiotowej uchwały, w 2014 roku pojawiła się na jej działce osoba, która zniszczyła jej uprawy i dokonała oprysku chwastów, a w 2015r. inna osoba rozebrała altanę i dokonała kradzieży sprzętu i innych rzecz powódki. Powódka przy tym nie otrzymała żadnego powiadomienia o zmianie właściciela działki oraz nie powiadomiono powódki, aby zabrała swoje rzeczy. Nadto powódka wskazała, iż od pierwszego właściciela działki domaga się 5.000 zł tytułem odszkodowania za zniszczenie upraw i wycięcie drzew owocowych, a od obecnego właściciela zwrotu działki, zwrotu skradzionych przedmiotów i postawienia altany na nowo, a jeżeli to nie nastąpił to zapłaty 15.000 zł odszkodowania (k.2-8,19,79-80).

Pozwany (...) Związek (...) w K. wniósł o oddalenie powództwa. Pozwany wskazał, iż powódka i jej mąż uprawiali działkę nr (...) od 1982r., jednakże od czasu, gdy opiekę nad swoją działką po śmierci męża, przejęła powódka zaczęły się problemy z wpłatami i upomnieniami, przy czym powódka od 2007 roku do 2013 roku nie dokonała żadnych opłat za korzystanie z działki oraz unikała odbioru upomnień. Pozwany wskazał, iż sugerował powódce spłatę zadłużenia w ratach, tym bardziej, że prezes zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. M. M. znał męża powódki, jednakże kolejne pisma do powódki nie przynosiły skutku. W tej sytuacji Zarząd podjął uchwałę o pozbawieniu powódki prawa do działki. Pozwany wyjaśnił dodatkowo, że do zadłużenia wliczone zostały odsetki oraz koszty korespondencji. Pozwany potwierdził, że D. P. oraz R. A. byli kolejnymi posiadaczami działki po powódce, przy czym D. P. od 2.04.2014r., a R. A. od 5.10.2015r. W ocenie pozwanego usunięte nasadzenia stanowiły niewielki koszt i powódka pomimo, że miała na ich usunięcie cały rok to nie zrobiła tego (k.41-42,86v).

Powódka H. W. (1) ostatecznie, po sprecyzowaniu żądania, wniosła o:

- uznanie uchwały nr (...) Zarządu Rodzinnego O. Działkowego z dnia 01.10.2013r. za nieważną bowiem została wydana z naruszeniem: - §40 ust. 1 w zw. z ust. 3 Regulaminu ROD, z uwagi na brak podpisu pod uchwałą sekretarza lub innego członka Zarządu; - § 43 ust. 1 i 2 Regulaminu, z uwagi na brak pisemnego wezwania powódki do zaległych dokonania opłat; - § 36 ust. 3 w zw. z § 25 ust.1, z uwagi na niepoinformowanie powódki o posiedzeniu Zarządu na którym omawiana była kwestia pozbawienia powódki jej członkostwa;

- o zasądzenie od pozwanego kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanej niniejszego pisma do dnia zapłaty, gdyż w ocenie powódki wydanie uchwały sprzecznej z przepisami oraz zawierającej pouczenie niezgodne z przepisami, że może odwołać się od uchwały dopiero po dokonaniu zaległych opłat i uprzątnięciu terenu naruszało dobra osobiste powódki jakimi są godność osobista i prawo do rzetelnej informacji o możliwości odwołania się;

- o zobowiązanie pozwanego do przeproszenia powódki za naruszenie jej dóbr osobistych poprzez umieszczenie na wszystkich tablicach informacyjnych znajdujących się na terenie Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. przeprosin o treści „ (...) Związek (...) w K. przeprasza Panią H. W. (1) za to, że wydając uchwałę o pozbawieniu członkostwa naruszył jej dobra osobiste jakimi są godność i prawo do własności oraz rzetelnego poinformowania o warunkach na jakich warunkach można odwołać się od uchwały pozbawiającej członkostwa” (k.88-89,124v).

Pozwany (...) Związek (...) w K. wniósł o oddalenie powództwa w całości (k.124v).

Sąd ustalił, co następuje:

Powódka H. W. (1) wraz z mężem J. W. byli członkami Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. od listopada 1980r. i od 1982 roku użytkowali działkę o nr (...), położoną przy ul. (...) w K., będącą w zarządzie Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K.. Powódka wraz z mężem regularnie opłacali coroczne składki i opłaty za użytkowanie swojej działki nr (...). Nadto mąż powódki opłacał również składki za sąsiednią działkę nr (...), należącą do córki powódki K. M., która ostatecznie zbyła swoją działkę nr (...) (bezsporne).

Po śmierci męża J. W. w 2006r. powódka znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Nadto w 2007 roku powódka przeszła udar oraz miała operację serca, jak również w tym czasie toczyły się postępowania egzekucyjne przeciwko powódce. Od tego tez czasu powódka zaprzestała płacenia jakichkolwiek należnych opłat za działkę nr (...), z uwagi na brak środków finansowych (dowód: zeznania powódki H. W. (1) k.106-107).

W latach 2006 – 2013 powódka była wielokrotnie pisemnie wzywana przez Zarząd Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. do zapłaty należnych opłat, w tym składki członkowskiej, opłat na potrzeby ogrodu oraz odsetek i kosztów upomnień (dowód: k.44-50). Pozwany listami poleconymi wysłanymi do powódki w dniu 05.02.2013r. i w dniu 14.06.2013r. wzywał powódkę do zapłaty zaległości za użytkowanie działki za lata 2007-2013, jednakże przedmiotowe wezwania wracały do pozwanego nieodebrane przez powódkę, pomimo dwukrotnego awiza (dowód: k.95-96,101 oraz zeznania prezesa zarządu pozwanego M. M. k.107-108).

W okresie od 2007r. do 2013r. łączne zadłużenie powódki z tytułu opłat wynosiło kwotę 1.740 zł 50 gr, w tym za: - 2007r. kwota 207 zł; - 2008r. kwota 261 zł; - 2009r. kwota 261 zł; - 2010r. kwota 258 zł; - 2011r. kwota 258 zł; - 2012r. kwota 271 zł; - 2013r. kwota 224 zł 50 gr (dowód: k.56).

W czerwcu 2013r. prezes zarządu ROD im. Z. U. w K. M. M. przyjechał na działkę powódki i rozmawiał z powódką na temat jej zadłużenia, jednakże powódka odpowiedziała wówczas, że nie spłaci zadłużenia, bo nie ma z czego i „ma komornika” (dowód: zeznania powódki H. W. (1) k.106-107 oraz zeznania prezesa zarządu pozwanego M. M. k.107-108). Powódka H. W. (1) wcześniej nie informowała pozwanego o swojej trudnej sytuacji finansowej (dowód: zeznania powódki H. W. (1) k.106-107).

Z uwagi na zaległości w płatności składek Zarząd Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. na posiedzeniu w dniu 1.10.2013r. podjął uchwałę nr (...), przy czym zgodnie z § 1 tej uchwały – na podstawie § 29 pkt. 3 Statutu (...) Związku (...) - powódka H. W. (1) została pozbawiona działki nr (...), za nie płacenie stosownych opłat na rzecz O. i Związku przez 7 lat w kwocie 1.715 zł 50 gr, mimo wielu upomnień i możliwości rozłożenia na raty z których powódka nie skorzystała. Nadto z § 2 tej uchwały wynikało, że uchwała ta wchodziła w życie z dniem podjęcia. Natomiast § 3 powyższej uchwały wynikało, że od decyzji Zarządu powódka mogła się odwołać w trybie 14 dniowym do Komisji Rozjemczej O. za pośrednictwem biura Zarządu (...) po zapłaceniu należności i uporządkowaniu działki. Powyższa uchwała Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. z dnia 1.10.2013r. nr (...) została podpisana jedynie przez Prezesa Zarządu M. M. (dowód: k.9). Natomiast z protokołu posiedzeń Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. wynika, że powyższa uchwała z dnia 1.10.2013r. nr (...) miała wejść w życie z dniem podpisania (dowód: protokół nr (...) z posiedzenia Zarządu ROD im. Z. U. w K. z dnia 1.10.2013r.).

Powódka H. W. (1) nie została powiadomiona ani nie została wezwana przez Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. na posiedzenie w dniu 1.10.2013r., na którym podjęto uchwałę nr (...) (bezsporne).

W dniu 1.10.2013r. na posiedzeniu Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K., na którym została podjęta uchwała nr (...), obecnych było wszystkich 7 członków zarządu, w tym sekretarz J. K.. Wprawdzie uchwała nr (...) została podjęta na posiedzeniu w dniu 1.10.2013r., to jednakże przygotowana została później, po posiedzeniu zarządu i dlatego też została podpisana jedynie przez Prezesa Zarządu M. M., gdyż sekretarz J. K. był wówczas chory i nie podpisał tej uchwały (dowód: zeznania prezesa zarządu pozwanego M. M. k.107-108).

Powódka H. W. (2) otrzymała uchwałę nr (...) z dnia 01.10.2013r. kilka dni później – nie dłużej niż po 7 dni po jej podjęciu. Powódka nie złożyła odwołania od tej uchwały, z uwagi na zawarty warunek dotyczący spłaty należności (dowód: zeznania powódki H. W. (1) k.106-107).

Prezesa Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. M. M. poinformował o zadłużeniu powódki jedynie Zarząd na posiedzeniu w dniu 1.10.2013r., na którym została podjęta uchwała nr (...). Nadto o zadłużeniu powódki M. M. rozmawiał z córką powódki K. M., mieszkającą w P., informując ją o możliwości spłaty zadłużenia za powódkę. Natomiast innych osób, w tym pozostałych działkowców, M. M. nie informował o zadłużeniu powódki oraz o pozbawieniu jej członkostwa (dowód: zeznania prezesa zarządu pozwanego M. M. k.107-108 oraz zeznania świadka R. P. k.102v-103).

W chwili podjęcia uchwały nr (...) w dniu 1.10.2013r. Rodzinny O. Działkowy im. Z. U. w K. działał na podstawie Regulaminu Rodzinnego O. Działkowego uchwalonego przez Krajową Radę (...) Związku (...) w dniu 07.04.2004r. oraz na postawie Statutu (...) Związku (...), uchwalonego przez VII Krajowy Zjazd Delegatów (...) w dniu 06.04.2006r., ze zmianami wprowadzonymi przez VIII Krajowy Zjazd Delegatów (...) w dniu 09.12.2007r. oraz IX Krajowy Zjazd Delegatów (...) w dniu 17.12.2011r. (dowód: k.85,86).

Powódka pismem z dnia 30.10.2013r. zwróciła się do Zarządu ROD w K. w którym m. in. wyjaśniała swoją sytuację finansową oraz kwestionowała wysokość naliczonych opłat (dowód: k.53-54). W odpowiedzi na powyższe pismo powódki Prezes Zarządu M. M. pismem z dnia 12.11.2013r. poinformował powódkę, że od 7 lat powódka nie dokonała żadnej opłaty za użytkowanie działki i została pozbawiona praw do działki, jak również poinformował powódkę, że nie skorzystała z odwołania do Komisji Rozjemczej. Nadto Prezes Zarządu M. M. poinformował powódkę w tym piśmie, że powódka ma czas do końca 2013 roku na zabranie z działki swoich naniesień i nasadzeń (dowód: k.43-44).

Działka nr (...), która była przedmiotem uchwały nr (...) nie została komisyjnie przejęta od powódki, jak również nie była przeprowadzona inwentaryzacja tej działki (dowód: zeznania prezesa zarządu pozwanego M. M. k.107-108). W czasie podjęcia przez pozwanego uchwały (...), pozbawiającej powódkę działki nr (...), na działce tej znajdował się domek - altanka w formie drewnianej beczki o długości ok. 3 metrów bez fundamentów, obita blachą, z oknami i drzwiami, bez aneksu kuchennego i bez łazienki. Natomiast woda była doprowadzona jedynie do działki, a nie do altanki. Na działce posadzona była grusza, śliwa i truskawki. Na działce był chodnik z płyt betonowych, jak również działka ogrodzona była siatką. Powódka przychodziła na tę działkę do wiosny 2014 roku. Działka była wówczas zaniedbana (dowód: k.55 oraz zeznania świadków: D. P. k.102, R. P. k.102v-103, M. A. k.103v-104).

Kolejnym posiadaczem działki nr (...) w 2014r. był D. P., który skosił wszystkie nasadzenia i spryskał działkę środkiem chwastobójczym. Natomiast w 2015r. nowy posiadacz działki nr (...) M. A. usunął znajdujący się na działce domek - altankę, drzewa, chodnik, a następnie pobudował nową altanę i zagospodarował działkę, jak również doprowadził wodę do nowej altany, przy czym wówczas nie było na tej działce żadnego sprzętu np. kosiarka (dowód: zeznania świadka M. A. k.103v-104).

Powyższy stan faktyczny sąd ustalił na podstawie:

zeznań prezesa zarządu pozwanego M. M. (k.107-108), zeznań świadków: R. P. (k.102v-103) i M. A. (k.103v-104), częściowo zeznań powódki H. W. (1) (k.106-107) i świadka D. P. (k.102) oraz na podstawie dokumentów: uchwały nr (...) z dnia 01.10.2013r. (k.9), kserokopii pisma pozwanego do powódki z dnia 12.11.2013r. (k.43), kserokopii pisma pozwanego do powódki z dnia 26.11.2013r. (k.44), kserokopii pisma pozwanego do powódki z dnia 04.02.2013r. (k.48), kserokopii wezwań do zapłaty i upomnień (k.45-47, k.49-52), kserokopii pisma powódki do Zarządu z dnia 30.11.2013r. (k.53-54), fotografii (k.55), arkuszu wyliczenia stanu zadłużenia działki nr (...) za okres od 2007r. do 2013r. (k.56), Regulaminu Rodzinnego O. Działkowego i Statutu (...) Związku (...) (k.85), potwierdzeń odbioru korespondencji (k.95-96,101), jak również protokołów z posiedzeń Zarządu ROD im. Z. U. w K..

Sąd dał wiarę w całości zeznaniom prezesa zarządu pozwanego M. M. oraz zeznaniom świadków: R. P. i M. A., gdyż zeznania te są jasne, logiczne oraz wzajemnie się uzupełniają. Wartość dowodowa dokumentów zaliczonych w poczet dowodów nie budziła zdaniem Sądu wątpliwości.

Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki H. W. (1) w części dotyczącej okoliczności, iż powódka nie otrzymała propozycji spłaty zadłużenia na raty oraz że M. M. informował innych działkowiczów o zadłużeniu powódki, jak również informował innych działkowiczów, że odebrał powódce działkę i się tym szczycił, gdyż zeznania powódki w tej części są sprzeczne z zeznaniami prezesa zarządu pozwanego M. M. oraz z zeznaniami świadków: R. P. i M. A.. Natomiast w pozostałej części Sąd dał wiarę zeznaniom powódki, gdyż znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzony w sprawie.

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka D. P. w części dotyczącej okoliczności, iż na działce nr (...) znajdowała się murowana altanka oraz szklarnia, gdyż zeznania te są sprzeczne z zeznaniami świadka R. P.. Natomiast w pozostałej części Sąd dał wiarę zeznaniom świadka D. P., gdyż znajdują one potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powódka H. W. (1) ostatecznie, po sprecyzowaniu żądania, wniosła o:

A. uznanie uchwały nr (...) Zarządu Rodzinnego O. Działkowego z dnia 01.10.2013r. za nieważną;

B. zasądzenie od pozwanego kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanej niniejszego pisma do dnia zapłaty;

C. zobowiązanie pozwanego do przeproszenia powódki za naruszenie jej dóbr osobistych poprzez umieszczenie na wszystkich tablicach informacyjnych znajdujących się na terenie Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. przeprosin o treści „ (...) Związek (...) w K. przeprasza Panią H. W. (1) za to, że wydając uchwałę o pozbawieniu członkostwa naruszył jej dobra osobiste jakimi są godność i prawo do własności oraz rzetelnego poinformowania o warunkach na jakich warunkach można odwołać się od uchwały pozbawiającej członkostwa”.

Ad. A)

Powódka H. W. (1) wnosząc o uznanie uchwały nr (...) Zarządu Rodzinnego O. Działkowego z dnia 01.10.2013r. za nieważną wskazała, iż uchwała to została wydana z naruszeniem: - §40 ust. 1 w zw. z ust. 3 Regulaminu ROD, z uwagi na brak podpisu pod uchwałą sekretarza lub innego członka Zarządu; - § 43 ust. 1 i 2 Regulaminu, z uwagi na brak pisemnego wezwania powódki do zaległych dokonania opłat; - § 36 ust. 3 w zw. z § 25 ust.1, z uwagi na niepoinformowanie powódki o posiedzeniu Zarządu na którym omawiana była kwestia pozbawienia powódki jej członkostwa.

Zgodnie z - obowiązującym w dacie podjęcia zaskarżonej uchwały – art. 27 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8.07.2005r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2005r. poz. 1419 ze zm.) (...) Związek (...) posiada osobowość prawną, przy czym jednostki organizacyjne (...) korzystają z osobowości prawnej (...) w ramach uprawnień i odpowiedzialności określonej statutem (por. także wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11.07.2012r. sygn. akt K 8/10 Dz. U z 2012r. poz.837). Natomiast z art. 28 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 30 ust. 1 powyższej ustawy wynika, że jednostką organizacyjną (...) jest rodzinny ogród działkowy jako podstawowa jednostka organizacyjna, a członkami (...) są osoby fizyczne użytkujące działki w rodzinnych ogrodach działkowych.

Nadto z art. 32 powyższej ustawy z dnia 8.07.2005r. o rodzinnych ogrodach działkowych wynika, że w sprawach nabycia i utraty członkostwa w (...) oraz nabycia lub utraty użytkowania działki w rodzinnym ogrodzie działkowym zainteresowany może – po wyczerpaniu postępowania wewnątrzorganizacyjnego – dochodzić swoich praw na drodze sądowej.

W niniejszej sprawie z zebranego materiału dowodowego wynikało, iż powódka H. W. (1), jako członek (...) Związku (...), nie wyczerpała drogi postępowania wewnątrzorganizacyjnego, o którym mowa w art. 32 powyższej ustawy. Należy jednakże zauważyć, iż zawarte w § 3 uchwały nr (...) z dnia 1.10.2013r. pouczenie w istocie pozbawiało powódkę prawa złożenia odwołania, gdyż uzależniało złożenie odwołania od uchwały od wcześniejszego zapłacenia należności i uporządkowania działki. Z zebranego w niniejszej sprawie materiału dowodowego wynikało, iż powódka nie złożyła odwołania od tej uchwały, z uwagi na zawarty warunek dotyczący spłaty należności i brak środków finansowych.

W chwili podjęcia uchwały nr (...) w dniu 1.10.2013r. obowiązywał Statut (...) Związku (...), uchwalony przez VII Krajowy Zjazd Delegatów (...) w dniu 06.04.2006r., ze zmianami wprowadzonymi przez VIII Krajowy Zjazd Delegatów (...) w dniu 09.12.2007r. oraz IX Krajowy Zjazd Delegatów (...) w dniu 17.12.2011r. Zgodnie z treścią § 29 ust. 1 pkt. 3 i ust. 2 w zw. z § 36 ust. 1 Statutu uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r. spowodowała pozbawienie powódki członkostwa w (...) oraz utratę prawa użytkowania działki nr (...). Nie mniej jednak zgodnie z § 38 ust. 1 Statutu powódce przysługiwało prawo złożenia odwołania do Komisji Rozjemczej ROD w terminie 14 dni od daty otrzymania uchwały, przy czym to uprawnienie do złożenia odwołania od decyzji Zarządu ROD winno przysługiwać zatem powódce bezwarunkowo. Natomiast z treści § 3 uchwały nr (...) z dnia 1.10.2013r. wynika, iż prawo do złożenia odwołania zostało uwarunkowane zapłaceniem należności i uporządkowaniem działki, co jest sprzeczne z § 38 ust. 1 Statutu. W świetle powyższych okoliczności należy zatem zdaniem Sądu uznać, iż powódka nie wyczerpała postępowania wewnątrzorganizacyjnego bez swojej winy.

W ocenie Sądu w świetle okoliczności sprawy należy uznać, iż roszczenie powódki dotyczące uznania uchwały nr (...) Zarządu Rodzinnego O. Działkowego z dnia 01.10.2013r. za nieważną na podstawę prawną w art. 189 kpc oraz art. 58 § 1 kc. (por. uzasadnienie uzasadnieni wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21.05.2004r. sygn. akt V CK 443/03 oraz uzasadnieni uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9.02.2005r. sygn. akt III CZP 81/04).

Zgodnie z art. 189 kpc powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. Natomiast z art. 58 § 1 kc wynika, że czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy jest nieważna, chyba że właściwy przepis przewiduje inny skutek, w szczególności ten, iż na miejsce nieważnych postanowień czynności prawnej wchodzą odpowiednie przepisy ustawy.

Należy przy tym zauważyć, iż uchwały organów związku mają na celu wywołanie określonych skutków prawnych są czynnościami prawnymi i jako takie podlegają ocenie z punktu widzenia ich zgodności z przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego. Negatywna ich ocena w tym zakresie winna zatem prowadzić do stwierdzenia nieważności takich uchwał (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 28.01.2011r. w sprawie I ACa 1125/10; uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 11.10.2012r. sygn. akt I ACa 1025/12; uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 20.05.2015r. sygn. akt I ACa 164/15). W ocenie Sądu zatem powódka ma interes prawny w rozumieniu art. 189 k.p.c. w żądaniu ustalenia za nieważną uchwałę pozbawiającej jej członkostwa i prawa użytkowania działki.

Natomiast odnosząc się do treści zarzutów podnoszonych przez powódkę, kwestionujących ważność uchwały nr (...) z dnia 01.10.2013r., to w świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego należy uznać, iż uchwała ta została podjęta z naruszeniem przepisów Regulaminu ROD oraz Statutu (...).

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego bezspornie wynika bowiem, iż uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r została podjęta bez poinformowania powódki o terminie posiedzenia Zarządu ROD i bez umożliwienia jej złożenia wyjaśnień, przy czym Zarząd (...) w K. dotychczas nie miał takiej praktyki. W ocenie Sądu powyższy sposób postępowania jest sprzeczny z treści § 36 ust. 3 w zw. z § 25 ust. 1 Statutu, zgodnie z którym przed podjęciem uchwały w sprawie pozbawienia członkostwa Zarząd (...) obowiązany jest zawiadomić zainteresowanego członka (...) o terminie posiedzenia zarządu, na którym jego sprawa ma być rozpatrywana oraz umożliwić mu złożenie wyjaśnień.

Nadto z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r. została podpisana jedynie przez Prezesa Zarządu M. M.. Natomiast zgodnie z treścią § 40 ust. 3 Regulaminu powyższa uchwała winna zostać podpisana dodatkowo przez sekretarza lub innego członka zarządu.

Ponadto – jak już wcześniej wskazano - uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r. warunkowała w treści § 3 prawo powódki do złożenia odwołania do Komisji Rozjemczej O. od zapłacenia zaległości i uporządkowania działki. Natomiast zgodnie z treścią § 38 ust. 1 Statutu prawo odwołania winno przysługiwać powódce bezwarunkowo.

W ocenie Sądu zatem pozwany podjął przedmiotową uchwałę z naruszeniem przepisów regulujących zasady działania i funkcjonowania ROD jako jednostki organizacyjnej (...), naruszając tym samym treść obowiązującego w dniu podjęcia uchwały Regulaminu (...) Ośrodka (...). Oznacza to, że uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r. jest zatem sprzeczna z treścią obowiązującego prawa, co skutkuje stwierdzeniem jej nieważności z uwagi na treść art. 58 § 1 k.c. w zw. z art. 189 k.p.c.

Ad. B i C)

Powódka H. W. (1) w niniejszej sprawie wniosła także o zasądzenie od pozwanego kwoty 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanej niniejszego pisma do dnia zapłaty, wskazując przy tym, iż w jej ocenie wydanie uchwały sprzecznej z przepisami oraz zawierającej pouczenie niezgodne z przepisami, że może odwołać się od uchwały dopiero po dokonaniu zaległych opłat i uprzątnięciu terenu naruszało dobra osobiste powódki jakimi są godność osobista i prawo do rzetelnej informacji o możliwości odwołania się. Nadto powódka wniosła o zobowiązanie pozwanego do przeproszenia powódki za naruszenie jej dóbr osobistych poprzez umieszczenie na wszystkich tablicach informacyjnych znajdujących się na terenie Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. przeprosin o treści „ (...) Związek (...) w K. przeprasza Panią H. W. (1) za to, że wydając uchwałę o pozbawieniu członkostwa naruszył jej dobra osobiste jakimi są godność i prawo do własności oraz rzetelnego poinformowania o warunkach na jakich warunkach można odwołać się od uchwały pozbawiającej członkostwa”.

Oznacza to zdaniem Sądu, iż powódka powyższe roszczenia wywodzi z treści art. 448 k.c. oraz art. 23 k.c. i art. 24 § 1 k.c.

Zgodnie z art. 23 k.c dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Nadto z art. 24 § 1 k.c. wynika, że ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne; w razie dokonanego naruszenia może on także żądać, ażeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności ażeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; na zasadach przewidzianych w kodeksie może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny. Natomiast z art. 448 k.c. wynika, że w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny, niezależnie od innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Powódka H. W. (1) w toku swoich zeznań wskazała, iż uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r. narusza jej dobra osobiste, gdyż zawiera pomówienia, że powódka zadłużyła działkę oraz doprowadziła działkę do ruiny i zawiera kłamstwa, że powódka otrzymała propozycję spłaty zadłużenia na raty, jak również zawiera uwarunkowanie, że powódka może się odwołać po zapłaceniu należności i po uporządkowaniu działki. W ocenie Sądu jednakże brak było w zebranym materiale dowodowym podstaw do stwierdzenia, że przedmiotowa uchwała naruszyła dobra osobiste powódki, w tym przede wszystkim jej godność osobistą, co oznacza iż roszenia powódki w tym zakresie należy uznać za bezzasadne.

W niniejszej sprawie treść uchwały nr (...) z dnia 01.10.2013r. wskazywała na przyczyny pozbawienia powódki prawa do użytkowania działki nr (...), z uwagi na nie uiszczanie przez powódkę stosownych opłat przez 7 lat, czego nie kwestionowała powódka. Należy przy tym zauważyć, że uchwała dla skuteczności jej podjęcia winna wskazywać dokładnie przyczyny jej uchwalenia, przede wszystkim w tych sytuacjach, kiedy dochodzi właśnie do naruszenia przepisów postępowania przez osoby, których ta uchwała dotyczy. Natomiast wadliwość formalna przedmiotowej uchwały, np. z uwagi na błędne pouczenie, nie stanowi automatycznie o naruszeniu dóbr osobistych powódki. Konsekwencją powyższej niezgodność uchwały z przepisami prawa jest bowiem jej nieważność, co jednakże nie stanowi naruszenia dóbr osobistych powódki. W ocenie Sądu zatem nie można twierdzić, aby treść uchwały nr (...) z dnia 01.10.2013r. mogła w jakikolwiek sposób naruszyć godność osobistą powódki. Nadto z wiarygodnych w ocenie Sądu zeznań prezesa zarządu pozwanego M. M. wynikało, iż wielokrotnie proponował powódce płatność w ratach, przy czym Zarząd Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. w istocie pozwolił powódce pozostawać w zwłoce z zapłatą składek przez okres 7 lat. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało także, że Prezesa Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. M. M. poinformował o zadłużeniu powódki jedynie Zarząd na posiedzeniu w dniu 1.10.2013r., na którym została podjęta uchwała nr (...), a nadto o zadłużeniu powódki rozmawiał z córką powódki K. M., informując ją o możliwości spłaty zadłużenia za powódkę. Natomiast innych osób, w tym pozostałych działkowców, M. M. nie informował o zadłużeniu powódki oraz o pozbawieniu jej członkostwa. W tym miejscu należy zauważyć, iż sama powódka w swoich zeznaniach przyznała, że treść uchwały nr (...) nie zawierała informacji o doprowadzeniu przez powódkę działki do ruiny i powódka także nie wiedziała czy uchwała ta została gdzieś publicznie wywieszona.

W konsekwencji Sąd na podstawie art. 189 k.p.c. w zw. z art. 58 § 1 k.c. ustalił, że uchwała nr (...) z dnia 01.10.2013r. Zarządu Rodzinnego O. Działkowego im. Z. U. w K. jest nieważna (punkt 1 wyroku).

Natomiast Sąd oddalił powództwo w pozostałej części jako bezzasadne (punkt 2 wyroku).

Na podstawie art. 102 kpc Sad nie obciążył pozwanego kosztami procesu, z uwagi na okoliczności niniejszej sprawy punkt 3 wyroku).

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu Sąd orzekł na podstawie § 2 i § 4 ust. 1 i 3 w zw. z § 8 pkt. 5 i § 14 ust. 1 pkt. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, zasądzając z tego tytułu na rzecz adwokat J. M. kwotę 3.616,20 zł (punkt 4 wyroku).

Andrzej Nawrocki