Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 maja 2017 r., wniesionym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie w ramach elektronicznego postępowania upominawczego, powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. domagał się zasądzenia od pozwanej A. B. kwoty 1900,19 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dnia 27 listopada 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty. Powód wnosił również o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego (k.3).

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, iż wierzytelność przysługującą wobec pozwanej nabył w dniu 28 czerwca 2016 r. od (...) sp. z o.o. w W. (wcześniej (...) sp. z o.o.). Pozwana w dniu 28 sierpnia 2015 r. zawarła z cedentem umowę pożyczki na kwotę 1500 zł za pośrednictwem należącej do Cedenta platformy internetowej. Jednocześnie z zawarciem pierwszej umowy pożyczki zawarta została umowa ramową pożyczki, która określała zasady i warunki zawierania wszystkich umów pożyczek. Pozwana zgodnie z w/w umową pożyczki – przed wypłaceniem przez Cedenta środków pieniężnych w umówionej wysokości na wskazane przez pozwanego konto bankowe dokonała weryfikacji swoich danych osobowych, akceptacji warunków umowy oraz akceptacji warunków spłaty zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki. W tym celu zrealizowała czynności weryfikacyjne zgodnie z umową ramową pożyczki tj. prawidłowo wypełniła formularz rejestracji, potwierdziła podany numer telefonu komórkowego, podała indywidualny kod PIN przesłany na numer telefonu komórkowego została przekierowany do zabezpieczonego serwisu usług płatniczych za pośrednictwem aplikacji umożliwiającej weryfikację danych do przelewu bankowego. Pozwana, składając wniosek, musiała zaakceptować warunki umowy pożyczki, w tym kwotę pożyczki oraz kwotę prowizji, a także koszty związane z nieterminową spłatą pożyczki. Następnie pozwanej przesłana została umowa pożyczki wraz z formularzem informacyjnym, którą obowiązana była podpisać i odesłać do cedenta, czego pozwana nie uczyniła. Cedent w dniu 28 sierpnia 2015 r. wypłacił środki pieniężne zgodnie z zawartą umowa pożyczki. Całkowita należność z tytułu umowy pożyczki, którą pozwana zobowiązała się zwrócić wynosi 1900,19 zł. W skład całkowitego kosztu pożyczki wchodziły kapitał pożyczki w kwocie 1500,00 zł, prowizja za udzielenie pożyczki w kwocie 873,59 zł oraz opłaty dodatkowe za monity telefoniczne i pisemne w kwocie 120 zł. Pozwana dokonała wpłat na rachunek Cedenta w łącznej kwocie 593,40 zł. Pozwana zobowiązała się do zwrotu pożyczki do dnia 26 listopada 2015 r. W dniu 28 czerwca 2016 r. powód wezwał pozwaną do dobrowolnego spełnienia świadczenia pieniężnego (k.3-4).

W dniu 28 sierpnia 2017 r. Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego w Radzyniu Podlaskim (k.5).

Powód uzupełnił braki po przekazaniu sprawy w ramach EPU oraz złożył dokumentację (k.9-18).

Wyrokiem zaocznym z dnia 2 listopada 2017 r. Sąd Rejonowy w Radzyniu Podlaskim uwzględnił żądanie powoda (k. 26).

Odpis wyroku zaocznego został doręczony pozwanej w dniu 15 listopada 2017 r. (k.28a). W dniu 28 listopada 2017 r. (data nadania) pełnomocnik pozwanej wniósł sprzeciw od wyroku zaocznego zaskarżając go w całości i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku zaocznego i oddalenie powództwa w całości. W pierwszej kolejności w sprzeciwie podniesiony został zarzut braku legitymacji procesowej po stronie powoda, albowiem powód nie wykazał istnienia ani wysokości wierzytelności, której zasądzenia domaga się od pozwanej oraz nie wykazał aby skutecznie nabył wierzytelność. W sprzeciwie podniesione zostało, iż z umowy cesji nie wynika, żeby cesją objęta została konkretna wierzytelność przysługująca wobec pozwanej. Ponadto pozwana podniosła, iż nie otrzymała zawiadomienia o przelewie wierzytelności oraz iż z dokumentu zatytułowanego wyciąg z załącznika nr 1A do umowy przelewu wierzytelności również nie wynika przelew konkretnej wierzytelności. Pełnomocnik pozwanej zauważył również, iż umowa cesji dotknięta jest nieważnością z uwagi na brak umocowania podpisanych na niej osób do reprezentacji tak wierzyciela pierwotnego jak i powoda. Ponadto wątpliwości budzi przytoczona przez powoda podstawa jego rzekomego roszczenia, albowiem powód nie przedstawił powołanych przez siebie umów. Zauważono również, iż postanowienia ramowej umowy należy uznać za klauzulę abuzywną. Podniesiono również, że nie wiadomo kto dokonywał czynności na stronie internetowej, które to czynności zostały poczytane za czynności pozwanej. Powód nie przedstawił przelewu opłaty rejestracyjnej, który miał być złożony przez pozwaną. Nie można więc zweryfikować twierdzeń powoda w zakresie tego, czy pozwana faktycznie dokonała weryfikacji na stronie internetowej. Pozwana wskazuje, że nigdy nie składała wniosku o udzielenie pożyczki, nie zawierała tej umowy ani nie wnioskowała o nią. Ponadto wątpliwości budzi również wysokość roszczenia dochodzonego pozwem. Powód nie przedstawił żadnego wyliczenia dochodzonej pozwem kwoty, które można byłoby zweryfikować, nie rozliczył wpłat pozwanego i nie poinformował o sposobie ich księgowania. Powód nie udowodnił, aby z tytułu rzekomej pożyczki wypłacono jakiekolwiek środki oraz aby wypłacono je pozwanej (k. 31-34).

W złożonej w dniu 11 stycznia 2018 r. odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał pozew w całości oraz wniósł o zasądzenie od pozwanego kosztów postepowania według norm przepisanych. Powód poinformował, iż pożyczka została udzielona na podstawie rejestracji na platformie internetowej Cedenta, po podaniu przez niego danych tj. imię, nazwisko, adres zameldowania, numer PESEL, numer dowodu osobistego. Ponadto pozwany wysłał weryfikacyjny przelew 1 gr na konto cedenta celem potwierdzenia danych oraz akceptacji regulaminu oraz umowy ramowej pożyczki. Po tej czynności, kwota pożyczki została przelana na wskazany w w/w przelewie nr rachunku. Oba potwierdzenia przelewu znajdują się w aktach sprawy i zostały przekazane pozwanemu, który nie podniósł dokonania przelewu kwoty pożyczki na nienależący od niego rachunek bankowy. Odnosząc się do zarzutu pozwanej nieprzedstawienia jej wyciągu z ksiąg rachunkowych Cedenta, przez co nie była w stanie ustalić faktycznego salda zadłużenia w stosunku do Cedenta, a później powoda, powód wskazał, iż warunki na jakich została udzielona pożyczka, były jej doskonale znane. Ponadto pozwana dokonała akceptacji umowy ramowej zgodnie z określonymi w umowie warunkami, tj. po prawidłowym wypełnieniu formularza rejestracji, potwierdzeniu podanego numeru telefonu komórkowego i po podaniu indywidualnego kodu PIN przesłanego na numer telefonu komórkowego Pożyczkobiorcy, Pożyczkobiorca zostanie przekierowany do zabezpieczonego serwisu usług płatniczych w celu podania danych niezbędnych do przekazania wymaganej opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,01 złotych lub 0,50 zł, w przypadku skorzystania z przelewu za pomocą platformy S.. Opłata za obsługę wniosku rejestracyjnego nie jest zwracana Pożyczkobiorcy, nie stanowi również dochodu Pożyczkodawcy. Dokonanie wymaganej opłaty rejestracyjnej nie jest konieczne w momencie skorzystania przez Pożyczkobiorcę z alternatywnego rozwiązania, tj. aplikacji KontoConnect umożliwiającej darmową weryfikację danych do przelewu bankowego. Dokonanie w/w czynności strony zgodnie uznają jako akceptację przez pożyczkobiorcę warunków Umowy Ramowej Pożyczki. Momentem zawarcia w/w umowy jest więc rejestracja i dokonanie poszczególnych czynności na platformie internetowej (...) W tym więc momencie Strona pozwana złożyła oświadczenie o zawarciu umowy pożyczki. Umowa pożyczki została zaś wykonana przez Powoda w momencie przelania, na wskazane przez Pozwanego konto, określonej kwoty. Zgodnie z par. 3 ust. 10 umowy ramowej pożyczki „Przy pierwszej pożyczce Pożyczkodawca prześle projekt Umowy Ramowej Pożyczki na adres określony w formularzu rejestracji. Po otrzymaniu Umowy Ramowej Pożyczki Pożyczkobiorca podpisze ją i prześle jej egzemplarz na adres Pożyczkodawcy, korzystając z zaadresowanej koperty zwolnionej z opłaty pocztowej, którą Pożyczkobiorca podpisze i jeden egzemplarz na adres Pożyczkodawcy. Podpisanie umowy jest więc czynnością wtórną mającą charakter techniczny, dokonywaną już po fakcie zawarcia i wykonania umowy, a od której to czynności nie zależy ważność samej umowy. W przedmiotowym stanie faktycznym pozwana nie wypełniła ciążącego na niej obowiązku (o którym to obowiązku został on de facto poinformowany) i nie odesłała podpisanej umowy. Takie zaniechanie nie może obciążać powoda, ani rzutować na ważność zawartej i wykonanej przez powoda umowy. Pełnomocnik powoda podniósł ponadto, iż zgodnie z treścią art. 29 ustawy o kredycie konsumenckim - „Umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej, chyba że odrębne przepisy przewidują inną szczególną formę”. Ustawodawca nie wskazuje, jakoby od zawarcia przedmiotowej umowy w formie pisemnej zależała jej ważność. W tym miejscu należy się więc odwołać do przepisów Kodeksu Cywilnego dotyczących formy czynności prawnej, a mianowicie do art. 74. Mowa tu o tym, że zastrzeżenie formy pisemnej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód ze świadków ani dowód z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. W przytaczanym art. 29 ustawy o kredycie konsumenckim forma ta nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności, a zatem należy przyjąć, że jest to forma zastrzeżona dla celów dowodowych. Ponadto, jest to umowa zawierana z konsumentem, a więc znajdzie tu zastosowanie §2 art. 74. Trzeba także wskazać, że w przepisach Kodeksu Cywilnego dotyczących pożyczki forma pisemna również nie została zastrzeżona pod rygorem nieważności - art. 720 §2 KC. Jak słusznie wskazuje się w doktrynie: „W art. 29 ust. 1 komentowanej ustawy przyjęto podstawową regułę, według której umowa o kredyt konsumencki powinna być zawarta w formie pisemnej. Podobne rozwiązanie zastosowano w art. 69 ust. 2 ustawy - Prawo bankowe, zgodnie z którym umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie. W żadnym z tych przepisów nie określono skutków prawnych niedochowania formy pisemnej, a więc można przyjąć, że została ona zastrzeżona pod rygorem utrudnień dowodowych." Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, iż brak podpisanej umowy ramowej pożyczki (zawiniony zresztą przez Pozwanego) nie ma wpływu na ważność samej umowy. Odnosząc się zaś do twierdzenia, jakoby Powód nie przedłożył żadnych dokumentów mogących stanowić dowód w sprawie wskazać należy, iż w ocenie Strony Powodowej twierdzenie to jest nieprawidłowe. Powód wskazuje, iż nie mógł przedłożyć podpisanej umowy ramowej pożyczki, z uwagi na to, iż w/w umowa nie została odesłana mu przez Pozwanego. Z uwagi na fakt, iż umowa pożyczki nie została podpisana, nie miała waloru dokumentu, a tym samym, jako wydruk obrazujący treść zawartej umowy (która to jak to już zostało wcześniej wskazane została zaakceptowana przez Pozwanego w momencie rejestracji na platformie internetowej Powoda) nie mogła też zostać poświadczona za zgodność z oryginałem. Podobne uwagi należy poczynić w kwestii przedłożonego potwierdzenia przelewu - wydruku z systemu operacji bankowej. W/w „dokumenty" co prawda nie spełniają przesłanek pozwalających na uznanie ch za dokumenty o których mowa w Oddziale II Rozdziału II kpc, ale winny być potraktowane jako „inne środki dowodowe", o których mowa w art. 308 kpc. Podkreślić należy, iż przedłożone w sprawie „dokumenty" stanowią wydruki komputerowe. Za równo w orzecznictwie, jak i doktrynie ugruntowane jest stanowisko, iż wydruki komputerowe stanowią "inny środek dowodowy", o którym mowa w art. 308 i 309 KPC, Gdyż wymieniony tam katalog ma charakter otwarty. Ich moc dowodową należy oceniać zgodnie z zasadami określonymi w art. 233 § 1 KPC (wyr. SA w Białymstoku z 19.12.2014 r., IACA 637/14, Legalis; wyr. SN z 5.11.2008 r., Legalis; wyr. SA w Łodzi z 4.12.2013 r., I ACA 776/13, Legalis; wyr. SA w Poznaniu z 4.9.2014 I CSK138/08 r., I ACA 548/14, legalis; wyr. SA w Łodzi z 24.9.2014 r., I ACA 404/14, Legalis). Jakkolwiek nie można przyjąć, że oświadczenie zawarte w wydruku komputerowym (korespondencji e-mailowej) jest zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to należy przyjąć, że przedmiotowy środek dowodowy świadczy o istnieniu zapisu komputerowego określonej treści w chwili dokonywania wydruku (wyr. SA w Krakowie z 8.2.2013 r., I ACA 1399/12, Legalis). Za takie też specyficzny dowód - wydruk komputerowy, należy uznać potwierdzenie przelewu. Na przedmiotowym wydruku w sposób wyraźny został oznaczony pożyczkobiorca, jak i numer rachunku przez niego wskazany, a na który została przelana kwota pożyczki. Ponadto Powód podkreśla, iż Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 października 2003 roku, sygn. akt I CK 222/02. Odmowa ochrony prawnej prawu podmiotowemu z powołaniem się na nadużycie tego prawa (sprzeczność z zasadami współżycia społecznego) może nastąpić jedynie wyjątkowo. Niezbędne jest zatem wykazanie przez osobę, przeciwko której kierowane jest żądanie, wystąpienia tych szczególnych okoliczności. Oznacza to, że pozwany ma obowiązek podnieść zarzut stosownej treści w toku postępowania i udowodnić swoje twierdzenia. Za niedopuszczalne, co do zasady, należy uznać działanie w tym zakresie sądu z urzędu”.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 28 czerwca 2016 r. powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w K. zawarła umowę przelewu wierzytelności z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W..

(dowód: umowa cesji wierzytelności – k.11-12)

Powód w dniu 8 lipca 2016 roku wystawił zawiadomienie skierowane do pozwanej A. B. z informacją o cesji wierzytelności oraz posiadanym przez nią długu i wezwanie do zapłaty.

(dowód: zawiadomienie – k. 14v, wezwanie do zapłaty k. 14)

Powyżej przedstawiony stan faktyczny Sąd oparł na przytoczonych wyżej dowodach z dokumentów, które należało uznać za wiarygodne, albowiem nie budzą wątpliwości Sądu pod względem ich autentyczności.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie jest zasadne i podlega oddaleniu.

Według twierdzeń pełnomocnika powoda strony łączyła umowa pożyczki, zawarta na odległość. Zgodnie z art. 720 §1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast w myśl §2 art. 720 k.c. umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. Z kolei w myśl art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tj. Dz. U. z 2014 r. poz. 1497 z późn. zm.) przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika nie wykazał w należyty sposób faktu zawarcia umowy pożyczki przez strony ani dokonania przelewu udzielonej pożyczki, nie wykazał również w sposób należyty ani istnienia dochodzonej pozwem wierzytelności, ani jej wysokości. Twierdzenia powoda w tym zakresie są gołosłowne i nie znajdują potwierdzenia w przedłożonych przez powoda dokumentach.

Strona powodowa, w ocenie Sądu, nie udowodniła podstawy faktycznej i prawnej powództwa. Zgodnie z art. 6 k.c., ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne. Z przepisem tym koreluje także przepis art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

Powód przede wszystkim nie udowodnił, że pozwana złożyła skutecznie wiosek o udzielenie pożyczki, jak również czy akceptowała umowę ramową.

Powód w tym względzie wskazał, że zgodnie z umową ramową pożyczki po prawidłowym wypełnieniu formularza rejestracji, potwierdzeniu podanego numeru telefonu komórkowego i po podaniu indywidualnego kodu PIN przesłanego na numer telefonu komórkowego Pożyczkobiorcy, Pożyczkobiorca zostanie przekierowany do zabezpieczonego serwisu usług płatniczych w celu podania danych niezbędnych do przekazania wymaganej opłaty rejestracyjnej w wysokości 0,01 złotych lub 0,50 złotych, w przypadku skorzystania z przelewu za pomocą platformy S.. Opłata za obsługę wniosku rejestracyjnego nie jest zwracana Pożyczkobiorcy, nie stanowi również dochodu Pożyczkodawcy. Dokonanie wymaganej opłaty rejestracyjnej nie jest konieczne w momencie skorzystania przez Pożyczkobiorcę z alternatywnego rozwiązania, tj. aplikacji (...) umożliwiającej darmową weryfikację danych do przelewu bankowego. Dokonanie w/w czynności strony zgodnie uznają jako akceptację przez Pożyczkobiorcę warunków Umowy Ramowej Pożyczki. Momentem zawarcia w/w umowy jest więc rejestracja i dokonanie poszczególnych czynności na platformie internetowej (...)

Zdaniem Sądu, powód nie udowodnił, ani faktu złożenia przez pozwaną wniosku, ani udzielenia dostępu do swojego rachunku bankowego, ani też faktu przelania kwoty pożyczki na konto klienta a więc nie sposób jest stwierdzić, że doszło do zawarcia umowy pożyczki. Ponadto powód nie wykazał, aby pozwana złożyła oświadczenie o zawarciu umowy pożyczki. Zauważyć również należy, iż cesja nie jest dowodem istnienia należności.

W procesie o zapłatę należności opartym na twierdzeniu o nabyciu wierzytelności w drodze przelewu, badaniu przez sąd podlega nie sam tylko fakt cesji, lecz również istota i treść stosunku zobowiązaniowego łączącego dotychczasowego wierzyciela z dłużnikiem.

Należy podkreślić, że przepisy pozwalające na zawieranie umów w drodze elektronicznej, niewątpliwie ułatwiają prowadzenie działalności gospodarczej, ale nie zmieniają reguł rządzących postępowaniem dowodowym.

Z uwagi na powyższe wyrok zaoczny należało uchylić w całości i oddalić powództwo na podstawie art. 347 k.p.c.

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd oparł na art. 348 k.p.c. zgodnie z którym koszty rozprawy zaocznej i sprzeciwu ponosi pozwany, choćby następnie wyrok zaoczny został uchylony, chyba że niestawiennictwa pozwanego było niezawinione lub że nie dołączono do akt nadesłanych do sądu przed rozprawą wyjaśnień pozwanego. Pozwana nie wykazała przesłanek określnych w tym przepisie, w związku z powyższym Sąd Rejonowy w pkt. II wyroku zasądził od na rzecz powoda kwotę 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów rozprawy zaocznej, tj. obliczona na podstawie §2 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. 2015.1804).

Z tych przyczyn i na podstawie powołanych przepisów Sąd Rejonowy orzekł, jak w sentencji wyroku.

apb