Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016r.

Sąd Okręgowy w Płocku Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSO Renata Szatkowska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Bogacz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 czerwca 2016r. w P.

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko J. P.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od J. J. na rzecz J. P. kwotę 3 617 zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

I C 1589/14

UZASADNIENIE

J. J. wystąpił przeciwko J. P. o zapłatę kwoty 140.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Pozew złożył do Sądu Okręgowego w Gliwicach. Wskazał, iż pozwana została ustanowiona dla niego pełnomocnikiem z urzędu w sprawie I C 86/13 Sądu rejonowego w Ciechanowie. Poprosił ją o spotkanie celem omówienia sprawy, lecz nie stawiła się, nie wykonała zarządzenia sądu, wzywającego ją do uzupełnienia pozwu, nie złożyła także zażalenia na zarządzenia o zwrocie pozwu. Jej zachowanie – w ocenie powoda- stanowi naruszenie zasady etyki wykonywania zawodu adwokata i przepisów powszechnie obowiązujących, wyraziła się brakiem szacunku do niego i naruszyła jego dobra osobiste.

W odpowiedzi na pozew J. P. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu; wniosła o przekazanie sprawy do Sądu Okręgowego w Płocku jako właściwemu na podstawie art. 27 kpc oraz o zawiadomienie (...) S.A. w W. i (...) W. w W. o niniejszym procesie jako przypozwanych. Wskazała, iż powód nie udzielił jej żadnych informacji, żądanych przez sąd w zakresie braków formalnych pozwu. Nie była więc w stanie wykonać zobowiązania nałożonego przez sąd.

Postanowieniem z dnia 26 maja 2014r. Sąd Okręgowy w Gliwicach stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do rozpoznania tut. sądowi jako właściwemu według miejsca zamieszkania pozwanej.

Obydwaj ubezpieczyciele zostali zawiadomieni o toczącym się procesie, żaden z nich nie zgłosił jednak swojego udziału w sprawie charakterze interwenienta ubocznego.

Sąd ustalił, co następuje:

J. J. w lutym 2013r. w Sądzie Rejonowym w Ciechanowie złożył pozew przeciwko Skarbowi Państwa o zapłatę (sygn. akt I C 86/13). Postanowieniem z dnia 7 marca 2013r. ustanowiono J. J. adwokata z urzędu. W dniu 21 marca 2013r. Okręgowa Rada Adwokacka wyznaczyła J. P. adwokatem z urzędu. Zarządzeniem z dnia 22 maja 2013r. J. P. wezwana została jako pełnomocnik powoda do uzupełnienia w terminie 7 dni braków formalnych pozwu przez :

- precyzyjne określenie państwowych jednostek organizacyjnych, z których działalnością związane jest dochodzenie roszczenie,

- podanie adresów tych jednostek,

- podanie kwot, których powód żąda od poszczególnych jednostek,

- złożenie odpowiedniej ilości odpisów pozwu ( v. akta sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13 – postanowienie z dnia 7 marca 2013r. k. 12-13, pismo ORA w P. z dnia 21 marca 2013r. k. 22, zarządzenie z dnia 22 maja 2013r. – k. 26).

Powyższe zarządzenie pozwana otrzymała w dniu 31 maja 2013r. Tego samego dnia wysłała do sądu pismo z prośbą o przedłużenie terminu do usunięcia braków formalnych pozwu; podała, iż nie ma kontaktu z powodem, który przebywa w Areszcie Śledczym w W. przez co kontakt z nim jest utrudniony i nie jest w stanie w krótkim czasie uzyskać od niego żądanych przez sąd danych. Wskazała, iż skierowała już pismo bezpośrednio do powoda, aby podał żądane informacje ( v. akta sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13 – potwierdzenie odbioru wezwania k. 28, pismo pozwanej z dnia 31 maja 2013r. k. 29-30, akta dyscyplinarne ORA w P. Sk 35/2013r.- pismo pozwanej z dnia 31 maja 2013r. k. 20).

J. J. nie odpowiedział na pismo swojego pełnomocnika, nie udzielił jej także inną drogą żądanych informacji ( v. okoliczność niesporna).

Zarządzeniem z dnia 19 czerwca 2013r. Sąd Rejonowy w Ciechanowie zwrócił pozew J. J. z uwagi na nieusunięcie w zakreślonym terminie jego braków formalnych; sąd wskazał, iż termin do usunięcia braków formalnych pozwu jest terminem ustawowym i nie może zostać przedłużony, ani skrócony. Odpis zarządzenia pozwana odebrała w dniu 28 czerwca 2013r. Nie wniosła zażalenia na przedmiotowe zarządzenie, gdyż oceniła, iż sąd słusznie zwrócił pozew, gdyż nie usunięto jego braków formalnych ( v. akta sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13 - zarządzenie z dnia 19 czerwca 2013r. k. 31, potwierdzenie odbioru zarządzenia k. 32, okoliczność przyznana przez pozwaną).

Pismem z dnia 29 lipca 2013r. J. J. wezwał pozwaną do zapłaty 140.000 zł, wskazał, iż nie spotkała się ona z nim w areszcie ( mimo, iż o to zabiegał) i nie wywiązała się z nałożonego przez Sąd Rejonowy w Ciechanowie obowiązku w sprawie I C 86/13. Jednocześnie wniósł o wszczęcie przeciwko pozwanej postępowania dyscyplinarnego z powyższej przyczyny. W toku postępowania dyscyplinarnego J. P. złożyła wyjaśnienia, iż zwróciła się do powoda o podanie żądanych przez sąd informacji w zakresie braków formalnych pozwu, nie otrzymała od niego jednak odpowiedzi, więc nie była w stanie wykonać zarządzenia sądu. Wicedziekan ORA w P. uznał skargę powoda za bezzasadną; wskazał, iż pozwana nie naruszyła swoim zachowaniem zasad etyki adwokackiej ( v. akta dyscyplinarne (...) w P. Sk 35/2013r. – pismo powoda z dnia 29 lipca 2013r. k. 2, pisemne wyjaśnienia pozwanej k. 13-14, decyzja Wicedziekana ORA w P. k. 32, pismo ORA w P. do powoda k. 30).

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie dokumentów w postaci: postanowienia z dnia 7 marca 2013r.( k. 12-13 akt sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13), pisma ORA w P. z dnia 21 marca 2013r. ( k. 22 akt sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13), zarządzenia z dnia 22 maja 2013r. k. 26 akt sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13), potwierdzenia odbioru wezwania ( k. 28 akt sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13), pisma pozwanej z dnia 31 maja 2013r. ( k. 29-30 akt sprawy Sądu Rejonowego w Ciechanowie I C 86/13), zarządzenia z dnia 19 czerwca 2013r. ( k. 31 potwierdzenie odbioru zarządzenia k. 32). potwierdzenia odbioru zarządzenia ( k. 32 potwierdzenie odbioru zarządzenia k. 32), pisma pozwanej z dnia 31 maja 2013r. (k. 20 akt dyscyplinarnych ORA w P. Sk 35/2013r.), pisemnych wyjaśnień pozwanej ( k. 13-14 akt dyscyplinarnych ORA w P. Sk 35/2013r.), decyzji Wicedziekana ORA w P. ( k. 32 akt dyscyplinarnych ORA w P. Sk 35/2013r.), pisma ORA w P. do powoda ( k. 30 akt dyscyplinarnych ORA w P. Sk 35/2013r.).

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron. Przede wszystkim zauważyć należy, iż dowód ten ma charakter subsydiarny ( art. 299 kpc), czyli przeprowadzany jest wówczas, gdy po wyczerpaniu środków dowodowych lub w przypadku ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Powód wskazał, iż dowód z przesłuchania go w charakterze strony służyć ma wyjaśnieniu okoliczności, wskazanych w pozwie. Jednakże należy zauważyć, iż okoliczności te wyjaśnione zostały innymi dowodami, tj. w postaci dokumentów. Nie było zatem potrzeby sięgać po dowód z przesłuchania stron. Po wtóre, powód zawiadomił sąd, iż nie będzie brał udziału w rozprawie, wyznaczonej w celu jego przesłuchania i wniósł o odstąpienie od jego przesłuchania. Takie stanowisko sąd ocenił jako faktyczne cofnięcie wniosku o dowód z przesłuchania stron.

Pozwana cofnęła wniosek o przesłuchanie świadka, W. P., wobec czego sąd zaniechał przeprowadzenia dowodu z zeznań tego świadka.

Sąd zważył, co następuje:

Powód domaga się naprawienia szkody niemajątkowej, twierdząc, iż pozwana naruszyła jego dobra osobiste, gdyż swoim postępowaniem okazała mu brak szacunku .

Kodeks cywilny przewiduje, iż dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach ( art. 23), zaś w przypadku zagrożenia naruszenia dobra osobistego, można żądać zaniechania tego działania, a w sytuacji dokonanego naruszenia, można żądać dopełnienia czynności, potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności złożenia oświadczenia w odpowiedniej treści i formie, zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty określonej kwoty na cel społeczny ( art. 24 w zw. z art. 448 kc).

Powyższe przepisy nie zawierają definicji dóbr osobistych, ani też wyczerpującego katalogu dóbr, uznawanych przez ustawodawcę za dobra osobiste. W literaturze prawniczej przyjęto powszechnie, że dobra osobiste to pewne wartości niematerialne, indywidualne wartości uczuć i stanu psychicznego, łączące się ściśle z jednostką ludzką i to tak ściśle związane, że razem z nim powstają i wygasają, nie mogą przejść na inne podmioty, ani w drodze czynności prawnych, ani w drodze dziedziczenia. Zmieniające się stosunki społeczne powodują, iż pojawiają się i znikają pewne dobra osobiste, podlegające ochronie prawnej. I tak, według orzecznictwa i poglądów doktryny, podlegające ochronie dobra osobiste, a nie wymienione w art. 23 kc, to prawo najbliższej rodziny do pochowania osoby zmarłej oraz do pamięci po niej, prawo do spokojnego korzystania z mieszkania, intymności i prywatności życia, płeć człowieka, stan cywilny, godność, dobre imię, sfera życia psychicznego. Ustawodawca nie sformułował przesłanek ogólnych, pozwalających na ocenę, czy konkretne zachowanie pozwanego stanowi naruszenie dobra osobistego drugiej strony. Dlatego też, powszechnie przyjmuje się, że w sprawach o ochronę dóbr osobistych należy ocenić -w świetle okoliczności konkretnej sprawy- czy doszło do naruszenia dobra osobistego i czy zachodzą przesłanki do zastosowania któregoś ze środków ochrony przewidzianych w przepisach.

Przepis art. 24 kc rozkłada ciężar dowodu w ten sposób, że na powoda nakłada obowiązek udowodnienia, że pozwany naruszył jego dobra osobiste, zaś na pozwanego obowiązek wykazania, że jego działania naruszające te dobra nie były bezprawne, przy czym bezprawność rozumiana jest powszechnie jako sprzeczność z porządkiem prawnym oraz zasadami współżycia społecznego. Podkreślić należy, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia dobra osobistego, decydujące znaczenie ma nie subiektywne odczucie powoda, jego indywidualne uczucia i stan psychiczny, ale to, jaką reakcję wywołuje to naruszenie w społeczeństwie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, rozstrzygnąć zatem należy, czy obiektywnie oceniając postępowanie pozwanej wobec J. J., można uznać, że zachowanie to było bezprawne i doprowadziło do naruszenia dóbr osobistych powoda.

W ocenie sądu, ani działania J. P. nie były bezprawne, ani też nie nastąpiło naruszenie dóbr osobistych powoda.

Pozwana podejmowała czynności w ramach obowiązującego porządku prawnego. Zgodnie z art. 117 ³ § 1 i 2 kpc o wyznaczenie adwokata sąd zwraca się do właściwej okręgowej rady adwokackiej; okręgowa rada adwokacka wyznacza adwokata niezwłocznie, nie później jednak, niż w terminie 2 tygodni, zawiadamiając o tym sąd. Na podstawie powyższego uregulowania J. P. została wyznaczona przez Okręgową Radę Adwokacką w P. adwokatem z urzędu dla J. J.. Zatem w myśl art. 118 § 1 kpc w zw. z art. 91 kpc była umocowana do podejmowania wszystkich czynności procesowych, łączących się ze sprawą. Po otrzymaniu wezwania do usunięcia braków formalnych pozwu, podjęła ona próbę skontaktowania się z powodem w celu uzyskania od niego danych, niezbędnych do wykonania zarządzenia sądu, jako że nie miała potrzebnych wiadomości w tym zakresie. J. J. nie udzielił odpowiedzi, wobec czego pozwana nie miała możliwości uzupełnić braków formalnych pozwu, nie miała także podstaw do kwestionowania zarządzenia sądu o zwrocie pozwu, skoro braki formalne pozwu nie zostały usunięte. W żadnym więc razie nie można uznać, że jej działania były sprzeczne z porządkiem prawnym, czy zasadami współżycia społecznego.

Oczywiście bezpodstawne jest twierdzenie powoda, iż pozwana naruszyła jego dobra osobiste. Sąd nie dostrzega jakiegokolwiek związku pomiędzy wypełnianiem obowiązków procesowych przez pozwaną jako pełnomocnika a dobrami osobistymi powoda. Przede wszystkim, wskazać należy, iż J. P. swoje obowiązki , polegające na podjęciu czynności procesowych w imieniu powoda, wykonała w stosowny sposób, nie naruszający godności powoda, nie świadczący o braku szacunku z jej strony wobec kogokolwiek.

Z tych wszystkich względów powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 kpc, obciążając nimi powoda jako stronę przegrywającą proces. O wysokości wynagrodzenia pełnomocnika pozwanej rozstrzygnięto na podstawie obowiązującego w dacie orzekania § 6 pk 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.