Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I C 1146/16 - uzasadnienie Sąd Rejonowy w Wieluniu z 2017-02-02

Sygn. akt I C 1146/16

WYROK W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 lutego 2017 roku

Sąd Rejonowy w Wieluniu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Ewelina Puchalska

Protokolant: staż. urz. B. Z.

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2017 roku w Wieluniu

sprawy z powództwa D. K. (1)

przeciwko (...) S.A. w W.

o zadośćuczynienie

1.  zasądza od pozwanego (...) S.A.
w W. na rzecz powoda D. K. (1) kwotę 10 000 zł (dziesięć tysięcy złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 lipca 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałej części,

3.  zasądza od powoda D. K. (1) na rzecz pozwanego (...) S.A. w W. kwotę 1 519 zł (jeden tysiąc pięćset dziewiętnaście złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa prawnego.

Sygn. akt I C 1146/16

UZASADNIENIE

Powód D. K. (1) wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego (...) S.A. w W. tytułem zadośćuczynienia za babci kwoty 35 000 zł wraz z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu.

Pozwany (...) S.A. w W. nie uznał powództwa, wniósł o jego oddalenie oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, co następuje:

W dniu 05 lutego 2003 r. na trasie W.-P. kierujący samochodem marki S. o nr rej. (...) R. Ż. potrącił pieszą H. M., która w wyniku odniesionych obrażeń poniosła śmierć. Wyrokiem Sądu Rejonowego w Lubinie sprawca wypadku skazany został na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres próby 2 lat, przy czym z opisu czynu zarzucanego sprawcy Sąd wyeliminował nieprawidłowe przekroczenie przez H. M. przejścia dla pieszych. (dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Lublinie z dnia 11.07.2003 r. w sprawie II K 425/03 k. 103, wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 07.11.2003 r. k. 132)

Sprawca wypadku ubezpieczony był w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym zakładzie ubezpieczeń. (bezsporne)

H. M. w chwili wypadku miała 76 lat. Była mężatką, miała ośmioro dzieci. (bezsporne)

Powód D. K. (1) jest wnukiem H. M.. Urodził się
w 1973 r. Po urodzeniu umieszczony został w domu dziecka z powodu braku zainteresowania nim rodziców. Kiedy miał około roku babcia zabrała go z domu dziecka do siebie. Na skutek jej starań w 1979 r. ustanowiona została ona rodziną zastępczą dla powoda. Powód traktował babcię H. jak matkę, mówił do niej mama. Rodzice biologiczni powoda nigdy nie interesowali się jego losem. Babcia opiekowała się nim, nigdy nie dała odczuć, że jest niechciany. Kiedy sprawiał problemy wychowawcze broniła go, płakała, prosiła by zmienił swe zachowanie. Sytuacja materialna i życiowa rodziny M. powodowała, że wychowanie powoda było trudne. Mieszkający z babcią powoda jej synowie nie pracowali, popadali w konflikt z prawem. W tych warunkach powód nie chciał uczyć się, zachowywał się niepoprawnie w szkole, wszczynał bójki, dopuszczał się kradzieży.
W 1984 r. z powodu problemów wychowawczych powód umieszczony został
w Ośrodku Szkolno- (...) w W., przy czym nadal opiekunem prawnym powoda pozostawała babcia H. M.. W trakcie toczącej się wówczas sprawy o zmianę formy opieki nad małoletnim babcia powoda twierdziła, że wnuk nie sprawa jej żadnych kłopotów, chciała aby pozostał on nadal u niej, a jeżeli dojdzie do umieszczenia go w ośrodku wnosiła by był to ośrodek blisko jej miejsca zamieszkania, aby mieć możliwość zabierania go do siebie na soboty i niedziele. Przez okres umieszczenia powoda w placówce H. M. nie odwiedzała jednak wnuka. Proces wychowania powoda przez okres pobytu w ośrodku nadal nie przynosił poprawy. Powód zachowywał się niepoprawnie, kradł, wszczynał bójki, palił papierosy, był wulgarny. Zdarzyło się mu uciec z ośrodka. Ostatecznie został zatrzymany przez policję i odwieziony do domu babci. Mimo problemów z powodem H. M. zawsze zależało na tym, by spędzał święta z rodziną. (dowód: zeznania powoda na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 01:09-01:09:39 w zw.
z informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:31:51-00:39 płyta k. 32, zeznania świadka R. M. na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 00:41:17-00:54– płyta k. 32, zeznania świadka D. M. na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 00:54:11-01:03– płyta k. 32, w aktach sprawy I. O. 49/83 (N. 211/83) Sądu Rejonowego w Lubinie: protokół rozprawy z dnia 20.09.1983 r. k. 2, opinia k. 6, postanowienie k. 10, sprawozdanie z dozoru k. 12-13, informacja o umieszczeniu
w ośrodku k. 22, sprawozdania z pobytu w ośrodku z 23.05.1985r., 14.08.1985r., informacja o wynikach w nauce z 20.02.1986r., informacja o ucieczce z ośrodka
z 17.09.1986 r., opinia ośrodka z 23.03.1987 r.)

W latach 90-tych powód często popadał w konflikt z prawem. Wielokrotnie (ok. 9 razy) karany był za rozboje, kradzieże, pobicia, w tym kilkakrotnie razem
z synami H. M.. Za przestępstwa których się dopuścił odbywał karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym. W przerwach w odbywaniu kary powód pomieszkiwał w różnych miejscach w okolicach L., najczęściej jednak przebywał u H. M., na której utrzymaniu pozostawał. Podczas wizyt kuratora
w miejscu zamieszkania H. M. zawsze ciepło wyrażała się o powodzie, twierdziła, że jest dobrym wnukiem, chciałaby się usamodzielnił i zaczął uczciwe życie. W 1995 r. powód miał próbę samobójczą, przebywał w szpitalu. Pod koniec 1995 r. Sąd Rejonowy w Lubinie zarządził wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej za jeden z czynów, jakich dopuścił się powód. Podczas pobytu w zakładzie karnym babcia powoda, choć była już w podeszłym wieku i miała trudną sytuację materialną odwiedzała powoda co kilka miesięcy, zawoziła mu paczki. (dowód: zeznania powoda na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 01:09-01:09:39 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:31:51-00:39 płyta k. 32, zeznania świadka R. M. na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 00:41:17-00:54– płyta k. 32, zeznania świadka D. M. na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 00:54:11-01:03– płyta k. 32, w aktach sprawy II K 871/92 Sądu Rejonowego w Lubinie: wyrok z dnia 04.02.1993r. k. 214-216, wyrok Sądu Wojewódzkiego w Legnicy k. 264-267, dokumenty w teczce dozoru D. K. D 134/93)

O śmierci babci powód dowiedział się będąc w zakładzie karnym. W radio usłyszał, że był wypadek w okolicach L., pamiętał, że tamta trasą często chodziła jego babcia. Następnego dnia powód otrzymał informację, że w wypadku zginęła H. M.. Wówczas poprosił o przepustkę, by być na jej pogrzebie, jednak nie otrzymał zgody na opuszczenie zakładu. Po 7 miesiącach od wypadku wyszedł na wolność i następnego dnia odwiedził grób babci. Powód chciałby postawić babci nowy pomnik. W 2010 r. taki pomnik postawił zmarłemu wujowi, który po śmierci babci popełnił samobójstwo. Powód żałował, że nie mógł być na pogrzebie babci. Czuł bezsilność z tego powodu. Często wspomina babcię. Jak przyjeżdża do Polski 4-5 razy do roku odwiedza jej grób. Czuje wdzięczność za to, że babcia opiekowała się nim. (dowód: zeznania powoda na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 01:09-01:09:39
w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:01:06-00:39 płyta k. 32)

Po wyjściu z zakładu karnego w 2003 r. powód postanowił zmienić swoje życie, chciał znaleźć pracę, założyć rodzinę. Podejmował różne zatrudnienia w kraju
i za granicą. Ostatecznie wyjechał do Austrii, gdzie mieszka i pracuje od kilku lat. Ma żonę i 6 letnie dziecko. Jest szczęśliwy w związku, jaki stworzył, zadowolony
z wykonywanej pracy. (dowód: zeznania powoda na rozprawie w dniu 06.12.2016 r. min. 01:09-01:09:39 w zw. z informacyjnymi wyjaśnieniami min. 00:01:06-00:39 płyta k. 32)

Powód zgłosił pozwanemu roszczenie o zapłatę na jego rzecz zadośćuczynienia z powodu śmierci babci. Decyzją z dnia 06 lipca 2016 r. pozwany uznał roszczenie powoda i ustalił je na kwotę 10 000 zł, przy czym wypłacił mu 5 000 zł, przyjmując 50% przyczynienie się poszkodowanej do zdarzenia. ( dowód: decyzja k. 7)

Ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie w zakresie sytuacji rodzinnej
i osobistej powoda spowodowanej śmiercią babci H. M. Sąd dokonał na podstawie zeznań powoda oraz zeznań świadków R. M.
i D. M., uznając je za wiarygodne, spójne, spontaniczne i wzajemnie się uzupełniające. Podstawę ustaleń faktycznych stanowiły także dokumenty znajdujące się w aktach sprawy Opm 49/83 Sądu Rejonowego w Lubinie oraz II K 871/92, które korespondują z zeznaniami powoda i świadków.

Sąd zważył, co następuje:

Więzi rodzinne zaliczane są do kategorii dóbr osobistych, o których mowa
w art. 23 k.c. i określane mianem „wartości życia rodzinnego” (T. Sokołowski, Komentarz do art. 23 k.c., Lex). Zerwanie tych więzi uzasadnia prawo do żądania zadośćuczynienia na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c., gdyż zgodnie
z aktualnym orzecznictwem Sądu Najwyższego najbliższemu członkowi rodziny zmarłego służy zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c. w związku z art. 24 § 1 k.c., w sytuacji gdy śmierć nastąpiła przed dniem 03 sierpnia 2008 r. wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (por. uchwała SN z dnia 13.07.2011r., III CZP 32/11, OSNC 2012, Nr 1, poz. 10). Podkreślić należy, iż czynem niedozwolonym poszkodowana bezpośrednio jest też osoba najbliższa zmarłemu i na podstawie tych przepisów może żądać naprawienia własnej krzywdy, doznanej poprzez naruszenie jej własnego dobra osobistego.

W orzecznictwie jednoznacznie wskazuje się, że szczególne więzi emocjonalne występujące w ramach prawidłowo funkcjonującej rodziny zasługują na ochronę prawną na podstawie ogólnych przepisów prawa cywilnego. W obrębie rodziny występuje bowiem wiele różnych, często bardzo specyficznych powiązań emocjonalnych, którym nie sposób odmówić doniosłości prawnej. Najbardziej poprawna pod względem jurydycznym jest koncepcja jednego dobra osobistego
w postaci prawa do niezakłóconego życia rodzinnego, obejmującego szeroko rozumiane więzi rodzinne pomiędzy małżonkami, rodzicami i dziećmi, czy wreszcie pomiędzy samym rodzeństwem - inaczej ujmując dobra osobistego w postaci "życia rodzinnego". Szczególna więź rodziców z dzieckiem, przysługująca zarówno dziecku, jak i rodzicom w prawidłowo funkcjonującej rodzinie, zasługuje zatem na status dobra osobistego (wyrok SN z dnia 14 stycznia 2010 r., IV CSK 319/09, Palestra nr 1-2 z 2010 r., wyrok SA w Gdańsku z dnia 23 września 2005 r., I ACA 554/05, Palestra 2006, Nr 9-10, poz. 308, wyrok SA w Łodzi z dnia 15 lipca 2010 r., I ACa 437/10, Legalis).

Pojęcie „najbliższego członka rodziny zmarłego” jest pojęciem w szerokim znaczeniu, na co wielokrotnie wskazywano już w orzecznictwie. O najbliższych relacjach mówi się wtedy, gdy wynikają one z poczucia wspólności, także gospodarczej oraz bliskości osobistej. Do kategorii faktów umożliwiających dokonanie ocen w tym względzie zaliczyć wypada takie dane jak: wiek, sposób dotychczasowego życia każdego z powodów, jego miejsce zamieszkania, częstotliwość i charakter kontaktów z bliską osobą zmarłą (osobiste, telefoniczne, korespondencyjne etc.), własna sytuacja rodzinna, a także tryb życia bliskiej osoby zmarłej, jej indywidualne możliwości i rodzaj wpływu na życie i zamierzenia na przyszłość każdego z powodów z osobna etc. (por. wyrok SN z dnia 13.04.2005r., IV CK 648/04, Legalis nr 68991, wyrok SN z dnia 27.04.2014r., V CSK 445/13, Legalis nr 1067200).

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy pozwalają na uznanie, iż powód na skutek śmierci bliskiej mu babci H. M., doznał naruszenia dóbr osobistych poprzez zerwanie z nią więzi. Powód wykazał, iż był emocjonalnie związany z babcią i to ona praktycznie od początku jego życia zastępowała mu matkę, przez którą został odtrącony, podobnie jak przez ojca. Faktem pozostaje, że powód przez okres od dzieciństwa do czasu opuszczenia zakładu karnego w 2003 r. nie funkcjonował w sposób prawidłowy, w szczególności stwarzał liczne problemy wychowawcze, już w okresie dojrzewania popadał w konflikt z prawem, co
w późniejszym czasie skutkowało kilkakrotnym skazaniem za liczne przestępstwa głównie przeciwko mieniu i porządkowi publicznemu oraz osadzeniem w zakładzie karnym. Jednakże względem babci powód nigdy nie dopuścił się przestępstwa.
Z okoliczności sprawy wynika, iż pomimo trudnej sytuacji życiowej i materialnej babcia jak tylko mogła starała się dobrze wychować powoda i pomimo wielu niepowodzeń wychowawczych nigdy go nie odtrąciła. Naturalne zatem pozostaje, że śmierć H. M. wywołała u powoda smutek, żal, poczucie straty
i tęsknotę. Na skutek jej śmierci pewien etap życia powoda zakończył się i po opuszczeniu zakładu karnego powód nie miał już do kogo wrócić. Postawa, jaką powód prezentuje aktualnie i zmiana jaka zaszła w jego życiu wskazują, iż pomimo kryminalnej przeszłości nadal ważne dla powoda pozostają więzi rodzinne. Powód bowiem pomimo wielu niepowodzeń stworzył szczęśliwą rodzinę, ale jednocześnie nadal pamięta o babci, która się nim opiekowała przez lata i kultywuje po niej pamięć.

Podmiotem zobowiązanym do naprawienia szkody powodom jest pozwany (...) S.A. W., który ponosi odpowiedzialność majątkową za wyrządzoną powodowi szkodę przez osobę objętą obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu, stosownie do art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. i art. 822 k.c.

Zadośćuczynienie ma na celu złagodzenie cierpień wywołanych śmiercią osoby najbliższej. Ustalając kwotę należnego powódce zadośćuczynienia Sąd oceniał relacje łączące powoda z babcią i wpływ jej śmierci na dalsze życie powoda.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż krzywda powoda D. K. (1) powinna zostać zrekompensowana przyznaniem mu zadośćuczynienia w wysokości
15 000 zł. Tak więc Sąd zasądził na rzecz powoda od pozwanego kwotę 10 000 zł, po pomniejszeniu jej o dotychczas wypłacone zadośćuczynienie w kwocie 5 000 zł.
O powyższym Sąd orzekł w pkt. 1 wyroku na podstawie art. 448 k.c. w zw. z art. 24 § 1 k.c.

Odsetki od przyznanej kwoty zadośćuczynienia Sąd zasądził zgodnie z pozwem od dnia 01 lipca 2016 r., mając na względzie, iż pismem z dnia 31 maja 2016 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty. O powyższym orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 1 k.c. w zw. art. 455 k.c.

W pozostałym zakresie powództwo zostało oddalone. Zdaniem Sądu żądanie pozwu ponad zasądzoną wyrokiem kwotę jest nadmierne w stosunku do sytuacji osobistej powoda, którego aktywność życiowa pomimo śmieci bliskiej mu babci nie uległa w żaden sposób osłabieniu. Powód nie wykazał też, by z powodu śmierci babci doznał uszczerbku na zdrowiu, czy wymagał leczenia psychiatrycznego lub terapii psychologicznej. Pomimo śmierci babci, wielu trudności życiowych powód, jak twierdzi, po opuszczeniu zakładu karnego, postawił sobie za cel, że nigdy już do niego nie wróci i konsekwentnie ten cel realizował. Aktualnie od co najmniej kilku lat funkcjonuje prawidłowo, kryminalną przeszłość ma za sobą. Ma rodzinę, pracę. Dodać należy też, iż śmierć babci powoda pomimo iż tragiczna, wpisana była jednak
w naturalną kolejność śmierci poszczególnych członków rodziny powoda i nie spowodowała negatywnych zmian w funkcjonowaniu powoda.

Jednocześnie Sąd będąc związanym z mocy art. 11 k.p.c. ustaleniami dokonanymi przez sąd karny co do popełnienia przestępstwa, przyjął, iż brak jest podstaw do uznania, by poszkodowana H. M. przyczyniła się do wypadku. Wynika to bowiem z treści wyroku Sądu Rejonowego w Lubinie z dnia 11 lipca 2003 r., w którym z opisu czynu zarzucanego sprawcy Sąd wyeliminował nieprawidłowe przekroczenie przez H. M. przejścia dla pieszych. Wskazać bowiem należy, iż sąd cywilny związany jest ustaleniami dokonanymi przez sąd karny także co do czasu popełnienia przestępstwa, miejsca i sytuacji, w jakiej czyn został popełniony, gdyż należą one do elementów składowych przypisanego pozwanemu czynu przestępnego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.7.1972 r., I PR 343/71, Legalis nr 16395).

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. dokonując ich stosunkowego rozdzielenia w proporcjach w jakich strony przegrały. Powód przegrał sprawę w 71%, zaś pozwany w 29%. Poniesione przez powoda koszty procesu wyniosły 5 367 zł (3 617 zł wynagrodzenia pełnomocnika i 1 750 zł opłaty stosunkowej), zatem pozwany powinien zwrócić powodowi 29% jego kosztów, co stanowi kwotę 1 556 zł. Pozwany natomiast poniósł koszty procesu w kwocie 3 617 zł, zatem powód powinien zwrócić mu 71% tych kosztów, a więc kwotę 2 568 zł. Różnicę między tymi kwotami powód powinien zwrócić pozwanemu zgodnie z przyjętą wyżej zasadą.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Agnieszka Hofman
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Wieluni
Osoba, która wytworzyła informację:  Ewelina Puchalska
Data wytworzenia informacji: