Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodnicząca: SSO Barbara Bojakowska

Sędziowie: SSO Joanna Składowska

SSO Iwona Podwójniak

Protokolant: star. sekr. sąd. Elwira Kosieniak

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie sprawy

z powództwa U. P. i M. Z.

przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...)
w B.

o ochronę naturalnego środowiska człowieka

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Łasku

z dnia 22 czerwca 2017 roku, sygn. akt I C 307/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz każdej z powódek U. P.
i M. Z. kwoty po 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt I Ca 375/17

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Łasku, zasądził od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz każdej z powódek U. P. i M. Z. kwoty po 22894,05 zł z odsetkami ustawowymi
od dnia 12 maja 2012 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i z odsetkami ustawowymi
za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty (pkt 1 a i b), umarzając postepowanie w pozostałym zakresie (pkt 2) orzekając jednocześnie o kosztach procesu
(pkt 3 a i b) oraz kosztach pokrytych tymczasowo przez Skarb Państwa (pkt 4).

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w zakresie zasądzenia odsetek od kwot przyznanych każdej z powódek zostało oparte na następujących ustaleniach i wnioskach, których istotne elementy przedstawiały się następująco:

powódki, które współwłaścicielkami po ½ części zabudowanej działki nr (...) położonej w miejscowości G., gmina B., wniosły o zasądzenie od pozwanego kwoty 11000 zł, w tym kwoty 6000 zł tytułem obniżenia wartości nieruchomości i kwoty 5000 zł tytułem kosztów dokonania robót budowlanych w celu rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego z odsetkami ustawowymi od dnia 11 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty.

W piśmie procesowym z dnia 15 maja 2017 roku pełnomocnik powódek rozszerzył powództwo do kwoty 45788,10 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 12 maja 2012 roku
do dnia 31 grudnia 2015 roku i z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 01 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty, w kwocie tej mieści się odszkodowanie za utratę wartości nieruchomości w wysokości 30100 zł i koszt rewitalizacji akustycznej budynku powodów
w kwocie 15688,10 zł.

Pełnomocnik powódek wystosował do pozwanego pisemne wezwanie do zapłaty kwoty 235500 zł w dniu 10 kwietnia 2012 roku. Wezwanie zostało doręczone pozwanemu
w dniu 11 kwietnia 2012 roku. W wezwaniu tym jako termin płatności pełnomocnik powodów wskazał 14 dni od otrzymania pisma. Pozwany nie uznał roszczenia.

Zdaniem Sądu, na podstawie art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy Prawo
ochrony środowiska powódkom przysługuje od pozwanego odszkodowanie w kwotach
po 22894,05 zł na rzecz każdej z nich.

O odsetkach od zasadzonego roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c.
i art. 455 k.c., zasądzając kwotę żądania głównego z odsetkami liczonymi od dnia wskazanego w piśmie powódek z dnia 15 maja 2017 roku, tj. od dnia 12 maja 2012 roku, ponieważ dzień ten nastąpił po terminie wskazanym przez powodów w pisemnym wezwaniu do zapłaty skierowanym do pozwanego przed wytoczeniem powództwa - czyli po dniu
25 kwietnia 2012 roku.

Odnośnie żądania odsetek od dnia 11 kwietnia 2012 roku do dnia 11 maja 2012 roku postępowanie umorzono na podstawie art. 355 § 1 k.p.c. ponieważ powódki cofnęły
w tym zakresie powództwo w sposób dorozumiany, a pozwany wyraził na to zgodę także
w sposób dorozumiany w piśmie z dnia 22 maja 2017 roku.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany, zaskarżając go w zakresie dotyczącym zasądzenia odsetek, zarzucając naruszenie przepisów:

- art. 481 § 1 k.c. w zw. z. art. 363 § 2 k.c. w zw. z art. 129 ust. 2 ustawy - Prawo
ochrony środowiska, wykładanych w świetle art. 316 § 1 k.p.c., poprzez błędną
wykładnię - polegającą na przyjęciu, że odsetki od pieniężnego świadczenia odszkodowawczego, przewidzianego w art. 129 ust. 2 ustawy - Prawo ochrony
środowiska należą się od daty wcześniejszej niż data wyrokowania lub daty
doręczenia opinii biegłego lub daty skutecznego rozszerzenia powództwa przez
stronę powodową.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie co do istoty sprawy, poprzez orzeczenie,
iż powódce przysługują następujące roszczenia :

- kwoty 6000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2012 roku do dnia
22 maja 2017 roku;

- kwoty 24100 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 maja 2017 roku do dnia zapłaty;

- kwoty 5000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 12 maja 2012 roku do dnia
22 maja 2017 roku;

- kwoty 10668,10 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 23 maja 2017 roku

i zasądzenie od powodów na rzecz pozwanego Skarbu Państwa kosztów postępowania
apelacyjnego, według norm przypisanych prawem.

W odpowiedzi na apelacje powódki wniosły o oddalenie apelacji i zasądzenie
od pozwanego na rzecz każdej z powódek kosztów postępowania apelacyjnego, według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie.

Odnosząc się do skarżonej kwestii zasądzenie odsetek od świadczenia z tytułu odszkodowania od daty wcześniejszej niż data wyrokowania, wskazać trzeba, iż dłużnik odpowiedzialny za wyrównanie szkody pozostaje w opóźnieniu z zapłatą świadczenia bezterminowego jakim jest odszkodowanie za wyrządzoną szkodę na zasadach ogólnych,
tj. od dnia wezwania go przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455 k.c.).
Od tego momentu wierzyciel ma zatem prawo żądać odsetek ustawowych za opóźnienie
na podstawie art. 481 k.c. Dotyczy to także odszkodowań dochodzonych w oparciu o przepisy art. 129 ust. 2 oraz art. 136 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Wskazać należy, iż obowiązany do wypłaty odszkodowania może pozostawać w tak rozumianym opóźnieniu obowiązku wyrównania szkody, której wysokość jest znana
w dacie wezwania, choćby została ona ustalona dopiero w okresie późniejszym, w tym
w wyniku postępowania sądowego. Dłużnik popada w opóźnienie, jeśli nie spełnia świadczenia pieniężnego w terminie, w którym stało się ono wymagalne, także wtedy,
gdy kwestionuje istnienie lub wysokość świadczenia.

W niniejszej sprawie pozwany został wezwany do zapłaty odszkodowania pismem doręczonym w dniu 11 kwietnia 2012 roku. Wierzycielki wyznaczyły termin spełnienia świadczenia 14 dni od otrzymania pisma. Dłużnik pozostawał zatem w opóźnieniu od dnia
25 kwietnia 2012 roku. Skoro jednak powódki cofnęły powództwo w zakresie odsetek od dnia 11 kwietnia 2012 roku do dnia 11 maja 2012 roku w sposób dorozumiany, to w tak zaistniałej sytuacji pozwany pozostawał zatem w zwłoce od dnia następnego w zakresie cofnięcia tego roszczenia, czyli od dnia 12 maja 2012 roku.

W tych warunkach nie można zatem zgodzić się ze skarżącym, iż zasądzając
odsetki ustawowe od tak ustalonej daty Sąd pierwszej instancji dopuścił się naruszenia
art. 363 § 2 k.c.

Stwierdzić bowiem trzeba, iż pozwany co najmniej od daty doręczenia mu wezwania do zapłaty miał możliwość dokonać we własnym zakresie oszacowania odszkodowania
i jego wypłaty, a nie czekać biernie na rozstrzygnięcie sądu. Zaniechanie tego obowiązku doprowadziło do konieczności wykonania stosownej kalkulacji przy pomocy biegłego sądowego. Skarżący nie przedstawił analizy na ile zaskarżone rozstrzygnięcie oparto
na wyliczeniu odszkodowania z niekorzyścią dla niego, tj. na ile odszkodowanie byłoby odmienne kwotowo, gdyby zostało wyliczone według cen z innej daty. Przyznanie odsetek ustawowych za okres wskazany w wyroku stanowi rekompensatę za korzystanie przez pozwanego z kapitału. Jeżeli zobowiązany nie płaci odszkodowania w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 k.c. uprawniony nie ma możliwości czerpania korzyści z odszkodowania, jakie mu się należy już w tym terminie. Odsetki ustawowe mają przede wszystkim zapewnić swego rodzaju zryczałtowane wynagrodzenie dla wierzyciela za korzystanie ze środków pieniężnych jemu należnych przez dłużnika.

Powyższe nie jest sprzeczne z funkcją odsetek z art. 481 § 1 k.c. i nie przysparza powódkom korzyści finansowych, nieuzasadnionych zakresem zobowiązania pozwanego, określonym w przepisach art. 129 ust. 2 i art. 136 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska.

Wbrew stanowisku apelacji, całkowicie nieuprawnionym jest wiązanie początkowej daty biegu odsetek od zasądzonych na rzecz powódek kwot z datą wyrokowania bądź datą doręczenia pozwanemu odpisu opinii biegłego sądowego. Wyrok w niniejszej sprawie nie ma charakteru konstytutywnego. Źródłem szkody dla powódek było wprowadzenie obszaru ograniczonego użytkowania, co ograniczyło je w sposobie korzystania z nieruchomości
i pogorszyło klimat akustyczny budynku.

Dlatego też, rację miał Sąd Rejonowy zasadzając kwoty odszkodowania na rzecz powódek od dnia 12 maja 2012 roku, gdyż w okolicznościach przedmiotowej sprawy,
z uwagi na cofnięcie powództwa, wymagalność roszczenia powódek należy właśnie ustalić
od tej daty. Ponadto kwoty zasądzone w całości mieszczą się w wysokości odszkodowania,
do zapłaty którego powódki wezwały pozwanego.

Resumując stwierdzić należy, iż skarżącemu nie udało się w żaden sposób wykazać,
że Sąd Rejonowy rozpoznający przedmiotową sprawę, naruszył jakikolwiek wskazany przepis prawa materialnego, czy procesowego i dlatego zdaniem Sądu Okręgowego zaskarżone rozstrzygnięcie odpowiada prawu.

Z przytoczonych względów apelacja podlegała oddaleniu w całości na mocy
art. 385 k.p.c. o czym orzeczono jak w punkcie 1 sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego, należnych od pozwanego na rzecz każdej
z powódek Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
w zw. z art. 99 k.p.c. i art. 391 § 1 k.p.c., tj. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, który pozwany przegrał w instancji odwoławczej w całości.

Wysokość kosztów profesjonalnego zastępstwa prawnego po stronie każdej
z powódek Sąd Odwoławczy ustalił w oparciu o § 2 pkt 4 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015r., poz. 1804 ze zm.) w stosunku do wartości przedmiotu zaskarżenia każdego z zasadzonych roszczeń na rzecz powódek.