Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 29 kwietnia 2016 roku

Sąd Rejonowy w Zgierzu I Wydział Cywilny w składzie :

Przewodnicząca : Sędzia SR Małgorzata Nowak

Protokolant : sekr. sąd. Sylwia Domańska

po rozpoznaniu w dniu 19 kwietnia 2016 roku w Zgierzu na rozprawie sprawy

z wniosku F. L. (1)

z udziałem M. S.

o podział majątku i dział spadku

p o s t a n a w i a :

1.  objąć podziałem majątku F. L. (1) i H. L.:

a/ środki pieniężne zgromadzone na lokatach bankowych w Banku Spółdzielczym w O. w łącznej kwocie 46.423,16 (czterdzieści sześć tysięcy czterysta dwadzieścia trzy 16/100) złotych oraz w Banku (...) Spółka Akcyjna w wysokości 20.063 (dwadzieścia tysięcy sześćdziesiąt trzy) złotych;

b/ samochód osobowy marki F. (...) o numerach rejestracyjnych (...) –o wartości 500 ( pięćset ) złotych;

2.  oddalić wniosek o zaliczenie do majątku wspólnego F. L. (1) i H. L. nakładów na nieruchomość położoną w O. przy ulicy (...);

3.  objąć działem spadku po H. L. udział w 1/2 części w samochodzie osobowym marki F. (...) o numerach rejestracyjnych (...) oraz prawo do 1/2 części w zgromadzonych środkach pieniężnych na lokatach bankowych w Banku Spółdzielczym w O. w łącznej kwocie 46.423,16 (czterdzieści sześć tysięcy czterysta dwadzieścia trzy 16/100) złotych oraz w Banku (...) Spółka Akcyjna w wysokości 20.063 (dwadzieścia tysięcy sześćdziesiąt trzy) złotych;

4.  dokonać podziału majątku wspólnego H. L. i F. L. (1) oraz działu spadku po H. L. w ten sposób, że:

a/ F. L. (1) przyznać na wyłączną własność samochód osobowy opisany w punkcie 1b postanowienia oraz środki pieniężne zgromadzone na lokatach bankowych w banku (...) SA w wysokości 20.063 (dwadzieścia tysięcy sześćdziesiąt trzy) złotych oraz w Banku Spółdzielczym w O. w wysokości 28.041,79 (dwadzieścia osiem tysięcy czterdzieści jeden 79/100) złotych

b/ M. S. przyznać środki pieniężne zgromadzone na lokatach bankowych w Banku Spółdzielczym w O. w wysokości 18.381,37 (osiemnaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden 37/100) złotych;

5.  zasądzić od F. L. (1) na rzecz M. S. kwotę 14.611,71 (czternaście tysięcy sześćset jedenaście 71/100) złotych tytułem spłaty, płatną w terminie 1 miesiąca od uprawomocnienia się postanowienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia temu terminowi;

6.  zasądzić od F. L. (1) na rzecz M. S. kwotę 2400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego;

7.  nakazać pobranie od F. L. (2) na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Zgierzu kwotę 3.367,79 (trzy tysiące trzysta sześćdziesiąt siedem 79/100) złotych tytułem wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I Ns 55/14

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 16 grudnia 2013 r. F. L. (1) wniósł o podział majątku wspólnego wnioskodawcy i jego zmarłej żony H. L. poprzez zasądzenie od uczestniczki M. S. jako spadkobierczyni H. L. kwoty 51.000 złotych oraz zasądzenie kosztów postępowania. Wnioskodawca wskazał, iż w skład majątku wspólnego wchodzą: środki zgromadzone na książeczce oszczędnościowej w Banku Spółdzielczym w O. w kwocie 17.000 zł, samochód marki F. (...) nr rej. (...), nakłady poniesione na nieruchomość w O. przy ul. (...) w postaci ocieplenia domu i pomalowania ścian zewnętrznych , pokrycia dachu blachą i wymiany rynien ściennych, założenie centralnego ogrzewania olejowego, założenie kostki brukowej wewnątrz posesji , wybudowanie garażu , zbudowanie ogrodzenia, wykonanie nowego pokrycia komórek i wymiany okna i parapetów .

Pismem z dnia 8 października 2014 roku pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował wniosek wnosząc o ustalenie , że w skład majątku wspólnego F. i H. małżonków L. wchodził samochód osobowy marki F. (...) p nr rej. (...) 5941o wartości 500 złotych , środki pieniężne zgromadzone na lokatach bankowych w wysokości 26.262,21 złotych , wierzytelność z tytułu nakładów z majątku wspólnego małżonków na majątek osobisty H. L. o wartości 60.000 złotych . W wyniku podziału samochód i środki pieniężne mają być przyznane wnioskodawcy a wierzytelność z tytułu nakładów na rzecz uczestniczki , ze spłata na rzecz wnioskodawcy kwotą 33.118,39 złotych .

Co do wyliczenia środków pieniężnych zgromadzonych w Banku wnioskodawca wskazał , że środki te zostały ulokowane na dwóch lokatach po 17.000 zł w Banku Spółdzielczym w O. oraz dwóch lokatach po 10.000 złotych w Banku (...) SA . Łączna wysokość lokat to 51.000 złotych , z tym , że część pieniędzy na lokaty pochodziła z świadczeń pieniężnych z tytułu deportacji na teren III Rzeszy od dnia 1 września 1997 roku , które to świadczenie było wypłacane comiesięcznie wraz ze świadczeniami emerytalnymi do 1 marca 2014 roku . Była to kwota 27.737,79 złotych , która jako majątek osobisty nie powinna być brana pod uwagę w podziale majątku . Dlatego od kwoty lokat 51.000 zł należało odjąć kwoty uzyskane z tytułu świadczenia deportacyjnego , co w konsekwencji dało kwotę 26.262,21 złotych wskazaną w żądaniu .

(wniosek – k. 3-3v, pismo z dnia 8.10.2014 k 52-53 )

W piśmie przygotowawczym złożonym do sądu w dniu 10 kwietnia 2015 roku pełnomocnik wnioskodawcy sprecyzował ponownie wniosek w zakresie zgromadzonych środków pieniężnych , które powinny być wzięte pod uwagę przy podziale majątku poprzez wykazanie dodatkowo , że wnioskodawca otrzymał z tytułu deportacji na teren III Rzeszy dodatkowo kwotę 4342 zł tj. w dniu 28 lipca 2000 roku 620 zł oraz w dniu 23 stycznia 2002 roku kwotę 300 złotych , zaś 14 sierpnia 2001 roku kwotę 2000 marek niemieckich . Kwota ta również stanowi majątek odrębny i powinna być dodatkowo odliczona od wartości lokat zgromadzonych przez małżonków . Wobec tego do podziału w zakresie środków pieniężnych z lokat powinna być wzięta kwota 21.920,21 złotych . Dlatego F. L. (1) miał prawo do wypłacenia z lokat kwoty 37.000 złotych , a uczestniczka powinna spłacić wnioskodawcę w tym zakresie kwotą 17.000 złotych .

( pismo z dnia 10.04.2015 k 110 -111)

Uczestniczka M. S. co do zasady przyłączyła się do wniosku o dział spadku i podział majątku wspólnego. Wniosła
o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzą: samochód osobowy marki F. (...) o wartości 500 zł oraz środki pieniężne zgromadzone na lokatach terminowych w kwocie 54.000 zł.

Uczestniczka wniosła o przyznanie na rzecz wnioskodawcy samochodu osobowego i środków pieniężnych w łącznej kwocie 37.000 zł, a na rzecz uczestniczki kwotę 17.000 zł. Wniosła także o zasądzenie od wnioskodawcy na rzecz uczestniczki kwoty 17.250 zł z tytułu wyrównania udziałów w majątku wspólnym oraz kosztów postępowania.

Uczestniczka zaprzeczyła natomiast aby nakłady na nieruchomość poczynione zostały przez z środków małżeńskich jej matki i F. L. (1) . Twierdziła natomiast , że nakłady o których zaliczenie do majątku wspólnego wniósł wnioskodawca były dokonane albo przed jego ślubem , albo wyłącznie ze środków finansowych uczestniczki i jej męża . W związku z całkowitym rozliczeniem uczestniczka wniosła o przyznanie wnioskodawcy samochodu oraz środków pieniężnych w łącznej kwocie 37.000 zł ( co wynikało z pobranych już lokat przez wnioskodawcę ) , a uczestniczce środki pieniężne w wysokości 17.000 złotych ( co również wynika z pobranych przez uczestniczkę lokat ) . Natomiast wnioskodawca w ramach wyrównania udziałów miałby spłacić uczestniczkę kwotą 17.250 złotych .

Na terminie rozprawy w dniu 18 września 2014 r. uczestniczka sprostowała powyższe stanowisko, wnosząc o zasądzenie spłaty w kwocie 10.250 zł.

( odpowiedź na wniosek – k. 14-18, protokół rozprawy k 47 )

Na ostatnim terminie rozprawy wnioskodawca wystąpił o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi samochód osobowy, środki zgromadzone na lokatach w wysokości 21.920,20 zł i nakłady na nieruchomość w wysokości 49.000 zł. Wniósł o przyznanie samochodu i środków pieniężnych wnioskodawcy oraz spłatę wnioskodawcy kwotą 37.460 zł.

Uczestniczka wniosła o ustalenie, że w skład majątku wspólnego wchodzi samochód osobowy i środki zgromadzone na lokatach w kwocie 57.000 zł. Wniosła o przyznanie samochodu i lokat wnioskodawcy, poza lokatą w kwocie 17.000 zł, która miałaby przypaść na rzecz uczestniczki.

( protokół rozprawy – k. 178)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

H. L. i F. L. (1) zawarli związek małżeński w dniu 25 października 1997 r. . Przed ślubem , w dniu 20 października 1997 r. H. L. poprzednio R. sporządziła testament, w którym cały majątek przy ulicy (...) , czyli dom mieszkalny, działkę oraz zabudowania gospodarcze zapisała swojej córce M. S. . W testamencie znalazły się dwa zapisy dotyczące nieruchomości . Pierwszy , w którym spadkodawczyni zobowiązała F. L. (1) do opuszczenia przez niego lokalu po jej śmierci . F. L. (1) złożył również podpis pod tym oświadczeniem . Drugi, w którym Z. K. ( córka H. L. , a siostra uczestniczki ) zrzekła się udziału w 1/6 w majątku na rzecz M. S. .

(odpis skrócony aktu małżeństwa – k. 6 , testament k- 16 akt I Ns 955/13 ,)

Małżonkowie L. mieli dorosłe dzieci z innych związków . F. L. (1) miał dwóch synów R. i J. , H. dwie córki B. S. (1) i Z. K. .

Po ślubie małżonkowie L. zamieszkali razem z córką H. M. S. i jej mężem B. S. (2) na jednej nieruchomości położonej w O. na ul. (...) . H. L. i F. L. (1) zajmowali parter budynku, zaś uczestniczka wraz z mężem piętro domu. Obie rodziny prowadziły odrębne gospodarstwa . Natomiast wspólnie opłacali media. Relacje między nimi były bardzo dobre.

( zeznania świadka K. M. – k. 84, zeznania świadka A. K. – k. 176, zeznania wnioskodawczyni – k. 177v, zeznania świadka Z. K. – k. 85, zeznania świadka A. K. – k. 175v)

Przed ślubem F. i H. L., w budynku częściowo wymieniono okna i wyremontowano łazienkę.

( zeznania świadka K. M. – k. 84, zeznania świadka Z. K. – k. 85-86)

W dniu 7 września 1998 r. uczestniczka wraz z mężem nabyła działkę nad jeziorem G. za cenę 3.500 zł. Działka ta została nabyta z ich oszczędności. Działka ta miała charakter rolny. Znajduje się na niej stary drewniany dom i camping. Toaleta jest na zewnątrz. Niedawno została doprowadzona do działki woda. Ogrodzenie działki robił samodzielnie B. S. (1).

(poświadczona za zgodność kopia aktu notarialnego – k. 90-95zeznania świadka K. M. – k. 84, świadka Z. K. – k. 85, zeznania świadka A. K. – k. 176, zeznania świadka A. W. – k. 176v)

W dniu 20 maja 1999 roku rodzina męża uczestniczki sprzedała dom ich rodziców w G. , a mąż uczestniczki B. S. (1) otrzymał z tej sprzedaży w spadku kwotę 31.900 zł, którą wraz z uczestniczką przeznaczyli na dalszy remont domu zajmowanego wspólnie z wnioskodawcą i matką uczestniczki w O. przy ulicy (...) .

( zeznania świadka K. M. – k. 84, zeznania świadka Z. K. – k. 85, zeznania świadka A. K. – k. 176, przesłuchanie wnioskodawczyni – k. 177v, poświadczona za zgodność kopia potwierdzenia wpłaty – k. 74, postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku – k. 75, aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości – 76-77v)

W dniu 8 października 1999 r. uczestniczka zaciągnęła wraz matką i swoim mężem pożyczkę na remont centralnego ogrzewania w domu. Pożyczka była zaciągnięta na dogodnych wówczas warunkach związanych z funduszami na ochronę środowiska . Ponieważ współwłaścicielką nieruchomości była H. L. musiała być wskazana jako strona umowy . Pożyczkę spłacała M. S. wraz z mężem .

(zeznania świadka K. M. – k. 84-85, zeznania świadka Z. K. – k. 85, zeznania świadka A. K. – k. 175v-176, poświadczona za zgodność kopia umowy – k. 19-24, dowodów wpłat – k. 30-33)

M. S. wraz z mężem od 1996 r. zaciągali również pożyczki
w Pracowniczych Kasach Zapomogowo-Pożyczkowych w miejscu ich pracy . Pożyczki te były przeznaczone na remont domu.

Do 2002 r. budynek w O. przy ulicy (...) został ocieplony, położono tynki, dach pokryto blachą. Dach budynków gospodarczych został pokryty papą zgrzewczą, a budynek pomalowano.

W 2009 r. postawiono krótki odcinek płotu od strony sąsiada, a następnie położono kostkę na podjeździe. Prace te były finansowane całkowicie przez M. S. i jej męża, który wykonywał wiele pracy fizycznej przy remontach osobiście ponieważ miał dużo umiejętności w tym zakresie .

Ponieważ małżonkowie L. kupili na początku małżeństwa samochód F. (...) p z dotychczasowej komórki B. S. (1) postawił drewnianą wiatę na ten samochód .

( zeznania świadka K. M. – k. 85, zeznania świadka Z. K. – k. 85, zeznania świadka A. K. – k. 175v, zeznania świadka J. D. – k. 86, zeznania świadka A. W. – k. 176, zeznania wnioskodawczyni – k. 177v)

F. L. (1) ani jego żona H. L. nie pomagali finansowo ani fizycznie przy remontach.

( zeznania świadka A. W. – k. 176-176v, zeznania wnioskodawczyni – k. 177v)

H. L. uzyskiwała emeryturę w wysokości ok. 1.500 zł . F. L. (1) miał trzy źródła emerytury . Otrzymywał emeryturę z KRUS , rentę za pracę na terenie III Rzeszy i rentę z tytułu kalectwa . Obecnie emerytura wnioskodawcy wynosi ok. 2.500 zł wraz z dodatkami. Emerytura F. L. (1) była wpłacana na konto w Banku , natomiast H. L. otrzymywała emeryturę do ręki .

( kopia decyzji KRUS – k. 116, kopia wyciągu z rachunku bankowego – k. 56-67, zeznania F. L. (1) k 176 odw – 177 )

Synowie F. L. (1) rzadko odwiedzali ojca , J. L. bywał u ojca okazjonalnie na imieniny , urodziny . Częściej to F. L. (1) jeździł do syna R. , który miał swoje gospodarstwo . Wspomagał syna finansowo, w 2008 roku dał 3000 zł na zakup drzewek do sadu .

Od 1997 r. wnioskodawca miał przyznane świadczenie z tytułu deportacji
do III Rzeszy. Wysokość świadczenia ulegała podwyższeniu od kwoty 96,06 zł co roku o ok. 5-10 zł. W 2013 r. wynosiła 203,50 zł.

( poświadczona za zgodność kopia pisma KRUS – k. 54)

Z tytułu deportacji w ramach wejścia w życie porozumienia zawartego miedzy Fundacją (...) wnioskodawca otrzymał 23 stycznia 2002 roku 300 złotych , 28 lipca 2000 roku 620 złotych , 14 sierpnia 2000 2.000 DM .

( poświadczona za zgodność kopia zawiadomień – k. 113, k. 115, wypłaty dodatkowej – k. 114)

H. L. i F. L. (1) spłacali w czasie małżeństwa kredyt zaciągnięty na nabycie samochodu marki F. (...).

( bezsporne)

F. L. (1) postawił swojej pierwszej żonie Z. pomnik .

( zeznania wnioskodawcy k 176odw )

F. i H. L. otworzyli lokaty w Banku Spółdzielczym w O.. Na rachunkach H. L. o numerach: (...)-212-1, (...)-212-2, (...)-212-3, (...)-212-4, (...)-212-5 na dzień 19 czerwca 2013 r. zgromadzono łącznie kwotę 18.381,37 zł. Kwota ta została wypłacona M. S. na podstawie postanowienia spadkowego .

Na lokatach otworzonych w Banku Spółdzielczym w O. na nazwisko F. L. (1) o numerach: (...)-212, (...)-212-2, (...)-212-3, (...)-212-5, (...)-212-6, (...)-212-7 zgromadzono na dzień 19 czerwca 2013 r. łącznie kwotę 28.041,79 zł. . Lokaty te zostały w całości zlikwidowane 12 lipca 2013 roku przez F. L. (1) .

Na dzień 19 czerwca 2013 roku F. L. (1) miał w Banku Spółdzielczym w O. 11.787,25 złotych na rachunku (...) .

(pismo z Banku Spółdzielczego w O. – k. 36)

Na dzień 19 czerwca 2013 r. F. L. (1) i H. L. posiadali również lokaty w (...) Banku (...) S.A. z siedzibą w W.. Jedna lokata w wysokości 10.000 zł wypłacona w dniu 19 czerwca 2013 roku przez F. L. (1) oraz druga lokata w wysokości 10.063 złotych , przy czym w dniu 6 sierpnia 2013 roku została wypłacona przez F. L. (1) kwota 9.000 złotych , natomiast w dniu 11 października 2013 roku lokata została zerwana przez F. L. (1) .

(pismo z (...) S.A. – k. 39)

H. L. zmarła w dniu 19 czerwca 2013 roku . Postanowieniem z dnia 30 października 2013 r. w sprawie I Ns 955/13 Sąd Rejonowy w Zgierzu stwierdził, iż spadek po H. L. na podstawie testamentu allograficznego z dnia 20 października 1997 r. otwartego i ogłoszonego przez Sąd Rejonowy w Zgierzu dnia 20 października 2013 r. nabyła córka M. S. z domu R. w całości.

(postanowienie – k. 33 załączonych akt I Ns 955/13)

Koszt nakładów zgłoszonych przez wnioskodawcę to kwota 47.000 złotych

( opinia biegłego J. J. (2) k 126-158 )

Sąd nie dał wiary zeznaniom świadka B. S. (3), gdyż pozostaje ona w konflikcie z uczestniczką, która zeznawała na niekorzyść świadka w jej sprawie rozwodowej. Zeznania wskazanego świadka były nacechowane wyraźną niechęcią do uczestniczki. Świadek zeznała, że uczestniczka „kłamała” na jej sprawie. Wiedzę na temat remontów miała posiadać od matki uczestniczki, gdyż w tym czasie nie przebywała na nieruchomości. Świadek ogólnikowo zeznawała, że jak tylko przyszedł zamieszkać wnioskodawca to „się dorobili”, że gdyby nie wnioskodawca to „wszystko by się rozleciało”. Zeznania świadka były przy tym sprzeczne z zeznaniami uczestniczki i pozostałych świadków.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom wnioskodawcy, że finansował remont domu. Zeznania te były nielogiczne i sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Wnioskodawca zeznał, że przeprowadzał remonty, gdyż uważał, że dom należy do H. L.. Jednocześnie przyznał, że wiedział o testamencie na rzecz uczestniczki, w którym to testamencie H. R. , potem L. przepisała swój udział córce . Również wiedział , że w chwili śmierci H. L. i tak będzie musiał opuścić nieruchomość . Sam zresztą zobowiązał się do tego . Nie mógł więc liczyć na to , że inwestuje w remont domu , który nie należy do niego , a z którego ewentualnie będzie musiał się wyprowadzić . Wnioskodawca zeznał, że nie obawiał się inwestować w nieruchomość, bo nie był wtajemniczany w sprawy spadkowe. Jest to mało wiarygodne, skoro był małżonkiem H. L. i cała rodzina mieszkała w jednym domu. Stosunki między nimi były przy tym bardzo dobre. Faktem jest natomiast, że uczestniczka poprosiła wnioskodawcę po śmierci matki, aby wyprowadził się z nieruchomości, co mogło wzbudzić u wnioskodawcy negatywne emocje i rzutować na wiarygodność jego zeznań. Rzutuje to niewątpliwie na większość twierdzeń wnioskodawcy o negatywnych zachowaniach uczestniczki , skoro nawet zapytany o opiekę nad chorą żoną twierdził , że nikt mu w tej opiece nie pomagał , nawet jak trzeba było umyć czy oporządzić ciężko chorą już H. L. , co wywołało przy składaniu tych zeznań nieskrywane oburzenie jej córki .

Mało wiarygodne jest również, aby wnioskodawca wraz z małżonką utrzymywali się na bieżąco z wyżywieniem i uiszczaniem podstawowych opłat za ogrzewanie , wodę , odkładali środki na lokatach i jednocześnie finansowali remont domu , pomagali finansowo synowi R. . Z wyciągów z rachunku wnioskodawcy z k. 56-67 nie wynika przy tym, na co przeznaczane były środki wypłacane przez wnioskodawcę. Wiadomo natomiast, że miał założonych kilka lokat, na które mogły być wpłacane pobierane przez wnioskodawcę kwoty. Wyciąg był natomiast przydatny do ustalenia wysokości emerytury wnioskodawcy.

Poza tym wnioskodawca zeznał, że otrzymał w ramach spadku po swoich rodzicach spłatę w kwocie 9.000 zł, jednakże nie był w stanie podać nawet nazwiska osoby, która zapłaciła te pieniądze w ramach spłaty oraz kiedy te pieniądze zostały mu przekazane .

Uczestniczka udowodniła natomiast skąd posiadała pieniądze na remont domu . Przedstawiła bowiem dokumenty świadczące o sprzedaży domu rodziców męża , zaświadczenia o pobieranych pożyczkach w miejscu pracy .

Rację miał wnioskodawca, że M. S. nabyła działkę nad jeziorem Gopło za 3.500 zł. Nabycie to miało jednakże miejsce przed otrzymaniem przez jej męża spłaty w kwocie 31.900 zł. Wiarygodne były zatem zeznania świadków i uczestniczki, że działka została nabyta z oszczędności uczestniczki i jej męża, a kwota 31.900 zł została przeznaczona na remont domu w O. . Uczestniczka i jej mąż zaciągali również kredyty w pracowniczych kasach zapomogowo-pożyczkowych, które przeznaczali na remont domu. Logiczne również jest to , że uczestniczka dokonywała nakładów na nieruchomość , w której zamieszkała ze swoją rodziną , a którą miała zapisaną w testamencie przez matkę .

Sąd nie dał również wiary zeznaniom syna wnioskodawcy R. L. na okoliczność remontów finansowanych przez wnioskodawcę. Świadek bardzo rzadko odwiedzał ojca, a całą wiedzę w sprawie co do finansowania prac w nieruchomości czerpał z relacji wnioskodawcy. Nie potrafił nawet wskazać kiedy te remonty były . Nie wiedział również ile ojciec miał emerytury .

Sąd zważył, co następuje:

Jak stanowi art. 567 § 1 k.p.c., w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami sąd rozstrzyga także o żądaniu ustalenia nierównych udziałów małżonków w majątku wspólnym oraz o tym, jakie wydatki, nakłady i inne świadczenia z majątku wspólnego na rzecz majątku osobistego lub odwrotnie podlegają zwrotowi. Do postępowania o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami, a zwłaszcza do odrębnego postępowania w sprawach wymienionych w paragrafie pierwszym stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku (§ 3).Z mocy art. 688 k.p.c. do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o zniesieniu współwłasności.

Obowiązkiem sądu w postępowaniu o dział spadku jest ustalenie jego składu i wartości – art. 684 k.p.c. Wartość tych składników ustala się według stanu na dzień otwarcia spadku i według cen obowiązujących w chwili zamknięcia rozprawy (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 września 1974 r., III CZP 58/74, OSNC 1975/6/90, LEX nr 1801, por. postanowienie Sądu Najwyższego z 11 marca 2010 r., IV CSK 429/09, LEX nr 678022).

Przedmiotem niniejszego postępowania był podział majątku wspólnego pomiędzy wnioskodawcą i jego zmarłą małżonką H. L. oraz dział spadku pomiędzy wnioskodawcą, a córką H. M. S..

Strony były zgodne co do składników majątku wspólnego i ich wartości, w zakresie samochodu marki F. (...) p i zgromadzonych lokat pieniężnych .

Sąd ustalił, iż w Banku Spółdzielczym w O. wnioskodawca i H. L. zgromadzili kwotę 46.423,16 zł, zaś w (...) Banku (...) S.A. kwotę 20.063 zł. Sąd nie brał natomiast pod uwagę jako majątku wspólnego kwoty 11.787,25 zł zgromadzonej na rachunku (...) , bowiem nie był on zgłoszony do działu spadku i podziału majątku ,a był otwartym kontem wnioskodawcy .

Działem spadku należało zatem objąć ½ udziału w samochodzie osobowym oraz ½ części w środkach pieniężnych zgromadzonych na lokatach. Wnioskodawca użytkuje samochód osobowy wobec czego należało przyznać go na własność wnioskodawcy. Lokatę w kwocie 18.381,37 zł należało przyznać uczestniczce, gdyż wypłaciła ona na swoją rzecz tę kwotę. Pozostałe lokaty zostały wypłacone przez wnioskodawcę, wobec czego należało je przyznać na rzecz wnioskodawcy. Biorąc pod uwagę wartość samochodu i lokat, na rzecz wnioskodawcy i uczestniczki przypadają kwoty po 33.493,08 zł [(66.486,16 zł + 500 zł) : 2 ]. Uczestniczka wypłaciła na swoją rzecz lokaty w kwocie 18.381,37 zł, wobec czego od wnioskodawcy należało zasądzić na rzecz uczestniczki tytułem spłaty 14.611,71 zł. (48.104,79 zł tj kwota wypłacona przez F. L. (1) – 33.493,08 zł tj kwota mu należna ).

O obowiązku zapłaty odsetek Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i § 2 k.p.c.i odroczył termin płatności do 1 miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

W toku postępowania ustalono, że małżonkowie L. zgromadzili na lokatach łącznie kwotę 66.486,16 zł. Wnioskodawca podniósł, iż środki zgromadzone na lokatach do wysokości 27.737,79 zł oraz dodatkowo kwota 4.342 zł stanowią świadczenie pieniężne tytułu deportacji wnioskodawcy na teren III Rzeszy, a zatem wchodzą do jego majątku osobistego. Sąd nie podziela wskazanego poglądu. Przepis art. 33 k.r.o. nie przewiduje bowiem, aby świadczenia pieniężne wypłacone z tytułu odszkodowania za wywóz
do III Rzeszy wchodziły w skład majątku osobistego małżonka. W brzmieniu sprzed nowelizacji z dnia 17 czerwca 2004 r. przepis art. 33 również nie przewidywał, aby środki te wchodziły w skład majątku odrębnego. Natomiast wypłata tych świadczeń w formie miesięcznej kwoty mającej charakter rentowy pozwala przyjąć , że była świadczeniem o takim charakterze . Poza tym w żaden sposób nie zostało udowodnione , że środki pieniężne skierowane na utworzenie lokat bankowych pochodziły właśnie z pieniędzy, które F. L. otrzymywał w ramach renty czy odszkodowania za wywóz do III Rzeszy .

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 520 § 2 k.p.c. Interesy uczestników były bowiem sprzeczne. Wnioskodawca żądał spłaty od uczestniczki i przyznania wszystkich składników majątku na jego rzecz. Sąd przychylił się natomiast do stanowiska uczestniczki, wobec czego na jej rzecz zasądził od uczestnika 2.400 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika (§ 9 pkt 3 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
z urzędu - Dz. U. z 2013 r. poz. 461).

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2014 r. poz. 1025 ze zm.) o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 520 § 2 k.p.c. Sąd nakazał pobranie od uczestnika 3.367,79 zł kosztów sądowych poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa - Sąd Rejonowy w Zgierzu na wynagrodzenie biegłych ( 3.367,79 zł ) oraz pokrycia kosztów sporządzenia przez Bank (...) SA zestawienia na rachunku F. L. (1) w wysokości 25 złotych .