Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 9 października 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia S.R. Agata Kłosińska

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Monika Miller

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z wniosku B. L.

z udziałem (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w L.

o ustanowienie służebności przesyłu

postanawia:

1. oddalić wniosek;

2. zasądzić od B. L. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w L. kwotę 257 zł (dwieście pięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa.

Sygn. akt I Ns 44/13

UZASADNIENIE

W dniu 04 stycznia 2013 roku B. L., reprezentowana przez pełnomocników w osobach radców prawnych, wniosła o ustanowienie, na podstawie
art. 305 ¹ k.c. i następne, odpłatnej służebności przesyłu na rzecz (...) Spółki Akcyjnej w L. polegającej na prawie korzystania z nieruchomości określonej jako działki nr (...), w obrębie W 44 w Ł., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgi wieczyste nr (...)
i (...), polegającej na wykorzystywaniu zlokalizowanych na nieruchomości obciążonej urządzeń przesyłowych sieci elektroenergetycznych WN 110kV i SN 15kV wraz z prawem do dokonywania konserwacji, remontów, modernizacji urządzeń przesyłowych i ich instalacji, prawem wejścia i wjazdu na teren nieruchomości obciążonych odpowiednim sprzętem, z zastrzeżeniem, że wjazd i wejście na teren nieruchomości obciążonych będzie dokonywać się wyłącznie w pasie technologicznych lub innym wskazanym przez właściciela, a właścicielowi niezależnie od wynagrodzenia
za ustanowienie służebności przesyłu będzie przysługiwało prawo do żądania od (...) Spółki Akcyjnej w L. odszkodowania w przypadku wystąpienia szkody powstałej przy wykonywaniu powyższych, wynikających z służebności uprawnień. Pełnomocnik wnioskodawczyni wystąpił również z roszczeniem o zasądzenie na rzecz wnioskodawczyni od uczestnika kwoty 11.0709 zł tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu. Nadto, pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł o zasądzenie od uczestnika kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik wnioskodawczyni podniósł, że wnioskodawczyni jest właścicielem nieruchomości, składającej się z działek gruntu
o numerach 92 i 200 w Ł., na której znajdują się urządzenia przesyłowe uczestnika. Pomiędzy stronami nigdy nie została zawarta umowa ustanowienia służebności przesyłu (lub służebności gruntowej) i uczestnik nigdy nie płacił na rzecz wnioskodawczyni żądnego wynagrodzenia z tytułu korzystania z tego rodzaju służebności czy nieruchomości.

/wniosek k. 3-4/

W odpowiedzi na wniosek z dnia 13 lutego 2013 r. (data z prezentaty Sądu) uczestnik, reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o oddalenie wniosku w całości oraz zasądzenie od wnioskodawczyni kosztów zastępstwa radcowskiego. W uzasadnieniu uczestnik podniósł, że budowa linii wysokiego napięcia (110kV) nastąpiła na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Została ona wybudowana w 1954 r., a następnie w 1984 r. poddana kapitalnemu remontowi i od tego czasu jej przebieg nie uległ zmianie. Stan prawny gruntów w tym zakresie został uregulowany, bowiem zgodnie z tą ustawą nastąpiło wywłaszczenie nieruchomości.

Z kolei linia energetyczna 15kV została wybudowana w 1979 r. na podstawie decyzji Wojewódzkiego Biura (...) w Ł. z dnia 18 sierpnia 1978 r., w oparciu o przepisy obowiązującego wówczas prawa budowlanego, wymagające wykazania od inwestora prawa do dysponowania nieruchomością na cele realizacji budowy. Gdyby takim prawem inwestor nie dysponował, każdy, również właściciel gruntu mógłby żądać stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej, do czego jednak nie doszło.

Przez działkę numer (...) przebiega również trzecia linia energetyczna 15 kV wybudowana w latach 50. XX wieku, na podstawie ustawy o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli (Dz.U.1954.32.135 ze zm.). Linia ta została rozbudowania w 1965 r.
i przekazana do zakładu energetycznego dnia 30 grudnia 1968 r.

W ocenie uczestnika Skarb Państwa – jego poprzednik prawny, zasiedział służebność z dniem 26 września 1988 r.

/odpowiedź na wniosek k. 54-56/

W piśmie przygotowawczym z dnia 30 kwietnia 2015 roku pełnomocnik uczestnika doprecyzował, iż podstawą remontu linii 110 kV stanowiła decyzja z dnia 9 lipca 1982 roku wydana na podstawie przepisów ustawy prawo budowlane. Następnie
w odniesieniu do tej linii została wydana decyzja wywłaszczeniowa z dnia 26 stycznia 1983 roku na podstawie art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, która stanowi samodzielny tytuł prawny do korzystania
z nieruchomości przez które przechodzi linia 110 kV w zakresie niezbędnym
do eksploatacji urządzeń infrastruktury energetycznej. Wskazał ponadto, że linia 15 kV przechodząca przez działkę (...) została wybudowana na podstawie decyzji Wojewódzkiego Biura (...) w Ł. z dnia 18 maja 1978 roku wydanej w oparciu o przepisy prawa budowlanego z 1974 roku i przekazana do eksploatacji w dniu 30 czerwca 1979 roku. W konsekwencji termin zasiedzenia odnośnie przedmiotowej linii upłynął najpóźniej z dniem 30 czerwca 1989 roku. Odnośnie linii 15 kV znajdującej się na działce numer (...) podniósł zarzut zasiedzenia wskazując, iż przedmiotowa linia została przekazana do eksploatacji w dniu 26 września 1968 roku, a przekazana na majątek zakładu energetycznego w dniu 30 grudnia 1968 roku. W jej przypadku termin zasiedzenia upłynął najpóźniej z dniem 26 września 1979 roku.

/pismo przygotowawcze, k. 249-260/

W dalszym toku postępowania strony podtrzymały stanowiska zajęte na początku postępowania.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni B. L. jest właścicielką działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...), obszarze 0,8000 ha, położonej w obrębie W-44, przy ulicy (...), w miejscowości M., Gmina N., dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz działki gruntu o numerze 92 , obszarze 3,0100 ha, położonej w obrębie W-44 przy ulicy (...), w miejscowości M., Gmina N., dla której ten sam Sąd prowadzi księgę wieczystą nr (...).

/bezsporne/

Przez działkę o numerze ewidencyjnym (...) przebiega linia napowietrzna wysokiego napięcia 110kV relacji J. - K., która została wybudowana w 1954 r. W 1984 r. linia ta została poddana kapitalnemu remontowi i od tego czasu jej przebieg nie zmienił się. W 1984 r. powstał odcinek linii, który przechodzi przez działkę wnioskodawczyni. Podstawą dokonania remontu kapitalnego linii 110 kV były decyzja z dnia 9 lipca 1982 r. wydana na podstawie art. 20 i 21 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane oraz §9 i § 12 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 20 lutego (...). Następnie w dniu 26 stycznia 1983 r. na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o trybie i zasadach wywłaszczania nieruchomości została wydana przez Urząd Gminy w N. w odniesieniu do linii 110 kV J. – K. decyzja wywłaszczeniowa na rzecz Zakładu (...) z siedzibą w Ł.. W przedmiotowej decyzji wskazano, iż linia 110 kV będzie przebiegała m.in. przez nieruchomość A. G.

Przekazanie linii do eksploatacji po kapitalnym remoncie nastąpiło w dniu
15 grudnia 1984 r.

/Decyzja z dnia 9 lipca 1982 r. – k. 65-65 v.; Decyzja z dnia 26 stycznia 1983r. - k.66-67; Protokół przekazania z 15.12.1984 r. k. 78-80; Protokół przekazania linii 36/ (...)/77 w dniu 22.02.1975r. – k. 60 ; Wykaz właścicieli gruntów – k. 61-62; Charakterystyka k. 60; dowód z zeznań świadka P. L. - k.119-120/

Przez działkę o numerze ewidencyjnym (...), przechodzą również linie średniego napięcia 15kV , wybudowane w oparciu o decyzję Wojewódzkiego Biura (...) w Ł. z dnia 18 maja 1978 r., wydaną w oparciu o art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane oraz § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z 1975 r. Obie linie zostały przekazane do eksploatacji w dniu 30 czerwca 1979 r. Przed 1979 r. na tej działce istniała już jedna linia średniego napięcia 15kV, jednak po remoncie w 1979 r. przesunięto jej przebieg o 3 metry i zmieniono jej konfigurację w ten sposób, że powstało odgałęzienie i od tego czasu linia przebiega w dwóch miejscach. Łącznie nad tą działką są trzy skrzyżowania linii.

/dowód z zeznań świadka D. K. k 120, decyzja z dnia 18 maja 1978 r. – k.140 i 263-264; Protokół odbioru nr (...)- k. 68-69 i k.266-267; protokół odbioru nr (...) –k. 70-71 i 268-269; zarządzenie nr 26/TS/75 –k. 60; projekt techniczny na wykonanie przebudowy linii napowietrznej 15 kV – k.75/

Przez działkę o numerze ewidencyjnym (...) przechodzi także linia średniego napięcia 15kV , która została wybudowana w latach 50. XX wieku, na gruncie przepisów ustawy z dnia 28 czerwca 1959 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Linia ta została rozbudowana w 1965 r. i przekazana do eksploatacji z dniem 26 września 1968 r. Weszła ona do majątku Zakładu (...) – Zakładu (...) w dniu 30 grudnia 1968 r. Od momentu rozbudowy jej przebieg nie ulegał zmianie.

/księga majątkowa – k. 265 ; wyciąg z projektu na wykonanie linii 15 kV - koperta k. 72-73 i 140; protokół odbioru technicznego z dnia 26 września 1968 r. – 81-82 i koperta k.140; dowód z zeznań świadka D. K. k 120; pismo z 30 grudnia 1968 r. k. 83/

Na liniach wysokiego i średniego napięcia przeprowadzane są dwa zabiegi eksploatacyjne. P. zabieg to oględziny linii wykonywane raz do roku, polegające na wzrokowej ocenie stanu technicznego całej linii przez pracownika zakładu energetycznego, który sporządza protokół z oględzin ze wskazaniami, co do dalszych prac. Drugi zabieg to przegląd linii dokonywany raz na 5 lat, który wiąże się z fizycznym wejściem na konstrukcje słupów, aby ocenić stan techniczny wszystkich części prądowych i mechanicznych słupa. Na działkach o numerach ewidencyjnych (...) nie
ma posadowionych słupów, które podlegałyby konserwacji. Nie ma potrzeby wchodzenia
na teren wnioskodawczyni aby dokonać oględzin linii. Ewentualne wejście
na nieruchomość wnioskodawczyni mogłoby zostać spowodowane awarią linii typu „zerowanie przewodu”, ale taka awaria na tej nieruchomości dotąd nie wystąpiła.

/dowód z zeznań świadka D. K. k 120; dowód z zeznań świadka P. L. - k.119-120l protokół z oględzin k. 140/

Wszystkie wyżej wymienione linie są w sposób nieprzerwany eksploatowane przez uczestnika niniejszego postępowania, oraz były eksploatowane przez poprzedników prawnych uczestnika .

/dowód z zeznań świadka D. K. - k. 120/

Zarządzeniem Dyrektora Zakładu (...)/TS/75 z dnia 20 lutego 1975 r. przekazano do Zakładu (...) środek trwały w postaci linii 110kV J. – K. I, nr inwentaryzacyjny 6/2-3/1.

/zarządzenie nr 26/TS/75 –k. 60/

Na mocy aktu własności ziemi wydanego przez Wydział (...) i Leśnictwa Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w B. z dnia 29 marca 1975 r. H. A. i K. C. stały się z mocy samego prawa, na podstawie ustawy
z dnia 26 października 1971 r., współwłaścicielkami nieruchomości obejmującej m.in. dzisiejszą działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...). Następnie aktem notarialnym
z dnia 18 kwietnia 1973 r., Rep. A nr 903/73, wymienione wyżej współwłaścicielki sprzedały nieruchomość małżonkom A. i E. G..

Dla przedmiotowej nieruchomości została założona w dniu 12 marca 1976 roku księga wieczysta numer (...) (obecnie oznaczona numerem (...)).

B. L. własność ww. nieruchomości nabyła na podstawie umowy darowizny
z dnia 21 marca 1995 r. oraz postanowienia Sądu Rejonowego w Łodzi z dnia 15 lipca 1993 roku wydanego w sprawie o sygn. akt IV Ns II 1325/93

/akt własności ziemi, dok. nr 3 w aktach księgi wieczystej KW (...), akt notarialny Rep. A nr 903/73, dok. nr 2 w aktach księgi wieczystej KW (...); treść działu I-O i II, 2 i 12 papierowej księgi wieczystej KW (...) oraz k. 320 i 323 akt sprawy/

Dla nieruchomości oznaczonej jako działka gruntu numer (...) księga wieczysta numer (...) została założona w dniu 10 września 1982 roku.
W dziale II przedmiotowej księgi wpisano jako właścicielkę K. K. na podstawie aktu własności ziemi z dnia 22 maja 1976 roku, ON- (...). B. L. nabyła własność ww. nieruchomości na podstawie umowy sprzedaży z dnia 15 kwietnia 1983 roku, Rep. A nr I-990/83.

/akt własności ziemi, dok. nr 3 w aktach księgi wieczystej numer (...), akt notarialny Rep. A nr I-990/83, dok. nr 5 w aktach księgi wieczystej numer (...), treść działu I-O i II, 2 i 12 papierowej księgi wieczystej numer (...)/

W wyniku podziału Zakładów (...) utworzone zostało z dniem 01 stycznia 1989 roku przedsiębiorstwo państwowe pod nazwą Zakład (...) w Ł. . Zakład (...) przejął składniki mienia powstałego z podziału.

/Zarządzenie nr 13/ (...)/89 Ministra Przesyłu z dnia 16 stycznia 1989 roku - k. 86-86v./

Z dniem 12 lipca 1993 r. doszło do przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą „ Zakład (...) w Ł.”
w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod nazwą (...) S.A. w Ł.” , który stał się właścicielem majątku poprzednika.

/zarządzenie nr 181/O./93 z dnia 9 lipca 1993 roku - k. 88-88 v. odw./

W dniu 30 czerwca 2007 r. (...) Spółka Akcyjna w Ł. wniosła jako aport do (...) sp. z o.o.
z siedzibą w W. Przedsiębiorstwo (...), w tym m.in. służebności gruntowe zapewniające dostęp do urządzeń służących do doprowadzania prądu elektrycznego, jako wkład niepieniężny na pokrycie podwyższonego kapitału zakładowego w (...) sp. z o.o.

/umowa- k. 89-94/

W dniu 12 listopada 2008 r. (...) sp. z o.o. zmieniła firmę na (...) sp. z o.o.”.

/bezsporne/

Na mocy uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników z dnia 16 sierpnia 2010 r. (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w L.” przejęła między innymi spółkę (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Ł. na podstawie art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h., w następstwie czego spółka przejmująca z dniem rejestracji połączenia wstąpiła we wszystkie prawa i obowiązki spółek przejmowanych i przejęła ich majątek.

/odpis z KRS- k. 95-100v./

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie załączonych do akt sprawy dokumentów, których prawdziwość w ocenie Sądu nie budzi wątpliwości, a także
w oparciu o dowód z zeznań świadka P. L. i D. K..

Sąd pominął w ustaleniach faktycznych dowód z zeznań świadków G. B. i A. B., bowiem nie posiadali wiedzy na temat okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia.

Sąd oddalił wniosek pełnomocnika wnioskodawczyni o dopuszczenie dowodu
z uzupełniającej opinii biegłego geodety, jak również biegłego ds. szacunku nieruchomości, albowiem ich powołanie byłoby sprzeczne z zasadą ekonomiki postępowania, nadto niepotrzebnie narażałyby wnioskodawczynię na koszty z uwagi na uwzględnienie przez Sąd w tej sprawie zarzutu zasiedzenia, o czym szerzej będzie mowa poniżej.

Sąd pominął dowód z przesłuchania wnioskodawczyni w charakterze strony
z uwagi na jej nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie w dniu 13 sierpnia 2015 r., pomimo wezwania do stawienia się osobiście celem przesłuchania.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy niezbędnym było oddzielne rozpoznanie wniosku w zakresie linii energetycznej wysokiego napięcia 110 kV oraz linii średniego napięcia 15kV przebiegających przez działki o numerach ewidencyjnych (...).

Na wstępie rozważań podkreślić należy, że prawo własności nie ma absolutnego charakteru; jego wykonywanie podlega ograniczeniom wynikającym z ustaw, z zasad współżycia społecznego oraz ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia prawa (art. 140 k.c.). Tytuł do wkroczenia na cudzą nieruchomość i jednorazowego wykorzystania jej
w określonym celu lub wykorzystywania jej w pewnych celach przez dłuższy czas może wynikać nie tylko z ustawy czy z umowy z właścicielem nieruchomości, rodzącej skutki rzeczowe lub tylko obligacyjne, a także z aktu administracyjnego.

W okresie od dnia 1 stycznia 1965 r. do dnia 3 sierpnia 2008 r. na podstawie przepisów kodeksu cywilnego dopuszczalne było wyłącznie ustanowienie służebności gruntowych i osobistych, których konstrukcję opisywały – odpowiednio – art. 285-295 i art. 296-305 k.c. W uzasadnieniu uchwały składu siedmiu sędziów z dnia 9 sierpnia 2011 r., III CZP 10/11 (OSNC 2011, nr 12, poz. 129), Sąd Najwyższy wyjaśnił, że istota służebności gruntowych tkwi w tym, że ograniczają one prawo własności każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej na korzyść każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej, powodując ograniczenie prawa własności nieruchomości obciążonej na korzyść nieruchomości władnącej w celu zwiększenia jej użyteczności.

Od dnia 3 sierpnia 2008 r. zgodnie z treścią art. 305 ¹ k.c. nieruchomość można obciążyć na rzecz przedsiębiorcy, który zamierza wybudować lub którego własność stanowią urządzenia, o których mowa w art. 49 § 1, prawem polegającym na tym, że przedsiębiorca może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, zgodnie z przeznaczeniem tych urządzeń (służebność przesyłu).

Zgodnie z art. 305 ² k.c. jeżeli właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna dla właściwego korzystania
z urządzeń, o których mowa w art. 49 § 1 k.c., przedsiębiorca może żądać jej ustanowienia za odpowiednim wynagrodzeniem. Jeżeli to przedsiębiorca odmawia zawarcia umowy
o ustanowienie służebności przesyłu, a jest ona konieczna do korzystania z urządzeń,
o których mowa w art. 49 § 1 k.c., właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

Jak już zostało wskazane, tytuł do wkroczenia na cudzą nieruchomość i wykorzystywania jej w pewnych celach może wynikać nie tylko z ustawy czy z umowy
z właścicielem nieruchomości, rodzącej skutki rzeczowe lub tylko obligacyjne, ale też
z aktu administracyjnego jakim jest wywłaszczenie.

W okresie obowiązywania ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości za „szczególny tryb wywłaszczenia” (rozdział 5 ustawy
z dnia 12 marca 1958 r.) ustawodawca uważał także instytucję przewidzianą w przepisie art. 35 u.z.t.w.n. Przepis ten stanowił, że organy administracji państwowej, instytucje
i przedsiębiorstwa państwowe mogą za zezwoleniem naczelnika gminy, a w miastach - prezydenta lub naczelnika miasta (dzielnicy) zakładać i przeprowadzać
na nieruchomościach - zgodnie z zatwierdzoną lokalizacją szczegółową - ciągi drenażowe, przewody służące do przesyłania płynów, pary, gazów, elektryczności oraz urządzenia techniczne łączności i sygnalizacji, a także inne podziemne lub nadziemne urządzenia techniczne niezbędne do korzystania z tych przewodów i urządzeń. Nieruchomość,
na której założono i przeprowadzono przewody i urządzenia podlegała wywłaszczeniu
w trybie zwykłym tylko wtedy, gdy wskutek tych działań przestała się nadawać
do dalszego racjonalnego użytkowania przez właściciela na cele dotychczasowe (art. 35 ust. 3 u.z.t.w.n.). Przeprowadzenie przewodów i urządzeń wiązało się
z zagwarantowaniem prawa dostępu do nich w późniejszym czasie w celu wykonania czynności związanych z konserwacją przez osoby upoważnione przez właściwy organ, instytucję lub przedsiębiorstwo państwowe (art. 35 ust. 2 u.z.t.w.n.).

Z zacytowanych wyżej przepisów ustawy z dnia 12 marca 1958 r. wynika, że tytuł prawny przedsiębiorcy wykorzystującego urządzenia przesyłowe do ich zainstalowania na cudzej nieruchomości mógł powstawać w związku z wydaniem przez wskazany w ustawie organ decyzji, mającej charakter wywłaszczeniowy, ograniczającej właściciela nieruchomości w jego prawie w związku z koniecznością ustawienia na niej urządzeń przesyłowych (art. 35 ust. 1 u.z.t.w.n.).

Decyzja wydana na podstawie art. 35 ust. 1 u.z.t.w.n była aktem kształtującym treść prawa własności zgodnie z art. 140 k.c. Nie powodowała powstania służebności
w ścisłym tego słowa znaczeniu, ponieważ skutki ograniczenia prawa własności (art. 147, 149 i 152 k.c.) różnią się od skutków prawnych wywołanych przez ustanowienie służebności, a podobieństwo między nimi wynika z kreowanego nimi obowiązku znoszenia (pati) przez właściciela zmian rzeczowych na jego nieruchomości. Z decyzji tej wynikają uprawnienia o charakterze administracyjnym, czasami nazwane szczególną służebnością ustawową.

Pomimo uchylenia ustawy zawierającej art. 35 ust. 1 u.z.t.w.n. wraz z wejściem
w życie ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczeniu nieruchomości (jedn. tekst: Dz. U. z 1991 r. Nr 30, poz. 126) powszechnie uznaje się, że decyzje wydane na jej podstawie nie straciły swej mocy. Uznanie takie uzasadnione jest przez porównanie brzmienia art. 35 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, art. 70 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985 r. u.o.g.g.i.w.n. i art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 ze zm) i ustalenie tożsamości unormowanych nimi instytucji. Oznacza to, że przedsiębiorca wykorzystujący urządzenia przesyłowe, który zainstalował je na cudzej nieruchomości w związku z wydaniem na podstawie art. 35 ust. 1 u.z.t.w.n. decyzji ograniczającej uprawnienia właściciela, może aktualnie, na podstawie art. 124 ust. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami uzyskać orzeczenie zezwalające mu na dostęp do nich.

Trwałość skutków decyzji wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 u.z.t.w.n w postaci ograniczenia prawa własności nieruchomości w konkretny sposób oznacza, że dotyczą one nie tylko tej osoby, która była właścicielem nieruchomości w chwili prowadzenia postępowania administracyjnego zakończonego wydaniem decyzji, lecz i każdego kolejnego jej właściciela. Na uprawnienia w stosunku do wywłaszczonej w ten sposób nieruchomości może się powoływać nie tylko ten przedsiębiorca wykorzystujący urządzenia przesyłowe, który instalował je w związku z wydaniem decyzji, ale też każdy kolejny, który uzyskał do tych urządzeń tytuł, a w związku z tym jest odpowiedzialny
za ich utrzymanie i eksploatację.

W uchwale z dnia 20 stycznia 2010 r., III CZP 116/09, Sąd Najwyższy przyjął, że decyzja wydana na podstawie art. 35 ust. 1 u.z.t.w.n. jest tytułem prawnym dla przedsiębiorcy przesyłowego do stałego korzystania z wymienionej w tej decyzji nieruchomości.

Jakkolwiek możliwe jest nabycie przez zasiedzenie przed dniem 3 sierpnia 2008 r. służebności o treści odpowiadającej służebności przesyłu, ustanawianej bezpośrednio na rzecz Skarbu Państwa, to jednak Sąd Najwyższy w uchwale w sprawie III CZP 87/13 (uchwała SN 7 sędziów z dnia 8 kwietnia 2014 r., III CZP 87/13) stwierdził, że wykonywanie uprawnień w zakresie wynikającym z decyzji wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości, stanowiącej tytuł prawny do ich wykonywania, nie prowadzi do nabycia przez zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej treści służebności przesyłu. Stanowisko takie potwierdził Sąd Najwyższy również w kolejnej uchwale z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie III CZP 9/14 (OSNC 2015/3/30) w której stwierdził również, że działanie przedsiębiorcy korzystającego z urządzeń przesyłowych, które legalnie postawił na cudzej nieruchomości w związku z wywłaszczeniem jej właściciela przez ograniczenie przysługującego mu prawa własności, polegające na wstępie na tę nieruchomość
i podejmowanie w stosunku do własnych urządzeń działań koniecznych do zapewnienia im sprawności technicznej, jest wykonywaniem uprawnień zagwarantowanych takiemu przedsiębiorcy w ustawie (art. 35 u.z.t.w.n.)

W ocenie Sądu wniosek o stanowienie służebności przesyłu i ustalenie wynagrodzenia za korzystanie z urządzeń przesyłowych w zakresie linii wysokiego napięcia 110 kV w niniejszym postępowaniu zasługiwał na oddalenie, albowiem poprzednicy prawni uczestnika postępowania wykonywali swe uprawnienia w zakresie wynikającym z decyzji wydanej na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości. Za taką bowiem należy uznać wydaną w dniu 26 stycznia 1983 r. przez Urząd Gminy w N. decyzję wywłaszczeniową w odniesieniu do tej linii na rzecz Zakładu (...) z siedzibą
w Ł.. Mocą tej decyzji poprzednik prawny uczestnika postępowania uzyskał tytuł prawny do posadowienia na nieruchomości wnioskodawczyni linii energetycznej 110 kV
i następnie korzystania z niej. Wydanie decyzji na podstawie art. 35 omawianego aktu miało charakter szczególnego trybu wywłaszczenia.

Skoro w odniesieniu do linii energetycznej została wydana decyzja na podstawie art. 35 ust. 1 i 2 ustawy z 1958 r. o zasadach i trybie wywłaszczania nieruchomości,
to stanowi ona samoistny tytuł prawny do wykonywania obsługi linii energetycznych i jest przeszkodą do ustanowienia służebności przesyłu obciążającej działkę wnioskodawcy na podstawie art. 305 ¹ i 305 ² k.c.

W ocenie Sądu brak podstaw do kwestionowania faktu, iż decyzja stanowiąca podstawę budowy linii nadziemnej WN 110kV była ostateczna. Bezsporne jest pomiędzy stronami, że przewody zostały wybudowane najpóźniej w 1984 r. i użytkowane od tej daty przez poprzedników prawnych uczestnika, a następnie przez samego uczestnika. Wskazuje to niewątpliwie na fakt, że nie została ona nigdy wyeliminowana z obrotu prawnego. Decyzja administracyjna, która jest ostateczna, jest wiążąca dla sądu powszechnego. Nie została również następnie uznana za nieważną, dlatego korzysta dziś z domniemania mocy obowiązującej decyzji administracyjnej - obowiązuje tak długo dopóki nie zostanie zmieniona lub uchylona przez nową decyzję opartą na odpowiednim przepisie prawnym (por.: wyrok WSA w Poznaniu z 5 czerwca 2008 roku, (...) SA/Po 426/07, LEX nr 509454).

W związku z faktem, iż uczestnikowi przysługuje tytuł prawny do korzystania
z nieruchomości wnioskodawcy, niezasadnym jest również żądanie zasądzenia wynagrodzenia za ustanowienie służebności.

Niezależnie od powyższego, nawet gdyby nie podzielić argumentacji przedstawionej wyżej w zakresie skutków decyzji wydanej na podstawie art. 35 ustawy
z dnia 12 marca 1958 r. i uznać, że decyzja ta nie jest źródłem uprawnień zakładu energetycznego w zakresie korzystania z tej linii przesyłowej, to i tak nie wpływa to na ocenę zasadności zgłoszonego w tej sprawie wniosku, albowiem spełnione zostały przesłanki do stwierdzenia, iż poprzednik prawny uczestnika nabył służebność gruntową odpowiadającą swą treścią służebności w trybie zasiedzenia.

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić, że choć przed wejściem w życie w dniu
3 sierpnia 2008 r. przepisów art. 305 ¹ - 305 ⁴ k.c. o służebności przesyłu, przepisy kodeksu cywilnego nie przewidywały wprost tego rodzaju służebności, będącej przedmiotem rozpoznawanej sprawy, a w literaturze istniał spór co do możliwości nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie, w orzecznictwie Sądu Najwyższego jednolicie przyjmowano, stosując w drodze analogii art. 145 k.c., możliwość ustanowienia służebności przesyłu,
a także dopuszczalność nabycia jej w drodze zasiedzenia (por. między innymi orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 3 czerwca 1965 r. III CO 34/65, OSNCP 1966/7-8/109, z dnia 30 sierpnia 1991 r. III CZP 73/91, OSNCP 1992/4/53, z dnia 17 stycznia 2003 r. III CZP 79/02, OSNC 2003/11/142, z dnia 8 września 2006 r. II CSK 112/06, nie publ.
i z dnia 4 października 2006 r. II CSK 119/06, nie publ.). Zastosowanie analogii wiąże się bowiem ze stwierdzeniem luki w prawie. Ta zaś ma miejsce wówczas, gdy pewne stany faktyczne i stosunki społeczne, rozpoznawane przez sąd, mimo że nie są prawnie indyferentne, nie zostały uregulowane przez ustawodawcę, choć wykazują znaczne podobieństwo do sytuacji, które zostały objęte regulacją prawną. W takim wypadku sąd winien do pominiętych przez prawo stanów, zastosować przepisy najbardziej odpowiadające im w swojej treści, szczególnie w wymiarze celowościowym. Takie rozwiązanie umożliwia realizację konstytucyjnej zasady równości obywateli wobec prawa oraz słusznościowej reguły prawa rzymskiego wyrażonej w formule ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio (gdziekolwiek cel ustawy jest ten sam, dyspozycja powinna być również taka sama). Ostatecznie potwierdzone to zostało w uchwale z dnia 7 października 2008 r. III CZP 98/08 (nie publ.), w której Sąd Najwyższy stwierdził, że także przed ustawowym uregulowaniem służebności przesyłu w art. 305 ¹ - 305 ⁴ k.c. dopuszczalne było nabycie
w drodze zasiedzenia służebności odpowiadającej treści służebności przesyłu oraz wskazał, że nabycie takie następuje przez przedsiębiorcę, a nie właściciela nieruchomości władnącej, która to kategoria prawna przy instytucji służebności przesyłu w ogóle nie występuje.

Przesłankami zasiedzenia służebności na podstawie przepisów art. 292 w związku z art. 172 k.c. są: posiadanie samoistne trwałego i widocznego urządzenia, służącego
do wykonywania służebności, nieprzerwane posiadanie trwające przez czas potrzebny
do zasiedzenia, który to czas jest zależny od dobrej lub złej wiary posiadacza i wynosi albo 10 lub 20 lat, albo 20 lub 30 lat, zależnie od stanu prawnego w chwili zasiedzenia.

W ocenie Sądu, przesłanki do zasiedzenia przedmiotowej służebności, przewidziane w art. 292 w związku z art. 172 k.c. zostały spełnione. Przepis art. 292 k.c. samodzielnie określa charakter posiadania służebności gruntowej jako przesłanki nabycia jej przez zasiedzenie. Przesłanką tą jest posiadanie służebności polegające na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia znajdującego się na cudzej nieruchomości w takim zakresie i w taki sposób, w jaki czyniłaby to osoba, której przysługuje służebność.

Analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że linia 110 kV relacji J. – K. została przekazana Zakładowi (...) w Ł. do eksploatacji 15 grudnia 1984 r. Przedsiębiorstwo to było wówczas jednostką Centralnego O. Energetycznego w W., a od 01 lutego 1989 r. samodzielnym podmiotem posiadającym osobowość prawną i wyposażonym w składniki mienia zlikwidowanego O. Centralnego. W dniu 12 lipca 1993 r. Zakład (...) przekształcono w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa - (...) S.A.

W ocenie Sądu, władztwo wykonywane przez poprzednika prawnego uczestnika na nieruchomości wnioskodawcy odpowiadało zakresowi służebności gruntowej przesyłu, polegało bowiem na wzniesieniu trwałych i widocznych urządzeń do przesyłu energii elektrycznej oraz na korzystaniu z nich w tym celu oraz w celu konserwacji i naprawy co stanowiło przedmiot działalności przedsiębiorstwa.

Kwestią, która wymaga rozpoznania i od której zależy czas wymagany
do zasiedzenia jest przesłanka dobrej lub złej wiary posiadacza w chwili objęcia rzeczy
w posiadanie, a w przypadku służebności i odpowiedniego stosowania do jej zasiedzenia przepisów o zasiedzeniu nieruchomości (art. 292 zdanie drugie k.c.) - w chwili rozpoczęcia wykonywania służebności, czyli korzystania z trwałego i widocznego urządzenia (art. 292 zdanie pierwsze k.c.). Dobrą lub złą wiarę ocenia się w przypadku nieruchomości z chwilą objęcia w posiadanie, zgodnie z zasadą „późniejsza zła wiara nie szkodzi”.

W ocenie Sądu posiadanie to było legalne i miało podstawę prawną w przepisach obowiązujących w czasie obejmowania w posiadanie w 1984 r.: ustawy z dnia 12 marca 1958 r. o trybie i zasadach wywłaszczania nieruchomości oraz ustawy z dnia 24 października 1974 r. Prawo budowlane. Budowa napowietrznej linii energetycznej 110 kV J. – K. poprzedzona została decyzją wydaną na podstawie przepisu art. 20 i 21 Prawa budowlanego oraz decyzją z dnia 35 ust. 1 ustawy o trybie i zasadach wywłaszczania nieruchomości. Na podstawie tych decyzji Zakład (...) uzyskał prawo wstępu na poszczególne nieruchomości w celu prowadzenia robót zwiazanych z budową tej linii. Nie można byłoby zatem w niniejszej sprawie twierdzić
o braku tytułu prawnego do umieszczenia urządzeń energetycznych na nieruchomości poprzedników prawnych i wykonywania służebności rozumianej jako korzystanie
z trwałego i widocznego urządzenia, co miałoby prowadzić, w razie przeprowadzenia dowodu przeciwnego, do stwierdzenia złej wiary posiadacza służebności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 listopada 2008 r., II CSK 346/08, Lex nr 484714). Należy stwierdzić, że posiadanie służebności gruntowej polegającej na korzystaniu z trwałych i widocznych urządzeń posadowionych na nieruchomości wnioskodawcy przez przedsiębiorstwo państwowe, zajmujące się przesyłem energii elektrycznej, może być uznane za posiadanie w dobrej wierze z chwilą jego objęcia, na podstawie przepisów powołanej ustawy.

W dacie rozpoczęcia biegu terminu zasiedzenia obowiązywał przepis art. 172 k.c. w brzmieniu pierwotnym (Dz.U.1964.16.93), zgodnie z którym posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dziesięciu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat dwudziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Ustawą z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) dotychczasowe terminy zasiedzenia uległy przedłużeniu, a mianowicie: termin dziesięcioletni do lat dwudziestu, a termin dwudziestoletni do lat trzydziestu (art. 1 pkt 32 powołanej ustawy). Zmiana ta weszła
w życie z dniem 1 października 1990 r. (art. 16 ustawy). Nowe dłuższe terminy zasiedzenia mają - ze względu na istotę i charakter zasiedzenia - zastosowanie do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. jedynie wtedy, gdy termin zasiedzenia (10, 20-letni) nie upłynął przed dniem
1 października 1990 r. Z istoty zasiedzenia wynika bowiem, że następuje ono z mocy samego prawa, z upływem przewidzianego ustawą (wymaganego) okresu posiadania, a orzeczenie sądu w sprawie o stwierdzeniu nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie ma charakter wyłącznie deklaratoryjny, gdyż sąd stwierdza jedynie,
że zasiedzenie nastąpiło (art. 609 i 610 k.p.c.).

Uznać zatem należało, że z dniem 15 grudnia 2004 r. doszło do zasiedzenia służebności gruntowej, odpowiadającej swą treścią dzisiejszej służebności przesyłu, przez jednoosobową spółkę Skarbu Państwa – (...) S.A.

Wobec powyższego wniosek w zakresie linii 110 kV podlegał oddaleniu.

W zakresie wniosku dotyczącego linii niskiego napięcia 15 kV przebiegającego przez działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...) Sąd zważył, iż art. 29 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 24 października 1974 r. prawo budowlane (Dz.U. z dnia 30 października 1974 r.) w brzmieniu obowiązującym w dacie wydania decyzji z dnia 18 maja 1978 r. przewidywał, iż pozwolenie na budowę uprawnia do rozpoczęcia i wykonywania robót budowlanych. Pozwolenie na budowę mogło być wydane wyłącznie jednostce organizacyjnej lub osobie, która wykaże prawo do dysponowania nieruchomością. Decyzja – pozwolenie na budowę - wydana na rzecz przedsiębiorstwa przesyłowego, który nie legitymowałby się uprawnieniem do dysponowania nieruchomością stanowiłaby pogwałcenie art. 29 ust. 5 prawa budowlanego i w oparciu o art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. mogłaby zostać uznana za nieważną. Objęcie w posiadanie nieruchomości w celu budowy urządzeń przesyłowych nastąpiło więc na podstawie ostatecznej decyzji administracyjnej, posiadającej walor mocy wiążącej sąd w postępowaniu cywilnym.

Na podstawie decyzji Wojewódzkiego Biura (...) w Ł. z dnia 18 sierpnia 1978 r. poprzednik prawny uczestnika – Zakład (...), uzyskał zgodę na wybudowanie inwestycji obejmującej kapitalny remont linii napowietrznej 15kV i kablowej we wsi M., gmina N. oraz budowę nowej linii energetycznej napowietrznej o tej samej mocy. Protokołami nr (...) z dnia 30 czerwca 1979 r. nastąpił odbiór techniczny i przekazanie do eksploatacji robót inwestycyjnych i po kapitalnym remoncie linii średniego napięcia w M.. Fakt uzyskania tego zezwolenia rodzi domniemanie, iż jednostka ubiegająca się o zezwolenie wykazała prawo do dysponowania nieruchomością. Wnioskodawcy nie udało się przełamać wynikającego z tego przepisu domniemania posiadania przez poprzednika uczestnika na podstawie przysługującego mu tytułu prawnego. W sprawie nie zostały zgłoszone żadne wnioski dowodowe mogące doprowadzić do przełamania ww. domniemania. Wobec powyższego aktualne pozostają ustalenia poczynione powyżej dotyczące mocy decyzji wydanych na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy Prawo budowlane. Należy więc uznać, iż decyzja na podstawie której wydano pozwolenie na budowę stanowi dla przedsiębiorcy przesyłowego tytuł prawny do stałego korzystania z nieruchomości.

Gdyby nawet uznać, iż decyzja, na podstawie której udzielono pozwolenia
na budowę nie stanowi obecnie podstawy zajęcia nieruchomości wnioskodawcy, to i tak
w niniejszej sprawie spełnione zostały przesłanki do uznania, iż poprzednik prawny uczestnika nabył służebność gruntową odpowiadającą swą treści służebności przesyłu przez zasiedzenie.

W tym miejscu należy poczynić uwagę, iż do rozważania zarzutu zasiedzenia służebności obejmującej linię 15 kV przebiegającą przez działkę wnioskodawczyni
o numerze ewidencyjnym (...) aktualne pozostają powołane wyżej podstawy prawne do stwierdzenia zasiedzenia oraz uwagi dotyczące okresu wymaganego do jego stwierdzenia.

Nadmienić należy jedynie, że w ocenie Sądu, poprzedzenie wykonania kapitalnego remontu tejże linii oraz dobudowanie dodatkowej linii na ww. działce decyzją wydaną na podstawie przepisu art. 21 ust. 3 ustawy Prawo budowlane pozwala przyjąć dobrą wiarę późniejszego posiadacza tej linii.

W takiej sytuacji należało uznać, że zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej swą treścią służebności przesyłu nastąpiło najpóźniej w dniu 30 czerwca 1989 r.

Z uwagi na powyższe również wniosek dotyczący linii niskiego napięcia 15 kV zlokalizowanej na działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...) podlegał oddaleniu.

Za zasadny należało również uznać zarzut zasiedzenia służebności dotyczącej linii 15 kV przebiegającej przez działkę gruntu o numerze ewidencyjnym (...). Przedmiotowa linia została wybudowana w latach 50. XX wieku, na gruncie przepisów ustawy z dnia 28 czerwca 1959 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli. Następnie podlegała rozbudowie w 1965 r. i ostatecznie została przekazana do eksploatacji z dniem 26 września 1968 r. Weszła ona do majątku Zakładu (...) – Zakładu (...) w dniu 30 grudnia 1968 r. Od momentu rozbudowy jej przebieg nie ulegał zmianie. Z załączonej do akt sprawy księgi wieczystej (...) prowadzonej m.in. dla działki gruntu o numerze 92 wynika, że prawo własności tej nieruchomości nabyły na podstawie aktu własności ziemi z dnia 29 marca 1973 r. H. A. i K. C.. Dopiero od tej daty można liczyć bieg zasiedzenia służebności przez Skarb Państwa – przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) działające w ramach O. Centralnego w W., a od 12 sierpnia 1975 r. będący jednostką Centralnego O. Energetycznego.

W ocenie Sądu poprzednik prawny uczestnika, obejmując tą linię w posiadanie działał w dobrej wierze. Posiadanie to było legalne i miało podstawę prawną w przepisach obowiązujących w czasie obejmowania w posiadanie w 1956 r.: ustawy z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli (Dz. U. Nr 28, poz. 256 ze zm.) oraz dekretu z dnia 30 czerwca 1951 r. o obowiązku świadczeń w naturze na niektóre cele publiczne (Dz. U. Nr 38, poz. 284 ze zm.). Do wykonywania służebności nie były wymagane żadne szczególne akty administracyjne i w przyjętej przez lata praktyce, zwłaszcza w początkowym okresie obowiązywania wskazanych przepisów, nie przywiązywano wagi, o czym powszechnie wiadomo, do wypełniania obowiązków o charakterze formalnym. Za wystarczające powinno się zatem uznać faktyczne wykonywanie uprawnień, wynikające z zastosowania w szczególności art. 1 ust. 1 oraz art. 4 ust. 1 i 2 powołanej ustawy z 1950 r., stanowiących o prawie osób reprezentujących przedsiębiorstwo energetyczne do wstępu, zaś obowiązku właścicieli i posiadaczy do umożliwienia tego wstępu i wykonania czynności na posesjach i w budynkach, dokonywania tam oględzin i pomiarów oraz wykonywania robót i zakładania urządzeń, jakich będzie wymagać powszechna elektryfikacja, stosownie do zarządzenia organu administracyjnego. Z art. 5 tej ustawy wynika nawet wprost, że mieszkańcy wsi lub osiedla, w którym zarządzono powszechną elektryfikację mogli być zobowiązani do odpłatnych świadczeń osobistych i rzeczowych na cele tej elektryfikacji, przy czym w ust. 3 tego przepisu znajduje się odwołanie do ustawy z dnia 26 czerwca 1935 r. o świadczeniach w naturze na niektóre cele publiczne (Dz. U. RP Nr 27, poz. 204 i Nr 85 z 1936 r., poz. 593). Nie można byłoby zatem w niniejszej sprawie twierdzić o braku tytułu prawnego do umieszczenia urządzeń energetycznych na nieruchomości poprzedników prawnych i wykonywania służebności rozumianej jako korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia, co miałoby prowadzić, w razie przeprowadzenia dowodu przeciwnego do stwierdzenia złej wiary posiadacza służebności (wyrok SN z dnia 25 listopada 2008 r., II CSK 346/08, Lex nr 484714). Należy stwierdzić, że posiadanie służebności gruntowej polegającej na korzystaniu z trwałych i widocznych urządzeń posadowionych na nieruchomości wnioskodawcy przez przedsiębiorstwo państwowe, zajmujące się przesyłem energii elektrycznej, może być uznane za posiadanie w dobrej wierze z chwilą jego objęcia, na podstawie przepisów powołanej ustawy z dnia 28 czerwca 1950 r. o powszechnej elektryfikacji wsi i osiedli (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu
z dnia 23.09.2010, III CSK 319/09, Palestra 2010/11-12/81).

W takiej sytuacji należało uznać, że zasiedzenie służebności gruntowej odpowiadającej swą treścią służebności przesyłu nastąpiło najpóźniej w dniu 29 marca 1983 r. A gdyby nawet przyjąć złą wiarę, przy przyjęciu zmiany okresu wymaganego do nabycia nieruchomości przez zasiedzenia, która weszła w życie 1 października 1990 r. – w dniu 29 marca 2003 r.

Z uwagi na powyższe również wniosek dotyczący linii niskiego napięcia 15 kV zlokalizowanej na działce gruntu o numerze ewidencyjnym (...) podlegał oddaleniu.

Pamiętać należy, że w świetle orzecznictwa poza sporem pozostaje, iż w okresie przed dniem 1 lutego 1989r., gdy obowiązywał art. 128 k.c. statuujący zasadę jedności własności państwowej, za posiadacza samoistnego mógł być uważany jedynie Skarb Państwa, a nie przedsiębiorstwo państwowe wykonujące zarząd operatywny mieniem państwowym (tak Sąd Najwyższy przykładowo w: wyroku z dnia 9 grudnia 2009r., IV CSK 291/09, Lex nr 564973; uchwale z dnia 22 października 2009 r., III CZP 70/09, OSNC 2010/5/64; postanowieniu z dnia 25 stycznia 2006r., I CSK 11/05, Biul. SN 2006/5/11). Biorąc pod uwagę przekształcenia własnościowe w obrębie własności państwowej, w tym skutki przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Zakład (...) w Ł. w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa i podziału przedsiębiorstwa państwowego Zakładu (...) w Ł. w celu wniesienia przez Skarb Państwa zorganizowanej części przedsiębiorstwa do spółki (...) sp. z o.o. (od 2008 r. – (...) sp. z o.o.), której następcą prawnym po połączeniu w dniu 31 sierpnia 2010 r. jest (...) S.A. z siedzibą w L. – nie ulega wątpliwości, że uprawnienia, w tym uprawnienia wynikające z posiadania przeszły na rzecz uczestnika.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem, w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej, ze względu na to, że zainteresowani nie mają wspólnych interesów, nie stosuje się w zasadzie art. 520 § 1 k.p.c. (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2010 r., III CZ 46/10, OSNC 2011, nr 7-8, poz. 88).
Te same ustalenia dotyczą sprawy o ustanowienie służebności przesyłu. Stosownie do przepisu art. 520 § 2 k.p.c. jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania lub interesy ich są sprzeczne, sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości. To samo dotyczy zwrotu kosztów postępowania wyłożonych przez uczestników. Nadto, jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika. Przepis powyższy stosuje się odpowiednio, jeżeli uczestnik postępował niesumiennie lub oczywiście niewłaściwie (§3). Należy jednak podkreślić, że sytuacja
w postępowaniu nieprocesowym jest inna niż w procesie, w którym przegranie sprawy
z reguły wywołuje skutek w postaci obowiązku zwrotu kosztów. Wynika to wprost
z zawartego w art. 520 § 2 i 3 k.p.c. wyrażenia "sąd może". W postępowaniu nieprocesowym sąd ma więc możliwość oceny, czy rodzaj sprawy, jej okoliczności, wątpliwość występujących w niej zagadnień prawnych czyniły i w jakim zakresie nietrafność lub nawet oczywistą niesłuszność stanowiska któregoś z uczestników w tym sensie "przegrywającego sprawę" i w zależności od tej oceny odmówić zasądzenia albo zasądzić zwrot kosztów.

W niniejszym postępowaniu interesy uczestników były sprzeczne, zaś wniosek
o ustanowienie służebności został oddalony w całości z uwagi na istnienie tytułów prawnych uprawniających uczestnika do korzystania urządzeń przesyłowych posadowionych na nieruchomości wnioskodawcy. Do kosztów postępowania poniesionych przez uczestnika należą: kwota 240 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w sprawie (§ 8 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, Dz.U.2013.461 z dnia 2013.04.16) oraz kwota 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa . Z tego względu w ocenie Sądu zachodzą w niniejszej sprawie podstawy do obciążenia wnioskodawczyni obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz uczestnika na podstawie art. 520 § 2 k.p.c.

Na podstawie art. 113 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2010.90.594 j.t. ze zm.) Sąd postanowił nieuiszczonymi kosztami sądowymi obciążyć Skarb Państwa (pkt 3. sentencji postanowienia).