Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2015 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny

w następującym składzie :

Przewodniczący : Sędzia SR Tomasz Kalsztein

Protokolant : Kamil Kowalik

po rozpoznaniu w dniu 18 listopada 2015 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej w Ł.

przeciwko Szpitalowi (...) Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej w W.

o zapłatę kwoty 642,26 zł

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od powoda (...) Spółki Akcyjnej w Ł. na rzecz pozwanego Szpitala (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w W. kwotę 197,00 zł (sto dziewięćdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu w całości.

Sygn. akt I C 174/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 12 grudnia 2014 roku skierowanym przeciwko Szpitalowi (...) Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej z siedzibą w W., powód - (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w Ł., wniósł o orzeczenie nakazem zapłaty w postępowaniu nakazowym obowiązku zapłaty przez pozwanego kwoty 642,26 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu pełnomocnik powoda wskazał, że w niniejszym postępowaniu powód dochodzi roszczeń wynikających z zawartej ze spółką Szpital (...).W. (...) sp. z o.o. umowy gwarancyjnej z dnia 20 lutego 2014 r. Pozwany w ramach prowadzonej działalności zlecał Szpitalowi (...) sp. z o.o. przeprowadzanie badań laboratoryjnych, za które w oparciu o miesięczne zestawienia wystawiał on faktury VAT. Na mocy zawartej umowy gwarancyjnej powód zobowiązał się względem Szpitala (...) sp. z o.o. do odzyskania przysługujących spółce wierzytelności względem pozwanego. Za brak zapłaty przez pozwanego w określonym umową gwarancyjną terminie powód przyjął na siebie odpowiedzialność zgodnie z art. 391 k.c. Umowa gwarancyjna obejmowała oprócz należności głównej, również odsetki za opóźnienie. Pomimo prowadzonych przez powoda działań pozwany nie zapłacił zobowiązania, w związku z czym powód jako odpowiedzialny za niedopełnienie zobowiązania dłużnika na podstawie umowy gwarancyjnej zapłacił równowartość jego zobowiązania. Pozwany spłacił należność główną po otrzymaniu pisma z dnia 10 marca 2014r. Do zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda pozostała kwota wynikająca z noty odsetkowej na łączną kwotę642,26 zł.

(pozew – k. 3-9)

Zarządzeniem z dnia 18 grudnia 2014 roku stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym i sprawa została skierowana do rozpoznania w postępowaniu upominawczym.

(zarządzenie – k. 1)

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 14 stycznia 2015 r. Referendarz Sądowy nakazał pozwanemu, aby zapłacił na rzecz powoda kwotę 642,26 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 11 grudnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 227 zł tytułem kosztów procesu.

(nakaz zapłaty k. 67)

W dniu 06 lutego 2015 r. pozwany wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty, doręczonego
w dniu 23 stycznia 2015 r., w którym zaskarżył nakaz w całości, wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu,
w tym kosztów zastępstwa procesowego. W uzasadnieniu pozwu pozwany zarzucił naruszenie art. 54 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej, skutkujące nieważnością umowy gwarancyjnej łączącej powoda ze Szpitalem (...).W. (...) sp. z o.o. poprzez nieuzyskanie zgody od organu założycielskiego na przeniesienie wierzytelności.

(sprzeciw – k. 71-74)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Szpital (...).W. (...) sp. z o.o. przeprowadzał na zlecenie pozwanego Szpitala (...) Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej badania laboratoryjne, za które w oparciu o miesięczne zestawienia wystawiał faktury VAT. W wyniku realizacji zlecenia Szpital (...).W. Przemienienia Pańskiego
sp. z o.o. wystawił faktury VAT o numerach:

a.  nr (...) z dnia 21 sierpnia 2012 r. z terminem płatności 20 września 2012 r. opiewająca na kwotę 112,00 złotych (brutto),

b.  nr (...) z dnia 31 sierpnia 2012 r. z terminem płatności 30 września 2012 r. opiewająca na kwotę 85,00 złotych (brutto),

c.  nr (...) z dnia 30 września 2012 r. z terminem płatności 30 października 2012 r. opiewająca na kwotę 230,00 złotych (brutto),

d.  nr (...) z dnia 30 listopada 2012 r. z terminem płatności 30 grudnia 2012 r. opiewająca na kwotę 35,00 złotych (brutto),

e.  nr (...) z dnia 31 grudnia 2012 r. z terminem płatności 31 stycznia 2013 r. opiewająca na kwotę 249,00 złotych (brutto),

f.  nr (...) z dnia 31 stycznia 2013 r. z terminem płatności 14 lutego 2013 r. opiewająca na kwotę 458,00 złotych (brutto),

g.  nr (...) z dnia 28 lutego 2013 r. z terminem płatności 14 marca 2013 r. opiewająca na kwotę 238,00 złotych (brutto),

h.  nr (...) z dnia 31 marca 2013 r. z terminem płatności 30 kwietnia 2013 r. opiewająca na kwotę 861,00 złotych (brutto),

i.  nr (...) z dnia 30 kwietnia 2013 r. z terminem płatności 30 maja 2013 r. opiewająca na kwotę 1.908,00 złotych (brutto),

j.  nr (...) z dnia 31 maja 2013 r. z terminem płatności 30 czerwca 2013 r. opiewająca na kwotę 207,00 złotych (brutto),

k.  nr (...) z dnia 30 czerwca 2013 r. z terminem płatności 30 lipca 2013 r. opiewająca na kwotę 778,00 złotych (brutto) z uwzględnieniem treści faktury korygującej nr PUM/012/07/2013 zmniejszającej należność z przedmiotowej faktury VAT o kwotę 78,00 złotych ,

l.  nr (...) z dnia 31 lipca 2013 r. z terminem płatności 30 sierpnia 2013 r. opiewająca na kwotę 105,00 złotych (brutto),

m.  nr (...) z dnia 31 sierpnia 2013 r. z terminem płatności 30 września 2013 r. opiewająca na kwotę 1.297,00 złotych (brutto),

n.  nr (...) z dnia 30 września 2013 r. z terminem płatności 30 października 2013 r. opiewająca na kwotę 615,00 złotych (brutto).

(bezsporne, faktura VAT - k. 24-38)

W dniu 20 lutego 2014r. powód zawarł ze spółką Szpital (...).W. (...) sp. z o.o. umowę gwarancyjną, mocą której powód zobowiązał się do podjęcia w imieniu tego Szpitala wszelkich czynności faktycznych i prawnych mających na celu odzyskanie wierzytelności wraz z należnymi odsetkami za opóźnienie przysługujących Szpitalowi w stosunku do pozwanego (wymienionego w załączniku nr 1 do Umowy - § 1). Jednocześnie strony tej umowy ustaliły, że zgodnie z treścią art. 391 k.c., iż niedopełnienie przez powoda przyjętego na siebie obowiązku doprowadzenia do spełnienia zobowiązań przez pozwanego w terminie określonym umową skutkować będzie odpowiedzialnością odszkodowawczą powoda wobec Szpitala określoną w § 7 umowy. Powołany § 7 ust. 2 umowy przewidywał, że warunkiem zwolnienia się przez powoda z obowiązku naprawienia szkody jaką odniósł Szpital w związku z brakiem zapłaty ze strony pozwanego jest zapłata równowartości zobowiązań pozwanego wyliczonych na dzień płatności. Zgodnie z umową gwarancji oraz przepisami kodeksu cywilnego w przypadku dokonania przez powoda zapłaty równowartości zobowiązań pozwanego na rzecz Szpitala, powód uzyskałaby roszczenie względem pozwanego o zwrot zapłaty równowartości zobowiązań pozwanego wraz z odsetkami za opóźnienie (§ 8 umowy).

(umowa z załącznikami k.12-21,39,40 aneks do umowy k. 21- 23)

Pismem z dnia 20 lutego 2014r. pozwany został poinformowany przez Szpital oraz powoda o zawarciu umowy gwarancyjnej oraz udzieleniu powodowi pełnomocnictwa do podejmowania wszelkich czynności zmierzających do spłaty wierzytelności przysługujących Szpitalowi względem pozwanego. Dodatkowo w piśmie tym wezwano pozwanego do zapłaty zobowiązania do dnia 26 grudnia 2012 roku, wskazując, że brak zapłaty spowoduje, że podmiotem zobowiązanym do zapłaty będzie spółka (...), a po dokonanej przez nią zapłacie, przysługiwać jej będzie własne roszczenie o zapłatę wobec pozwanego (dłużnika).

(pismo z dnia 20.02.2014 r. – k. 39, dowód przesłania faksem – k.43; dowód nadania – k. 41-42)

Pozwany nie uiścił wymagalnych należności objętych umową gwarancyjną, dlatego powód spłacił w dniu 12 marca 2014 r. na rzecz Szpitala kwotę 7100 zł powiększoną o kwotę odsetek ustawowych na dzień 20 lutego 2014 r. w wysokości 642,26 zł.

(informacja o spłacie zobowiązań k. 44, dowód nadania informacji k. 45-46, potwierdzenie wykonania operacji przelewu k. 47,nota odsetkowa k. 48)

Następnie pozwany spłacił Szpitalowi należność główną.

(bezsporne)

Powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 642,26 zł wynikającej z noty odsetkowej.

(wezwanie k. 49, dowód nadania k.50-51)

Stan faktyczny sprawy niniejszej jest bezsporny. Spór występujący w sprawie
ma charakter prawny i dotyczy dopuszczalności wstąpienia przez (...) Spółkę Akcyjną
z siedzibą w Ł. w miejsce zaspokojonego wierzyciela bez zgody organu założycielskiego pozwanego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo nie jest zasadne i podlega oddaleniu w całości.

Powód jako podstawę roszczenia dochodzonego wobec pozwanego wskazał zawartą w dniu 20 lutego 2014 roku umowę gwarancyjną podpisaną ze Szpitalem (...).W. (...) sp. z o.o. Jednocześnie podniósł, że konstrukcja umowy opiera się na podstawie przepisu art. 391 k.c.

Pozwany zakwestionował jednak jego legitymację czynną do występowania
z niniejszymi roszczeniami podnosząc, iż powód nie otrzymał zgody organu założycielskiego pozwanego na zmianę wierzyciela, a zatem umowa skutkująca przeniesieniem wierzytelności jest nieważna w świetle art. 54 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U.2013.217 j.t.).

W pierwszej kolejności należało rozważyć podniesiony przez pozwanego zarzut nieważności umowy gwarancyjnej, której skutkiem miałaby być zmiana po stronie wierzyciela pozwanego.

Zgodnie z art. 54 ust. 5 i 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U.2013.217 j.t.), czynność prawna mająca na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może nastąpić po wyrażeniu zgody przez podmiot tworzący. Podmiot tworzący wydaje zgodę albo odmawia jej wydania, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia ciągłości udzielania świadczeń zdrowotnych oraz w oparciu o analizę sytuacji finansowej i wynik finansowy samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej za rok poprzedni. Zgodę wydaje się po zasięgnięciu opinii kierownika samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Czynność prawna dokonana z naruszeniem ust. 2-5 jest nieważna.

Kluczowym zaś pozostawało rozstrzygnięcie czy sporną umowę gwarancyjną można było zakwalifikować jako czynność prawną mającą na celu zmianę wierzyciela.

Ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „czynności prawnych mających na celu zmianę wierzyciela”. Należy jednak przyjąć, że skoro istnieją dwie instytucje prawa cywilnego, które mogą prowadzić do zmiany po stronie wierzyciela, to mając na uwadze zasadę racjonalnego ustawodawcy, przepis art. 54 ust. 5 powinien odnosić się wprost do jednej z nich (gdyby zamiarem prawotwórcy było rzeczywiście jedynie wyeliminowanie umów cesji). Skoro ustawodawca nie skorzystał z takiej możliwości, to przepis ten można odnieść zarówno do przewidzianej w kodeksie umowy cesji, jak i do umowy poręczenia, skoro konsekwencją każdej z nich, na skutek różnych konstrukcji prawnych, może być zmiana wierzyciela.

Stanowisko takie wyraził również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 czerwca 2014 roku w sprawie o sygn. akt I CSK 428/13 stwierdzając, że nieważne jest poręczenie udzielone za zobowiązania zakładu opieki zdrowotnej bez wymaganej zgody organu założycielskiego (art. 53 ust. 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej; Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.; obecnie - art. 54 ust. 5 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej; Dz. U. Nr 112, poz. 654 ze zm.). ( Biul.SN 2014/9/9).

Ustalając zakres przedmiotowy przepisu należy również kierować się jego literalnym brzmieniem. W ocenie Sądu, wynika z niego, że zapis ustawy dotyczy wszelkich czynności prawnych, które mogą doprowadzić do zmiany osoby wierzyciela. Fakt, że w przypadku umowy poręczenia zmiana wierzyciela jest uzależniona od postawy samego dłużnika oraz działań poręczyciela, nie zmienia faktu, że taki skutek został wpisany w ramy tej instytucji. Nie ma znaczenia również fakt, że poręczyciel wstępuje w prawa wierzyciela w części ograniczonej do spłaty– zakaz ustawowy dotyczy pojęcia wierzytelności w ogólności, a więc także jej części.

Sąd stoi na stanowisku, że nie ma żadnych przesłanek ku temu, by przyjąć ograniczony zakres działania art. 54 ust. 5 ustawy jedynie do umowy przelewu wierzytelności, gdyż wypaczyłoby to sens całej regulacji. Taka interpretacja, z przyczyn opisanych powyżej, nie odpowiada zasadom logiki, jest sprzeczna z literalną wykładnią przepisu, nie odpowiada też celom wprowadzenia takiego zapisu ustawy.

Istotą wprowadzenia przepisu art. 54 ust. 5 ustawy było zapobieżenie wyzbywania się wierzytelności przysługujących wobec szpitali, w jakikolwiek sposób. Odpowiada to celom regulacji wskazanym w uzasadnieniu ustawy nowelizującej z dnia 22 października 2010 r. (Dz.U.2010.230.1507) zmieniającej z dniem 22 grudnia 2010 r. przepis art. 53 ust. 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 t.j. ze zm.), o analogicznej treści do treści przepisu art. 54 ust. 5 ustawy o działalności leczniczej. Interpretacja ta może zatem znaleźć wprost zastosowanie przy wykładni tego przepisu. Z uzasadnienia ustawy nowelizującej wynika, iż intencją ustawodawcy było objęcie ograniczeniem wszystkich czynności prawnych, które w efekcie doprowadziłyby do zmiany wierzyciela. Potrzeba opracowania projektu wynikała z konieczności wzmocnienia wpływu organu założycielskiego na zmianę wierzyciela zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Ponadto, nowelizacja z założenia miała spowodować ograniczenie wtórnego obrotu wierzytelnościami, wiążące się z dodatkowymi kosztami dla zakładów opieki zdrowotnej. W uzasadnieniu projektu wyjaśniono, że przepis ten stanowi wprawdzie ograniczenie zasady wolności działalności gospodarczej, jednakże mieści się w zakresie określonym w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP, dopuszczającym ograniczenie w zakresie konstytucyjnych wolności i praw, gdy jest to konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. W tym przypadku wprowadzenie ograniczenia podyktowane jest względami ochrony zdrowia. Forma przepisu nie ogranicza istoty wolności działalności gospodarczej, ale stwarza natomiast narzędzie dla organów założycielskich do skutecznej kontroli nad zakładami opieki zdrowotnej, co przyczyni się do właściwej realizacji zadań tych podmiotów w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego populacji. Przepis ten miał służyć realizacji prawa do ochrony zdrowia wynikającego z art. 68 Konstytucji RP, gdyż samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej jest jednostką realizującą szczególnego rodzaju zadania publiczne poprzez udzielanie świadczeń zdrowotnych ratujących życie i zdrowie. Natomiast działania windykacyjne mogłyby doprowadzić do wstrzymania udzielania świadczeń zdrowotnych, a w konsekwencji – do braku dostępu do tych świadczeń na danym terenie.

To właśnie okoliczność, że działalność pozwanego polega na ratowaniu zdrowia i życia ludzkiego, usprawiedliwia szczególne traktowanie podmiotów, jakimi są szpitale. Pozwany zajmuje się chronieniem najwyższych dóbr osobistych człowieka i z tych powodów podlega szczególnej ochronie Państwa; wszelkie jego zobowiązania podlegają nadzorowi i regulacjom. To do nich odnoszą się także przedmiotowe przepisy, szczególne wyłączenie ogólnych instytucji prawa cywilnego.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe nie wykazało, aby organ założycielski wydawał taką zgodę na zmianę wierzyciela strony pozwanej.

Taka interpretacja przepisu stanowi o nieważności umowy gwarancji w zakresie skutku zmiany podmiotowej po stronie wierzyciela. To oznacza, iż powód nie ma legitymacji procesowej czynnej do występowania przeciwko pozwanemu z żądaniem zapłaty odsetek od należności głównych wynikających z załączonych do pozwu faktur, ponieważ nie stał się wierzycielem wobec pozwanego.

Niezależnie od tego, należy wskazać, że nawet gdyby uznać umowę gwarancyjną za ważnie zawartą, i tak nie mogła skutkować ona powstaniem po stronie powoda roszczenia względem pozwanego.

Zgodnie z przepisem art. 391 k.c., jeżeli w umowie zastrzeżono, że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie, ten, kto takie przyrzeczenie uczynił, odpowiedzialny jest za szkodę, którą druga strona ponosi przez to, że osoba trzecia odmawia zaciągnięcia zobowiązania albo nie spełnia świadczenia. Może jednak zwolnić się od obowiązku naprawienia szkody spełniając przyrzeczone świadczenie, chyba że sprzeciwia się to umowie lub właściwości świadczenia. Istota zobowiązania w umowie o świadczenie przez osobę trzecią sprowadza się do tego, że jedna ze stron (przyrzekający gwarant, dłużnik) przyrzeka drugiej stronie (beneficjentowi gwarancji, wierzycielowi), że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie lub spełni określone świadczenie. Umowa ta nazywana jest umową o świadczenie przez osobę trzecią. Umowa o świadczenie przez osobę trzecią zawiera dwa elementy: przyrzeczenie określonego zachowania się przez osobę trzecią oraz element gwarancji, że osoba trzecia zachowa się w sposób określony w przyrzeczeniu. Przyrzeczenie może być rozumiane dwojako: przyrzekający może zobowiązywać się do poczynienia starań w celu skłonienia osoby trzeciej, by zachowała się w sposób przyrzeczony albo przyrzekający przyjmuje gwarancję, że osoba trzecia zaciągnie zobowiązanie lub spełni świadczenie.

Przyrzeczenie dłużnika w umowie z art. 391 k.c. zawsze rodzi zobowiązanie odszkodowawcze (gwarancyjne), którego treścią jest naprawienie szkody na wypadek braku świadczenia przez osobę trzecią.

Umowa o świadczenie przez osobę trzecią nie rodzi po stronie osoby trzeciej żadnych obowiązków. Wierzyciel (beneficjent gwarancji) także nie nabywa w stosunku do osoby trzeciej żadnych uprawnień. Umowa ta stanowi jedynie przyrzeczenie dłużnika (gwaranta), że osoba trzecia zaciągnie zobowiązanie lub spełni świadczenie, lecz osoby trzeciej nie zobowiązuje ani do zaciągnięcia zobowiązania, ani do spełnienia świadczenia.

Ponieważ skutkiem zawarcia umowy gwarancyjnej jest powstanie zobowiązania dłużnika, gdzie świadczenie polega na naprawieniu szkody, jaką poniósł wierzyciel przez to, że osoba trzecia nie zachowała się tak, jak wedle zapewnienia dłużnika powinna się zachować – przyjmuje się, że dłużnik-gwarant nie odpowiada za osobę trzecią (nie spełnia zamiast niej świadczenia), ale spełnia własne świadczenie. Sytuację gwaranta określa się jako ponoszenie ryzyka naprawienia szkody lub pozostawanie w gotowości do jej naprawienia.

Zachowanie osoby trzeciej ma jednak o tyle znaczenie, że stanowi podstawę odpowiedzialności gwaranta – dłużnika. Jeśli dłużnik naprawił szkodę lub spełnił świadczenie – wówczas rodzaj stosunku łączącego go z osobą trzecią (w niniejszej sprawie pozwanym Szpitalem) określa treść roszczeń regresowych do tej osoby. Jeśli taki stosunek nie występuje, w grę wchodzić może wyłącznie roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Gwarant wykonuje bowiem własne zobowiązanie, brak więc podstaw do stosowania subrogacji (art. 518 § 1 pkt 1 k.c.). Przepis art. 518 §1 pkt 1 k.c. odnosi się bowiem do sytuacji, w której osoba trzecia (gwarant) spłacając wierzyciela (beneficjenta) spłaca cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi, nie zaś do sytuacji, gdy spłaca własny dług.

W ocenie Sądu w niniejszej sprawie powód z podanych wyżej powodów nie wstąpił
w prawa zaspokojonego wierzyciela. Spłacił on bowiem swój własny dług odszkodowawczy, do którego przepis art. 518§1 pkt 1 k.c. nie znajduje zastosowania.

Nadmienić należy, że cechą charakterystyczną subrogacji ustawowej uregulowanej
w przepisie art. 518 k.c., jest to, że w przypadkach w niej przewidzianych sukcesja następuje zawsze z mocy prawa. Celem subrogacji ustawowej jest bowiem przede wszystkim zabezpieczenie osoby trzeciej, która spłaca wierzyciela. Gdyby kodeks cywilny nie przewidywał takiej instytucji, zapłata przez osobę trzecią prowadziłaby do wygaśnięcia długu, a osobie trzeciej służyłyby tylko roszczenia wynikające z treści stosunku, na podstawie którego świadczyła lub z bezpodstawnego wzbogacenia. Kodeks cywilny nie zna natomiast instytucji subrogacji umownej. Przyjmuje się w literaturze, że subrogacja umowna nie jest de lege lata możliwa. Z aktualnego uregulowania kodeksu cywilnego instytucji wstąpienia w prawa zaspokojonego wierzyciela wynika bowiem, że ratio legis było w tym wypadku dokonanie wyraźnego oddzielenia subrogacji od cesji wierzytelności poprzez wykluczenie podstawienia umownego. W konsekwencji należy przyjąć, że subrogacja umowna w polskim prawie cywilnym jest niedopuszczalna (tak, słusznie, A. Ohanowicz, Wstąpienie osoby trzeciej, SC, t. XIII-XIV, Kraków 1969, s. 230-231; E. Łętowska (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 1, s. 919; Z. Radwański, Prawo cywilne, 1995, s. 296; K. Zagrobelny (w:) E. Gniewek, Komentarz, 2006, s. 892-893). W wypadku gdy osoba trzecia, która zaspokoiła wierzyciela, poza sytuacjami wskazanymi w art. 518 § 1 k.c., chce nabyć spłaconą wierzytelność, może tego dokonać jedynie w trybie i ze skutkami zwykłej cesji wierzytelności (art. 509 i n. k.c.).

Mając na uwadze powyższe, również postanowienie zawarte w umowie gwarancyjnej, którego treść można interpretować jako uregulowanie sukcesji umownej - choć wprost pojęcie to nie zostało w nim użyte - nie może stanowić samodzielnej podstawy materialnoprawnej do wstąpienia powoda w miejsce zaspokojonego wierzyciela.

Nie ma zatem racji powód twierdząc, że skutkiem zawartej umowy gwarancyjnej
i spłaty zobowiązania powstało przysługujące mu roszczenie regresowe wobec pozwanego.

O kosztach procesu Sąd orzekł zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 98 k.p.c. Strona powodowa przegrała proces w całości, a więc zgodnie z powołanym przepisem została obciążona obowiązkiem zwrotu całości kosztów procesu na rzecz pozwanego. Na koszty poniesione przez pozwanego w sprawie składają się: koszty wynagrodzenia pełnomocnika (180 zł) ustalone na podstawie § 6 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.