Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 15 grudnia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia
w Łodzi utrzymał w mocy orzeczenie referendarza sądowego z dnia 05 września 2016 roku
i dokonany na jego podstawie wpis M. P. do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

Sąd Rejonowy ustalił, że komornik sądowy, będący wnioskodawcą w niniejszej sprawie, prowadził postępowanie egzekucyjne w stosunku do uczestniczki postępowania M. P. na podstawie wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim, zasądzającego od niej na rzecz małoletniego O. P. alimenty w wysokości 300,00 zł miesięcznie. Zwłoka w uiszczaniu powyższych alimentów przekroczyła sześć miesięcy. Wobec tego, zgodnie z treścią art. 1086 § 4 k.p.c. komornik sądowy złożył wniosek
o wpisanie dłużniczki do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych. Okoliczność,
że przedstawiciel ustawowy wierzyciela wniósł o umorzenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przeciwko M. P. w zakresie alimentów zaległych i bieżących, w ocenie Sądu I instancji, ma znaczenie jedynie w zakresie prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Dla postępowania o wpis do RDN istotna jest wyłącznie okoliczność,
że zaległość z tytułu roszczeń alimentacyjnych wynosi powyżej sześciu miesięcy. Przesłanka ta została spełniona, co skutkowało utrzymaniem w mocy postanowienia referendarza sądowego o wpisie M. P. do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

Uczestniczka postępowania wniosła apelację od powyższego orzeczenia.

Skarżąca podniosła, że na skutek porozumienia pomiędzy nią a przedstawicielem ustawowym wierzyciela T. P., zaległości alimentacyjne zostały „zniwelowane”, a wszelkie roszczenia alimentacyjne zostały wycofane. T. P.
nie rości sobie żadnych należności na rzecz O. P., wobec czego wpis do RDN
nie jest uzasadniony.

Rozpoznając apelację uczestniczki postępowania Sąd Okręgowy ustalił dodatkowo,
że postanowieniem z dnia 26 września 2016 roku komornik sądowy przy Sądzie Rejonowym w Piotrkowie Trybunalskim B. R. umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone przeciwko M. P. na podstawie art. 825 pkt 1 k.p.c., na skutek wniosku wierzyciela o umorzenie postępowania (odpowiedź na skargę dłużnika k. 38).

Sąd Okręgowy zważył:

Apelacja uczestniczki postępowania zasługiwała na uwzględnienie.

Wykładnia celowościowa art. 55 pkt 5 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 roku o Krajowym Rejestrze Sądowym prowadzi do wniosku, że wpisowi do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych na podstawie powołanego przepisu podlegają ci, i tylko ci dłużnicy alimentacyjni, przeciwko którym toczy się postępowanie egzekucyjne, w trakcie którego powstała zaległość za okres dłuższy niż sześć miesięcy (art. 1086 § 4 k.p.c.). Przy czym spełnienie powyższych przesłanek należy oceniać na dzień orzekania przez sąd rejestrowy
w przedmiocie wniosku komornika sądowego o wpisanie dłużnika alimentacyjnego do RDN (art. 316 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., w zw. z art. 7 ustawy o KRS i art. 13 § 2 k.p.c.).

Zważyć wszakże trzeba, że wpisowi do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych podlega osoba, której sześciomiesięczna zaległość z tytułu nie wykonywania obowiązku alimentacyjnego została stwierdzona w toku trwającego postępowania egzekucyjnego,
a nie każdy dłużnik alimentacyjny, posiadający taką zaległość. Podstawą wpisu tego ostatniego jest art. 56 ustawy o KRS.

W literaturze podkreśla się, że § 4 art. 1086 k.p.c. zawiera przywilej wprowadzony
w interesie wierzyciela alimentacyjnego, polegający na obowiązku komornika złożenia
z urzędu wniosku do KRS o wpis dłużnika alimentacyjnego do rejestru dłużników niewypłacalnych, jeżeli powstała zaległość co do świadczeń alimentacyjnych za okres dłuższy niż 6 miesięcy (art. 1086 k.p.c. T. II red. Jankowski 2015, wyd. 2/Cieślak, Legalis). Skoro nałożenie na komornika obowiązku złożenia wniosku o wpis dłużnika alimentacyjnego
ma niejako odciążyć samego wierzyciela (czy też jego przedstawiciela ustawowego)
od złożenia wniosku o wpis do RDN, to nie można pominąć okoliczności umorzenia postępowania egzekucyjnego na skutek wniosku wierzyciela. Jeśli bowiem na dzień orzekania w przedmiocie wniosku o wpis do RDN, na skutek inicjatywy wierzyciela postępowanie egzekucyjne zostało umorzone, to w ocenie Sądu Okręgowego odpadała podstawa prawna wynikająca z art. 55 pkt 5 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym wpisania dłużnika alimentacyjnego do Rejestru Dłużników Niewypłacalnych.

Gdyby zająć stanowisko przeciwne, takie jak zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, wpisowi do RDN podlegaliby także tacy dłużnicy alimentacyjni, w stosunku do których kiedykolwiek toczyło się postępowanie egzekucyjne
w toku którego powstała sześciomiesięczna zaległość, nawet po uregulowaniu zaległości
i nawet po zakończeniu egzekucji, a także po wygaśnięciu obowiązku alimentacyjnego.
Jawi się jednak wówczas pytanie o cel takich wpisów. Oczywiste jest bowiem, że nie jest nim wówczas ratio legis przyświecające wprowadzeniu art. 1086 § 4 k.p.c. i art. 55 pkt 5 ustawy
o KRS, którym było wymuszenie wykonywania przez dłużników alimentacyjnych obowiązków zapłaty w terminie świadczeń alimentacyjnych.

W tym miejscu odwołać się należy go argumentacji Sądu Najwyższego zawartej
w uzasadnieniu uchwały z dnia 16 marca 2007 roku, III CZP 9/07, odnoszącej się
do postanowienia o umorzeniu postępowania o wyjawienie majątku jako podstawy wykreślenia dłużnika z RDN (Legalis nr 81483). Sąd Najwyższy podkreślił, że pozostawienie dłużnika w RDN, który wprawdzie został zobowiązany do wyjawienia majątku,
ale postępowanie w przedmiocie wyjawienia majątku zostało umorzone, staje się tym bardziej niezrozumiałe, jeżeli zważyć, że to z inicjatywy wierzyciela, którego działanie spowodowało wydanie postanowienia nakazującego wyjawienie majątku, a w konsekwencji wpisanie dłużnika do rejestru, następuje umorzenie postępowania w sprawie wyjawienia majątku.

Odnosząc powyższe rozważania do realiów niniejszej sprawy wskazać należy,
że na dzień wydania zaskarżonego postanowienia nie toczyło się już postępowanie egzekucyjne przeciwko M. P. dotyczące roszczeń alimentacyjnych małoletniego O. P.. Przedstawiciel ustawowy wierzyciela, będący dysponentem tego postępowania, złożył wniosek o jego umorzenie, co skutkowało wydaniem przez komornika sądowego postanowienia z dnia 26 września 2016 roku.

W ocenie Sądu Okręgowego nie można zatem mówić, aby uczestniczka postępowania, była w dniu orzekania przez Sąd Rejonowy dłużnikiem o jakim mowa w art. 55 pkt 5 ustawy o KRS.

Wobec powyższego apelacja uczestniczki postępowania okazała się zasadna
i skutkowała uchyleniem zaskarżonego postanowienia i przekazaniem sprawy Sądowi Rejonowemu dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi do ponownego rozpoznania na podstawie
art. 694 ⁷ k.p.c.

Rozpoznając ponownie sprawę Sąd I instancji weźmie pod uwagę stanowisko Sądu Okręgowego wyrażone powyżej oraz aktualny stan rejestru.

Beata Matysik Ryszard Badio Paweł Kowalczyk