Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 24 czerwca 2020 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi Śródmieścia w Łodzi X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w sprawie z wniosku M. Z. przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. o zasiłek chorobowy i zobowiązanie do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał M. Z. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 30 listopada 2019 roku do 18 grudnia 2019 roku i ustalił, że M. Z. nie ma obowiązki zwrotu zasiłku chorobowego z funduszu chorobowego za okres od 30 listopada 2019 roku do 18 grudnia 2019 roku w kwocie 1.279,- zł wraz z odsetkami.

Powyższe orzeczenie zapadło w oparciu o następujące ustalenia faktyczne.

Decyzją z dnia 7 lutego 2020 roku numer (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł., działając na podstawie art. 66 ust 1 i 3 i art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 870) oraz art. 84 ust 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2020 r., poz. 266 ze zm.) odmówił M. Z. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 30 listopada 2019 roku do dnia 18 grudnia 2019 roku i zobowiązał wnioskodawczynię do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego z funduszu chorobowego za wskazany okres w kwocie 1.279,27 złotych z odsetkami. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy podniósł, że wnioskodawczyni nie przekazała lekarzowi, który wystawił zaświadczenie o niezdolności do pracy, informacji o miejscu swojego pobytu w czasie zwolnienia lekarskiego i Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w terminie 3 dni od zmiany miejsca pobytu, wobec czego osoby kontrolujące nie zastały jej pod adresem wskazanym w zaświadczeniu lekarskim. W związku z tym organ rentowy ocenił, że wnioskodawczyni niewłaściwie wykorzystywała zwolnienie lekarskie, a zatem nie ma prawa do zasiłku chorobowego w okresie objętym decyzją, a pobrany zasiłek chorobowy jest świadczeniem nienależnym.

Wnioskodawczyni M. Z. w spornym okresie podlegała ubezpieczeniu społecznemu, w tym ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu zatrudnienia u płatnika (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. oraz u płatnika (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M..

Wnioskodawczyni M. Z. byłą niezdolna do pracy w okresie od dnia 30 listopada 2019 roku do dnia 18 grudnia 2019 roku. Lekarz prowadzący wystawił wnioskodawczyni zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy seria i numer (...) i (...). W zaświadczeniach lekarskich wystawionych wnioskodawczyni, wskazano jako adres pobytu w okresie niezdolności do pracy adres Ł., ul. (...).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wypłacił wnioskodawczyni zasiłek chorobowy za okres od dnia 30 listopada 2019 roku do dnia 18 grudnia 2019 roku w wysokości 1.279,27 złotych.

W dniu 10 grudnia 2019 roku o godzinie 10:45 Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. przeprowadził kontrolę prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy przez wnioskodawczynię pod adresem Ł., 91-364, ul. (...). W protokole/notatce z kontroli zamieszczono adnotację: ”domownik poinformował, że wyżej wymienionej nie ma w domu”.

Wnioskodawczyni wezwana została w związku z powyższym przez organ rentowy do złożenia wyjaśnień w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Wnioskodawczyni poinformowała, iż w dniu i godzinie odbycia kontroli przebywała w lokalu położonym w Ł. przy ulicy (...) pod numerem 28/30, które jest wynajmowane przez odwołującą się wraz z narzeczonym. Wnioskodawczyni wskazała również, że lokal numer (...) położony w Ł. przy ulicy (...) pod numer 5 jest adresem korespondencyjnym z powodu trudnej sytuacji mieszkaniowej. Podniosła również, że zalecenia wynikające ze zwolnienia lekarskiego pozwalają jej na opuszczanie mieszkania i uczęszczanie na terapię z psychologiem, która została wnioskodawczyni zalecona przez lekarza z Komisji ZUS.

W okresie orzeczonej niezdolności do pracy wnioskodawczyni wraz z dziećmi przebywała w Ł. w wynajmowanym mieszkaniu położonym w Ł. przy ulicy (...). Na ulicy (...) mieszkają teściowie wnioskodawczyni. Odwołująca się nie mieszka przy ulicy (...) od 2014 roku.

Wnioskodawczyni w sprawach urzędowych wskazywała jako adres do korespondencji mieszkanie usytuowane przy ulicy (...), ze względu na trudności mieszkaniowe i brak pewności pod jakim adresem odwołująca się będzie zamieszkiwać w danym okresie czasu.

Wnioskodawczyni nie ukrywała adresu swojego pobytu i nie miała świadomości, że w zaświadczeniu lekarskim winien być podany adres pobytu, a nie korespondencyjny.

Wnioskodawczyni w spornym okresie przebywała w wynajmowanym mieszkaniu. Nie podejmowała żadnych czynności sprzecznych z udzielonym zwolnieniem lekarskim.

Powyższy stan faktyczny Sąd I instancji ustalił na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, opierając się na załączonych do akt dokumentach oraz dowodu z przesłuchania wnioskodawczyni. Zgromadzony materiał dowodowy okazał się w pełni wiarygodny. Sąd Rejonowy podkreślił, że w zakresie okoliczności, co do których dowód z przesłuchania wnioskodawczyni stanowił jedyny materiał dowodowy, strona przeciwna nie zaoferowała jakiegokolwiek innego dowodu, ani też nie zaprzeczyła tym twierdzeniom.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, iż odwołanie okazało się zasadne i podlegało uwzględnieniu.

Sąd Rejonowy wskazał, że podstawę prawną zaskarżonej decyzji organu rentowego, w świetle której winna zostać dokonana ocena zasadności argumentów obu stron procesu na gruncie ustalonego stanu faktycznego, stanowi art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r., poz. 870 ze zm., dalej: ustawa zasiłkowa). W myśl wskazanego przepisu, ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Organ rentowy w zaskarżonej decyzji wskazał, że wyłączną przyczyną odmowy M. Z. prawa do zasiłku chorobowego był fakt wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy niezgodnie z jego celem, poprzez nie podanie faktycznego miejsca pobytu w okresie niezdolności do pracy. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy, wykorzystywaniem zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia jest zawsze wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy. Celem zwolnienia od pracy jest zaś odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy, stąd w jego osiągnięciu przeszkodą mogą być wszelkie zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję (por. wyrok SN z dnia 14 grudnia 2005 r., III UK 120/05, OSNP 2006, nr 21-22, poz. 338).

W piśmiennictwie wskazuje się, że zachowania niezgodne z celem zwolnienia to nieprzestrzeganie wskazań lekarskich, na przykład nakazu leżenia w łóżku, zakazu wykonywania różnych prac domowych, praca w ogrodzie lub gospodarstwie rolnym - a także wręcz wykorzystywanie tego zwolnienia dla innych celów niż leczenie (Z. S., N. przepisy o zasiłkach chorobowych, (...) 1999, nr 9, s. 16). Natomiast za zachowania niezgodne z celem zwolnienia nie zostało uznane zachowanie polegające na wyjeździe na okres leczenia do rodziny, wykonywanie, nawet przez obłożnie chorego, czynności niezbędnych dla zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych (H. P., B. S., Postępowanie kontrolne dotyczące korzystania ze zwolnień lekarskich, Służba (...) 2001, nr 4, s. 1). Mogą również zdarzyć się sytuacje, w których ubezpieczonemu, który formalnie postępuje sprzecznie z zaleceniami lekarskimi, nie będzie można postawić zarzutu, że wykorzystuje zwolnienie niezgodnie z jego celem. Tak będzie przykładowo wówczas, gdy ubezpieczony, który zgodnie z zaleceniami lekarza "powinien leżeć", mieszkający sam, udaje się do sklepu po niezbędne artykuły żywnościowe. Stąd w piśmiennictwie podnosi się, że przy badaniu wystąpienia tej przesłanki utraty prawa do zasiłku, z uwagi na to, że została określona bardzo ogólnie, należy wziąć pod uwagę okoliczności konkretnego przypadku (A. M., Kiedy pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego, Gazeta Prawna 2006, nr 7).

Sąd I instancji zauważył, że w przedmiotowej sprawie organ rentowy nie przedstawił żadnego dowodu świadczącego o spełnieniu wskazanych wyżej przesłanek. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynika, by M. Z. w czasie niezdolności do pracy wykorzystywała zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z jego celem. Nie sposób jest przyjąć, że przebywanie poza miejscem zameldowania (a w miejscu faktycznego pobytu) jest wykonywaniem czynności mogących przedłużyć okres zwolnienia od pracy. Należy zauważyć, że wnioskodawczyni z uwagi na swoją sytuację mieszkaniową: brak własnego mieszkania i konieczność jego wynajmowania, co wiązało się z koniecznością częstych przeprowadzek, prawidłowo według zasad logiki i życiowego doświadczenia wskazała swój adres korespondencyjny gwarantujący możliwość kontaktu z wnioskodawczynią i po uzyskaniu jej wyjaśnień przeprowadzenie kontroli, co nie było by możliwe w razie wskazania przez odwołującą się adresu, który w chwili dokonywania kontroli mógłby być zupełnie nieaktualny i nie pozwalałby na jakikolwiek kontakt wnioskodawczyni z organem rentowym. Dodatkowo wskazać należy, iż wnioskodawczyni pismem z dnia 30 grudnia 2019 roku, w odpowiedzi na pismo organu rentowego dotyczące konieczności wyjaśnienia przyczyn nieobecności w trakcie przeprowadzonej kontroli, poinformowała organ rentowy, że adres: Ł., ulica (...) jest jedynie jej adresem korespondencyjnym oraz wskazała adres pod którym przebywa.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji organ rentowy twierdzenie o wykorzystywaniu zwolnienia od pracy niezgodnie z jego celem wywiódł z okoliczności niezastania wnioskodawczyni w miejscu wskazanym w zaświadczeniu lekarskim jako miejsce jej pobytu, to jest pod wskazanym adresem zameldowania. Argumentacji organu rentowego nie może także wspierać przepisie art. 59 ustawy zasiłkowej, który w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2019 roku nakłada na ubezpieczonego m.in. obowiązek podania przez ubezpieczonego wystawiającemu zaświadczenie lekarskie adresu pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli adres udostępniony na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie lub znajdujący się w dokumentacji medycznej ubezpieczonego różni się od adresu pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy (art. 59 ust. 5d). Ubezpieczony jest również zobowiązany poinformować płatnika składek oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu pobytu, w trakcie niezdolności do pracy, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej okoliczności (art. 59 ust. 5e). Podkreślić przy tym należy, że ustawa przewiduje sankcję za naruszenie tego obowiązku i nie jest nią, jak zdaje się twierdzić organ rentowy, pozbawienie prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego. Art. 59 ust. 5f ustawy zasiłkowej jednoznacznie stanowi, że razie niedopełnienia tego obowiązku, przyjmuje się, że zawiadomienie o terminie badania wysłane na adres pobytu wskazany w zaświadczeniu lekarskim zostało doręczone skutecznie. Wnioskodawczyni, co było niekwestionowane w toku procesu, nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku podania wystawiającemu zaświadczenie lekarskie adresu pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jednak nie wykazano by w spornym okresie wykorzystywała zwolnienie lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem.

Sąd Rejonowy podkreślił, że omawiane powyżej przepisy stanowią spójne systemowo rozwiązanie umożliwiające organowi rentowemu kontrolę w zakresie orzekania o niezdolności do pracy i wystawiania zaświadczeń lekarskich. Tymczasem zauważyć należy, że w realiach rozpoznawanej sprawy organ rentowy nie podjął próby zawiadomienia wnioskodawczyni o terminie badania kontrolującego zasadność wystawionego zaświadczenia lekarskiego. Osoby kontrolujące poprzestały na stwierdzeniu w protokole, że nie zastały wnioskodawczyni. Zgromadzony materiał nie dowodzi, by badanie kontrolne w ogóle zostało wyznaczone. Wobec tego przepisy art. 59 ust. 5d-f ustawy zasiłkowej nie mogły znaleźć zastosowania w sprawie.

Odmienna interpretacja powołanych przepisów prowadziłaby do nieuzasadnionego ograniczenia wolności osób korzystających ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, które – według oczekiwań organu rentowego – nie mogłyby opuszczać swojego miejsca pobytu na okres powyżej 3 dni bez informowania o tym fakcie organu rentowego. Bezwzględną sankcją byłoby pozbawienie ich prawa do świadczeń. W ocenie Sądu tego rodzaju wykładnia nie daje się obronić w świetle wzorców konstytucyjnych opartych na normach prawnych usankcjonowanych w art. 2 (zasada demokratycznego państwa prawnego i wynikająca z niej zasada proporcjonalności) i 41 (gwarancje wolności osobistej) Konstytucji. W rezultacie omawianą regulację prawną należy wykładać w sposób możliwy do pogodzenia z elementarnymi zasadami konstytucyjnymi, przy czym – jak wskazano wcześniej – nie wymaga to wychodzenia poza ramy wykładni literalnej.

Mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd Rejonowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał M. Z. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 30 listopada 2019 roku do dnia 18 grudnia 2019 roku i ustalił, że wnioskodawczyni nie ma obowiązku zwrotu pobranego zasiłku chorobowego za wskazany okres.

Apelację od powyższego wyroku złożył pełnomocnik organu rentowego i wskazał, iż zaskarża wyrok w całości i zarzuca mu naruszenie :

1.  prawa materialnego tj. art. 17 oraz art. 68 ustawy z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. z dnia 4 maja 2020 r. (Qz.U. z 2020 r. poz. 870) poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego osobie uniemożliwiającej przeprowadzenie kontroli wykorzystywania zwolnienia lekarskiego i art. 84 ust. 1 i 2 ustawy poprzez bezpodstawne zwolnienie wnioskodawczyni ze zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego;

2.  naruszenie prawa procesowego tj. art. 233 k.p.c. poprzez wydanie wyroku bez wyjaśnienia istotnej okoliczności w sprawie tj. czy wnioskodawczyni w spornym okresie wykorzystywała zwolnienie niezgodnie z jego przeznaczeniem.

Wskazując na te zarzuty, pełnomocnik wniósł o zmianę wyroku w całości i oddalenie odwołania od decyzji z dnia 07.02.2020 r.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawczyni wniosła o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja podlega oddaleniu.

Sąd pierwszej instancji wydał prawidłowe rozstrzygnięcie znajdujące oparcie zarówno w obowiązujących przepisach prawa, jak i w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Sąd II instancji w pełni aprobując i przyjmując zarówno ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego jak i jego rozważania, jako własne, jednocześnie stwierdził, że nie zachodzi obecnie potrzeba powielania w tym miejscu tych ustaleń (por. wyrok SN z 5.11.1998r., I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999/24/).

Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd II instancji nie dopatrzył się żadnego naruszenia prawa materialnego, skutkujących koniecznością - zgodnie z żądaniem apelacji - zmiany tegoż orzeczenia.

Sąd Rejonowy nie naruszył także art. 233 § 1 k.p.c., który stanowi, iż sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd dokonuje oceny wszystkich dowodów przeprowadzonych w postępowaniu, jak również wszelkich okoliczności towarzyszących przeprowadzaniu poszczególnych dowodów, mających znaczenie dla ich mocy i wiarygodności (tak np. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu orzeczenia z 11 lipca 2002 roku, IV CKN 1218/00, LEX nr 80266).

Ramy swobodnej oceny dowodów są zakreślone wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego, regułami logicznego myślenia oraz pewnym poziomem świadomości prawnej, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (tak też Sąd Najwyższy w licznych orzeczeniach, np. z dnia 19 czerwca 2001 roku, II UKN 423/00, OSNP 2003/5/137). Poprawność rozumowania sądu powinna być możliwa do skontrolowania, z czym wiąże się obowiązek prawidłowego uzasadniania orzeczeń (art. 328 § 2 k.p.c.).

Skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga zatem wykazania, iż sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Natomiast zarzut dowolnego i fragmentarycznego rozważenia materiału dowodowego wymaga dla swej skuteczności konkretyzacji, i to nie tylko przez wskazanie przepisów procesowych, z naruszeniem których apelujący łączy taki skutek, lecz również przez określenie, jakich dowodów lub jakiej części materiału zarzut dotyczy, a ponadto podania przesłanek dyskwalifikacji postępowania sądu pierwszej instancji w zakresie oceny poszczególnych dowodów na tle znaczenia całokształtu materiału dowodowego oraz w zakresie przyjętej podstawy orzeczenia.

W ocenie Sądu Okręgowego dokonana przez Sąd Rejonowy ocena zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego jest – wbrew twierdzeniom apelującego –prawidłowa. Sąd dokonał właściwych ustaleń faktycznych i doszedł do trafnego wniosku.

Zarzuty skarżącego sprowadzają się zaś w zasadzie do polemiki ze stanowiskiem Sądu i interpretacją dowodów dokonaną przez ten Sąd i jako takie nie mogą się ostać.

Organ rentowy wskazuje, iż Sąd I instancji nie ustalił czy wnioskodawczyni wykorzystywała zwolnienie lekarskie niezgodnie z przeznaczeniem. Sam jednak nie wskazał na czym to wykorzystywanie miałoby polegać. Zarzut sprowadzał się bowiem jedynie do tego, iż wnioskodawczyni nie zamieszkiwała w miejscu zameldowania wskazanym na zwolnieniu lekarskim. Podkreślić należy, iż rolą sądu nie jest wyręczanie organu rentowego. To organ ubezpieczeniowy winien wskazać a co więcej udowodnić naruszenia zasad wykorzystywania zwolnienia lekarskiego, skoro oparł o ten argument decyzję o pozbawieniu prawa do zasiłku.

Przepis, który dotyczy obowiązku podania miejsca pobytu w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim nie przewiduje takich konsekwencji.

W myśl art. 59 ust. 5d. cytowanej ustawy ubezpieczony jest zobowiązany podać wystawiającemu zaświadczenie lekarskie adres pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy, jeżeli adres udostępniony na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie lub znajdujący się w dokumentacji medycznej ubezpieczonego różni się od adresu pobytu w okresie czasowej niezdolności do pracy.

5e. Ubezpieczony jest zobowiązany poinformować płatnika składek oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych o zmianie adresu pobytu, o którym mowa w ust. 5c, w trakcie niezdolności do pracy, nie później niż w ciągu 3 dni od wystąpienia tej okoliczności.

5f. w razie niedopełnienia obowiązku, o którym mowa w ust. 5d i 5e, przyjmuje się, że zawiadomienie o terminie badania wysłane na adres pobytu, o którym mowa w ust. 5c, zostało doręczone skutecznie.

Przepis ten nie daje podstaw do automatycznego uznania, iż w przypadku niepodania faktycznego adresu pobytu, ubezpieczony traci prawo do zasiłku. Jedyną konsekwencją jest uznanie wezwania na badanie wysłanego na ten adres za skutecznie doręczone. Oczywiście w konsekwencji dalszych działań organu rentowego i w przypadku niestawienia się na badanie, ubezpieczony może stracić prawo do zasiłku, ale nie będzie to skutkiem podania niewłaściwego adresu a niestawienia się na wyznaczone badanie.

W spornej sprawie organ rentowy nie wzywał odwołującej na badanie. Podkreślić zresztą należy, iż akurat w tym wypadku wezwanie prawdopodobnie zostałoby skutecznie doręczone, bowiem, jak wynika z wyjaśnień ubezpieczonej – właśnie dlatego podała ten adres. Sama przebywa w mieszkaniu wynajmowanym i często się przeprowadza.

Organ rentowy nie ma zatem prawa stosować wykładni rozszerzającej i uznawać, iż automatycznie nieprzebywanie pod adresem podanym na zwolnieniu jest wykorzystywaniem zwolnienia niezgodnie z przeznaczeniem. Te okoliczności musi wykazać.

Nie bez znaczenia w sprawie jest również fakt, iż zwolnienie wnioskodawczyni nie wymagało leżenia. Miała ona zatem pełne prawo poruszać się i podejmować różne czynności o ile nie byłyby objęte dyspozycją cytowanego art. 17 ust. 1. Tych okoliczność organ rentowy nie tylko nie udowodnił, ale nawet nie wskazał.

Nie sposób zatem przyjąć, jak chciałby apelujący, że Sąd I instancji dopuścił się naruszenia tak przepisów proceduralnych.

Mając na uwadze powyższe rozważania Sąd Okręgowy, po samodzielnym zapoznaniu się i przeanalizowaniu całego materiału dowodowego w sprawie oraz pisemnych motywów skarżonego rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, doszedł do wniosku, że zarzuty strony skarżącej sprowadzają się w zasadzie do polemiki z niewadliwym stanowiskiem Sądu I instancji i interpretacją przezeń dokonaną a jako takie, nie mogą się ostać.

Apelujący ograniczył zarzuty apelacyjne do zarzutu związanego z niewłaściwą wykładnią wspomnianego art. 17 i 68 ustawy zasiłkowej, bez przytoczenia konkretnego ustępu tego przepisu, podczas, gdy odnosi się on do kilku odmiennych sytuacji.

Na mocy art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 870) Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz płatnicy składek, o których mowa w art. 61 ust. 1 pkt 1, są uprawnieni do kontrolowania ubezpieczonych co do prawidłowości wykorzystywania zwolnień od pracy zgodnie z ich celem oraz są upoważnieni do formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich.

W myśl art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 870) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

2. Zasiłek chorobowy nie przysługuje w przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane.

Analiza cytowanego przepisu wskazuje, iż dotyczy on trzech rożnych sytuacji: wykonywania pracy zarobkowej w okresie zwolnienia lekarskiego, wykorzystania zwolnienia niezgodnie z przeznaczeniem i sfałszowania zwolnienia lekarskiego.

Z uzasadnienia apelacji wynika, iż organ rentowy skupił się na tym drugim argumencie.

Truizmem jest stwierdzenie, że celem zwolnienia lekarskiego jest odzyskanie zdolności do pracy. Pracownik nieświadczący pracy z powodu choroby powinien dążyć do odzyskania zdolności do pracy, z jednej strony stosując zaordynowane leczenie i rehabilitację, a z drugiej strony unikając zachowań niepożądanych z punktu widzenia procesu zdrowienia. Zarówno wskazania, jak i przeciwwskazania lecznicze nie mają charakteru abstrakcyjnego, ale w każdym przypadku skonkretyzowany – uwzględniający jednostkę chorobową, ogólny stan zdrowia pacjenta, jego predyspozycje, tryb życia.

Sąd Najwyższy wypowiadał się w zakresie wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z przeznaczeniem często w sprawach dotyczących oceny zasadności rozwiązania umowy o pracę jednak rozważania te mają charakter na tyle ogólny, iż wykładnia ta znajduje zastosowanie także w sprawie o prawo do zasiłku. Sąd Najwyższy słusznie zauważył, iż przykładowo nie można uznać za wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego przeznaczeniem w sytuacji: jednorazowego wyjazdu na pielgrzymkę chorej pracownicy, po uzyskaniu uprzedniej zgody lekarza prowadzącego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1999 r., I PKN 308/99, L.), udziału pracownika we własnym ślubie w czasie zwolnienia lekarskiego zawierającego adnotację "chory może chodzić" (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 1998 r., I PKN 14/98, OSNAPiUS 1999 Nr 6, poz. 210) oraz uczestniczenie pracownika w zajęciach szkolnych w czasie usprawiedliwionej nieobecności w pracy, niesprzeczne z zaleceniami lekarza (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 marca 1999 r., I PKN 613/98, OSNAPiUS 2000 Nr 8, poz. 309).

W niniejszej sprawie Sąd rejonowy nie mógł ocenić czy zachowanie wnioskodawczyni stanowiło niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie zwolnienia lekarskiego bowiem nie wskazał takiego zachowania. Ubezpieczona zaś wyjaśniła przyczynę, dla której podała inny adres niż adres faktycznego pobytu, a nadto z jej wyjaśnień nie sposób wnieść, iż zwolnienie w taki wykorzystywała.

Dodatkowo podnieść należy, iż wbrew twierdzeniom organu rentowego Sąd I instancji nie oparł swojego rozstrzygnięcia na przepisach Konstytucji, a jedynie podkreślił ważkość argumentów, wywiedzionych z interpretacji przepisów ustawy zasiłkowej ich Konstytucyjną podstawą.

Podzielając zatem w całej rozciągłości trafność rozstrzygnięcia i motywów Sądu Rejonowego, na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy apelację organu rentowego oddalił, o czym orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego.