Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 25 kwietnia 2013 roku w sprawie z powództwa E. D. i P. D. przeciwko W. Sp.j. z siedzibą w W. o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi w punkcie 1. zwolnił spod egzekucji prowadzonej przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Pile, A. W. z wniosku W. Sp. j. z siedzibą w W. przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w Ł. prowadzonej za sygnaturą Km 470/11 zespół szklarni ogrodniczych o konstrukcji stalowo-aluminiowej w ilości 4 sztuk, kocioł grzewczy D. V. wraz z instalacją i palnik olejowy W. M. posadowione na nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz na nieruchomości położonej w Ł. przy ulicy (...), dla której Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi prowadzi księgę wieczystą nr LD (...), w punkcie 2. zasądził od pozwanego na rzecz powodów solidarnie kwotę 4.210 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, a w punkcie 3. nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 94,57 zł tytułem pozostałej części wynagrodzenia biegłego z zakresu budownictwa.

Wskazane orzeczenie zapadło w następującym stanie faktycznym: P. D. jest właścicielem nieruchomości przy ul. (...) w Ł. oraz – wraz z E. D. współwłaścicielem na zasadzie wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, nieruchomości przy ul. (...) w Ł.. Na obu nieruchomościach są usytuowane stalowo-aluminiowe szklarnie ogrodnicze. W dniu 26 czerwca 2007 roku aktem notarialnym P. D. oświadczył, że wnosi do (...) sp. z o.o. z siedzibą w Ł. wkład niepieniężny w postaci rzeczy ruchomej - szklarni o wartości 1.798.000 zł, na którą składa się konstrukcja stalowo-aluminiowa szklarni o powierzchni 2700 m ², kocioł grzewczy D. V. wraz z niezbędną instalacją ogrzewania c.o., palnik olejowy W. M. oraz stoły produkcyjne zalewowo-przesuwane V.-D. jako wkład niepieniężny (aport) w zamian za 3.596 równych i niepodzielnych udziałów po 500 zł każdy. Oświadczenie to zostało złożone w wyniku podjęcia w dniu 14 czerwca 2007 roku uchwały przez nadzwyczajne zgromadzenie wspólników (...) sp. z o.o., w której dokonano podwyższenia kapitału zakładowego z kwoty 50.000 zł do kwoty 1.848.000 zł. Na wniosek wierzyciela W. Sp.j. z siedzibą w W. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Pile A. W. wszczął przeciwko dłużnikowi (...) sp. z o.o. postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego - nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym wydanym przez Sąd Rejonowy w Pile z dnia 20 października 2008 roku w sprawie o sygnaturze akt V GNC 1066/08/1 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności z dnia 21 listopada 2008 roku. Postępowanie egzekucyjne prowadzono pod sygn. akt Km 470/11. W dniu 5 sierpnia 2011 roku komornik sądowy dokonał zajęcia ruchomości w postaci zespołu szklarni ogrodniczych o konstrukcji stalowo-aluminiowej (4 sztuki), kotła grzewczego D. V. wraz z instalacją oraz palnika olejowego W. M.. Zajęte ruchomości oddano pod dozór P. D..

W tym stanie rzeczy Sąd I instancji uwzględnił powództwo w całości, jako jego podstawę prawną wskazując art. 841 k.p.c. Opisane w orzeczeniu przedmioty stanowią bowiem części składowe wskazanych wyżej nieruchomości i jako takie nie mogły być przedmiotem aportu do spółki (...), nie weszły w skład jej majątku spółki i nadal są własnością powodów. Postępowanie egzekucyjne zostało zaś skierowane przeciwko spółce (...), a nie powodom.

Apelację o powyższego wyroku wywiódł pozwany, skarżąc go w całości i zarzucając:

- naruszenie art. 48 k.c. przez niewłaściwe jego zastosowanie polegające na przyjęciu, że objęte pozwem o wyłączenie spod egzekucji ruchomości, stanowią część składową gruntu powodów,

- naruszenie art. 191 k.c. przez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że ruchomości objęte powództwem zostały połączone z nieruchomością w taki sposób, że stały się jego częścią składową,

- naruszenie art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane przez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, wbrew brzmieniu przepisu, że kocioł grzewczy, zbiornik i palnik stanowią budowlę,

- naruszenie art. 258 § 2 k.s.h. przez błędną jego wykładnię polegającą na przyjęciu, że oświadczenie powoda P. D. o wniesieniu aportem przedmiotowych ruchomości do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. nie miało znaczenia w niniejszym procesie,

- naruszenie art. 233 k.p.c. poprzez pominięcie okoliczności, że załączone do pozwu dokumenty w postaci decyzji budowlanych oraz mapek nie dotyczą nieruchomości, na której doszło do zajęcia ruchomości objętych pozwem, a także poprzez pominięcie okoliczności, że z opinii biegłego i jego zeznań złożonych na rozprawie w dniu 10 stycznia 2013 r., wynika, że pod adresem wskazanym w pozwie, tj. na ul. (...) nie ma żadnego obiektu, natomiast obiekt występuje pod nr 8/10.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów solidarnie na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych, zaś ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania przy uwzględnieniu kosztów dotychczasowego postępowania.

Na terminie rozprawy apelacyjnej w dniu 13 lutego 2014 r. pełnomocnik pozwanego podtrzymał swe stanowisko w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu w całości.

Zaskarżone orzeczenie należało uznać za prawidłowe, stanowiące wynik właściwej oceny zebranego materiału dowodowego. Sąd odwoławczy w pełni podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji i przyjmuje je za własne.

Wszystkie zgłoszone przez pozwanego zarzuty zarówno w sferze materialnoprawnej jak i procesowej, zmierzają w zasadzie do zakwestionowania stanowiska Sądu Rejonowego, wedle którego przedmiotowe szklarnie ogrodnicze o konstrukcji stalowo-aluminiowej, a także kocioł grzewczy wraz z instalacją i palnikiem są obiektami trwale związanymi z gruntem i jako takie stanowią część składową nieruchomości. Zarzuty te nie są jednak trafne.

W rozpoznawanej sprawie trafnie bowiem Sąd I instancji na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności w oparciu o sporządzoną przez K. H., biegłego sądowego z zakresu budownictwa opinię przyjął, że wskazane szklarnie wraz z kotłem, instalacją grzewczą i palnikiem stanowią część składową nieruchomości. Z opinii tej jednoznacznie bowiem wynika, że sposób posadowienia konstrukcji szklarni wiąże ją w sposób trwały z gruntem. Inaczej niż twierdzi skarżący załączone do opinii zdjęcia nie wskazują, by konstrukcja szklarni była przymocowana do betonowych fundamentów śrubami i by przymocowanie to miało charakter nietrwały. Słupy podtrzymujące konstrukcję szklarni są bowiem osadzone na zagłębionych w gruncie betonowych fundamentach, a ściany osłonowe szklarni są posadowione na ławach betonowych i powiązane z fundamentami słupów skrajnych. Podkreślić też należy, że jak wynika z opinii sposób mocowania konstrukcji do fundamentów nie ma znaczenia dla kwalifikacji tejże budowli jako części składowej. Nie ma także racji pozwany zgłaszając zastrzeżenia dotyczące zakwalifikowania kotła grzewczego z odpowiednią instalacją i palnikiem do części składowych nieruchomości powodów. Zauważenia bowiem wymaga, że wskazane przedmioty stały się częściami składowymi szklarni w rozumieniu art. 47 k.c. poprzez ich trwałe połączenie. Tym samym wobec uznania samych konstrukcji stalowych szklarni za część składową nieruchomości powodów, również kocioł grzewczy, palnik i towarzysząca mu instalacja stanowią cześć składową nieruchomości. Wedle art. 47 § 2 i 3 k.c. częścią składową rzeczy jest wszystko, co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości albo bez uszkodzenia lub istotnej zmiany przedmiotu odłączonego, a przedmioty połączone z rzeczą tylko dla przemijającego użytku nie stanowią jej części składowych. Należy jednak zauważyć, że ciężar dowodu co do połączenia jedynie dla przemijającego użytku albo możliwości odłączenia od rzeczy bez uszkodzenia lub istotnej zmiany obu przedmiotów, spoczywa na osobie, która odmawia rzeczy charakteru części składowej. W rozpoznawanej sprawie pozwany nie sprostał temu obowiązkowi i nie wykazał powyższych okoliczności. Fakt zaś, że wskazana instalacja grzewcza obejmująca zarówno piec jak i palnik nie stanowią budowli w rozumieniu art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.) nie ma rozstrzygającego znaczenia dla oceny, czy rzeczy te dzielą los całej nieruchomości i objęte są zasadą wyrażoną w art. 191 k.c. poprzez trwałe połączenie ich ze szklarnią i poprzez posadowienie na fundamencie – z gruntem. Na marginesie jedynie należy zauważyć, że wbrew twierdzeniom pozwanego, składając ustną uzupełniającą opinię na terminie rozprawy w dniu 10 stycznia 2013 r. biegły sądowy K. H. wyraźnie wskazał, że będąca przedmiotem sporu szklarnia znajduje się na działkach o nr (...), a zatem na nieruchomości pod adresem ul. (...). Nadto, wskazane w apelacji decyzje budowlane oraz przedstawione przez powodów mapki nie stały się elementami stanu faktycznego opisanego w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia i tym samym zarzut niewłaściwego ich uwzględnienia nie może odnieść skutku.

Skoro zatem wskazane przedmioty są częściami składowymi nieruchomości należących do powodów to nie mogą podlegać egzekucji skierowanej przeciwko innemu podmiotowi. Konsekwencją bowiem braku samodzielności części składowej jako przedmiotu własności i praw rzeczowych jest to, że od chwili połączenia z rzeczą część składowa dzieli los prawny rzeczy. Stosownie do art. 47 § 1 i art. 191 k.c. część składowa nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych, a własność nieruchomości rozciąga się na rzecz ruchomą, która została połączona z nieruchomością w taki sposób, że stała się jej częścią składową. W tym stanie rzeczy nie sposób podzielić zarzutów pozwanego odnośnie naruszenia art. 48 i art. 191 k.c. oraz art. 233 k.p.c., a także art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Wreszcie nie sposób również podzielić stanowiska pozwanego, sformułowanego jako zarzut naruszenia art. 258 § 2 k.s.h, wedle którego twierdzenie o braku podstaw do kwalifikacji szklarni z wyposażeniem jako części składowych nieruchomości można wywieść również z faktu wniesienia tych rzeczy do spółki (...) w formie aportu niepieniężnego. W tym względzie słusznie bowiem Sąd I instancji stwierdził, że okoliczność ta nie ma znaczenia dla wyniku sprawy. Wniesienie aportu do spółki nastąpiło na podstawie oświadczenia jej wspólnika P. D., które nie ma charakteru wiążącego dla Sądu rozpatrującego niniejszą sprawę i nie może stać na przeszkodzie dokonaniu przez Sąd samodzielniej oceny charakteru prawnego tychże przedmiotów w świetle art. 47 i art. 48 k.c. Nietrafna jest również argumentacja dotycząca zaaprobowania tak określonego aportu przez Sąd dokonujący wpisu podwyższenia kapitału zakładowego spółki (...) do KRS. Sąd rejestrowy nie jest bowiem uprawniony do skrupulatnego badania zdolności aportowej rzeczy wnoszonych do spółki w szczególności gdy – tak jak w niniejszej sprawie, konieczne jest w tym zakresie przeprowadzenie drobiazgowego postępowania dowodowego i zasięgnięcie opinii biegłych sądowych dysponujących specjalistyczną wiedzą. Co do zasady wystarczające jest w tym względzie oparcie się na niebudzącym oczywistych wątpliwości oświadczeniu wspólnika wnoszącego wkład oraz oświadczeniu zarządu spółki o pokryciu udziałów. Należy też zauważyć, że przywołany przez pozwanego przepis art. 258 § 2 k.s.h. w żaden sposób nie koreluje z istotą zarzutu apelacji. Przepis ten odnosi się bowiem do formy oświadczenia dotychczasowego wspólnika o objęciu nowego udziału bądź udziałów lub o objęciu podwyższenia wartości istniejącego udziału bądź udziałów, wskazując, że w tym zakresie wymagana jest forma aktu notarialnego.

W konsekwencji, zdaniem Sądu odwoławczego słusznie Sąd I instancji uwzględnił w całości powództwo o zwolnienie szklarni wraz z kotłem grzewczym, instalacją i palnikiem spod egzekucji, uznając, że zajęte przez komornika sądowego przedmioty stanowią części składowe nieruchomości należących do niebędących dłużnikami powodów i jako takie nie mogą być przedmiotem egzekucji skierowanej do majątku spółki (...).

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. oddalił apelację.