Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi w sprawie z powództwa K. R. przeciwko D. W. o zapłatę:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 11.611 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 maja 2013 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku i odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.607,09 zł tytułem zwrotu kosztów procesu w całości,

3.  nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 1.603,02 zł tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

W uzasadnieniu powyższego orzeczenia Sąd I instancji wskazał, że na dzień 19 sierpnia 2011 r. właścicielem pojazdu marki R. (...) rocznik 2011 r. o nr nadwozia (...) był W. L. (1). W dniu 19 sierpnia 2011 r. została zawarta umowa sprzedaży w/w samochodu pomiędzy D. W. (kupującym), a W. L. (2) (sprzedającym). Pozwany zakupił w/w samochód od K. P., który podawał się za pełnomocnika W. L. (2). Pozwany dokonując transakcji sprawdził dokumenty i nie zgadzało się, że w dowodzie rejestracyjnym jest inna osoba niż ta, która mu sprzedała samochód. Po zakupie pozwany nie rejestrował samochodu. K. P. w dniu 19 sierpnia 2011 r. doprowadził D. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez zawarcie umowy kupna sprzedaży w/w samochodu w ten sposób, że sprzedał mu samochód podając się za osobę upoważnioną przez W. L. (2) do sprzedaży pojazdu, a taką nie był, przy czym wykorzystał podpis W. L. (2) złożony na niewypełnionym danymi nabywcy blankiecie umowy kupna sprzedaży pojazdu, przy czym następnie doprowadził do wypełnienia tego blankietu danymi nabywcy w sposób niezgodny z wolą W. L. (2) czym wyrządził szkodę o łącznej wysokości 7.000 zł w mieniu wymienionego pokrzywdzonego.

Pozwany po zakupie pojazdu zawarł z kolegą – J. W., umowę sprzedaży w/w samochodu celem obniżenia składki OC. Następnie, przed sprzedaniem pojazdu odstąpił od umowy sprzedaży pojazdu z J. W..

W dniu 23 września 2012 r. pomiędzy D. R. i K. R. (kupującymi) a D. W. (sprzedającym) została zawarta umowa sprzedaży w/w samochodu, na podstawie której sprzedający oświadczył, że sprzedaje, a kupujący oświadczyli, iż kupują w/w samochód osobowy za kwotę 9.900 zł. Sprzedający otrzymał zapłatę w chwili zawarcia umowy.

W § 1 umowy sprzedaży wskazano, że sprzedający oświadcza, iż jest właścicielem sprzedawanego samochodu osobowego oraz oświadczył, że opisany samochód wolny jest od jakichkolwiek wad prawnych i obciążeń na rzecz osób trzecich oraz nie jest przedmiotem żadnego postępowania bądź zabezpieczenia. W § 3 umowy kupujący oświadczyli, że dokładnie zapoznali się ze stanem technicznym nabywanego samochodu. Oświadczyli nadto, że nabyli samochód w takim stanie technicznym, w jakim aktualnie się on znajdował i z tego tytułu nie będą zgłaszać roszczeń w stosunku do sprzedającego.

Powodowie przy zakupie otrzymali pierwszą umowę sprzedaży między pozwanym, a osobą ze S., a także dowód rejestracyjny, ubezpieczenie i kartę pojazdu. W dowodzie rejestracyjnym jako właściciel figurowała osoba ze S. – będąca pierwotnym sprzedawcą z umowy między pozwanym, a osobą ze S. przedstawionej przez pozwanego. Powód opłacił podatek w Urzędzie Skarbowym. Następnie powodowie mieli pojazdem marki R. (...) kolizję, po którym dowód rejestracyjny został zabrany przez Policję. Samochód stał u mechanika długo z uwagi na brak środków na naprawę. Po naprawie powodowie chcieli go przerejestrować, co jednak się nie udało, gdyż dowód rejestracyjny został wysłany do Ś.. Odmowa rejestracji nastąpiła z uwagi na brak ciągłości umów. Pismem z dnia 31 maja 2013 r. Starostwo Powiatowe w Z. poinformowało powodów o pozostawieniu bez rozpoznania wniosku o z dnia 28 maja 2013 r. o rejestrację pojazdu marki R. (...) z uwagi na nieusunięcie w terminie braków we wniosku. Pismem z dnia 20 marca 2013 r., doręczonym 22 marca 2013 r., powodowie wezwali pozwanego do załączenia wszystkich umów sprzedaży pojazdu marki R. (...).

W dniu 28 marca 2013 r. R. R. (1) zawiadomił Prokuraturę Rejonową w Zgierzu i popełnieniu przestępstwa.

W dniu 22 kwietnia 2013 r. R. R. (2) i K. R. złożyli D. W. oświadczenie o odstąpieniu od umowy „kupna – sprzedaży” zawartej w dniu 23 września 2012 r. dotyczącej samochodu osobowego marki R. (...) powołując się na art. 560 § 1 k.c. R. R. (2) i K. R. wezwali D. W. w terminie 7 dni od doręczenia oświadczenia do zwrotu kwoty 9.900 zł z tytułu zapłaty ceny ustalonej w umowie wyrażając gotowość zwrotu pojazdu. Oświadczenie zostało doręczone pozwanemu dnia 23 kwietnia 2013 r.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił opierając się o dowody zaprezentowane przez strony w toku postępowania, w tym w szczególności dowód z wyroku Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 11 czerwca 2014 r. w sprawie II K 43/14, a także dowody z dokumentów, z przesłuchania stron oraz opinii biegłego grafologa w zakresie stwierdzenia autentyczności podpisów stron złożonych na umowach sprzedaży pojazdu z dnia 19 sierpnia 2011 r. i 23 września 2012 r.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał, że powództwo jest zasadne.

Sąd I instancji wskazał, że na gruncie przedmiotowej sprawy był związany ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego Sądu Rejonowego w Zgierzu z dnia 11 czerwca 2014 r. co do popełnienia przestępstwa przez K. P., który doprowadził D. W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez zawarcie umowy kupna sprzedaży samochodu marki R. (...) w ten sposób, że sprzedał mu samochód podając się za osobę upoważnioną przez W. L. (2) do sprzedaży pojazdu, a taką nie był. Sąd Rejonowy związany był zatem tym, że umowa z dnia 19 sierpnia 2011 r. zawarta pomiędzy D. W., a W. L. (2) była nieważna i nie doprowadziła do przeniesienia na D. W. własności samochodu osobowego marki R. (...). W konsekwencji D. W. nie był uprawniony do rozporządzenia samochodem poprzez jego sprzedaż R. R. (2) i K. R.. Skoro pozwany zbył powodowi pojazd stanowiący własność osoby trzeciej należało przyjąć, że samochód ten jest obciążony wadą prawną.

Sąd Rejonowy wskazał, że zachowanie przez powodów terminu do skorzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady prawne rzeczy sprzedanej nie budziło wątpliwości. Powodowie nabyli rzecz w dniu 23 września 2012 r. O wadzie prawnej w sposób nie budzący wątpliwości dowiedzieli się dopiero z pismo Wydziału Komunikacji pozostawiającego wniosek o zarejestrowanie pojazdu bez rozpoznania z uwagi na brak ciągłości umów sprzedaży. Termin do skorzystania z uprawnień rozpoczął w stosunku do powodów bieg dopiero w marcu 2013 r., zaś już w dniu 22 kwietnia 2013 r. R. R. (2) i K. R. złożyli D. W. oświadczenie o odstąpieniu od umowy „kupna – sprzedaży” zawartej w dniu 23 września 2012 r. Termin do złożenia oświadczenia został zatem bezspornie zachowany.

Jak podkreślił Sąd Rejonowy konsekwencją odstąpienia od umowy jest obowiązek zwrotu przez strony tego, co sobie wzajemnie świadczyły, a zatem powód słusznie domagał się od pozwanego zwrotu ceny zakupu. Powodowie nabywając pojazd w dobrej wierze rozpoczęli użytkowanie, z którym związane były znaczne koszty przez nich poniesione - koszt wymiany części zamiennych 1.296 zł, opłata za przegląd techniczny pojazdu 94 zł, opłata za rejestrację samochodu 198 zł oraz opłata za poradę prawną – przygotowanie oświadczenia o odstąpieniu od umowy 123 zł. Dopiero po poniesieniu tych kosztów powzięli z całą pewnością informację, że samochód jest dotknięty wadą prawną, która powoduje możliwość od umowy odstąpienia. Poniesione koszty były zatem uzasadnionymi i w istocie – wobec ujawnienia wady – stanowiły szkodę jakiej doznali powodowie.

Z uwagi na powyższe Sąd Rejonowy uwzględnił powództwo.

O odsetkach Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 455 k.c. uwzględniając, że powodowie składając oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 23 września 2012 r. pismem doręczonym pozwanemu dnia 23 kwietnia 2013 r. wyznaczyli 7-dniowy termin spełnienia świadczenia. Po upływie przedmiotowego terminu, tj. od dnia 1 maja 2013 r. roszczenie stało się wymagalne w całości. Rozstrzygając w przedmiocie odsetek Sąd uwzględnił również zmianę brzmienia przepisów o odsetkach i wprowadzenie odsetek ustawowych w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie.

Wobec przegrania przez pozwanego procesu w całości, o jego kosztach Sąd Rejonowy rozstrzygnął opierając się o zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c.

Na podstawie art. 113 ust. 1 u.k.s.c. Sąd Rejonowy nakazał pobrać od pozwanego jako przegrywającego postępowanie w całości kwotę 1.603,02 zł stanowiącą koszty wyłożone tymczasowo przez Skarb Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany zaskarżając przedmiotowe orzeczenie w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił nieuwzględnienie istotnych dla sprawy okoliczności, które skutkowały wydaniem dla pozwanego niekorzystnego orzeczenia.

W konkluzji środka skarżący wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Pismem z dnia 26 października 2017 r. pełnomocnik z urzędu dla pozwanego poparł wniesioną przez pozwanego apelację i wniósł o zasądzenie nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu, które nie zostały uiszczone w całości ani w części.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja okazała się bezzasadna.

Analiza treści wniesionej w przedmiotowej sprawie apelacji wskazuje, że apelujący w istocie dopatruje się naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 k.p.c. poprzez wyprowadzenie wniosków sprzecznych z zasadami prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego przy dokonaniu oceny wiarygodności i mocy materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie które miało zasadniczy wpływ na wynik sprawy. W myśl powołanego przepisu ustawy Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Ocena dowodów polega na ich zbadaniu i podjęciu decyzji, czy została wykazana prawdziwość faktów, z których strony wywodzą skutki prawne. Celem Sądu jest tu dokonanie określonych ustaleń faktycznych, pozytywnych bądź negatywnych i ostateczne ustalenie stanu faktycznego stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia. Ocena wiarygodności mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie wyraża istotę sądzenia w części obejmującej ustalenie faktów, ponieważ obejmuje rozstrzygnięcie o przeciwnych twierdzeniach stron na podstawie własnego przekonania sędziego powziętego w wyniku bezpośredniego zetknięcia ze świadkami, stronami, dokumentami i innymi środkami dowodowymi. Powinna ona odpowiadać regułom logicznego rozumowania wyrażającym formalne schematy powiązań między podstawami wnioskowania i wnioskami oraz uwzględniać zasady doświadczenia życiowego wyznaczające granice dopuszczalnych wniosków i stopień prawdopodobieństwa ich występowania w danej sytuacji.

Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena Sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu na podstawie tego materiału dowodowego dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami, lub gdy wnioskowanie Sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona.

W kontekście powyższych uwag należy stwierdzić, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy Sąd Rejonowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych w oparciu o cały zgromadzony materiał dowodowy i nie naruszył przy tym dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. Przeprowadzona przez tenże Sąd ocena materiału dowodowego jest w całości logiczna i zgodna z zasadami doświadczenia życiowego.

W ocenie Sądu II instancji, po przeprowadzeniu dogłębnej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, Sąd Rejonowy słusznie przyjął, że samochód marki R. (...), będący przedmiotem umowy kupna sprzedaży pomiędzy stronami przedmiotowej sprawy, dotknięty był wadą prawną. Jak bowiem wynika z materiału dowodowego oraz prawomocnie zakończonego postępowania karnego toczącego się przed Sądem Rejonowym w Zgierzu pod sygn. akt II K 43/14, pozwany zakupił w/w auto od K. P., podającego się za osobę upoważnioną przez W. L. (2) – właściciela pojazdu, do sprzedaży samochodu, podczas gdy faktycznie takiego upoważnienia nie posiadał. Tym samym umowa zawarta pomiędzy pozwanym, a W. L. (2) była nieważna i nie doprowadziła do przeniesienia na pozwanego własności w/w samochodu. W konsekwencji D. W. nie posiadał uprawnienia do swobodnego rozporządzania samochodem, w tym do jego sprzedaży R. R. (2) i K. R.. Zgodnie z art. 556 § 2 k.c. według stanu na dzień zawarcia między stronami umowy sprzedaży sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem osoby trzeciej; w razie sprzedaży praw sprzedawca jest odpowiedzialny także za istnienie praw (rękojmia za wady prawne). Mając na uwadze treść powołane przepisu oraz stan faktyczny w niniejszej sprawie niewątpliwym jest, że samochód, którego sprzedaży dokonał pozwany był obciążony wadą prawną, a w związku z tym odpowiedzialność cywilną wobec powodów ponosił pozwany.

Pozwany w toku procesu nie zdołał jedocześnie powołać się i wykazać istnienia jakichkolwiek przesłanek bądź okoliczności, które pozwalałyby na wyłączenie jego odpowiedzialności. Pozwany wprawdzie zarówno w toku postępowania przed Sądem Rejonowym, jak również w treści apelacji, podnosił, że sam został oszukany, jednakże jest to okoliczności nie mająca wpływu na ponoszoną przez niego odpowiedzialność względem powodów. Jak podkreślane jest w literaturze przedmiotu ustawowa odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi za wady sprzedanej rzeczy ma charakter absolutny tzn. sprzedawca nie może się z niej zwolnić, obciąża go ona niezależnie od tego, czy to on spowodował wadliwość rzeczy, czy ponosi w tym zakresie jakąkolwiek winę, a nawet czy w ogóle wiedział lub mógł wiedzieć o tym, że sprzedawana rzecz jest wadliwa. Brak wiedzy, choćby nawet elementarnej, czy nawet podejrzeń w żaden sposób nie wpływają na wyłączenie odpowiedzialności czy nawet jej ograniczenie. Ś. mówiąc, wystarczającą przesłanką faktyczną tego rodzaju odpowiedzialności, która powstaje już po wykonaniu świadczenia z umowy przez sprzedawcę, jest ustalenie, że wydana i odebrana przez kupującego rzecz wykazuje cechy kwalifikujące ją w danym stosunku prawnym jako rzecz wadliwą (A. Brzozowski (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. II, 2011, s. 300; S. Buczkowski (w:) Komentarz, t. II, 1972, s. 1299; Cz. Żuławska (w:) G. Bieniek, Komentarz, t. II, 2011, s. 55). Dlatego też argumentacja pozwanego nie zasługuje na uwzględnienie i nie daje podstaw do wyłączenia, bądź choćby ograniczenia odpowiedzialności cywilnej pozwanego względem powodów.

Reasumując, Sąd Okręgowy stwierdza, że dokonana przez Sąd I instancji ocena wiarygodności i mocy dowodów przeprowadzonych w danej sprawie została dokonana w sposób prawidłowy, nie wykraczała poza granice swobodnej oceny dowodów i dawała podstawę do uznania, że roszczenie nie zostało w żaden sposób udowodnione.

Mając na uwadze powyższe Sąd II instancji, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu statuowaną przez art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. W istocie rzeczy pozwany w całości przegrał sprawę, ponieważ jego apelacja nie została uwzględniona. Tym samym istniały podstawy do zasądzenia od apelującego na rzecz powoda kwoty 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. Przyznana z tego tytułu należność, obejmująca wynagrodzenie pełnomocnika, wynikała z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).

O kosztach z tytułu udzielenia pozwanemu pomocy prawnej z urzędu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. nr 167 poz. 1398 ze zm.) oraz § 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 8 pkt 6 w zw. z § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U. 2016 r. poz. 1714 ze zm.).