Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 8 marca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Jarocinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Paweł Warczyński

Protokolant: st. sekr. sądowy Katarzyna Sobczak

po rozpoznaniu w dniu 8 marca 2016 r. w Jarocinie na rozprawie

sprawy z wniosku (...)

o stwierdzenie nabycia spadku po A. K. (1)

I stwierdza, że spadek po A. K. (1)

zmarłym dnia 07 października 2008r. w K.

ostatnio stale zamieszkałym w J.

na podstawie ustawy

nabyła z dobrodziejstwem inwentarza:

- Gmina J.

w całości

II kosztami postępowania obciąża zainteresowanych w zakresie przez nich poniesionym.

SSR Paweł Warczyński

I Ns 16/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca wierzyciel spadkodawcy (...) wniósł o stwierdzenie, iż spadek po A. K. (1), zmarłym w dniu 07.10.2008 r. na podstawie ustawy nabył jego brat J. K., względnie inni spadkobiercy ustaleni przez Sąd.

Wszyscy kolejni uczestnicy postępowania – krewni i kolejni spadkobiercy A. K. (1) złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku, nie kwestionując interesu prawnego wnioskodawcy w złożeniu wniosku.

Wezwana w ostatniej kolejności do udziału w sprawie Gmina J. nie zajęła stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił, co następuje:

A. K. (1) zmarł 07.10.2008 r. w K., a stale przed śmiercią mieszkał w J.. Spadkodawca zmarł jako rozwiedziony, pozostawiając dwoje dzieci P. K. (1) i I. K. oraz siedmioro rodzeństwa. Rodzice spadkodawcy zmarli przed nim: L. K. w 1986 r., a W. K. (1) w 1976 r. Spadkodawca nie sporządził testamentu. Nikt nie zrzekł się po nim dziedziczenia.

( Dowód odpis aktu zgonu k. 20, zapewnienie spadkowe k. 84 - 85 )

P. K. (1) odrzucił spadek 24.10.2008 r. jako bezdzietny. Również I. K. odrzuciła spadek i to również w dniu 24.10.2008 r. jako bezdzietna.

(Dowód: akta I Ns 443/08, I Ns 444/08)

A. K. (1) miał siedmioro rodzeństwa:

1.  J. K., który spadek odrzucił 12.06.2014 r. Spadek odrzuciły również jego dzieci i wnuki. Córka A. K. (2) odrzuciła spadek 09.09.2014 r., a jej jedyny syn małoletni M. K. (1) odrzucił spadek 27.08.2015 r. jako bezdzietny. Syn W. K. (2) spadek odrzucił 09.09.2014, a jego małoletnia i bezdzietna córka W. K. (3) spadek odrzuciła 20.08.2015 r.

( Dowód: oświadczenia k. 86, akta I Ns 496/15, I Ns 538/14, I Ns 537/14, akta I. N. 124/15 i I. N. 219/15 Sądu Rejonowego w Kaliszu )

2.  G. Ś., która spadek odrzuciła 12.06.2014 r. Jej dzieci i wnuki również spadek odrzuciły. Syn H. Ś. odrzucił spadek 09.09.2014, a jego małoletnie i bezdzietne dzieci B. Ś. i A. Ś. odrzuciły spadek (...) Córka J. J. spadek odrzuciła 15.10.2014 r., a jej małoletnie i bezdzietne dzieci G. J. i M. J. spadek odrzuciły (...) Syn Z. Ś. spadek odrzucił 03.03.2015 r., a jego jedyna małoletnia i bezdzietna córka M. Ś. spadek odrzuciła (...) Córka I. G. odrzuciła spadek 09.09.2014 r., a jej jedyny syn W. G. odrzucił spadek 23.09.2015 r. jako małoletni i bezdzietny.

( Dowód: oświadczenia k. 86, 297, akta I Ns 709/15, I Ns/247/15, I Ns 731/14, I Ns 684/15, I Ns 411/14, I Ns 413/14, I. N. 330/14 i I. N. 327/14 tut. Sądu )

3.  C. S., która spadek odrzuciła 12.06.2014 r. Jej dzieci i wnuki również spadek odrzuciły. Córka K. A. odrzuciła spadek 30.09.2014 r., a jej małoletnie i bezdzietne dzieci S. A. i M. A. odrzuciły (...) Syn T. S. spadek odrzucił 09.09.2014, a jego jedyny bezdzietny syn J. S. (1) spadek odrzucił (...) Syn J. S. (2) odrzucił spadek 30.09.2014 r. jako bezdzietny.

( Dowód: oświadczenia k. 85, akta I Ns 605/14, I Ns 52/15, I Ns 606/14, I Ns 138/15, I Ns 410/14 )

4.  P. K. (2), który spadek odrzucił 12.06.2014 r., a jego bezdzietny synowie Z. K. i M. K. (2) spadek odrzucili 20.11.2014 r.

( Dowód: oświadczenia k. 85, 188 )

5.  M. K. (3), która odrzuciła 12.06.2014 r., a jej jedyny syn S. K. odrzucił spadek 20.11.2014 r. jako bezdzietny.

( Dowód: oświadczenia k. 86, 187 )

6.  J. M., która spadek odrzuciła 12.06.2014 r. Jej jedyny syn R. M. spadek odrzucił 12.06.2014 r., a jego bezdzietne dzieci Ł. M. i E. M. odrzucili spadek 11.09.2014 r.

( Dowód: oświadczenia k. 86, 87, )

7.  M. K. (4), która spadek odrzuciła 12.06.2014 r. jej dzieci i wnuki również spadek odrzuciły. Syn W. K. (4) spadek odrzucił 25.09.2014 r., a jego bezdzietny syn K. K. (1) odrzucił spadek 25.09.2014 r. Drugi syn K. K. (2) odrzucił spadek 12.06.2014 r., a jego bezdzietne dzieci M. K. (5) i A. K. (3) spadek odrzuciły w dniu 25.09.2014 r.

(dowód: oświadczenia k. 87, akta I Ns 583/14 ).

Zstępni spadkodawcy odrzucili spadek w terminie 3 tygodni po jego śmierci. Rodzeństwo zmarłego o tytule powołania dowiedzieli się w trakcie trwania niniejszej sprawy wskutek wzywania ich do udziału w sprawie przez Sąd i doręczania zawiadomień o kolejnych odrzuceniach spadku.

Stan faktyczny nie był przedmiotem sporu w przedmiotowej sprawie. Krąg spadkobierców został ustalony na podstawie złożonego zapewnienia spadkowego, a zachowanie terminów do złożenia oświadczeń o odrzuceniu spadku wynika z akt niniejszej sprawy oraz załączonych spraw sądów rodzinnych.

Sąd zważył, co następuje:

Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, który otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. W sytuacji, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu dziedziczenie następuje z mocy ustawy (art. 924-926 kc). Przepisy art. 931 – 935 ( w brzmieniu obowiązującym na dzień śmierci spadkodawcy ) określają zarówno krąg spadkobierców ustawowych jak i kolejność, w jakiej spadkobiercy dochodzą do dziedziczenia. Istnienie spadkobierców wymienionych w pierwszej kolejności wyłącza dziedziczenie dalszych spadkobierców. W pierwszej kolejności powołane są do dziedziczenia dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek. W braku zstępnych i małżonka do spadku powołani są rodzice spadkodawcy, a w razie ich śmierci spadek przypada ich zstępnym, czyli rodzeństwu (względnie zstępnym rodzeństwa w razie uprzedniej śmierci któregokolwiek z rodzeństwa). Ostatecznym spadkobierca ( w braku małżonka i krewnych powołanych do dziedziczenia z ustawy ) jest gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy względnie Skarb Państwa, jeżeli miejsca zamieszkania spadkodawcy nie da się ustalić lub jest ono położone za granicą.

Artykuły 1012 i 1014 kc stanowią, iż w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania może złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Spadkobierca, który spadek odrzucił jest wyłączony od dziedziczenia na tej samej zasadzie jakby nie dożył otwarcia spadku (art. 1020 kc). Skarb Państwa oraz gmina nie mogą spadku odrzucić, a przypadający im spadek uważa się zawsze za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza. W przypadku, gdy spadkobiercy składają oświadczenia o odrzuceniu spadku, termin dla dalszego spadkobiercy rozpoczyna swój bieg od dnia dowiedzenia się lub zawiadomienia go o tym fakcie. Termin 6 miesięczny jest zachowany jeżeli przed jego upływem zostanie złożone oświadczenie przed notariuszem względnie zostanie złożony w sądzie ( spadku lub właściwym dla miejsca zamieszkania) wniosek o odebranie oświadczenia. Bieg terminu do złożenia oświadczenia przez małoletniego spadkobiercę przerywa złożenie przez jego spadkobierców ustawowych wniosku w sądzie opiekuńczym o dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka ( tak SN w postanowieniu z dnia 20.11.2013 r. w sprawie I CSK 329/13 LEX 143781).

W przedmiotowej sprawie wszyscy krewni złożyli w wymaganym terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku, a zatem spadek przypadł Gminie J. z dobrodziejstwem inwentarza, jako gminie ostatniego miejsca zamieszkania A. K. (1). Zachowanie terminu do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w przypadku wszystkich spadkobierców wynika już z samego porównania dat złożenia tych oświadczeń lub dat złożenia wniosków o odebranie tych oświadczeń. W stosunku do spadkobierców małoletnich Sąd uwzględnił czas trwania postępowania przed sądem opiekuńczym.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 520 § 1 kpc. Zgodnie z tym przepisem w postępowaniu nieprocesowym, odmiennie niż w procesie, każdy uczestnik postępowania ponosi te koszty, które są związane z jego udziałem w sprawie. Sąd w niniejszej sprawie nie znalazł podstaw do odstąpienia od tej zasadniczej reguły rozdziału kosztów w postępowaniu nieprocesowym (SN z 26.01.2011 r. IV CZ 101/10 LEX 898272) i zastosowania reguł zawartych w §§ 2 i 3 cytowanego artykułu. Trudno zarzucić uczestnikom tego postępowania niesumienne lub oczywiście niewłaściwe postępowanie. Do rozważenia pozostaje zatem jedynie czy interesy uczestników niniejszego postepowania były sprzeczne lub wynikiem postępowania byli zainteresowani w różnym stopniu. Zdaniem Sądu interesy zainteresowanych w niniejszym postępowaniu nie były sprzeczne, a stopień zainteresowania wynikiem postępowania taki sam. To, iż wnioskodawca jest wierzycielem spadkobierców nie oznacza, iż w postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku wierzyciel spadkodawcy i spadkobiercy zajmują zawsze stanowiska przeciwstawne. Trudno stawiać uczestnikom postępowania w niniejszej sprawie zarzut, że ich działania były przeciwstawnymi do żądań wnioskodawczyni. Uczestnicy postępowania ponosili koszty związana ze składaniem oświadczeń co do przyjęcia spadku, a jednocześnie pozwolili Sądowi na ustalenie kręgu spadkobierców ustawowych, podając znanych im krewnych spadkodawczyni. Wybór terminu do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, w szczególności przed upływem terminów dla składania oświadczeń o odrzuceniu spadku przez krewnych spadkobiercy, nie może powodować obciążania uczestników postępowania kosztami postępowania poniesionymi przez „drugą stronę”. Każdy uprawniony ma prawo do wystąpienia do Sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku w czasie dla siebie wygodnym, zależnym od jego interesów.

SSR Paweł Warczyński