Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 listopada 2015 r.

Sąd Rejonowy w Tarnowie – Wydział V Gospodarczy

w składzie

Przewodniczący SSR Michał Bień

Protokolant stażysta Edyta Raś

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2015 r. w Tarnowie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
z sie­dzibą w Ł.

przeciwko L. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod fir­mą L. K. (...)

o zapłatę kwoty 5.108,05 (słow­nie: pięć tysięcy sto osiem złotych pięć groszy) zł wraz z odsetkami ustawowymi

I.  zasądza od pozwanego L. K. na rzecz strony po­wo­do­wej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 686,38 (słownie: sześćset osiemdziesiąt sześć złotych trzydzieści osiem gro­szy) zł wraz z odsetkami ustawowymi liczo­nymi od kwoty 686,38 (słownie: sześćset osiemdziesiąt sześć złotych trzy­dzieści osiem gro­szy) zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia za­płaty;

II.  oddala powództwo w części o zapłatę kwoty 255,15 (słownie: dwie­ście pięćdziesiąt pięć złotych piętnaście groszy) zł wraz z od­setkami ustawowymi liczonymi od kwoty 255,15 (słownie: dwieście pięćdziesiąt pięć złotych piętnaście groszy) zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty i o zapłatę kwoty 41,03 (słownie: czter­dzieści jeden złotych trzy grosze) zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 41,03 (słownie: czterdzieści jeden złotych trzy grosze) zł od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty;

III.  umarza postępowania w części o zapłatę kwoty 4.130,57 (słownie: cztery tysiące sto trzydzieści złotych pięćdziesiąt siedem groszy) zł;

IV.  nadaje wyrokowi w punkcie I w zakresie, w jakim sąd zasądził kwotę 686,38 (słownie: sześćset osiemdziesiąt sześć złotych trzy­dzieści osiem groszy) zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 686,38 (słownie: sześćset trzydzieści sześć złotych trzy­dzieści osiem groszy) zł od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia za­płaty rygor natychmiastowej wykonalności;

V.  zasądza od pozwanego L. K. na rzecz strony powodo­wej (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 717,00 (słownie: siedemset siedemna­ście) zł tytułem zwrotu czę­ści kosztów postępo­wania w tym kwotę 617,00 (słownie: sześć­set siedemnaście) zł tytułem zwrotu części kosztów za­stępstwa pro­ce­so­wego.

SSR Michał Bień

sygn. akt V GC 616/15

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowie
z dnia 26 listopada 2015 r.

I

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialno­ścią z siedzibą w Ł. w pozwie wniesionym w dniu 16 kwietnia 2015 r. (data oddania przesyłki w placówce poczto­wej operatora pocztowego obowią­zanego do świadczenia usług powszechnych) w postępowaniu nakazowym przeciwko L. K. prowadzącemu działalność gospodarczą pod firmą (...) do­ma­gała się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanego kwoty 5.108,05 (słow­nie: pięć tysięcy sto osiem złotych pięć gro­szy) zł wraz
z odsetkami usta­wowymi liczonymi od kwot:

⚫

1.244,48 (słownie: jeden tysiąc dwieście czterdzieści cztery złote czterdzieści osiem groszy) zł od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz

⚫

3.863,57 (słownie: trzy tysiące osiemset sześćdziesiąt trzy złote pięćdziesiąt siedem gro­szy) zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty

jak i zasądzenia kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych a także kwoty 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej na pełnomocnictwie.

Na uzasadnienie żądania pozwu (...) spółka z ograniczoną od­po­wiedzialnością podała, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej pozwany zawarł ze stroną powodową umowę sprzedaży materiałów do montażu wentylacji rodzajowo wskazanych na fakturze VAT. Strona powodowa wydała towary i wystawiła L. K. fakturę VAT numer (...) (...) (...) płatną przelewem z odroczonym terminem płatności. Z ceny sprzedaży wskaza­nej na fakturze VAT pozwany uregulował część, przy czym do zapłaty pozostała kwota 3.863,57 zł.

Strona powodowa podniosła, że skapitalizowała odsetki ustawowe za o­póź­nienie należne od tej kwoty za okres od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 15 kwietnia 2015 r. w kwocie łącznej 302,95 zł. Ponadto naliczyła odsetki ustawowe od świadczeń pieniężnych spełnionych z opóźnieniem od innych wierzytelności, które powstały także na skutek uprzednio zawieranych umów sprze­daży. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naliczyła odsetki
w kwocie 941,53 zł i wystawiła notę odsetkową numer (...) wskazując spo­sób i podstawę obliczenia odsetek.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naprowadziła, że L. K. składając podpis na fakturze VAT zaakceptował rachunek. Mi­mo jednak upływu wyznaczonych terminów płatności, nie uiścił należności. Wobec niewykonania zobowiązania w całości pełnomocnik strony powodowej skierował do pozwanego wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczenia. L. K. nie uregulował jednak swoich zobowiązań finansowych wobec strony po­wo­dowej (k. 2 – 5).

Na zarządzenie z dnia 29 kwietnia 2015 r. wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym co do roszczenia o zapłatę kwoty 1.244,48 zł składającej się na łączną sumę ob­jętą żądaniem pozwu a od­powiadającej sumie naliczonych odsetek pozew został przekazany do rozpoznania w postępowaniu upominawczym (k. 19).

Na podstawie twierdzeń zawartych w uzasadnieniu żądania pozwu oraz treści odpisów dokumentów dołączonych do pozwu Sąd Rejo­nowy w Tarnowie Wydział V Gospodarczy w dniu 29 kwietnia 2015 r. wydał nakaz zapłaty w po­stępo­waniu upominawczym, którym nakazał pozwanemu L. K., aby zapłacił na rzecz strony powodowej (...) spółce z ograniczoną od­powiedzialnością kwotę 5.108,05 zł wraz z od­setkami usta­wowymi liczo­nymi od kwoty 5.108,05 zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 1.280,00 zł ty­tu­łem zwrotu kosztów postępowania w tym kwotę 1.217,00 zł ty­tu­łem kosztów za­stępstwa procesowego w ter­minie dwóch ty­godni od doręczenia na­kazu, albo wniósł w tymże terminie sprzeciw (k. 20).

W dniu 01 czerwca 2015 r. (data oddania przesyłki w placówce poczto­wej operatora pocztowego obowiązanego do świadczenia usług powszechnych) pozwany L. K. wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, którego odpis został mu dorę­czony w dniu 22 maja 2015 r. zaskarżając go w całości oraz wniósł o od­dalenie powództwa w całości, a także zażądał zasądzenia kosz­tów postępowania z uwzględnieniem zwrotu kosztów zastępstwa proceso­we­go we­dług norm przepisanych.

W pisemnych motywach uzasadnienia sprzeciwu pozwany zakwestionował powództwo tak co do zasady jak i co do wysokości. Zarzucił, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. uiścił na rachunek bankowy kwotę 4.130,57 zł, co wyczerpywało wszelkie roszczenia między stronami (k. 25 – 26 verte).

W piśmie procesowym wniesionym w dniu 28 września 2015 r. (data od­da­nia prze­syłki w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiązanego do świadcze­nia usług powszechnych) stanowiącym replikę na sprzeciw od nakazu za­płaty w postępowaniu upominawczym z dnia 29 kwietnia 2015 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością przyznała, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. L. K. uiścił kwotę 4.130,57 zł, przy czym kwota ta została zali­czo­na przez stronę powodową na cenę sprzedaży i zalegające od niej należno­ści uboczne. Na dzień zapłaty struktura zadłużenia dotycząca ceny sprzedaży przedstawiała się następująco:

⚫

należność główna z tytułu ceny sprzedaży – 3.863,57 zł,

⚫

odsetki ustawowe za opóźnienie obliczone od wyżej wskazanej ceny sprzedaży na dzień 15 kwietnia 2015 r. – 302,95 zł,

⚫

odsetki ustawowe za opóźnienie obliczone od wyżej wskazanej ceny sprzedaży za okres od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia 22 kwietnia 1015 r. – 5,08 zł.

W pierwszej kolejności strona powodowa zaliczyła wpłatę z dnia 22 kwietnia 2015 r. w wysokości 4.130,57 zł na zalegające należności uboczne od ceny sprzedaży. Na kwotę należności ubocznych zaliczono 308,03 zł. Tym samym na kwotę ceny sprzedaży zaliczono kwotę 3.822,54 zł i jednocześnie z tego tytułu do zapłaty pozostała kwota 41,03 zł z dalszymi odsetkami ustawowymi od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty. W zakresie odsetek ustawowych za opóźnienie, objętych notą odsetkową, pozostała kwota 941,53 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wskazała, że domagała się zasądzenia następujących kwot:

⚫

41,03 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty,

⚫

941,53 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty

oraz kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 1.200,00 zł oraz kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa według norm przepisanych. W pozostałej części (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powództwo cofnęła z uwagi na uiszczenie przez pozwanego należności oraz zrzekła się w tej części roszczenia.

Strona powodowa zarzuciła, że kwota 4.130,57 zł nie mogła wyczerpać roszczenia strony powodowej, gdyż zgodnie z żądaniem pozwu była ona wyższa i obejmowała także odsetki ustawowe za opóźnienie naliczone od poprzednich, rozliczonych w zakresie ceny sprzedaży transakcji. Podniosła również, że wpłata w kwocie 10.000,00 zł, która miała miejsce w dniu 25 czerwca 2014 r., dokonana została w formie gotówkowej.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naprowadziła, że pozwany winien zostać w całości uznany za stronę, która przegrała proces, mi­mo że uiścił w trakcie trwania postępowania część żądanej kwoty. Przed dniem wszczęcia postępowania w dniu 07 kwietnia 2015 r. wystosowała do pozwanego wezwanie do zapłaty, które zostało osobiście przez niego odebrane. W wezwaniu do zapłaty wyznaczony został ostateczny termin na dzień 13 kwietnia 2015 r. Po upływie tego terminu w dniu 16 kwietnia 2015 r. wniosła pozew, natomiast pozwany świadczenie spełnił częściowo w dniu 22 kwietnia 2015 r. Niewątpliwie zatem pozwany dał powód do wytoczenia powództwa, gdyż nie zastosował się do ostatecznego wezwania do zapłaty.

Strona powodowa oświadczyła, powołując się na stanowisko wyrażone
w dok­trynie prawniczej jak i na pogląd Sądu Najwyższego, z których wynikało, że pomimo cofnięcia przez nią pozwu, to pozwanego należało uznać za przegrywającego proces (k. 37 – 38).

W piśmie wniesionym w dniu 02 października 2015 r. (data odda­nia prze­syłki w placówce pocztowej operatora pocztowego obowiązanego do świadcze­nia usług powszechnych) pozwany L. K. uznał powództwo co do kwoty 687,23 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 23 kwietnia 2015 r. oraz wniósł o oddalenie powództwa w pozostałej części ponad kwotę 687,23 zł jak i o stosunkowe rozdzielenie kosztów procesu oraz kosztów zastępstwa procesowego ewentualne o ich wzajemne zniesienie.

W uzasadnieniu swego pisma procesowego pozwany zarzucił, że żądanie strony powodowej w zakresie, w jakim wykraczało ponad kwotę 687,23 zł było nieuzasadnione. W nocie odsetkowej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wezwała pozwanego do zapłaty odsetek w kwocie 941,53 zł wyliczonych na dzień 07 kwietnia 2015 r. Należność główna, jaka pozostała do zapłaty na dzień 07 kwietnia 2015 r. wynosiła 3.863,57 zł. Na dzień 22 kwietnia 2015 r. do zapłaty pozostała kwota należności głównej wraz z odsetkami objętymi notą odsetkową, do których należało doliczyć odsetki od należności głównej za okres od dnia 08 kwietnia 2015 r. do dnia 22 kwietnia 2015 r., tj. 12,70 zł, co łącznie dawało kwotę 4.817,80 zł. Po uiszczeniu w dniu 22 kwietnia 2015 r. kwoty 4.130,57 zł do zapłaty pozostała kwota 687,23 zł.

L. K. podniósł, że strona powodowa nie wykazała, w jaki sposób wyliczyła kwotę odsetek od należności głównej w wysokości 308,03 zł. Biorąc pod uwagę kwotę odsetek wynikającą z noty odsetkowej na dzień, na który dokonano wyliczenia, tj. 07 kwietnia 2015 r. nie było podstaw do naliczenia odsetek za opóźnienie od należności głównej w takiej wysokości.

Pozwany sprzeciwił się żądaniu strony powodowej zasądzenia od niego zwrotu kosztów procesu w pełnej wysokości. Przyznał, że co prawda nie zmieścił się z zapłatą należności w terminie wyznaczonym przez stronę powodową w ostatecznym wezwaniu do zapłaty, jednakże uczynił to przed powzięciem wiedzy o wytoczeniu powództwa i doręczeniem nakazu zapłaty. Nawet gdyby strona powodowa nie wytoczyła powództwa, L. K. dokonałby częściowej spłaty należności. Zapłata należności w kwocie 4.130,57 zł nie była bowiem reakcją na doręczony pozwanemu nakaz zapłaty, przez co nie był on stroną przegrywającą spór (k. 60 – 61).

Bezsporne było pomiędzy stronami to, że (...) spółka z ograniczoną od­po­wiedzialnością w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła z L. K. umowę sprzedaży materiałów do montażu wentylacji. Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprzedawca wydała towary i wystawiła L. K. fakturę VAT numer (...)// (...) płatną w formie przelewu pieniężnego z odroczonym terminem płatności. Nie było sporu co do tego, że z ceny sprzedaży wskazanej na fakturze VAT numer (...) L. K. jako kupujący uregulował jedynie jej część. Bezsporne było, że do zapłaty pozostała część ceny sprzedaży w kwocie 3.863,57 zł. Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naliczyła odsetki w kwocie 941,53 zł i wystawiła notę odsetkową numer (...) wskazując spo­sób i podstawę obliczenia odsetek. Nie było sporu co do tego, że nastąpiło to w związku ze spełnianiem z opóźnieniem przez L. K. świadczeń w postaci zapłaty cen sprzedaży z tytułu także innych umów sprzedaży zawartych z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Bezsporne było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością skierowała do L. K. wezwanie do dobrowolnego spełnienia świadczenia. Strony zgodnie przyznały, że L. K. nie uregulował w całości swoich zobowiązań pieniężnych wobec sprzedawcy przed wniesieniem pozwu przez (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością o zapłatę kwoty 5.108,05 zł. Strony zgodne były co do tego, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 4.130,57 zł.

II

Bezsporne było pomiędzy stronami to, że (...) spółka z ograniczoną od­po­wiedzialnością w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła z L. K. umowę sprzedaży materiałów do montażu wentylacji (k. 2 – 5, k. 10, k. 54). Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprzedawca wydała towary i wystawiła L. K. fakturę VAT numer (...) płatną w formie przelewu pieniężnego z odroczonym terminem płatności (k. 2 – 5, k. 10, k. 54). Nie było sporu co do tego, że z ceny sprzedaży wskazanej na fakturze VAT numer (...) L. K. jako kupujący uregulował jedynie jej część (k. 2 – 5, k. 44 – 49, k. 14). Bezsporne było, że do zapłaty pozostała część ceny sprzedaży w kwocie 3.863,57 zł (k. 2 – 5, k. 44 – 49, k. 14). Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naliczyła odsetki w kwocie 941,53 zł i wystawiła notę odsetkową numer (...) wskazując spo­sób i podstawę obliczenia odsetek (k. 2 – 5, k. 14). Nie było sporu co do tego, że nastąpiło to w związku ze spełnianiem z opóźnieniem przez L. K. świadczeń w postaci zapłaty cen sprzedaży także z tytułu innych umów sprzedaży zawartych z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością (k. 2 – 5, k. 13, k. 14, k. 42 – 50, k. 51 – 56). Bezsporne było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością skierowała do L. K. wezwanie do dobrowolnego spełnienia pozostałej części świadczenia z tytułu zawartych umów sprzedaży (k. 2 – 5, k. 15 – 16, k. 17, k. 37 – 38, k. 60 – 61).

Sąd Rejonowy w Tarnowie ustalił ponadto następujący stan fak­tycz­ny:

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców. Prowadziła działalność gospodarczą m. in. w zakresie sprzedaży hurtowej materiałów budowlanych.

Dowód: wydruk informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z rejestru przedsiębiorców KRS z dnia 15 kwietnia 2015 r. – k. 9 – 11.

L. K. prowadził działalność gospodarczą m. in. w zakresie wykonywania instalacji wodno – kanalizacyjnych, cieplnych, gazowych i klimatyzacyjnych.

Dowód: wydruk z (...) z dnia 15 kwietnia 2015 r. – k. 12.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprzedawca zawarła z L. K. jako kupującym szereg umów sprzedaży materiałów budowlanych służących do instalowania wentylacji.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 12 maja 2014 r. – k. 51 – 52; odpis faktury VAT numer (...) z dnia 26 maja 2014 r. – k. 53; odpis faktury VAT numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r. – k. 13, k. 54; odpis faktury VAT numer (...) z dnia 30 czerwca 2014 r. – k. 55; odpis faktury VAT numer (...) z dnia 09 września 2014 r. – k. 56.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w związku ze sprze­dażą towarów L. K. wystawiła w dniu 12 maja 2014 r. fakturę VAT numer (...) na kwotę 17.261,52 zł z ter­minem płatności okre­ślonym na dzień 11 czerwca 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 12 maja 2014 r. – k. 51 – 52.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprzedawca materiałów budowlanych wystawiła L. K. w dniu 26 maja 2014 r. fakturę VAT numer (...) na kwotę 1.541,68 zł z ter­minem płatności okre­ślonym na dzień 25 czerwca 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 26 maja 2014 r. – k. 53.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w wyniku zawarcia z L. K. kolejnej umowy sprzedaży wystawiła w dniu 25 czerwca 2014 r. fakturę VAT numer (...) na kwotę 11.457,62 zł z ter­minem płatności okre­ślonym na dzień 25 lipca 2014 r.

Dowód: odpisy faktury VAT numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r. – k. 13, k. 54.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w związku ze sprze­dażą towarów L. K. wystawiła w dniu 30 czerwca 2014 r. kolejną fakturę VAT numer (...) na kwotę 44,76 zł z ter­minem płatności okre­ślonym na dzień 30 lipca 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 30 czerwca 2014 r. – k. 55.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w związku ze sprze­dażą towarów L. K. wystawiła w dniu 09 września 2014 r. fakturę VAT numer (...) na kwotę 557,99 zł z ter­minem płatności okre­ślonym na dzień 24 października 2014 r.

Dowód: odpis faktury VAT numer (...) z dnia 09 września 2014 r. – k. 56.

W dniu 25 czerwca 2014 r. L. K. zapłacił (...) spółce
z ograniczoną odpowiedzialnością gotówką kwotę 10.000,00 zł. W treści pokwito­wania zapłaty wskazano numer faktury VAT (...) jako dokument o­bej­mujący cenę, na poczet zapłaty której kwota ta ulec winna zaliczeniu.

Dowód: odpis pokwitowania numer (...) – (...)/(...) z dnia 25 czerwca 2014 r. – k. 50.

W dniu 04 sierpnia 2014 r. L. K. zapłacił (...) spółce
z o­graniczoną odpowiedzialnością kwotę 5.000,00 zł. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 04 sierpnia 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 42.

W dniu 18 września 2014 r. L. K. wpłacił na rachunek bankowy (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością dalszą kwotę, tj. 1.500,00 zł. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu,
w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 18 września 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 43.

W dniu 06 października 2014 r. L. K. wpłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 3.000,00 zł. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 06 października 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 44.

W dniu 20 października 2014 r. L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością po raz kolejny kwotę 3.000,00 zł. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 20 października 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 45.

W dniu 09 grudnia 2014 r. L. K. uiścił na rachunek bankowy (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 1.500,00 zł. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 09 grudnia 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 46.

L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 1.000,00 zł, co nastąpiło w dniu 07 stycznia 2015 r. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 07 stycznia 2015 r. przelewu pieniężnego – k. 47.

Po raz kolejny kwotę 1.000,00 zł L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w dniu 10 lutego 2015 r. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 10 lutego 2015 r. przelewu pieniężnego – k. 48.

L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kolejną kwotę 1.000,00 zł. W treści przelewu kupujący nie wskazał konkretnego dokumentu, w związku z wystawieniem którego przez sprzedawcę nastąpiła zapłata tej kwoty.

Dowód: wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 11 marca 2015 r. przelewu pieniężnego – k. 49.

Strony zgodnie przyznały, że L. K. nie uregulował w całości swoich zobowiązań pieniężnych wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przed wniesieniem pozwu przez sprzedawcę o zapłatę kwoty 5.108,05 zł (k. 2 – 5, k. 13, k. 14, k. 42 – 50, k. 37 – 38, k. 51 – 56, k. 60 – 61).

Sąd ustalił, że w dniu 07 kwietnia 2015 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wystawiła notę odsetkową numer (...), w której wyliczyła odsetki w związku z zapłatą po terminach zapłaty cen sprzedaży objętych fakturami VAT numer (...) z dnia 12 maja 2014 r., numer (...) z dnia 26 maja 2014 r., numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r., numer (...) z dnia 30 czerwca 2014 r. oraz numer (...) z dnia 09 września 2014 r.

Na poczet ceny zapłaty w kwocie 17.261,52 zł (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczyła wpłaty kwot 10.000,00 zł (która to wpłata nastąpiła w dniu 25 czerwca 2014 r.), 5.000,00 zł (której wpłata nastąpiła w dniu 04 sierpnia 2014 r.), 1.500,00 zł (której wpłata nastąpiła w dniu 18 września 2014 r.) oraz 761,52 zł (z kwoty 3.000,00 zł, której wpłata nastąpiła w dniu 06 października 2014 r.).

Na poczet ceny zapłaty kwocie 1.541,68 zł (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczyła część wpłaty z kwoty 3.000,00 zł, której zapłata nastąpiła w dniu 06 października 2014 r.

Kwotę 696,80 zł pozostałą z wpłaty w dniu 06 października 2014 r. kwoty 3.000,00 zł (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczyła na poczet zapłaty ceny w kwocie 11.457,62 zł. Ponadto na poczet zapłaty ceny w kwocie 11.457,62 zł sprzedawca zaliczył wpłaty kwot 3.000,00 zł (która to wpłata nastąpiła w dniu 20 października 2014 r.), kwotę 897,25 zł (z kwoty 1.500,00 zł, której wpłata nastąpiła w dniu 09 grudnia 2014 r.), 1.000,00 zł (która to wpłata nastąpiła w dniu 07 stycznia 2015 r.), 1.000,00 zł (która to wpłata nastąpiła w dniu 10 lutego 2015 r.) oraz 1.000,00 zł (która to wpłata nastąpiła
w dniu 11 marca 2015 r.).

Na poczet zapłaty cen w kwotach 44,76 zł i 557,99 zł (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczyła część wpłaty z kwoty 1.500,00 zł (której wpłata nastąpiła w dniu 09 grudnia 2014 r.).

W wyniku wpłat dokonanych przez kupującego do zapłaty pozostała część ceny sprzedaży w kwocie 3.863,57 zł z ogólnej sumy 11.457,62 zł objętej fakturą VAT numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r.

Dowód: odpisy faktury VAT numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r. – k. 13, k. 54; odpis noty odsetkowej numer (...) z dnia 07 kwietnia 2015 r. – k. 14; wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 06 października 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 44; wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 20 października 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 45; wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 09 grudnia 2014 r. przelewu pieniężnego – k. 46; wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 07 stycznia 2015 r. przelewu pieniężnego – k. 47; wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 10 lutego 2015 r. przelewu pieniężnego – k. 48; wydruk potwierdzenia wykonania w dniu 11 marca 2015 r. przelewu pieniężnego – k. 49.

Ponadto na skutek zapłaty przez L. K. cen sprzedaży w częściach i po terminach zapłaty wynikających z faktur VAT numer (...), w tym również (...), (...) i (...)/ (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naliczyła odsetki ustawowe w tym również w związku z zapłatą po terminie płatności części ceny sprzedaży objętej fakturą VAT numer (...). Suma odsetek została wyliczona na dzień 07 kwietnia 2015 r. i odpowiadała łącznie kwocie 941,53 zł.

Dowód: odpis noty odsetkowej numer (...) z dnia 07 kwietnia 2015 r. – k. 14.

Pismem z dnia 07 kwietnia 2015 r. (...) spółka z ograni­czoną odpowiedzialnością wezwała L. K. do zapłaty w terminie do dnia 13 kwietnia 2015 r. sumy 4.805,10 zł w tym kwoty 3.863,57 zł wynikającej z wystawionej faktury VAT numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r. oraz kwoty 941,53 zł wynikającej z noty odsetkowej numer (...) z dnia 07 kwietnia 2015 r.

Dowód: odpis pisma z dnia 07 kwietnia 2015 r. – k. 15 – 16.

Wezwanie do zapłaty dostało wysłane na adres L. K. w dniu 07 kwietnia 2015 r.

Dowód: odpis strony z książki nadawczej – k. 17.

Strony zgodne były co do tego, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 4.130,57 zł (k. 25 – 26 verte, k. 29 – 30, k. 37 – 38).

Sąd ustalił, że dokonując wpłaty w kwocie 4.130,57 zł L. K. nie wskazał w żaden sposób, jak należało dokonać zaliczenia tej kwoty.

Dowód: wydruk wyciągu numer (...) za okres od dnia 01 kwietnia 2015 r. do dnia 30 kwietnia 2015 r. – k. 29 – 30.

Powyższy stan faktyczny sprawy został uznany w części za bezsporny na podstawie art. 229. k.p.c.

Strony zgodnie przyznały, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością skierowała do L. K. wezwanie do dobrowolnego spełnienia pozostałej części świadczenia z tytułu zawartych umów sprzedaży. Strony zgodne były co do tego, że L. K. nie uregulował w całości swoich zobowiązań pieniężnych wobec (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przed wniesieniem pozwu przez sprzedawcę o zapłatę kwoty 5.108,05 zł. Strony zgodnie przyznały, że w dniu 22 kwietnia 2015 r. L. K. zapłacił (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kwotę 4.130,57 zł.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez obydwie strony w pozwie i w sprzeciwie od nakazu zapłaty bądź też w dalszych pismach procesowych strony powodowej i pozwanego. Jako że przyznanie powołanych okoliczno­ści wy­nikających z o­świad­czeń obu stron nie budziło w świetle przeprowadzo­nego po­stępowania do­wodowego wąt­pliwo­ści, o­koliczności te zostały uznane za prawdziwe. Dlate­go też, zważywszy na za­sadę wyrażoną w art. 229. k.p.c., fakty te sąd uznał rzeczywi­ście zaistniałe.

Powyższy stan faktyczny sprawy został uznany w części za bezsporny na podstawie art. 230. k.p.c.

Otóż bezsporne było pomiędzy stronami to, że (...) spółka z o­graniczoną od­po­wiedzialnością w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła z L. K. umowę sprzedaży materiałów do montażu wentylacji. Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako sprzedawca wydała towary i wystawiła L. K. fakturę VAT numer (...) płatną przelewem z odroczonym terminem płatności. Nie było sporu co do tego, że z ceny sprzedaży wskazanej na fakturze VAT numer (...) L. K. jako kupujący uregulował jedynie jej część. Bezsporne było, że do zapłaty pozostała część ceny sprzedaży w kwocie 3.863,57 zł. Poza sporem było, że (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością naliczyła również odsetki w kwocie 941,53 zł i wystawiła notę odsetkową numer (...) wskazując spo­sób i podstawę obliczenia odsetek. Nie było sporu co do tego, że nastąpiło to w związku ze spełnianiem z opóźnieniem przez L. K. świadczeń w postaci zapłaty cen sprzedaży także
z tytułu innych umów sprzedaży zawartych z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością.

Okoliczności powyższe zostały przytoczone przez stronę powodową
w pozwie oraz piśmie procesowym stanowiącym odpowiedź na sprzeciw od na­ka­zu zapłaty. Jako że przyzna­nie powoła­nych okoliczno­ści wy­ni­ka­jących z o­świad­czeń obu stron zawartych w po­zwie i w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz w kolejnych pismach procesowych obu stron a także w kontekście zapłaty przez pozwanego już po wniesieniu pozwu kwoty 4.130,57 zł nie budziło w świetle prze­pro­wadzonego po­stępowania dowodowe­go wąt­pliwo­ści, o­ko­licz­ności te zostały uznane za praw­dziwe. Dlatego też, zwa­żywszy na za­sadę wy­rażoną
w art. 230. k.p.c., fakty te sąd uznał za udowod­nione.

Rekonstrukcji stanu faktycznego sąd dokonał w części na podstawie do­kumentów oraz odpisów dokumentów jak i wydruków zgromadzonych w toku postępowania do­wo­dowego. Sąd nie dopatrzył się uchy­bień w ich treści oraz for­mie.

Dowody tak z dokumentów prywatnych jak i z odpisów dokumentów prywatnych o­raz z wydruków sąd uznał w ca­łości za autentyczne i wiary­godne. Żadna ze stron ich nie kwestionowała, tak pod względem poprawności formal­nej jak i materialnej. Nie u­jawniły się też ja­kiekol­wiek okoliczności podwa­żające moc dowo­dową tych do­ku­mentów, które należa­łoby brać pod uwagę z u­rzę­du. Do­mnie­mania, z któ­rych korzystają do­ku­menty u­rzędowe jak i prywatne [auten­tyczno­ś­ci i złożenia zawartego w nim oświad­cze­nia przez o­sobę, która podpi­sała dokument prywatny ( vide: T. Ereciń­ski, „Ko­deks postę­powania cywil­nego. Ko­men­tarz. Część pierwsza. Postępo­wanie roz­po­znawcze. Część druga. Po­stępowa­nie zabezpieczające. Tom 1”, wydanie 2, Wy­dawnictwo Prawnicze Lexi­sNexis, War­szawa 2007 r., pod red. T. Ere­cińskie­go, s. 576, teza 11 do art. 245, s. 590, teza 1 do art. 253)], pozostały niewzru­szone. Dokumenty prywatne stanowiły do­wód te­go, że o­soby, które je podpi­sały, zło­ży­ły oświadczenia za­warte w doku­men­tach (art. 245. k.p.c. w zw. z art. 233. § 1. k.p.c.).

Na marginesie jedynie należało stwierdzić, że sama treść odpisu noty odsetkowej wskazywała, że nota odsetkowa została sporządzona w sposób czytelny i przejrzysty pod względem wyliczenia należnych odsetek oraz źródeł, z których roszczenia uboczne w postaci odsetek powstały. Mógł zatem odpis noty odsetkowej przedstawiony przez stronę powodową stanowić podstawę do rozstrzygnięcia sporu a w szczególności do wyliczenia łącznej sumy należnych odsetek. Jak bowiem wynikało z orzecznictwa sądów powszechnych, które sąd orzekający podzielił, „nota odsetkowa służy dokumentowaniu transakcji, dla której nie przewidziano odrębnego formularza; dotyczy żądania zapłaty odsetek
w postaci konkretnej już kwoty. Prawidłowo wystawiona zawiera tabelę – schemat wyli­czenia tej kwoty poprzez wskazanie takich pozycji, jak: data i numer faktury, suma z faktury, termin płatności, data zapłaty, opóźnienie (zwłoka) w dniach, suma odsetek. Wierzyciel nie ma obowiązku wysyłania dłużnikowi noty odset­kowej, by mógł on żądać odsetek od ceny każdej partii sprzedanych towarów – do tego bowiem wystarcza doręczenie dłużnikowi faktur; taki natomiast wymóg zaistniałby gdyby wierzyciel zażądał odsetek naliczonych za dany okres i do­chodziłby ich obok należności głównej odpowiadającej cenie sprzedanych towa­rów” (tak Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 18 lutego 2013 r., sygn. akt I ACa 958/12, nie publ., LEX nr 1286668).

Sąd postanowił pominąć dowód z przesłuchania za stronę powodową osób wchodzą­cych w skład organów uprawnionych do jej reprezentowania oraz z przesłuchania pozwanego, gdyż zgło­szone pozostałe środki dowodowe pozwoliły w wystarczający stopniu wyjaśnić fakty istotne dla rozstrzy­gnięcia sprawy (art. 299. k.p.c. w zw. z art. 227. k.p.c.).

III

Sąd Rejonowy w Tarnowie zważył, co następuje:

Powództwo w zakresie, w jakim zostało zmienione, okazało się zasadne w części, przy czym w tej części, w jakiej (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością cofnęła pozew, postępowa­nie należało umorzyć, natomiast w zakresie, w którym zmodyfikowane powództwo dotyczyło żądania zasądzenia odsetek wyliczonych w kwocie przekraczającej sumę 686,38 zł, tj. w zakresie kwoty 255,15 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty oraz w zakresie kwoty 41,03 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od tej kwoty od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty należało je oddalić.

Strona powodowa (...) spółka z ograniczoną odpowiedzial­nością wystą­piła z żądaniem zasądzenia od pozwanego L. K. na swoją rzecz kwoty 5.108,05 zł na podsta­wie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 471. k.c., art. 476. k.c. i art. 477. § 1. k.c. wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwot:

⚫

1.244,48 zł od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty,

⚫

3.863,57 zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty

w oparciu o art. 481. § 1. i § 2. zd. I. k.c. oraz art. 482. § 1. k.c. jak i art. 359. § 1. i § 2. k.c.

Następnie w związku z wpłatą przez pozwanego już po wniesieniu pozwu kwoty 4.130,57 zł strona powodowa zmieniła żądanie pozwu w ten sposób, że cofnęła powództwo o zapłatę kwoty 4.130,57 zł żądając w zamian zasądzenia kwoty 41,03 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 41,03 zł od dnia 23 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty i kwoty 941,53 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 941,53 zł od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty.

Zgodnie z art. 535. § 1. k.c. przez umowę sprzedaży sprzedawca zobo­wiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a ku­pujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę.

Stosownie do brzmienia art. 471. k.c. dłużnik obowiązany jest do napra­wienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowią­zania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem o­ko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Po myśli art. 476. k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świad­czenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wy­pad­ku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczno­ści, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. w razie zwłoki dłużnika wierzyciel może żądać, niezależnie od wykonania zobowiązania, naprawienia szkody wy­nikłej ze zwłoki.

Odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czyn­ności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego wła­ści­we­go organu (art. 359. § 1. k.c.).

Jeżeli wysokość odsetek nie jest w inny spo­sób o­kreślona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Po myśli art. 481. § 1. k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świad­czenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, cho­ciażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli stopa odse­tek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe (art. 481. § 2. zd. I. k.p.c.).

Norma art. 535. § 1. k.c. zawiera regulację statu­ują­cą umowę sprzedaży, o­kre­śla elementy przedmiotowo istotne ( essentialia negotii) umowy sprzedaży o­raz zasadnicze obo­wiązki stron umowy sprzedaży. Stosownie do brzmienia tego przepisu umowa sprzedaży pozostaje umową konsensualną, tj. dochodzi do skutku w wyniku o­sią­gnięcia porozumienia przez kontrahentów, jest umową dwustronnie zobo­wią­zu­jącą, odpłatną oraz wzajemną, gdyż świadczenie jednej strony umowy sprze­daży ma stanowić ekwiwalent świadczenia drugiej strony.

Podstawowymi obowiązkami sprzedawcy wynikającymi z u­mowy sprze­daży jest przeniesienie przez sprzedawcę na kupującego własności sprzeda­wanej rzeczy i jej wydanie kupującemu natomiast na kupującym ciąży obowią­zek odebrania sprzedanej rzeczy i zapłaty umówionej ceny. Obowiązki te statu­owane zostały w przepisie art. 535. § 1. k.c.

Na podstawie poczynionych ustaleń faktycznych należało stwierdzić, że po­mię­dzy (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością a L. K. do­szło do zawar­cia umów zawiera­jących elementy przedmioto­wo istotne wła­ściwe dla umowy sprze­da­ży, w wy­niku których strona powodowa zobowiązała się sprzedać pozwanemu towary w postaci materiałów budowlanych służących do instalowania wentylacji zaś L. K. zobowiązał się do zapłaty cen sprzedaży.

W wyniku zawartych umów strona powo­dowa w całości wykonała swe o­b­o­wiązki, tj. przeniosła na kupującego własność sprzedanych rzeczy i wy­dała mu ruchomości, czego nie można było powiedzieć o pozwanym. Umowa obligowała po­zwanego do zapłaty ceny za sprzedany mu towar. L. K. do dnia wniesienia pozwu nie uczynił jednak zadość w sposób nale­żyty swe­mu pod­stawowe­mu obo­wiązkowi. O ile bowiem sprzedawca wywiązał się ze swych obowiązków w całości, to kupu­jący nie zrealizował ciążą­cego na nim obo­wiąz­ku, tj. nie zapłacił całej ceny za część sprze­danych mu i dostarczonych towarów a ponadto ceny zapłaty z tytułu zawarcia innych umów sprzedaży uiszczał po terminach zapłaty. L. K. zobowiąza­nia swe­go należycie zatem nie wyko­nał, gdyż w chwili wniesienia pozwu nie zapłacił w całości należności wynikających z jednej faktury VAT w kwocie 3.863,57 zł oraz nie spełnił swego świad­cze­nia w postaci zapłaty odsetek ustawowych od kwot wskazanych w poszczególnych fakturach VAT wobec braku zapłaty cen sprzedaży w terminach wskazanych na fakturach VAT.

Nie spełniając aż do dnia wniesienia pozwu świad­czenia w postaci za­płaty części ceny za sprzedany i dostarczony towar, pozwany sprzenie­wierzył się nie tylko obowiązkowi kupujące­go sformułowa­nemu w art. 535. § 1. k.c., tj. po­legającemu na zapłacie umó­wionej ceny, ale i zasa­dzie leżącej u pod­walin prawa zo­bo­wiązań, zgodnie z któ­rą pacta sunt servanda. Skoro bowiem po­zwany zdecydował się za­wrzeć umowę, w ramach której kupił towary, a rezultat umowy został osiągnięty, tj. zo­stały mu one dostarczone i wydane przez stronę powodową, to obowiązany był również do spełnienia swego wzajem­nego świad­czenia, pole­ga­ją­ce­go na zapłacie sprzedawcy umówio­nej ceny. Inne rozwiązanie w postaci braku spełnienia świadczenia z ty­tułu zawartych przez po­zwanego umów sprzedaży doprowadzi­łoby do zdestabili­zo­wa­nia pew­ności ob­rotu. U­sankcjonowanie takiego stanu rze­czy spowodowało­by trudne do przyjęcia konsekwencje. Brak przy tym dowodu, aby strona powo­dowa za­mie­rzała zwol­nić pozwanego z długu, skoro nie tylko wzywała go do zapłaty, ale wskazywała rów­nież wy­sokość jego zobowiązania, ostatecznie zaś wystąpiła ze stosownym po­wódz­twem. O tym natomiast, że występujący z po­zwem pod­miot legitymowany był do do­chodzenia zapłaty ceny za sprzedaż towaru, prze­ko­nywała treść art. 535. § 1. k.c. L. K. nie uczynił przy tym użytku z żad­nego z uprawnień z tytułu umów sprzedaży, z których skorzystanie pozwoliłyby uz­nać, że nie popadł w zwłokę ze spełnie­niem swego świadczenia. W szcze­gól­ności nie podniósł żadnych za­istniałych w rze­czywistości zarzutów wzglę­dem u­praw­nienia sprzedaw­cy, które u­za­sadnić mo­głyby powstrzymanie się przez ku­pującego z zapłatą ceny, czy też zapła­tę ceny z u­chybieniem umow­nego termi­nu.

Zważywszy przy tym na zaoferowane przez strony i przeprowadzone do­wody nale­ża­ło przy tym stwierdzić, iż okoliczności uzasadniających w jaki­kol­wiek sposób uchybienie terminowi zapłaty z tytułu zawartych umów sprzeda­ży pozwany nie wykazał zaś „reguła dotycząca ciężaru dowodu nie może być rozumiana w ten sposób, że zawsze, bez względu na okoliczności sprawy, spo­czywa on na stronie powo­do­wej. Jeżeli strona powodowa udowod­niła fakty przemawiające za zasadnością powództwa, to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia ekscepcji i faktów uzasad­nia­ją­cych jej zdaniem oddalenie powództwa” (tak Sąd Najwyż­szy w wyro­ku z dnia 20 kwietnia 1982 r., sygn. akt I CR 79/82, nie publ., LEX nr 8416). Jeżeli zatem (...) spółka z ogra­niczoną odpowie­dzialnością przed­stawiła środki dowodowe w postaci odpisów doku­men­tów prywatnych, których treść uzasad­niała roszczenie, to L. K. powinien przy­najm­niej podważyć prawdzi­wość wniosków wynikających z odpisów tych dokumentów przedsta­wionych w toku postępowa­nia przez stro­nę powodową, co spowo­dowałoby, iż ciężar do­wodu znów spocząłby na stronie powodowej zgodnie z tre­ścią art. 6. k.c.

Zarzut pozwanego co do oddalenia powództwa nie mógł zostać uwzględniony i doprowadzić do oddalenia powództwa w całości. Okoliczności podnoszone w sprzeciwie, były całkowicie chybione, gdyż wierzytelności wynikające z faktur VAT, a będące podstawą powództwa w niniejszej sprawie, zostały przez pozwanego zaspokojone niemal w całości za wyjątkiem części odsetek ustawowych naliczonych od nieterminowo zapłaconych uprzednio cen sprzedaży. Nie ulegało bowiem wątpliwości, że L. K. spełnił pozostałe do zrealizowania swoje świadczenie w dniu 22 kwietnia 2015 r. a zatem już po dniu wy­toczenia powództwa, co nastąpiło w dniu 16 kwietnia 2015 r. W dniu 22 kwietnia 2015 r. pozwany zapłacił na rzecz (...) spółki z ograniczoną odpowie­dzialnością sumę odpowiadającą całej pozostałej do zapłaty kwoty wynikającej z faktury VAT numer (...) oraz kwotę częściowo odpowiadająca naliczonym przez stronę powodową odsetek ustawowych z tytułu nieterminowo zapłaconych cen sprzedaży z pozostałych faktur VAT.

Przytoczony wyżej in extenso przepis art. 471. k.c. normuje zasadę odpo­wiedzialności dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zo­bowiązania zwanej odpowiedzialnością kontraktową. Odpowiedzialność sta­tuowa­na art. 471. k.c. uzależniona została od zaistnienia kumulatywnie kilku przesła­nek a mianowicie niewykonania zobowiązania bądź też nienależytego wykona­nia zobowiązania, szkody powstałej w wyniku niewykonania bądź też nie­nale­żytego wykonania zobowiązania, związku przyczynowego pomiędzy nie­wykona­niem bądź też nienależytym wykonaniem zobowiązania a szkodą oraz winy dłużnika.

Ciężar udowodnienia zaistnienia trzech spośród czterech przesłanek odpo­wiedzialności powszechnie zwanej kontraktową spoczywa na wierzycielu. Na­wet jednak ich udowodnienie nie gwarantuje definitywnego przypisania od­powiedzialności dłużnika z tego tytułu. Po stronie dłużnika bowiem zgodnie
z brzmieniem części końcowej art. 471. k.c. ( verba legis art. 471. in fine k.c.: „…chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem oko­liczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi”) istnieje możliwość egzoneracji, tj. wykazania, że nie ponosi on odpowiedzialności za niewykonanie bądź też nienależyte wykonanie zobowiązania w szczególności poprzez przed­stawienie o­ko­liczności, z których wynikać będzie, że niewykonanie bądź też nienależyte wy­konanie zobowiązania było następstwem sytuacji, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Fakt braku zapłaty przez L. K. aż do dnia wniesienia pozwu (...) spółce z ograniczoną od­powiedzialnością środ­ków pie­nięż­nych w wyso­kości odpo­wiadającej całej pozostałej do zapłaty ceny sprzedaży z faktury VAT numer (...) z dnia 25 czerwca 2014 r. objętej żądaniem pozwu jak i fakt braku zapłaty przez (...) spółce z ograniczoną odpowiedzialnością środ­ków pie­nięż­nych tytułem cen sprzedaży w terminach wynikają­cych z pozostałych umów sprze­da­ży zawartych przez strony i z poszczególnych faktur VAT wystawianych w związku ze sprzedażą materiałów budowlanych do­pro­wa­dził do konkluzji, że ku­pujący popadł względem sprzedawcy w zwłokę w wy­konaniu zobowiązania z u­mowy sprzedaży za­wartej z (...) spółka z ograni­czoną odpowie­dzialno­ścią a potwierdzonej fakturą VAT numer (...). Co więcej pozwany regu­larnie popadał w zwłokę w wykonaniu zobowiązań z pozostałych u­mów sprzedaży za­wartych z powodową spółką. Wnio­sek taki naka­zywało przy­jąć brzmienie art. 471. k.c. (...) spółka z o­graniczoną odpowie­dzialnością nie otrzymała środ­ków pie­nięż­nych od L. K. w takiej wy­sokości, w jakiej została ustalona cena zgodnie z umową sprzedaży i w fakturze VAT numer (...) jak i w takiej wysokości i w takich terminach, jak wynikało to z wystawionych z tytułu zawarcia pozostałych umów sprzedaży faktur VAT. Część ceny sprzedaży stwierdzonej fakturą VAT numer (...) nie została zapłacona aż do dnia wniesienia pozwu nie licząc zapłaty, która nastąpiła już po wnie­sieniu pozwu. Jeśli zatem po­mimo ist­nienia umowy sprzedaży i o­bowiązku ku­pującego zapłaty umówionej ceny, kupujący takiej ce­ny nie płaci w odpowied­niej kwocie i termi­nie, to jako dłużnik sprzedawcy z tego tytułu po­pada co naj­mniej w opóź­nienie i powoduje po­wstanie szkody w mieniu sprze­dawcy, którego majątek nie po­większa się na skutek braku fi­zycznego uzyska­nia środków pie­niężnych w od­powiedniej wyso­kości. Nie­nale­żytym wy­konaniem zobowiązania pozostawał zatem sam stan zwłoki L. K. w wyko­naniu zobowiązania z zawar­tych umów sprzedaży sprowadzający się do zapłaty w ca­łości ceny jak i do zapłaty cen sprzedaży w terminach wynikających z umów sprzedaży zawartych z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Dłużnik zaś do­puszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w ter­minie, a je­żeli termin nie jest oznaczony, gdy nie speł­nia świadczenia nie­zwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela, przy czym nie doty­czy to wypadku, gdy opóźnienie w speł­nieniu świadczenia jest następ­stwem okoliczności, za któ­re dłużnik od­po­wie­dzialności nie ponosi (art. 476. k.c.). Oko­liczność ta zaś oznaczała, że dłużnik nie wykonał zobowią­zania w tej części z przyczyn leżą­cych po jego stronie, zaś wniosek taki nakazywała przy­jąć treść art. 471. k.c. w zw. z art. 476. k.c. Do­mniemania prawne statuowane po­woła­nymi przepisami art. 471. k.c. i art. 476. k.c. obcią­żały dłużnika oraz na­kazywały przyjąć, że nie dotrzy­mując terminu zapłaty po­zostawał w zwło­ce nie zaś w opóźnieniu.

Zważywszy na ustalony stan faktyczny i powyższe rozważania a także brzmienie art. 477. § 1. k.c. w zw. z art. 535. § 1. k.c. pozostawało stwierdzić, że stosownie do treści art. 477. § 1. k.c. (...) spółka z ograniczoną od­powiedzialnością mogła zasadnie doma­gać się wzglę­dem L. K. wykonania zo­bowiązania z u­mów sprzedaży. U­praw­nienie (...) spółki z ograni­czoną odpo­wiedzialnością z ty­tułu nienależytego wy­konania zobowiązania przez kupujące­go sprowa­dzało się za­tem do możliwo­ści żądania wykonania przez L. K. umów sprze­daży poprzez za­płatę nieuiszczonej do­tychczas ceny jak i do możliwości żądania naprawienia szkody z tytułu zwłoki poprzez zapłatę odsetek ustawo­wych.

Co do rozstrzygnięcia o żądaniu zasądzenia odsetek wyliczonych od należ­ności głów­nej objętej pierwotnym żądaniem pozwu, to stwierdzić nale­żało, że zobowiązanie kupującego do zapłacenia umówio­nej ceny było zo­bowiąza­niem terminowym. Obo­wiązek za­płaty ceny powstał bo­wiem w chwili określonej zgodnie z treścią umowy sprze­daży i faktury VAT jako terminy płatności. Terminy spełnienia takiego świad­czenia zostały zatem ozna­czone przez czynność prawną sta­tu­o­wa­ną prze­pisem art. 535. § 1. k.c. W przedmiotowym przypadku kwoty należne tytu­łem ceny sprzedaży towarów, winny zostać wypłacone w ter­minach wynikających z umowy sprze­daży i treści faktur VAT. Strona po­wo­dowa zażądała zasą­dzenia odsetek od rosz­czenia objęte­go żądaniem pozwu, czyli od kwot zaległych tytułem ceny. Skoro zatem zapłata należności wynikających ze wszystkich faktur na­stąpiła już w toku procesu, to strona powodowa cofnęła po­wództwo o zapłatę kwoty 4.130,57 zł, żądając zasądzenia łącznie kwoty 982,56 zł z czego 41,03 zł tytułem pozostałej części ceny sprzedaży wskazanej na fakturze VAT numer (...) oraz 941,53 zł tytu­łem odsetek ustawowych naliczonych z tytułu nieterminowej spłaty należności głównej (na którą złożyły się należności wynikające z pozostałych wystawionych przez stronę powodowa faktur VAT), od dnia wymagalności poszczególnych faktur VAT do dnia zapłaty należności głównej, co następowało w terminach i kwotach wskazanych zarówno w odpisie noty odsetkowej jak i wydrukach potwierdzeń wykonania przelewów pieniężnych, przy czym kwotę 941,53 zł złożyły się skapitalizowane przez stronę powodową odsetki od dnia wymagalności kwot z poszczególnych faktur do dnia ich rzeczywistej zapłaty. Strona powodowa zażądała zatem zasądzenia z tego tytułu w miejsce pierwotnego żądania pozwu kwoty 982,56 zł, na którą to zło­żyły się m. in. należności wynikające z pięciu faktur VAT w postaci odsetek liczo­nych od dni następujących po dniach wskazanych jako terminy zapłaty do dni odpowiadających datom zapłaty włącznie, a więc do dnia spełniania świadczenia wynikającego z faktur numer (...), a zatem za okresy, które zostały także wskazane w odpisie noty odsetkowej. W tym bowiem zakresie, w jakim zapłata ceny sprzedaży następowała po terminie, strona powodowa jako sprzedawca była władna do­prowadzić do kapitalizacji odsetek.

Dokonywanie wpłat przez stronę pozwaną w toku procesu doprowadziło jedynie do tego, że odsetki od wpłaconych kwot tytułem należności głównej uzyskały samodzielny byt prawny i mogły być dochodzone jedynie za zamknięty okres czasu, tj. od pierwszego dnia po dacie zapłaty do dnia rzeczywistej za­płaty włącznie ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 maja 2013 r., sygn. akt I ACa 407/13, nie publ., LEX nr 1386289). Ponadto takie działanie strony pozwanej wymusiło niejako na stronie powodowej odpowiednio cofnięcie powództwa w całości w zakresie żądania głównego oraz odpowiednie modyfikacje w zakresie żądania zasądzenia odsetek albowiem, jeżeli powód po spełnieniu świadczenia przez pozwanego po doręczeniu pozwu nie cofnąłby pozwu, sąd oddaliłby wówczas powództwo. Sąd Najwyższy wskazał, iż w przy­padku gdy pozwany zaspokoił roszczenia powoda w toku procesu i jeżeli powód nie cofnie wówczas pozwu, w więc nie dojdzie do umorzenia postępowania, to w dalszym ciągu istnieje żądanie rozpoznania sprawy i orzeczenia o przedsta­wionym sporze. Samo zaspokojenie roszczenia bez cofnięcia pozwu wywołuje skutki materialnoprawne, prowadzące do oddalenia powództwa z powodu jego bezzasadności i nie zachodzi tutaj przeszkoda w merytorycznym rozpoznaniu sprawy. Skoro zatem strona powodowa w piśmie procesowym z dnia 28 września 2015 r. cofnęła powództwo w zakresie spełnionego przez pozwanego świadczenia, nie mogło dojść do oddalenia powództwa i przegrania sprawy przez powodową spółkę ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 2014 r., sygn. akt III CZP 119/13, publ. OSNC 2015 r., nr 1, poz. 1). Dodatkowo w orzecznictwie wskazano się, że cofnięcie pozwu traktowane jest zasadniczo jako przegranie sprawy. Wyjątek od tej zasady zachodzi wówczas, gdy cofnię­cie to wywołane było zaspokojeniem roszczenia powoda w toku procesu ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 15 stycznia 2003 r., sygn. akt I ACz 6/03, publ. OSA 2003 r., nr 9, poz. 40).

Oznaczało to, że w razie gdy powód cofnął pozew, ponieważ pozwany za­spokoił jego roszczenie w toku procesu, powód nie ma obowiązku zwrotu po­zwanemu kosztów procesu. Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Bia­łymstoku ( vide: postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 30 li­stopada 1995 r., sygn. akt I ACz 366/95, publ. OSA 1996 r., nr 7 – 8, poz. 34), podnosząc, że jeżeli pozwany, pomimo wcześniejszych wezwań go do spełnienia świadczenia, spełnia je dopiero po wytoczeniu powództwa, to z re­gu­ły uznać należy, że dał on w ten sposób powód do wytoczenia sprawy i zgodnie z odpowiednio stosowaną zasadą słuszności z art. 101. k.p.c. powinien ponieść jej koszty także w przypadku umorzenia postępowania na skutek cof­nięcia po­zwu. W takim przypadku przepis art. 203. § 2. k.p.c. nie będzie miał zastosowa­nia.

Istota kapitalizacji odsetek sprowadza się do połączenia szeregu świad­czeń jednostkowych z sumą świadczenia pieniężnego, w stosunku do którego by­ły one ustalone. Odbiera to zobowiązaniu świadczenia odsetek charakter o­kresowy. Wierzycielowi przysługuje wówczas prawo pobierania odsetek za o­późnienie od sumy zwiększonej o zaległe odsetki (por. L. Stecki „Opóźnienie
w wykonaniu zobowiązań pieniężnych”, Poznań 1970 r., s. 220). Kapitalizacja od­setek polega zatem na wyliczeniu sumy na podstawie znanej stopy procen­towej i okresu czasu. Kapitalizacja odsetek występuje też, jako odrębna katego­ria prawna, polegająca nie tylko na zsumowaniu, ale i dodaniu jej do kwoty ka­pita­łu, a jednocześnie poddaniu skapitalizowanej kwoty oprocentowaniu. We­dług prawa materialnego kapitalizacja odsetek następuje, gdy strony po po­wstaniu zaległości zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy lub gdy uczynił to powód w chwili wytoczenia powództwa ( vide uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 21 października 1997 r., sygn. akt III ZP 16/97, publ. OSNP 1998 r., nr 7, poz. 204).

Zmodyfikowane powództwo o zapłatę kwoty 982,56 podlegało uwzględnie­niu w kwocie 686,38 zł, na którą to kwotę składały się odsetki usta­wowe wyliczone zgodnie z żądaniem pozwu i zgodnie z treścią noty odsetkowej, tj. od

⚫

kwoty 17.261,52 zł od dnia 12 czerwca 2014 r. do dnia 25 czerwca 2014 r. włącz­nie a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 10.000,00 zł, kwoty 7.261,52 zł od dnia 26 czerwca 2014 r. do dnia 04 sierpnia 2014 r. a więc do dnia spełnienia kolejnej części świadczenia w kwocie 5.000,00 zł, od kwoty 2.261,52 zł od dnia 05 sierpnia 2014 r. do dnia 18 września 2014 r. a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 1.500,00 zł i kwoty 761,52 zł od dnia 19 września 2014 r. do dnia 06 października 2014 r. a więc do dnia spełnienia kolej części świadczenia w kwocie 3.000,00 zł, z której część została zaliczona na kwotę 761,52 zł (w przypadku faktury VAT numer (...)),

⚫

kwoty 1.541,68 zł od dnia 26 czerwca 2014 r. do dnia 06 października 2014 r. włącz­nie a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 3.000,00 zł, z której część została zaliczona na kwotę 1.541,68 zł (w przypadku faktury VAT numer (...)),

⚫

kwoty 11.457,62 zł od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 06 października 2014 r. włącz­nie a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 3.000,00 zł, z której pozostała część w kwocie 696,80 zł została zaliczona na kwotę 11.457,62 zł, kwoty 10.760,82 zł od dnia 07 października 2014 r. do dnia 20 października 2014 r. a więc do dnia spełnienia kolejnej części świadczenia w kwocie 3.000,00 zł, od kwoty 7.760,82 zł od dnia 21 października 2014 r. do dnia 09 grudnia 2014 r. a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 1.500,00 zł (z sumy 1.500,00 zł kwota 897,25 zł została zaliczona na należność z faktury VAT (...), kwota 44,76 została zaliczona na należność z faktury VAT numer (...) a kwota 557,09 została zaliczona na należność z faktury VAT numer (...)), od kwoty 6.863,57 zł od dnia 10 grudnia 2014 r. do dnia 07 stycznia 2015 r. a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 1.000,00 zł, z której część, tj. 897,25 zł uległa zaliczeniu na poczet 7.760,82 zł, od kwoty 5.863,57 zł od dnia 08 stycznia 2015 r. do dnia 10 lutego 2015 r. a więc do dnia spełnienia kolej części świadczenia w kwocie 1.000,00 zł, od kwoty 4.863,57 zł od dnia 11 lutego 2015 r. do dnia 11 marca 2015 r. a więc do dnia spełnienia kolej części świadczenia w kwocie 1.000,00 zł (w przypadku faktury VAT numer (...)),

⚫

kwoty 44,76 zł od dnia 31 lipca 2014 r. do dnia 09 grudnia 2014 r. włącz­nie a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 1.500,00 zł, z której część została zaliczona na kwotę 44,76 zł (w przypadku faktury VAT numer (...)),

⚫

kwoty 557,09 zł od dnia 25 października 2014 r. do dnia 09 grudnia 2014 r. włącz­nie a więc do dnia spełnienia części świadczenia w kwocie 1.500,00 zł, z której część została zaliczona na kwotę 557,09 zł (w przypadku faktury VAT numer (...))

a zatem w każdym przypadku od dnia następującego po dniu terminu płatności do dnia dokonania zapłaty przez pozwanego, co w sumie dawało kwotę 941,53 zł tytułem odsetek naliczonych w oparciu o kalkulatory odsetkowe do­stępne w programach tak Lex jak i Legalis. Do kwoty należało jeszcze doliczyć kwoty 5,08 zł naliczoną przez stronę powodową zgodnie z treścią pisma procesowego z dnia 28 września 2015 r. od kwoty 3.863,57 zł (tj. pozostałej części ceny zapłaty z faktury VAT numer (...)) za czas od dnia 16 kwietnia 2015 r., tj. od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty przez dłużnika kwoty 4.130,57 zł oraz kwotę 6,77 zł (zamiast kwoty 302,95 zł wskazanej w piśmie procesowym z dnia 28 września 2015 r.) jako odsetki naliczone od kwoty 3.863,57 zł (tj. pozostałej części ceny zapłaty z faktury VAT numer (...)) za czas od dnia 08 kwietnia 2015 r. czyli następnego dnia po wystawieniu noty odsetkowej do dnia 15 kwietnia 2015 r. włącznie czyli do dnia poprzedzającego dzień, od którego nastąpiło naliczenie od kwoty 3.863,57 zł odsetek w kwocie 5,08 zł wskazanej w piśmie procesowym z dnia 28 września 2015 r. Wbrew bowiem twierdzeniom strony powodowej na strukturę zadłużenia nie mogła składać się w całości kwota 302,95 zł wskazana piśmie z dnia 28 września 2015 r. jako naliczona tytułem odsetek ustawowych od kwoty 3.863,57 zł pozostałej tytułem części ceny sprzedaży. Z kwoty 302,95 zł jej przeważająca część bowiem została już uwzględniona w nocie odsetkowej w ramach kwoty 941,53 zł wyliczonej jako odsetki na dzień 07 kwietnia 2015 r, tj. dzień wystawienia noty odsetkowej. Zamiast kwoty 302,95 zł strona powodowa była uprawniona jedynie do naliczenia odsetek za czas od dnia następnego po wystawieniu noty odsetkowej (08 kwietnia 2015 r. skoro nota była wystawiona w dniu 07 kwietnia 2015 r.) do dnia poprzedzającego kapitalizację odsetek od kwoty 3.863,57 zł zgodnie z treścią pisma strony powodowej z dnia 28 września 2015 r. (tj. 15 kwietnia 2015 r.) skoro za okres od dnia 16 kwietnia 2015 r. do dnia 22 kwietnia 2015 r. strona powodowa skapitalizowała odsetki od kwoty 3.863,57 zł i wskazała je na kwotę 5,08 zł. Uwzględnienie całej kwoty 302,95 zł zgodnie z treścią pisma procesowego strony powodowej z dnia 28 września 2015 r. doprowadziłoby bowiem do wzbogacenia (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością skoro kwota ta zawierała się przecież w kwocie 941,53 zł, w skład której wchodziły odsetki liczone od kwoty objętej fakturą VAT numer (...), co wynikało z treści odpisu noty odsetkowej i zsumowania kwot wskazanych w niej odsetek liczonych od poszczególnych kwot i za poszczególne okresy czasu. Na dzień bowiem wystawienia noty odsetkowej z daty 07 kwietnia 2015 r. odsetki ustawowe wyliczone w związku z należnością objętą faktura VAT numer (...) i w związku z częściowymi wpłatami na jej poczet wynosiła za okres od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 07 kwietnia 2015 r. 643,08 zł zaś wskazana przez stronę powodową w pozwie jak i w piśmie procesowym z dnia 28 września 2015 r. kwota 302,95 zł zawierała się przecież w kwocie 643,08 zł i obejmowała okres czasu od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu. Została przy tym kwota 302,95 zł wyliczona od kwoty 3.863,57 zł tyle że za okres czasu od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 15 kwietnia 2015 r. Tymczasem już w ramach sumy 941,53 zł zawierała się należność w kwocie 643,08 zł tytułem odsetek ustawowych obliczonych m. in. od kwoty 3.863,57 zł naliczonych za okres nieco krótszy bo od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 07 kwietnia 2015 r. Wynikało to wprost z treści odpisu noty odsetkowej

Bezzasadne zatem było żądanie strony powodowej zasądzenia w kwot 41,03 zł jako części rzekomo pozostałej ciągle do zapłaty ceny sprzedaży, która w chwili wniesienia pozwu wynosiła wciąż jeszcze 3.863,57 zł jak i kwoty 255,15 zł tytułem pozostałej do zapłaty należności z tytułu skapitalizowanych odsetek w każdym przypadku wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od dni wskazanych w piśmie procesowym z dnia 28 września 2015 r. Struktura długu pozwanego wbrew twierdzeniom strony powodowej zawartym w piśmie z dnia 28 września 2015 r. obejmowała bowiem na dzień wniesienia pozwu kwotę 3.863,57 zł tytułem pozostałej jeszcze części ceny sprzedaży z faktury VAT numer (...) oraz kwotę 941,53 zł tytułem odsetek wyliczonych i skapitalizowanych w związku z nieterminowym świadczeniem przez pozwanego cen zapłaty. Ponadto do kwoty należało doliczyć kwotę 5,08 zł jako powstałą z naliczenia odsetek od kwoty 3.863,57 za dalszym okres czasu po wniesieniu pozwu a do dnia poprzedzającego wpłatę dokonaną przez pozwanego już po wniesieniu pozwu oraz zamiast kwoty 302,95 zł (której znaczna część zawierała się już w kwocie 643,08 zł wyliczonej i wskazanej w nocie odsetkowej tytułem odsetek ustawowych w związku z brakiem zapłaty w terminie i w całości kwoty 11.457,62 zł z faktury VAT numer (...) za okres od dnia 26 lipca 2014 r. do dnia 07 kwietnia 2015 r. czyli do dnia wystawienia faktury VAT) kwotę 6,77 zł tytułem odsetek ustawowych ale za okres od dnia 08 kwietnia 2015 r. do dnia 15 kwietnia 2015 r. należnych od kwoty 3.863,57 zł. Uwzględniając przy tym wpłatę przez pozwanego kwoty 4.130,57 zł w dniu 22 kwietnia 2015 r. do zapłaty na rzecz strony powodowej pozostała jeszcze kwota 686,38 zł (3.863,57 + 941,53 + 5,08 + 6,77 = 4.816,95 – 4.130,57 = 686,38). W pozostałej części, tj. przekra­cza­jącej kwotę 686,38 zł zmodyfikowane żądanie pozwu podlegało oddaleniu.

Źródłem roszczenia odsetkowego zgodnie z hipotezą art. 359. § 1. k.c. pozostają czynność prawna, ustawa, orzeczenie sądu jak i decyzja właściwego or­ganu, przy czym o ile wysokość odsetek nie jest w inny sposób określona, należą się odsetki ustawowe (art. 359. § 2. k.c.).

Jako że ceny sprzedaży nie zostały zapłacone w całości, w związ­ku
z czym zapłata cen nie nastąpiła w terminach wynikających z u­mów za­wartych przez strony jak i z faktur VAT wystawionych w związku ze sprzedażą i z tego tytułu strona powodowa była uprawniona do uzyskania swoistego odszkodowa­nia w postaci kwoty odpo­wiadającej odsetkom ustawowym obliczo­nym od cen, które nie zostały zapłacone w termi­nach zapłaty i za okres od dnia wymagalno­ści do dni spóźnionego spełnienia świadczenia pieniężne­go, toteż sąd uwzględnił przy orzekaniu i zasądził odsetki ustawowe od kwot wskazanych przez stronę powodową zgodnie z żą­daniem pozwu. Innej wysokości odsetek
z tytułu nieterminowej zapłaty cen sprzedaży strony nie ustaliły.

Rozstrzygnięcie o częściowym umorzeniu postępowania co do kwoty 4.130,57 zł związane było z oświadczeniem strony powodowej dokonaniu zapłaty na­leżności głównej i cofnięciem pozwu przez powodową spółkę.

Strona powodowa cofnęła powództwo o zapłatę kwoty 4.130,57 zł. Z tego też względu postępowanie w tym zakresie należało umorzyć. Zgodnie bo­wiem z art. 355. § 1. k.p.c. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowa­nia, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub, jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. W myśl art. 203. § 1. k.p.c. pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku. W niniejszej sprawie strona powodowa w piśmie proceso­wym z dnia 28 września 2015 r. cofnęła powództwo w zakresie kwoty 4.130,57 zł choć nie zrzekła się w tym za­kresie roszczenia. Skoro zatem czynność ta do­konana została przed wydaniem wyroku w sprawie a nawet przed rozpoczę­ciem rozprawy, zgoda pozwa­nego nie była konieczna. Ponieważ okolicz­ności sprawy nie wskazały, aby cofnię­cie pozwu w części było sprzeczne z pra­wem, zasadami współżycia społecz­nego albo zmierzało do obejścia prawa, brak było podstaw do uznania, że to oświadczenie strony powodowej było niedopuszczalne w myśl art. 203. § 4. k.p.c. Tym samym częściowe cofnięcie po­wództwa nastąpiło ze skutkiem praw­nym i postępowanie w tym zakresie nale­żało umorzyć na podstawie art. 355. § 1. k.p.c.

Z uwagi na to, że strona powodowa uległa tylko co do nieznacznej części swojego żądania (łącznie w zakresie kwoty 296,18 zł) a sąd częściowo umorzył po­stępowanie na skutek cofnięcia po­wódz­twa przez stronę powodową w następ­stwie zapłaty przez pozwanego już w toku trwania po­stępowania przewa­żającej części świadczeń objętych żąda­niem pozwu, zdecydo­wał sąd – postę­pując w myśl dyrektywy odpowiedzialności za wynik pro­cesu i za­sa­dy zwrotu kosztów niezbędnych i celowych – obciążyć stronę pozwaną całością kosz­tów po­stępowania.

Na koszty procesu, które w sumie wyniosły 2.648,00 zł, składały się opłata od pozwu w kwocie 250,00 zł ( vide: pokwitowanie wpłaty na okładce akt, k. 6) oraz wynagrodzenia profesjonalnych pełnomocników stron okre­ślone we­dług stawek mi­ni­mal­nych obliczonych od warto­ści przedmiotu sprawy, tj. w kwotach po 1.200,00 zł a także koszty opłaty skar­bo­wej od odpisów dokumentów stwier­dzają­cych u­stanowienie zawodowych pełno­mocników procesowych stron w kwotach po 17,00 zł (k. 7 – 8, k. 27 – 28).

Powstania innych kosztów postępowania żadna ze stron nie wykazała
i ich zasądzenia nie żądała.

Sąd postanowił obciążyć pozwanego jedynie częścią kosztów procesu zasądzić od niego na rzecz strony powodowej kwotę 717,00 zł jako kwotę związaną z wnie­sieniem pozwu w postępo­waniu upominawczym przez za­wodowego pełnomocnika oraz zasądzić od niego tę kwotę tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz strony po­wodowej. Koszty procesu zasądzone na rzecz strony powodowej obejmowały zatem koszty zwią­zane z o­płatą od pozwu w postępowaniu upominawczym i zarazem uproszczonym ale w wysokości 100,00 zł oraz wynagrodzenie profesjo­nalnego pełnomocnika strony powodowej określone we­dług stawki minimal­nej obliczonej od uwzględnionej wartości przedmiotu sprawy, tj. w kwocie 600,00 zł oraz kwotę 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od odpisu dokumentu pełnomocnictwa pro­cesowego.

Obciążając pozwanego kosz­tami postępowania kiero­wał się sąd wska­zanymi wyżej za­sadami zwrotu kosztów procesu podzielając przy tym po­gląd Są­du Najwyż­szego, że „obowiązek zapłacenia kosztów postępowania przez stro­nę przegry­wającą nie jest tylko automatycznym następstwem roz­strzygnię­cia sporu na korzyść przeciwnika, lecz uzasadnia ten obowiązek rów­nież i wina przegry­wa­jącego, polegająca na bezpodstawnym zmuszeniu prze­ciwnika do stawienia się przed sądem” (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 10 kwiet­nia 1935 r., sygn. akt C.I. 1814/34, publ. OSP 1936 r., poz. 49; za J. Gudow­skim, „Kodeks postę­powania cy­wilnego – tekst, orzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wydawnictwo Praw­nicze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 189, teza 3 do art. 98). Trudno przy tym mówić o tym, że częściowe umorzenie postępowania nastąpiło z winy strony powodowej, która wniosła pozew w po­stępo­waniu uproszczonym i że to na niej spoczywał obowiązek poniesie­nia kosz­tów postępowania wywołanych wniesie­niem pozwu, także w tej części, w jakiej sąd umorzył postępowanie, skoro po­zwany już po wniesieniu po­zwu zde­cydował się zapłacić części świadczeń objętych żądaniami pozwu. Trafnie zaś stwierdził Sąd Najwyższy, że „umo­rze­nie postę­powania z art. 361 [355] k.p.c. samo przez się nie jest jedno­znaczne z przegra­niem sprawy, dla­tego też rozstrzy­gnięcie o kosz­tach procesu w takim przypad­ku za­leżne jest od przy­czyny, która spowodowała u­morzenie postępowania. Jeżeli przyczyna umo­rze­nia postępo­wania została za­winiona przez stronę po­zwaną, ona będzie zobo­wiązana do pokrycia kosztów procesu wywołanych umorze­niem po­stę­po­wa­nia, w przeciw­nym zaś przypadku koszty te będzie mu­siała po­kryć strona powodo­wa” (tak Sąd Najwyższy w o­rzeczeniu z dnia 10 marca 1959 r., sygn. akt 3 CZ 37/59, publ. RPEiS 1960 r., nr 3, s. 291; za J. Gudowskim, „Kodeks postę­po­wania cy­wilnego – tekst, o­rzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wy­dawnictwo Praw­ni­cze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 191, teza 21 do art. 98).

Co więcej zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego „zaspokojenie przez stronę pozwaną roszczenia w toku procesu należy uznać za jednoznacz­ne z przegraniem sprawy przez stronę pozwaną; w tym przypadku stronie po­zwanej należą się koszty procesu tylko wtedy, gdy nie dała ona powodu do wytoczenia procesu” (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 21 lipca 1951 r., sygn. akt C 593/51, publ. OSN(C) 1952 r., nr 2, poz. 49; za J. Gudowskim, „Ko­deks postę­po­wania cy­wilnego – tekst, o­rzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wy­daw­nictwo Praw­ni­cze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 190, teza 11 do art. 98). Nie miało przy tym znaczenia dla oceny czy zaspokojenie powoda przez pozwanego po wniesieniu pozwu nastąpiło jeszcze przed doręczeniem odpisu pozwu pozwanemu czy też już po doręczeniu odpisu pozwu, w obu bowiem przypadkach pozwanego należało uznać za przegrywającego spór ( vide: uza­sadnienie orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1959 r., sygn. akt IV CZ 37/59, nie publ., LEX nr 1639905; za J. Gudowskim, „Kodeks postę­po­wania cy­wilnego – tekst, o­rzecznictwo, pi­śmien­nictwo”, Wy­dawnictwo Praw­ni­cze sp. z o.o., Warszawa 1998 r., tom 1, s. 191, teza 23 do art. 98).

Zaistniała przy tym przesłanka do zastosowania art. 100. zd. II. k.p.c. skoro sąd stwierdził, że powództwo od początku uzasadnione było w kwocie niżej aniżeli kwota 5.000,00 zł, co nalazło uwzględnić zarówno przy zasądzeniu opłaty od pozwu jak i kosztów zastępstwa procesowego. Jak bowiem stwierdził Sąd Najwyższy, „jeżeli zachodzą przesłanki w zdaniu drugim art. 100 KPC przewidziane, to sąd wkła­dając na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów procesu, zasą­dza od niej na rzecz jej przeciwnika tylko należne koszty procesu, nie zasądza natomiast od przeciwnika tych kosztów, które przy sto­sunkowym rozdzielaniu należałoby się drugiej stronie. W takim przypadku za­tem skarżący zwraca po­wodowi należne mu w sprawie koszty procesu od uwzględnionej części po­wództwa, nie może natomiast żądać od powoda kosz­tów procesu od części oddalonej” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 paź­dziernika 1969 r., sygn. akt I CR 186/69, publ. Biul. SN 1970 r., nr 8 – 9, poz. 151).

Wyżej wskazane względy zdecydowały o tym, że orzeczono jak w sen­tencji, uznając powództwo na pod­stawie art. 535. § 1. k.c. oraz art. 477. § 1. k.c. i art. 476. k.c. w zw. z art. 471. k.c. jak i przy zasto­so­waniu pozosta­łych po­wołanych w u­zasadnieniu przepisów za zasadne.

O kosztach orzeczono po myśli art. 98. § 1. i § 3. k.p.c. w zw. z art. 99. k.p.c. oraz art. 100. zd. II. k.p.c. i w zw. z art. 108. § 1. k.p.c. i art. 109. § 1. k.p.c. jak i na podstawie art. 28. pkt 2) ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosz­tach sądowych w sprawach cywil­nych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1025
z późn. zm.) oraz w oparciu o § 6. pkt 3) w zw. z § 2. ust. 2. zd. I. roz­po­rządze­nia Ministra Spra­wie­dliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności rad­ców praw­nych oraz pono­sze­nia przez Skarb Państwa kosztów po­mocy prawnej u­dzie­lo­nej przez radcę prawnego ustano­wio­nego z u­rzędu (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.) a także art. 1. ust. 1. pkt 2) ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbo­wej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r., poz. 783 z późn. zm.).

SSR Michał Bień