Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 22 stycznia 2020r.

Powód M. G. domagał się zasądzenia od pozwanej J. K. kwoty 19.438,38 zł. z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 30 marca 2019r. oraz zasądzenia kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podał, iż prowadzi działy specjalne produkcji rolnej i z ojcem pozwanej W. Ł. łączyła go współpraca gospodarcza. W okresie od 20.02.2018r. do 13.04.2018r. ojciec pozwany zakupił u powoda pisklęta na kwotę 38.876,76 zł. 11 maja 2018r. W. Ł. zmarł nie dokonawszy zapłaty za faktury nr (...) z dnia 20.02.2018r. i nr FV (...) z dnia 13.04.2018r.

Postanowieniem z dnia 3.10.2018r. w sprawie sygn. akt I Ns 535/18 Sąd Rejonowy w Brzesku stwierdził, że spadek po W. Ł. na podstawie ustawy nabyły córki B. M. i J. K. po 1/2 części.

Powód dochodzi od pozwanej J. K. połowy zobowiązania spadkodawcy, drugą połowę spłaciła spadkobierczyni B. M..

W odpowiedzi na pozew pozwana J. K. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu. Wskazała, iż powództwo jest przedwczesne, przed Sądem Rejonowym w Brzesku toczy się postępowanie o dział spadku po W. Ł., gdzie zostanie ustalone w jakiej udziale spadkobierczynie będą opowiadać za długi spadkowe, niniejsze postępowanie o zapłatę winno być w związku z powyższym zawieszone. W piśmie z dnia 27.11.2019r. dodatkowo podniosła, że w przedmiotowej sprawie powinien znaleźć zastosowanie przepis art. 1081 k.c. stanowiący, że za długi spadkowe związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego ponosi od chwili działu spadku odpowiedzialność spadkobierca, któremu to gospodarstwo przypadło, oraz spadkobiercy otrzymujący od niego spłaty. Prawdopodobnie wchodzące w skład spadku gospodarstwo w wyniku działu spadku przypadnie drugiej spadkobierczyni a co za tym idzie także obowiązek spłaty całego zobowiązania. Pozwana z ostrożności procesowej wniosła o rozłożenie świadczenia na raty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. Ł. zakupił u powoda M. G. prowadzącego działalność rolniczą towar – pisklęta brojler za kwoty 19.712,16 zł. i 19.164,60 zł.

Powód w dniach 20 lutego 2018r. i 13 kwietnia 2018r. wystawił dwie faktury nr (...) na kwoty 19.164,60 zł. i 19.712,16 zł. Powyższe należności nie zostały przez nabywcę uiszczone.

W. Ł. zmarł w dniu 11 maja 2018r. a spadek po nim na podstawie ustawy nabyły córki B. M. i J. K. po 1/2 części z dobrodziejstwem inwentarza.

Przed Sądem Rejonowym w Brzesku pod sygn. akt I Ns 798/18 toczy się postępowanie o dział spadku po W. Ł..

Pismem z dnia 18 marca 2019r., doręczonym pozwanej 22 marca 2019r. powód wezwał J. K. do zapłaty kwoty 19.438,38 zł. w terminie 7 dni.

/ dowód: faktury k. 7 i 9, postanowienie k. 11, wezwanie k. 19, Z.U. k. 47, protokół rozprawy k. 56 /

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów przedłożonych przez powoda. Dowody te nie budzą zastrzeżeń sądu co do ich autentyczności. Nie były one kwestionowane przez pozwaną. Okoliczności faktyczne sprawy, w tym istnienie zobowiązania i jego wysokość są bezsporne.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione.

Istnienie roszczenia, okoliczności faktyczne oparte na zobowiązaniu z tytułu umowy sprzedaży jest bezsporne i niekwestionowane przez stronę pozwaną.

Postanowienie o stwierdzenie nabycia spadku potwierdza fakt nabycia spadku po W. Ł. m.in. przez J. K., z tym, iż nabycie spadku nastąpiło z dobrodziejstwem inwentarza, co wynika z oświadczenia spadkowego złożonego przez pozwaną przed sądem spadku. Faktem jest także, iż toczy się aktualnie postępowanie o dział spadku po W. Ł..

Zarzuty pozwanej natury materialnoprawnej są jednak nieuzasadnione.

Odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe jest oczywista i wynika z art. 922 § 1 k.c. Prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej k.c. W myśl art. 1034 § 1 k.c. do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe. Jeżeli jeden ze spadkobierców spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od pozostałych spadkobierców w częściach, które odpowiadają wielkości ich udziałów. Od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów. Dział spadku nie obejmuje długów spadkowych, a z chwilą działu spadku spadkobierca odpowiada za część długu proporcjonalnie do wielkości przypadającemu mu udziału w spadku. W przedmiotowej sprawie nie ma zatem znaczenia, że toczy się obecnie dział spadku po W. Ł.. Po pierwsze w sytuacji gdy jeden ze spadkobierców spłaci dług może on żądać od innego spadkobiercy zwrotu części spełnionego świadczenia, po drugie powód i tak nie dochodzi od pozwanej całości zobowiązania tylko taką część, która odpowiada wysokości jej udziału w spadku.

Odnosząc się do art. 1081 k.c., który pozwana przywołuje jako kolejną podstawę ograniczenia czy też braku jej odpowiedzialności to wskazać należy, że przepis ten znajduje się tytule kodeksu regulującym szczególny sposób dziedziczenia gospodarstw rolnych i odnosi się do sytuacji, gdy w skład spadku wchodzi gospodarstwo rolne, które dziedziczą inne osoby niż te, które dziedziczą pozostały spadek. W sposób oczywisty w takim wypadku musi ulec również ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe związane z prowadzeniem tego gospodarstwa. Taka sytuacja nie zachodzi w przedmiotowej sprawie, natomiast dodatkowo już na marginesie należy zauważyć, że od chwili działu spadku odpowiedzialność za długi gospodarstwa rolnego ponoszą nie tylko ci spadkobiercy, którzy otrzymali gospodarstwo rolne ale także uzyskujący z tego tytułu spłaty.

Brak podstaw do przyjęcia, iż działaniu powoda można zarzucić nadużycie prawa – art. 5 k.c., nie jest bowiem prawdą, co doskonale wie pozwana, że powód domaga się od niej całego długu spadkowego, dochodzi tylko jego części, niezależnie od tego, iż w istocie powód ma prawo wybrać od którego z dłużników solidarnych chce dochodzić spłaty zobowiązania.

Nie znajduje uzasadnienia żądanie pozwanej o rozłożenie zasądzonego świadczenia na raty – art. 320 k.p.c. Zasadność powyższego wniosku nie została w żaden sposób wykazana, sądowi nic nie wiadomo na temat sytuacji majątkowej pozwanej. Poza tym jak wynika z pism powoda, już w 2018r. korespondował on z pozwaną na temat zobowiązań spadkowych, pozwana mogła zatem poza procesowo próbować uregulować kwestię spłaty zobowiązania. Rozłożenie świadczenia na raty byłoby naruszeniem praw wierzyciela.

Z przyczyn wskazanych wyżej w szczególności w związku z treścią art. 1034 k.c., art. 1035 k.c., art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. sąd nie znalazł podstaw do zawieszenie niniejszego postępowania bowiem jego wynik nie zależy od rozstrzygnięcia sprawy o dział spadku.

W związku z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza sąd na podstawie art. 319 k.p.c. orzekł o prawie powołania się zobowiązanej, w toku egzekucji do ograniczenia odpowiedzialności wynikające z nabycia spadku po W. Ł. z dobrodziejstwem inwentarza- art. 1031 § 2 k.c.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. – datę wymagalności roszczenia określa wezwanie do zapłaty k. 19 i wyznaczony tam termin zrealizowania należności.

Mając powyższe na uwadze sąd orzekł jak w sentencji na podstawie przepisów cytowanych w uzasadnieniu.

Odnośnie kosztów postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc., składają się na nie opłata od pozwu, od pełnomocnictwa i wynagrodzenie pełnomocnika.

Sędzia

ZARZĄDZENIE

1/ (...)

2/(...)

3/ (...)

(...)

Sędzia.