Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 25 czerwca 2018 roku

Sąd Rejonowy w Limanowej I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący: SSR Iwona Trzeciak

Protokolant: st.sekr. sąd. Danuta Matras

po rozpoznaniu w dniu 19 czerwca 2018 roku w Limanowej

na rozprawie

sprawy z wniosku J. Ć.

przy uczestnictwie: S. K. (1), Z. B. (1), M. K., J. B., K. B., A. B. (1), A. B. (2), M. G., J. K.

o ustanowienie służebności drogi koniecznej

postanawia:

I.  ustanowić na rzecz każdoczesnego właściciela działki ewidencyjnej nr (...) położonej w J., gmina J., objętej księgą wieczystą (...) – służebność drogi koniecznej polegającą na prawie przejazdu i przechodu po działce ewidencyjnej nr (...) położonej w J. gm. J., objętej księgą wieczystą (...), szlakiem oznaczonym na mapie do celów prawnych sporządzonej przez geodetę mgr inż. J. R. (1) – zam. nr 2/S/17 z dnia 13 stycznia 2017 roku jako wariant I i pkt A, B, C, D, E, F, G, G’;

II.  zasądzić - tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej - od wnioskodawcy J. Ć. na rzecz uczestnika S. K. (1) kwotę 1.354,78 zł (jeden tysiąc trzysta pięćdziesiąt cztery 78/100);

III.  upoważnić wnioskodawcę J. Ć. do wykonania na swój koszt prac polegających na usunięciu ze szlaku opisanego w pkt I postanowienia roślinności w postaci krzewów i drzew oraz przesunięcia poza tak wytyczony szlak służebności ogrodzenia uwidocznionego w szkicu sytuacyjnym sporządzonym przez geodetę mgr inż. J. R. (1) – zam. nr 2/S/17 z dnia 13 stycznia 2017 roku;

IV.  ściągnąć od wnioskodawcy J. Ć. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Limanowej kwotę 273,78 zł (dwieście siedemdziesiąt trzy 78/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez Skarb Państwa;

V.  orzec, że każda ze stron ponosi koszty postępowania związane z jej udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

postanowienia z dnia 25 czerwca 2018 r.

W dniu 26.02.2016 r. wnioskodawca J. Ć. wniósł o ustanowienie służebności przejazdu i przechodu przez działkę ewidencyjną nr (...) obj. Kw (...), położoną w J. na rzecz każdoczesnych właścicieli działki ewidencyjnej nr (...) objętej KW (...).

W uzasadnieniu podał, że teren , p którym domaga się ustanowienia służebności od zawsze stanowił część drogi dojazdowej łączącej obecną działkę (...) (dr) z działką (...) (dr). W chwili obecnej właściciel działki (...) wykonał ogrodzenie i zamknął całkowicie dojazd do nieruchomości.

W pisemnej odpowiedzi na wniosek (k. 18-20) uczestnik S. K. (1) nie zgodził się na ustanowienie służebności po swojej działce, wskazując, że ewentualna służebność powinna zostać ustanowiona inną trasą - z pominięciem jego gruntu. Wskazał, że w momencie nabywania przez niego działki, nie była ona obciążona żadną służebnością, a wnioskowany szlak nie był wytyczony, utwardzony czy w jakikolwiek sposób fizycznie wyodrębniany w terenie.

Pozostali uczestnicy nie wyrazili zgodny na ustanowienie służebności po działkach, które stanowią ich własność (k. 86, 88, 90, 92, 94, 96, 101).

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. Ć. jest właścicielem działki ewidencyjnej nr (...), obj. Kw (...), położonej w J. gm. J.. Działka ta o pow. 0,29 ha stanowi łąki.

(dowód: odpis z Kw (...) k. 2, wypis z rejestru gruntów k. 9)

Właścicielem działki ewidencyjnej nr (...) położonej w J., obj. Kw (...) jest uczestnik S. K. (1), który nabył własność tej działki w 2012 r. na podstawie umowy sprzedaży. Działka ta ma pow. 1,21 ha.

(dowód: odpis z Kw (...) k. 4, wypis z rejestru gruntów k. 9)

Do działki nr (...) stanowiącej własność S. K. prowadzi utwardzona droga o nr (...). Droga ta to droga żwirowa stanowiąca własność Gminy J.. Z drogi tej zjeżdża się w prawo w kierunku bramy wjazdowej na działkę uczestnika. Działka uczestnika na tym odcinku jest ogrodzona. Ogrodzenie nie znajduje się w granicy, lecz zostało odsunięte w głąb działki uczestnika.

Z działką (...) graniczy działka (...), która jest działką drogową. Na pewnym odcinku przebiega równolegle do drogi - działki (...), po czym zakręca i biegnie wzdłuż ogrodzenia działki (...), w taki sposób, że nie dochodzi do działki wnioskodawcy. Działka (...) jest zarośnięta i nieprzejezdna.

Działka drogowa 230/4 graniczy z początkowym fragmentem działki uczestnika S. K. o nr 228, a następnie skręca w lewo i stanowi dojazd do działek:

- 230/7, 230/6, 230/5 (położonych po jednej stronie drogi (...));

- 230/3, 230/2, 230/1 (położonych po drugiej stronie drogi (...)).

Droga (...) nie dochodzi do działki (...), która znajduje się za działkami (...).

Szlak wskazywany przez wnioskodawcę stanowiłby niejako przedłużenie działki drogowej 230/4 do działki (...), kosztem działki (...), co wiąże się z koniecznością przesunięcia fragmentu ogrodzenia uczestnika S. K.. Aktualnie teren wskazywany przez wnioskodawcę jest zarośnięty. Znajduje się tam też rów melioracyjny.

Na działce (...) znajduje się budynek mieszkalny uczestnika S. K..

Działka (...) stanowi obecnie łąkę, do której wnioskodawca chciałby przejeżdżać ciągnikiem.

Wariant I proponowany przez wnioskodawcę J. Ć. przebiega wyłącznie po działce (...) pomiędzy pkt A, B, C, D, E, F, G, G’, A. Jego szerokość wynosi 3 m. Omija on istniejącą skrzynkę elektryczną. Urządzenie w tym miejscu szlaku wymaga uregulowania istniejącego cieku wodnego oraz przesunięcia fragmentu istniejącego ogrodzenia - tj. 3 przęseł ogrodzenia uczestnika S. K.. Powierzchnia gruntu zajęta pod drogę wynosi 130 m ² .

Warianty alternatywne zostały wskazane przez uczestnika S. K..

Wariant II przebiega po działkach (...) i oznaczony jest pkt H, K, J, H, i J, L, M, N, J. Jego szerokość wynosi 3 m z poszerzonym wjazdem. Powierzchnia gruntu zajęta pod drogę wynosi: na działce (...) m ² , na działce (...) m ².

Wariant III przebiega po działkach (...) i oznaczony jest pkt P, R, S, T, U, P i U, W, Z, T, U. Jego szerokość wynosi 3 m z poszerzonym wjazdem. Powierzchnia gruntu zajęta pod drogę wynosi: na działce (...) m ² , na działce (...) m ².

Działka (...) ma powierzchnię 0,07 ha. Działka (...) ma powierzchnię 0,10 ha. Działka (...) ma powierzchnię 0,11 ha. Aktualnie wszystkie te działki stanowią łąki i nie są zabudowane.

(dowód: protokół oględzin wraz z dokumentacją fotograficzną k. 30-40, opinia biegłego geodety J. R. k. 45- 48)

Działki, po których przebiegałby szlak w wersjach alternatywnych wskazanych przez uczestnika S. K. stanowią własność:

- właścicielami działki ewidencyjnych (...) obj. KW (...) są: Z. B. (1), J. B., A. B. (1), K. B.;

- właścicielami działki ewidencyjnej (...) obj. KW (...) są M. K. i J. K.;

- właścicielami działki ewidencyjnej (...) obj. KW (...) są Z. B. (2) i A. B. (2). Z. B. (2) nie żyje. Jego córka to M. G..

(dowód: odpisy z Kw k. 62-64)

Wariant I omija całkowicie wjazd do bramy wjazdowej uczestnika S. K.. Przebiega w całości po działce (...), ale w części przygranicznej. W obrębie tego szlaku na całej jego długości znajduje się rów ziemny odprowadzający wody opadowe i roztopowe. Zasadnicza część tego szlaku lokuje się pomiędzy południową granicą działki (...) a ogrodzeniem działki (...), cofniętym od granicy działki. Teren objęty proponowanym szlakiem porośnięty jest drzewami oraz krzewami liściastymi. Ogrodzenie działki (...) wykonane jest z siatki metalowej oraz e słupków metalowych osadzanych w plombach betonowych. Szlak ten absorbuje wąski pas gruntu za istniejącym ogrodzeniem zasadniczej części działki (...).

Działki (...) porośnięte są trawą.

Wszystkie warianty uwzględniają potrzeby nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej. Doprowadzają do działki (...) i pozwalają - po prawidłowym urządzeniu - na niczym nieskrępowany dojazd do nieruchomości wnioskodawcy, a także nie generują zaporowych kosztów uniemożliwiających jego urządzenie. Najbardziej kosztownym w realizacji jest wariant w wersji I.

Poszczególne warianty różnią się natomiast co do stopnia obciążenia poszczególnych nieruchomości. Wariant I stanowi najmniejsze obciążenie gruntów przez które ma prowadzić. Absorbuje on w tym wariancie tylko jedną działkę (228) i to na najmniejszym poziomie 1,07%. Obciążenie w wariantach II i III osiąga poziomy: 9% i 5,20%. Wariant w wersji I w większości przebiega po najmniej atrakcyjniejszej części działki (...), zawiera w sobie głęboki rów ziemny, obejmuje niskiej wartości tereny zadrzewione i zakrzewione. Warianty II i III przebiega w całości po użytkach rolnych. Odległość istniejącego budynku na działce (...) jest co najmniej dwukrotnie większa niż analogiczne odległości w wariantach II i III, w przypadku ich zabudowania budynkami. Urządzenie drogi w wariancie I w linii istniejącego rowu będzie się wiązało z jego wyprostowaniem, orurowaniem i zasypaniem pozostałych nierówności. Będzie skutkowało wycięciem chaszczy, co wpłynie na poprawę estetyki oraz funkcjonalności tej części działki. Działka (...) posiada typowe ogrodzenie, ewentualna przebudowa nie będzie nastręczać trudności technicznych. Może wiązać się z dołożeniem 1-2 segmentów oraz kilku metrów siatki powlekanej.

Wariant I w największym stopniu spełnia wymogi wynikające z art. 145 § 2 i 3 kc.

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności przedstawia się następująco:

- wariant I - wynagrodzenie dla właściciela działki (...) - 1354,78 zł,

- wariant II - wynagrodzenie dla właścicieli działki (...) - 1.493,91 zł, wynagrodzenie dla właścicieli działki (...) - 132,79 zł,

- wariant III - wynagrodzenie dla właścicieli działki (...) - 730,36 zł, wynagrodzenie dla właścicieli działki (...) - 863,15 zł.

Średni koszt utwardzenia 1 m ² drogi lokalnej wynosi 45 zł (nawierzchnia wysypana klińcem).

Orientacyjny koszt urządzenia drogi w wariancie I wyniesie 12.403,72 zł.

Orientacyjny koszt urządzenia drogi w wariancie II wyniesie 4.410,00 zł.

Orientacyjny koszt urządzenia drogi w wariancie III wyniesie 4.320,00 zł.

Chaszcze znajdujące się na części działki (...), po której przebiegać miałby szlak w wariancie I

(dowód: opinia biegłego J. M. – k. 106-112 wraz z opinią uzupełniającą – k. 260)

Po oględzinach do dnia zamknięcia rozprawy stan na gruncie nie zmienił się. Wnioskodawca przed zakupem działki przez S. K. po polnej drodze przebiegającej przez działkę (...).

Działki (...) zostały wydzielone i zakupione jak działki rekreacyjne. Ich właściciele planują wybudować tam budynki.

(dowód: zeznania stron k. 175-176)

Podstawę ustaleń faktycznych dokonanych w sprawie stanowiły złożone w sprawie opinia biegłego z zakresu geodezji oraz biegłego rolnika, na podstawie których Sąd ustalił przebieg proponowanego wariantu drogi koniecznej, dokonał jego oceny pod względem walorów gospodarczych i użytkowych, a także ustalił wysokość jednorazowego odszkodowania dla właścicieli działek obciążonych.

Dokumenty, w tym dokumentacja fotograficzna nie były kwestionowane przez strony.

Żaden z wnioskodawców ani uczestników nie kwestionował też opinii geodezyjnych biegłego J. R. (1). Z kolei zarzuty wobec opinii sporządzonej przez biegłego J. M. (2) zostały przez tego biegłego szczegółowo wyjaśnione. Przygotowane przez biegłych opinie są jasne, spójne i oparte na wszechstronnej analizie problemu. Wnioski przedstawione przez biegłych, w szczególności przez biegłego do spraw rolnictwa są logiczne i poprawne.

Sąd dał wiarę zeznaniom złożonym w sprawie przez wnioskodawcy i uczestników. W większości są one wyczerpujące, szczere oraz zgodne z wnioskami i ustaleniami opartymi na oględzinach przedmiotu wniosku, materiale dowodowym z fotografii i opiniach biegłych (za wyjątkiem twierdzeń S. K. co do przeznaczenia pasa zieleni na skraju jego działki). Dotychczasowy sposób używania drogi proponowanej przez wnioskodawców jako szlak służebny został potwierdzony przez uczestników (za wyjątkiem S. K.).

Z kolei stan nieruchomości stwierdzony został przez Sąd bezpośrednio na gruncie.

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 145 § 1 k.c., jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej.

Wobec powyższego, podstawową przesłanką uzasadniającą roszczenie o ustanowienie służebności drogi koniecznej jest okoliczność, iż dana nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich.

W przedmiotowej sprawie nie było kwestionowane i nie budziło wątpliwości, iż zarówno wnioskodawcy, jak i uczestnikom przysługiwało prawo własności do poszczególnych nieruchomości – działek gruntowych będących przedmiotem postępowania. Niewątpliwym również było, iż działka wnioskodawców jest pozbawiona prawnego dostępu do drogi publicznej.

Wobec powyższego istota sporu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się do sposobu ustalenia przebiegu służebności drogi koniecznej. Obok wariantu wnioskodawcy, 2 wersje alternatywne drogi koniecznej wskazał uczestnik S. K. (1). W ramach przeprowadzonych oględzin Sąd zapoznał się ze szczegółami terenowymi i topografią działek objętych postępowaniem. Nie stwierdzono przy tym z urzędu istnienia innej, korzystniejszej możliwości przeprowadzenia drogi służebnej, zapewniającej wnioskodawcy odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Na istnienie takiej możliwości nie wskazał też biegły do spraw rolnictwa przy okazji oceny poszczególnych wariantów. Wyboru odpowiedniego wariantu należało zatem dokonać w oparciu o wariant wnioskodawcy oraz wersje wskazane przez uczestnika. Nie wykazano przy tym, aby w konkretnej sprawie spełniona została hipoteza objęta przepisem art. 145 § 2 zd. 2 k.c.

W świetle art. 145 § 2 zd. 1 k.c. istotne jest, w jaki sposób dotychczas realizowany był dostęp do drogi publicznej i z jakich przyczyn nieruchomość została go pozbawiona, jakie jest stanowisko większości właścicieli gruntów, przez które droga ma przebiegać, jakich czynności czy nakładów wymaga urządzenie drogi, jaki rodzaj i obszar gruntów ma ona zająć i czy korzystanie z niej zaspokoi potrzeby nieruchomości władnącej oraz nie obciąży nadmiernie nieruchomości służebnych (zob. post. SN z 14.11.1997 r., II CKN 456/97, LEX nr 319579). Ponadto przeprowadzenie drogi koniecznej w taki sposób, że z góry można przewidywać, iż będzie to stanowiło zarzewie konfliktów sąsiedzkich, z reguły koliduje z interesem społeczno – gospodarczym (zob. post. SN z dnia 21.03.1983 r., III CRN 14/83 OSP 1983/12/259).

Wytyczając drogę konieczną, należy brać przy tym pod uwagę nie tylko dotychczasowy charakter nieruchomości, które są pozbawione dostępu do drogi publicznej oraz z obciążeniem których dostęp ten ma zostać zapewniony, ale również uwzględnić przyszłe ich przeznaczenie. Nie jest też wykluczone określenie trasy służebności w oderwaniu od dotychczasowej praktyki, jeśli droga taka lepiej odpowiada przesłankom z art. 145 § 2 i 3 k.c. Sąd ma bowiem obowiązek odnieść się do aktualnego, zmieniającego się przecież w czasie, stanu nieruchomości. Droga konieczna ma zapewnić dostęp do drogi publicznej, a wybór jej przebiegu jest ograniczony przewidzianymi przepisami przesłankami, a więc poza potrzebami nieruchomości władnącej, także jak najmniejszym obciążeniem nieruchomości, przez które droga ma prowadzić i interesem społeczno-gospodarczym. W żadnym razie nie musi to oznaczać przebiegu drogi najwygodniejszego dla właściciela nieruchomości władnącej. Obciążenie gruntów, przez które biegnie droga konieczna, a tym samym spowodowane jej ustanowieniem ograniczenie prawa własności właściciela nieruchomości obciążonej, musi być jak najmniej dolegliwe i w świetle potrzeb nieruchomości sąsiednich niezbędne. Istotne znaczenie musi mieć zatem zakres i natężenie korzystania z drogi koniecznej biegnącej przez cudzą nieruchomość.

Mając na uwadze całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, Sąd doszedł do przekonania, iż służebność drogi koniecznej w zakresie przechodu i przejazdu na rzecz każdoczesnego właściciela działki nr (...) winna przebiegać według wariantu wskazanego przez wnioskodawcę jako „wariant 1” w opinii biegłego geodety J. R. (1). Szlak ten w całości biegnie po działce (...) położonej w M., ale w jej części przygranicznej. Wytyczenie szlaku służebnego w ten sposób pozostaje w zgodzie z treścią art. 145 § 2 i 3 k.c., według którego przeprowadzenie drogi koniecznej winno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić, z jednoczesnym uwzględnieniem interesu społeczno-gospodarczego.

Za uznaniem tym przemawia w szczególności fakt, że wariant I zaproponowany przez wnioskodawcę pozwala - po prawidłowym urządzeniu - na niczym nieskrępowany dojazd do nieruchomości wnioskodawcy, a także nie generuje zaporowych kosztów związanych z jego urządzeniem. Wersja ta stanowi najmniejsze obciążenie gruntów, przez które ma prowadzić. Absorbuje tylko jedną działkę (228) i to na najmniejszym poziomie 1,07%. Obciążenie w wariantach II i III osiąga poziomy: 9% i 5,20%. Jak wskazał biegły rolnik, wariant I w większości przebiega po najmniej atrakcyjniejszej części działki (...), zawiera w sobie głęboki rów ziemny, obejmuje niskiej wartości tereny zadrzewione i zakrzewione. Przedmiotowe chaszcze to zadrzewienia i zakrzewienia liściaste bez istotnej wartości gospodarczej i przyrodniczej. Nie mogą one pełnić roli żywopłotu, ponieważ roślinność tam występująca do tego się nie nadaje. Wydaje się, że odsunięcie ogrodzenia uczestnika S. K. od granicy (z pominięciem częściowo podmokłych chaszczy, przeciętych rowem ziemnym) wynikało właśnie z chęci uniknięcia przez S. K. kosztów związanych z przygotowaniem tego terenu, a które będzie musiał ponieść wnioskodawca, aby urządzić na tym terenie szlak służebny. Twierdzenia uczestnika S. K. o specjalnych działaniach z jego strony, aby zachować ten pas „zieleni” wydają się złożone wyłącznie na potrzeby tego postępowania, aby uzasadnić jego sprzeciw co do szlaku zaproponowanego przez wnioskodawcę. Gdyby uczestnik rzeczywiście tak cenił ten nieużytek, z pewnością ogrodziłby go, bo wykonanie ogrodzenia nie wymagało wycięcia rosnącej tam roślinności. Jak wskazał biegły rolnik, roślinność ta nie może także stanowić ochrony budynku S. K. przed wiatrem. W. przedmiotowych chaszczy nie będzie miała żadnego wpływu na stosunki gruntowo – wodne, generowane przez istniejący rów ( jego uregulowanie spowoduje zdecydowaną poprawę w tym zakresie).

Z kolei warianty II i III przebiegałyby w całości po użytkach rolnych. Istotne jest jednak to, że działki, po których przebiegałyby warianty II i III zostały wydzielone pod przyszłą zabudowę. Są to działki o stosunkowo niewielkich powierzchniach (od 7 arów do 11 arów). Wyznaczenie po nich szlaku do działki (...) spowoduje kolejne ograniczenie ich powierzchni i będzie stanowić znacznie większe obciążenie niż w przypadku wariantu I, w związku z tym, że działka (...) jest znacznie większa (0,29 ha). Ponadto odległość istniejącego budynku na działce (...) jest co najmniej dwukrotnie większa niż analogiczne odległości w wariantach II i III, w przypadku ich zabudowania budynkami.

Dodać też trzeba, że urządzenie drogi w wariancie I w linii istniejącego rowu będzie się wiązało z jego wyprostowaniem, orurowaniem i zasypaniem pozostałych nierówności. Będzie skutkowało wycięciem chaszczy, co wpłynie na poprawę estetyki oraz funkcjonalności tej części działki. Działka (...) posiada typowe ogrodzenie, a ewentualna przebudowa nie będzie nastręczać trudności technicznych.

Oczywistym jest, że pod względem ekonomicznym wariant I jest „najdroższy” skoro będzie wymagał od wnioskodawcy największych nakładów. Okoliczność ta jednak nie dyskwalifikuje tego wariantu, skoro wnioskodawca gotowy jest ponieść te koszty (część prac wnioskodawca planuje wykonać samodzielnie co pozwoli na obniżenie tych kosztów).

Jak już zaznaczono, wybór przebiegu drogi koniecznej jest ograniczony przewidzianymi przepisami przesłankami i nie musi to oznaczać przebiegu drogi najwygodniejszego, czy najtańszego dla właściciela nieruchomości władnącej. W ocenie Sądu droga służebna w wariancie I, pomimo najwyższych kosztów związanych z jej urządzeniem, w sposób zdecydowanie pełniejszy spełnia przesłanki drogi koniecznej, w szczególności stanowi najmniejsze obciążenie działek, po których mogłaby ta droga przebiegać. Przy wskazywanych przez uczestników - właścicieli działek (...), planach inwestycyjnych co do tych działek, wytyczenie drogi po tych działkach stanowiłoby niekorzystne „zmniejszenie” tych działek. Droga przebiegałaby w bliskiej odległości ewentualnych budynków, co powoduje, że ewentualna droga okazuje się zbyt niedogodna.

Mając na uwadze powyższe, Sąd na podstawie powołanych powyżej przepisów orzekł jak w punkcie I sentencji postanowienia

Jednocześnie zgodnie z treścią art. 145 § 1 k.c. ustanowienie drogi koniecznej winno nastąpić za wynagrodzeniem dla właściciela nieruchomości obciążanej, co stanowi formę ekwiwalentu – odszkodowania za ograniczenie prawa własności i konieczność znoszenia ingerencji w to prawo przez osoby trzecie. Ustaleń w zakresie wysokości należnego wynagrodzenia Sąd dokonał w oparciu o wycenę sporządzoną przez biegłego rolnika jako posiadającego wiedzę specjalistyczną w tym zakresie i na podstawie tej wyceny przyjął, iż wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej dla właściciela 228 winno wynosić 1354,78 zł. Ustalając ww. kwotę wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej Sąd miał na względzie, iż następuje to w interesie właściciela nieruchomości pozbawionej dostępu do drogi publicznej. W tym stanie rzeczy, wobec braku bezwarunkowych oświadczeń o zrzeczeniu się wynagrodzenia, orzeczono na podstawie powołanych powyżej przepisów jak w punkcie II sentencji.

W związku z tym, że wykonanie szlaku w wersji I wiąże się z koniecznością znacznej ingerencji w działkę S. K. tj. konieczność przesunięcia fragmentu ogrodzenia, sąd upoważnił wnioskodawcę do wykonania na swój koszt niezbędnych prac, tj. przesunięcia ogrodzenia, co pozwoli na przystosowanie szlaku pod względem technicznym. Takie wyrzeczenie zapobiegnie ewentualnemu generowaniu kolejnych postępowań.

Rozstrzygając o kosztach postępowania Sąd miał na względzie regulację art. 520 § 1 k.p.c., zgodnie z którą każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Z założenia uczestnicy postępowania nieprocesowego w zasadzie są w tym samym stopniu zainteresowani jego wynikiem, a orzeczenie sądu udziela ochrony prawnej każdemu uczestnikowi. Dlatego ten, kto poniósł koszty sądowe lub koszty zastępstwa procesowego nie uzyska zwrotu wydanych kwot od innego uczestnika, ale i nie jest obowiązany do zwracania kosztów poniesionych przez innego uczestnika. Tylko wyjątkowo, jeżeli uczestnicy albo w różnym stopniu byli zainteresowani wynikiem postępowania, albo interesy ich były sprzeczne, sąd może orzec na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy (art. 520 § 2) lub na zasadzie zawinienia (art. 520 § 3). Uwzględniając wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej Sąd doszedł do przekonania, że nie ma w konkretnych okolicznościach potrzeby stosunkowego rozdzielenia obowiązku zwrotu kosztów lub włożenia go na jednego z uczestników w całości.

SSR Iwona Trzeciak