Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 19 grudnia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSO Paweł Poręba

Protokolant: asyst. sędz. Joanna Zaryczny

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2014r.

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z wniosku (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L.

przy udziale J. P.

o udzielenie zabezpieczenia roszczenia przed wszczęciem postępowania o uznanie czynności za bezskuteczną

p o s t a n a w i a :

oddalić wniosek.

SSO Paweł Poręba

UZASADNIENIE

Wnioskodawca zamierza wystąpić z powództwem o uznanie za bezskuteczne w stosunku do niego czynności prawnych dokonanych przez dłużnika (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. a obowiązanym J. P. polegających na:

1.  zawarciu w dniu 15 lutego 2011r. umowy przelewu wierzytelności przysługującej (...) sp. z o.o. w stosunku do Miasta L. z tytułu umowy nr (...), zawartej w dniu 04 listopada 2010r. do wysokości wynagrodzenia należnego obowiązanemu za wykonanie prac wskazanych w umowie nr (...) zawartej dnia 15 lutego 2011r.,

2.  zawarciu w dniu 01 września 2011r. umowy przelewu wierzytelności przysługującej (...) sp. z o.o. w stosunku do Miasta L. z tytułu umowy nr (...), zawartej w dniu 04 listopada 2010r. do wysokości wynagrodzenia należnego obowiązanemu za wykonanie prac wskazanych w umowie nr (...) zawartej z datą 15 lutego 2011r. oraz aneksie do w/w umowy z dnia 01 kwietnia 2011r.

- w związku z przysługującymi wnioskodawcy wymagalnymi wierzytelnościami w stosunku do dłużnika w kwocie 140.416,17zł wraz z odsetkami od dnia 12 grudnia 2014r. do dnia zapłaty wynikającymi z:

1.  nakazu zapłaty z dnia 29 września 2011r. wydanego przez Sąd Okręgowy w Nowym Sączu do sygn. I Nc 34/11 w postępowaniu nakazowym,

2.  nakazu zapłaty z dnia 30 września 2011r. wydanego przez Sąd Rejonowy w Nowym Sączu do sygn. V GNc 2262/11 w postępowaniu upominawczym.

W związku z zamiarem wystąpienia z powództwem uprawniona spółka wniosła o udzielenie zabezpieczenia sumy zabezpieczenia określonej w kwocie 151.054,17zł poprzez:

- zakaz wydania obowiązanemu z depozytu sądowego Sądu Rejonowego w L. do sygn. akt I Ns 841/11 kwoty pieniężnej do wysokości 151.054,17zł,

ewentualnie

- zobowiązanie Sądu Rejonowego w L. do sygn. I Ns 841/11 do wydania kwoty 151.054,17zł znajdującej się w depozycie tego Sądu na rachunek depozytowy Sądu Okręgowego w Nowym Sączu.

Na kwotę zabezpieczenia złożyły się:

- należność główna wraz z odsetkami skapitalizowanymi na dzień 11 grudnia 2014r. w kwocie 140.416,17zł,

- przewidywane koszty postępowania wywołanego powództwem jakie zamierza złożyć, tj. opłata od pozwu 7.021zł, koszty zastępstwa procesowego 3.600zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

Uprawdopodabniając istnienie troszczenia wnioskodawca wskazał, iż przysługiwała mu wierzytelność w stosunku do dłużnika (...) sp. z o.o. wynikająca z umowy z dnia 02 stycznia 2011r., na mocy której wnioskodawca miał dostarczać towary, za które dłużnik był zobowiązany do zapłaty. Na zabezpieczenie wierzytelności dłużnik wystawił weksle in blanco, które wnioskodawca wypełnił w czerwcu 2011r. Postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie powołanych nakazów zapłaty (do sygn. KM 2371/11) doprowadziło do częściowego zaspokojenia, tj. w zakresie zasądzonych kosztów, odsetek oraz części należności głównej (do zapłaty pozostaje po skapitalizowaniu odsetek kwota 140.416,17zł). W toku postępowania egzekucyjnego została zajęta wierzytelność dłużnika w stosunku do Miasta L. wynikająca z umowy nr (...) zawartej dnia 04 listopada 2010r. Na skutek jednak dokonania przelania tej wierzytelności na rzecz obowiązanego w umowach z dnia 15 lutego 2011r. oraz 01 września 2011r. Sąd Okręgowy w Nowym Sączu w wyroku z dnia 29 listopada 2013r. do sygn. I C 1398/13 zwolnił tę wierzytelność spod zajęcia komorniczego. Ponieważ do Miasta L. napływały liczne zajęcia komornicze, nie dokonano wypłaty kwoty wynagrodzenia, lecz Miasto złożyło ją do depozytu sądowego.

W ocenie wnioskodawcy cesja wierzytelności dokonana została przez dłużnika ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela jakim jest wnioskodawca, ponieważ dłużnik i obowiązany pozostawali w stałych stosunkach gospodarczych, zatem obowiązany musiał znać złą kondycję finansową dłużnika. Wskutek cesji dłużnik stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed jej dokonaniem. Na skutek umowy do jego majątku nie weszło żadne świadczenie ekwiwalentne, z którego wnioskodawca mógłby uzyskać zaspokojenie. W dniu dokonywania cesji dłużnik winien liczyć się z obowiązkiem zapłaty za dostarczone przez wnioskodawcę towary.

Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia miał wynikać z tego, że dłużnik nie posiada innego majątku, z którego wnioskodawca mógłby się zaspokoić, a wypłata dokonana przez obowiązanego udaremni zaspokojenie wierzytelności wnioskodawcy. Będąca przedmiotem cesji wierzytelność została złożona do depozytu sądowego w Sądzie Rejonowym w L. w związku z toczącym się obecnie w sądzie II instancji postępowaniem o zwolnienie jej spod zajęcia (I ACa 1320/14). Na wypadek zwolnienia spod zajęcia środki mogą zostać wypłacone, a wnioskodawca nie będzie w stanie się z ich zaspokoić. Za uwzględnieniem wniosku ma przemawiać także niski stopień uciążliwości zaproponowanego sposobu zabezpieczenia, które nie będzie wymagało żadnych dodatkowych czynności, ewentualnie poza przeksięgowaniem.

Na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów Sąd ustalił, co następuje:

Miasto L. jako inwestor zawarło z dłużnikiem N. –T. jako wykonawcą w dniu 04 listopada 2010r. umowę nr (...) o roboty budowlane obejmującą budowę kanalizacji sanitarnej w rejonie ul. (...) w L..

(umowa nr (...) z dnia 04.11.2010r., aneks nr (...))

Wnioskodawca zawarł w dniu 02 stycznia 2011r. z dłużnikiem (...) sp. z o.o. w N. umowę współpracy dotyczącą warunków sprzedaży i dostawy.

(umowa współpracy z dnia 02.01.2011r.)

Dłużnik N.-T. jako wykonawca zawarł w dniu 15 lutego 2011r. z J. P. prowadzącym działalność gospodarczą pod firmą (...) w P. jako podwykonawcą umowę nr (...) o wykonanie kanalizacji sanitarnej w L. w ramach umowy zawartej z Miastem L. nr (...) z dnia 04 listopada 2010r. Na zabezpieczenie roszczenia podwykonawcy o wypłatę wynagrodzenia ustalonego w kwocie ryczałtowej 243.540zł brutto w §2 pkt 6 umowy strony dokonały przelewu wierzytelności pieniężnej, jaką wykonawca będzie posiadał względem inwestora z tytułu umowy nr (...) do wysokości kwoty należnego podwykonawcy wynagrodzenia, przelew upoważniał podwykonawcę do dochodzenia należności bezpośrednio od inwestora.

(umowa nr (...)/2011z dnia 15.02.2011r.)

W dniu 01 września 2011r. strony podpisały aneks do umowy podnosząc wynagrodzenie podwykonawcy do kwoty 409.510zł brutto, na zabezpieczenie którego w §2 pkt 6 wykonawca przelał na podwykonawcę wierzytelność pieniężną wynikającą z umowy (...) do wysokości należnego podwykonawcy wynagrodzenia, z prawem dochodzenia należności bezpośrednio od inwestora.

(aneks do umowy z dnia 01.09.2011r.)

Wnioskodawcy przysługują w stosunku do (...) sp. z o.o. wierzytelności wynikające z:

1.  prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym przez Sąd Okręgowy w Nowym Sączu z dnia 29 września 2011r. I Nc 34/11, w którym Sąd nakazał pozwanym (...) sp. z o.o. w N., K. W., R. W., aby zapłacili solidarnie z weksla na rzecz (...) sp. z o.o. w L. kwotę 142.862,14zł z odsetkami ustawowymi od dnia 29 lipca 2011r. do dnia zapłaty oraz kwotę 5.386zł kosztów postępowania;

2.  prawomocnego nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy w Nowym Sączu z dnia 30 września 2011r. do sygn. I GNc 2262/11,w którym Sąd nakazał N.-T. zapłatę na rzecz Impuls kwoty 28.094,69zł wraz z odsetkami ustawowymi od wyszczególnionych kwot oraz kwotę 2.769zł kosztów procesu.

(nakaz zapłaty z dnia 29.09.2011r. SO w Nowym Sączu sygn. I Nc 34/11, nakaz zapłaty z dnia 30.09.201r. I GNc 2262/11 SR w Nowym Sączu)

Pismem z dnia 07 listopada 2011r. komornik zgłosił wierzytelność wnioskodawcy do Miasta L..

(zajęcie wierzytelności z dnia 07.11.2011r.)

Postępowanie egzekucyjne prowadzone z wniosku (...) sp. z o.o. przeciwko N.-T. z ruchomości oraz wierzytelności dłużnika do sygn. KM 2231/11 nie doprowadziło do zaspokojenia.

(wysłuchanie przed umorzeniem z dnia 15., 16.02.2012r.)

W nieprawomocnym wyroku z dnia 29 listopada 2013r. do sygn. I C 1389/11 Sąd Okręgowy w Nowym Sączu w sprawie z powództwa J. P. zwolnił wierzytelność wynikającą z umowy o roboty budowlane z dnia 04 listopada 2010 r. nr (...) objętą fakturą VAT nr (...) do kwoty 409.510 zł spod egzekucji komorniczej przeciwko dłużnikowi (...) spółka z o.o. w N.:

1.  prowadzonej przez komornika sądowego przy SR w Nowym Sączu J. J. z wniosku wierzyciela (...) spółka z o.o. w L. w sprawie KM 2371/11,

2.  prowadzonej przez komornika sądowego przy SR w Nowym Sączu J. J. z wniosku wierzyciela (...) spółka z o.o. w L. w sprawie KM 2231/11,

3.  prowadzonej przez komornika sądowego przy SR w Nowym Sączu A. M. z wniosku wierzyciela (...) spółka z o.o. w K. w sprawie KM 1998/11,

4.  prowadzonej przez komornika sądowego przy SR w Nowym Sączu A. M. z wniosku wierzyciela (...) spółka z o.o. w L. w sprawie KM 2923/11.

(wyrok SO w Nowym Sączu z dnia 29.11.2013r. z uzasadnieniem I C 1389/11)

Powyższe Sąd ustalił na podstawie dołączonych do wniosku dokumentów. Ponieważ postępowanie w trybie zabezpieczenia ograniczone jest do uprawdopodobnienia, nie zaś dowiedzenia roszczenia oraz interesu prawnego, a obowiązek tego spoczywa na wnioskodawcy, Sąd ocenił za nieuzasadnione wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodów z dokumentów z akt I C 4/14 SR w Nowym Sączu, V Ds. 4/14/S Prokuratury Okręgowej w Nowym Sączu, zobowiązanie do przedłożenia dokumentów księgowych, przesłuchanie świadków. Badanie przesłanek skargi pauliańskiej będzie przedmiotem postępowania rozpoznawczego, natomiast w trybie zabezpieczenia to wnioskodawca obowiązany jest przedłożyć sądowi taki materiał, który uprawdopodabnia jego roszczenie oraz interes prawny. W razie niepodołania tym powinnościom wniosek zostanie oddalony Z przyczyn powyżej wskazanych Sąd powyższych wniosków dowodowych nie uwzględnił.

Sąd zważył co następuje:

Wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku (art.730§2 zd.1 k.p.c.). Udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeśli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia (art. 730 ¹§ 1 k.p.c.). Natomiast w świetle § 2 tego artykułu interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

Powód zamierza wystąpić z roszczeniem niepieniężnym o uznanie za bezskuteczną w stosunku do niego umowy cesji wierzytelności przysługującej dłużnikowi, z której mógłby się zaspokoić.

Postępowanie ze skargi pauliańskiej ma na celu ochronę wierzyciela przed czynnościami dłużnika, który doprowadza swój majątek do stanu zagrażającego zaspokojeniu wierzyciela. Dokonanie zbycia składników majątku przez osobę trzecią, która otrzymała je wcześniej od dłużnika może skutecznie zniweczyć ten cel. Dla stwierdzenia niewypłacalności dłużnika nie jest konieczne wszczęcie postępowania egzekucyjnego i wykazanie jego nieskuteczności, a wierzyciel może dowodzić niewypłacalności dłużnika poprzez wszelkie dostępne dowody.

Określając sposób zabezpieczenia wnioskodawca wskazał na zakazanie Sądowi Rejonowemu w L. wypłaty złożonych w jego depozycie środków do wskazanej sumy zabezpieczenia, ewentualnie przesunięcie tej kwoty na rachunek depozytowy tut. Sądu.

Z mocy art.755 §1 kpc jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni.

W ocenie Sądu uprawniony uprawdopodobnił istnienie roszczenia co do zasady. W zakresie wykazywania tej przesłanki powołał się na umowę zawartą z dłużnikiem w styczniu 2011r., na mocy której miał dostarczać towary, za które dłużnik był obowiązany do zapłaty. Z powołanych i przedłożonych nakazów zapłaty można wywnioskować, że wierzytelności z przedmiotowej umowy były wymagalne od lipca 2011r., a na podstawie nakazów zapłaty z września, prawomocnych w październiku, uprawniony uzyskał tytuły wykonawcze uprawniające do egzekucji. Cesja wierzytelności w zakresie kwoty 243.540zł została dokonana w lutym 2011r., zatem przed wymagalnością wierzytelności uprawnionego. Można zatem rozważać pokrzywdzenie uprawnionego jako wierzyciela przyszłego. Z szerokiej argumentacji przytoczonej przez wnioskodawcę zdaniem Sądu wynika, że jeszcze przed cesją wierzytelności dłużnik wiedział o swojej złej kondycji finansowej oraz konieczności zarezerwowania środków celem wypłaty na rzecz wnioskodawcy, a pomimo tego zbył przysługującą mu wierzytelność. Uczynił to w okresie kiedy posiadał zadłużenie u wielu podmiotów, o czym świadczą liczne zajęcia komornicze powołane w uzasadnieniu orzeczenia o sygn. I C 1398/11 tut. Sądu. Obowiązany jako przedsiębiorca działający w podobnej branży powinien znać status majątkowy kontrahenta. Na skutek wyzbycia się wierzytelności wnioskodawca nie był w stanie wyegzekwować z niej swojej wierzytelności, pomimo zajęcia zgłoszonego do Miasta L. przez komornika w listopadzie 2011r.

Reasumując, na podstawie naprowadzonych wniosków Sąd ocenił, że roszczenie zostało uprawdopodobnione co do zasady. Zdaniem Sądu nie zostało natomiast wykazane roszczenie co do wysokości. Na sumę zabezpieczenia dochodzonego przez wnioskodawcę składały się: należność główna wraz z odsetkami skapitalizowanymi na dzień 11 grudnia 2014r. w kwocie 140.416,17zł oraz przewidywane koszty postępowania wywołanego powództwem jakie zamierza złożyć, tj. opłata od pozwu 7.021zł, koszty zastępstwa procesowego 3.600zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł.

Wnioskodawca nie wskazał z czego wynika kwota główna, ponieważ nakazy zapłaty opiewają na kwoty wyższe, brak też informacji o tym do jakiej wysokości została zaspokojona kwota główna, a do jakiej roszczenie odsetkowe oraz od jakiej daty wnioskodawca skapitalizował odsetki ujęte w ramach sumy zabezpieczenia. Uniemożliwia to sądowi weryfikację roszczenia co do jego wysokości objętej sumą zabezpieczenia. Wnioskodawca kwoty tej w żaden sposób nie uprawdopodobnił, np. poprzez dołączenie dokumentu od komornika, z którego miałaby wynikać niezaspokojona część wierzytelności.

Brak także podstaw do tego, by sumą zabezpieczenia ujęte zostały koszty postępowania. Przewidywane koszty postępowania nie powinny być wliczane w sumę zabezpieczenia, nie są składnikiem wartości przedmiotu sporu, a zabezpieczenie nie służy zaspokojeniu kosztów, lecz dochodzonego roszczenia głównego.

Nie została wypełniona druga z przesłanek, tj. interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia.

W nieprawomocnym wyroku z dnia 29 listopada 2013r. I C 1398/11 Sąd Okręgowy w Nowym Sączu zwolnił wierzytelność J. P. spod zajęcia egzekucyjnego m.in. dokonanego na wniosek (...) sp. z o.o. Wierzytelność została złożona przez Miasto L. do depozytu w Sądzie Rejonowym w L. sygn. I Ns 841/11. Na podstawie art. 693 pkt 4 k.p.c. we wniosku o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego należy m.in. wskazać osobę, której przedmiot ma być wydany, oraz warunki, pod którymi wydanie ma nastąpić. Nie został dołączony odpis tego orzeczenia. Sąd nie zna warunków wypłaty zdeponowanych kwot do depozytu.

Nawet w razie prawomocnego zwolnienia spod egzekucji po oddaleniu apelacji, tut. Sąd nie dysponując wiedzą jakie są warunki wypłaty depozytu, nie jest w stanie ocenić czy kwoty te zostaną usunięte spod zasięgu uprawnionego, czy np. nie zostaną zwrócone Miastu L.. Na podstawie art. 693 ¹⁴ k.p.c. na żądanie wierzyciela sąd postanowi wydać mu depozyt, jeżeli zachodzą warunki określone we wniosku o złożenie do depozytu.

W przypadku złożenia do depozytu sądowego sumy pieniężnej na tej podstawie, że wierzytelność jest sporna między kilku osobami i zgłoszenia przez jedną z tych osób wniosku o wydanie jej depozytu, sąd w postępowaniu o wydanie depozytu nie jest uprawniony do rozstrzygnięcia, której z tych osób przysługuje sporna wierzytelność (por. uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 19 maja 1951 r., C 27/51, OSN(C) 1951, nr 3, poz. 62). Uwzględnienie wniosku o wydanie depozytu w wymienionym przypadku jest uzależnione od przedłożenia prawomocnego orzeczenia (wydanego w postępowaniu procesowym), rozstrzygającego spór pomiędzy wierzycielem a pozostałymi osobami zgłaszającymi roszczenie o wydanie depozytu i przyznającego wierzycielowi prawo do otrzymania przedmiotu depozytu, albo ugody zawartej między wymienionymi podmiotami. Wypłata może nastąpić tylko w razie zrealizowania warunków zakreślonych przy wyrażaniu zgody na złożenie depozytu. Sąd nie dysponuje wiedzą na tę okoliczność czy J. P. pozyskał tytuł wykonawczy w stosunku do Miasta L., który uprawniałby go do żądania wypłaty wynagrodzenia z umowy zawartej z dłużnikiem od inwestora. Nie został zatem uprawdopodobniony interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, tj. czy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zobowiązania.

Wątpliwy był dla Sądu także sposób zabezpieczenia wskazany przez wnioskodawcę, tj. zakazanie Sądowi Rejonowemu wypłaty określonej sumy z depozytu. Miasto L.. którego środki zostały złożone w depozycie nie jest uczestnikiem niniejszego postępowania, Jako dłużnik który złożył depozyt, w razie nieziszczenia się warunków jego złożenia, będzie uprawniony do wypłaty. Nieuzasadnione byłoby zatrzymanie tych środków, skoro wnioskodawca nie dysponuje skutecznym tytułem wykonawczym w stosunku do tego podmiotu. W razie spełnienia warunków wydania depozytu zabezpieczenia udzielone przez tut. Sąd doprowadziłoby do jego niewykonalności – powstałyby zatem w obrocie prawnym dwa sprzeczne orzeczenia.

Brak również podstaw do uwzględnienia drugiego ze sposób zabezpieczenia, tj. przekazania części środków na rachunek depozytowy tut. Sądu, skoro jak zaakcentowano powyżej nie są to środki dłużnika, lecz podmiotu trzeciego, który nie jest uczestnikiem niniejszego postępowania, nie będzie także stroną w sprawie z jaką wnioskodawca zamierza wystąpić do sądu.

Reasumując z powodu braku uprawdopodobnienia roszczenia co do wysokości oraz interesu prawnego, na zasadzie art. 730 k.p.c., 730 ¹ k.p.c., art.755§1 k.p.c. Sąd wniosek oddalił.

SSO Paweł Poręba