Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 14 stycznia 2013 roku

Sąd Apelacyjny w Krakowie – Wydział I Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : Sędzia SA Józef Wąsik

po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2013 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. W.

przeciwko L. S. C. de S. y (...) SA Oddział w Polsce

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego
w Tarnowie z dnia 25 października 2012 roku, sygn. akt I C 872/12

p o s t a n a w i a :

1. zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zwolnić powoda od kosztów sądowych ponad kwotę 1.000 zł (jeden tysiąc), a w pozostałym zakresie wniosek oddalić,

2. oddalić zażalenie w pozostałej części.

Sygn. akt I ACz 2047/12

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy w Tarnowie zwolnił częściowo powoda od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych ponad kwotę 3.000 zł, a w pozostałym zakresie wniosek oddalił.

W uzasadnieniu przywołując art. 100 ust. 2 i art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach wskazał, że wniosek powoda jedynie w części zasługuje na uwzględnienie. Sąd zauważył, że na stronie ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych ciąży obowiązek poczynienia oszczędności w celu zgromadzenia środków na pokrycie tych kosztów. Obowiązkowi temu powód przynajmniej w części mogła sprostać bez uszczerbku w koniecznym utrzymaniu siebie, gdyż w maju 2012 roku otrzymał od strony pozwanej ubezpieczyciela tytułem zadośćuczynienia kwotę 10.000 zł. W ocenie Sądu powód chcąc dochodzić dalszych roszczeń i licząc się z zamiarem wytoczenia niniejszego powództwa powinien był przynajmniej część z pozyskanych środków tytułem zadośćuczynienia przeznaczyć na pokrycie opłaty sądowej od pozwu. Sąd zauważył, że powód uzyskuje stały miesięczny dochód w wysokości 1.146,12 zł. netto, który to dochód pokrywa jego potrzeby związane z koniecznym utrzymaniem. W związku z tym, zdaniem Sądu, powód mógł przynajmniej część pozyskanej tytułem zadośćuczynienia kwoty przeznaczyć na pokrycie kosztów sądowych w niniejszej sprawie.

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył powód zarzucając mu naruszenie art. 102 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez odmowę zwolnienia go od kosztów sądowych w całości oraz naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę złożonego przez niego oświadczenia majątkowego. Powód wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zwolnienie go od ponoszenia kosztów sądowych w całości i zasądzenie od pozwanego na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm przepisanych. W uzasadnieniu powód wskazał, że jego jedyny dochód stanowi wynagrodzenie w wysokości 1.200 zł. Zaprzeczył, aby można było uwzględniać przy ocenie jego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych wypłaconego mu zadośćuczynienia. Podkreślił, że kwota uzyskanego przez niego zadośćuczynienia została przez niego zużyta na remont domu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie powoda zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie należy zauważyć, iż uzyskiwany przez powoda dochód w wysokości 1.146,12 zł miesięcznie jest skromny i faktycznie pozwala, tak jak wskazał powód w złożonym zażaleniu, na zaspokojenie podstawnych potrzeb związanych z jego utrzymaniem. Czynienie oszczędności w miesięcznym dochodzie tej wysokości celem uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 3.000 zł jest utrudnione i może prowadzić do uszczerbku utrzymania koniecznego dla powoda.

Nie można zgodzić się z twierdzeniem Sądu Okręgowego, iż fakt, że powód otrzymał w przeszłości zadośćuczynienie w wysokości 10.000 zł oznacza, iż jest on w stanie uiścić opłatę sądową w wysokości 3.000 zł. W ocenie Sądu Apelacyjnego analizując sytuację materialną osób wnioskujących o zwolnienie od kosztów sądowych należy z dużą ostrożnością uwzględniać kwoty uzyskane przez strony tytułem zadośćuczynienia. Biorąc po uwagę przy ocenie sytuacji materialnej takich osób sumy uzyskiwane z tytułu zadośćuczynienia traci się z pola widzenia cel zsądzonego zadośćuczynienia, które zmierza do wynagrodzenia pokrzywdzonemu krzywdy i ma stanowić dla niego realnie odczuwaną wartość w bieżącym, jak i w przyszłym codziennym życiu. Konieczność przeznaczenia dużej części uzyskanych tytułem zadośćuczynienia kwot na pokrycie opłat sądowych podważa cel i funkcję zadośćuczynienia. Dodatkowo należy zauważyć, że powód do złożonego zażalenia przedłożył kopie faktur wskazujących, iż kwotę uzyskaną z przyznanego mu zadośćuczynienia zużył już na remont domu.

Badając zatem sytuację materialną strony należy brać pod uwagę pozostałe elementy składające się na jej majątek tj. takie jak w przypadku powoda uzyskiwane przez niego dochody. Wysokość tych dochodów, które nie są znaczne, w ocenie Sądu Apelacyjnego pozwala powodowi na uiszczenie części kosztów sądowych, jednak nie w wielkości określonej przez Sąd I instancji w zaskarżonym postanowieniu. Konieczność bowiem uiszczenia przez powoda kwoty 3.000 zł, która to suma jest ponad dwukrotnie wyższa od uzyskiwanego przez niego miesięcznego dochodu, znacząco przekracza jego możliwości majątkowe. Jednocześnie jednak z uwagi na okoliczności przywołane przez Sąd Okręgowy tj. fakt, iż powód nie ma nikogo na utrzymaniu i nie ponosi żadnych dodatkowych wydatków obciążających go ponad przeciętną miarę winien partycypować w ponoszeniu kosztów sądowych zainicjowanej przez siebie sprawy.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego powód będzie w stanie uiścić opłatę w wysokości 1.000 zł i nie doprowadzi to do uszczerbku utrzymania koniecznego dla powoda. Kwota ta jest mniejsza, niż uzyskiwany przez niego comiesięczny dochód. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego obciążenie strony kosztami sądowymi, których wysokość nie przewyższa jednomiesięcznych jej dochodów zbliżonych do przeciętnych zarobków, z reguły nie oznacza, że nie jest ona w stanie ponieść kosztów sądowych bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny (por. postanowienie SN z dn. 14.10.1983 r., I CZ 151/83, OSNCP 1984 nr 5 poz. 82). Równocześnie określenie wysokości partycypowania przez powoda w kosztach sądowych na poziomie 1.000 zł pozwala na realne czynienie przez niego oszczędności w takim zakresie, aby podołał tak określonemu obowiązkowi uiszczenia opłaty sądowej. W ocenie Sądu Apelacyjnego zwolnienie powoda ponad kwotę 1.000 zł oddaje w niniejszej sprawie realia jego aktualnej sytuacji materialnej.

Dlatego Sąd Apelacyjny w Krakowie w pkt 1 postanowienia działając na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. zmienił zaskarżone postanowienie, a w pkt 2 na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. w pozostałej części oddalił zażalenie powoda. Odnośnie wniosku powoda o zasądzenie kosztów postępowania zażaleniowego Sąd zgodnie z art. 108 § 1 k.p.c. pozostawił rozstrzygnięcie w zakresie kosztów postępowania zażaleniowego Sądowi I instancji w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.