Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 lutego 2018 r.

Sąd Rejonowy w Rybniku, Wydział VI Gospodarczy

w składzie Przewodniczący SSR Michał Wiekiera

Protokolant starszy sekretarz sądowy Aldona Fojcik

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2018 r. w Rybniku

na rozprawie

sprawy z powództwa D. K.

przeciwko D. B.

o zapłatę

i z powództwa wzajemnego D. B.

przeciwko D. K.

o zapłatę

I.  z powództwa głównego:

oddala powództwo;

II.  z powództwa wzajemnego:

oddala powództwo;

III.  znosi wzajemnie pomiędzy stronami koszty procesu;

IV.  nakazuje pobrać od powoda – pozwanego wzajemnego D. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 85,16 zł (osiemdziesiąt pięć złotych 16/100) tytułem nieuiszczonych wydatków w sprawie;

V.  nakazuje pobrać od pozwanego – powoda wzajemnego D. B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku kwotę 85,15 zł (osiemdziesiąt pięć złotych 15/100) tytułem nieuiszczonych wydatków w sprawie.

Sygn. akt VI GC 575/14

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 7 maja 2014 r. powód D. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. B. kwoty 19926 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 04 kwietnia 2014 r. oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu podał, że strony w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarły umowę na wykonanie przez powoda czynności serwisowych koparko – ładowarki należącej do pozwanego. Powód po wykonaniu usługi i potwierdzeniu protokołu zdawczo – odbiorczego przez pozwanego wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 19926 zł. Pozwany odebrał koparkę po dokonaniu jej sprawdzenia na miejscu wykonania naprawy i nie wniósł żadnych zastrzeżeń do wykonanych prac.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 8 lipca 2014 r. Sąd Rejonowy w Rybniku uwzględnił żądanie pozwu w całości.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwo w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych. Jednocześnie wniósł pozew wzajemny, w którym domagał się zasądzenia na jego rzecz kwoty 50530 zł tytułem odszkodowania za szkodę wyrządzoną nieprawidłowym wykonaniem umowy naprawy koparko – ładowarki (...) model(...).

Podniósł, iż w chwili odbioru koparki od powoda nie miał możliwości zweryfikowania prawidłowości i skuteczności wykonanych napraw, gdyż powód nie posiadał warsztatu lub podjazdu o gabarytach umożliwiających wykonanie prób. Podał, że po odbiorze pojazdu okazało się, że prace zostały wykonane wadliwie i nierzetelnie, a luzy nie zostały usunięte. Zaznaczył, że niezwłocznie poinformował o tym powoda, który stał na stanowisku, że pracę swoją wykonał prawidłowo. W wyniku weryfikacji pojazdu u autoryzowanego dystrybutora maszyn okazało się, że naprawa została wykonana nieprawidłowo. Bezzwłocznie zwrócił wystawioną fakturę powodowi, a sam nie zaksięgował jej w swoich księgach rachunkowych. Wzywał powoda do usunięcia wad pod rygorem odstąpienia. Wady nie zostały usunięte, a pozwany pismem z dnia 4 czerwca 2014 r. odstąpił od umowy w związku ze stwierdzeniem istotnych wad. Na wysokość dochodzonego roszczenia w pozwie wzajemnym składa się koszt przywrócenia maszyny do stanu właściwego w kwocie 49000 zł, którą wyliczyła firma (...). Ponadto, szkodę stanowi również dodatkowy koszt w wysokości 1530 zł wynikający z konieczności wynajęcia koparko – ładowarki na wcześniej już zakontraktowane roboty budowlane.

Pismem z dnia 26 sierpnia 2014 r. pozwany – powód wzajemny rozszerzył żądanie pozwu o żądanie odsetkowe w ten sposób, że wniósł o zasądzenie kwoty 50530 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 1530 zł od dnia 02 sierpnia 2014 r. i od kwoty 49000 zł od dnia 16 kwietnia 2014 r. (k. 146-147).

Sąd ustali, co następuje:

Pozwany zlecił powodowi wykonanie czynności serwisowych koparko – ładowarki, polegających na usunięciu luzów na tzw. tylnim koniku obrotu oraz przetulejowanie przedniego ramienia koparki – nie w całości, gdyż część wykonała już firma (...), a zatem prace miały obejmować nienaprawianą dotychczas część maszyny. Strony uzgodniły, że naprawa odbędzie się za pomocą części zamiennych zakupionych w firmie(...)lub z wytworzonych przez powoda. Pozwany szukał możliwości dokonania naprawy jak najtaniej i blisko swojej siedziby. Oferty od D. W., czy firmy (...) były zbyt drogie. Naprawa u powoda trwała około jednego miesiąca. Strony uzgodniły wynagrodzenie w kwocie 12000 zł za przód koparki i 4500 zł za tył koparki. Pozwany wielokrotnie przyjeżdżał do warsztatu powoda i kontrolował postęp jego prac.

(okoliczności bezsporne k. 15, 208, zeznania świadka Ł. L. k. 272, przesłuchanie stron k. 460-464).

W dniu 27 marca 2014 r. pozwany odebrał od powoda koparko – ładowarkę. Strony na miejscu sprawdziły stan wykonanych prac zgodnie z zakresem zawartym w protokole zdawczo – odbiorczym. Pozwany odpalił maszynę, poruszał przednim i tylnym ramieniem, zaparł się również o ziemię. Nic nie budziło jego zastrzeżeń. Strony podpisały protokół zdawczo – odbiorczy. Powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 19926 zł za serwisowanie maszyny (...) (...). Pozwany odjechał koparko – ładowarką do swojej bazy.

(przesłuchanie stron k. 460-464, zeznania świadków: Ł. L. k. 272, Ł. B. k. 209; protokół zdawczo – odbiorczy k. 57-58, faktura VAT nr (...) k.11)

W tym samym dniu pozwany po przetransportowaniu koparko – ładowarki do miejsca swojej działalności zauważył, że występują nadal luzy w tylnej łyżce. Pozwany podejmował próby kontaktu telefonicznego z powodem. Ostatecznie wysłał wiadomość SMS z prośbą o wizytę na bazie w celu omówienia źle wykasowanych luzów. Po odbiorze koparko – ładowarki pracowała ona przez około 10 dni na różnych pracach wykonywanych przez pozwanego w: O., P., P., O., a był to prace ziemne i ogólnobudowlane. Powód informował pozwanego, że jego praca została wykonana prawidłowo i może przyjechać do niego z maszyną, a ten rozbierze naprawione elementy i pokaże mu, co naprawił. Pozwany nie przyjechał z koparką do powoda powołując się na dużą ilość pracy i brak czasu.

(przesłuchanie powoda k. 460-461, przesłuchanie pozwanego k. 462-463v, zeznania świadków: P. F. k. 219, Ł. L. k. 272, Ł. B. k. 209; R. B. k. 228v; wydruk z telefonu k.200-201)

Powód przyjechał zobaczyć maszynę, gdy ta wykonywała prace ziemne. Strona stała na stanowisku, że prawidłowo wykonano zleconą pracę. Pozwany następnego dnia zlecił wykonanie ekspertyzy w zakresie prawidłowości wykonanych prac przez powoda autoryzowanemu dystrybutorowi maszyn (...) sp. z o.o. Na miejsce prac wykonywanych przez koparko – ładowarkę w P. przyjechał pracownik spółki (...), który podważył jakość wykonanej pracy przez powoda. Nie zakazano używania maszyny. Pozwany zakwestionował ostateczną wysokość wynagrodzenia zawartego w fakturze VAT nr (...) przesyłając kopię protokołu z weryfikacji napraw dokonaną przez firmę (...) sp. z o.o. z prośbą o przedłożenie propozycji rozwiązania zaistniałego problemu. Ostatecznie pozwany nie zaksięgował przedmiotowej faktury w kosztach prowadzonej działalności i zwrócił ją powodowi.

(zeznania świadka P. F. k. 219, protokół naprawy k. 59-60, pismo z dnia 02 kwietnia 2014 r. k. 61-62, pismo Biura (...) z dnia 20 sierpnia 2014 r. k.103)

Pismem z dnia 15 kwietnia 2014 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty należności wynikających z faktury VAT nr (...) w terminie 5 dni od doręczenia wezwania.

(wezwanie do zapłaty z dnia 15 kwietnia 2014 r. k. 63)

Pozwany w odpowiedzi na wezwanie zakwestionował prawidłowość wykonanych prac i wezwał do usunięcia wad stwierdzonych w protokole z dnia 1 kwietnia 2014 r. sporządzonym przez (...) sp. z o.o., do dnia 12 maja 2014 r. pod rygorem odstąpienia od umowy i zlecenia dokonania naprawy podmiotowi trzeciemu. Powód w odpowiedzi odmówił usunięcia rzekomych wad albowiem żadne wady nie wystąpiły. Podniósł, iż rzekome sprawdzenie prawidłowości wykonania usługi wystąpiło po tygodni od daty wykonania usługi, w czasie gdy koparko była używana w terenie na obsługiwanych przez pozwanego inwestycjach w P.. Pozwany zakwestionował stanowisko powoda i podtrzymał swoje dotychczasowe uwagi, co do nienależytego wykonania zleconych czynności serwisowych.

(pismo pozwanego z dnia 28 kwietnia 2014 r. k. 64-66, pismo powoda z dnia 07 maja 2014 r. k. 69-70, pismo pozwanego z dnia 09 maja 2014 r. k. 71-72)

Pozwany w dniu 4 czerwca 2014 r. sporządził oświadczenie o odstąpieniu od umowy o dzieło polegającej na naprawie koparko – ładowarki albowiem powód w wyznaczonym terminie nie usunął wad. Powód stwierdził brak podstaw do odstąpienia od umowy, gdyż usługa wykonana została prawidłowo, bez jakichkolwiek wad.

(oświadczenie o odstąpieniu od umowy z dnia 04 czerwca 2014 r. k.74-76, pismo powoda z dnia 10 czerwca 2014 r. k.77)

W dniu 20 czerwca 2014 r. pozwany ponownie zlecił autoryzowanemu przedstawicielowi producenta marki (...) oględziny maszyny. W toku czynności stwierdzono liczne nieprawidłowości. Wezwano powoda do ugodowego rozwiązania sytuacji. Powód zakwestionował istnienie jakichkolwiek nieprawidłowości w maszynie na skutek działań powoda, powołują się na podpisany przez pozwanego bez zastrzeżeń czy warunków, protokół odbioru koparko-ładowarki i znaczny upływ terminu od odbioru maszyny do kolejnych oględzin w sytuacji, gdy maszyna była i jest w posiadaniu pozwanego i przez niego używana.

(pismo pozwanego z dnia 24 czerwca 2014 r. k.78-79, protokół naprawy k. 80-89, pismo powoda z dnia 30 czerwca 2014 r. k. 91-92).

D. W. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) w dniu 18 sierpnia 2014 r. złożył pozwanemu ofertę tulejowania ramion koparki (...) 3CX za wynagrodzeniem 49000 zł netto. Pozwany w dniu 20 sierpnia 2014 r. otrzymał również wycenę naprawy koparki w zakresie wszystkich łączeń (sworznie, zabezpieczenia, tuleje) przedniego i tylnego ramienia w oparciu o oryginalne części (...) sporządzoną przez (...) sp. z o.o. w T. na kwotę 36943,65 zł netto.

(oferta (...) W. D. z dnia 18 sierpnia 2014 r. k.93, wycena (...) sp. z o.o. z dnia 20 sierpnia 2014 r. k. 94-101, zeznania świadków: T. G. k. 458, S. D. k. 459)

W dniu 14 lipca 2014 r. pracownik serwisu (...) sporządził ekspertyzę techniczną, w której dokonał oceny stanu technicznego maszyny(...)nr seryjny (...). Oględzinom poddano całe ramię łyżki przedniej oraz łyżkę tylną w części od konika do sworznia głównego boom. Stwierdzono, że wszystkie połączenia tuleja, sworzeń nie są pochodzenia od producenta (...), a zastosowane materiały są materiałami niewiadomego pochodzenia i tym samym nie da się określić, czy zastosowanie ich spełnia wymogi producenta (...) przeznaczonych do tych maszyn. Zastosowano nieprawidłowe rozwiązanie przy siłownikach hydraulicznych tj. zastosowano podkładki i śruby, co powoduje rozciąganie poprzeczne do osi sworznia, a tym samym jego skrzywienie i nieprawidłowe zużycie powierzchni współpracujących z połączeniem (widoczne skrzywienie ramy przedniej i ocieranie się elementów przylegających). Stwierdzono rozwiercenie otworów pod tuleje (ramie boom) w sworzniu głównym maszyny, co może doprowadzić do osłabienia połączenia i w efekcie do zniszczenia otworów mocujących, a tym samym nieodwracalnie uszkodzić maszynę. Stan maszyny z dnia sporządzania opinii zagraża dalszej eksploatacji samej maszyny, jak i osób przebywających w maszynie lub obok niej. Maszynę dyskwalifikuje: brak luzów wzdłużnych na sworzniach, podkładki kasujące luzy do zera, sworznie niepochodzące od producenta (...), zastosowanie nieoryginalnych podwójnych kalamitem. Opracowując opinię R. B. wskazał, jako zakres napraw maszyny cały przód i tył, nieuwzględniając uzgodnionych przez strony wyłączeń oraz treści zakresu prac określonych w protokole zdawczo – odbiorczym. Ekspertyza obejmowała elementy nieobjęte naprawą.

(ekspertyza techniczna k. 104-143, zeznania świadka R. B. k. 271v)

Po oględzinach dokonanych przez biegłego w dniu 30 kwietnia 2015 r. pozwany zawiózł maszynę do D. W. w celu jej naprawy, który rozkręcił maszynę, jednak oświadczył, iż nie podejmie się jej naprawy. Koparka ponownie została poskładana i odwieziona do spółki (...).

(przesłuchanie pozwanego k. 463)

Sąd dopuścił dowód z opinii z zakresu budowy maszyn. Biegły K. W. stwierdził, że koparko-ładowarka została sprzedana pozwanemu ze stanem licznika motogodzin według sporządzonej przez rzeczoznawcę oceny stanu technicznego, z której wynika, że licznik motogodzin zepsuł się przy stanie 7980 mth i wówczas założono nowy licznik. Maszyna pochodzi z 2006 r., a pozwany zakupił ją w 2012 r. Średni czas pracy maszyny w roku wynosi w granicach 2.000 mth, co przy sześcioletniej maszynie winno kształtować się na poziomie 12.000 mth. W tej sytuacji, najpóźniej w 2011 r. należało wymienić tuleje i sworznie w połączeniach ruchowych, a sprzedawca tego nie wykonał. Tuleje i sworznie wymieniać należy we wszystkich połączeniach ruchowych, a nie tylko w wybranych, gdyż luz występujący w pominiętych połączeniach ruchowych sumuje się i powoduje to wcześniejsze wystąpienie nadmiernych luzów w połączeniach naprawczych. Przez opóźnienie naprawy w połączeniach ruchowych między konikiem, a belką główną z tyłu koparko-ładowarki, mimo złożenia w trakcie naprawy oryginalnych sworzni i tulei, nadal występował znaczny luz promieniowy , co świadczy o tym, że otwory pod tuleją zostały wypracowane i występujący luz jest luzem między otworami a zewnętrznymi ściankami tulei. Na siłownikach skręta belki głównej z tyłu koparki, mimo wymiany sworzni i tulei, występował luz promieniowy. W trakcie podnoszenia i opuszczania czerpaka nieco się przemieszczały sworznie mocujące ramiona przednie, a tak nie powinno być. Cały przód konstrukcji uległ skręceniu w lewo. Siłownik podnoszenia czerpaka z prawej strony ocierał się o ściankę boczną. Niezbędne było zdemontowanie i ponowny montaż, by ustalić przyczyny nieprawidłowości. Połączenia ruchowe w koparko – ładowarce wymagają precyzyjnej naprawy – szczególnie w likwidacji luzów promieniowych w stosunku do położenia sworzni. Należy stosować części zamienne oryginalne, bądź zamienniki, na które producent wydał atest. Maszyna wymagała ponownego demontażu połączeń ruchowych, dokładnego zmierzenia istniejących luzów i na tej podstawie podjęcia decyzji, jakie części zamienne należało kupić, sporządzając ponownie kalkulację naprawy.

(opinia biegłego mgr inż. K. W. k. 313-318)

Pozwany w zastrzeżeniach do pisemnej opinii podniósł, iż nie jest prawdą, że przebieg pracy koparki został zaniżony. Ekspertyza (...) dokonana została po oględzinach technicznych maszyny. Po zakupie pozwany dokonał wymiany licznika i od chwili wymiany do chwili zlecenia naprawy tj. przez rok czasu koparka przepracowała niespełna 1.000 mth, a zatem brak było podstaw do przyjęcia średniej rocznej wskazane przez biegłego teoretycznie, jako 2.000 mth. Podniósł, iż biegły w swej opinii wielokrotnie stwierdził, że luzy pomimo wymiany sworzni i tulei nadal występują i nie zostały usunięte. Wskazał, że zlecił demontaż i wycenę maszyny (...) sp. z o.o.. Wycena, po demontażu koparki wykazała, że koszt naprawy koparki i doprowadzenie jej do stanu umożliwiającego jej normalne użytkowanie wynosi 36.652,59 zł. Pozwany zlecił również ekspertyzę geodezyjną tulei koparki i tulei ramion łyżki. Po wykonaniu pomiarów stwierdzono, że w wyniku naprawy przez powoda cały układ przewiercony jest skośnie w stosunku do elementów stałych maszyny, a zespół trzech tulei z lewej strony koparki jest umieszczony wyżej niż analogiczny zespół po prawej stronie, a różnica w wysokości wynosi ok. 17 mm. Oznacza to, że otwory, które pierwotnie znajdowały się na jednej wysokości, równolegle w stosunku do siebie, obecnie uległy przesunięciu, przez co także i konstrukcja maszyny uległa skrzywieniu. Pozwany wniósł o zobowiązanie biegłego do złożenia uzupełniającej opinii i udzielenia odpowiedzi na pytania zawarte w zastrzeżeniach.

(zastrzeżenia pozwanego do pisemnej opinii z dnia 17 czerwca 2015 r. k. 330-332, operat pomiarowy k. 337-345)

Powód również złożył zastrzeżenia do opinii pisemnej biegłego. Podniósł, iż biegły nie odpowiedział na pytanie sądu, czy naprawa wykonana przez powoda, w zakresie zleconym przez pozwanego i stwierdzonym protokołem zdawczo – odbiorczym, została wykonana prawidłowo. Odpowiedź na to pytanie była zasadnicza dla rozstrzygnięcia sporu, gdyż strony postępowania umówiły się na dokonanie naprawy w określonym zakresie i w ocenie powoda, prace te zostały wykonane w sposób prawidłowy, co zostało stwierdzone protokolarnie, a pozwany dowolnie uchylał się od zapłaty umówionego wynagrodzenia. Opinia była niekompletna, niewyczerpująca, nieprzydatna dla rozstrzygnięcia. Powód zgadzał się z oceną biegłego, co do stanu technicznego koparki, to jednak kwestia ta nie ma znaczenia dla sprawy, gdyż wykonał on w całości zlecone prace. Powód wniósł o uzupełnienie opinii biegłego.

(zastrzeżenia powoda do pisemnej opinii z dnia 12 czerwca 2017 r. k. 346)

Biegły mgr inż. K. W. w uzupełniającej opinii odniósł się do zarzutów stron. Odpowiadając na zarzutu pozwanego: Strony uzgodniły, że powód zastosuje sworznia i tuleje wykonane z materiałów własnych. Bez demontażu połączeń ruchowych i pomiaru zużycia tulei nikt nie był w stanie określić, jaka była wielkość zużycia i czy nie doszło do przekroczenia zużycia granicznego i uszkodzenia gniazd osadzenia tulei. Po zakończeniu weryfikacji warsztatowej wszystkich połączeń ruchowych, wyselekcjonowaniu sworzni i tulei, uzyskaniu przez Internet cen nowych tulei i sworzni do naprawy można dopiero było wyliczyć koszt wymaganych do naprawy części zamiennych. Dodając do tego koszt demontażu i montażu połączeń (wszystkich) można było odpowiedzieć na pytanie o koszcie naprawy maszyny w tym zakresie. Biegły podkreślił, że pozwany domaga się ponownej naprawy wszystkich połączeń ruchowych elementów roboczych koparko – ładowarki przez firmę (...) sp. z o.o. przy użyciu oryginalnych części zamiennych. Zdaniem biegłego, powód wykonując naprawę uzgodnionych połączeń ruchowych o ile ich nie naprawił, to na pewno ich nie uszkodził. Brak dowodów na to, że pogorszył on stan techniczny połączeń ruchowych przed skierowaniem ich do naprawy. Koparko-ładowarki posiadają liczniki mth, z których praktycznie się nie korzysta, gdyż operator wypełnia codzienną kartę pracy sprzętu. Często uszkodzone liczniki mth praktycznie nikt nie naprawia, a czas pracy koparki wykazany w ocenie stanu technicznego rzeczoznawcy podaje się szacunkowo, jako normę 2.000 mth. Ekspertyzy geodezyjne dla maszyn należą do rzadkości i mają zastosowanie, gdy maszyna utraciła wymiary geometryczne skutkiem uszkodzenia w wypadku drogowym (upadek z przyczepy niskopodwoziowej, przewrócenie i przekoziołkowanie itp.). W omawianym przypadku pomiary geodezyjne były zbędne. Odpowiadając na listę pytań biegły wskazał, że koparko – ładowarka w 2011 r. miała 6 lat i około 12.000 mth. Koparka już po około 10.000 mth powinna mieć wymienione elementy (tuleje, sworznie) w połączeniach ruchowych elementów roboczych. Naprawa tych połączeń polega na wymianie tulei i sworzni. Powód wykonywał naprawę wyznaczonych połączeń ruchowych, gdzie nie doszło do przekroczenia zużyć granicznych (wówczas należy wymienić otwór gniazda tulei) i tym samym brak podstaw do przypisania mu winy za źle wykonana naprawę. Ocena stanu technicznego wykonana przez rzeczoznawcę to nie to samo co weryfikacja warsztatowa połączeń ruchomych. Połączenie ruchome między sworzniem, a tuleją jest smarowane i nie ulega korozji, a wystające na zewnątrz płaszczyzn sworznia i tuleje mogą ulec skorodowaniu, co nie ma wpływu na jakość naprawy. Przesunięcie osiowe o 17 mm było niedostrzegalne. Brak podstawek teflonowych nie powoduje, że koparko-ładowarka była niesprawna technicznie. Odpowiadając na zarzuty powoda: wymiana przez powoda wyznaczonych połączeń ruchowych (tuleje, sworznie) nie wystarczyła do usunięcia luzów. Naprawa nie została ukończona, gdyż powinny zostać wymienione pozostałe połączenia ruchowe, a piasty i sworznie wymienić na nowe. Gniazdo zostało źle naprawione. Weryfikacja warsztatowa, która miała miejsce w firmie (...) sp. z o.o. w sprawie określenia zużycia połączeń ruchowych odbyła się bez udziału powoda, stąd jej wyniku nie można przyjąć w pełni za wiarygodny.

(pisemna opinia uzupełniająca biegłego k. 376-385)

Pozwany w zastrzeżeniach do uzupełniającej opinii biegłego podniósł, iż biegły nadal nie udzielił odpowiedzi dotyczącej nieprawidłowości w naprawie oraz kosztów ich usunięcia. Wniósł o wyznaczenie innego biegłego w sprawie. Powód zgodził się z treścią opinii biegłego.

(zastrzeżenia pozwanego do opinii uzupełniającej z dnia 04 grudnia 2015 r. k. 401-403, pismo powoda z dnia 30 listopada 2015 r. k. 407)

W dniu 31 sierpnia 2016 r. kolejny biegły – mgr inż. P. R., na polecenie sądu, przesłał swoje stanowisko w sprawie o braku możliwości sporządzenia opinii, gdyż w sprawie występują liczne braki materiału dowodowego, w tym m.in. brak określenia stanu technicznego maszyny w chwili zakupu, brak dokumentacji zdjęciowej, brak informacji z firmy (...) na temat, jaki może mieć wpływ zastosowanie blachy przez firmę (...) na dalszą pracę koparko-ładowarki (firma ta przyspawała na lemiesz łyżki przedniej dodatkową blachę, która spowodowała większe obciążenia łyżki, co może mieć wpływ na całą kinematykę ramienia i powodować większe wybijanie pozostałych elementów, w tymże ramieniu przednim). Biegły podał, że w sprawie wyceny robocizny i części remontu koparko-ładowarki opierającego się na protokole zdawczo – odbiorczym z dnia 27 marca 2014 r. najbardziej kompetentne jest przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o., która jest przedstawicielem firmy (...), posiada wszelkie aktualne katalogi, cenniki, programy komputerowe.

(pisemne stanowisko biegłego mgr inż. P. R. k. 481-483)

Sąd dopuścił dowód z kolejnej pisemnej opinii biegłego z zakresu wyceny, oceny stanu oraz ustalania przyczyn awarii pojazdów, (...). Biegły stwierdził, że materiał zgromadzony w sprawie pozwala na stwierdzenie, iż przednie ramię nie została prawidłowo naprawione, a najpoważniejsze błędy popełnione w trakcie jego naprawy to niezachowanie odpowiednich luzów i wadliwa regeneracja otworów (brak współosiowości). Koszt naprawy przedramienia wynosił 20286,13zł, zgodnie z fakturą sporządzoną przez (...) sp. z o.o. w T.. Tylne ramię nie zostało również naprawione, gdyż luzy nie zostały usunięte. Przyczyną luzów tylnego ramienia był brak regeneracji gniazd tulei przy założeniu użycia nowych sworzni i tulei. Kosztorys naprawy, jak i sama naprawa tylnego ramienia powinna zostać wykonana, co do zasady przez (...), by doprowadzić urządzenie do pełnej sprawności, choć nie wykluczało do naprawy przez inne firmy.

(pisemna opinia biegłego J. Z. k. 565-575, opinia uzupełniająca k. 602-605)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy w postaci ww. dokumentów, opinii biegłych, a także w oparciu o dowód z wyżej wskazanych zeznań świadków i wyjaśnień stron. Żadna ze stron nie kwestionowała prawdziwości przedłożonych dokumentów, jak również Sąd nie znalazł podstaw do ich kwestionowania. Sąd dał wiarę zeznaniom świadków, gdyż były logiczne, rzeczowe i wzajemnie się uzupełniały, a szczególności znajdowały oparcie w zebranych dowodach z dokumentów.

Sąd oparł się częściowo na opiniach biegłego sądowego mgr inż. W. w zakresie, w jakim biegły ten stwierdził, że tuleje i sworznie wymieniać należy we wszystkich połączeniach ruchowych, a nie tylko w wybranych, gdyż luz występujący w pominiętych połączeniach ruchowych sumuje się i powoduje to wcześniejsze wystąpienie nadmiernych luzów w połączeniach naprawczych. Jednocześnie biegły pokreślił zbędność badań geodezyjnych w tej sprawie oraz brak pogorszenia stanu koparki przez czynności powoda. W pozostałym zakresie opinie tego biegłego nie przyczyniły się do rozstrzygnięcia sprawy, gdyż biegły nie zajął stanowiska w sprawie poprawności naprawy połączeń ruchowych wykonanych przez powoda.

Stanowisko biegłego sądowego mgr inż. P. R. (dokument ten nie spełniał walorów opinii biegłego) posłużyła Sądowi jedynie w zakresie, w jakim biegły ten stwierdził, że brak w sprawie dowodów na określenie stanu technicznego zużycia koparko – ładowarki z chwili zakupu przez pozwanego oraz, że przyspawana na lemiesz łyżki przedniej dodatkowa blacha przez przedsiębiorstwo (...) spowodowała większe obciążenie łyżki, co może mieć wpływ na cała kinetykę ramienia i powodować większe wybijanie pozostałych elementów, w tymże ramieniu przednim. W pozostałym zakresie pismo tego biegłego nie przyczyniło się do rozstrzygnięcia sprawy, gdyż biegły stwierdził, iż na chwilę jej sporządzania nie jest w stanie wydać opinii dotyczącej naprawy koparko – ładowarki objętej zakresem naprawy wynikający z protokołu zdawczo – odbiorczego z dnia 27 marca 2014 r.

Opinia biegłego J. Z., jakkolwiek zawierała dokładne i stanowcze wnioski, to oparta była na stanie technicznym maszyny już po jej naprawieniu w zakresie przedniego ramienia. Koszty naprawy biegły ocenił na podstawie wystawionej przez (...) sp. z o.o. faktury – przy czym naprawy kompleksowej. Jak wynika z opinii biegłego naprawa polegała na wymianie 2 ramion oraz obu siłowników głównych (unoszących te ramiona) przedniej łyżki ładowarkowej. Dodatkowo, zostały wymienione wszystkie tuleje i sworznie (wraz z podkładkami i pierścieniami zabezpieczającymi) przedniego ramienia, które były objęte naprawą przez powoda. Biegły jednocześnie podkreślił, że czynności powoda w zakresie tylnej części maszyny nie pogorszyły jej stanu. W przedniej części wykonano wadliwie naprawę, przy czym powód tylko częściowo przeprowadził pracę w tej części. Z uwagi na zastrzeżenia strony powodowej, biegł wydał opinię uzupełniającą, w której odniósł się do wszystkich wskazanych zastrzeżeń, co skutkowało uznaniem całej opinii za wiarygodną. Sąd miał na uwadze, że biegły wskazał wartość prac naprawczych z przodu maszyny w pełnym zakresie, gdy tymczasem powód przeprowadzał naprawę tylko w ograniczonym zakresie. Strona pozwana nie miała żadnych zastrzeżeń do przedstawionej opinii. Natomiast powód wniósł pismo (k. 616-619), w którym przedstawił swoje stanowisko oraz polemizował z wnioskami końcowymi opinii, nie wnosząc jednak o jej uzupełnienie. Przedstawione w piśmie powoda argumenty stanowiły streszczenie dotychczasowego stanowiska i nie dawały podstaw do zakwestionowania opinii w jakimkolwiek zakresie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo główne, jak i wzajemne nie zasługiwało na uwzględnienie.

W zakresie powództwa głównego to należało mieć na uwadze, iż powód wywodził swoje roszczenie z umowy o dzieło uregulowanej w art. 627 k.c. i n. Bezsporne między stronami było zawarcie umowy oraz wysokość wysokość wynagrodzenia za wykonaną naprawę. Sporne pozostawało prawidłowość wykonania umowy, a tym samym uprawnienie pozwanego do odstąpienia od umowy.

Z uwagi na to, że do zawarcia umowy pomiędzy stronami, doszło przed wejściem w życie ustawy z dnia 30 maja 2014 roku o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r., poz. 827), co miało miejsce w dniu 25 grudnia 2014 roku, tym samym zgodnie z art. 51 ww. ustawy, materialoprawną podstawę oceny uprawnień pozwanego stanowiły przepisy kodeksu cywilnego w brzmieniu sprzed tej nowelizacji.

Zgodnie z art. 637 k.c., jeżeli dzieło ma wady, zamawiający może żądać ich usunięcia, wyznaczając w tym celu przyjmującemu zamówienie odpowiedni termin z zagrożeniem, że po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu nie przyjmie naprawy. Przyjmujący może odmówić naprawy, gdyby wymagała nadmiernych kosztów. Gdy wady usunąć się nie dadzą albo gdy z okoliczności wynika, że przyjmujący zamówienie nie zdoła ich usunąć w czasie odpowiednim, zamawiający może od umowy odstąpić, jeżeli wady są istotne; jeżeli wady nie są istotne, zamawiający może żądać obniżenia wynagrodzenia w odpowiednim stosunku. To samo dotyczy wypadku, gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w terminie wyznaczonym przez zamawiającego. Ponadto stosownie do treści art. 638 k.c., jeżeli z artykułów poprzedzających nie wynika nic innego, do rękojmi za wady dzieła stosuje się odpowiednio przepisy o rękojmi przy sprzedaży.

Zgodnie z art. 643 k.c. zamawiający zobowiązany był odebrać dzieło, które przyjmujący zamówienie wydaje mu zgodnie ze swym zobowiązaniem.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należało wskazać, że wykonane przez powoda dzieło w postaci ustalonego zakresu naprawy koparki było wadliwe. Zawarta umowa miała charakter zobowiązania rezultatu, tj. takiego zobowiązania, którego prawidłowe wykonanie wymaga osiągnięcia przez strony zamierzonego, oznaczonego skutku, a tym samym wykonanie naprawy przez powoda koparki w zaznaczonym zakresie. Tylko takie spełnienie świadczenia przez powoda w istocie uprawniało do do żądania zapłaty swego wynagrodzenia. Pozwany wprawdzie odebrał koparkę po naprawie, to jednak z uwagi na uwarunkowania techniczne nie miał możliwości pełnej oceny prawidłowości przeprowadzonych prac. Sam odbiór nie powodował wyłączenie ewentualnych uprawnień z rękojmi i nie wykluczał zgłaszanie późniejszych zauważonych wad.

Z uwagi na wcześniej wskazane regulacje oraz okoliczności niniejszej sprawy niezbędne było ustalenie, czy wykonane przez powoda dzieło posiadało wady. Zgodnie z przyjmowaną w judykaturze definicją pojęcia wad istotnych, są to wady, które czynią dzieło niezdatnym do zwykłego użytku, albo które sprzeciwiają się wyraźnej umowie ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2006 r., V CSK 198/06). W tym zakresie należy uwzględniać odpowiednie oczekiwania zamawiającego związane z funkcjonowaniem dzieła. Ma on prawo domagać się bowiem nie tylko jego ogólnej sprawności pod względem technicznym, lecz także normalnego i niezakłóconego funkcjonowania wszystkich jego zespołów i elementów, pozwalających na właściwą eksploatację dzieła, zgodnie z jego przeznaczeniem i parametrami techniczno-eksploatacyjnymi (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 388/03). Na podstawie przeprowadzonych dowodów, a w szczególności opinii biegłego J. Z. należało stwierdzić, że prace przeprowadzone przez powoda nie zostały wykonane prawidłowo. Biegły ten, jak i biegły K. W. podkreślili wadliwość wykonanych prac w szczególności niezachowanie odpowiednich luzów i nieprawidłowa regeneracja luzów z przodu koparki oraz nadal istniejące luzu z tyłu koparki. Opierając się na opinii J. Z. i posiłkowo K. W., wobec zaistnienia wad w dziele, po stronie pozwanego powstało uprawnienie żądania usunięcia wad przez powoda. Pozwany osobiście, a także pisemnie wzywał powoda do usunięcia wad, co wynika z zebranego materiału dowodowego. Powód stwierdzał wyłącznie prawidłowość wykonanych prac, bez podjęcia jakichkolwiek czynności naprawczych. Ponadto stanowisko powoda, iż użytkowanie koparki przez tydzień czasu, po odbiorze maszyny z jego warsztatu, mogło doprowadzić do innych uszkodzeń, nie zasługiwało na aprobatę. Skoro przeprowadzona naprawa miała doprowadzić urządzenie do sprawności, to wykonywanie prac, do których koparka została przeznaczona, nie mogło prowadzić do powstania w ciągu tak krótkiego czasu, istotnych usterek w miejscach, które podlegały regeneracji w warsztacie powoda. Gdyby było odmiennie, urządzenia przeznaczone do prac ziemnych, nie spełniałyby swojej zasadniczej funkcji, dla których się je kupuje. Mając zatem na uwadze, że wykonane przez powoda dzieło miało wady, to na skutek wezwania wystosowanego przez pozwanego, D. K. był zobowiązany do ich usunięcia. Takie prace nie został wykonane w zakreślonym terminie, co dalej spowodowało, że pozwany był uprawniony do odstąpienia od umowy, na podstawie wcześniej powołanych przepisów. Zatem uznając jego skuteczność i prawidłowość, Sąd stwierdził, iż pozwany – powód wzajemny odstąpił od umowy, co zwolniło go z obowiązku zapłaty wynagrodzenia. Z tych przyczyn powództwo główne podlegało oddaleniu.

Natomiast, co do powództwa wzajemnego, to powód wzajemny swoje roszczenie wywodził z art. 471 k.c. Przesłankami odpowiedzialności kontraktowej w ogólności są: niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, będące następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność; szkoda po stronie wierzyciela oraz związek przyczynowy między zdarzeniem w postaci niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania a szkodą. Z punktu widzenia art. 471 k.c. obojętne jest przy tym, czy doszło do całkowitego niewykonania spoczywających na dłużniku obowiązków, czy też jedynie do nieprawidłowego ich wykonania. W realiach niniejszej sprawy pozwany wzajemny nie wykonał całości naprawy w sposób prawidłowy, nie zareagował na wezwanie od usunięcia wad, a zatem nie wykonał swego zobowiązania w całości. Jednocześnie nie wskazano na żadne okoliczności, za które dłużnik w świetle art. 471 k.c. nie ponosiłby odpowiedzialności.

Przesłanką odpowiedzialności dłużnika jest wystąpienie szkody po stronie wierzyciela. Pojęcie to na tle art. 471 k.c. obejmuje zarówno szkodę rzeczywistą, jak i utracone korzyści. Równocześnie zagadnienie związku przyczynowego nie jest samodzielnie uregulowane na tle art. 471 k.c.. W tym zakresie zastosowanie znajduje więc art. 361 § 1 k.c.. Powszechnie wskazuje się w tym zakresie, że między zdarzeniem polegającym na niewykonaniu lub nienależytym wykonaniu zobowiązania a szkodą musi istnieć adekwatny związek przyczynowy. Jednocześnie mając na uwadze treść art. 6 k.c. i 232 k.p.c. to na powodzie wzajemnym spoczywał obowiązek wykazania niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez pozwanego wzajemnego, szkody wynikającej z tego faktu oraz związku przyczynowego między oboma zdarzeniami. Szkodą jest powstała wbrew woli poszkodowanego różnica między obecnym jego stanem majątkowym, a tym stanem, który zaistniałby, gdyby nie nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Zgromadzony materiał dowodowy nie dał podstaw do wskazania, że istotnie pozwany wzajemny wyrządził D. B. szkodę w jego majątku. Opinia biegłego Z. (posiłkowo także K. W.) był jednoznaczne co do tego, że prace wykonane w tylnej części koparki nie pogorszyły jej stanu. Natomiast w jej przedniej części należało przeprowadzić kompleksową naprawę, zgodnie ze wskazaniami autoryzowanego serwisu i według wartości z faktury. Jednakże te uwagi sprowadzały się do całkowitej regeneracji przodu maszyny. Sąd natomiast miał na względzie, że w żadnej z opinii nie stwierdzono pogorszenia się stanu maszyny, w stosunku do jej stanu sprzed przyjęcia do warsztatu D. K.. Pozwany wzajemny mógł odpowiadać tylko za pogorszenie się stanu maszyny na skutek podjętej przez siebie naprawy, a nie za obowiązek jej kompleksowej naprawy. Wadliwość wykonanych prac skutkowała brakiem podstaw do żądania wynagrodzenia przez pozwanego wzajemnego. Jednakże powód wzajemny nie mógł żądać naprawy koparki w istocie na koszt pozwanego wzajemnego. Biegli potwierdzili, że najbardziej pożądana naprawa mogła zostać wykonana przez autoryzowany serwis, co oczywiście nie wykluczało wykonania prac przez inne osoby. Niewątpliwie opinie potwierdziły brak wyrządzenia szkody w tylnej części koparki. W zakresie przodu również nie było żadnych potwierdzonych elementów, które zostałyby uszkodzone przez pozwanego wzajemnego, a co zostałoby wykazane zaoferowanymi przez powoda wzajemnego dowodami. W szczególności w zakresie wykonanych badań geodezyjnych, to brak było badań stanu koparki za okres sprzed jej naprawy, a zatem nie było możliwe stwierdzenie, czy naprawa przeprowadzona przez D. K. spowodowała przesunięcie osi, czy też doszło do tego wcześniej. Także kompleksowa naprawa przedniej części maszyny sprowadzała się do osiągnięcia rezultatu, do którego pierwotnie zobowiązał się pozwany wzajemnie. Co więcej, część prac z przodu maszyny wykonała inna firma przed D. K.. Także później inny podmiot, przed autoryzowanym serwisem, rozebrał maszynę. Zatem okoliczności sprawy nie dały podstaw do przypisania pozwanemu wzajemnemu szkody, za którą odpowiadałby bezpośrednio. Biegli nie potwierdzili, by działania pozwanego wzajemnie pogorszyły stan koparki, a jak już wskazano nie było podstaw do obciążenia go kosztami prawidłowej naprawy całego przodu urządzenia. Także w zakresie wynajęcia innej koparki powód wzajemny nie wykazał, aby w tym czasie koparka objęta postępowaniem nie mogła pracować, by prowadzenie tych prac było możliwe tylko za pomocą tego rodzaju urządzenia oraz by prace te były wykonane a także by zapłacił przedstawioną z tego tytułu fakturę. Z tych przyczyn wobec niewykazania szkody i związku przyczynowego Sąd oddalił powództwa wzajmen.

O kosztach procesu Sąd orzekał na podstawie art. 100 k.p.c. znosząc wzajemnie koszty procesu, wobec nieuwzględnienia żadnego z żądań stron.

Jednocześnie na podstawie art. 113 ust. 1 uksc w zw. z art. 100 k.p.c. nakazano pobrać od powoda 85,16 zł i pozwanego 85,15 zł na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rybniku tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych stanowiących część wypłaconego biegłemu wynagrodzenia.

Sędzia