Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2018 roku

Sąd Rejonowy w Rybniku, Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Krawczyk - Mandrak

Ławnicy:

Protokolant: Alicja Lipus

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2018 roku w Rybniku

sprawy z powództwa małoletniej Z. G. i małoletniej D. G. działających przez matkę J. G. (1)

przeciwko I. G.

o podwyższenie alimentów

1)  zasądza od pozwanego I. G. na rzecz małoletnich powódek Z. G. i D. G. alimenty w kwocie po 500 zł (pięćsetzłotych) miesięcznie, łącznie 1000 zł (tysiączłotych) miesięcznie, począwszy od dnia 31 stycznia 2018 roku, płatne z góry, do dnia 10 każdego miesiąca, do rąk matki małoletnich powódek J. G. (1), a to w miejsce alimentów ustalonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach, Ośrodek (...) w R. z dnia 25 maja 2015 roku, sygnatura akt II RC 1033/14;

2)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3)  odstępuje od obciążania pozwanego kosztami sądowymi;

4)  wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygnatura akt IV RC 808/17

UZASADNIENIE

W dniu 30 listopada 2017 roku, małoletnie powódki D. i Z. rodzeństwo G. domagały się podwyższenia od ojca alimentów z kwoty 300 zł do kwoty po 800 zł względem małoletniej Z. i do 700 zł na rzecz małoletniej D.. Jako uzasadnienie pozwu, powódki podniosły, iż ostatnie alimenty zasądzono w 2015 roku i od tego czasu koszty ich utrzymania wzrosły. Wskazano również, że matka powódek nie ma wystarczających możliwości zarobkowych, aby sprostać potrzebom materialnym córek, a pozwany poza dotychczasowymi świadczeniami nie wykazuje zainteresowania wydatkami uprawnionych. (k. 3-5)

Pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew, z kolei na rozprawie 22 maja 2018 roku wniósł
o oddalenie powództwa. (k. 85)

Sąd ustalił.

Bezsporne w sprawie są okoliczności:

- powódki są córkami pozwanego i J. G. (1);

- wyrokiem Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. z dnia 27 maja 2015 roku, sygnatura akt II RC 1033/14, rozwiązano przez rozwód małżeństwo rodziców powódek oraz powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej matce małoletnich wówczas uprawnionych;

- strony mieszkają obecnie osobno, nie prowadząc wspólnie gospodarstwa domowego;

- poza małoletnimi powódkami, z małżeństwa pozwanego i J. G. (1) pochodzi także pełnoletnia J. G. (2);

- oboje rodzice uprawnionych pracują zarobkowo.

Sporne są natomiast:

- usprawiedliwione wydatki stron;

- możliwości zarobkowe i majątkowe rodziców powódek;

- oraz okoliczności uzasadniające podwyższenie alimentów, o których mowa w art. 138 k.r.o..

W dacie ustalania ostatnich alimentów na rzecz powódek rodzice dzieci mieszkali osobno. Matka małoletnich była zatrudniona w szpitalu. otrzymując z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości 2683 zł miesięcznie. Podejmowała się także dodatkowych prac w ramach umowy zlecenia, z czego była w stanie osiągnąć 564 zł. Łącznie uzyskiwała dochód około 3240 zł. Uprawnione wraz z matką zajmowały dwupokojowe mieszkanie, którego miesięczne koszty utrzymania sięgały około 1200 zł,
w tym: czynsz i odstępne 860 zł, 150 zł woda, 100 zł energia elektryczna oraz 100 zł gaz.
W przeliczeniu na osobę był to wydatek rzędu po 300 zł miesięcznie.

Uprawnione w tym czasie kontynuowały edukację szkolno/przedszkolną. Obie małoletnie były dziećmi ogólnie zdrowymi. Starsza z powódek Z. korzystała ze wsparcia psychologa. Nie ujawniono wówczas dodatkowych odpłatnych zajęć powódek. Ich koszty utrzymania ustalono na poziomie po 600 zł względem każdej uprawnionej

Pozwany pracował jako spawacz, osiągając dochód rzędu 1821 zł netto miesięcznie. Mieszkał w domu, który stanowił współwłasność małżeńską. Ponosił w całości koszty użytkowania nieruchomości oraz spłaty kredytu hipotecznego, sięgającego 750 zł miesięcznie. Nadto alimentował pełnoletnią córkę J..

(dowód: akta Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodek (...) w R. sygnatura II RC 1033/14, a w szczególności k. 166-166v, 170-176v, 225)

Obecnie, małoletnia D. ma 8 lat, a jej starsza siostra (...) lat. Małoletnia Z. na co dzień nosi okulary, które wymagają co półrocznej wymiany szkieł. Wydatek roczny w tym zakresie to 800 zł (tj. około 70 zł miesięcznie). Nadto, zdiagnozowano u niej nadczynność tarczycy, co wymaga stałego przyjmowania leków. Młodsza z uprawnionych była z kolei konsultowana endokrynologicznie, z uwagi na szybki wzrost. Zalecono jej nieprzerwane przyjmowanie odpowiednich suplementów. Obie powódki korzystają z dodatkowych odpłatnych zajęć. Z. uczęszcza na zajęcia teatralne, na które musi dojeżdżać oraz dodatkowe lekcje języka angielskiego, z kolei jej młodsza siostra na zajęcia taneczne. Obie uprawnione wyjeżdżają wraz z matką na wakacje i ferie zimowe. Małoletnia Z. kontynuuje naukę w liceum o profilu humanistycznym z rozszerzeniem języka angielskiego. Odpowiednie przygotowanie do matury i wymogi stawiane przez placówkę prowadzą do konieczności comiesięcznego zakupu książek i przyborów.

Uprawnione w dalszym ciągu mieszkają z matką. Wydatki lokalowe kształtują się następująco: czynsz i odstępne 860 zł energia elektryczna 90-100 zł, gaz 50-60 zł, woda 80-90 zł. Uśredniając, jest to łączny wydatek rzędu 1090 zł, co w przeliczeniu na mieszkańca stanowi kwotę 360 zł.

Zestawienie kosztów utrzymania powódek przedstawia się zatem w następujący sposób:

mał. Z.: mał. D.:

- wyżywienie: 600 zł, 600 zł,

- odzież i obuwie: 100 zł, 100 zł,

- środki czystości i kosmetyki: 100-125 zł, 100-125 zł,

- koszty leczenia i suplementów: 90 zł, 80 zł,

- wydatki szkolne: 250 zł, 70 zł,

- rozrywka: 50 zł, 50 zł,

- telefon: 50 zł, 50 zł,

- organizacja letniego i zimowego wypoczynku: 100 zł, 100 zł,

- koszty dodatkowych zajęć (w tym dojazdy): około 300 zł, około 70 zł,

- udział w opłatach mieszkaniowych: 360 zł, 360 zł,

Łącznie: 2000 zł, 1580 zł.

Matka powódek ma 44 lata, niezmiennie pracuje w szpitalu, gdzie osiąga dochód rzędu 3390 zł netto miesięcznie. Do listopada 2017 roku, tak jak w poprzedniej sprawie, trudniła się dodatkową pracą na zlecenie z czego otrzymywała około 570 zł netto miesięcznie. Obecnie z uwagi na stan zdrowia i nadmierne obciążenie fizyczne nie jest już w stanie podejmować się dodatkowych zajęć. Chciałaby także poświęcić córkom większą ilość czasu.

Nie ujawniono, aby powódki dysponowały majątkiem, który mógłby stanowić ich źródło utrzymania.

(dowód: akty urodzenia k. 7-8, informacje o dochodach k. 9-10, dokumentacja medyczna k. 36-39, umowa najmu k. 40-42, rachunki, wyciąg bankowy k. 43-55, zeznania matki powódek k. 85v, 86)

Pozwany ma obecnie 48 lat, leczy się na nadciśnienie. Od czasu ostatniej rozprawy nie podnosił on kwalifikacji zawodowych. Zmienił wcześniejszego pracodawcę, gdyż na dojazdy do pracy przeznaczał około 600 zł, zarabiając maksymalnie 2400 zł netto miesięcznie. Obecnie jego dochód sięga około 2200 zł netto miesięcznie.

Pozwany mieszka sam, ponosząc takie wydatki jak: czynsz i gaz 500 zł oraz energia elektryczna 100 zł. Jego pozostałe potrzeby to wyżywienie 450 zł, środki czystości i kosmetyki 50 zł, telefon 100 zł, dojazdy do pracy 400 zł, spłata kredytu zaciągniętego na pokrycie wynagrodzenia obrońcy w innej sprawie sądowej 105 zł. Z uwagi na sytuację ekonomiczną od kilku lat nie kupuje on dla siebie odzieży.

Zobowiązany utrzymuje stały kontakt z najmłodszą córką. Zabiera ją na wycieczki, basen i do kina. Na ten cel przeznacza około 100 zł miesięcznie. Kupił jej także używany rower, pozyskując na ten cel środki ze sprzedaży sprzętu stereo.

Łączna suma jego wydatków to zatem około 1800 zł miesięcznie.

(dowód: zeznania pozwanego k. 85v-86, informacje o dochodach k. 57, 66)

Powyższy stan faktyczny Sąd oparł na dowodach zebranych w sprawie. Zgromadzony materiał dowodowy Sąd, ocenił jako spójny, logiczny i wzajemnie się uzupełniający. Zeznania stron
w szerokim zakresie odnajdowały potwierdzenie w dokumentach przedłożonych do akt sprawy, których autentyczności nie kwestionowano. Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych,
a przeprowadzone postępowanie Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

Podstawę prawną rozpoznania przedmiotowego powództwa stanowią przepisy art. 133 § 1 k.r.o. i art. 138 k.r.o., w myśl których rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Natomiast zakres świadczeń alimentacyjnych określa art. 135 § 1 k.r.o., który uzależniony jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych oraz możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Przez usprawiedliwione potrzeby należy zaś rozumieć potrzeby, których zaspokojenie zapewni uprawnionemu odpowiedni rozwój fizyczny i duchowy. A zatem nie tylko elementarne potrzeby polegające na zapewnieniu minimum egzystencji lecz również te, których celem jest stworzenie warunków bytowania stosownie do wieku uprawnionego, stanu zdrowia i innych okoliczności, których uprawniony nie jest w stanie własnymi siłami sobie zapewnić.

Przepis art. 138 k.r.o. pozwala na zmianę orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, w razie zmiany stosunków. Ustalając wysokość świadczeń alimentacyjnych należy mieć na względzie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego oraz zarobkowe i majątkowe możliwości zobowiązanego. Ustalenie czy nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa powyżej następuje poprzez porównanie stosunków obecnych z warunkami i okolicznościami istniejącymi poprzednio podczas ustalania wysokości wcześniejszych alimentów.

Należy jednak pamiętać, że górny pułap świadczeń alimentacyjnych będą wyznaczały każdorazowo możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego i to nawet w sytuacji, gdyby nie zaspokajały one w pełni usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (poruszone w wyroku Sądu Najwyższego z 20 sierpnia 1972 roku, III CRN 470/71, Gazeta (...) 1972, nr 9).

Zmiana stosunków, w rozumieniu cytowanego art. 138 k.r.o., nastąpiła w szczególności po stronie uzasadnionych potrzeb małoletnich powódek. Zdaniem Sądu, możliwości zarobkowe obojga rodziców także uległy modyfikacji i obecnie, w świetle poczynionych ustaleń są wyższe.

Żadna z powódek nie posiada jeszcze możliwości zarobkowych, a to za sprawą kontynuacji nauki. Uprawnione nie posiadają także własnego majątku, który mógłby stanowić ich źródło utrzymania. Dlatego też całkowity ich koszt utrzymania obciąża niezmiennie rodziców. W toku niniejszej sprawy ustalono koszty utrzymania uprawnionych na poziomie 2000 zł względem 17-letniej powódki oraz 1580 zł wobec jej młodszej siostry. Oceniając jednostkowe wydatki trudno jest dopatrzeć się, aby którykolwiek element utrzymania dzieci stanowił przejaw ich zbytku. Owszem, skorelowane sumy są znaczne i wynikają zwłaszcza z ujawnionych obecnie dodatkowych wydatków na leczenie
i zajęcia pozalekcyjne. Potrzeb tych powódką nie można jednak odmawiać. Wpływ na wysokość ustalonych kosztów miały także okoliczności niezależne od stron tj. wzrost cen towarów i usług, za co nie można winić powódek.

Matka uprawnionych realizuje swój obowiązek alimentacyjny częściowo poprzez osobiste starania oraz w znacznym stopniu partycypuje także finansowo w kosztach ich utrzymania, co wynika z tego, że uzyskuje ona wyższe dochody aniżeli pozwany. To dzięki sytuacji zarobkowej matki dzieci, małoletnie miały zagwarantowane dodatkowe atrakcje, wakacje oraz zajęcia rozwojowe. Alimenty pozwanego były bowiem w stanie zaspokoić jedynie część podstawowych potrzeb uprawnionych.

Pozwany pracuje zarobkowo osiągając dochód rzędu 2200 zł netto miesięcznie, tj. o 400 zł więcej, aniżeli w 2015 roku. Nadto, nie ujawniono obecnie, aby spłacał kredyt hipoteczny, który obciążał go wcześniej kwotą 750 zł. Te dwie zmiany pozwoliły sądowi na częściowe uwzględnienie powództwa. Owszem, ujawnione wydatki pozwanego to 1800 zł. Nie można jednak pominąć okoliczności, która wskazuje, że zobowiązany dysponuje wolnym czasem (tak w niektóre weekendy), aby np. podjąć pracę w godzinach nadliczbowych lub inne dochodowe zajęcie. Nieuzasadnionym jest bowiem to, aby to matka w dalszym ciągu ponosiła ponad 80 % kosztów utrzymania dzieci.

Reasumując, aktualna sytuacja finansowa pozwanego pozwala mu partycypować w kosztach utrzymania uprawnionych, w większym, aniżeli dotychczasowy poziomie. Fakt, że spotyka się on
z młodszą powódką w pełni zasługiwał na uwzględnienie, jednak w zestawieniu z jej potrzebami materialnymi nie miał istotnego znaczenia dla uwzględnienia żądania.

Ustalając zatem, że nastąpiła znacząca zmiana stosunków pomiędzy stronami, na podstawie
art. 138 k.r.o., Sąd podwyższył dotychczasowe alimenty zgodnie z pkt. 1 uzasadnianego wyroku. Zasądzone kwoty alimentów wyłącznie częściowo zniwelują dysproporcje powstałe w przeciągu ostatnich lat, zabezpieczając ponownie jedynie część podstawowych potrzeb powódek. Ustalenie wyższych świadczeń było jednak niemożliwe, albowiem przewyższałoby w sposób znaczący potencjał dochodowy pozwanego i stanowiło po jego stronie nadmierny uszczerbek. Z tych też względów oraz bacząc na dochody matki dzieci powództwo ponad 500 zł względem każdej uprawnionej zostało oddalone. Fakt, że matka powódek pobiera świadczenia pomocowe (w tym 500+) zgodnie z art. 135 § 3 k.r.o. nie mogło mieć wpływu na wysokość ustalanych alimentów.

Termin powstania nowego obowiązku alimentacyjnego ustalono z dniem doręczenia pozwu. Od tego też momentu pozwany miał pełną świadomość zgłoszonego roszczenia i ujawnionych na nowo kosztów utrzymania dzieci.

O natychmiastowej wykonalności punktu 1 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c.

Na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpiono od obciążania pozwanego kosztami postępowania, mając na uwadze doniosłość ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego.

SSR Katarzyna Krawczyk – Mandrak